F. fl. TULP Amersfoort R. K. Spaarbank Transpireerende Voeten, Rt.uratis en Onderhoud Bel dan op No. 42 Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden per drie maanden; bulten Amersfoort f i.10. franco per post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan. Uitgave a de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De eembode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 25 Juli 1933 ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren AdvertentiBn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zfjn bezorgd. Telefoon 314 Zeven en Veertigste Jaargang - No. 33 De mensch toonl zijn echtheid door zijn oprechtheid; zijn adel door zijn barmhartigheidzijn wijsheid door zijn verdraagzaamheidzijn grootheid door zijn vermogen om tc verduren te midden van de aanhoudende schrijnende invloeden van het leven. De Keulsche Dom. Keulen en Aken zijn niet in één dag gebouwd. Dat klopt. Want aan de Groote Domkerk begon men reeds in de 13e eeuw, terwijl pas op 4 Sep tember 1842 de nooit voltooide torens aan de beurt kwamen. Het was een schoone feestdag voor het Dultsche volk. toen dc koning, Frcderik Wilhelm IV, omgeven door zijn schitterende Hofstoet, de hervatting van de gestaakte werkzaamheden aan dit nationale bouwwerk zoo indruk wekkend mogelijk maakte. Als symbool der stoere kracht van een kultuurvol verleden, lag daar de kolossale kathedraal te droomen aan de Rijn, zwijgende getuige der daden van geslachten zonder tal. Maar nooit nog was dc vreugde geschonken aan een dier geslachten, om de oorspron kelijke torens, in de stoutmoedige ge dachten van een grootmeester der bouw kunst geconstrueerd, als victoriezuilen, te aanschouwen. Eeuw na eeuw verliep, slapheid en tweespalt, gebrek aan levendmakend geloof, breuken in de geestelijke fun damenten der Germanen, alles hielp mee, om aan de Duitschcrs der 19e eeuw de eer te laten het werk der tijden tc voltooien. Met onbezweken ijver is er gezwoegd aan deze taak. Stralend staan daar de talrijke liguren uil den aanvang der 19e eeuw, strijders voor de rechten en de schoonheid der Kerk. Wat heeft een Joseph von Uorrcs geslooid aan de Domtorens. Wetenschappelijk, om uil talrijke sporen in dc historie een beeld te verkrijgen van wat eens het mach tige brein van den middclecuwsche bouwmeester zich had gevormd; orga nisatorisch, om bezieling en medewer kingen matcricele steun van zijn tijd- genooten. De koning mocht terecht op dc zinne beeldige betcekenis wijzen van dit historisch gebeuren, de eenheid der verschillende duitsche volken, de ver draagzaamheid der verschillende ge loofsbelijdenissen, zouden als steun pilaren het gemeenschappelijke vader land moeien schragen. Uit alle staten stroomden dan ook de giften toe, de koning van Wurten- berg, aartshertog Jan van Oostenrijk, en veel andere vorsten bevonden zich in liet illuslre gezelschap binnen het .Duitsche Rome" tijdens de Domfecs- ten. De l'aus had er zijn legaat, de bisschoppen waren talrijk, de gcluovi- gen ontelbaar. Tientallen jaren is de Dom nu reeds voltooid, bij is ge wor den de schoonste Gothische Kerk van Europa. Honderd zuilen schragen het maje- stueuse geheel, dat 400 voet lang en 180 voet breed is. Van verre kan deze Rijnlandsche reus reeds zien, geven door dc talrijke dwerggebo tjes, in zijn voorname rust. Wie er nenkomt wordt stil van eerbied, hij voelt do atmosfeer gevuld met het ge- bed der ecuwen, hij weet zich te be vinden in liet schoonste wat door men- sclienltanden valt te maken: 3 MOURIS DE SNIJER Een tafereel uit 't Noord-Brabantsche dorpsleven, uit „de tachtiger jaren". Alleen het paard ziet er goed uit en krijgt volop hooi en brood, niet omdat liet hard wei ken moet, maar dewijl het nu en dan zijn meester moet dragen en in de stad de eer van wet houder Verdonk moet ophouden. Verder zeggen de boeren dat de boer derij zwaar „verhipeteekt" is, of dit ook laster is, zullen wij opditoogen- bhk nog niet uitmaken het zou echter wel waar kunnen zijn, want, zooals wij reeds zeiden, rust de bezorgde en zorgende vrouw Verdonk reeds lang in het graf, zoowel als de oude trouwe knecht, en Mouris dc Snijer blijft voort gaan met niets te doen, vooral sedert hij de gewichtige betrekking van lid van den Heidckamper gemeenteraad aanvaard heeft. Een feit is het ook, dat de akkers van onzen boer sedert dc laatste jaren eig vermagerd zijn bij gebrek aan eette zorgvuldige bewerking en goede bemesting. Voor jaren was de boerderij in goeden staat de akkers brachten koren, aardappels en boekweit voort, dat het een lust was om tc zien, en de velden leverden Schrijfmachines Inktlinten - Carbon KANTOORBOEKHANDEL Langestr. 66 t.o. Krommestr. - TEL. 326 TYPE- EN COP1EER1NR1CHTING VITESSE KON. WILHELMINASTR. 10 GESLOTEN van 31 Juli tot 17 Aug. pel Gods. Is Qc Dom van Keulen zelf een bezienswaardigheid van den eersten rang, de verschillende onderdeelen zijn -~ims nog belangwekkender. Een ervan is een nadere beschrijving ïverwaard: n.l. het graf der Drieko ningen. geplaatst in een aparte marmer kapel achter het hoofdaltaar, waarin de schoonste reliekschrijn der wereld staat met, de overlevering beweert het, de resten der drie wijzen: Kaspar, Melchior en Ballasar. Een heilige overlevering deelt mede, dat keizerin Helena, de moeder van Constantijn, de overblijfselen der wijze vorsten, die den pas geboren koning der Joden kunnen aanbidden, had ge vonden. Met byzanlijnsche praal liet de vrome keizersmocder den schat naar Constantinopcl brengen, waar hij tot in liet midden der 4e eeuw bewaard bleef. Bisschop Estorgius van Milaan ontving de kostbare reliquien ten ge schenke cn bracht deze nu naar zijn diocees, waar ze bleven tot in de 12e eeuw. Toen kwam Fredcrik Barbarossa Duilschland om hel opstandige Milaan te tuchtigen, in 1163 werd de stad bestormd, de bevolking verschrik kelijk geplunderd, de muren geslecht en de Driekoningen op transp< steld naar Keulen, door de Roi gebouwd als .Colonia Claudia Agnp- inensis". zoo genoemd naar de doch- r van den grooten veldheer Germa- icus: Agrippina. In de middeleeuwen was iedere stad •t kolossale opofferingen bereid oir beroemde reliquien te bezitten. D( vromen om hun vroomheid te bevre digen. de materialisten om een voor deeltje te behalen, want relikwien trok ken duizenden uit alle streken ter pelgrimage. Soms voerde men pleten oorlog met als inzet het lichaam van een heilige, waarop men bepaalde rechten meende te hebben. Geheel in den geest der gcloovige middeleeuwers s het dus. dat ook de Duitschers Milaan de heilige resten der Drie koningen als hel kostbaarste van alles beschouwden. De keizer wist aan den strijdvaar- digen aartsbisschop van Keulen, Reinier van Dasselen, voor zijn buitengewone •erdiensten. dan ook geen aangename! verrassing te bezorgen, dan'de ver maarde Driekoningen. Zeil plaatste dc prelaat zich aan het hoofd van eer schitterende stoet, die van Milaan ovei Zwitserland,langsden Riin, naar Keulen trok. Bij den geruchtmakenden doortocht snelde van alle kanten de bevolking de koffer te zien. waarin zoo heilige dingen waren opgeborgen. In Juli 1164 arriveerde meninKeulen.de heele stad was in beroering t veel onverwachte weldaden. De mare ging door Rijnland en Wosfalen, drong door lot diep itt Beieren en de „Ligi laden aan de Zee". Keulen werd eer centrum van godsvrucht, bet kreeg een pauselijke universiteit, een nuntiatuur. overvloedig voedzamen klaver en gras op, natuurlijk altijd ouder voorwaarde, dal het weer „meesloeg" en er genoeg regen viel. Ja, zelfs konden de akkers toen wel tegen een klein stootje, tegen eene niet al te langdurige droogte, want we zaten goed in den mestdoch hoe is liet nu gesteld? De grond is vermagerd en uitgezogen en brengt bij lange na zooveel niet meer op als vroeger. Hoe kan dat ook anders Het vee op den stal is mager en slecht, en mager vee geeft slechten mageren mest, en zonder goede bemesting wint men niets in de heidestreken. In zoo verre konden de boeren dus wel gelijk hebben. Nu wij Mouris de Snijer in zijn doen en laten eenigszins nader hebben lee- ren kennen cn Item hebben leeren be schouwen als een gemakzuchtig en ijdel mensch, willen wij ook kennis maken met zijn eenig kind, het twintig jarig Hanuekc. Hannckc is eene flinke boerendeern met gezonde, blozende wangen en stevige handen, het tegen beeld van vele zwakke, bleeke mode popjes onzer steden. Hoewel zij een gevoelig hart bezit, is zij verre van die ziekelijke sentimentaliteit onzer hedendaagsche romanlezende stadsjuf fers. Zij kan duchtig de handen uit de hooge onderscheiding van een vrije rijkstad. Sinds meer dan 7' eeuw staat ach ter het hoofdaltaar in de marmeren kapel het wonderbare schrijn met dc vereerde overblijfselen der wijzen. Kostbaar is dat schrijn in hooge mate. Niet alleen »in de enorme hoeveelheid goud welke noodig was. om dc vele honderden edclsteenen. welke ter ver siering werden aangebracht, doelt ook Ie verbluffende kunstvaardigheid waarvan het getuigt. Talrijke figuren Bijbel en oudheid worden er ver werkt. Maria met hel Kindje, de Drie Koningen, Keizer Otto. Mozes. Coran, Dakhaan cn Abiram, Salomon. Ezechcil, martelaren van St. Felix en St. Nabor. David met de koningin van Scheba. keizer Augustus, Venus en Mars. me dusa-hoofden, Hercules-beelden. Miner- t zelfs een leeuw Een verbijste rende historische film in goud en ju- elen, ut zilver en koper, alles gevat de symbolische gestalte van middclecuwsche tempel. Veel heelt het kunstwerk in den loop der tijden ge leden. doch telkens zorgden kunst vaardige handen en vrome schenkers veer voor herstel, soms schooner dan hel origineel. In 1794 moesten maatregelen worden genomen om dit Duitsche juweel tegen Fransche hebzucht te beveiligen. !c eene schuilplaats ging het naa andere. Zelts dreigde een oogenblik liet heele werk verloren te gaan, dacht cn sprak over slooping en koop. Het gerucht hiervan kwam een v Frankfurter ter oore. hij begeett zich naar den franschen gevolmachtigde, n naar den eersten Consul Bonaparte weet vrijheid en waarborgen te ver krijgen. om de Keulsche Dom weer it: het bezit te stellen van het bedreigde i kostbare gedenkstuk. In 1804 heelt de plechtige intocht plaats en nu begint een beroemd goud smid aan de herstelling der opgeloopcn schade. Steenen zijn verdwenen, beel den gebroken of geroofd, doch alles wordt met groote pieteit hersteld. De ie Rijnlanders bezaten weer hun eeuwenoude schat, de Driekoningen hun graf. In 1810 pleegde een misdadiger een aanslag op de herstelde schatkamer, hij stal talrijke juweeien met massief gouden beeldjes. Twaalf jaren duurde voor de geroofde schatten terug werden gevonden, de dief werd ge grepen en de schade hersteld. In 1822 eerst had de plechtige herstelling plaats en sindsdien heeft men '.oldoendc voorzorgen kunnen nemen om herha ling van zulke droeve schennis der dierbaarste bezittingen te voorkomen Behalve de Domen het Driekoningen- graf bezit de stad Keulen nog andere historische gedenkstukken, o.a. in de S:. Ursulekerk, waar de beenderen der 11.000 Maagden worden bewaard. De legende verbaalt, dat toen oi de laatste groote vervolging van keizer Diocletianus door het heele ro.neinsche rijk de martelaren bij duizenden wer den afgemaakt, ook in deze gewesten een beidensche waanzin losbrak tegen de Christenen en dat 11.000 meisjes met al de wreedheid van gcloofsvcr- volgers werden gedood. onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Oocdgckcurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maert 1013. no. 68 L)e Zittingen voor het inleggen cn terugbetalen van gelden worden gehouden In het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij dc LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7 •waard l0t 8 UUf 00 VR1JDAGS van 10 ,ot 11 uur toen onckr Dadelijk ingaande rente 36/io pCt. van keizer Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Amsterdamsche Bank. a bij Apoth en Drogisten. Binnenland Vóór hei zonnebad eeru de huid inwrijven metV, ..2ij"-cfème ol „Zij"-olie. Dat voorkomt zonnebrand en IA Uw huid wordt levens - prachtig gebruind.A^^SLj»» ,.7'j'XREME ofJ/iJ-juÊ Georganiseerd Overleg. Dc Amsterdamsche Kaïh. wethouder Mr. Kropman schrijlt in de .Groene Amsterdammer" overde Amsterdamsche loonkortingsvoordracht. Van de onder handelingen in het Georganiseerd Over leg zegt hij .De afstand tusschen wat het ge-| mcentebestuur meende, dat noodig was en wat de organisaties ten aanzien van het personeel verantwoord achtten, was te groot. Over dit verloop van zaken in het Georganiseerd Overleg roet men zich niet al te gemakkelijk ergeren, in het algemeen werkt dit instituut van medezeggenschap goed. de organisatie bestuurders. voorgelicht door directeu ren en hoofden van diensten, laten zich in den regel wel overtuigenalleen wanneer het niet gaat over interne re- getuigen. doch over loonen en sala rissen dan loopen de onderhande lingen stroef. Dan doet vaak de politiek zich gelden, niet zoozeer de partij politiek als wel de vakvereenigings- politiek en wij vreezen, dat dit nood wendig moet leiden tot een reorganisatie van het instituut. De medezeggenschapsgedachte is wanneer zij binnen haar natuur lijke grenzen wordt gehouden - on getwijfeld te concretiseeren in een be paalden vorm. zooals het Georgani seerd Overleg le Amsterdam. Maar mer moet dan de organisaties niet méér verantwoordelijkheid te dragen geven dan zij dragen kunnen. En zij kunnen dat niet, indien blijkt en het is dezen keer zeer duidelijk gebleken dc voorstellen van B. en W. niet meer om hun eigen mérites worden beoor deeld, doch met de kans berekening of, bij het aanvaarden der voorstellen, niet leden uit de vakorganisatie zullen wegloopen. Dit was de tweede en nief zeer aangename sensatie in het Geor ganiseerd Overlegde leider der neu trale organisatie verklaarde, dat een „geweldige meerderheid" van zijn leden zich vóór de voorstellen van B. en W. had uitgesproken niettemin stemde hij in het Georganiseerd Overleg tegen, op grond van het feit, datdc so- dit ontoelaatbaar is. Wanneer serieusel organisatie-leiders hun stem laten be-1 palen door vrees voor verlies van leden, dan is daarmede het Georganiseerd. Overleg gebroken." Electriciteit. Gedurende de eerste 8 maanden van 1932 werden in de provincie Utrecht 599 electrische keukeninrichlingen ver kocht. ofwel gemiddeld 75 stuks per maand in de eerste 5 maanden van 1933 reeds een aantal van 605 stuks of gemiddeld 121 per maand. In totaal werden reeds meer dan 1300 keuken inrichtingen verkocht, alleen in de provincie Utrecht. Het merken van boventallige varkens wordt duurder. De minister van landbouw heeft be paald. dat voor 't merken van alle soorten Schrijfmachines KANTOORBOEKHANDEL Fa. H. ELZETIAAR LAHSUTMAT 84 Hebt U een Taxi of auto noodiz Amersfoort. taltige varkens voortaan per stuk f 10 in plaats van f5 zal moeten worden betaald. Deze verhooging gaat 1 Augustus in. Inperking van den veestapel. In de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag over het wetsont werp tot wijziging der Landbouwcrisis- wet schrijft de minister: „De beperking van den veestapel zal, voor zooveel slechts eenigszins mogelijk is, langs vrijwilligen weg tof stand komen. Even tueel zal bij voorkeur de weg van indirecten dwang worden gevolgd." Heel positief is deze erkiaring wel niet. maar zooveel is wel duidelijk dat een deel van den veestapel zal worden afgeslacht. In den Haag, zoo schreef de land- bouwredacteur A. v. d. T. in de Gooi en Eemlander, is men nog steeds van meening. dat inperking van den vee stapel leiden zal tot hooger prijzen voor den zuivel, voor de meik, de boter en de kaas. Verder zullen de heer Biiekman, regeeringscommissaris, heeft dit Woensdag nog in Zwolle verklaard de veeprijzen zich eeniger- mate herstellen, wat beteekent hoogere vleeschprijzen. Ongetwijfeld kan de veehouder wat hooger prijs voor z'n slachtvee best gebruiken, maar die prijs hangt weer af van 't geen de consument wil en kan besteden. Het zou heel goed kun nen gebeuren, dat inperking van den veestapel met verhoogde zuivel- en vleeschprijzen, tot gevolg had een in perking van 't gebruik van zuivel en vleesch en dan waren de boeren weer even ver als vóór de inkrimping. Al leen was hun veestapel dan onnoodig ingekrompen en waren ze een deel van BERICHTEN UIT AMERSFOORT U|) |;IUIIU >ÖII 11CI Itll, uot UU OLI - cialistische organisatie óók tegen zou nun Koeien KW,I<- stemmen. Het behoeft geen betoog, dat de mouw steken en heeft zorgen over leg ook; hierin is zij het evenbeeld harer te vroeg ontslapene moeder. Zij bemint haren vader hartelijk, en hoe wel zij niet blind is voor zijne gebre ken. zoekt zij die toch, als een "recht geaarde dochter, te vergoelijken door hare vlijt en zorg poogt zij zooveel mogelijk haars vaders gebrek aan energie en arbeidzaamheid onschadelijk te maken. Zij werkt dan ook van den vroegen morgen tot den laten avond, en ofschoon haar vader haar meer dan eens beknorde en haar voorhield, dat het de dochter van een wethouder niet betaamde zich zóó uit te sloven - in deze zaak volgt zij haars vaders wensch niet en weigert zij volstandig een meid in huis te nemen, voorgevende dat zulk een tweede persoon in huis haar maar hinderen zou in hare gewone bezigheden. Bij hare zucht tot orde en werk zaamheid heeft tlanneke een goed hart en een echt godsdienstig gemoed. Waar het in hare macht is armen, zieken of ongelukkigen bij te staan of te helpen, zal zij het nooit verzuimen, terwijl zij bovendien bij al haar doen en laten God voor oogen houdt en Hem met een vroom en kinderlijk gemoed dient. Wel laten hare bezigheden het haar toe. gedurende de werkdagen de kerk te bezoeken, maar op Zon- en feestdagen, zal zij zoo min mogelijk de godsdienstoefeningen verzuimen en ze altijd met aandacht en stichting bijwonen. Manneke is dan ook bij jong en oud. bij rijk en arm bemind en geacht als een brave, zorgvolle dochter; als een goed en godsdienstig meisje. TWEEDE HOOFDSTUK. Het Gildefeest. :t was feest in het dorp Heidekamp, groot leest. Het gilde van Sint Catrijne hield koningschieten dien dag. den 7 September. Dat was eene bui tengewone plechtigheid, want elke vijf jaar komt zij maar eenmaal voor. Geen wonder dus, dat dien dag alles op dc been was, dat jong en oud uitliep en geen besje bij haar spinnewiel bleef. Koningschieten I Op het hooren van dat woord alleen klopte het hart van menig jongen man en ook van den oudere van dagen met sneller slagen. De bekwame schutter, wien het gelukte den vogel van den hoogen schutsboom al te schieten, zou gevierd en toege juicht worden, hij zou koning zijn, vijf jaar lang, koning van het gilde Sint Catrijne. Aan de Middelbare Technische School te Utrecht werd het einddiploma voor Waterbouwkunde aan den heer P. E. C. Tuithof nitgereikt. De heer R. Timmerman is Donder dag 25 jaar in dienst bij notaris Knop pers. De Administrateur van het Ie Half Regiment Huzaren te Amersfoort zal Vrijdag 4 Augustus, half twaalf, op het voorterrein der Kazerne Bereden Wapens eenige legerpaarden (vermoe delijk elf) verkoopen, die wegens re organisatie op reform zijn gesteld. De paarden worden vanaf 10.30 uur ter bezichtiging gesteld. De Kamer van Koophandel en .'abrieken van de Geldersche Vallei zal Vrijdagmiddag bijeen komen. De agenda vermeldt o.m. Vaststelling ver kiezingsdatum periodieke aftreding van bestuursleden Afd. Groot- en Kleinbe drijf, voorstel 15 November 1933, Sub sidieaanvragen, Rapport der Verkeers- commissie, benoeming leden der be- vrachtigingscommissie en ingekomen stukken. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel werd ingeschreven: E. Jonker, Tech. art., Kapelweg 77, Eig. E. Jonker. J. W. van Wandelen, Sig. en Wijn handel E. Mcisterweg 46, Eig. J. W. in Wandelen. A. v. d. Pol, Bakkerij, Arnh.weg 43, opgeheven. J L. Goedknegt. bakkerij „de Kamp", Kamp 9, Uiitr. E. J. L. Goedknegt Sr., toetredend E. j. L. Goedknegt Jr. Wanneer wij van het Heidekamper gild spreken, stelle men zich niet een dier nieuwmodische vereenigiugen voor zooals er in steden en dorpen in steden vooral in massa gevonden worden en wier cenig doel het is, in herberg en sociëteit bijeen te komen, bier of wijn tc drinken, en, als liet „nee plus ultra" van gezelligheid, een kaartje te spelen of een partijtje bil jart te maken. Ons gilde was eene vereeniging van broeders, mocht men haast zeggen, cn ai liep er ook wel een beetje ijdelheid en ijverzucht onder, zooals bij iedere menschelijke instelling, toch bevatten de statuten van het Sint-Catrijne-gilde zeer veel schoons en doelmatigs. Het was dan ook eene instelling uit vroeger ecuwen. en de stichtingsbrieven, die met groote zegels prijken, zijn voorzien van J~ eigen handteekening der hertogen Brabant. En de oude middelecuwsche gebruiken zijn nog verre van afgeschaft of in vergetelheid geraakt. Nog altijd worden de gildebroeders bij het rof felen der trommen ter vergadering bijeen geroepen, nog altijd gaat liet aannemen van een nieuwen broeder met middeleeuwsche plechtigheden ge paard en heelt het gilde nog zijn hoofdman, dekens, officianten, enz. als in den goeden ouden tijdnog altijd worden er jaarlijks np den ieestdag missen Wmmm ia van Sint Catrijne plechtige opgedragen voor de levende en o ledene leden van liet gilde, neer een gildebrocder sterft gaan al de leden der vereeniging naar het huis van den doode en bidden er het rozen hoedje, en de gildebroeders dragen zeiven het lijk naar dc kerk en nie mand is vrijgesteld van dat schoone werk van barmhartigheid, dan de zieken en zij die zich buitenslands bevinden. Later doet het gilde nog een paar mis sen lezen voor de zielcrust van den overledene, en zoo ziet men dat dc Kerk nog haar weldadigcn invloed doet gevoelen op die schoone instel lingen. welke eene herinnering zijn uit lang vervlogen tijden. Met onze uitweiding hebben we liet groote feest van het koningschieten uit het oog verloren wij haasten ons is er op terug tc komen. Hoor, de trommels worden geroerd het gilde heeft hare vaste trom slagers eene talrijke menigte man nen, met geweren gewapend, hegceft zich naar de algemeene vergaderplaats.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1933 | | pagina 1