STUDIEBOEKEN N.V. Middenstands-Bank School- en Teekenbehoeften Fa. H. Elzenaar Bel dan op No. 42 Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan. Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De €embode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 13 Sept. 1932 ADVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren Advertenti6n moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314 Zes en Veertigste Jaargang - No. 46 Het is wellicht het verschrikkelijkste geschenk, dat een booze geest aan deze eeuw vermaakte: Kennis zonder Be kwaamheid. Sociale actie. Wil men zich verdienstelijk maken op sociaal terrein, dan is eerste voor waarde, dat men actief is, dat wil zeggen, dat men in waarheid arbeidt werkzaam zij, zijn krachten daadwer kelijk inspant, dat men practisch werk levert, opdat zijn bemoeiingen inder daad den naam van Katholieke sociale actie verdienen. Waardoordus b.v. vanzelf worden uit gesloten, zij, die voor den werkman en voorde lenigingder volksnooden weinig meer over hebben dan woorden en nog eens woorden, die het zoeken in declamatie, in redevoeringen, die den eenen avond van deze, morgen van een andere tribune hun licht laten vallen, die hun inzichten vertolken nu in deze brochure, dan in dit weekblad, nu in een courantenartikel, dan weer in een tijdschrift, waarbij men dan telkens gelegenheid heeft op te merken, hoe de spreker of schrijver zichzelven eindeloos repeteert, in banaliteiten ver loopt of boven de hoofden van zijn gehoor uitspreekt, onduidelijke termi nologie of halve geleerdheid aan den man zoekt te brengen, enz. Zelfs kan men dan opmerken, hoe men somwijlen te doen heeft met per sonen, die zich langs het sociale vraag stuk omhoog zoeken te werken, dit probleem hanteeren als een ladder, waarlangs zij pogen op te klimmen tot het bereiken van allerlei vreemde doeleinden, eer. aanzien, positie enz. Het is zaak dezulken bij tijds te weren, wil men niet vastloopen en met zulke sociale personen meer last krijgen dan met het sociale vraagstuk zelf. Wij, Nederlanders, minnen het dis puut, de lange redevoeringen, het wik ken en wegen, het niet gaan over ijs van één nacht. En daarom staan we er op, dat er maar weer eens een spreker komt, weer eens een vergade ring wordt uitgeschreven. Het goede in deze zien wij niet voorbij noch misprijzen we, maar de Sroote gevaren evenmin. Want dit alles i zelfs in den allerbckwaamsten en alleronbaatzuchiigsten spreker nog niet wat men sociale actie noemt. Het woord en de voorlichting, goed aangebracht, kan wél tot actie drijven en is tot zekere hoogte onmisbaar, maar het is de actie zelve niet. Actie dus en desnoods wat minder redevoeringen. Hier echter dreigt een ander gevaar. Want actie vooral op sociaal gebied lokt ongeregelde temperamenten, haalt de luidruchtigen naar voren. Met sociale actie betreedt ge een terrein, waar heel goedkoop het applaus der menigte is in te oogsten, waar rapheid van tong, toomeloosheid van gedachte, kleur en cadans van taal opgeld doen, in één woord waar aan de zelfbeheersching zooveel strikken en lagen worden gelegd, dat zij, die tot den generalen staf in het sociale legioen geroepen worden, wel van een geheel bijzondere keur moeten zijn. De sociale historie der laatste twintig jaren heeft onder dat opzicht lessen geleverd. Hoevele voormannen immers, die het aanvankelijk goed schenen te bedoelen, zijn, en dit in alle landen der wereld, voor zichzelven en voor hen, die zij te leiden hadden, een val geworden, leidslieden van blinden, omdat zij zeiven door hartstocht verblind en hun temperament niet meester het pad bijster zijn geraakt en velen hebben meegesleept. Op geen terrein is dit gevaar zóó dreigend als hier. Nergens waar de grenzen tusschen Roomsche geestdrift en de emphase van het socialistische woordenboek zoo spoedig worden uitgewischt als in deze materie. Nergens waar men zoo licht kan meenen den Christus aan te hangen en Zijn deernis met de schare in zich aan te kweeken, terwijl men intusschen steenen aandraagt om het huis van Marx op te bouwen en steviger te grondvesten, nergens zooals op het terrein van Katholiek sociale actie. Dit ligt aan velerlei oorzaken, niet het minst aan het feit dat de sociale wetenschap nog maar amper aan de windselen harer geboorte is ontwassen, het sociale probleem tot de meest in gewikkelde van alle behoort en dus op velerlei gebied slechts proefwerk kan geleverd worden. Het verstand alleen zegt reeds, dat hier met behoedzaamheid moet worden voortgegaan, wil men niet tot misluk- Teekenbenoodigdheden KANTOORBOEKHANDEL «F.A.TULP|B Langestr. 66 t.o. Kromme»tr, TEL. 526 king en disillusie komen, waarvan ten slotte weer de werkman, voor wien men bedoelt op te komen, het slacht offer wordt. Beurs-gegok. Het woord „beurs-gegok" is mis schien geen mooie naam, maar een betere kwalificatie kunnen wij niet geven van hetgeen zich momenteel in den tempel van Mammon afspeelt. Het is hinderlijk, dat men het tegen elkan der opbieden op het Damrak en trou wens in alle andere internationale centra, in verband brengt met het draaien van de rëeele economische conjunctuur. Het is hinderlijk, dat men door het gedobbel in effecten met winsten voor den een en verliezen voor den ander de groote wereldstrijd vragen denkt op te lossen. Men noemt hét terugkeer van vertrouwen, dat de gelden, die tot nu toe opgeborgen waren in safes of in gouden staven omgezet, weer naar de beurs vloeien om er aandeelen mede te koopen, ter wijl de geheele wereld op zichzelf niets anders dan het grofste wantrou wen te zien geeft. Duitschland eischt herziening van het vredesverdrag van Versailles... wil beginnen met gelijk- berechtigheid in bewapening om daarna geleidelijk alles terug te nemen, wat haar na den oorlog is afgenomen. Het vindt daarin Frankrijk op zijn weg, dat een gebiedend halt roepi tegen dergelijke snoode anti-Fransche nei gingen; in Stresa zijn de mogendhe den bezig de rechten van de Donau- landen rte egelen, maar waarbij het niet om de belangen van die landen gaat, maar wel van die der onderhan delaars zelf. Overal twist, tweedracht en wantrouwen. Tolmureu worden nog steeds verhoogdnieuwe contingen- teeringsmaatregelen genomen en be palingen gemaakt, die erop gericht zijn, den internationalen handel nog meer te verlammen. In ons land zélf gist het het verzet tegen loonsverlaging neemt toe en stakingen zijn niet van de lucht. De antithese werkgever en werknemer verbreedt zich en het zou ons niet verwonderen, wanneer de, overigens goedige muiterij op de Rotterdam de inleiding is van ernstiger conflicten. Doch op de beurs gilt en schreeuwt men van opwinding! Men grist elkan der de effecten afde speculatie viert hoogtij... men denkt niet meer, men redeneert niet meer, men gokt! Heeren met hooge hoeden, vol waar digheid, vermeenen 'slands welvaart in hun handen te hebben, wanneer zij op de beurs hun millioenen-transacties doen. Wanneer het geld van alle kan ten gevraagd wordt om als prolongatie de gok-manipulaties mogelijk te maken. Men doet daaraan economisch wereld- herstel men grijpt naar de winst met gekromde vingers en men danst rond het gouden kalf, zooals men dat in de grijze Oudheid deed en in de verre toekomst zal doen. Of er werklieden ontslagen worden met langdurigen dienst, die voor een groot gezin te zorgen hebben, kan men niets schelen. Het eenige, waarnaar men verlangt is koerswinst, liefst zooveel mogelijk. In de dagbladen theoretiseert men i men vraagt zich af, of door de groote koersstijging het herstel in aan tocht is. Verdwaasde menschheidNèt of hooge koersen van effecten meerdere koopkracht verschaffen! Natuurlijk zal men de verkregen winst geheel of ge deeltelijk verteren, maar wat zegt dit bij het totaal volume der handelsbe weging. Wat zegt dit, als de loonen worden verminderd en als de werk loosheid toeneemt. Die enkele honderd duizenden gulden, die bovendien nog ten deele uit andermans zakken wor den over geheveld zullen geen ge wicht in de schaal leggen bij de mil- liarden, die geregeld worden ver- handeld. De banken hebben in de afgeloopen decennia groote fouten gemaakt. Wij maken in dit verband de leiders daar van geen verwijt, want de beste stuur lui staan aan wal. Wel zou men het hun euvel kunnen duiden, wanneer zij opnieuw gelden beschikbaar stelden om het gegok aan te moedigen. Alles, wat nó naar de beurs vloeit, wordt van 't bedrijfsleven afgetapt. Wij hebben „leiders" noodig om ons economisch leven over de hinderpalen heen te brengen... geen gokkers. De hausse, die zich nu manifesteert, houdt het economische wereldherstel tegen, ver troebelt de gedachten, terwijl wij juist behoefte hebben aan heldere geesten, die ons kunnen terugbrengen op het juiste pad. Fondsen, die absoluut geen waarde hebben, stijgen met tientallen punten aandeelen West-Java Landbouw Maat schappij, die onlangs al zijn bezittin gen voor schuld aan den geldschieter ïeeft moeten afgeven, dus niets meer is dan een leege naamlooze vennoot schap noteeren boven de 12 °/0... aan deelen Hessa rubber, die zoo leegge- financierd is, dat elk moment het einde dèar is worden door de domme en blinde massa voor meer dan 40 ge kocht. Het kan niet anders of deze verdwazing, wellicht een reactie na de zware deprimeerende maanden, welke wij achter den rug hebben, zal tot een nieuwe ernstige evenwichtsverstoring moeten leiden. Het kaartenhuis moet elkander vallen. Men kan echter t zeggen, wanneer?... dit hangt af i de krachten, die doelbewust de massa opzweepen en die daarmede een bepaald doel hebben. De gok- aardbeving vindt zijn centrum in Ame rika en verspreidt zich van daaruit over de geheele wereld. Laat men be denken, dat Amerika steeds het Conti nent bij den neus heeft genomen de Yankee heeft daarin een groote handigheid en steeds, wanneer hij het zoet gekwinkeleer Iaat hooren, komen de menschen in massa aanloopen om vrijwillig, met het volle bewustzijn, financieel afgeslacht te worden. onttrekken, toen wij bij de ontgravingen voor de fundamenten van een nieuw bouw op het Spui, oudtijds het Spoeij, eeo nog vrij wel bewaard geraamte n liggen en doodsbeenderen, die met volkomen eerbied netjes ont graven waren. Ook resten van doods kisten en roode baksteenen van oud groot model en kleine harde geele klinkers. Ook was de grond hier en daar zwart wellicht van de asch, ontstaan bij de geweldige branden, die de stad herhaalde malen en door den „viant" of door het „blixemvuijr" veroorzaakt. Wij herinnerden ons dat men de hoek Spuij—Zand van de veertiende eeuw tot de zeventiende eeuw was eene plaats aan den godsdienst en de uitoefening der barmhartigheid gewijd en zullen daarvan iets naders vertellen, wat ook het vinden der skeletten al daar verklaren kan. Men moet wel onderscheid maken tusschen St. Aeglen of Sint Agatha- klooster aan het Zand en St. Agnieten of Sint Agnesklooster aan den Zuid- Singel. Rutger van den Doom en zijne Frisch en fraai 8 een dauwdrop in de zon wordt Uw teint door het dagelijksch gebruik van .ZiT-CrOme. In prijzen van 20—30—45 en 75 eer" Nieuw en Oud Amersfoort door A. F. VAN BEURDEN. Wanneer men op een zonnigen dag den Berg op wandelt of het stalen ros beklimt en langs de breede asfaltwegen rondtoert en zijn oogen goed den kost geeft, dan komt men al spoedig tot de overtuiging, dat het nieuwe gedeelte der stad Amersfoort volgens de eischen van den modernen tijd is aangelegd. Fraaie vergezichten openen zich overal, terwij! oude beplantingen zijn gespaard, nieuwe aangelegd. Het aantal villa's in allerlei vormen en stijlen is groot; de nieuwe kwar tieren, die men door de overheer- schende roode kleur der daken in bloc ziet liggen, zijn ruim genoeg aangelegd, om licht, lucht en ruimte aan de be woners te schenken, voor zooverre dit met de beschikbare middelen mogelijk is. De gemeente heeft zich door den nieuwen tijd, die allerlei snel opkomen de verplichtingen oplegde, niet laten overrompelen, maar is bijgebleven en het geheele buitencomplex van wegen, parken, villa's en kwartieren mag ge zien worden. Ook in de eeuwenheugende stad zelf heeft men gedaan, wat men kon. Maar men vergete bij de beoordeeling niet, dat men daar in een engen gordel van levende grachten zat ei. aan een be paald stratenstelsel, eng en door de opvolgende behoelten van zeven eeuwen ontstaan gebonden was. Dat waar men zes eeuwen geleden al de Muurhuizen moest optrekken, om de ontbrekende ruimte in de hoogte te zoeken, men nieuwbouw te zoeken had in [de on middellijke nabijheid of wel door oude huizen af te breken. Wel trachtte men de huizen in de hoofdstraat of Langestraat te moder- niseeren en ging men daarmede in alle straten der stad voort maar men was en men is binnen de muren aan het oude gebonden. De eens tot stand ge komen plattegrond der eigenfijke stad veranderd weinig. Daarin blijft Amers foort oud, trots het moderne tintje, dat men eraan geeft. De O. L. Vrouwetoren, de Koppelpoort, de Monnikendam, de Kamperbinnenpoort zijn de blijvende getuigen van Amersfoorts ouden adel dom, zelfs zijn wapen, het roode Kruis- vaarderkruis is voor de Eemstad een antiek merk. Waar men echter in Amersfoort in den bodem graaft stoot men spoedig op de bewijzen uit de oude historie, op sterke fundamenten, gewelfde put-, ten en kelders, overwelfde takken der Eem, op iangvergeten kerkhoven. Aan deze denkbeelden konden wij IBACH PIANO'S I Voortreffelijk in elk opzicht an Vraagt catalogus en condities aar bij de vertegenwoordiger R. VAN DEN BURO. ARNHEMSCHEWEO voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697 Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten Verhuring van Lips Safe-loketten Verzilveren van coupons Bandelscredieten Incasseeringen Spaar-deposito's rente 3'/a pet volk, dat roept in zijn ellende: maar kom, om de eer van Uwen Naam, de gekwelden genadig te hulp. Aanvaard, Heer, genadig de Offe randen, waardoor Gij gewild hebl, dat èn Gij zoudf verzoend, èn ons het heil door Uwe machtige goedheid zou her steld worden. Blik, zoo smeeken we, Heer, genadig op onze kwelling nederen wend den toorn Uwer verbolgenheid al, welke wij naar rechtvaardigheid verdienen. Door Christus onzen Heer. Amen. Langestraat 84 Tetef- 528 BERICHTEN UIT AMERSFOORT Belia hebben het gesticht, begiftigd, in 1379. in 1400 kwamen er zes eerbare meisjes in die zich aan het godsdien stig leven wijdden onder Wendelmoet Sandbrink als eerste moeder. In 1415 waren er al vijftien zusters. In 1416 kreeg men het slot. Van 1404 tot on geveer 1454 volgde men den derden regel van den H. Franciscus, daarna dien van den H. Augustinus. De kapel werd in 1463 in een kerk veranderd. Sinds 1469 begroet men ook dioden in die kerk en natuurlijk ook buiten op een kerkhof. Het terrein be sloeg toen het blok van het Spui tot het St. Aegtenstraatje, en van het Zand tot den Wal. De Zusters verpleegden later ook zieken. Ook bezaten de Zusters den hoek naast het Sint Aegtenstraatje naar den kant van Bloemendaal, waar nu pastorie kerk der Bissch. Cleresy ligt. Daar woonden begijnen, waarom het ook wel begijnhof genoemd werd. Hel eigenlijke Zusterklooster daar naast aan Zand en Spui verminderde na den Spaanschen tijd en de gronden en gebouwen werden na het sterven der laatste non Marrietje Jans door de stad geannexeerd en publiek geveild. Een groot gedeelte werd door de Gebr. Codde cs gekocht voor 10500 gulden. De Stadsregeering had echter aan zich gehouden de kerk met alle eigen dom, die Gerard Thiens, van Aken gekomen, voor zijn kopergieterij noodig had. Later zijn er aan de Spuizijde vooral woningen op gebouwd, ook de Roomsche kerk. Maar uit den aller- oudsten tijd komen nu bij het graven uit den grond de menschelijke over blijfselen aan het licht, die aan andere tijden en andere omstandigheden her inneren. In het verslag der werkzaamheden van de commissie tot ontwikkelingen ontspanning voor werkloozen, lezen we dat na de installatie, de commissie zoo vlug mogelijk begonnen verschillende zijden kwam gewaar deerde medewerking. In totaal waren aanvankelijk 34 lessen per week vast gesteld. De aard der lessen was afge leid uit den in. oud van de antwoor den welke de commissie ontving op 500 vragenlijsten. Op sommige cur sussen was het verloop zoo groot, dat opheffing moest volgen. De commissie heeft het v< haar werk, zij het wellicht in anderen vorm, voort te zetten en te zijner tijd een tentoonstelling te organiseeren van het door de cursisten vervaardigde werk. Zij hoopt iets bijgedragen te hebben ter bestrijding van onverschil ligheid, mismoedigheid en bitterheid, waar te nemen als gevolg van de werk loosheid en tevens hoopt zij, dat het verrichte en nog te verrichten werk ertoe bijdragen zal, vooral voor de jongere werkloozen, hun de hoop op een betere toekomst te hergeven. De werkloozen moeten tot het besef ge bracht worden, dat zij geen alleen staande uitgeworpenen zijn, en het ge loof in het leven niet mogen verliezen. Het verantwoordelijkheidsgevoel moet opgewekt en versterkt worden. De com missie hoopt dezen winter opnieuw en met kracht het werk weer ter hand te nemen en doet daarbij een beroep op den steun van allen. Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. Kerknieuws. Aartsbisdom Utrecht. De Aartsbisschop van Utrecht heeft benoemd tot Redacteur van het tijd schrift voor de R. K. Geestelijkheid in Nederland de „Nederlandsche Katho lieke Stemmen", als opvolger van wijlen Mgr. dr. Schaepman, den Hoogeerw. Heer dr. J. de Jong, president van het Seminarie Rijzenburg. 18 September Biddag. Ter verkrijging van uilkomst oeconomische crisis, waaronder zoo- velen bij voortduring ernstig te lijden hebben, heeft het Episcopaat ander maal een biddag uitgeschreven, welke 'ehouden zal worden op Zondag 18 Sept. a.s. De geloovigen worden dringend ver zocht dien dag tot die intentie het H. Misoffer bij te wonen en zooveel moge lijk de H. Communie te ontvangen. In de H. Mis zal de oratio pro qua- cumque tribulatione als imperata wor den ingevoegd. Deze drie oraties zullen in de namiddaggodsdienstoetening met de Litanie van Allerheiligen worden gebeden. De drie gebeden uit de H. Mis luiden vertaald als volgt: LAAT ONS BIDDEN. Versmaad niet, almachtige God, Uw Het gemeentebestuur van Roermond heeft bij de viering van het 700-jarig bestaan der stad aan vijftien personen als blijk van waardeering een herinne- ringsmedaitle geschonken. Een dezer is geschonken aan onzen stadgenoot, den heer A. F. van Beurden, die vroeger te Roermond woonachtig was en het voorzitterschap van het Historisch Genootschap te Limburg bekleedde. Uitspraken Kantongerecht Amersfoort. Straatschenderij: P. J. v. B. Baan f 10 of 1 w. tuchtsch., E. de V. Amers foort f 6 of 3 d., K. P. Amersfoort f 4 of 1 w. tuchtsch., S. J. M. id., J. v. 't E. Amersfoort berisping, J. v. d. H. id. HinderwetB. Z. Amersfoort f 10 of of 4 d., W. v. d. K. id. Een dier arbeid doen verrichten, daarvoor ongeschikt: J. H. S. zwer vend f2 of 1 d. Venten te Soest zonder vergunning: B. Rotterdam f2 of 1 d. Te Amersfoort op straat spelen met dobbelsteenenG. v. K. aldaar f 1 of 1 d., H. v. d. H. id. Voertuig zonder lantaarnJ. G. H. K. Amersfoort f5 of 2 d. Wielrijden zonder lichtA. v. d, B. Leusden f5 of 2 d., G. L. v. d. B. Amersfoort id., M. E. Soest id., A K. Amersfoort id., C. H. Baarn id., J. v. Het belastbaar inkomen, zonder kin deraftrek bedroeg in het belastingjaar 1929-1930: In groep I (f800-f2000) 5661 aan- jgen met f7.675.970 inkomen. Groep II (f 2000—f 3500) 1949 met f4.897.085. Groep lil (f 3500—f 6000) 726 met f3.218.804. Groep IV f 6000-f 100000) 264 met f 1.993.793. Groep V (f 10000-f20000) 150 met f2.050.853. Groep VI (f 20000-f 50000) 54 met f 1.524.318. Groep VII (f50000 en hooger) 16 met f 1.319.498. Het belastingjaar 1929—1930 gat dus 120 aanslagen tot een bedrag aan totaal inkomen (zonder kinderaftrek) van f22.680.321. De bevolking telde toen 37.677. Het belastbaar inkomen per ingezetene was dus gemiddeld f602. In het belastingjaar 1931—1932 wa ren de cijfers: Groep 1 5964 f8.141.684. II 2171 f5.470.464. III 797 1 3.531.909. IV 322 f 2.421.342. V 144 f 1.933.031. VI 43 f 1.232.193. VII 14 f 1.610.219. Het belastingjaar 1931 1932 gal dus i n totaal 9455 aanslagen met f 23.891.842 belastbaar inkomen. De bevolking telde 39705. Het belastbaar inkomen per in gezetene was dus gemiddeld (602. id. idem zonder belA. H. v. N. Amers foort f2 of I d. Idem zonder reflectorP. S. Achter veld f2 of 1 d. Idem op verboden wegJ. C. A. W. I. Amersfoort f 3 of 1 d., J. C. M. id. Wielrijden onder invloed van alcohol: M. G. Soesl f 15 of 5 d. In een bocht niet de rechter zijde houdenF. K. Amersfoort f 3 of 1 d. Te Amersfoort wielrijden over trot toir: E. B. Hoogland 13 of 1 d. Niet behoorlijk uitwijkenG. S. Apeldoornf 15 of 5 d., J. J. J. Gro ningen 130 of 10 d. ieen voldoende verlichting aan auto A. F. Soest 15 of 2 d. Veiligheid van verkeer in gevaar brengen J. K. A. den Haag f40 of 20 d., W. A. v. d. L. Apeldoorn f30 of 5 d. Geen richting aangeven: G. v. H. Wilnis f8 of 3 d. Geen nummer-rijbewijs: E. K.Amers foort f5 of 2 d., L. de S. Hoofddorp id., H. M. Bussum' id., B. F. Baarn f3 of 1 d.. H. W. Wierden id„ G. J. M. Gouda id., A. de B. Amsterdam 50 cent of 1 d. Nummer-letter niet verlicht hebben H. H. Veenendaal f2 of 1 d. Autobesturend geen gevolg geven aan politlebevelE. H. Amersfoort f5 of 2 d. Auto laten staan zonder motor af te zettenA. v. B. Amersfoort f 1 of 1 d. Auto niet doen stilhouden, als de veiligheid van verkeer dit eischt: J. W. B. Hiilegom f5 of 2 d.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1932 | | pagina 1