Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken KANTOORBOEKEN N.V. Middenstands-Bank Bel dan op No. 42 Abonnementen kunnen élke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10 De Eembode Advertentiën 26 cent per regel. BOtgke tarieven voor handel en nijverheid btf geregeld adver teer en. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen tjjn bezorgd. Kintoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Vijf en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234 Dinsdag 15 Jan. 1932 - No. 81 De rechtvaardigheid is overal dezelfde, ofschoon hare toepassing overal ver schilt. Zij vervangt het recht van den sterkste door het recht der verdiensten. Zij handelt zonder aanzien maar met doorzien des persoons. Zij behandelt de menschen overeenkomstig het eenige, Waarvoor zij aansprakelijk zijn: hunnen wil. Waarheid. Voor een echt Katholiek leven is noodigwaarheid. Dat wil zeggen overeenstemming tusschen het uitelijke en het innerlijke. Onwaar is bijvoorbeeld de Katholiek die in het openbare Roomsche leven zich een propagandist toont en zijn innerlijk Katholiek leven laat verflensen en verflauwen Onwaar is b.v. de Katholiek, die in theorie erkennend, dat de Katholieke beginselen heel het leven moeten dóór trekken, dat de Katholieke beginselen aan heel het leven moeten schenken zijn waren inhoud voor heel het leven moeten dienen tot grondslag en leidraad onwaar is de Katholiek, die, dit alles erkennend, toch zich in zijn le- vensuitingen „neutraal" toont. „Neu traal" in het onderwijs zijner kinderen, „neulraal" in zijn vereenigingsleven, „neutraal" in zijn lectuur, speciaal in lectuur. De woorden van het Evangelie„Wie niet voor Mij is, is tegen Mij", die woorden houden in de onomstootelijke werkelijkheid, dat de geestelijke uitingen van het leven, welke niet het kenmerk dragen, dat ze zijn \óór Christus, in haar diepste strekking en laatste uil werking tegen Christus zijn. De Katholiek zij in al zijn gedra gingen waar, dat wil zeggenhij eische in al zijn levensuitingen cok in de lectuur, die hij als geestelijk voedsel in zich opneemt de waarheid van het Geloof, dat hij belijdt! De Stadsherberg op St. Janskerkhot door A. F. van Beurden. De Kampstraat heeft op mij steeds een kalmen, rustigen indruk gemaakt. Het was mij altijd of de twee torentjes der Binnenpoort een scheiding vorm den tusschen de levendige, onrustige hartader der stad, de Langestraat en een deel vol vrede. In de Langestraat, allerlei nieuwere gebouwen met pronkerige gevels, pro ducten van den verschillenden geest van allerlei architecten, met groote, kleurrijke uitstallingen 's avonds van licht daverend en daartusschen een jagend publiek in de Kampstraat tal van zich aardig buigende en krom mende gevels, modeste huizen met zuiver witte schuifgordijntjes voor de ramen, winkelhuizen met de oude toon- I banken, koperen schalen en werkplaat sen aan de straat. Daar kan men zich nog voorstellen in een echt Hollandsch stadje te zijn. Maar ook hier beginnen de auto's ai te razen en van de straat een ren baan te maken, de gevels worden met JOH. DE HEER VARKENSMARKT TEL, 1309 AMERSFOORT Piano's - Orgels Radio geschilderde planken beslagen, met opschriften zoogenaamd gesierd. De schilder Hoorn, die op de Kamp woonde, heeft voor een eeuw nog een gezicht uit den Kamp naar de Binnen poort geschilderd, waarop men van de straat zoo regelrecht in het smidsvuur kijkt, waar de buren nog gemoedelijk samen op de op den stoep naar voren schietende banken hun pijp zitten te rooken en de deftige dames met de neepjesmutsen over de halfdeur naar buiten kijken, of het hoofd in groote gele kaphoeden, gehuld in een rooden Perzischen omslagdoek, een wandeling over den nieuwen aanleg der wallen gaan maken. Als men thans, alhoewel ai verschil lende oude pronkgevels afgebroken :ijn tot op de eerste verdieping, nog :en oud stuk Amersfoort wilt zien, dan moet men van uit de Kampstraat de groote St. Jansstraat inslaan, dan komt men op een van nature driehoekig pleintje, dat nog een stuk van vroeger Amersfoort vertegenwoordigt, alhoewel ook hier veel onder den moker der sloopers gevallen en verdwenen is. Het ligt vlak tegen de kern der stad, die men voor eeuwen, toen er volk te veel kwam, heeft zien te verruimen, doorMuuihuizen te gaan bouwen. Waar men in de breedte ruimte te kort kwam, ging men het destijds in de hoogte zoeken. De Kamp en de omgeving van St. Jan ontstonden bij den later volgenden algemeenen uitleg der stad. Daarna zou de Kamp spoedig vol gebouwd zijn vooral langs den grooten heerweg, of het verlengde van de Langestraat, waar men langzamerhand van weers kanten samen een tachtigtal huizen van nering bouwde. Ook behield men de oude Achter straat, achter den Kamp, die eenmaal de groote verbindingsweg had gevormd van buiten naar de Plompentorenpoort of Dieventoren. Daar heeft men al spoedig, toen de Varkensmarkt te klein werd, de Bees tenmarkt gaan houden. Komt men thans langs de Groote of Kleine St. Jansstraat de' Beesten markt op, dan is er nog heel wat in teressants te vinden, dat nog zichtbaar aan het verleden der stad herinnert. Wel staat er een onoogelijk houten gebouw, een bijbouw of uitbouw der kazernes, dat als een olifant in zijn donkergrijs pak op een dorpspleintje staat te gluren naar de hem omrin gende huizen, huisjes, schuurtjes, die in hun simpele bescheidenheid toch nog altijd mooier zijn, dan een derge lijk duf militair monument. Het gebouw staat voor een gedeelte langs den Oostkant op de Sint Jans kapel, bij het Klerkenhnis, welke kapel IN ALLE LINIATUREN „NATIONAL" LOSBLADIGE BOEKEN. Alleenvarkoop voo Amersfoort KANTOORBOEKHANDEL ■|F. A. TULFpi Ungeitr. 68 to. KrommMtr. TEL 326 al in 1444 vernieuwd was. Het drie hoekige pleintje was vroeger het kerk hof van St. |andit is met het kloos ter verdwenen. De oude, sterk met ankers bijeen- geschroefde muren zijn nog de povere resten van de opeenvolgende conven ten en kloosters der leerlingen van Geert Groote, Floris Radewijns en anderen. Aan den zuidkant staat nog een zeer oude huizing met gothieke dichtgemetselde togen, ramen en ver anderde bouwvormen, die de menschen en de tijd wijzigden en schonden. Maar de straten zijn er nog breed en ruim, hier en daar afgesloten door nieuwbouw. De hofjesachtige huizen groepen „Achter de Kamp" zijn uit eengehaald, vervangen, vernieuwd, ver anderd en opengezet voor lucht en licht, volgens de nieuwere eischen van volks woningbouw en hygiène. Aan den Noordhoek van het pleintje, hoek Groote Sint Jansstraat en Beesten markt staat nog een merkwaardig ge bouw, de Stadsherberg, waarvan in de oude stadsregisters nog al eens gesproken wordt, omdat ze nauw samer hing met de paarden- en beestenmark ten, die men zoowei voor de veehou- dende omgeving der stad als voor de stad zelf van groot belang achtte. En terecht! Het recht van 't verleenen van mark ten, het instellen van marktdagen had den vroeger de Vorsten altijd aan zich gehouden, maar bij het meer vooruit treden van het zelfbestuur der steden regelde de Magistraat die vraagstukken, zegde de marktgangers vrijgeleide toe, gaf tijdelijke opheffing van beloopen straffen. Men zette in vroegere tijden dan op de grenzen der gemeenten vredekruisen als welkom en op de markt zelf eene roodgeverfde uitge strekte houten hand. De bovenbesproken huizing had men de naam gegeven van „Stadsherberg", wat er nu nog uithangt. Die naam was een voorrecht door den Magistraat geschonken en een reclame voor de zaak, wat ook wel in andere steden geschiedde, in Roer mond, in Gennep, in Zwolle. in den jare 1687 zag het er met het St. Jansplein volgens de officieele be scheiden slecht uit. Vele huizen waren vernield, verwoest, verbrand en lagen puin. in 1520 was er een groot deel van de stad n.l. 1430 woningen, door het vuur verteerd; in 1572 is de stad dik wijls beschoten, ook in 1579, in 1629, maar in 1657 op 19 October brak er weer een schrikkelijke brand uit, be ginnende bij den Achterkamp bij de Kamppoort, waardoor 23 huizen, 27 hooibergen, 10 schuren en 5 kamers In puin gelegd werden. In. 1672 vernielden de Franschen nog een deel der stad en werd de stad geldelijk te gronde gericht; waar door niemand er meer aan dacht om de vernielde huizen weer op te trekken gt groote uitgaven te doen. A.8. Woensdag 12—4 uur wederom VOLKSVISCHDAO" 4 en 5 mooie gebakken visschen voor 1 kwartje IJMUIDER VISCHHANDEL UTRECHTSCHESTRAAT 40 Het gesprek van den dag. BERICHTEN UIT AMERSFOORT Sint Petrus Liefdewerk Afd. Amersfoort. Zooals al jaren gewoonte is, ver schijnt er in Januari een klein finan ced verslagje van het S. P. L. afd. Amersfoort. In de verschillende parochies werd aan contributie opgebracht: St. Henricus f 51.50 St. Ansfridus f 82.70 O. L. Vr. Hemelvaart f 155.75 St. Franc. Xav. f260 Totaal f549.95 't Vorig jaar was de totaalopbrengst i85.55, dus nu f35 60 minder. Natuurlijkgeven ook wij de „Malaise" snaar de schuld, doch voelen tevens, dat deze achteruitgang niet noodig was, als iedere Katholiek zich een klein offertje voor de Missie wilde getroosten. Wat toch is 50 cent per jaar? Nog geen cent per weekl Zeker groote giften zal thans niet ieder kun nen geven, maar daarom moet het aantal leden grooter worden. De Nationale Raad van het S.P.L. spoort daarom allen en vooral de zelateurs en zelatrices aan le. om het ledenaantal uit te breiden, 2e. om de ingeschreven leden te behouden, 3e. om de inning der contributie trouw te verzorgen: „Dan zullen de inlandsche seminaries geen schade lijden." Moge dan 1932, waarin wij het 10- jarig bestaan van de Amersfoortsche afdeeling herdenken, een zegenrijk jaar zijn voor het Sint Petrus Liefde werk. Giften en opgaven van lidmaatschap worden gaarne ontvangen door: Mevr. Jansen—Bollen, Soesterweg. Mej. Lammerts, Utrechtscheweg 131. Mej. B. v. 't Wel, Beekenst.laan. Mej. Gr. Kuntz, 't Zand 10. Voor de Nederl. Mij. voor Nijver heid en Handel, Departement Amers foort houdt de heer H. Diemer, Direc teur van het Dagblad „De Rotterdam voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefdon no. 304 en 607 Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten Verhuring van Lips Safe-loketten Verzilveren van coupons Handelscredieten Spaar-deposito's rente 3 'Is pet. mer" en Oud-lid van de Staten van Z.Holland een voordracht over het onderwerp„De crisis en het goud" op Maandag 1 Februari 1932 te 20 uur in Hotel „Monopole". Uitspraken Kantongerecht. Dronkenschap: L. V., Baarn f 10 of 4 d. Opgave valschen naam A. S., on bekende woonpl. f 15 of 6 d. Mollen vervoeren: H. W., Nijkerk, f 5 of 2 d. Arbeidswet: O. J. W., Soest, f5 of 2 d. Geen inlichtingen geven aan Raad van Arbeid L. F. M. B., Bus"- f 1 of 1 d. Melkbesluit (water toevoegen) H. H., Baarn f60 of 30 d. Geen gevolg geven aan politiebevel W. P. R., Soest f 3 of 1 d. Te Soest venten zonder vergunning: H. S., woonpl. onbekend f 3 of 1 d Wielrijden onder invloed van alcohol H. v. L., Hooglanderveen f7.50 of 4 d.; N. B., Baarn f6 of 3 d. Met rijwiel linkerzijde houden: J. v. K., Amersfoort f3 of 1 d. Idem met auto (Julianaplein A'foort) L. H. N. Br. v. R. Den Haag 50 cent of I d. Wielrijden zonder licht: G. W., Soest f 5 of 2 d.O. v. S., Amersf. id. W. v. d. W., Baarn id.; J. H. v. B., Woudenberg id.; R. v. A, Soest id.; H. B., Amersf. id.A. A. Sch., Hamers- veld, plus geen reflector f2 of 1 d. Idem zonder reflector: J. M., Rens- woude f2 of 1 d. idem zonder goeden remH. v. H., Amersfoort f5 of 2 d.. Auto achteruitrijden zonder waar schuwing: J. K., Soest f3 of 1 d. Verkeer belemmeren: E. M. v. E., Zeist f 5 of 2 d. Wiel rijdend zich aan auto vasthou den L., woonpl. onbekend f 5 of 2 d. in Baarn te snel rijden: H. v. K., Hilversum f3 of 1 d. Met auto niet behoorlijk uitwijken N. de H., Amersfoort f 20 ofJlO d. K. G., Amersfoort f 10 ot 4 d. Autorijden zonder voldoende rem men: T. J. de H-, woonpl. onbekend f5 of 2 d. Idem op verboden weg: N. K., Bussum f3 of 1 d. Nummer niet verlicgt hebbend: A. J. S., Baarn f 1 of 1 d. Zonder rood achterlicht: W. B., voo, KANTOORMEUBELEN en SCRHIJFMACH1NES hebben wij boren onze zaak SPECIALE TOONKAMERS Fa. H. ELZE17AAR LANGESTRAAT 84 TEL. 628 Hebt U een Taxi of aulo noodig Amersfoort. Amsterdam f2 of 1 d. tij richting veranderen met auto geen teeken: Th. H, Austerlitz f3 of 1 dag. Geslaagd voor het examen Engel- sche Handelscorrespondentie (Ver. v, Leeraren) den heer J. H. Bomas, alhier, leerling van Mevr. M. E. van Dijk- Hartings. V reemdelingenver keer. Hotel- en Pensiongids 1932. We vestigen de aandacht van Hotel- i Pensionhouders en van hen, die in de vacantie hunne woning wenschen te verhuren of te ruilen, op de in dit blad voorkomende advertentie, waarin zij worden uitgenoodigd, de desbe treffende opgaven, benoodigd voor de Hotel- en Pensiongids 1932, spoedig in te zenden. Burgerlijke Stand. 16 Jan. Geboren: Franciscus Eve- rardus Petrus, z. van A. J. G. v. Opijnen en J. M. v. Manen. AdrianaJohanna, d. van Th. 'sGravenade en J. M. Bos. Maria Pelronella Wijnanda, d. van A. Th. Verhoef en C. M. Terlingen. OverledenCornells van de Hoef, 88 j., ongeh. 18 Jan. GeborenFetze, z. van F. d. Ploeg en J. B. v. Diermen. Margrieta Antonia, d. van J. Galen kamp en G. Jansen. Gijsberta, d. tan A. v. Doornik en W. D. de Graaff. OverledenDirkje Adriaantje Koo- per, 49 j., echtg. van G.J. deóraauw. Joannes Marinus Boshuizen, 74 j., ongeh. Het portret. „Zal ik herslellen? Wees eerlijk, dr. Tatlock, en zeg mij de waarheid." Johan Gariet, die deze vraag aan zijn medereiziger deed, lag gevaarlijk ziek in zijn hut aan boord van een Atlan tische stoomboot. Een oogenblik gaf Tatlock geen ant woord maar hij voelde den pols van den patiënt en sloeg een snellen, on derzoekenden blik op zijn bleek, ern- q stig gelaat. „Gij hebt iets, dat u hindert," zeide dokter Tatlock; „en zielsaandoeningen zijn niet bevordelijk voor het herslei." Gariet zonk achterover in de kussens. Hij vouwde zijn handen boven zijn hoofd en sloot de oogen. „Tatlock." zeide hij eenige oogen- blikkenlater.deoogen openende en een bos sleutels onder zijn kussen vandaan halende, „maak mijn valies eens open en geef mij het lederen kistje, dat ge daarin ziet. „Ik heb iets, dat me bezwaart," ver volgde hij„'t is een belangrijke geld- p kwestie en 't betreft May Dallinger." Met een lichte trilling van de hand, die niet werd opgemerkt door Gariet, stak Tatlock het sleuteltje in het slot. „Wacht even," zeide de zieke, zijn hand op het lederen kistje leggende; „wacht nog even met het oplichten van het deksel." „Nu?" zeide Tatlock, „ik luister." „Herinnert ge u Silas Bigsby uil Porto Calvo?" Ja, een weinig; is hij niet onlangs overleden „Juist, dat is hij," herna Gariet. „Hij stierf drie maanden geleden, een doch ter nalatende, die May Dallinger heet ze is nu bij Lady Cecilia Rushbrook in Londen niet minder dan een half miilioen ponden." „En en gij „Ik ben een der executeuren," zeide Gariet, „en de andere executeur is een Londensch bankier, die 't geld van May Dallinger beheert". Een oogenblik zeide Tallock nieis; hij keek peinzend vóór zich en men hoorde geen ander geluid dan het bonzen van de groote schroef en het klotsen van de golven tegen het raampje in zijn hut. „Gij kent mejuffrouw Dailinget.dus zeer goed?" zeide hij eindelijk. „Neen." „Neen?" herhaalde de dokter. „Ik heb haar nooit gezien, en met een diepen zucht, „ik betwijfel het of ik haar ooit zal zien." „En," zeide Tatlock, „zooeven hebt ge mij gezegd, dat ge haar kent en „Dat is ook zoo! ik heb mejuffrouw Dallinger altijd gaarne gezien nadat Tatlock knikte. „Altijd, nadat ze een half miilioen erfde „Neen, voordat ik ooit haar naam gehoord had," zeide Gariet ernstig „voordat ik kon denken, dal ze ooit wat te wachten had. Ik zal u zeggen, hoe dat gegaan is. Op een keer zag ik op Bigby's kantoor een miniatuur schilderij van een jong meisje, niei denkende, dat het 't portret was van de protégée van mijn oude vriend. Zoo is 't begonnen. En nu, Tatlock, wilde ik u om een gunst verzoeken." .Welke?" ,Ge moet mij beioven, dat gij mijn plaats zult innemen, wanneer ik op zee mocht sterven." „Hoe nu?" „Gij moet mij beloven, dat ge in mijn plaats excuteur zult zijn van het tes tament van mijn vriend. Zie maar," zeide Gariet, thans het deksel van het lederen kistje afnemend, „hier zijn al de vereischte documenten. Ik heb het recht om te kiezen wien ik wil. Laten wij er dadelijk getuigen bij roepen; dat zal me rust geven, en morgen kan het wel te laat zijn." Hij stemde toe. Dien avond nog werd de geheele zaak geregeld en zou dus Tatlock executeur worden in geval Gartel kwam te sterven. Denzelfden nacht, toen Garietsliep, deed Tatlock heel zacht den grendel op de deur, en naar het bed gaande, keek hij lang en onderzoekend naar 't gelaat van den zieke. Daarna nam hij voorzichtig de sleutels onder zijn kussen weg. Een sleutel uitzoekende, maakte hij het valies open, en het lederen kistje er uit nemende, ontsloot hij het en nam er een peiuchen doosje uit. Daarin zat het portret van May Dallinger; Paul Tatlock bekeek het langen tijd zeer aandachtig, terwijl een senistere glimlach een onaangename uitdrukking verleende aan zijn rond, kaalgeschoren gelaat. Daarna nam hij uit zijn eigen valies een klein fleschje, half gevuld met een kleurloos vocht; hij bekeek het onder zoekenden sloeg daarna zijn blik op den slapenden jongen man. Eenige dagen later, toen het een ruwe zee was, klopte Tatlock op de deur der hut van den kapitein van de boot. Een groote, zwaargebouwde man keek naar buiten. „Dr. Tatlock I Is er iets dat niet goed is?" „ja, Kunt u beneden komen? 't Is Gariet." „Hij is toch niet erger?" „Veel erger. Hij is stervende," her nam Tatlock. „Dood? Wacht even," zeide de kapitein een aangestoken lantaarn op nemende. „Welzoo! Dat is toch plot seling, zou ik zeggen." „Ja, plotseling," zeide Tatlock. „Hij heeft in mijn afwezigheid te veel me dicijnen tegelijk genomen. Maar, wilt ueven met mij mede gaan; misschien kunnen wij hem nog redden. Hij Maar toen Tatlock zich omkeerde om den kapitein te volgen, kwam er door een open deur opeens een sterke windvlaag, waardoor hij voorover op den grond sloeg. Hij bleef bewusteloos liggen voor de voeten van den kapitein. „Mijn hemel," zeide de kapitein, de lantaarn voor Tatlock's gelaat houdende „zijn hoofd is tegen die ijzeren staaf terecht gekomen!Holal ls daar iemand?" voegde hij er aan toe, luid roepende bij de geopende deur. Weer tot bewustzijn komende lag Tatlok in zijn eigen hut; en zijn eerste gedachte was natuurlijk voor zijn mede reiziger, Johan Gariet. Hij trachtte op te staan, maar die inspanning veroorzaakte hem zulk een pijn in zijn voorhoofd, dat hij genood zaakt was weer te gaan liggenlang zamerhand evenwel gelukte het hem zich om te keeren op zijn kussen en n zich heen te zien. 't Was dag, maar wat hem vreemd voorkwam, was de doodelijke stilte die om hem heerschte. Het schip lag stil. Wat zou dat beteekenen En daar was Garlet's valies naast het zijne. Vervolgens keek hij naar Garlet's bed, maar hij merkte op dat er geen geluid uit kwam en dat de gordijnen dicht waren. „Zou daar het lijk liggen Een gevoel van afgrijzen overviel hem en hij gilde luid. Bijna dadelijk kwam een forsche man binnen, van middelbaren leeftijd. „Hebt ge geroepen, mijnheer?" „Neen ja. Til mij eens op. Kunt ge niet zien, dat ik pijn heb?" „Jawel, mijnheer, maar u is nog niet sterk genoeg om op te zitten. Die val op het dek, veertien dagen geleden, heeft u bijna aan den rand van het graf gebracht." „Veertien dagen geleden," zeide Tat lock ontsteld. „Waar is dan mijn waar is de heer Gariet? Toch niet

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1932 | | pagina 1