F. A. TULP
Kantoorboekhandel
Bouwplannen
Sint Nicolaas-Geschenken
J.J.Smit Krommestr. 25
'n VULPEN!
Bel dan op No. 42
K
Kontoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De eembode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 29 Nov. 1932
ADVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteertn
Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vódr 8 uur
In den morgen zfln bezorgd. Telefoon 314
Zes en Veertigste Jaargang - No. 68
Domheid, die wijsheid verkoopt, vindt
meer afnemers dan zij verdient.
Prof. Aalberse In de
Katholieke Partijraad.
Onze partij zal moeten toonen, haar
oude kracht te hebben behouden.
Rudolf Stammler schreefElke poli
tieke partij, die niet zich zelf tot een
dagsvlieg veroordeelen wil, moet uit
gaan van een vast beginsel ten aan
zien van grondslag, richting en taak
inzake de maatschappelijke orde.
Dit geldt inzonderheid voor de ka
tholieke partij. Wij vormen allen de
katholieke partij, omdat wij meenen
dat onze beginselen, ontleend aan ons
geloof, ons ook moeten leiden bij ons
practisch handelen op staatkundig ter
rein. Omdat wij allereerst zijn een ge
heel principieelc partij ligt daarin onze
kracht en de bron van onze eenheid.
Nergens heeft men dat zoo goed ge
voeld als in ons land. Wij moeten ons
daarop niet verhoovaardigen. Wij zijn
niet zooveel beter dan andere katho
liekendit verklaart onze volksaard
de historie. In ieder Nederlander schuilt
au fond een theoloog en eeuwenlang
zijn wij onderdrukt. Deze herinnering
heeft ons het goede inzicht gegeven
ons ook op politiek terrein te vereeni
gen. De eenheid sluit niet uit een
groote mate van vrijheid. Dr. Schaep-
man heeft gezegd, dat in onze partij
juist de grootste vrijheid kan worden
gegeven, want over de beginselen zijn
wij het immers eens.
Meeningsverschillen zijn er altoos
geweest in de partijdaarvoor behoeft
men niet te vreezen.
Ik ben er zoo vast van overtuigd,
dat de drang tot samenwerking in ons
is, dat meeningsverschillen nooit de
onderlinge samenwerking behoeven te
verhinderen. Meeningsverschillen moe
ten voorkomen in een volkspartij als
de onze, waarin alle katholieken zich
thuis moeten voelen, omdat zij voelen
dat er met aller belang wordt rekening
gehouden.
Maar hoezeer wij met alle belangen
rekening willen houden en hebben ge
houden, nooit mag de partij een be
langenpartij worden. Zij moet een prin-
cipieele partij blijven.
Wij hebben voor aller belang ge
zorgd. Is er een partij in ons land,
die zoo «oor de arbeiderswetgeving
heeft gestreden en openlijk of in stilte
voor de belangen van tuin- en land
bouw is opgekomen? Wij deden dit
op grond van onze katholieke begin
selen, die willen, dat de staat werkt
in het algemeen belang. Daarom heben
wij alle sociale wetten willen en moe
ten steunen. Niet om kiezersvangst.
Daaraan behoeven wij niet mee te doen.
Wij hebben niet veel niet-katholieke
kiezers te verwachtende overgroote
meerderheid der belijdende katholieken
volgt ons. Vrees voor de kiezers is óp
politiek gebied het beginsel der on
wijsheid.
Men moet voor maatregelen zijn,
omdat het algemeen belang het eischt,
niet omdat een bepaalde groep liet wil.
Spr. is het niet vaak met dr. Wibaut
eens, maar wel met zijn woorden op
het laatste Utrechtsche Congres, waar
deze een politiek van „oprechtheid en
moed" verdedigde. Zeker zal dikwijls
critiek worden vernomen. Critiek is
ook noodig, zij maakt frisch en zelf-
critisch, mits de critiek eerlijk zij, op
bouwend en niet wordt voorgedragen
in kienkenden vorm.
Wat wij vooral in onze partij noodig
hebben enjwaar het vooral op aankomt
is de goede gezindheid. Daarop be
usten onze eenheid en kracht. Die
Da organisatie van de
2 Duitsche spionnage.
Te Rantigny was de eerste ulaan, die
het slot van de hertogen van Laroche-
foucauld binnentrad een Duitsche ka
pitein, die enkele jaren achtereen leeraar
in het Duitsch in het Ile de France was
geweest. De bewoners van het slot ken
de hij allen: de kamers waren op zijne
plannen genummerd en volledig inge
deeld. Op ongeveer 10.000 werd geschat
het aantal der kelners, die in hotels,
taurants en cafè's dienst deden: in
Oosten van Frankrijk waren niet i
der dan een honderdtal aantrekkelijke
jonge vrouwen in de cantine's der sol-
daten werkzaam. Naast hen waren hei
employe's van de slaapwagentreinen. die
hun talrijke verplaatsingen uitnemend
konden benutten. En voorts waren het
de kinderjuffrouwen en gouvernantes,
die teneinde de Fransche taal te leeren
spreken, in Fransche familiën werden
opgenomen, en die vooral in de omge
ving van hooge ambtenaren, diplomaten
Langestraat 65 t.o. Krommestraat Tel. 326
Vulpenhouders
Vulpotlooden
Foto-Albums
Doozen Postpapier
Losbladige notitieboekjes
Stalen bureau-artikelen
Briefwegers
Passerdoozen
Matador Bouwdoozen
Landhuizen, Woonhuizen,
Bedrijfsgebouwen.
Begrootingen, berekeningen.
Gewapend beton.
Adviezen kosteloos
P. Jos. hak, A chitect
Timorstraat 17 - Amersfoor'
niets uit partijzucht of ijdele glorie te
doen, maar ootmoedig een ander hooger
achten dan u zelf, door niet alleen op
uw eigen belang te letten, maar ook
op dat van anderen bedacht te zijn".
In dezen geest vroeg spr. aan den ar
beid te gaan in dienst der Staatspartij,
heerlijk kleinood, dat onze voorgangers
moeilijken strijd hebben veroverd
wij weer ongeschonden aan onze
kinderen moeten overdragen.
A.s. Woensdag 12—4 uur wederom
VOLKS VISCHDAQ
4 en 5 mooie gebakken visschen
voor 1 kwartje
IJMUIDERVISCHHANDEL
UTRKCHTSCHESTRAAT 40
Het gesprek van den dag.
eenheid moeten wij bewaren als een
groot goed en haar ook bewaren in
het belang onzer kinderen. De Paus
heeft zoo pas nog op kernachtige wijze
gezegd. Die eenheid voor alles, boven
alles en ten koste van alles.
Juist omdat men weet in ons land,
dat wij één willen zijn, beschikken wij
over zoo groolen invloed.
Welk geschil er ook geweest zij,
daarna moet de eenheid komen.
Ook boven alles moet eenheid blij-
:nzij moet boven alle belangen staan.
En ook ten koste van alles. Voor die
eenheid moet men ook offers van eigen
meening brengen en particuliere be
langen daaraan ondergeschikt maken.
:gt de Paus.
Prof. Buys schreef reeds in 1889
dat door allerlei omstandigheden de
katholieke partij haar overwicht dankte
aan haar eenheid en de bekwaamheid
harer leiders.
Zoo oordeelde een liberaal in 1889.
Vaslberadenheid en zelfbedwang zag
hij in de katholieke partij.
Ook zin voor realiteit is noodig.
Slechts door samenwerking kunnen wij
iets tot stand brengen, zooals ik pas
geleden in de Kamer heb gezegd.
Wij zijn het er allen over eens, dat
ij onzs parlementaire instellingen
handhaven, dus ook een parlementair
kabinet. Daarmede is niet in strijd een
extra-partementair kabinet, als een par
lementair kabinet niet kan worden ge
vormd. Maar aan het laatste willen wij
altijd de voorkeur geven.
Er zijn drie mogelijkheden een ka
binet op principieele basis (de recht-
sche partijen) en dan op breeder basis
(een linksche partij er bij) of op an
dere basis: dus eenige partijen ver
eenigen zich tot meerderheid en steu
nen een uit haar midden voorkomend
kabinet.
Men zou zoo denken, dal dit dui
delijk was, maar ik merk wel, dat men
het nooit duidelijk genoeg kan zeggen.
Zeker, er zijn dingen, die men niet
of officieren, trachtten binnen te drin
gen. Men is nog niet vergeten de eigen
aardige figuur van de Duitsche Fraulein.
die in dienst van den marinekapitein te
Cherbourg was. en die er in slaagde
plannen van een onderzeeër weg te ne
men. Wel werd zij in het begin van 1914
gearresteerd, maar de plannen waren
reeds over de grenzen.
De Nachrichtendienst had een groot
archief van fiches en van fotografieën.
Foto's zijn te nemen met minuscule toe
stelletjes. die desnoods in een dasspeld,
in een armbandhorloge en dergelijke
kunnen worden verborgen. De negatie
ven zijn klein, maar scherp, en zij kun
nen later worden uitgewerkt. Zoodanige
foto-dienaren had de Duitsche Nach
richtendienst in bijna elke Fransche stad
bcteekenis, en steeds gevestigd zoo
veel mogelijk in de omgeving van de ka-
e of cenig versterkingswerk. De fi
che hadden meestal betrekking op dc
offjeieren. en men beweert, dat de Duit
sche Nachrichtendienst beschikte ovet
dossier van eiken Franschen offi-
van beteekenis, zijn doen en laten,
behoeft Ie zeggen of die men liever
kort aanduidt. Ik vroeg b.v. in de Ka
merwenschen wij, ook samenwerking
met sociaal-democraten Spr. dacht
zijn antwoord duidelijk, maar het te
gendeel bleek. Ik had het alleen over
wat in den eerstvolgenden lijd zou
gebeuren, niet over verre toekomst
waarover dr. Nolens sprak, met wien
spr. het geheel eens was en is. Een
uiterste noodzaak kon ons dwingen
tot samenwerking met de S.D.A.P.
maar hoe staat het? Dr. Nolens -
spr. besprak dat nog uitvoerig met
hem voor zijn dood zag in het so
cialisme een evolulionnalre partij, maar
wie ziet deze richting nu? De krui
singsmogelijkheid is naar verdere toe
komst verlegd.
De mogelijkheid om samen met de
liberalen te regeeren Spr. heeft al aan
Albarda gezegd, dat hij er nooit aan
dacht een burgerlijk bloc te vormen en
de S.D.A.P. alleen in de oppositie te
laten als een muis in de kaas. Daar
aan heeft spr. oorspronkelijk niet eens
gedacht. Alleen aan de Vrijzinnig De
mocraten heeft spr. gedacht. Op vele
punten, vooral in sociale aangelegen
heden, stemmen zij met ons overeen
Daarom is samenwerking met die partij
niet uitgesloten.
Nooit met de liberalen Met Windt-
horst houdt spr., dat men nooit het
woord „nooit" in de vocabulaire moet
hebben. Maar samenwerking zoeken
met den Vrijheidsbond Spr. ziet die
mogelijkheid zoo gauw niet. Pierson
Borgesius en Lely zijn weg: de hui
dige liberalen keerden zich tegen alle
sociale wetgeving, maar wie weet wat
er kan gebeuren?
Spr. herinnert aan Paulus' woorden
tot de Philippensen, twee duizend jaar
geleden Wanneer dan een vermaning
in Christus of een liefderijk woord, nog
vat op u heeft, maakt dan mijn vreugde
volkomen door eensgezind te zijn, de
onderling liefde te bewaren en een
stemmig hetzelfde na te streven, door
zijn liefhebberijen, zijn zedelijk gedrag
en dergelijke. Liet dit laatste te wen
schen over, gaf de stand van zijn fortuin
aanleiding tot de veronderstelling, dat
eenige bijdrage hem niet onwelkom zou
zijn. dan werd de verleiding niet nage
laten. Het Dreyfus-proces heeft althans
dit voordeel gehad, dat het op het werk
van deze geheime diensten, waarbij des
tijds de militaire attachés der ambassa-
de's waren betrokken, een schel licht
heeft geworpen. In dat proces speelde
de Minister van Oorlog gedurende
Dreyfus' degradatie, Generaal Mercicr.
een rol. Niet in alle opzichten een fraaie
rol. maar een, waarvan de fouten door
de omstandigheden zijn te begrijpen.
Vermoedelijk heeft hij nooit begrepen,
dat de Duitsche Nachrichtendienst een
meesterstuk volvoerde toen deze een
kamerdienaar bij hem introduceerde.
Van 1893 tot 1895 was deze bij hem
werkzaam, en bijkans eiken nacht als zijn
meester sliep, ging hij als een hotelrat
aan het werk. De Generaal legde zijn
sleutels naast zijn horloge en zijn porte
feuille op zijn nachtkastje neer; voor eer
Groote keuze Uurwerken, Goud en Zilver
Zeer voordeelige prijzen, degelijke aflevering
dOUDSMID en GEDIPLOMEERD HORLOGEMAKER
N.B, Speciaal adres vopr Gouden Trouw- en Verlovingsringen
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
blijken dergelijke instellingen nuttig
werk te verrichten.
Ook wij hopen door middel van dit
bureau te gemoet te komen in de
moeilijkheden, die zich steeds voor
doen, zoowel voor de bakers en kraam
verzorgsters als vopr het publiek.
De eersten kunnen op sommige tijden,
als meerdere gezinnen op ongeveer
dezelfde tijd haar hulp béhoeven, moei
lijk aan alle afspraken voldoen, terwijl
er ook tijden zijn, dat er zoo goed
als geen werk is. Het publiek is niet
altijd zeker, dat de besproken kracht
komen kan en of er dan een plaats-
iter te vinden zal zijn.
Het bureau nu stelt zich voor, hierin
bemiddelend op te treden.
Bakers en kraamverzorgsters (even
tueel ook verpleegsters) worden in de
id gesteld zich nader op de
De R. K. Bond van Bouwpatroons
schreef aan den Raad, dat besloten
werd den verbouw van het magazijn
ten behoeve van Openbare Werken in
eigen gemeentebeheer uit te voeren.
Adressanten zouden hel zeer op prijs
stellen, zoo dit besluit werd herzien.
Voorop gesteld dat het zeer wensche-
lijk is. dat elk gemeentewerk publiek
wordt aanbesteed meenen zij dat van
elk werk een begrooting is te maken.
Aan de hand van een volledig uitge
werkt bestek en teekening; dit brengt
voor een deskundige geen moeilijk
heden.
lij de tegenwoordige werkeloosheid
wordt ook door de aannemers zeer
naar werkverruiming uitgezien. Nog
steeds wordt door een particulier aan
aanbesteding met goed toezicht de
voorkeur gegeven, vooral om de juiste
prijsbepaling te verkrijgen, wat ook
vooral 'voor een gemeente van groot
belang kan geacht worden. Temeer
waar bij eigen beheer vaak elke con
trole op kosten ontbreekt, getuige be
kende klachten over het overschrijden
der begrootingen.
Het postagentschap voor 't Soester-
kwartter wordt gevestigd: Soesterweg
De tentoonstelling van schilderijen
etsen van den heer Van Wezel
Errens in Concordia wordt voortgezet
en met Zondag 4 December.
Het Groene Kruis is voornemens
een bureau op te richten, waarvan het
doel is, door arbeidsbemiddeling te
voorzien in de verplegende hulp voor
kraamvrouwen.
In meerdere plaatsen van ons land
gelegenheid
hoogte te
November van 2 tot 4 uur in de
straat no. 11—13 waar een paar be
stuursleden aanwezig zullen zijn.
geroutineerd spion ais deze man. wa:
het niet moeilijk van die sleutels afdruk
ken te verkrijgen, zoodat hij kon inzier
wat hij wilde. Een moeilijkheid neven;
die om documenten te verkrijgen, is ge
legen in het vervoeren van die documen
ten naar de bepaalde plaats. Gesteld,
deze kamerdienaar zou veel afwezig zijn
geweest of zich naar een bepaalde
plaats hebben begeven, hij zou onmid-
delijk in de oogen van het bekende
tweede bureau van het Fransche Depar
tement van Oorlog verdacht zijn gewor
den. Maar deze kamerdienaar had een
vriend, die voor hem in dit geval ge
lukkig slechts de beschikking over
één echt en voorts één glazen oog had
en de spionnagediensten waren reeds
toen zoozeer geperfectionneerd. dat
schijn dat glazen oog, maar in werke
lijkheid belangrijke geheimen, die het
Fransche leger betroffen, door hem zon
der eenige vrees voor ontdekking naar
buiten werden gebracht.
Wanneer men de meening uit, dat na
den oorlog zoodanige spionnage is ver
minderd. vergist men zich, De Intelli-
Voor
Piano's - Orgels Vltigrls: I
Fa. R. VAN DEN BURO
Arnh.itr. Gevestigd sedert 1887 I
GEEF
•t Is een BLIJVEND en NUTTIO
CADEAU
WIJ hebben een reuze sorteering
Fa H. ELZENAAR
LANGESTRAAT 84 TEL. 528
Wij willen nog even wijzen op
Bert Brugmans marionettentheater „De
Olijftak" hetwelk van I tot 3 Dec. a.s.
doorloopende middagvoorstellingen zal
geven bij de firma Vroom en Drees-
man, alhier.
De Maasbode schreef aldus: „Fijn
zinnige kunst en edele ontspanning,
zonder eenig voorbehoud prachtig,
zuivere harmonie, superieure dingen,
weergalooze evenwichtigheid tusschen
gebaar en expressie en begeleidende
muziek."
En De Tijd: „De heer G. J. M.
Brugman heeft aan ons land een mario
nettentheater gegeven, dat met gerust
heid naast het beste op dit gebied uit
Duitschland, Italië en Frankrfik gesteld
mag worden, sublieme kunst."
In den avond heeft men zich met
een valschen sleutel toegang verschaft
tot een huis aan de Wilhelminastraat,
toen de bewoners afwezig waren.
Eenige sieraden en wat geld worden
vermist.
Donderdag I Dec. zal het 75-jarig
beslaan van de Militaire Rijschool
worden herdacht. Inspecteur Fabius
zal de herdenkingsrede uitspreken.
De eerstvolgende verkoop van
spoorhoul aan de Wagen werkplaats
te Amersfoort vindt plaats op 16
December a.s:
H - Dl U een
Taxi of au'to noodig
4roprc*nnrf
Burgerlijke Stand.
€4 Nov. Ondertrouwd: F. B. Kam
pen en J. G. v. Putten. G. Nieu-
wenhuis en J. Haarmans. J. J.
Swagerman en H. M. v. Garderen.
25 Nov. GeborenJohan, z.. van R.
Mtiiler en H. K. Schlotter. Johanna
Catharina, d, van W. Gouverneur en
C. C. Ch. v, Geelkerken. Maria
Sophia, d. van W. Th. Beijer en M.
C. La Haije. Dirk, z. van D. F.
Romeijn en E. B. Löher. Overleden
Lubberdina Maria Meijer. 25 j., ongeh.
Aanbesteding.
Zaterdagmorgen werd door de Archi
tecten Herm. Kroes en W. C. A. Kroes
namens het R. K. Schoolbestuur te
Amersloort aanbesteedHet bouwen
van een schoolgebouw met bijbehoo-
rende terreinenwerken aan hel Dupont-
plein te Amersfoort. 29 Inschrijvers
Joh. Keulen, Amersfoort 130.870;
H. Schipper Zn., Wierden f31 550;
H. G. L. Focken, Hengelo (O.) f32.100;
Gebr. Trebbe, Enschede 132510; J A.
v. Keulen 132,180; G. C Blanken,
Bussum f32.200; Terbeek en Lohuis,
Albergen-Rijssen 132.600; H. Barten,
Amersloort 132.760; fa. G. Miel,
Almelo 132.950M. v. Ooijen, Utrecht
f33.145; J. de Vos, f33.242 fa. Th.
Hollander v. Dijke, A'foorl f 33.545
W. Bunnik, A'foort f33.595; G.
Kloosterboer, Broek op Langedljk
f 33.895J. Zanten, Zaandam f 33.980
A. C. Snaaljer Eijgenraam, Vlaar-
dingen f34.300; H. Rood, Deventer
f34.500; G. v. d. Pol, Hoogl.veen
f 34 600Gebr. Lieshout, Uirecht
f 34.887R. A. Batenburg, A'foort
f 34.970H. D. Slagmolen, Utrecht
f35 700; J. H. Heijmerink, Nijmegen
f 35.725Th. de Goede, Soesterberg
36.200; Brandsen Ouwerkerk,
A'foort f36.300; H. Groen, A'foort
f36.530; Aann.bcdr. v. Hoogevest
f37.798: D. Middelkoop. Vleuten
f39.370; fa. Jac. v. Gent f40 998
Verschuur's Aann.bedr., Zeist 152.775.
gence Service werkt vermoedelijk nog
op volle kracht, en ook het tweede bu-
van het Fransche Ministerie zal
activiteit eerder hebben uitgebreid
dan verminderd, ge'eerd door de opge
dane ervaring. En dat ook Duitschland,
ondanks de militaire beperking, die Ver-
saille het heeft opgelegd, niet slaapt,
blijkt wel uit de arrestaties, die in dat
opzicht, dank zij de contra-spionnage
van het Fransche leger, konden worden
gedaan, en zou wellicht nog sterker blij
ken. wanneer meerdere van zulke agen
ten in handen vielen. Op een dezer vond
men een lijst, waaruit bleek, dat van hem
verlangd werden inlichtingen over de
prototypen der vliegmachines van legi
en vloot: de bewapening: het nieuwe li
gerpistool van groot kaliber: het nieuw
Chatellerault-geweer; het nieuwe pistool
te veranderen in geweer: het laatste mo
del mitrailleuse: dc normale tanks: de
tanks Renauld voorzien van het nieuwe
dispositief, ja zelfs woonplaats en per
soonlijk adres van den uitvinder van d«
nieuwe ketting dezer tanks. En een an
dere lijst, gevonden bij een anderen
spion, bleek wetenswaardigheden te
wenschen over de kusten van het Ka
naal. de nieuw sedert den wapenstilstand
aangebrachte versterkingen, de nieuwe
vliegkampen, bombardeer- en torpedeer-
machincs, de middelen ter verdediging
der havens, de dcpöts van kolen- en le
vensmiddelen. de stabiliteit van de ket
ting der nieuwe Renauld-tanks: de su
pertanks van Citroën, de mitrailleuse
Browning, in België gefabriceerd, en
dergelijke, De betreffende agent had
zich reeds met verschillende personen in
verbinding gesteld, die hem bij het ver
krijgen dezer inlichtingen van dienst
zouden kunnen zijn. maar zijn materiaal
was nog weinig uitgebreid. De onbe
zorgdheid. waarmede men vooral in
groote landen inlichtingen van dezen
aard geeft, is niet meer aan die van voor
den oorlog evenredig. Deze spion was
een vrouw, die in het net liep toen zij
met een al te goed aangeschreven offi
cier van de oorlogsschool betrekkingen
wilde aanknoopenl
Wordt vervolgd.
