I
Groote
Opruiming
F. A.Tulp
i
o.a. Vulpenhouders
en Parkerpotlooden
Kantoorboekhandel
Bouwplannen
Kantoorboeken
Fa. h. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
SmhE,EM??DEL verschiJnt «'ken Dinsdag- en Vrljdag-
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
nni» builen Amersfoort 11.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 24 Jan. 1933
ADVERTENTlEN 25 cent ptr regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
Advertentien moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314
Zes en Veertigste Jaargang - No. 84
De inhor.d van 'tkerkezakje geeft de
Illustratie der Christelijke liefdadigheid
op haar smalst.
Maar de Stembus.
De candidaatstellingen zijn achter
den rug. Er is een menigte van katho
lieken bij elkaar gebracht, die allen
naar we mogen aannemen vervuld
zijn van verlangen om het land mede
te redden van de dreigende gevaren.
Maar de keuze is benauwend groot
geworden. We kunnen begrijpen, dat
er in de pers al een aanmaning heeft
geklonken, om zichzelf eens ernstig af
te vragen„Zou ik nu wel geschikt
zijn voor zulk een gewichtigen post?
Of zou ik wel den tijd hebben om mijn
werk naar behooren te vervullen?"
Zelfkennis is een moeilijke zaak. We
verwachten van deze aanmaning niet
zoo heel veel uitwerking.
In ieder geval krijgen de aangewe
zenen een kennisgeving van het Bestuur
van den Rijkskieskring. Ze hebben dan
8 dagen den tijd, om er zich over te
beraden, of ze de aanwijzing gehand
haafd willen zien.
Daarna maakt het Kieskringbestuur
een verzamellijst op. Voor omschreven
en niet-omschreven zetels in alphabe-
tische rangschikking.
Die lijst wordt dan naar hel Partij
bestuur gezonden, dat speciaal de
„kwaliteiis-candidaten" toetst aan de
gestelde omschrijvingen. Als er een
volgens het P. B. niet „past", dan wordt
hij bij de niet-omschreven candidaten
gevoegd. Bij niet-goedkeuring wordt
dat zoowel aan het betrokken Kring-
bestuur als aan den betrokken candi-
daat uitvoerig beredeneerd medege
deeld. De onlkwalificeerden worden
dan gevoegd bij de gegadigden voor
een niet-omschreven zetel, tenzij ze dan
nog binnen acht dagen bedanken.
Met dit alles gaat Februari voorbij.
In de eerste helft van Maart moeten
de Kringvergaderingen beraadslagen
over het samenstellen van een advies.
Na bespreking de candidaten mogen
niet meepraten geschiedt dat hij
stemming. De uitslag moet voor 1 April
aan het Partijbestuur zijn medegedeeld
Alles is dan gereed voor de stem
ming over de candidaten in de kiesver-
eenigingen, welke vermoedelijk plaats
heeft op Beloken Paschen, 23 April.
Als de voorgestelde Kieswetwijziging
tot stand komt, heeft de officieele can-
didaatstelling plaats op Dinsdag 9 Mei.
Binnen 45 dagen moet dan de stem
ming plaats hebben, wat vermoedelijk
Woensdag 21 Juni wordt.
Door de Kalh. Kiesvereenigingen in
den Rijkskieskring Utrecht, werden
candidaat gesteld:'
A. Voor den omschreven zetel (vraag
stukken op het gebied van het Onder
wijs): A. j. van Beurden, Dordrecht;
H G. de Boer, Noordwijk Brand, Bun-
nik; van Koeverden, Buren; v. Loon,
Amersfoortmr. v. Maarseveen, Utrecht;
dr. Oomen, Utrecht; mej. Orth, Soest-
dijk; G. Suring, Maarssen; baron
4)
De Banneling van
L,a Mohinette.
Eenigc oogenblikken later hadden de
banneling en zijn vrouw zich thuis ge
maakt in hun nederig verblijf, en zich
vergewist dat zij er werkelijk alles
vonden en krijgen zouden wat zij in
hun omstandigheden maar verlangen
konden. Zij zagen vooral met genoe
gen, dat de vensters voorzien waren
van blinden, zóó goed sluitend, dat
er geen lichtstraaltje doorheen naar
buiten drong. Deze blinden waren er
aangebracht in den tijd toen La Mohi-
nelte nog de vergaderplaats was van
roovers en ander kwaad volk.
Wij willen niet spreken over het
bestaan dat de twee geheimzinnige
gasten daar leidden. Zij zaten den ge-
heelen dag opgesloten. De man hield
zich bezig met lezen en schrijven, de
vrouw met borduurwerk. Alleen tegen
de-. avond waagden zij het naar buiten
te gaan en een kleine wandeling, on
der duizend voorzorgen, te maken langs
de paden in het bosch. Gilles Crahay
L bracht hun de levensmiddelen die zij
noodig hadden, en soms bracht de lieer
Cornesse hun een nachtelijk bezoek.
Tweemaal achter elkaar had de banne
lingden fleer Cornesse verzocht brieven
Langestraat 65 t.o. Krommestr.
Telefoon 326
van Wijnbergen, Utrecht.
B. Voor den niet-omschreven zetel;
mr. Abbink Spaink, IJsselstein; W. J.
Andriessen, Utrecht; B. v. Beusckom.
Utrecht; de Brabander, Utrecht; G,
Bulten, Voorhout; A. C. A. Deerenberg,
Schoonhoven; dr. Droog, Heemstede;
A. J. de Goeij, Montfoort; Jac. Gioen
Azn., Zuid-Scharwoudemr. v. Hellen-
berg Hubar, Rijswijk; W. v.d. Hengel,
Stoulcnburg; J. A. jongerius, Maar
tensdijk; Kampschoer, Monster; van
Koeverden, Buren; mr. Kropman, Am
sterdam; C J. Kuiper, Utrecht; H. Kui
per, Haarlem A. J. Loerakker, Haar
lem van Loon, Amersfoort; Annie
Meijer, Rotterdam; mr. v. Maarseveen,
Utrecht; dr. Oomen, UtrechtMax van
Poll, HelmondRuijs de Beerenbrouck,
'sGravenhagemr. de Vink, Utrecht;
baron van Voorst tot Voorst, Twello;
A. van der Werff, Zuilen; mr. var. de
Weijer, Driebergen-Rijsenburg; jhr. de
Wijkerslooth de Weerdesteijn, Utrecht
en IJsselmuiden te Arnhem.
Herwonnen Levenskracht.
De Bilt is een gebouwencomplex
rijker geworden, waarvan de kosten
ongeveer anderhalf millioen gulden
bedragen, n l. het nieuwe sanatorium
„Berg en Bosch", dat gebouwd wordt
onder leiding van de architecten Kol-
dewey en Van Moorsel, voor rekening
van „Herwonnen Levenskracht".
Het terrein, waarop de gebouwen
zijn geprojecteerd, ligt in de onmid
dellijke omgeving van de Eykenstein-
sche bosschen. De hoofdingang zal
een beeldgroep te aanschouwen geven
van Mary Andriessen. De mannen- en
vrouwenvleugel zijn van elkaar ge
scheiden; ook het kinderpaviljoen is
apart.
Speciale wegen zijn aangelegd voor
vervoer van eten, dat geschieden zal
met auto-cars, en uit de centrale keu-
VITESSE
Type- en Copieerinrichting
Kon. Wilhelmioastraat 10
6 FEBRUARI aanvang van onze
speciale cursus in stenografieën
machineschrijven.
Sluit U aan
ter hand te stellen aan den Heer de
S. te Luikhet antwoord op die brieven
scheen den Heer Sylvain met vreugde
te vervullen. Hij zei dat alles goed
ging met de zaak waarvoor hij ijverde,
en dat er weldra in Frankrijk een ge
weldige verandering zou plaats giijpen.
Het was nu ongeveer een maand
dat deze staat van zaken duurde, en de
voorspelling van den Heer Cornesse
was tot nog toe volkomen bewaarheid.
Geen sterveling in den omtrek wist
dat La Mohinette bewoond was,
dank zij de gunstige ligging en de
voorzorgen der bewoners.
Op een morgen kwam Gilles Orahay
om den Heer Cornesse te spreken, die
den vorigen avond heel laat van een
reis was thuis gekomen. Gilles zag
heel bleek en scheen zeer ongerust.
„Meneer", zei hij, „ik heb den heelen
nacht niet kunnen slapen, uit angst
over iets dat cr gisteravond is voor
gevallen."
„Mat dan Gilles? Gauw, zeg het
me; je jaagt me een doodschrik op
het lijf!"
„Gister omstreeks acht uur was ik
bij Grodans, toen er iemand binnen
kwam, - op hel oog een welgesteld
koopman. Hij bestelde een glaasje,
ging zitten, en begon in het rransch
ken gereden wordt naar de respectie
velijke afdeelingen. De machinekamer
bevat drie ketelséén voor olie en twee
voor kolen.
Er zal plaats zijn voor ongeveer 300
patiënten, te verdeelen over 10 afdee
lingen; alle patiënten liggen gelijk
vloers.
Patiënten, die beteren, worden ver
pleegd in beschutte open lighallen in
bed.
Patiënten, die dag en nacht buiten
liggen, vinden een plaats in speciale
diepe lighallen; deze hebben een
front-constructie, die nog niet in toe
passing is gebracht.
Het terrein heeft een totale opper
vlakte van 46 H.A. Voorts zullen werk
plaatsen verrijzen voor arbeidstherapie.
Het sanatorium telt voorts afdeelin
gen voor ernstige patiëntenlaboratoria
gevormd door drie ineenloopende ver
trekken en chemisch-bacteriologisch
werk. De onderzoekkamers zijn be
langrijk verbeterd en de Röntgenaf-
deeling is uitgebreid. Ook is er een
complete operatie-zaai.
Ruwe Huid
Ruwe Handen j
Ruwe Lippen
PUROL
de gewone taal der bevolking is
het Waalsch te praten met den
baas. Eerst vroeg hij van allerlei om
trent de gemeente, en toen naar de
vreemdelingen die er woonden. De
antwoorden die Grodans gaf schenen
hem niet te he allen, want hij zei
„Weet je wel heet zeker dat er geen
andere menschen wonen dan die je
daar opnoemt? Ik heb hooren spreken
van een heer en een dame die hier
zoowat drie weken geleden zouden
zijn aangekomen." „Ik kan u ver
zekeren." hernam Grodans, „dat zich
hier te Aywaille den laatsten tijd géén
heer en dame zijn komen vestigen
„In het dorp zelf, dat is mogelijk;
maar cr zijn toch gehuchten in den
omtrek, en afgelegen huizen - „Ik
ken de streek op mijn duim, maar ik
verzeker u dat er niets van dien aard
is." „Nu, eigenlijk kan het mij ook
niet schelen, zie jemaar een paar
menschen die ik te Luik ken, hebben
tegen mij gezegd dat ze voor hun ge
zondheid een tijdje naar buiten gingen,
en het schijnt dat ze ergens op den
oever van de Amblève wilden gaan.
Mogelijk zijn ze van plan veranderd.
Waren ze hier geweest, dan had ik
hun een bezoek gaan brengen. Nu ga
Ik maar waar op weg naar Hamair, waar
Landhuizen, Woonhuizen,
Bedrijfsgebouwen.
Begrootingen, berekeningen.
Gewapend beton.
Adviezen kosteloos
P.Jos.ak, Architect
Tlmorstraat 17 - Amersfoort
BEP1CHTEN
UIT
AMERSFOORT
2e Conferentie voor niet-katholieken
door Pater Winkel.
de vorige conferentie-was aan
getoond wat men de Kerk verwijt met
betrekking tot de sociale beweging.
Wat men de Kerk verwijt is eener-
zijds; dat zij is de politie-agent voor
de brandkast, zij is de verdediger voor
privaat-bezit, dat zij en zij alleen de
nieuwe maatschappij die komen moet
en die berust op gemeenschappelijk
bezit van alles en allen, tegenhoudt en
zich verzet tegen het streven zich in
de sociale beweging alleen te laten
leiden door stoffelijke overwegingen.
Wat men de Kerk verwijt, een kern
'an waarheid ligt erin. De Katholieke
Kerk heeft altijd verdedigd en zal altijd
verdedigen het recht op bezit en op
eigendom, doch waarbij de grenzen
van het eigendomsrecht bepaald wor
den naar het algemeen welzijn en dat
dus het ongebreidelde kapitalisme ab
soluut moet worden afgewezen.
Dit is de houding der Kalh. Kerk
ten opzichte van de stoffelijke goederen
dezer aarde.
De grondslag van het recht op eigen
dom ligt in de natuur van den mensch.
Als we de natuur van den mensch
beschouwen blijkt dat er in den mensch
is een drang tot aaneensluiting met
anderen, zijn natuur verlangt naar ge
meenschap, ter eigen ontwikkeling en
-volmaking. Het doel van de ge
meenschap is: bereiken wat men als
enkeling niet kan bereiken. Er is m.a.w.
een wisselwerking. De mensch kan
niet zeggen wat heb ik met anderen
te maken, de mensch heeft anderen,
gemeenschap noodig ter vervolmaking
van zich zeiven, dus mag de enkeling
nooit ondergaan in de gemeenschap,
de mensch is voor alles eigen per
soonlijkheid.
Wij menschen zijn dus niet voor een
ander, maar voor elkander. De mensch
mag geen egoïst zijn, de mensch moet
sociaal zijn, levend en werkend ge
zamenlijk om zich zeiven te vervol
maken. Voor de groei en bloei van
de volkswelvaart is privaat-bezit noo
dig, niet omdat de maatschappij zich
zoo ontwikkeld heeft.
Nooit zal een communistische samen
leving gewenscht zijn omdat deze in-
druischt tegen de natuur vanden mensch.
Paus Leo XIII z.g. heeft in zijn ency
cliek bovenal verdedigd het recht op
eigendom. Dan is daarmede niet be
doeld het recht op groolbezit in enkele
handen, doch ook en meer het recht
op eigendom van den arbeider.
Paus Pius XI in Quadragesimo Anno
spreekt over het recht op eigendom
veilig stellen voor den arbeider.
De mensch is juist mensch door zijn
verstand en vrije wil. De mensch erkent
Daarop betaalde hij zijn vertering
i ging. Ik stond op en volgde hem.
Ik zag dat hij inderdaad den weg naar
Harzé (vóór Hamoir) opging, maar toen
hij een eindweegs gegaan was, kwam
het mij voor dat een ander persoon
zich bij hem voegde. Wat denkt u van
dat alles?"
„Ik denk," zei de Heer Cornesse,
„dat er inderdaad reden tot bezorgd
heid Is. en dat de zoogenaamde Heer
Sylvain waarschijnlijk gelijk had, toen
hij zich ongerust toonde over die ont
moeting met Paquay. Ja, de hooge
heeren weten zeker dat er hier in de
buurt een verdacht persoon schuilt, en
vermoedelijk weten ze ook wel wie.
Dat is erg genoeg, maar we moeten
den moed niet opgeven. Aan La Mo
hinette zullen ze zoo gauw niet den
ker, mij dunkt zelfs dat ze daar nooit
op zullen komenHoe het zij, van
avond ga ik in ieder geval de betrokken
personen waarschuwen."
VI.
Het bericht dat de Heer Cornesse
hem bracht, maakte den banneling niet
weinig ongerust. „Wat ik vreesde is
uitgakomen," zcl hij; „da perioon dlan
I Piano's - Vleugels I
Fa. R. VAN DEN BUDO I
ARNH.STRAAT AMERSFOORT 3
Importeurs: van Bechstein, I
Bluthner Qrolrian Steioweg3
met zijn versland dat hij voor de toe
komst heeft te zorgen. Nu zal men
vragen dat hoeft toch geen privaat
bezit te zijn, dat kan toch door Staats -
bemiddeling. De mensch is ouder dan
de gemeenschap en heeft oudste rech
ten. Ieder mensch heeft recht op het
huwelijk, op het stichten van een gezin,
die kleine maatschappij die ouder is
dan de staat en dus recht heeft onaf
hankelijk te zijn van den Staat. Het
hoofd van het gezin heeft als plicht
voor zijn gezin op te komen.
Nu kan men de moeilijkheid opwer
pen dat God de persoonlijke eigendom
wel had kunnen geven. God heeft de
aarde met haar schatten gegeven aan
den mensch, en niet een gedeelte be
stemd voor bepaalde menschen. De
natuur van den mensch vraagt naar
eigendom en bezit.
Voor een welgeordende maatschappij
is privaat-bezit noodzakelijk. Talent,
vlijt en energie, aldus de Paus, zouden
bij het ontbreken van privaat-bezit
hun prikkel missen en aldus zouden
de bronnen van welvaart opdrogen.
De mensch schuift het werk dikwijls
op een ander, zoo is het altijd geweest,
is het nog en zal het altijd blijven.
De kopstukken van het socialisme zijn
het lang niet eens over de verdeeling
in den heilstaat. Als allen hetzelfde
krijgen, dan wordt er geen vlijt, geen
arbeidslust beloond. Dan verdeeling
naar werk en weer anderen naar be
hoeften, doch wie moet dit bepalen.
Communistisch gemeenschaps-bezit
is in strijd met de bloei en welvaart
van een volk, omdat ontbreken zou
het eigenbelang; niet het onrechtvaar
dig eigenbelang, het egoïstisch eigen
belang, doch het rechtvaardig eigen
belang, dat voortkomt uit den mensch
zeiven, uit natuurdrang en natuurrecht.
Als de mensch werkt voor zich zeiven
ziet hij de vruchten van den arbeid.
De natuur van eigenbelang van den
mensch moet langs goede banen wor
den geleid, hoewel de gebreken der
menschelijice natuur nooit geheel zullen
verdwijnen. Egoïsme zal blijven waar
tegenover gesteld moet worden naas
tenliefde.
Spr. schetst hoe in Rusland de toe
stand is. Er wordt in Rusland geleefd
onder een geweldige zielkundige druk.
in Rusland mag een mensch niet zich
zelf zijn, doch is deel van de gemeen
schap, een draadje in het geheel.
Daarna behandelde spr. onze samen
leving met privaat-bezit en al wat
daaraan vastzit.
De ellende in de maatschappij komt
niet voort uit het eigendomsrecht, maar
wel door ongebreideld recht en bezit.
Er moet zijn een rechtvaardig eigen
domsbezit in de maatschappij. Onze
stelling houdt rekening met de natuur
van den mensch. Van personen die
volop in Je sociale beweging zitten
had spr gehoord als Quadragesimo
Anno maar in praktijk gebracht wordt
is er geen socialisme meer noodig.
Toch is er een hemelsbreed verschil
tusschen katholicisme en socialisme.
Nooit zal een katholiek, een christen,
wij in het Gravenbosch tegenkwamen,
heeft bepaald over ons gebabbeld,
vandaar al die nasporingen! Wat een
rampWe zaten hier zoo goed, en
alles ging naar wensch, zooals mij al
weer bleek uit den laatsten brief dien
u mij ter hand steldet. Nog maar een
paar dagen en mijn pogingen zou
den zijn geslaagd, en de arme banne
ling had zijn rechtmatige plaats weder
om kunnen innemen 't Is des te
verdrietiger, omdat ik ieder oogenblik
een bezoek van het allergrootste be
lang wachtende ben. Wat dunkt u,
loopen wij werkelijk gevaar van te
worden ontdekt?"
„Naar mijn meening, Mijnheer, zul
len degenen die u zoeken, nooit op
het denkbeeld komen dat u hier zijt,
of ze moesten het reeds wetenZelfs
de menschen uit de streek weten ter
nauwernood dat dit huisje bestaat. En
ik weet niet wèèr ik u veiliger zou
kunnen verbergen dan hier.
Al zoudt u bereid zijn om u te
schuilen in een van onze grotten of
kloven ik verzeker u, u zat er minder
zeker dan hier. Overigens hebben Gilles
en ik maatregelen genomen, om on
middellijk op de hoogte te worden
gebracht van alle pogingen tot opspo
ring die er wederom In 't werk mochten
ALLE L1NIATUREN
LOSBLADIGE BOEKEN
Speciale Registers
(Bestelt deze vroegtijdig)
Langestraat 84 Telef. 628
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort
een dié zich laat leiden door eeuwige
wetten, nooit zal zoo een socialist
kunnen zijn, omdat katholicisme en
socialisme niet enkel en alleen econo
mische stelsels zijn, maar omdat zij
levensbeschouwingen zijn die lijnrecht
tegenover eikander staan.
Ie. Het uitgangspunt is verschillend.
Volgens het socialisme is de mensch
van nature goed.
Volgens christelijke opvatting is nu
eenmaal als gevolg van de erfzonde
een geneigdheid tot het booze, tol het
kwaad in den mensch en moet de
mensch voortdurend strijden. Het toe
geven aan deze geneigdheid is het dat
zooveel onheil teweegbrengt in de
samenleving.
2e. Doel van socialisme en katho
licisme is volkomen tegenovergesteld.
Volgens het socialisme is het doel
gericht op het aardsche, volgens Ka
tholicisme niet het aardsche, doch het
bovenaardsche, het doel is gericht
naar het andere leven hiernamaals.
3e. Niet alleen het doel is tegen
overgesteld, ook de wegen naar het
doel, geen opmaken van een schema
van verdeeiing, doch de mensch moet
een andere gezindheid krijgen, moet
rechtvaardigheid willen.
4e. De beweegredenen zijn verschil
lend, het socialisme kweekt klassen-
liefde doch ook klassenhaat, dat zich
uit in klassenstrijd.
Volgens het christendom worden de
beweegredenen van het eigenbelang,
de eigenliefde verbonden aan de naas
tenliefde en overkoepeld dooreen hoo-
ger beginsel, de liefde tot God, ziende
in iederen mensch de beeltenis van
God, waardoor broeder- en zusterliefde.
Dat dit niet altijd zoo is ligt aan
ons, aan onze eigen tekortkomingen,
de geneigdheid tot het kwaad, het
egoïme, en daarom terug naar de oer-
beleving van het christendom. Ziet hoe
rij elkander liefhebben werd gezegd
en opgemerkt door het heidendom en
dat is de grondpeil voor een geordende
maatschappij. Een eg.ïstisch eigen
domsbezit is een vloek, een eigen
domsbezit gepaard met christelijke
naastenliefde een ;egen voor de maat
schappij.
In de „Armen de Poth" Coninck-
straat 41 zal van 28 Januari tot en
met 11 Februari een tentoonstelling
worden gehouden van schilderijen var.
Charley Toorop en Edgard Fernhout.
De tentoonstelling is dagelijks ge
opend van 10 tot 4 uur. Opening
Zaterdag 28 Januari half-3.
worden gesteld. We zijn er zoo goed
als zeker van dat, mocht het gevaar
ernstig blijken, wij u wel bijtijds zullen
kunnen waarschuwen.'
Alles wat udaar zegt, waarde heer,
stelt mij weder volkomen gerust. Dus
Gode bevolen!"
Den volgenden dag was heel Aywaille
il van een vreemd nieuwtje, dat het
eerst verteld werd door den pachter
van Parfondvaux, toen hij zijn koren
naar den molen kwam brengen. Toen
hij den vorigen avond van Septroux
kwam, zeide hij, had hij twee scha
duwen zich zien bewegen langs de
hellinghij had gewoon zijn weg ver
volgd, en weldra zag hij dat het twee
heeren waren, die het pad opgingen
waarlangs hij afkwamzonder zelf te
weten waarom, had hij zich achter een
dicht struikgewas verscholen. Daarop
hadden de vreemdelingen stil gehouden
en fluisterend met elkander overlegd
toen waren ze verder gegaan, de een
gewapend met een pistool, de ander
met een dolk. Bij de plek waar dc
pachter verscholen zat waren ze, tot
zijn schrik, aan 't zoeken gegaan.
(Wordt vervolgd).
