F. A.Tulp Kantoorboeken Ordners Kaartenkastjes Kaartsystemen Kantoorboekhandel Bouwplannen KING R. K. Spaarbank Amersfoort Kantoorboeken Fa. H. Elzenaar Bel dan op No. 42 Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden per drie maandenbuiten Amersfoort f 1.10, franco per post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan. i de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De eembode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 27 Dec. 1932 ADVERTENTlEN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bl) geregeld adverteeren Advertentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314 Zes en Veertigste jaargang - No. 76 Vraag vóór gij over iemand een hard oordeel veil eerst, of hij een gelukkige jeugd heeft gehad. In den Kersttijd De kribbe Hèm een wieg verstrekt, Die 't aardrijk met den hemel dekt En el'ek dier bestelt zijn voeder. O Kind, Gij zijt, gelijk Uw Moeder Met pracht noch hoovaardij bevlekt. Hier voert de neergedaalde God De trotsche wereld om met spot In zijn triomf, tot smaad der hoven; Hier voert hij 't needrig harte boven Met Hem in 't onverwinbre slot. Hier is de wijsheid ongeacht, Hier geldt geen adel, staat noch pracht. De Hemel heeft het kleen verkoren: Alwie door ootmoed wordt herboren Die is van 't hemelsche geslacht. Gij, die der vorsten harten leidt, Gelijk een beek en schift en scheidt Het licht van dikke duisternissen, Laat den tiran den aanslag missen, Die den onnoozlen lagen leit! VONDEL. Kerstboodschap van Onzen H. Vader den Paus. De deken van het College van Kar dinalen, Kardinaal Granito di Belmonte, heeft de traditie getrouw, den H. Vader Kerstwenschen aangeboden. De H. Vader heeft daarop met de volgende Kerstrede geantwoord': Wij hebben op dit oogenblik het heilig voorrecht, het H. College te kunnen danken voor de wenschen, die Z.H.Em. de kardinaal-deken heeft ver tolkt. Wij danken u in het bijzonder voor uw onverdroten ijver, voor uw gebeden, voor de deelneming van het H. College aan onze zorgen, moeilijkheden en ver troostingen, voor den voortdurenden bijstand van uw gebed en voor uw werk voor de Kerk van Christus. Slechts één ding is er wat ons diep bedroeft. Gij kent den allertreurigsten toestand waarin de geloovigen en de kerkelijke hiërarchie zich bevinden in Spanje, Mexico en Rusland. Er heerscht op dit oogenblik een anarchie des geestes, oorsprong van zooveel verdeeldheid tusschen de vol ken en staten, van oorlogsgruwelen en van burger-oorlogen en van zooveel ellende in het bijzonder voor de armen en arbeiders, die de hulp der chris telijke rechtvaardigheiden naastenliefde in het bijzonder noodig hebben. Wij hebben echter anderzijds toch ook een vertroosting, de plechtige viering van het Eucharistisch congres van Dublin, de ontwikkeling van het Missiewerk en de bewonderenswaar dige ontwikkeling der Katholieke Actie. Wij spreken verder onze diepe bewon dering uit over de heldhaftige daden van priesters, religieuzen en eenvoudige geloovigen in die landen, waar de Kerk vervolgd wordt. Wij moeten hier ook nog spreken over een andere vertroosting, ons ge geven in de laatste dagen, namelijk de door onze bemiddeling gesloten Kerst-wapenstilstand tusschen twee elkaar bestrijdende landen, Bolivia en Paraguay. Wij drukken de hoop uit, dat deze wapenstilstand moge leiden tot een volledigen vrede tusschen beide landen. Al Onzen Eerbiedwaardigen Broeders, allen religieuzen, allen pries ters, allen geloovigen der gansche Chris tenheid bieden Wij Onze gelukwenschen aan en den hemel smeeken Wij voor hen om kracht en sterkte in den naam van den H. Geest. Ook allen volken bieden Wij Onze Kerstwenschen aan en Wij smeeken voor hen af vrede, rust, wederzijdsch vertrouwen en voldoende en naar be- hooren beloonden arbeid. Verder verkondigen Wij een blijde boodschap voor de kinderen Gods, ja voor de geheele menschheid in naam van den Redemptor mundi, namens den Verlosser, die Zijn leven gegeven en Zijn Bloed vergoten heeft voor de geheele menschheid. Deze blijde boodschap bestaat in de plechtige viering in het komende jaar van het eeuwfeest van den dood van Christus, dat voor de negentiende maal hernieuwd wordt, dus in de vie ring van een Anno Santo, een heilig jaar, een jubileum-jaar. Het aangekondigde Heilige jaar zal den 2en April 1933 aanvangen tot den 2en April 1934 duren, dus van Palm zondag 1933 tot den tweeden Paasch- dag van 1934. Voor de geheele Katholieke wereld zal dit jaar dus een jaar zijn van gebed Langestraat 65 t.o. Krommestr. Telefoon 326 en van boete, waaraan alle weldaden van een Heilig Jaar vcibonden zijn en waaraan te zijner tijd nog nieuwe gun sten verbonden zullen worden. Zoo zijn de wegen Gods en des Hemels niet alleen voor de geestelijk heid en de geheele Christenheid maar voor de geheele wereld, welke wij vrede broederlijkheid en naastenliefde toewenschen. Tenslotte geven Wij aan alle volken, gezinnen en aan ieder afzonderlijk, in het bijzonder aan dc noodlijdenden en bedrukten onzen Apostolischen zegen. Landhuizen, Woonhuizen, Bedrijfsgebouwen. Beg-ootlngen, berekeningen. Gewapend beton. Adviezen kosteloos P. Jos. Hak, A chitect Timorstraat 17 - Amersfoort PEPERMUNT Met de heerlijke, opwekkende eigenschappen van het edele natuurproduct en onder contröle van het laboratorium: Dr. van Hamel Roos Hermens, A'dam- onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Goedgekeurd bi] Koninklijk Besluit d.d. 14 Murt 1913, no. 08 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van geiden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot II uur. Dadelijk ingaande rente 3°/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kassier: Amsterdamsche Bank. De loonpolitiek der Nederlandsche Industrie. Het was op de jongste jaarvergade ring van de Vereeniging voor Staat huishoudkunde, geen sympathiek aan doende demonstratie van de zijde van deel der aanwezigen, luidruchtig te applaudiseeren en bravo te roepen telkens, wanneer er in de discussies op de noodzakelijkheid van loonsver laging werd gewezen. Prof. Goudriaan heeft toen deze groep voorgehouden, dat hij, als een der verantwoordelijke personen in een groot concern in Ne derland, wel uit de praktijk wist, dat de industrie in het algemeen veel min der onbesuisd te werk ging met der gelijke loonsverlagingen als de luid ruchtige toejuichers. die In het alge meen in dit opzicht geen verantwoor delijkheid droegen. Want, aldus deze Rotterdamsche hoogleeraar, wij weten zeer goed als induslrieelen, dat wij ten slotte in ons eigen vleesch snijden. .Vanneer loonsverlaging verder gaat dan absoluut noodzakelijk is voor de evenredigheid binnen ons nationale economische leven, beteekent zulks, dat de verbruikers want de massa der loontrekkers is tevens de massa der koopers voor vele artikelen van onze eigen producten zullen afnemen. Het ware te wenschen, dat deze voor zichtigheid algemeen werd betracht en dat men niet uitsluitend zijn heil zocht in vermindering van loonen zon der na te gaan, of niet op andere wijze een zoodanige bezuiniging kan worden verkregen, dat het bedrijf ook onder de huidige omstandigheden min meer loonend is te houden. in dit licht dient de verrassende mededeeling van de firma Bruijnzeel te worden bezien, dat zij besloten heeft de uurloonen voor geschoolde werk lieden met eenige procenten te ver- hoogen, maar daartegenover de verkorte werktijd voorloopig te handhaven en de grootere levendigheid in het bedrijf te gebruiken voor het aanstellen van meer personeel. Deze firma toont, dat zij de verantwoordelijkheid harer po sitie als werkgeefster beseft. Haar taak bestaat niet alleen hierin om, ten koste van wat ook, de winst tot het uiterste op te voeren, maar de werkgever heelt een algemeen economische taak, en dat is om het arbeidsleger, dat thans gedeeltelijk niet in staat is om zijn de gelegenheid te stellen. De firma geeft het voorbeeld van opoffering door loonsverhooging van de best geschool den, dat zijn ook meestal de menschen met de grootste gezinnen, en verlangt daartegenover ook van haar arbeiders zooveel sociaal besef, dat zij zullen instemmen'met het doorwerken gedu rende een korteren wekelijkschen werk tijd, met een geringer loon dus dan mogelijkerwijze te bereiken ware bij volle werkweken, ten bate van andere arbeiders, die dan eveneens in het productieproces kunnen worden opge nomen. de firma Bruynzeel onmo gelijk zijn geweest deze houding aan te nemen, wanneer zij niet in staat was in haar deurenfabriek een product te vervaardigen, dat aan hooge qualiteits- cischen voldoet en toch tegen concur- rcerende prijzen kan worden geleverd. Nu dit resultaat eenmaal bereikt is plukt deze firma zelf de vruchten haar werk en is thans in staat, tenge volge van een geringe opleving in den bouw, over te gaan tot een maatregel van groote sociale beteekenis, een maatregel, die haar zelf ongetwijfeld de giootste moreele voldoening zal schenken. Het is, helaas, niet in het geheele bedrijfsleven mogelijk dezelfde resul taten te behalen als aan de Hembrug. Deuren zijn, wat men in de economie een merkartikel noemt. Het is geen standaardmassa, zooals kool ot petro leum of ijzer ot koper. De kooper ver langt „Holland"-deuren van Bruynzeel of Bruynzeel-vloeren. Bij deze merk artikelen productie kan de fabrikant beter de vruchten plukken van zijn werk, doordat zijn speciaal product, wanneer het goed voldoet, hooger ge waardeerd wordt dan het product van anderen. Iets dergelijks is bij vele takken van bedrijf in ons land het geval. Wij heb ben betrekkelijk weinig industrieën van gestandaardiseerde massa-artikelen, maar onze industrie en landbouw is hoofdzakelijk gericht op de vervaardi ging van merkartikelen. Als voorbeeld kan derhalve* deze firma voor ons land wel worden gebruikt, al geven wij direct toe, dat het voorbeeld niet overal nagevolgd zal kunnen worden. De deurenindustrie is in hooge mate ge mechaniseerd, zoodat het aandeel der arbeidsloonen in de totale kosten niet te hoog is. Bij industrieën, die meer arbeidsintensief zijn, zou een dergelijk resultaat veel moeilijker te bereiken zijn. Dit neemt echter niet weg, dat wij de oplossing, door de firma Bruyn- Ult Oud-Amersfoort. Door A. F. VAN BEURDEN. Vastenavondviering verboden. 1648. De Regeerders bevelen, dat oui alle voorvallen, ongeregeldheden te voorkomen, men in den aanstaanden vastenavond niet in eenige „dertelheijt" zal verloopen door vermommen, door rommelpotten te gebruiken of derge lijke gekheden. Zij verbieden tevens het werpen met slingers of steenen, het klootschieten op de wallen of straten. De jongens zullen geen zamen- scholing mogen maken op een boete van drie gulden. Wie niet kunnen be talen, zal men te water en brood zetten in de kelders van het stadhuis. St. Gallenmarkt. 1648. De bekende Sint Gallenmarkt zal ingaan 5 October van zonsopgang tot den lien October daaraanvolgende lot den zonsondergang. Het was een der groote, veelbezochte markten, De Amersfoortsche Ratelaars. 1648. Aan de 12 Ratelaars wordt bevolen le. Zij zullen swinters 10—5 alle singels, grachten en straten nagaan en bezoeken en des zomers van 10—3 uren. Zij hebben te letten op alle rumoer en moetwilligheid;2e. n tijd van nood zuilen zij elkander seinen geven en kleppen en elkander hulp verleenen3e. zij zullen elke maand van kwartier ol wijk veranderen 4e. eiken eersten dag van 't jaar den eed vernieuwen5e. Bij vriezend we der kunnen zij zich op iedere ronde op het stadhuis in de wacht gaan warmen, waar turf daarvoor is, er zal echter een schildwacht op de trappen blijven waken; 6e. indien de wacht niet goed gedaan wordt, vervalt men in straf7e. na middernacht alle uren, nadat de ratelaars geroepen hebben, met de klep het uur aangeven. De dienaars van politie zullen niet eer nageroepen worden voor hap schaar en andere leelijke dingen. De kleppen der ratelaars zijn nog in het Museum Flchite te zien. Stratemaker. 1653. Men wilde de Nieuwstraat opnieuw geheel bestraten. Men vraagt het advies van Van Clemensen, mr. stratenmaker te Utrecht en van de stratenmakers alhier. Tevens vraagt Clemensen, welke de voorwaarden IPIANO'S,VLEUGELS,ORGELS Fa. R. van den BurS-Arnh.draal I Bezoekt onze magazijnen; wij bieden K U een enorme keuze zoowel In hel eenvoudige als in het meest luxe genie Betaling vanal (4.— per maand H A.s. Woensdag 12—4 uur wederom VOLKSVISCHDAQ 4 en 5 mooie gebakken visschen voor 1 kwartje ijmuidervischhandel UTRECHTSCHESTRAAT 40 Het gesprek van den dag. arbeidskracht nuttig aan te wenden, zeel aangegeven, als een juisten weg daartoe zoo goed en zoo snel mogelijk uit de huidige crisis beschouwen. zijn, waarop hij zich hier wil vestigen Jan Clemensen vraagt voor iedere roede 38 stuivers. Dat vindt men goed. Hij krijgt nog een opperman en een jongen voor hulp bij zich. De goten werden hem op een voet breedte toegemeten. Hij wordt stads- stratenmaker. Bij het maken der Nieuw straat werden de Uiijffels en de stoe pen weggenomen. De straat was toch al smal genoeg. Men lette er echter streng op, dat er geen vrachtwagens den weg verstopten. Men scheen toen meer voor het onbelemmerde verkeer der Nieuwstraat te gevoelen dan in 1932, waar ze halve dagen verstopt is. Vreugde in de stad. 1678. Lodewijk de XIV de Zonne koning had de Nederlanden met zijn veroveringsoorlog geduredde een zes tal jaren in een treurigen toestand ge bracht. Ons land had zich dapper ver dedigd en toen In 1678 de vrede var Nijmegen gesloten was, werd de tijding met vreugde in Amersfoort ontvangen, dat ook door de Franschen zoover mogelijk leeggehaald was geworden. Het vreugdebetoon werd op Woensdag 5 October gevierd en de Magistraat beval, dat er dan overal teertonnen ontstoken zou worden volgens oud ge bruik en er vreugdebetoon plaats zou vinden. Op den Hof 40 teertonnen, op de Appelmarkt 12, op de Varkensmarkt ook 12. Terwijl er op andere punten ook zouden branden, in het geheel 260 pektonnen. Ook in andere steden worden steeds pektonnen als vreugde vuren ir. brand gezet. Men scheen den feilen, roode» gloed en den zwarten smook als passend bij een feestavond te vinden. Wel was men zoo voor zichtig te bepalen, dat de aanwezige gildebroeders op dien avond nuchter moesten blijven en zich niet bedrinken aan gerstebier, charrebier, wachelwater of brandewijn. Het Latijntje. 1678. Het Stadsbestuur trachtte zoo mogelijk alle arbeid van stadswege te doen uit besteden. Zoo werd 18 Dec. 1678 aan Peter Juriaansz van Coever- den, den stadsslotemaker beloofd, dat hij in plaats van 36 gld., 50 gld. per jaar zou ontvangen, mits hij zijn leven lang het klokje boven de Latijnsche school zal onderhouden. Opschrift van het klokje „Soli Deo Gloria" Thomas Both me fecit 1590. De twaalf waltorentjes. 1678. Tegen de muren der stad ston den twaalf halve torentjes, waarin men van den wal ui», dus aan de vlakke zijde toegang kon krijgen. Het waren sentinelhuisjes, met leien gedekt. Nica- sius Lennards' zoon zou ze opnieuw dekken met leien en dan nog van hang sloten voorzien voor de geringe som 14 gld. het stuk, te samen voor 175 gld. Het werkloon scheen toen nog niet veel mede le tellen en de mate rialen waren bovendien nog goedkoop. Waar Sint Aegtenkapel al niet toe gebruikt werdt. 1678. De Sint Aegtenkapel heeft nadat ze als kapel van de Roomschen onttrokken was heel wat bestemmin gen gehad, magazijn, gieterij, spinnerij, weverij en tabaksdroogerij. In dien tijd kwamen de Hessen met hun lange pottenkarren naar Amersfoort, waaraan nog verschillende namen herinneren, de Hessenweg, de Hessenstraat. tn 1678 werd Sint Aegten voor dc onderver dieping als gemeenschappelijk te ge bruiken stadseigendom beschouwd, althans men had er het pakhuis der Hessenkarren van gemaakt om daarin alle koopmanschap komende van Duitschland tc bergen. Sommige bur gers wenschten daar ook gebruik van te maken. Goed zei de magistraat burgers kunnen daar ook in bergt ALLE LINIATUREN LOSBLADIOE BOEKEN Speciale Registers (Bestelt deze vroegtijdig) Langestraat 84 Talef. 528 Hebt U een axi of auio noodig Amersfoort, opgesteld, dat voor de komende vier jaren uitzicht biedt op verwezen lijking van een aantal Ingrijpende sociale maatregelensterke beper king der bewapening, krachtige be strijding der werkloosheid en een daarmede gepaard gaande radicale financieele politiek, ziedaar de voor naamste cischen van dit oogenblik. Wat sterke beperking der bewape ning is, zegt de Maasbode, weten wij, nu de laatste regeeringen met tien tallen procenicr. op delcnsic bezuinigd hebben. Wat krachtige bestrijding der werkloosheid is, weten wij ook, nu millioenen en millioenen aan openbare werken worden besteed en alleen om den landbouw niet te laten ondergaan het agrarisch bedrijf met ruim 2 inll- lioen gulden per week wordt gesteund. Maar wat „radicale financieele poli tiek" is, ja, dat weten wij om de waar heid te zeggen niet zoo precies, al moeten wij erkennen, het nog ai radi caal te vinden in één week tijds 27 millioen directe en ongeveer zooveel indirecte belasting te zien goedkeuren in de beide Kamers Als dat geen „radicale" financieele politiek is, wat is dat dan 7 En als zij het is, waarover maakt dc S.D.A.P. zich dan zoo bezorgd? maar zij zullen daarvoor moeten betalen. Voor de Feestdagen: Zeeuwsche Oesters „Imperial" dit jaar extra mooi, extra voordcellg, alléén: Utr.straat 40 GLASTRA Tel. 92 TIJDIG BESTELLEN S.V.P. BERICHTEN CJIT AMERSFOORT Een ZOOVEEL MOGELIJK ALLEN bevredigende samenstel ling der candidatenlijsten voor de Tweede Kamer-verkiezing wordt ewaarborgd, wanneer ZOO VEEL MOGELIJK ALLE Katho- lieken zich als lid der Katholieke Kiesvereeniging laten inschrijven. Binnenland Vrijdagavond had dc opening plaats van dc konijncntentoonstelling in de markthal. Na een woord van welkom door den voorzitter der afd. Amersfoort, de heer tos. W. van Barneveld, hield de heer W. Olij, Utrecht, eere-voorzitter van het tentoonstelliiigsbestuur een ope ningsrede. Deze tentoonstelling, aldus spr. is georganiseerd ter gelegenheid van het 35-jarig jubileum. Spr. schetste den bloei van den bond vanaf de op richting en hoopte dat deze jubileum show er toe zal bijdragen de liefde voor de langoorsport meer algemecncr le maken. Aan het stol van zijn rede boodt spr. aan den voorzitter der afd. Amersfoort de medaille aan van den N. K. B. de keuring haalde de hoogste onderscheiding in de drie groepen de „v. Piggelen eere-medaille" voor de beste groote, lange of kortharlge rassen de heer J. B. de Boer, 's Gravenhage met zwarte Lotharingerszeilde onder scheiding voor het mooiste nummer in de middenklasse, middenrassen, de heer F. K. Oly, Utrecht, met Belgia Hares-voedster. In dc kleine of dwerg rassen is dezelfde medaille gewonnen Regeeren. Zijn wij nog bereid te regeeren? waagt mr. Mok in „De Sociaal-Demo craat" en bij antwoordt: Ongetwijfeld, wanneer een regee- ringsprogramina zou kunnen worden I door den heer T. Sprij, Vtaardingen

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1932 | | pagina 1