Pracht noten Eetkamer
fl. H. v. NIEUWKERK N.V.
EENDRACHT.
(Ingezonden.)
Zou Ik op den vooravond van de
verkiezingsdag een enkel woord lol
onze Roomsche kiezers moge richten.
Bij voorbaat mijn dank.
Op 26 April zuil gij geroepen wor
den mede Ie werken op welke wijze
ons land zal geregeerd worden.
Als er ooit een tijd geweest is waarop
wij ons deze vraag ernstig moesten
stellen, dan is hel voorzeker deze lijd.
De bestrijding waaraan wij bloot staan
treft ons te meer, omdat hij komt van
Roomschendie naast ons moesten staan,
die met ons mee moesten werken uit
all» macht, om te behouden wat wij na
jarenlange strijd bevochten hebben n.l.
de invloed die wij hebben op het
staatsbestel en de daarvoor zoo noo-
dige eenheid.
Roomsche kiezers en gij vooral
Roomsche arbeiderskiezers ga met
uw geweten te rade, en vraag u met
alle ernst afwat moet ik op 26 April
doen. op welke lijst moet ik mijn stem
uitbrengen.
Het is vooral in dezen tijd een ge
wetensvraag ware dit niet zoo, dan
hadden de gezamelijke Bisschoppen ons
piet zoo dringend aangeraden onze
eenheid te bewaren. De eenheid is voor
ons het hoogste wat wij bezitten, raken
wij ze kwijt dan vervallen wij weer in
den toestand terug, die vooral de oude
ren onder ons zich nog goed herin
neren, eer. toestand van achterstelling
op elk terrein van het maatschappelijk
leven.
Roomschen beseft gij wat het zeggen
wilRoomsche eenheid. Brengt er dan
een offer voor, stap over uwe bezwa
ren heen als die er zijn, en stemt op
L.!Jst 25, dan hebt gij uw plicht
gedaan.
Als er dan grieven zijn. vecht die
uit in onze Kiesveteeniging, dan brengt
dat in plaats van verdeeldheid hechte
eenheid.
W. VAN KOELEN.
.Wilskracht".
Zondagmorgen woonden de leden
het H. Misoffer bij in de parochiekerk
van O. L. Vrouw Hemelvaart en na
derden ter H. Tafel. Na de H. Mis
vereenigden allen zich aan het ontbijt
in 't gebouw van de R. K. Werklieden-
vereeniging. Voorzitter J. v. d. Linden
sprak de leden ongeveer als volgt toe.
Voor de 12e maai heb ik 't genoegen
een enkel woord na het ontvangen van
de H. Communie tot U te richten. Op
de eerste plaats allen een zalige Com
munie. Vrienden, ik heb 't reeds meer
malen gezegd en ik herhaal dit wat
een voorrecht toch, dat we zoo geza
menlijk de H. Mis kunnen bijwonen
om voor elkaar te kunnen bidden, ik
ben er van overtuigd dat gij dit gedaar.
hebt, voor U zeiven, uw medeleden,
uw Bestuur en Directeur. Ja, vrienden,
we hebben elkaar noodig. Dat wordt
in deze heidensche wereld vergeten en
't lijkt er wel op of het de bedoeling
is elkaar zoo dwars mogelijk te zitten.
Wij zijn leden van een Roomsche
Muziek Vereeniging met idealen bezielt.
Onze vereeniging moet zijn een Room
sche, niet een die bestaat uit naam
Katholieken, doch uit Katholieken van
de daad die er offers voor over hebben
om Roomsch te zijn. Dat moet ons
doen uitsteken boven anderen. Men
moet van ons kunnen zeggen dat zijn
kerels uit één stuk die hun godsdienst
liefhebben en hun geestelijke overheid
hoog zullen houden en zelfs luisteren
naar eiken wensch van die overheid.
Zoo ons lidmaatschap bezien en ons
bestuur gevolgd en nu smakelijk eten.
Er was een opgewekte prettige stem
ming.
Jaarvergadering. Voorzitter van der
Linden heette alle aanwezigen van
harte welkom in 't bijzonder Kapelaan
W. J. de jong, Geestelijk Adviseur.
Het ledental is stijgende en we bena
deren bijna 70 leden. Dat is prachtig
en we houden nog steeds de armen
open, want elke Katholieke blaasmu-
zikant hoort bij ons en stellen wij
gaarne in de gelegenheid inR. K. ver
band te musiceeren. Er is steeds hard
gewerkt, men had een ideaal te ver
wezenlijken en wel een Roomsche
Wilskracht, een goeu Wilskracht en
een groot Wilskracht. Werkt dus allen
eensgezind daaraan mede.
leder die 17 jaar is en werkt betaald
volle contributie, die op school gaan,
jonger zijn dan 17 jaar en die kas-
trekkende zijn 15 cent. Uitgetrokken
werkloozen moeten, om in aanmerking
te komen voor de 5 cents regeling,
wekelijks hun controlekaart van de
Arbeidsbeurs laten zien en moeten in
geschreven staan bij de arbeidsbeurs.
In bijzondere gevallen beslist het be
stuur.
Vervolgens werden 7 nienwe leden
geinslalleerd. De begrooting werd
goedgekeurd in oitvangsten en uit
gaven f 1311.—.
De aftredende bestuursleden werden
herkozen in de vacature Bekker werd
gekozen J. v. Beek.
Diploma's werden uitgereikt aan H.
Gerritsen, Fr. Wakelkamp, L. Keizer,
M. v d. Linden en S. de Jager.
Zaterdag 29 April half-3 afmarsch
Stationsplein voor de Willem de
Zwijgerherdenking.
Woensdag 3 Mei 'savonds 7 uur
voor de Oranjevereeniging.
Concerten op 24 Mei. 15 Juli. 13
September, de eenigste in de Eere-
Afdeeling.
Voor dat het Wllskracbtlied werd
gezongen werd een prijs uitgereikt den
heer w. v. d. Linden en den heer C. de
Oroot.
Emmabloem Collecte.
Woensdag 26 April zal het Emma-
Bloem Comité hare jaarlijksche huls
collecte houden.
Zooals bekend is deze collecte voor
de Amersfoortsche tuberculoselijders
van alle gezindten en het behoeft geen
betoog dat in deze moeilijke tijden,
Uw steun dubbel noodig is.
Waar de opbrengst in diverse plaat
sen eene stijging vertoonde, vertrouwen
we dat ook de hulpvaardige Amers-
foorters ons als steeds krachtig zullen
steunen.
Met een tijdig gereed leggen van
Uwe gave zult U het werk onzer col
lectanten vergemakkelijken.
Het Emmabloem-Comité.
Fruit- en Grocntenveiling
„Amersfoort en Omstreken"
Prijsnoteering Veiling 24 April 1933.
Aardbeien 19—48 ct., Komkommers
16—18 ct., Postelein 19—22 ct.. Spi-
nasie 5—11 ct„ Sla 25—63 ct., Radijs
25— 30 ct, Prei 4—7 ct.. Raapsteel
8—15 ct., Rabarber 3—5 ct.
Burgerlijke Strud.
21 April. GeborenAntonius Hen-
drikus, z. van A. v. Keken en J. M.
Walet. Barend, z. van M. v. d.
Brink en W. v. Beek. J. H. v. Tiel
en W. J. Klijnsoon.
22 April. GeborenGeertruida
Gerarda, d. van J. v. d. Brom en G.
G. v. Ouwerkerk. OverledenGijs-
bertus van den Hoorn, 11 m. Eva
Christina Johanna Hendriksen, 57 j.
echtg. van A. Bordes.
Volkstelling 1930.
Bevolking verdeeld naar de Kerke
lijke gezindten.
M. Vr. Totaal
Neu. Hervormd 6706 7016 13722
Waalsch Herv. 25
Remonstrant 180
Chr. Gereformeerd 144
Doopsgezind
Evar.g. Luthersch
Herst. Luthersch
Geref. Kerken
Roomsch Kath.
Oud-Roomsch
Ned. Israëliet
Port. Israëliet
Andere
Geen
Onbekend
208 272
10
20
3342 4041 6383
l I
18886 19663 38549
Evenals bij de vorige verkiezingen
zullen Woensdagavond vanaf 7 uui
de uitslagen van de verschillende stem
bureaux bekend worden gemaakt ii
„St. Jozef".
Zangconcours.
Aan het Zangconcours 2e Pinkster
dag in ,'t Boompje", georganiseerd
door de Chr. Zangvereeniging .Soli
Deo Gloria", zal worden deelgenomen
door het Meisjeszangkoor van het
patronaat der St. Henricusparochie
onder leiding van Kapelaan C. Bachg.
Gezongen zal wordenVerplicht no.
Meilied van Wijngaard-Balke en
vrij no. Engelenkoor van F. Mendel
sohn.
De Ned. R. K. Bond van Hotel-
Café-Rest. Geëmployeerde. Afdeeling
Amersfoort, maak: bekend dat zij hare
plaatsingsdienst voor inschrijvingen
open steld 1 Mei a.s.
Formulieren tol inschrijving vanaf
dien datum verkrijgbaar: Utrechtsche-
straat I, Amersfoort, (lnschrijvingskos-
ten 25 cent).
„Fruit- en Groentenveiling" Amers
foort en Omstreken, afd. Eierveiling.
De eierveiling Amersfoort bestaat al
bijna een jaar. Op 20 Mei 1933 zal
het een jaar geleden zijn dat de eerste
eierveiling gehouden is.
Verschillende winkeliers, bankers en
meikhandelaren gingen hun eieren be
trekken van de veiling. Omdat de
veiling aflevert een versch product
geschouwd en gesorteerd. De verpak
king in cartonkisten voldoet goed en
is gemakkelijk te vervoeren. Tot nog
toe werd de veiling gehouden elke
Vrijdagmorgen om 10 uur. Dit is ech
ter voor velen in Amersfoort een be
zwaar, daar vele winkeliers en melk
handelaren in de morgenuren bezet
zijn. Om dit bezwaar te ondervangen
wordt voorlaan ook Donderdagsmid
dags geveild om 4 uur. Hel bestuur
hoopt dan, dat ieder in de gelegen
heid is, de eierveiling te bezoeken.
De onkosten voor de koopers be
dragen f 0.30 huur per kist, terwijl bij
directe overpakking der eieren, géén
huur berekend wordt. Steeds ziet
onze eierkisten in de stad vervoe
een bewijs voor u, dat de veiling op
eemt. En waarom
1. Op de veiling koopen heeft ook
verschillende voordeelen voor de
koopers.
2. Het koopen kost weinig tijd
3. De kooper vindt elk gewenscht
gewicht.
4 Wanneer de kooper groote eieren
wil hebben, heeft hij geen last van
kleintjes.
5. Particulieren mogen niet koopen
op de veiling. U ziet niet alleen ge
mak voor den aanvoerder, maar ook
vele gemakken voor den kooper.
De directie noodigt tot een bezoek
a.s. Donderdag 27 April 4 uur.
FILETS!
Heerlijke Vischtilcti „OUslra's Delicate»)
versch en gebakken verkrijgbaar. Pure vi
den van de allerfijnste iccvitch.
Uk van smaak - Extra voorteellg
GLASTRA'S VISCHHANDEL
Utrsohtsckastra»! 40 - Talafaan 92
Prins Willem van Oranje-
herdenking in de St. Joriskerk.
Een 2000 kinderen, leerlingen van
de Christelijke scholen, trokken Dins
dagmorgen op met hunne onderwijzers
naar de St. Joriskerk ter herdenking
van Prins Willem van Oranje.
't Was een overweldigend gezicht
dit groote kinderaantal getooid met
oranjewimpels en vlaggen in de oude
St. joriskerk. De bijeenkomst werd
geopend met het zingen van ps, 75:
le en 4e vers, waarna de heer H.
Jansen, hoofd der Chr. U.L.O. school
voorging in gebed. Mej. G. A. Reeders
bracht vervolgens ten gehoore het lied
„Wilt heden nu treden", gevolgd door
orgelspel van den heer A. J. C. Mooij.
De heer J. H. Veenkamp, hoofd der
school Lingestraat, hield vervolgens
een korte herd?nkingsrede. Spr. schetste
de beteekenis van een held, waartoe
Prins Willem zeker behoorde. Prins
Willem gaf zijn kracht en groote ta
lenten niet voor zich zeiven, doch voor
anderen. Spr. schetste vervolgens het
Godsvertrouwen van Prins Willem,
waaraan de Oranje's zijn trouw ge
bleven.
Met volle borst werd vervolgens
het Wilhelmus aangeheven. Een koor
van 250 leerlingen uit de hoogste klas
sen onder leiding van den heer L.
Keemink zongen vervolgens verschil
lende Vaderlandsche liederen. Een slot
woord werd gesproken door den heer
B. v. d. Kolk, hoofd school van Assen-
raadstraat.
Aan H. M. de Koningin werd een
telegram van eerbiedige aanhankelijk
heid gezonden.
Erven M. M. van Loon N.V.,
Weverssingel 11, Loodgietersbedrijf.
In liet perceel Weverssingel 11, waar
voorheen het timmermansbedrijf van
de firma Ruitenberg, E. J. gevestigd
was, is heden het loodgietersbedrijf
van de Erven M. M. van Loon N.V.
geopend. De fiirma voert het loodgie
tersvak in den meest uitgebreiden zin,
terwijl een speciale sanitaire afdeeling
aan het bedrijf is toegevoegd, waarvan
de étalage voorbeelden laat zien.
Benoemd tot regent van de Stich
ting „de Armen de Poth" mr. R. P.
van der Mark (vacature-Van Heioma).
De Zweminrichting van Pesie wordt
verbeterd. Behalve 36 nieuwe kleed
kamertjes zullen er 4 voetenwasch-
bakken, een douche, een buffet en
beterde ingang komtn.
Door den architect W. van Straten
(Coevorden) is aanbesteed de bouw
van een villa aan de Paulus Buijslaan.
Laagste inschrijver Joh. Blom f 10.978.
Onderhands is aanbesteed namens
de Sigarenfabrieken v.h. Spaan
Bertram het verbouwen van de voor
malige tapijifabriek Hamers van Beek
m dc Coninckstraat.
Laagste inschrijvingGebr. Hendrik
sen f 10.610.
Zaterdag is de fancy-fair in d(
patronaatszaal aan de P. Borstraat ge
opend door Kap.Vernooy zijn die vreugde
uitsprak dat de Jonge Werkman zich
in dienst van de parochie had gesteld
om bij het zilveren feest der parochie
een waardig en passend geschenk aan
de kerk te kunnen aanbieden.
De heer W. Wijntjes, voorzitter der
J. W., bracht dank aan den Eerw.
Adviseur voor zijn gesproken woorden,
dank aan allen die hielpen. Met de
J. W.-groet „Voor Christus, Onzen
Koning, God wil. Amen", werd de
fancy-fair voor geopend verklaard.
Direct draaide lustig het rad van
avontuur en was men bezig voor één
dubbeltje de boel in de keuken aan
scherven te gooien.
Het was er gezellig en het finan
cieel resultaat werd niet onbevredigend.
WELKOM VREEMDELING.
Gevestigd in de gem. Amersfoort.
v. Gerven, R.K., Utr.w.
F Corvan, Arnh.weg 75, ing. P.T.T,
J. Zielhorst, Amslelstraat 8, adj. insp.
J. Fürster. N.lDrieringenstr. 3. bak
kersknecht
Uni, Leusderweg 229
Hendrika Oepts, D., Piersonl. 13, huish.
Gepke Vrieze, N.H.,Pascalstr.3dienstb.
C. Büsch, N.H., Reigerstr. 36, sergt.maj.
Wilhelmina Ederveen, G.G., Heinsiusl.
12, dienstbode
Wed. Molenkamp. A„ Nieuwstraat 26,
huishoudster
Metje Ernsten, N.H., Heinsiuslaan 13,
dienstbode
Hillegina Harsema, N.H., Utr-weg 2?5
verpleegster
H. Mul. N.H., Vermeerstr. 86
H. Visser, G.C., Hof 21
C. Verstraete, O.K., Soesterw. 331
A. Loon, R.K Weverssingel ll.techn.
H. Traast, N.H., E.Meysterw. 8, kapper
Lagas, N.H., Pasteurstr. 16, le Lt.v.a.
lelene Carl, R.K., B.W.Iaan 300
Elisabeth Zijtveld, N.H., Leusderw. 64
N. Alles, R.K., Langestr. 21, electric.
W. Schreurs, N.H., A. Davidshof 1,
Hoofd. St. P. en Bloklandsgasth.
'ohanna Kok, R.K., Mauritsstr. 3 dienstb.
Maandagavond te ongeveer 8 uur
heeft in de Coninckstraat een vecht
partij plaats gehad tusschen de gebr.
v. d. G., die belden werden gewond.
De een stak den ander eenige malen
met een dolk in den arm. De ander
bekwam een bloeduitstorting in den
schouder. De dolk en een wagenma
kersmes werden door de politie in
beslag genomen. Aanleiding tot deze
bloedige vechtpartij was een familie
twist.
Achter de woning van perceel
Leusderweg 289 is hedennacht te 4
uur een houtschelf in brand geraakt.
De brandweer bestreed met een 4-tal
slangen op de waterleiding de vuur
massa. De houtschelf en een prieeltje
in den tuin zijn geheel afgebrand.
Verzekering dekt de schade.
Oorzaak vermoedelijk te wijten aan
het verbranden van afval door een
aannemer.
Dressoir, Schuiftafel. 2 Fauleulls, 4 stoelen met uit- f 270 -
neembare zitting, bekleed met moderoe Handweefetot
Beekenst.laan 10 -
18 modelkamers
Uit den Omtrek
Hoogland
Burgerlijke Stand.
GeborenEverardus Johannes, z. v
v. Hamersveld en v. Loon
Marinus Arnoldus Albertus, z. v. H
J. Eggenkamp en A. G. Gieskens
Elbert, z. v. W. Adams en H. Blanke-
stijn Gerardus Antonius, z. v. H
C. van Dijk en A. Smink Richarda
Wilhelmina. d. v. J. G. van den Hengel
en J. M. Tolboom Johanna Geer
truida Maria, d. v. G. v. Burgsteden
en W. M. Brouwer. Ondertrouwd
A. A. Schimmel en M. H. van Wester-
laak D. Rijnders en M. Voskuilen.
In den gemeenteraad werd mede
gedeeld, dat Ged. Staten de begrooting
voor 1933 hebben goedgekeurd. Blij
kens het proces-verbaal van de kas
opname bij den gemeente-ontvanger
as er op 28 Maart f22.230.89 in kas.
Een rekest van Q. v. d. Berg om
subsidie van f 80 voor den Hoefschen
weg werd ingewilligd. Het Armbestuur
van de parochie St. Martinus had ver
zocht om een bijdrage in de verpleeg-
kosten van een der ingezetenen ad
f300. hetwelk werd toegestaan inzake
waterafvoer te Hooglanderveen. De
heer van Klooster was van oordeel,
dat deze verbetering op den weg ligt
van het waterschap.
Nog was ontvangen een adres dit
verzoek ter kennis van het waterschap
te brengen.
De heeren Smink en Spelt achtten
het verzoek om een nieuwe afvoer
gewenscht. 9
De hondenbelasting over 1932 heeft
f698 opgebracht.
Een tweede subsidie voor het rij
wielpad langs den Veenweg werd toe
gestaan ten bedrage van f75.
Aan het verzoek van de Vereen, tot
stichting en instandhouding van Chr.
Scholen te Hoogland om ingevolge
artikel 72 der L. O.-wet 1920 voor de
resp. scholen aan den Ham en
Hooglanderveen gelden beschikbaar te
stellen voor schooimeubelen en leer
middelen werd voldaan
Aan den rijksveldwachter over 1932
een gratificatie verleend van f25.
Inzake het voorstel grondaankoop
van A. Wernsen voor verlegging van
een gedeelte van den Veenweg, als
mede inzake het onder profiel brengen
an den Calvecnscheweg werd gead-
iseerd tol aankoop over te gaan, daar
hierdoor een verkeersverbetcring ver
kregen wordt. Wernsen wil grond van
90 X 9 meter af staan voor f260.
Voor den Calveenscheweg werd f770
verleend.
B.| en W. werden gemachtigd te
handelen overeenkomstig het uitge
brachte advies: de Raad sprak hierbij
zijn tevredenheid uit over het feit, dat
met een belangrijke wegverbetering
een aanvang zal worden gemaakt.
Bij de rondvraag bracht de heer v.
d. Hengel dank voor de wijze waarop
in den winterde wegen door de werk
loozen zijn verbeterd. Hij drong even-
er op aan, om ook de slooten te
gaan verbeteren.
De heer Spelt verzocht waakhonden
vrij te stellen van belasting.
De voorzitter wil afwachten wie
in zoodanige slechte financieele positie
verkeert, dat er aanleiding is om tot
een dergelijken maatregel over te gaan.
Overeenkomstig een verzoek van den
heer De Bruin zal worden uitgezien
naar een stortplaats voor afval. De
voorjaarsschouw wordt gehouden op
Woensdag 24 Mei a.s. Van de Electr.
Maatschappij was bericht ingekomen,
dat alleen tot electrificatie van de buurt
schap Veenweg kan worden overgegaan,
indien er minstens 45 perceelen wor
den aangeslotenvan electrificatie van
den Calveenscheweg kan alleen iets
komen indien een garantieregeling
wordt aanvaard.
regelmatige stoel
gang regelt men vlug zonder kramp ui pijn met
MIJnhardt'a Laxeertabletlen
Prijs per doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten
Binnenland
De gave gulden.
Door de gebeurtenissen in de Ver.
Stalen is in ons land weer ongerust
heid gewekt ten aanzien van de gulden,
heigeen b.v. wee' tot uitdrukking kwam
in vraag naar goud en gouden munt,
waarvoor hoogere prijzen werden be-
Tel. 543 - Korte Beekstr. 6
steed. Medegedeeld wordt, dat aan de
maatregelen in de Ver. Staten voor
den gulden geen conseouentles ver
bonden zijn.
De gouden standaard blijft hier ge
handhaafd en de Nederlandsche Bank
zal geen verandering brengen in haar
tot dusver gevolgde politiek.
De positie van onze circulatie-bank
is van dien aard, dat het boven eiken
twijfel verheven is, of zij In staat zal
zijn den gulden tegen eventueele aan
vallen te verdedigen.
Tweede Kimer.
Ter vergelijking geven wij hier een
lijstje met de uitslag van de laatste
3 Tweede Kamerverkiezingen.
Aantal zetels in
1929 1925 1922
R. K. Staatspartij 30 30 32
S.D.A.P. 24 24 20
Ant. Rev. 12 13 16
Christ. Hist. II II 11
Vrijheidsbond 8 9 10
Vrijz. Dem. 7 7 5
Staatk. Geref. 3 2 1
Herv. Ger. St.p. 1 l 0
Plattelandersbond 1 1 2
Comm. p. Holland 1 1 2
Comm. gr. Wijnkoop 10 0
R. K. Volkspartij 0 1 0
Liberalen 0 0 I
Middenst. partij v.Sl. en L. 1 0 0
Eieren.
Naar aanleiding van een spoed-
eischende vergadering van besturen van
de Pluimveehoudersbonden van N.C.B.
en L L.T.B. en directeuren van de Coöp.
Venlosche Vcilingsvereeniging en Bre-
dasche Eiermijn, wordt het volgende
onder de aandacht van belanghebben
den gebracht:
De vooruitzichten der pluimveehou
derij blijven buitengewoon donker. De
onderhandelingen mei Duitschland zijn
nog niet beëindigdzij bieden voorals
nog weinig hoop op een behoorlijken
exporl aan redelijke prijzen. Ook naar
andere landen gaat de export met
groote moeilijkheden gepaard. In elk
geval zijn de prijzen voor den afzet,
die nog met groote zorg kan plaats
hebben, van dien aard, dat slechts van
verliesgevende productie kan worden
gesproken.
Nu is de hoop van velen gevestigd
op de wet tot steun van de kippen
en eendenhouderij. Velen hebben de
verkeerde meening, dal de Regeerlng
een garantie geeft, dat over 1933 een
gemiddelde prijs zal kunnen uitbetaald
worden van 12.80 per 100 stuks. Dat
die opvatting onjuist is, blijkt ten dui
delijkste uit de mededeelingen van den
Minister van Economische Zaken en
Arbeid in de Tweede Kamer op 6 April
bij de behandeling van het desbetret-
fei de wetsontwerp. De Minister sprak
ais volgt:
„Intusschen zal aan de Kamer be
kend zijn. dat dc toestand van de eier-
belanghebbenden buitengewoon ge
drukt is door de ontstellende maat
regelen, die ons vooral van Duilsche
zijde hebben getroffen. Het zal veel
afhangen van de le treffen regelingen
met Duitschland. of eigenlijk met deze
steunregeling voor het kippenbedrijf
iets te doen is. Wij hebben er 5 mil-
lioen voor uitgetrokken, maar wanneer
ons de slagen zoo zouden worden toe
gebracht als Duitschland ze aanvanke
lijk voor ons had gedacht, is het bedrijf
eigenlijk mei steun niet meer omhoog
le houden. Aan hetgeen dan zou moe
ten gebeuren, zou ik op het oogenblik
niet durven denken."
Bovengenoemde vergadering acht
zich verplicht in het belang der aan
gesloten leden '.elf, ernstig aan te
manen, dat de pluimveehouders krach
tige maatregelen nemen om den hoen-
derstapel in te perken.
Boekaankondiging.
(Ingezonden).
Dezer dagen werd te 's Gravenhage
het 25-jarig bestaan herdacht van de
Centrale Vereeniging voor Openbare
Leeszalen en Bibliotheken in Neder
land.
Bij die gelegenheid werd door den
Minister van Onderwijs met waardee
ring gewaagd van het Gedenkboek,
samengesteld door Dr. Greve, secretaris
der Centrale Vereeniging.
Inderdaaddit Gedenkboek werd een
prachtwerk naar inhoud en vorm.
Het wordt ingeleid mei een voor
woord van de leden der Gedenkboek
commissie Jhr. mr. dr. Van Beresteijn,
dr. H. E. Greve en Mej. A. van Konijnen
burg te 'sHage; Mej. A. C. Gebhard
te Amsterdam en J. J. Thien, te Amers
foort.
We lezen daar, dat „uit het gedenk
boek een geschiedenis is gegroeid van
de leeszaalbeweging", en dat „er is
gestreefd naar vastlegging van alle
details van eenige beteekenis en naar
documentaire verantwoording.Datdaar-
door de vlotte leesbaarheid bevorderd
werd, zal zelfs niet getracht worden te
beweren. De lezer zal het gedenkboek
eerder als bron van Informatie, mis
schien van studie, dan als aangename
ontspanningslectuur ter hand nemen.
Oudere generaties, die zelf een stuk
geschiedenis mede hebben „gemaakt"
of „meegemaakt" zullen, meer dan de
jongere, de details waardeeren, waarin
het verleden voor een oogenblik her
leeft."
Het werk waarmee dr. Greve een
belangrijken, nuttigen en dankbaren
arbeid heeft verricht is uitgedijd
kloek deel van 375 blz. De
tekst is ingedeeld in vijf hoofdstukken
aard en taak der C. V., de leden der
C. Vde instellingen der C. V., de
overheid en de leeszalen, en de lees
zaalgedachte in Nederland.
Dan volgen bijlagen (naamlijsten,
rapport over organisatievorm, statis-
tieken en grafieken), een alleraardigste
portretten- en prentenatlas, en ten
slotte een uitvoerig register.
Uit den tekst van het beek zelf
schrijven wij deze eene bladzijde af:
„Ongunstige seizoenen heeft ons lees
zaalwezen gekend, en tegenspoed méér
en zwaarder dan een nog jong leven
ongestraft kan ondergaan. Toch is dc
leeszaalgedachte niet ondergegaan.
„Onze leeszalen hebben geleden In
haar boekenbezit, in haar verzorging,
in haar personeel: in zoowat alles:
behalve in haar gebruikmaking. In
oorlogstijd, in crisistijd kwamen de
mcnschen bij ons om boeken, en steeds
kwamen méér menschen om méér
boeken. Waarom zou het in dc komende
jaren anders zijn
„In ons land is een behoede aan
Leeszalen ontstaan. Die heeft Lees
zalen tot een publiek belang gemaakt
waarvoor geen regcering In stad en
land de oogen en de beurzen meer
sluiten kan.
„Eerst hebben de leeszalen dc be
hoefte aan Leeszalen tot leven gebracht;
nu dwingt de behoefte aan leeszalen
de Leeszalen lot leven.
„Ondanks ook dezen nieuwen aan
val op haar bestaan. Dc gcheclc lees- -
zaalgeschiedenis in Nederland is vol
„ondankscn"; menige paragraaf van
dit Gedenkboek kon met „ondanks"
aanvangen. Het zijn niet de onbelang-
ste levens, waarin het woord „ondanks"
vaak terugkeert.
„Onr'anKS dalende inkomsten, stij
gend gebruik. Ondanks kortingen,
ruimer arbeid- Ondanks minder boeken,
meer menschen. Ondanks allesLees
zalen."
Uit hel cijfermateriaal is het volgende
genomen: Het aantal leeszalen is se
dert de oprichting der vereeniging ge-
zulk een inrichting gevestigd. Hel boe
kenbezit van alle Openbare Leeszalen,
dal in 1913 nog slechts 100.000 be
droeg, bedraagt thans 18 maal zooveel
of wel 1.800.000. De bezoeken aan de
leeszalen zijn geslegen van ongeveer
300.000 in 1908 tol 2.100,000 in 1931.
De uitleeningen zijn gestegen van
200.000 tot 500.000. En dc inkomsten
in totaal zijn gestegen van 125 000 in
1908 tot f 1.780.000 in 1931, waarvan
door particulieren bijna een half mil-
lioen wordt opgebracht, zijnde het
dubbele van hel rijkssubsidie.
Belangwekkend is ook te lezen hoe
de Leeszaalbeweging werd gevrijwaard
voor een beginselstrijd als de school
strijd was. Aan dc Kath. '.eeszaalge-
dachte werd reeds in 1913 ruim baan
gegeven.
In Amersfoort werd de eerste Kath.
Openbare Leeszaal in den lande ge
slicht, later gevolgd door 27 instellingen
elders. Gememoreerd is ook de op
richting van den Bond van Kath.
Openbare Leeszalen en Boekerijen in
1916 op initiatief van de Kath. Lees
zaal te Amersfoort, met zeven leden.
In het eerstebestuur nam o.a. zitting de
heer B. H. Kuiper uit Amersfoort,
Nog citeeren we
„Het gemis eener definitie, wat men
Kath. kringen onder Leeszaal ver
stond, kon er op wijzen, dat de om
schrijving in de statuten der Centr.
Ver. met eenige restrictie werd aan-
vaard. Doch een in 1917 door den heer
J. J. Thien opgesteld en in de praktijk
opgevolgd „Programma voor R. K.
Leeszalen" neemt dienaangaande alle
twijfel weg. Het gewaagt van een alge
meen ontwikkelend en onderrichtend
karakter. Inrichting, samenstelling, be
heer en bestuur, gesteld op Kath.
standpunt."
Zoo vinden we dan in het Gedenk
boek samengevat alles wat het ontstaan,
de ontwikkeling en de groei van het
Openbaar Leeszaalwezen in Nederland
betreft, en weergegeven met de grootst
mogelijke objectiviteit, zooals 'l den
gedegen historicus past. In uwe Kath.
Leeszaal aan de Nieuwstraat, Amers-
foorlers, zal het zich natuurlijk onder A
de aanwinsten bevinden.
B„ 23-4-'33. LIBER.
