DE DOM
NU ONGEKENDE
KEUZE
IJscofabriek „De IJsbeer"
B. C. OVERMARS
Eerste Amen!. R. K. Begrafenis-Vereeniging
J.ISttïïL
FcntitSTF. Z
ELCK WAT WILS
Goedkoope Winkel
inUurwerken.GoudenZilver
Tuin-Artikelen
Bij P. NIEROP
aanspreker en aanne
mervan begrafenissen
Klompen
s Gerritsen
Autotocht naar Amsterdam
Sacramentsspel Anno Sancto
Klanten gevraagd!!
G. Nieuwenburg
G.M. BLANKE
A. Hogenboom
-Banketbakkerij-
FABRIEK LANOE BEEKSTRAAT 2 - TELEF. 648
Ons 16 jarig bestaan is het beste bewijs van onze kwaliteit
Roomijs in bekers ik 10 centis ons succes-artikel
Consumptie ijs Hygiënisch verpaktS—10 cent
Bestellingen ook per Liter worden op tijd uitgevoerd
Aanbevelend,
KantoorKrommestraat 58a
Telefoon 370
Begrafenissen in alle klassen tegen vastge
stelde tarieven
A. C. BE1|ER, Directeur.
Utrechtschestraat 8
heeft voor U op Luxe- en
Huishoudelijk gebied een
uitgelezen collectie
Uitsluitend voor de lezers van dit Blad
KLEEDINCMACA ZIJN
UTRECHT-AMERSFOORT-ZEIST
VARKENSMARKT
Grasmachines vanaf f 9.75
Tuinslang, per Meter. - 0.30
Hark, Schoffel, Schop, per stel - 3.—
Slangenwagens, Snoeischaren, Grasscharen
In alles onze bekende prima kwaliteit
LANGESTRfldT 90-92 - Tel. 288
Slijp- en Reparatie-Inrichting v. Grasmachines, Grasscharen
J. H. Huurdeman
Kamp 32 - Amersfoort
Beleefd aanbevelend
Prima Wilge Klompen
voor de Boerenstand
Oewone prijzen
WEVERSSINOEL 28
In samenwerking met het Reisbureau „Hollandia" te
Amersfoort, organiseeren wij een
op ZONDAG 18 JUNI per luxe Touringcars,
tot bijwoning van het machtige en indrukwekkende
W. Fijnenberg
Krommestraat 49 Amersfoort
Huishoudelijke Artikelen
Aanleg van Oas- en Waterleiding
Lood- en Zinkwerk
Sanitaire Werken
Eleclrlsche-, Oas- en Petroleumlampen
3000 medewerkenden Artistiek leider Frank Luns
Opvoering in het STADION
Men leze de'uilvoerige beschrijving elders In dit Blad
Vertrek te Amersfoort 's middags 12 uur vanaf Parkeer
terrein Politiebureau
Bij voldoende deelname kan het vertrek naar Amsterdam
op een vroeger uur plaats vinden, doch ook om 12 uur.
Prijs per persoon één Gulden
Prijzen der plaatsen in het StadionStaanplaatsen 10.60, Zuidelijke Tribune
f 1.25, Zijvakken f 1.75, Marathon Tribune f2.50. Eere Tribune f2.75. Loge f3
leder wordt In zijn eigen belang aangeraden zich vroegtijdig van kaarten
Ie voorzien.
Voor deelname aan den focht en kaarten (ook al gaat men op eigen ge
legenheid) opgeven en verkrijgbaar vanaf heden.
Reisbureau .Hollandia", Schimmelpenninckslraaf 72, Tel. 1568 en Sigaren
magazijn Verwelf, Kamperbinnenpoort 3.
Gratis alle inlichtingen
S. ROSIER
Zuidsingel 58, nab| het Ziekenhuis
Hniin- sn Militiin Ustdini n.nii'
Scherp concur, prijzen. Prima stoBen
Elegante coupe en afwerking -
SPECIALITEIT IN RIJBROEKEN
:r prijs op stellen NET en VAK-
DIG geknipt en geschoren te
worden, door Hecrenkappcr
A. M. VERSCHUUR
Krommestrast 52
Tevensparfumerieënzeervoordeelig
Arnhemschewcg 104a A'foort
Uw adres voor heerlijk
ROGGEBROOD
Bonbons Chocolade
Gevulde Koeken,
Cakes, enz.
EIERVEILING
AMERSFOORT
Heeren Winkeliers, Bakkers, Melk-en
Eierhandclaren, bezoekt eiken Donder
dagmiddag om 4 uur de Eierveiling
in het gebouw der Fruit-en Groenten-
veiling, Nijverheidstraat, Amersfoort.
Flinke aanvoer van geschouwde en
gesorteerde eieren volgens gewicht.
A. J. SPIEKERMANN
- LANQESTRAAT 31 -
IN PAR/. LUIE'S EN
WANDELSTOKKEN
HET BESTE ADRES
•en
Puntenburgcrl. 70 - Tel. 1402
Aparte Salons
Billijke prijzen
Langestr. 29 Tel. 200
J. B. v. d. VAT
Utrechtschestraat 10 - Amersfoort
RUIME KEUZE In: Dames-en Kinder
kousen, Heerensokken, Manufacturen
Gemaakte goederen, Bahy-arlikclen
GROOTE SORTEERINQ in
het gcheele klein vak, w.o.: garen, band,
treksluitings, enz. enz.
Rookt Krommestraatjes
Iets EXTRA FIJNS voor 5 cent
Alleen bij Siga cnmagazijn
G. J. A. VERWEIJ
Kamperbinnenpoort 3
Dl hlfliklflit lilt lilt Mlrfirliniforhl l°' ,en dee'e- deze bedrijven leven, j garine voor het volksinkomen van ons I van de uit deze boterbereiding vrij-Ivan margarine bedroeg in 1931 '0.70 Bij een productiebeperking van de
UB Miliums vin Mi HBMIIMUSbllB Jis Iliet bij- eenige benadering te be- land hebben. komende ondermelk, welke in 1931, per kg., zoodat de in het binnenland margarine gaat er dus volgens dezen
cijferen. Denken wij slechts aan het En aangezien natuurlijk voor een 11.9 mill.gld. opbracht, dan komt van verkochte margarine 46.3 mill, gulden I maatstaf aan in Nederland verdiend
vervoer en den verkoop der producten productieregeling als de onderhavige b„vens,aand bedrag olvvel "'ff'ÏÏU-ST1.™
fiikuliri- ii MMiijl.
In verband met hetgeen den laatsten totda» deze bij den consument zijn; alleen het voor het binnenland bestemde
tijd in vergaderingen besproken en in aangeland, aan het maken van werk- deel der boter zoowel als der marga-
artikelen geschreven wordt over de tuigen en gereedschappen, voor de rine in aanmerking kan komen, zullen
veehouderij en zuivelbereiding in ons boerderijen zoowel als voor de zuivel- wij bovenstaande vraag ten aanzien
land, kan het zijn nut hebben, enkele fabrieken, aan het verhandelen en hef van het binnenlandsche debiet van beide
statistische gegevens en vergelijkingen vervoeren van het vee, enz., dan be- producten hebben te beantwoorden,
te vermelden, die eenig inzicht geven seffen wij, welk een belangrijk deel, In 1931, het laatste jaar, dat nog
in de beteekenis van dezen tak van vooral van de plattelandsbevolking.j sprake was van een vrije markt, be-
volksbestaan. direct of indirect van het veehouders-1 droeg de boterproductie, volgens de
Volgens in 1932 door de Crisis- en zuivelbedrijf afhankelijk is en van opgaven der Rijkszuivelinspectic, 84 8
Zuivel-Centrale verzamelde gegevensi welke Leteekenis deze bedrijftak voor! mill. kg. Hiervan werd 29.7 mill. kg.
in verband met de uitkeering per koelde werkgelegenheid in ons land is. (netto) geëxporteerd. Voor binnen-
volgens art. 22 der Crisis-Zuivelwet, Dit komt nog in een duidelijkerlandsch verbruik was dus beschikbaar
zijn er in ons land 201.669 boeren-licht te staan, wanneer men een ver- 55.13 mill. kg. De gemiddelde klein
bedrijven. waarop melkvee gehoudengelijking maakt met andere belangrijke j handelsprijs voor boter in dat jaar kan
wordt. Nemen wij aan, dat op de helfttakken van volksbestaan, zooals b.v. op 1.67 gld. per kg. worden gesteld,
dezer bedrijven de melkveeteelt de de mijnbouw met ruim 36.000, de zoodat de opbrengst van dit binnen-
uitsluitende of verreweg overwegende textielindustrie met 54 000 en de me- landsche deel der Nederlandsche boter-
bron van inkomsten is. (de verhouding taaiindustrie en de scheepsbouw met1 productie 92.1 mill. gld. was.
grasland tot akkerbouw- en tuinbouw- rond 67.000 personen. Ook indien men Teneinde te weten, welk deel hier-
Ïrond is in ons land als 65) dan op deze cijfers een vermenigvuldiging1 van in het binnenland „verdiend is,
an men dus zeggen dat er rond'toepast om te komen tot het totaal uitmoeten wij er van aftrekken de waarde
100.000 boeren met hun gezin direct j deze industrieën levende personen,der voor de veehouderij gebruikte
in de melkveehouderij hun volledig i komt men steeds tot getallen, die be-1 grondstoffen in den vorm van inge-
bestaan vinden. 'neden die van het veehouders- envoerde kunstmest en veevoeder of van
Het aantal melkkoeien wordt door!zuivelbedrijf blijven. |de ingevoerde grondstoffen voor de
de C.Z.C. berekend op ruim 1.338.000,1 De totale melkproductie wordt in in Nederland gevestigde bedrijven,
dat is dus bij 100.000 bedrijven 13'/, ons land berekend op 4.400 millioen J welke veevoeder of kunstmest maken,
koe per beorijf. Op een meikerijbedrijfk.g. Rekenen wij deze op een bruto- alsmede de waarde van die hulpstoffen
met 13 koeien kan men rekenen dat'waarde var. 8 ct. per k.g., dan ver-1 en hulpmiddelen voor de boterbereiding
de boer met zijn gezinsleden het werk tegenwoordigt deze dus een inkomen en verkoop, welke uit het buitenland,
kunnen verrichten. Rekenen wij elk voor 535.003 menschen van 352 mil- in welken vorm van afwerking ook,
gezin op 5 personen, dan zijn er dus lioen gulden. De boeren ontvangen zijn geïmporteerd,
in het melkveehoudersbedrijf ronddaarvan echter thans niet meer dan De ingevoerde waarde in de bij het
500.000 personen werkzaam. gemiddeld 3'/, cent per k.g., zoodat melkveehoudersbedrijf gebruikte kunst-
Volgens de bedrijfstelling van 1920 hun gezamenlijk inkomen 154 millioen j meststoffen en veevoeder is door ons,
zijn er it. het zuivel- en melkproduc- gld. is, waarvan zij al hun bedrijfs- na raadpleging van deskundigen, langs
tenbedrijt rond 14.400 mannen en 600 onkosten nog moeten betalen. Idirecten en langs indirecten weg be
vrouwen werkzaam. Nemen wij aan dat Waar het op het oogenblik vooral cijferd. Daarbij bleek, dat deze invocr-
er van deze 14.000 mannen 10.000 de vraag is, of tot een gedwongen waarde, voor wat de totale boterpro-
gezinshoofden zijn, die elk twee niet j inkrimping van den melkvcestapel ductie betreft, in 1931 29.6 mill.gld.
voor derden arbeidende personen te j moet worden overgegaan omdat wij moet bedragen hebben,
hunnen laste hebben, dan leven er duste veel boter produceeren, dan wel, j Voor het kwantum melk, dat voor
uit deze bedrijven 30 000 -f 4400-f;dat het daaraan voorafgaand tot een de boterbereiding voor het binnenland
600 35.000 personen, zoodat er in i beperking der margarineproductie voor i j-, j 55. k,
directen zin uit het melkveehouders- binnenlandsch gebruik moet komen, Rcbruik werd'be eeke d dus 84.8*
en zuivelbedrijf 535.000 personen leven, is het van belang te weten, welke be- 29.6 mill.gld. 19.2 mill.gld. Houdt
Hoeveel personen er indirect, geheel teekenis de boter zoowel als de mar-1 men voorts rekening met de opbrengst
ofwel 89 pet., dus 17.4 mill.gld.
trek van de uiteindelijke opbrengst der
in het binnenland afgezette boter.
Tenslotte moet men op dit bedrag
nog in mindering brengen, hetgeen er
bij de bereiding en den verkoop dezer
boter ais buitenlandsch inkomen is te
beschouwen.
Volgens de ons hieromtrent beschik
bare gedetailleerde gegevens, bedroe
gen de fabricage- en verkoopkosten,
voorzoover deze zouden kunnen ont
staan uit het verbruik van artikelen,
welke geheel of voor een deel uit den
vreemde werden geïmporteerd, zooais
steenkolen, machines en werktuigen,
verpakkingsmateriaal, etc., in 1931
15 pet. der totale bedrijtsonkoslen.
Nemen wij aan, dat in zuivelfabrieken
toen gemiddeld 40 pet. der verbruikte
steenkool. 30 pet. der machines en
gereedschappen en 70 pet. van het
verpakkingsmateriaal uit het buitenland
afkomstig was, dan berekenen wij, dat
er uit dezen hoofde nog 0,75 gld. per
1.000 Liter verwerkte melk (37 kg.
boter) ofwel 2 cent per kg. boter of
op de voor het binnenland in 1931
bestemde Nederlandsche boterproductie
een bedrag van 55.1 mill. X 2 cenl
of 1.1 mill, in mindering moet worden
gebracht.
Hieruit zien wij dus, dat in 1931 de
nelto in het binnenland verdiende
waarde bij de boter 92.1 mill. gld.
minus 17.4 mill. gld. minus 1.1 mill,
gld. of 73.6 mill. gld. bedroeg.
De inkoopwaarde der plantaardige helft tot een derde deel van wat anders
dierlijke vetten en oliën voor del bij een inkrimping van den melkvee-
Ten aanzien van de margarine kunnen
hieromtrent de volgende gegevens
dienen.
De margarineproductie bedroeg in
1931, volgens de opgaven van het
Centiaal Bureau voor de Statistiek,
111.3 mill. kg. Hiervan werd met binnen-
landsche bestemming verkocht 66.2
mill. kg. De doorsnee kleinhandelsprijs
margarineproductie bedroeg, berekend
uit bovengenoemde gegevens 29.2
milt. gld.
Wij meenen, op grond van een ver
gelijking met de volgens de handels
statistiek voor 1931 ingevoerde hoe
veelheden en waarden aan walvisch-
traan, soya- en grondnotenölie, e.a.
margarinegrondstoffen, aan den hoogen
kant te zijn, wanneer wij, om tot de
ingevoerde waarde bij de margarine-
productie te komen, van de opgegeven
inkoopwaarde nog een bedrag van 4
millioen (voor in Nederland verdiende
vrachten) en van l'/i millioen (voor
in Nederland verdiende verwerkings
kosten) aftrekken en berekenen dan
29.2 millioen minus 5.5 millioen of
23.7 millioen ingevoerde waarde bij
een totale margarineproduclie van 111.3
millioen k.g., dat is 14.1 millioen gld.
op het kwantum margarine, dat in het
binnenland werd afgezet.
Om tot de als Nederlandscli inko
men toegevoegde waarde te komen,
moet natuurlijk nog in aftrek gebracht
worden het gedeelte der fabricage- en
verkoopkosten, voor zoover dat ont
staan is wegens het verbruik
gevoerde hulpstoften en machines.
Hoeveel dit bedraagt, Is door ons bij
geen benadering te bepalen. Wel kan
men zeggen, dat het aandeel van
machines en verpakkingskosten bij de
margarineproductie zeer groot is.
Stellen wij Ihans tegenover elkaar,
wat er in 1931 aan de door de boter
productie en door he' margarinebedrijf,
voor zoover beide voor de binnen-
landsche markt werkten, in Nederland
aan-inkomen gevormd is, dan blijkt
dit voor de boter te beslaan uit 73.6
millioen gld. (ofwel f 1.34 per kilo),
terwijl dit inkomen uit de margarine
zeker minder is dan 32.2 millioen gld.
of in elk geval nog geen f0.49 per k.g.
stapel het geval zou
Tenslotte moet, teneinde de belan
gen, welke hier op het spel slaan,
goed tegen cikaar te kunnen afwegen,
op nog een ander punt gewezen worden.
Boven werd voor heide verbruiks-
artikelen in Nederland dc hier te lande
verdiende waarde berekend. Doch liet
is nog lang niet hetzelfde Ie spreken
van op Nederlandschon bodem ver
diend inkomen en Nederlandscli volks
inkomen. Hier spreekt de bestemming
een woordje mee.
Wat er in Nederland aan de gcheele
boter zoowel als aan de margarine-
productie (dus met inbegrip van liet
geëxporteerde kwantum) aan inkomen
ontstaan is in 1931, werd door ons
elders berekend.
Nederlandscli volksinkomen in den
waren zin van het woord nu is liet
inkomen dat bij de boterproductie
ontstaat. Dit bedrag wordt verdiend
als arbeidsinkomen, pacht of renle van
den inventaris door de honderddui
zenden boeren en arbeiders, die er hun
bestaan in moeten vinden. Bij de
boter dekken zich dus dc twee boven
genoemde begrippen. Maar bij mar
garine Er zijn in de margarine-
industrie in Nederland nog geen 3 500
arbeiders werkzaam. Naast het. loon
van de betrekkelijk zeer weinige arbei
ders in dit kapitaalintensieve bedrijf
zijn het de aandeelhouders, die een
belangrijk deel in den vorm van rente
en dividend tot zich trekken. En wie
zegt ons hoe groot het percentage is,
dal op die manier naar liet buitenland
verhuist?
