A. H. v. Nieuwkerk n.v.
Katholiek
Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
VULPENHOUDERS
Eversharp-Wahl
Fa. H. Elzenaar
Abonnementen kunnen élke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
De €embode
Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd.
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314
Vijf en veertigste Jaargang
Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Poit-glro no. 44234
Vrijdag 23 Oct. 1931 No. 59
DU nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD
Epistel en Evangelie.
22e Zondag na Pinksteren.
Les uit den brief van den H. Apostel
Paulus aan de Philippensen1,6—11.
Broeders! Wij vertrouwen in den
Heer Jesus, dat Hij, die een goed werk
in u begonnen heeft, het voleindigen
zal tot op den dag van Christus Jesus;
gelijk het billijk is, dat ik dit gevoelen
heb ten aanzien van u allen, omdat ik
u in mijn hart draag, en gij allen,
zoowel in mijne gevangenschap als in
de verdediging en bevestiging des
Evangelies deelgenooten zijt van mijne
vreugde. God toch is mijn getuige,
hoezeer ik u allen liefheb met de
teedere liefde van Jesus Christus. En
dit bid ik, dat uwe liefde meer en meer
overvloedig moge worden in kennis en
-* in alle oordeel, om te toetsen wat het
beste is, opdat gij rein en zonder smet
moogt zijn tegen den dag van Christus,
vol zijnde van vrucht der gerechtigheid
door Jesus Christus tot eer en lof van
God.
1VANGELIE
volgens den H. Mattheus; XXII, 15—21,
In dien tijd gingen de Pharizeën heen
en beraadslaagden, teneinde Jesus in
Zijne woorden te vangen. En zij zon
den hunne leerlingen met de Herodia-
nen tot Hem, zeggende: Meester! wij
weten dat Gij de waarheid spreekt en
den weg Gods naar waarheid leert en
niemand ontziet, daar Gij op den
persoon der menschen niet let. Zeg
ons derhalve wat U dunkt: is het ge
oorloofd den keizer cijns te betalen of
niet? Jesus nu, hunne boosheid ken
nend, zeide: Wat stelt gij Mij op de
proef, huichelaars? Toont Mij den
cijns-penning! En zij toonden Hem
eenen tienling. En Jesus zeide tot hen:
Van wien is dit het beeld en het op
schrift? Zij zeiden Hem: Van den
keizer. Toen sprak Hij tot hen: Geeft
dan den keizer wat des keizers, en
Gode wat Godes is.
Liturgische Kalender.
Week van 25—31 Oct.
Zondag 25. Feest van Christus' Koning
schap, 2e geb. en laatste Evang. van
de 22e Zond. na Pinkst. Eigen Pref.
Maandag 26. H. Evaristus, 2e geb. A
cunctis, 3e naar keuze.
Dinsdag 27. Vigilie v. d. H.H. Simon
en Judas, zonder Gloria of Credo,
2e geb. Concede, 3e voor Kerk of
Paus.
Woensdag 28. H.H. Simon en Judas,
Credo. Pref. v. d. Apostelen.
Donderdag 29. Mis v. d. 22e Zond,
Pinkst., zonder Gloria of Credo, 2e
geb. A cunctis, 3e naar keuze, ge
wone Pref.
Vrijdag 30. Mis als gisteren enz.
Zaterdag 31. Vigilie van Allerheiligen
zonder Gloria of Credo, 2e geb. v.
d. H. Geest, 3e voor Kerk of Paus.
Evangelleverklarlng.
22e Zondag na Pinksteren.
Er bestond destijds een geschil of
de Joden al dan niet gehouden waren
aan den Keizer schatting te betalen.
De Farizegrs hielden het er voor dat
de Joden, als het volk Gods aan den
heidenschen Keizer geene schatting
verschuldigd waren; de Herodianen,
die Herodes, een gunsteling des Keizers,
waren toegedaan, beweerden dat ieder
den Keizer schatting moest betalen.
Dit twistpunt nu kwam den Farizeërs
als een geschikt middel voor om Jezus
in zijn woorden te vangen door Hem
een beslissend antwoord over dit be-
^Jangrijke punt te vragen. Ze stelden
hun aanslag zeer listig te werk. Ze
gingen niet zeiven maar zonden hun
leerlingen om alle schijn van list weg
te nemen; ze zonden met hen gelijk
tijdig de Herodianen, de voorstanders
der schatting. Om des te stelliger een
openhartige uitspraak uit Jezus' mond
te verkrijgen, lieten ze de leerlingen
eerst zeggen: „Meester wij weten dat
Gij oprecht zijt en den weg Gods naar
waarheid leert en dat Gij U aan niemand
stoort". Ja, dat hadden de Pharizeën I
reeds zoo dikwijls ondervonden als j
|ezus ten aanhoore van hel gansche
volk hun onoprechtheid, schijnheilig
heid en huichelarij aan de kaak ge
steld had. Maar die oprechtheid des
Heeren was voor hen juist de steen
JOH. DE HEER
VARKEN SMARKT TEL, 1309
AMERSFOORT
Piano's Orgels Radio
des aanstoots gewordenjuist die op
rechtheid des Heeren had hen tot Zijn
bitterste vijanden gemaakt. En nu lieten
ze het wederom voorkomen alsof ze
zich verheugden over die schoone
deugd! Die huichelaars.
„Zeg ons dan wat dunkt U? Is het
geoorloofd den keizer schatting te be
talen of niet." indien Hij verklaart, zoo
dachten ze, dat we schatting moeten
betalen, dan zal Hij het volk tegen
zich krijgen; indien Hij verklaart dat
we daartoe niet gehouden zijn, dan
zullen de Herodianen Hem beschul
digen als een oproermaker tegen de
wetten des Keizers.
Doch Jezus toonde hun weder voor
de zooveelste keer dat Hij hun meer
dere was en hun toeleg doorschouwde.
„Wat beproeft ge Mij, huichelaars."
„Toont Mij den cijnspenning." Op dien
cijnspenning stond de afbeelding des
Keizers en zijn naam, ten teeken dus
dat de Keizer op dat oogenblik inder
daad gezag over hen voerde. De cijns
penning zelve met de beeltenis des
Keizers was het bewijs dat ze onder
worpen waren aan den Keizer. „Welnu,
zegt Jezus hun, geeft dan ook aan den
Keizer wat den Keizer toekomt." En
Hij voegde er bij „en aan God, wat
God toekomt".
Leeren we hieruit vooreerst om op
onze hoede te zijn voor de strikvragen
der Pharizeën die heden ten dage nog
hun navolgers hebben, en alles be
proeven om in gezelschappen of door
verderfelijke boeken en dagbladen de
vromen en eenvoudigen te misleiden
en tot twijfel te brengen. Weest daar
voor op uwe hoede.
Vervolgens geven we den Keizer wat
des Keizers, en God wat Godes is
Gehoorzaamheid, eerbied en trouw aan
het wereldlijk gezag, maar in overeen
stemming met het woord des H. Geestes
dat wij God meer moeten gehoorzamen
dan de menschen.
Leekenapostolaat.
Het leeken-apostolaat is noodzake
lijk voor Kerk, huisgezin en maat
schappij, is noodig als tegenwicht te
gen den slechten invloed, welke de
omgeving op eiken mensch uitoefent.
Leeken-apostolaat is een plicht van
liefde voor eiken christen, omdat de
liefde tot Christus en tot den even-
menscli van hen vraagt om al het
mogeljjke te doen 0111 anderen tot
den dienst van God te brengen en den
evenmensch te helpen zyn hoogste
goed, de liefde Gods te beveiligen en
verzekeren.
Doch evenals altijd vraagt de liefde
ook hier weer offers.
Het is volstrekt niet gemakkelijk
leeken-apostel te zijn.
We denken hier aan het woord van
Christus tot de Apostelen: „Ze heb
ben Mjj vervolgd, ze zullen ook U ver
volgen." En dat geldt niet alleen voor
de 12 mannen, die toen voor Christus
stonden en voor hen die hunne op-
olgers zouden worden, doch voor
allen, die Christus zouden volgen en
Hem aan anderen zouden leeren ken-
:n, voor Zijn eer zouden opkomen.
Hij en zij derhalve, die apostel wil
zijn, kan er veilig op rekenen tegen
werking te zullen ondervinden, en 't is
dus op de allereerste plaats noodig
zich tegen die moeilijkheden te wape-
We hebben de hulp noodig van
boven, van Christus zelf die ons uit
koos en ons ook helpt.
Er is hier geen plaats voor vrees of
kleinmoedigheid; we behoeven ons
niet bang te maken; we zijn zeker
an de overwinning als we zelf maar
•illen.
De apostelen waren, allen bijeen
genomen, ook maar zeer eenvoudige
menschen, voor het oog van de wereld
•el de meest ongeschiktste personen
m de wereld te gaan bekeeren.
Paulus bekent dan ook ronduit, dat
hij uit zichzelf niets kon, maar hij
zegt er bij: Ik kan alles in Hem die
mjj versterkt.
Zoo gaat het ook met den leeken-
MET EEUWIGDURENDE GARANTIE
(GRATIS REPARATIES)
VAN f 10.50 AF
ALLEENVERKOOP
KANTOORBOEKHANDEL
«F.A.TULPIB
Langestr. <8 to. Krommostr. TEL 328
apostel. Hjj moet niet steunen op
eigen begaafdheden, doch op de eer
ste plaats op de kracht van God.
Hoe dat te bereiken?
Vooreerst leeren te handelen in al
les (ook in zijn gewone dageljjksclie
bezigheden) uit bovennatuurlijke be
weegredenen, m.a.w. alles te doen ter
ere Gods en dan niet zien naar
et succes, niet naar tegenwerking of
miskenning, maai- alleen handelen 0111
wille van God, die het zoo van hen
rcnscht. Dat geeft de kracht, om
mannelijk den strijd voor Christus en
de Kerk vol te houden, zeker als wij
zijn, dat Christus met ons is en eens
ons werk, hoe dan ook, toch vrucht
zal dragen.
Toen in den slag van Waterloo de
troepen van Napoleon steeds met
grooter aantal en steeds hooger moed
instormden op de Engelschen, stond
Wellington onbeweeglijk en roerloos
op een kleine verhevenheid en staar
de met starren blik naar den horizon
of eindelijk de Duitscher kwam op
dagen ter hulp. Van alle kanten kwa
men zijn officieren naar hem toege
sneld, wezen in angstige gejaagdheid
op het klimmend gevaar en vroegen
nadere, betere bevelen. Maar de
-011 hertog, die beurtelings naar
zijn horloge en beurtelings naar den
gezichtseinder keek, gaf aan allen
veranderd hetzelfde antwoord: „Er
slechts één bevel, volhouden tot
den laatsten man!"
Dat bevel werd opgevolgd, of
schoon men het niet geheel begreep.
Men. hield vol en eindelijk komt «Ie
Duitscher opdagen en de overwinning
wordt bevochten. Hadden de Engel
schen hun stelling prijsgegeven, de
hulp van den Duitscher zou te laat
gekomen zijn en niet meer hebben ge
baat.
Iets beters is er ook niet voor den
leeken-apostel dan: „Volhouden tot
den laatsten man!"
Geen vrees, niet treuzelen, altijd
blijven staan op dezelfde plaats, ge
dreven door de liefde tot Christus,
trouw aan Zijn bevel en rekenend op
Zijn hulp.
Liefde is noodig voor den apostel.
Zy zal aan onze werken geven een
blijde geestdrift, een gezond en heilig
optimisme, hetwelk alle verschijnse
len van moedeloosheid en neerslach
tigheid doodt. Zoo zal de liefde zyn
de ziel en het leven van ons werken,
de liefde die ons steeds weer nauwer
bindt aan ons ideaal, ons tooubeeld,
in Christus.
Willen we echter die bezielende
liefde bewaren en steeds meer in ons
aankweeken, dan vordert zy ook op
voering van eigen heiliging. Zelf
steeds dichter bij Christus, om bij
Hem de kracht te vinden die noodig
is. De leeken-apostel zal derhalve de
liefde doen zijn de ziel van eigen le
ven, ze sterken en voeden door de
Sacramenten, voora! door de H. Com
ic. zijn leven inrichten naar Gods
welbehagen, er naar streven in zyn
levensstaat volmaakt christen te zyn.
Ten allen tijde moet hy tot anderen
kunnen zeggen: doe zooals ik. Dan
gaat hy als vanzelf meeleven met
Christus, meevoelen Zijn glorie, mee
leven Zyn miskenning. Hij gaat treu
ren over de velen die afvielen, de dui
zenden die Hein niet kennen, maar
die liefde zal hem ook aanvuren om
te doen wat hij kan, om te redden wat
nog te redden is.
Heksenprocessen in
Eemland.
Het geloof aan heksen is al zeer
oud. Men beschuldigde haar, dat zy
met den duivel een verbond hadden
aangegaan en zoo door den invloed
van den Hellevorst tot allerlei won
derdoden in staat waren.
Reeds in 1235 werden te Trier de
eerste heksen voor het gerecht ge
daagd: zy hadden zich nl. in padden
veranderdWelke straf zy onder
gingen, is niet meer na te gaan. Maar
in 1275 werd te Toulouse (Frank
rijk) de eerste heks verbrand. Snel
greep nu dit ontzettend bijgeloof om
zich heen en weldra kwamen in
bijna alle landen heksenprocessen
De tooverheksen hielden zoo
geloofde men eenmaal per jaar
en wel in den eersten Meinacht een
vergadering met den duivel. In
Duitschland geschiedde dit op den
li rocken (Harzgebergte)in liet
Sticht van Utrecht reden zy op haar
bezemsteel naar Oostbroek (d.i.
Maartensdijk) of naar den Heiligen
berg by Amersfoort.
Tijdens de regeering van Koning
Frans I (15151547, dus in goed 30
jaren) werden in Frankrijk meer
dan 100.000 heksen ter dood veroor
deeld. Vooral zij, die gegoed waren,
vielen vaak als slachtoffer, daar de
bezittingen verbeurd werden ver
klaard. Niet ten onrechte schreef
met bijtende spot een krachtig en
(voor die dagen) een moedig tegen
stander, Pastoor C. Loos te Gouda:
„Het heksenproces is een nieuwe
proefondervindelijke goede alchy-
mie, waardoor goud en zilver uit
menschenbloed gehaald worden."
Ook ons land bleef niet achter in
deze heksenvervolging, al ging het
cr hier gelukkig niet zoo Spaansch
als elders toe. Misschien was dit te
danken aan „de lieksenwaag" te
Oudewaler. Keizer Karei V verleen
de 11I. aan genoemd stadje liet voor
recht om de verdachte heksen te
mogen wegen, want, naar men vast
meende, zij waren öf veel zwaarder
óf veel lichter dan een gewoon
nienscli.
Konden nu de beschuldigden auu-
tooncn, dat zij een gewicht hadden
„wei accordeerende met de natuur
lijke proportie van het lichaam"
(dus van gewone zwaarte), dan wer
den zy van alle rechtsvervolging
ontslagen. Oudewater nu kreeg dat
voorrecht van weging; de schrifte
lijke verklaring der stadsregeering
had zelfs ver buiten ons land gezag;
nog in 1754 bijv. kwamen twee man
nen uit Koesfeld en Telgt (by Mun
ster in Duitschland) om zich in
Oudewater te laten wegen.
Doch langzamerhand ontstond er
een mildere stemming. Nadat Eras
mus omstreeks 1500 de heksenpro
cessen belachelijk had gemaakt,
sclireef heer Jacob Vallick, pastoor
te Groessen bij Zevenaar tegen de
heksenvervolging (1558). Maar zeer
krachtig trad Johannis Wiere lijf
arts van den hertog van Gulik, tegen
het geloof aan toovery op (1563),
zoodat gaandeweg de vervolging
verminderde en ten slotte geheel op
hield.
Wordt vervolgd. T. PLUIM.
JkgtSiS
R. K. WERKLIEDENVEREENIGINO.
Openingsavond cursus 1931-1932.
Door het Bestuur zijn wederom voor
dit winterseizoen een aantal cursussen
georganiseerd.
Maandag 26 October a.s., 's avonds
uur, zal de openingsavond plaats
hebben.
Spreker: De WelEerw. HeerC.J.A.
Venings, Kapelaan te Gaanderen.
Verder opluistering van strijkmuziek
en declamatie.
Kosteloos toegankelijk voor alle Ka
tholieke mannen en vrouwen boven de
18 jaar.
Maandag 9 November a.s.
SprekerDe ZeerEerw. Paler Duyn-
stee O.S.A.
Onderwerp: „Geloof en Huwelijk".
Maandag 23 November a.s.
SprekerDe ZeerEerw. Pater Beau
fort O.F.M,
Onderwerrp„Quadragesimo Anno".
De verdere lessen zullen vroegtijdig
worden bekend gemaakt.
R. K. VROUWENBOND.
A.s. Zondag 25 October, feest van
Christus Koningschap, is het wederom
de Vrouwenbond die kruisjes verkoopt
aan de uitgang der kerken. Deze ver
koop is ten bate der kas „Hulp in de
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
ST. N1COLAAS OP SCHOOL.
De Besturen der R. K. jongens en
Meisjesscholen van Amersfoort hebben
oudergewoonte wederom besloten aan
de leerlingen hunner scholen een prettige
Si. Nicolaasdag ie bezorgen. Voor het
welslagen dier fesliviteil hebben eenige
dames zich bereid verklaard, gelden
in (e zamelen. Wie zou nu niet gaarne
willen medewerken, om dit echte oude
Hollandsche feest tot een vreugdedag
voor de jongens en meisjes te maken?
Een ieder is hiertoe in slaat dooreen
gift ter hand te stellen aan de dames
bij haar bezoek; elke gift hoe klein
ook zal dan dankbaar worden aanvaard.
Stelt daarom de dames niet teleur.
Het Bestuur.
BOTSING.
Op den spoorwegovergang nabij
Hoevelaken is de motorrijder Mik, uit
Utrecht, met den op de duo gezeten
Kasteele, uit Amsterdam, vermoedelijk
door een defect aan de rem door den
afgesloten spoorwegboom gereden.
Na tegen een seinpaal te zijn ge
botst, is de motor omgeslagen. De
bestuurder werd zwaar gewond, ter
wijl de duorijder wonden aan het hoofd
benevens een hersenschudding bekwam.
Zij werden naar 't St. Elisabeth's Zieken
huis overgebracht.
DE PEN voor Uw leven
MM Onbeperkte garantie Mi
Langestraat 84 Telet- 528
NEERBOSCH' SAMENKOMST.
Uitvoering door het Zangkoor der
Weesinrichting te Neerbosch, onder
leiding van /ac. de Vries.
Weer gingen we Woensdagavond
naar de St. Joris om er een koor te
hooren en was ditmaal onze verwach
ting niet zoo hoog gespannen als voor
het „Dresdener Kreuzechor", achteraf
moeten we eerlijk bekennen, dat ook
hier te genieten viel. De avond werd
geopend met een korte lezing en gebed
van Ds. Gerritse, waarna het koor, ge
vormd uit vrouwelijke en mannelijke
verpleegden der weesinrichting te
Neerbosch, een drietal nummers zong,
resp. van Dem. Bortimansky, H. G.
Nageli en Dem. Bortimansky. Met No.
.Heilig" kregen we nog weer eens
Huishouding" en „Mariafonds". Mogen de bevestiging van onze meening, dat
wij dit liefdewerk bijzonder in uwe „ns Kerklatijn in z'n Romeinsche uit-
mildadigheid aanbevelen. i spraak het verre wint van onze Hol-
HET BESTUUR. landsche taal, waarvan de ei, de ij en
de (in des Heeren b.v.) onaesthe-
BEVOLK1NG. tisch klinken. Het koor bleek over een
uitstekende sopraan te beschikken,
De gemeente Amersfoort telde op 1
Oct. 193139348 inwoners. Begin 1932
zal vermoedelijk de veeriig-duizendste
ingezetene van de Kei-stad kunnen
worden geboekt.
Door de Neutrale Sigarenwinkeliers-
vereeniging is aan den Raad een adres
Ïezonden waarin wordt gezegd, dat in
e praktijk de handhaving van de po-
litie-verordening betreffende het ver
strekken van tabaksartikelen aan per
sonen beneden de leeftijd van 16 jaar,
voor verkoopers van tabaksartikelen
zeer moeilijk is. Met de invoering van
de binnen korten tijd te verwachten
nieuwe wet op de winkelsluiting zal
de verkoop door middel van automaten
zeker toenemen en de controle voor
de politie bijna ondoenlijk worden.
Verschillende gemeenten w.o. Den Haag
en Rotterdam zijn er toe overgegaan
de betrokken artikelen uit de politie
verordening te laten vervallen.
Den Raad wordt verzocht evenzoo
te handelen.
mogelijk de reden, waarom dirigent
de Vries een drietal nummers had uit
gekozen voor sopraan-solo en koor.
Ook de alt, die in 't laatslgezongen
nummer de sopraan secondeerde, mocht
er wezen. Het koor, dat uit den aard
der zaak niet op artistiek peil staat
als het „Dresdener Kreuzchor", mag
er als gemengd ensemble best zijn.
Vooral ook bij de tenoren waren in
enkele nummers uitstekende krachten
te beluisteren.
Ds. H. Kluin, Predikant-Directeur
der Neerbosche Weesinrichting, toonde
zich in z'n propagandistisch speechje
een vlot spreker en een blij optimist,
toen Z.E. zelfs de mooie opkomst
meende te moeten prijzen.
Zoo iemand lijkt ons de geschikte
man, om het moeilijke werk der co-
educatie, zooals die in Neerbosch
wordt toegepast, te leiden.
in de pauze werd een nummer op
't mooie orgel der St. Joris gegeven
en verkochten de weesmeisjes ansich
ten van hun tehuis. B.
Heden geëtaleerd;
Schitterend Queèn Anne Salon-Ameublement f 238.—
Modern Salon-Ameublement, extra zware Moquette f 145.—
Beekstraat - Telefoon 543 - Beekenst.laan - Amersfoort
Uw adrea voor complete raeublleerlng. Denkt U om onze rOoktafcl-reclame