F. A. TULP
Taxidienst
Voor PARKER
Pennen en Potloden
sa. H. Elzenaar
k\ dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langcgracht 28, Amersfoort
mL^Mn°DEuVer8chlJnt elken Dinsdag- en Vrljdag-
per drie abonnementsprijs bedraagt één gilden
dos! si? uilen Amersfoort f 1.10, franco per
Posi- Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De Gembode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 23 Oct. 1934
ADVERTENTlBN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bq geregeld advertecren
AdvertentlCn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen zqn bezorgd. Telefoon 314
Acht en Veertigste Jaargang - No. 59
••Men zegt". Deze twee woorden doo-
den evenveel millioenen menschen, als
ooit pestoorlog of cholera hebben
kunnen doen.
Zulvelproductle.
Het is de vraag, of een grootere
melkproduclie haar weg in de con
sumptie kan vinden. Wellicht kan dit
alleen mogelijk zijn door eenige be
perking, welke beperking niet behoeft
te worden gevonden in massa-afslach
ting, maar in een andere consumptie-
melkregellng. Door het monopolie aan
deze boeren verleend en welk mo
nopolie afbreuk doet aan den afzet
van de normale ver houders zijnde
bezitters van dit monopolie verleid tot
het onlogisch uitbreiden van hun vee
stapel en men ziet dan ook bedrijven,
waar op 30 HA niet minder dan 55
koeien worden gehouden Hieraan moet
een einde worden gemaakt; wil men
minder melk, zegt het Friesche Land
bouwblad, dan zal er niets anders op
zitten dan dat men een regeling zoekt,
waarbij men de melkproductie beperkt
op bedrijven, die met massa's inge
voerd krachtvoer een kolossale pro
ductie per H.A. in stand houden, buiten
elk verband met de boüctnproductie.
Doch wanneer men tot deze logische
beperking overgaat, zal het restant
melkvet dan niet te groot zijn om te
worden weggewerkt Wij gelooven dit
niet, wanneer onze Regeering wil over
gaan tot het krachtig beperken van
net margarine-verbruik. Dan moet ten
eerste het verplichte menggebod van
margarine met boter worden afgeschaft
en daarna de margarine drastisch wor
den gecontingenteerd. Het zou zelfs
aanbeveling verdienen, wanneer de
Staat den afzet van margarine in eigen
hand zou nemen (gelijk de baconpro-
ductie onder de Crisis-varkenscentrale)
terwijl de margarinefabrikanten alsdan
fabrikanten worden van de regeerings-
margarine onder een behoorlijk en
redelijk contract.
De cijfers over de melkproductie zijn
natuurlijk onvolledig en niet betrouw
baar. Zij kunnen echter een richting
aanwijzer beteekenea van voldoende
nauwkeurigheid om er een stelsel op
te kunnen baseeren. Gaat men uit van
eenjaarlijksche melkproductie van circa
5 milliard liter en trekt men daarvan
af, wat aan consumptiemelk, kaasbe
reiding, productie van andere melk
producten wordt verbruikt, dan zou
een hoeveelheid van 114 000 ton boter
moeten worden verbruikt dan wel ge
ëxporteerd teneinde alle melk te kun
nen verwerken.
Momenteel wordt aan boter gecon
sumeerd (inclusief die in de margarine)
en geëxporteerd circa 80 millioen Kilo,
zoodat emplooi moet worden gezocht
voor ongeveer 34.000 ton. Ons land
verbruikt aan margarine (in 1933) ex
clusief boter ongeveer 45 millioen kilo,
zoodat men, wanneer men de prijsver
houdingen van boter in overeenstem
ming brengt met die van margarine,
ongetwijfeld 36000 ton boter extra kan
wegwerken. Indien daardoor de be
langen van de armeren zouden worden
geschaad, dan zou de Regeering buiten
een hoeveelheid van circa 10 millioen
kilo goedkoope margarine (verschil
tusschen de margarine-consumptie en
het surplus weg te werken boter) goed
koope boter kunnen djstribueeren ten
laste van het landbouw-crisisfonds
Dit is immers geen bezwaar, daarliet.
6R00TE SORTEERING
Blokken Postpapier
Enveloppen
Doozen Tariefpost
(100 VEL PAPIER EH 100 ENVELOPPEN)
f 0.70
I KANTOORBOEKHANDEL
NIC. BOVEE
Telef. 1093 Tel. 1830
tuitenritten 6 ct. per KJ.
Vraagt prlj» voor onze
LUXE 6-PËRS. AUTO'S
Hoofdkantoor: Kamp 49
I Ungcstr. 66 t.o, Krommestr. - TEL 526
afslachten van koeien millioenen gul
dens kost, welke verliezen door hef
fingen op rundvleesch ten laste van
verbruikers worden gebracht en ver
moedelijk een deel ervan rechtstreeks
ten laste van het landbouwfonds zal
komen.
Er is dus voldoende speelruimte om
boter in het eigen land te kunnen
spuien, mits men het margarinebedrijf
durft aan te tasten en mits men den
juislen boterprijs zoekt, waarbij én dc
grootere hoeveelheid kan worden ge
spuid én een behoorlijken toeslag aan
dc boeren kan worden betaald.
Bovendien moet men in het buiten
land goede en intensieve reclame voor
onze zuivelproducten maken. Ten op
zichte van een deugdelijke reclame is
het laatste woord nog niet gesproken
en hel orgaan van de F.N.Z. heeft
onlangs daarop de aandacht nogmaals
gevestigd.
De toestand lijkt onoplosbaar, maar
is het daarentegen niet. Alleen voelt
onze Regeering er weinig voor om
deze vraagstukken grondig te laten
onderzoeken en zoo noodig het mes
er in te zetten. Wanneer het boter-
margarinevraagstuk goed wordt geana
lyseerd, dan zal hoogstwaarschijnlijk
blijken onze voorloopige informaties
en onderzoekingen doen dit tenminste
met vrij groote zekerheid vermoeden
dat het algemeene Nederlandsche
belang niet gebaat is bij de bescher
ming, die men het tnargarinebedr.ji
verleent. Momenteel mag die bescher
ming niet leiden tot een grooter mar-
garineverbruik (de producenten hebben
zich vrijwillig bereid verklaard de pro
ductie in overleg met de Crisiszuiv el-
centrale te contingenteeren) maar de
basis van de margarine-industrie is
mede door het menggebod verstevigd.
Worden op een gegeven moment de
regeeringsmaatregelen overbodig
wat o.i. nog jaren zal duren dan
kan de margarine-industrie met volle
energie het verkregen arbeidsveld gaan
exploiteeren en daarbij den voorsprong
op de boter ten volle benutten. Het
menggebod heelt de margarine-pro
ducenten een waardevolle les gegeven,
hoe het zuivelbedrijf efficient te becon-
curreeren. v. W,
Binnenland
De Boter.
Boter (als onderdeel van een
zonde melkveehouderij) is voor
land van het allergrootste belang. Waar
de industriemelk, welke het grootste
gedeelte van de melkwinning omvat,
verwerkt wordt tot zuivelproducten en
daarbij boter en kaas de hoofdrol
De Amersloortsche
Tabakscultuur in
de 17e Eeuw,
H. A. W. BEIJER-
2) Het stuk sprak echter niet ove
tabak die in de provincie Utrecht werd
verbouwd. De staten-ordonnantie van
1625 zweeg eveneens over de inland-
sche tabak, en gaf a'.Isen verscherpte
maatregelen tegen belastingontduiking.
Pas in 1628 werd voor het eerst mel
ding gemaakt van tabak in de pro
vincie Utrecht geteeld. De Staten
stelden een belasting van 1 stuiver op
ieder pond tabak, dat ir. de provincie
Utrecht werd verbouwd. De planters
moesten deze belasting betalen, en wel
vóórdat de tabak verkocht of verzon
den was. De belasting werd verpacht,
en de pachters kregen het recht, bij
degenen die daarvoor in aanmerking
kwamen, te „peijten", d.i. te onder
zoeken hoe groot de tabaksvoorraden
waren. In de Amersfoortsche Resolu
tieboeken werd de tabaksbouw in 1636
voor het eerst genoemd, toen de Amers
foortsche tabaksplanters met een request
bii de Staten van Utrecht protesteerden
tegen dc belasting van 1628. Uit deze
bronnen van 1624, 1628 en 1636, valt
op Ie maken, dat de tabaksbouw
de provincie Utrecht omstreeks 1624
niet veel te beteekenen heeft gehad.
Hoewel de Staten van Utrecht een ver
meerdering van inkomsten goed kon
den gebruiken (hervatting van de oorlog
na het Twaalfjarig Bestand), werd de
inlandsche tabaksproduftie van 1624
tot 1628 onbelast gelaten. De reden
ligt voor de hand: de inlandsche
tabaksbouw was nog te onbeduidend
om te belasten. In 1628 had de pro
ductie van inlandsche tabak reeds een
dusdanige omvang gekregen, dat er
een gunstige belastingobject in gezien
werd. Daar de directe bronnen, verder
geen positieve aanwijzingen geven
omtrent het aanvangsjaar, kan men dit
slechts verkrijgen door schatting
de tijd, die benoodigd is voorde
ming van een tabakscultuur van be
lastbare omvang. Van Bemmel heeft
blijkbaar voor dezelfde moeilijkheid
gestaan, Zijn mededecling „omtrent den
Jaare 1615", wijst duidelijk op schatting.
Bovendien zou hij, beschikking gehad
hebbende over de positieve gegevens
hieromtrent, deze wel vermeld hebben.
Voorloopig moeten we aannemen, dat
de eerste tabaksbouw te Amersfoort
tusschen 16IOen 1620 werd uitgeoefend.
Is het vastellen van het aanvangs-
spelen, is een groot binnen-en buiten-
landsch boter-debiet voor de werkver
ruiming in ons land van vitaal belang.
Een groot getal boeren is daarbij be
trokken en wel direct; gaat het de
boeren goed, dan zullen anderen op
indirecte wijze een boterham kunnen
verdienen, terwijl ten slotte grondprij
zen van een loonende veehouderij voor
een niet onbelangrijk deel afhankelijk
zijn. Maar ook de boeren, die slechts
gewassen telen en er nagenoeg geen
koeien op na houden, hebben belang
bij een behoorlijk geoutilleerde melk
veehouderij, want de melkveehouderij
behoort tot de goede afnemers van
voedergranen.
Het is bekend, dat er in de marga
rine-industrie geen groote werkgelegen
heid bestaat. Tegenover de honderd
duizenden veeboeren, landarbeiders in
de melkveehouderij werkzaam staan
slechts circa 1.500 geëmployeerden in
de margarine-industrie. Maar de voor
standers eener margarine-industrie,
welk zich vol zal mogen ontplooien
wijzen in dit verband op de werkver
ruiming, welke ontstaat door het im-
porleeren van de grondstoffen ten be
hoeve van die industrie. De juistheid
hiervan moet worden onderzocht, want
het lijkt, dat men dezen import
drijft. Immers een groot deel van die
importen bestaat uit traan en deze
traan wordt automatisch behandeld
(weinig werkkrachten voor het lossen)
terwijl deze grondstof gewoonlijk aan
gebracht wordt door buitenlandsche
schepen, zoodat de inkomsten uit vracht
etc- in de zakken der buitenlanders
verdwijnen. Bovendien heeft onze olie
industrie een groote import* van olie
houdende zaden noodig, welke import
blijft bestaan ook al indien de marga
rine-productie zou worden ingekrom
pen. Men moet dus berekenen, welke
import geschiedt voor het margarine-
bedrijf en welke voor de olie-slage
rijen. Daarbij komt nog een andere
factor. De olie-slagerijen en de mar
garine-fabrieken, die in vele gevallen
één complex vormen, produceeren vee
koeken en deze veekoeken vormen een
groot gedeelte van het voeder ten be
hoeve der melkkoeien. Verbetert men
dus den veestapel en tracht men de
melkwinning te doen perfectionneeren,
dan komt dit ook aan de olieslagers
ten goede, vooral nu men door con-
tigenteering der veekoekeninvoer ook
door het heffingstelsel aan hen een
krachtige bescherming verleent. v.W.
Landbouw-crisis.
Men noemt het kortzichtig van de
regeering dat ook zij de z.g. land
bouwcrisis uitsluitend ziet als een
boeren- en tuindcrsprobleem. Raakt
de crisis niet ons hcele volk, en komt
niet de volksvoeding daarbij in 't ge
drang?
Is 't niet onjuist dat de leiding der
landbouw-crisis-aaugelegenheden - -
goed als geheel in handen is van den
landbouw zelf? De meerderheid van
deze leiders moge bestaan uit bekwame
vaklieden, doch zijn het wel wat men
noemt „mannen van de groote econo
mische lijnen"? Krachtens hun ver
leden zijn ze meer groepsleiders van
bepaalde onderdeden van 't boeren
bedrijf akkerbouwers, veehouders,
zoetmelkers, kaasboeren enz.
Kijken velen van hen wel verder dan
hun groepsbelangen, en wordt daar
door wel beseft, dat we feitelijk staan
voor een reconstructie, een vernieuwing
van onze bodemculturen met alles wat
daarmede samenhangt?
Ons geheele agrarisch systeem, het
grondbezit en 't bodemgebruik, de af
zet der producten, alles moet herzien
worden. En ook de wijze waarop onze
bevolking in al haar lagen van vol
doende voedsel kan worden voorzien.
L. S.
Ruilverkaveling Eemnes.
Door den Dijkgraaf van het Water
schap A. J. Looxma van Weideren
Baron Rengers te Amersfoort zijn de land
eigenaren van den Eemnesserpolder
uiigenoodigd tot het bijwonen eener
vergadering waar Ir. Swart een voor
dracht over ruilverkaveling zal houden.
Verder zal de heer Swart zitting
houden in het gemeentehuis.
Naar wij vernemen is allen ingelanden
een korte uiteenzetting .inzake de toe
passing der ruilverkaveling op de
Buitenpolders onder de gemeente Eem
nes toegezonden, alsmede een daarbij
behoorend kaartje waarop een voor
loopig plan van wegen en waterloopen
is aangegeven.
Zuster Maria Christina.
In het Moederhuis der Congregatie
van den H. Jozef te Amersfoort, over-
Ved den I8en October de Eerw. Zuster
Maria Christina, in den ouderdom van
jaar.
Zuster Christina was van 1904 tot
1920 Algemeene Overste der Congre
gatie van St. Jozef.
Omdat de Congregatie van den H.
jozef zich in de oorlogsdagen verdien
stelijk heeft gemaakt, werd Zuster
Christina, die toen Algemeene Overste
was, in 1916 tot tweemaal toe gede
coreerd. De Souvereine Orde van Malta
onderscheidde haar met het eerekruis
van verdienste „Bene merenti".
De tweede onderscheiding viel haar
te beurt, toen Z. K. H. Prins Hendrik,
namens het Hoofdcomité van het Ne
derlandsche Roode Kruis haar vereerde
met het kruis van verdiensten in goud
„Pro merito". Aanleiding hiertoe was,
dat de Algemeene Overste vijftien harer
zusters naar Baarle-Nassau zond om
de zieken onder de vluchtelingen uit
België te verplegen.
Maandag 22 October had de begra
fenis plaats op het kloosterkerkhof bij
het Moederhuis der Congregatie aan
de Barchman Wuylierslaan.
Gemeenteraad.
Agenda voor de vergaderingen aan
vangende Maandag 29 October, 2 uur.
t. Ingekomen stukken.
2. Behandeling gemeentebegrooting.
3. Ophtffing van de betrekking
van de Amersfoortsche tabakscul-
reeds een vrij duistere geschie
denis, evenzeer is dit het geval met
het beantwoorden van de vraag, op
welke wijze de kennis van de tabaks
bouw naar Amersfoort is gekomen. De
aanhef van een request van 1636, zegt
hier over het volgende: „Geven oit-
moedelick te kennen de teelders van
de tobacq binnen Amersfoort dat sij
supplianten sedert eenige jaren gc .re
gen ende int werek gestelt hebben de
wetenschap en de practyque van den
taback te telen ende bereiijden". Een
stuk van 1637 noemt „de tabac-bouw.
wesendï een nieuwe en profitabile
practycq van dese Provincie". Het
zelfde stuk spreekt over een niet bij
name genoemd persoon, „die alhier
mede d' eerste planter geweest is ende
daeruijt sijn geheele weivoren metieren
moest". In 1637 was deze persoon
handelaar in buitenlandsche tabak, en
pachter van de tabaksbelasting over
de provincie Utrecht. Hoewel één van
de eerste tabaksplanters, was deze man
in 1637 een lel bestrijder van de in
landsche tabaksbouw, en daarom zeer
gehaat bij de Amersfoortsche planters.
Uit andere stukken blijkt, dat deze
persoon de te Amersfoort wonende
Thomas Aertsz was.
De kennis van de tabaksbouw kwam
dus van elders. De oudst bekende
planters, waren inwoners van Amers
foort. Ook de latere stukken spreken
herhaaldellijk van tabaksplanters „bin
nen" Amersfoort. We hebben dus hier
al dadelijk een interessant verschijnsel
de Amersfoortsche tabakscultuur, een
meer intensieve landbouw, werd uit
geoefend door stedelingenDeze mee
ning wordt gesteund door het feit, dat
het Amersfoortsche stadsbestuur telken-
mate de belangen van de planters
heeft verdedigd.
De uitdrukking „binnen" Amersfoort,
kan er ook op wijzen, dat deze oudste
tabaksbouw binnen Amersfoort binnen
dc stadsmuren werd uitgeoefend. Latere
gegevens maken deze onderstelling vrij
wel tot zekerheid. Een resolutie van 1650
spreekt van „tabaxlanden binnen ofte
buijten de Stadt"Op het Gemeente-
Archief van Amersfoort bevinden zich
een tweetal oude kaarten der stad. De
le is de kaart „Amisfurtum" door Joh.
Blaeu van 1648. de 2e van F. de Wit
is waarschijnlijk ouder. Op deze kaar
ten zijn aan de Noord- en Oostzijde
buiten de stad een groot aantal lange
smalle perken geteekend, die in blok
ken bijeen door heggen omgeven zijn.
Ongetwijfeld zijn dit voorstellingen van
vakonderwijzeres in de nuttige hand
werken aan de school voor buitenge-
i onderwijs.
Benoeming lid bestuur Nutsspaar-
bank.
5. Benoeming leeraar aardrijkskunde
i geschiedenis Gymnasium.
6. Toekenning der vergoeding boven
tallige leerkrachten over 1933 ten be
hoeve van bijzondere scholen.
7. Aangaan gemeenschappelijke rege
ling met Nijkerk betreffende de toela
ting van leerlingen op de openbare
'I.L.O.scholen alhier.
8. Wijziging slachthuistarieven.
9. Ontbinding van de huurovereen
komst afgesloten metj. H. J. Groothuis.
10. Verhuur bouwland Hoogeweg
aan W. de Ruiter e.a.
Verhuur bouwland Heiligenber-
gerweg aan S, Phielix e.a.
12. Verkoop bouwterrein Tulpstraat
groot pl.m. 1970 M'. aan J. O. Over-
eem voor f6300.
13. Wijziging gemeentebegrooting
1934.
14. Ontheffingen straat- en riool
belasting.
15. Ontheffingen schoolgeld.
Wij vestigen de aandacht van onze
lezers op de in dit blad geplaatste
advertentie betreffende de inschrijving
voor de door de Volksuniversiteit te
geven cursussen.
In den toren van de Oud-Katho
lieke Kerk aan het Zand is een uur
werk aangebracht.
R. KJ V. V. Amersfoort.
Het eerste elftal verliest met 4—0
van L.V.V. te Laren.
Amersfoort II verliest met 10—0
S.D.O. II.
Amersfoort III wint van P.J.C. Ill met
-2.
Amersfoort wint van S.D.O. met 2—1.
- De afdeeling Amersfoort van den
R. K. Handels-, Kantoor- en Winkel
bedienden Bond hield haar eerste
wintervergadering waarop als hoofd
schotel een inleiding van den Geest-
Adviseur Pastoor Sandkuyl met onder
werp: De Liturgische Tijd. In gloed
volle woorden legde de Eerw. spreker
uit hoe de liturgische tijd in de kerk
in drie kringen wordt verdeeld
Kerst-, Paasch- en Pinksterkring
de voor eiken kring daarbij komende
feestdagen. Waarlijk een leerzaam en
nuttig onderwerp in dezen tijd. Jammer,
dat de tijd op zoo'n avond te kort is
om langer bij diverse onderdeelen slil
te staan. Maar onze blik is toch weder
om verruimd op dat punt. De voor
zitter bracht den Eerw. spreker dank.
Vervolgens wekte de voorzitter op
tot propaganda, opdat wij op onze
a.s. propaganda-vergadering van 16
Nov. tenminste eenige nieuwe leden
kunnen bijschrijven. De H. Mis zal
worden opgedragen op 11 November
des morgens te half negen in de St.
Ansfriduskerk.
Besproken werd vervolgens de
sluiting aan de Vereeniging Katholiek
Amersfoort waarvoor nog een afge
vaardigde en plaatsvervanger werden
gekozen.
Amersfoortsche Kunstkring.
Chaja Goldstein.
Van het optreden van de jeugdige
danseres en zangeres Chaja Goldstein
een groote roep uitgegaan. Nog geen
jaar geleden werd dit met haar familie
uit Polen uitgeweken meisje
nftar Kantoorboek- en
Schrljlmachlnehandel
Langeatraat 84 Telef. 528
tabaksbedden. Duidelijk zijn ze te on
derscheiden van de weilanden en boom
gaarden. Welnu, op dezelfde kaarten
zijn deze tabaksbedden geteekend bin
nen de stadsmuren, op de open plaat
sen en in de tuinen van meerdere
huizen. Deze tabakslanden bir.nen dc
stad, zijn lang in stand gebleven. Nog
in 1759 werden ze vermeld„Daar
zijn wel aan de Noord- en Noordwest
zijde (binnen de stad) nog eenige
plaatsen die met geene huijsen bezet
zijndog die men hier geenzins Steril
en onvruchtbaar wil laten leggen, maar
jaarlijks als buijten de stad met Tabak
beplant worden". Ik acht het waar
schijnlijk, dat de oudste Amersfoort
sche tabaksbouw binnen de stad werd
uitgeoefend. Hier moeten we dan dc
oorsprong van deze tak van bedrijf
zoeken. Bij de uitbreiding in de le
helft der 17e eeuw, werd deze kern
binnen de stad vergroot met de ge
schikte gebieden buiten de stad. Deze
voorstelling past geheel bij het twee
ledig karakter der Amersfoortsche
tabakscultuur. Oorspronkelijk een ste
delijk product, breidde dit bedrijf zich
uit over het platteland ten N. en O.
van Amersloort. Het werd echte land
bouw, bleef echter voornamelijk be
oefend door stedelingen en behield
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
bescheiden milieu te Amsterdam als
nieuwe ster-van-de-eerste-grootte ont
dekt en met luid geschal werd in de
groote pers de loftrompet over haar
gestoken.
Hoewel psychologisch dus verklaar
baar, was het toch onzerzijds een fout,
toegegeven te hebben aan een gevoel
van hoog-gespannen verwachting. De
persverslagen hadden ons gesuggereerd
dat we nu iets zouden te zien krijgen,
dat alles wat ons tot dusverre op dit
gebied was voorgezet in de schaduw
stelde, een kunst, die nieuwe banen
en nieuwe perspeclieven opende. En
eerlijk gezegd dit hebben we
toch niet in het optreden van deze
ongetwijfeld zeer begaafde kunstenares
kunnen zien. Chenkine, die verleden
jaar voor de leden van den Kunstkring
optrad, gaf kunst van geheel hetzellde
genre, doch was krachtiger, monumen-
taler in zijn vertolkingen. Ook hij
beeldde joodsche karakters uit, doch
daarnaast beheerschte hij verschillende
andere genres. Chaja Goldstein's voor
drachten zijn uitsluitend zuiver joodsch
en daardoor op den duur wat eenzijdig
i monotoon.
Doch, vergelijking en vooroordeel
ter zijde gelaten, moeten we toch er
kennen, dat hier een groot talent aan
het woord is. Bovenal munten haar
uitbeeldingen uit door dc voortreffe
lijke, scherpe mimiek en de expressi
viteit van haar gebarenspel. Haar dan
sen is in de meer ernstig getinte num
mers niet veel meer dan het aannemen
van weloverwogen standen en het uit
voeren van meestal hoekige, scherpe
bewegingen, die aan de door haar uit
gebeelde karakters een hooge graad
van felheid geven. Soepeler, eleganter
danst ze in de huraoristisch-getinte
nummers, waarvan ons vooral dat van
den huwelijksmakelaar om zijn fijne
geestigheid het meest bekoorde. Haar
zang staat ats zangkunst niet hoog,
doch is in dit opzicht ook pretentie
loos. De voordracht, waarom het in
dit speciaal genre meer in het bijzon
der gaat, is daarentegen voortreffelijk,
En ten slotte weet ze dorr de synthese
van al deze eigenschappen iets te
scheppen, dal onze aandacht in be
wondering vasthoudt.
De pianist Herman Kruyt begeleidde
rythmisch en muzikaal. Ook kregen we
eenige solonummers van hem te hoo-
ren, die op waardige wijze de verkleed-
pauzes aanvulden. S.
daardoor de steun van de stedelijke
overheid.
Omtrent de herkomst van de kennis
der tabaksbouw, kunnen uit de gege
vens een viertal mogelijkheden opge
bouwd worden. Deze mogelijkheden
zijn ten deele gegrond op de berichten
omtrent de 16e eeuwsche tabaksbouw.
ten deele op materiaal uit het
Amersfoortsche archief.
le. Herkomst uit de Zuidelijke Ne
derlanden.
Het is een bekend feit, dat er eind
ie en begin 17e eeuw op allerlei
gebied talrijke betrekkingen bestaan
hebben tusschen de Zuidelijke en Noor
delijke Nederlanden. Vooral na de val
van Antwerpen (1585), zijn veel Zuid-
Nederlande's naar het Noorden uitge
weken. Deze menschen brachten vaak
kennis van nieuwe bedrijven met zich
mee, die ze dan in Noord Nederland
in praktijk brachten. En daar de tabaks
bouw in de 16e eeuw in de Zuidelijke
Nederlanden bekend was, is volstrekt
niet uitgesloten te achten, dat dc kennis
van de tabaksbouw op deze wijze naar
Noord Nederland is gekomen.
Wordt vervolgd.
