Cyclostyles Schrijfmachines F. A. TULP N.V. Middenstands-Bank Schrijfmachines Fa. H. Elzenaar Bel dan op No. 42 Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODF verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gutden per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan. Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De €embode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 10 juli 1934 ADVERTENTtÊN 25 cent per regel. B'llljlcc tarieven voor handel en naverteld btj geregeld advertceren Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 3U Achtenveertigste Jaargang - No. 29 Is hel waarheid dat rust roest, be denk dan ook: roest rust niet.' Het Gezin. Het gezin is het natuurlijk millieu van d<- jongeren, waarin zooveel vormende waarden liggen, dat zijn intregriteit bewaard en geëerbiedigd moet worden. De jeugdvorming mag de huiselijke opvoeding niet vervangen, is van secundaire beteekenis en heeft dus altijd voor de gezinsrechten ter zijde te gaan- Tegenover de ontreddering van inenig gezinsleven en een wereld met revolutionaire tendenzen, moeten wij de vrije jeugdvorming dankbaar aan vaarden om haar opbouwend karakter als waarborg voor den zcdelijkett groei der jongeren en voor een betere toe komst van onze samenleving. Ook het normale huisgezin moet willen aanvaarden, dat de jeugdvor ming, althans voor velen, een machtige opvoedingsfactor zijn kan, zoodal een gedeelte der opvoeding, waartoe menig gezin niet voldoende of volstrekt niet in staat is, en wel in de jaren, waarin de gezinsinvloed minstens tijdelijk ver slapt, van het gezin wordt overgenomen. Samenwerking tusschcn huisgezin en vrije jeugdvorming is echter nood zakelijk om ongewenschte emancipatie der jeugd van het gezinsleven te voor komen en de gezondmaking van het bedreigde huisgezin ideaa' voor bereiden. Relletjes. In Amsterdam hebben ernstige rel- letjes plaats gehad. De ardaan is zclls gedurende een paar uur volslagen in handen van liet opstandige volk ge weest. Er zijn dooden en gewonden gevallen. De politie kon slechts na versterking met militaire macht de orde herstellen. Tal van straatplavei sels zijn vernield, lampen stukgeslagen. Als men de rekening van deze ge beurtenissen opmaakt, dan is er niets dan verlies te r.otceren. Toch daverde uc communistische „Tribune": „Deze massale demonstraties in Am- Sterdam tonnen, dat de massa's zich niet verder door de Colijn-regeering laten uitplunderen. „Dit verzet moet thans in nog bree- dere banen worden geleid. Het moet tot een breedc massa-beweging der werkende en wcrklooze arbeiders tegen loonsverlaging en stcunafbraak, tegen de Colijn-regeering worden." De lieden, die dergelijke taal neer schrijven en de arbeiders in den waan willen brengen, dat door het kapot slaan van alles en nog wat en door het bedreigen van de politie werkelijk lotsverbetering te verkrijgen vait, heb ben ast niet vooraan gestaan bij de demonstraties. Dat is dè gewoonte niet van dergelijke opruiers. I tot is de slechtst denkbare dienst, welke aan liet werk loozenvolk kan worden bewezen, oni niet dergelijke „demonstraties" tegen de politiek der Regeering te ageeren. Het is trouwens meestal zóó, dat zoo gauw er onrust van dezen aard ont slaat. elementen van verdacht allooi zich in het gewoel mengen, omdat ze kans zien hun anarchistische instinc ten bot te vieren. Onvermijdelijk is in zulke omstandigheden een kras op treden der politte, hoe zeer men hel moet betreuren, dat waarschuwende geweerkogels ook wel eens onschul dige» raken. Intusschcn is door deze gebeurtc- I KANTOORBOEKHANDEL Lingestr, 66 t.o. Krommestf. 1 EL. 326 nissen ook wel duidelijk gewerden, hoe het voortduren van den werkloos- heidsnood in breede volkslagen en het verminderen der steunbedragen de revo- lutionnaire wanhoopstemming bevor dert. En dat geldt niet alleen ons land, dat geldt tal van andere landen, waar iedere verwachting omtrent een spoedig einde der crisis telkens werd teleur gesteld. We gaan een moeilijken win ter tegemoet, dat staat wel vast. En bij alle verontwaardiging over opruiers en medelijden met menschen, die zich voor opruiing toegankelijk en, vergcle men toch niet, hoe zeer dit alles in de hand gewerkt wordt door hetgeen er verzuimd is om recht vaardigheid te betrachten bij de exploi tatie en distributie van de rijkdommen dezer wereld. „Heel 't economisch leven is, op afschuwelijke wijze, hardvochtig geworden, onmeedoogend en wreed", :ei Paus Pius XI. Om daara n een linde Ie maken, mag ons geen i span ning te hard voorkomen, geen hervor ming te gedurfd. Nog eens: oproer- maken is de slechtst denkbare dienst, welke het volk bewezen kan worden. Doch men verstoppe ook de bronnen van indirecte opruiing: het sociaal on recht, het passief laten voortwoekeren kapitalistische verwordingen. Uit Duitschland. De leider der Katholieke Actie Duitschland, Klausener, behoort onder de geëxecuteerden. Hij wordt ook be schuldigd van samenzwering Hoe die precies in elkaar zal, hoeft niemand te weten, 't Is voldoende, dal he. mach tige trio Hitler-Gobels-Goering liet zegt, i dan mag men er niet aan twijfelen. Klausener is op zijn bureau in het departementsgebouw van von Papen doodgeschoten. „Zelfmoord", werd er eerst gezegd, maar omdat deze insi nuatie liet tegendeel van geruststellend werkte, is later maar toegegeven, dat het hier een „terechtstelling" gold. Nu echter hel vervolg: In de over lijdensadvertentie schrapte Goering de woorden „voor Kerk, Volk en Vader land", omdat dit op een rehabilitatie van den doodgesehotcne zou lijken. Nog erger: een Christelijke, een katho lieke begrafenis werd aan het stoffelijk overschot niet eens vergund. Verder dan den dood wilde de staalstyrannie nog ingrijpen. Met kwetsing van alle overtuiging, welke Klausener tijdens zijn leven bezielde, met kwetsing van de intiemste gevoelens der familie werd de crematie van het stoffelijk overschot gelast Op heideiische manier n het lichaam van dezen katholiek nietigd worden. Welk een bruutheid des p moeds verraadt zulk een wijze van optreden Of was het angst voor de getuigenis sen tegen de „executanten", welke een sectie nu of later zou kunnen opleveren? In ieder gevalmen staat versteld over de mentaliteit, welke hier werd vertoond. En wel diep moet het Duit- sche volk beklaagd worden, dat liet juichend deze mannen op het schild heeft geheven en zich nu onder hun dwangregime moet krommen Duldend wijgend. Kerknieuws. GEBEDEN NA DE H. MIS. Nieuwe aflaat aan verbonden. Zondag werd in het Bisdom 's Her togenbosch het volgende schrijven af gekondigd In de Acta Ap. Sedis van 5 Juni 1934, pag. 312, is opgenomen het Decreet van de H. Poenitentiarie d.d. 30 Mei 1934, waardoor, op last van Z 11. Paus Pius XI, bekend gemaakt wordt, dat Z. II. aan de door Paus Leo XIII na de gelezen H. Mis over de geheele wereld voorgeschreven gebeden door Priester en volk te bidden, een aflaat heeft verleend van 10 jaren. Zijne Heiligheid verhoopt, dat deze vaderlijke vrijgevijheid de geloovigen, die de H. Mis bijwonen, zal bewegen, de kerk niet te verlaten voordat de priester alles volbracht heeft wat de II. Liturgie hem oplegt en voordat zij zelf die voorgeschreven gebeden tegelijk met den priester zullen gestort hebben. Verder verklaart het Decreet, dat ook behouden blijft de gedeeltelijke aflaat van zeven jaren, welke Z. H. Paus Pius X aan het driemaal na de H. Mis door Priester en volk herhaalde schiet gebed „Allerheiligst Hart van Jezus, mtferm U over ons". Herhaaldelijk hebben Wij ook naar aanleiding van Pauselijke voorschrif ten, er krachtig bij onze geloovigen op aangedrongen en er door onze geeste lijkheid op doen aandringen, dat toch een einde zou gesteld worden aan de doorniet weinigen aangenomen kwade gewoonte de kerk te verlaten voordat de Priester de hem opgelegde en dus te verrichten liturgische gebeden en handelingen zou beëindigd hebben. Van velen die zich, jammer genoeg, deze gewoonte eigen maakten, werd nu toe de in schijn geldende, maar werkelijkheid volkomen onwetbge verontschuldiging voor die handelwijze vernomen, dat met de zegen des pries ters of met het laatste Evangelie de Liturgische plechtigheid beëindigd was. De bovenaangehaalde woorden van het Pauselijk Decreet logenstraffen die dwaling op de duidelijkste wijze, en geven Ons dan ook de gelegenheid die handelwijze nogmaals openlijk als niet behoorlijk te veroordeelen. Het H. Misoffer moge, als zoodanig beëindigd zijn, volgen er na dat H. Offer nog voorgeschreven openbare gebeden door priester en volk samen te bidden, zoo is de plechtigheid slechts dan beëindigd, als deze gebeden be ëindigd zijn. Nog veel minder stichtend dan het verlaten der kerk voordat deze gebeden beëindigd zijn, is het verlaten der kerk, voordat de na het H. Misoffer soms liturgisch voorgeschreven zegen met het Allerheiligste Sacrament door den priester gegeven is. Die handelwijze legt bovendien ge tuigenis af van weinig geloof, van zeer geringe waardeering. ja van zekere miskenning der Goddelijke liefdegave van de H. Eucharistie, een miskenning, die onder Katholieken noo' voorkomen. Zaken mededeeling ontvangen, dat Woensdag alleen de plechtigheden bij de begrafenis van Prins Hendrik mogen worden uitgezonden en dat de om roepverenigingen het verdere gedeelte n den dag moeten zwijgen. Cantonspark. Voortaan zal het Cantonspark, de Hortus Botanicus van de R. Universiteit Utrecht, ingang Faas Eliaslaan te Baarn, weer voor het publiek toegankelijk zijn op Maandag, Woensdag en Don derdag van 9—12 en van 1.30—5 uur, tegen betaling van 10 ct. p. p. De verbouwing van de groote kas, aarmee verleden jaar een aanvang werd gemaal" is nu beëindigd. De tropische afdeeling bevat verschillende interessante gewassen, tropische cul tuurplanten, zooals cacao, koffie, kaneel, vanille, suikerriet enz terwijl het over gebleven subtropische gedeelte met meerdere planten is uitgebreid. Ook de overige kassen zijn een bezoek meer dan waard. Aan den tuin is, zooals steeds, weer alle zorg besteed. Nieuw aangelegd is een border beplant met „vetplanten", een paar heestervakken langs de Heems- kcrklaan, terwijl de langs die laan op gestelde Kaapsche en Australische knipplanten een aardig effect geven. In het systematisch gedeelte van de Hortus, kunnen de liefhebbers genieten van een keur van bekende en nog meer onbekende planten. Verder ligt het in de bedoeling hel publiek in de gelegenheid te stellen ook op een avond Cantonspark te be zichtigen. en wel, wanneer de nacht cactus bloeit. Daar het onmogelijk is, de datum van deze bloei per adver tentie bekend te maken, zal de om roeper dit feit aan het publiek mee moeten deelen. De avond-entrée zal dan 25 ct. per persoon bedragen, voor welk bedrag dan tevens een rondwan deling door de sprookjesachtig ver lichte kassen gemaakt kan worden. 5inne< land Radio. De omroepvereenigingen hebben van den minister van Binnenlandsche BERICHTEN UIT AMERSFOORT voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697 Deskundige voorlichting bg den aan- en verkoop van Effecten Verhuring van Lips Safe-loketten Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen Spaar-deposito's rente 3 Va pet. Propaganda-vcrgadering. Zondag-middag had in het bonds- gebouw der R. K. Werkliedenvereni ging St. Jozef aan de Onze Lieve Vrouwestraat een propaganda-verga- dering plaats onder leiding van den voorzitter van het Districtsbestuur, de heer H. Ham. Na opening dankte deze de aanwe zigen voor hun opkomst, doch sprak zijn teleurstelling uit een dergelijke belangrijke vergadering als deze geen tol in de nok gevulde zaal had. Spreker wenschte dezen middag eenige groote vraagstukken van dezen tijd tc zien behandelen, een tijd waarin ieder katholiek arbeider in zijn om geving als propagandist voor de kath, zaak en de kath. arbeidersbeweging moet optreden in plaats van deze te becritiseeren, of erget neg, afbreken, zooals helaas lauwe lidmaten doen. flet gaat er om de kath. arbeidersbe weging op de juiste manier door de crisis te leiden, te trachtten zooveel mogelijk verlaging van de steunnormen te voorkomen en het leed trachten te verzachten. Incidenten zooals te Am sterdam voorkomen, waar de arbeiders het wettelijk gezag verguizen, mag onder ons katholieken nooit voorkomen, slechts woorden van afkeer daarover. Laten wij onze mede-arbeiders die zich tot dergelijke daden verlagen diep be treuren, ook al zijn deze niet katholiek. Te Hilversum slaagde de propaganda- 'ergadering buitengewoon. Spreker hoopte dit van Amersfoort ook te mogen zeggen en gaf het woord aan den redenaar van dezen middag, de heer Jos. Veltman. Rede Jos. Veltman. Allereerst na bestijging van dit po dium, mijne vrienden, voel ik mij ge noodzaakt de arbeiders er op te wijzen zich niet te laten verleiden tot onge regeldheden, welke voor hen slechts een diepeie ellende kunnen veroor zaken. Het kath. arbeidersverbond doet al het mogelijke om steunverlaging te voorkomen; laten wij de macht in handen houden. Als wij den verleider gehoor geven, dan weten wij wat er met Kerk en vrijheid „al gebeuren. Laten we geenszins den moed verliezen en het wakend oog gericht houden op de branding van onzen tijd, welke ik heden tot onderwerp mijner rede gekozen heb. Het eerste vereischte van een katholiek arbeider is: een over tuigd lid zijn zijner arbeidersbeweging, mede werken aan de propaganda van het Utrechtsche district. In de laatste 40 jaren zijn wij arbeiders steeds berg opwaar' gegaan met onze organisatie. Wij h;bben een zelfstandige arbei- bcidersstand verkregen en volkswel vaart in deze laatste is nu een deuk gekomen. We staan midden in een crisis, waar we doorheen moeten komen. Arbeiders wij staan „in de volle bran ding". We kunnen ons vergelijken met een schip in nood, zonder steun en cornpas, waarvan de schepelingenon- rustig worden, omdat ze niet weten wat de storm (crisis) brengen zal „ondergang of redding". leder der schepelingen is slechts er op bedacht zijn eigen leven te redder- Laten wij ons laten leiden door onze goede christelijke beginselen, waarop het gezag steunen kan. Ook Pius de elfde wees in zijn we reldplan van herstel en opbouw reeds op de geesel der werkloosheid. Tienduizenden loopen met tragen tred naar de stempelplaats met wan hoop in hun hart en geven van dit alles de schuld aan het christendom. Men heeft het levensidialisme verlorer. leder zocht een oorzaak der crisis, slechts het christendom kan deze ver zachten, Door dit laatste te verlaten sluipt onrust en twijfel in de harten Nieuwe en Rebuilt, Continental, Remmington,ldi&i,Erlca,Cirona Regal, Royal, Underwood Langestraat 84 TeleL 528 Hebt U een Taxi of auto noodin Amersfoort, der menschen. Men behoeft slechts in de naburige landen te blikken om de gevolgen te zien. Is het niet treurig in een tijd van rijkdom aan opbrengst als deze armoede heerscht? Verwijdering vindt er tusschen de volkeren plaats, politieke verwarring. De wapen-industrie is overladen met werk, nu men alle hunkert naar de wereldvrede. Hef menschdom lijdt aan hoogmoeds waanzin, de liefde onder de menschen is verdwenen, het gezag wordt gemin acht. de christelijke cultuur wordt van het terrein verdrongen er is geen grond slag meer van naastenliefde, Echtschei dingen en geboortebeperking, ze zijn een Godsgericht, waardoor de maat schappij dreigt ineen te storten. De Pausen hebben dit alles reeds voor zien, men leze hun encyclieken. De jubeltonen van het liberalisme zijn ter nauwernood weggestorven of Paus Leo XIII verheft zijn stem. Deze Paus gaf aan wat er moet gebeuren om alles te herstellen. Zegt dr. Poels niet dat het nu een mooie tijd is om de christelijke be ginselen te volvoeren. Laten we de jongeren bezielen met woord en daad en een nieuwe Maatschappij zal ge boren worden, in Christus hervormd. Willen wij katholieke mannen en vrouwen in deze volle branding steen of thuisblijven en achter de gordijnen zien hoe anderen het opknappen. Laten wij voor de toekomst de kath. organi satie versterken er laat de arbeiders hun beweging trouw blijven en geen gehoor geven aan inblazingen van bruin of zwarthemden, doch laten we zijn als een steenrots waartegen deze laat- sten zicli te pletter loopen applaus). Laten we strijden en oftervaardig zijn en laten we met Gods goedheid iets verrichten, in dit leven. Vervolgens heette de voorzitter den Het Kruis van den Paus. 2) Hij zag den Koningszoon Hendrik IV, en dikwijls bad de vrome monn geknield voor zijn kleinood, hel zwaï kruis, voor den koninklijken knaap zijne toekomst. Doch beiden, I lildcbrand cn de knaap die toen Hendrik IV was, waren zich toenmaals nog onbewust, hoe hunne levenswegen zich in de toekomst zouden kruisen. I lildcbrand keerde weder naar Rome terug, waar hij de Raadgever werd van alle Pausen, die in dien veelbewogen tijd Petrus' stoel bestegen. Zulk verlichte Raadgever was hij. dat weldra het gerucht verspreidde, en zijn omgeving verleide, dal hij met hemcl- schc ingevingen begunstigd werd. Het gelukte de geestelijkheid aan liet P.i selijk hof den vromen mail gedurende zijn overweging gade tc slaan. Diep in gedachten verzonken cn als ontrukt aan de hein omgevende wereld zagen zij hem, over zijn klein kruis gebogen, dat hij met de Itleekc, magere handen omklemde, terwijl hij het zachte, vurige woorden van liefde toefluisterde zagen, hoe hij dikwerf zijn oor iogde aan de lippen van den Gekruisigdt als om te hnoren en te luisteren. In In die oogenblikken gleed dan een ware lichtglans over zijn gelaat, dat bleek werd als dat van een stervende er kon geen twijfel zijn: llildebrand moest een wonderkrttis bezitten, dat met hem sp-ak en naar wederwoorden luisterde, zoo dikwerf hij ziclt moeilijke omstandigheden of dringc den nood bevondDoch hoeveel moei men zich ook gaf, dit wonderbaar kruis ook maar ééns te zien, immer wist hij het voor iederen nieuwsgie rigen blik Ie verbergen. En llildebrand werd Paus. In een donkeren, moeilijken tijd i iep God hein aan liet roer. Toen hij gekozen was, werd de deemoedige man door een bang en angstig gevoel aange- grepen, en tranen rolden over zijn 'gelaat. Maar toen Paus Gregorius VII den avond van den dag zijner verkie zing weder zijne vertrekken verliet, metvertrouwdekardinaleneen of andere gewichtige regeling te bespreken, de wederom de oude, zoo dikwijls in hem bewonderde vrede om zijne trek ken, zijne Itanden en zijne gansche ge stalte. En allen wisten dal Paus Gre gorius wederom met zijn wonderbaar kruisbeeld had gesproken, en wat de Heer hem gezegd had, moest wel zoo vol licht en kracht en troost geweest j zijn, dat de Paus nu rustig en als met begeestering eene toekomst tegemoet zien kon, die toch waarlijk droevige dagen genoeg zou geven. Eu wat had het geheimuisvolle kruisbeeld tot Paus Gregorius ge sproken Het had hem gezegd: „Draag, wati God U oplegt, indien God U lasten te dragen geeft, schenkt hij U tege lijkertijd de kracht om ze te dragen liet sptak lot hem: „Zie, Hij die aan het kruis op Golgotha is gestor ven, nam iedere taak, iedere inspanning en iederen strijd in zijn Verlossingswerk op zich zonder een enkele klacht uit te spreken I" Het sprak tot hem„Wie een groot» zege wil bevechten, moet groote krui zen leeren dragen Zoo had het kruisbeeld dat Paus Gtegorius bezat, tol Item gesproken, en daarom lag over geheel zijn gelaat zulk een begeestering en zulk een vrede. Doch de strijd kwam. Men telde het jaar I07t>. Paus Gregorius had in de Laieranenkerk te Rome de Vastensy- node geopend. Gewichtige dingen te bespreken. Van de Duitsche landen kwam liet als bliksemgeflits en donder- gerolHendrik, de Duitsche koning, was tegen Gtegorius'macht met wille keur uii onderdrukking opgetreden - en thans dreigde de strijd. In de basiliek van Lateranen waren de vaderen der synode vercenigd. Daar trad de bode van 'Hendrik IV. voor hen en den Paus „De Koning, ntijn lieer, en alle Duitsche en Italiaansche Bis schoppen, bevelen U den stoel van Petrus onverbiddelijk te verlaten Zij hadden den koninklijken gezant wel willen verscheuren doch Gregorius zelf hief zich van zijnen zetel op en stelde den koninklijken bode onder b.icherming. Dan las de Paus hétdoorHendrik uitgevaardigde dekreet, dat eindigde met de matelooze heer- scherswoorden„Gij, bezwaard met den vloek der Bisschoppen, en door ons gericht veroordeeld, stijg van den troonverlaat den Apostolischen Stoel, welken gij u hebt aangematigd, een ander zal dien bestijgen, die zijne ge weldenarijen niet met de mom van godsdienst omhult. Ik, Hendrik, door Gods genade Koning, en alle Bisschop pen, gebieden U: treed af!" ja,'de donder had in het verre Duitschland gerold, storm verkondend Doch tusschen het geweld en het rumoer dat opsteeg in de basiliek van Lateranen, vond de Paus een machlvol, wijd en zijd dreunend antwoord. Eenzaam knielde hij in zijn vertrek neer en bad, Weder hield hij in de handen het kleine kruis, zooals hij het reeds zoo dikwijls had gedaan wederom verzonken de wereld en de di.igen om hem heen, gelijk dat in geschiedde wanneer hij, na eenige oogenblikken van vurig gebed met een uitdrukking van verrukking op het ge laat, de woordlooze tweespraak hield met Hem die aan het kruis genageld was. Langer, dieper in zich zelve ge keerd dan hij in de moeilijke uren van zijn ambt ooit gedaan had, bleet de Paus in gebed. Den volgenden dag verscheen hij weder voor de Vaders der Synode frisch. vastberaden en welbewust. Hij verklaarde den oorlog aan Hendrik, den Koning der Duitschers, wijl deze trachtte te verscheuren wat toenmaals de geheele christelijke familie omsloot: den band van den vrede cn de een dracht wijl hij den grondslag zocht te ondergraven, waarop de menschen van dien lijd hun bestaan bouwden de achting voor door God gegeven machten Men verwonderde en verbaasde zich over de rust en de kalmte van den ijzeren man. Maar de Paus wist wat de Gekruisigde, in stille zalige uren tot Item gesproken had. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1934 | | pagina 1