Jan Zwart
D
F. fl. TULP
Taxidienst
1935 weg crisis 11
Opruiming bij
Laat in 1935
Kantoorboeken
Fa. H. Elzenaar
Kantoor en Drukkerij L»ngegr«cht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprfls bedraagt één gulden
per drie maanden; bulten Amersfoort f 1.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
i de Katholieke Stichting De Bembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 25 Jan. 1935
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
AdvertentlEn moeten Dinsdag en Vrijdag vódr 8 uur
In den morgen zgn bezorgd. Telefoon 314
Achten Veertigste Jaargang - No. 86
God is zoo groot, en vindt toch plaats
in het kleine menschenhart.
Crisis.
Geen wonder dal in dit hachelijk
tijdsgewricht het crisis-verschijnsel de
bijzondere aandacht trekt. Bij de ver
dediging zijner finantieele plannen
achtte Minister Treub zich indertijd
gerechtigd tot de uitspraak, dat, wan
neer Nederland builen den oorlog bleef,
na enkele jaren van hoogen opbloei,
zich een geduchte neerslag zou open
baren en eene ingrijpende crisis zich
zou doen gevoelen.
De gang van zaken na den Fransch-
Duitschen oorlog was hier volgens
hem een waarschuwend voorbeeld.
Dat hij juist zag is wel duidelijk ge
bleken.
Hel schijnt ons gewenscht
geschiedenis der crisis een en ander
op te diepen en de aandacht te vesti
gen op de belangrijke factoren, dit
n crisis in het leven roepen.
Zet men zich aan de ontleding der
'locden. die op het verwekken der
crisis hebben gewerkt, dan blijkt som
wijlen al ras eene uitwendige oorzaak
aan te wijzen, die aan den loop van
hei economisch gebeuren eene onge-
enschic richting gat. Wij denken aan
irlog, revolutie, ommekeer in tech
niek, wijziging ui liet transportwezen.
Bij de geweldige crisis, die in de
tachtiger jaren vooral den landbouw in
verschillende Europeeschc staten be
dreigde en ook onzen boerenstand
i.-istig bemoeilijkte, lag die uitwendige
imstandigheid voor de hand. üroote,
it hiertoe ongebouwde gebieden in
Ie Verecnigde Stalen van Amerika,
Rusland, Britscó-lndu en Argentinië
konden door de uitbreiding van het
loorwcgnct voor graancultuur in
pluitatic worden gebracht. Het spoor-
i'gncl in de Verecnigde Staten, dat
1850 13828 K M. en in 1870 85288
K M. bedroeg, breidde zicli uit tot
228 K M.'in 1892. Daardoor wad
mogelijk hel voor den graanbo uw
gesehikie prairiegebied ten Westen
i de Missisippi in cultuur te bren-
i en de graanptoductie ongekend te
ui stijgen. Van de jaren 1851 tot
12-94 steeg de maïspro-
tie van 215 milliocn lol 541 ruil
en ILL.
joor de reusachtige hoeveelheden
ui. welke aldus uit de overzeesche
op de Europeesche
".edel
trad c
i het
erke
lijke prijsdaling
iiomisch bestaan van velen in gevaar.
Dok bij de eerste wereldcrisis, die
ui 1857 haar verschrikkingen open
baarde, ligi meer dan één ontstaan»
n.,r,-aak duidelijk waarneembaar aan
den buitenkant. De unweiking van den
le.olutiestonn van 1848 deed zich nog
gc.oelen. toen nieuwe storingen als de
KiiiiMorlog, de ontdekking van enorme
lvvldeii in Kaliforn e. Australië en
Nieuw Zeeland, de massa-emigratie van
teren en Duitschers naar Amerika, het
economisch gebouw op zijn grondsla
gen deden beven.
Schier bij elke crisis is van derge
lijke uitwendige gebeurtenissen
wagen, al zijn ze niet Immer z
makkelijk te onderkennen. Een reeks
van invloeden wordt daardoor in
weging gebracht, en al naar gelang
den sterkst werkenden invloed pleegt
men verschillende soorten van crisis
te onderscheiden. Bezwaren bestaan
hiertegen niet, mits slechts voor dien
met name vermelden invloed niet liet
monop diekarakter worde opgeëischt
en aan de meewerking
lectoren recht wordt gedaan. Zoo wordt
uitdrukkelijk van rra/rrt-crisissci:
wag gemaakt bij die ontreddering
de crcdict-schokken overheerschenden
invloed uitoefenen, terwijl toch de
erediet-stoomissen zich bij iedere crisis
doen gevoelen.
tot zulk eene rubriceering
der crisis over, dan omwaren we de
productic-ciises, waai bij verkeerd ge
leide voortbrenging de markt met pro
ducten overstroomt en het evenwicht
verstoort. Zelfs stelt men de productie-
e isis in engeren zin weer tegei
de afzet- of behoeften-crisis. Bij deze
is niet verkeerde, onregelmatige
zelling der voorlbrengingskrachie:
beslissende oorzaak, inaar kentering
der behoeften-richting, als b.v. mode
wisseling.
Het type van zoodanige productie-
crisis is wel de beruchte crisis van
1873, die, met uitzondering van Frank
rijk, gnnsch Europa beroerde en ook
Amerika en Australië niet intact liet.
Na den Fransch-Duitschen ktijg van
'70 bruisehte het Gerinaansche leven
naar allen kant op, vol van onstuimige
kracht Naar e
KANTOORBOEKHANDEL II
Ungutr, «6 t.o. Krommutr.TEL. 52611
Schrijfmachines
Duplicators
Stancil-duizendstempels
de wereldmarkt werd gestreefd en de
ontvangen oorlogsschatting van vijf
milliarden droeg niet weinig tol den
overmoed bij. Wondere energie is loen
ontwikkeld, maar ook voor een deel
jammerlijk verspildin koortsachtigen
haast werd het productie-proces ver
builen zijn natuurlijke afmetingen
uitgezet. Spoorwegen en bouwmaat
schappijen, banken en naarnlooze ven-
lootschappen, mijnwerken en ijzer-
melterljen ze verrezen van allen
kant. Van midden 18701 ot het midden
1873 werden 958 naarnlooze ven-
schappcn met een kapitaal van
3600 inillioen marken opgericht, in
in Pruisen alleen 493 met een
kapitaal van 1521 millioen In vier jaren
ijds. van 1871-1874 werden in Prui
sen meer hoogovens, ijzersmelterijen
.n macliinelabriekeii gebouwd dan van
1800—1870. Een geweldige react f
lie in October 1873 haar hoogtepunt
lereikte, volgde.
Een derde soort crisis is de geld- j
risis.die zich openbaart in de schaarste
if duurte van het bare geld. Nog al
gezien van verkeerde gedragingen in
munt- en bankpolitiek, welke tot de-
atie van liet geld leiden kunnen,
kan het geldgebrek zich doen gevoelen
jordieii voor verhoogden buiten-
landschen invoer öf voor stichtingen
ipgcwcklcn ondernemingsgeest de
bchocitc zich krachtig openbaart.
n minder verstrekkende belcckertis
ansport-crisis, bij welke de
ruumic in het leven wordt ge-
igrijpend zijn de
.(■'crisis, die ook
den saaingehracht.
afzonderlijk kunnen
order
>ch lal
acid.
Bij de speeul:
n neerslaan van den handel In die
vermogensobjecien, welke regelmatig
irwtrp van speculatie zijn en al
naar gelang de speculatie op waren
tan wel op iftccleii betrekking heeft,
ipreekl men van handels- en effecten-
De Engclsche koren-crisis van 1847
loor de speculatie in den graanhandel
n hei leven geroepen, is een typisch
•oorbeeld van de handels-crisis,evenals
de Fransche crisi> van 1882, door
lieursinanipulaiies bewerkt een merk
waardig exempel van de effecten-
crisis is.
Van crcdiel-ciisis spreekt men, zoo
in st e van het tot dusverre verleende
overdreven vertrouwen een mateloos
wantrouwen komt. Een verkeerde rege-
ling'vandc bankpolitiek Fan hier veel
kwaad brouwen. De Fransche crisis.
den beruchten bankzwendel van
John Law in 1719 ontslaan, moet wel
in de eerste plaats worden genoemd.
In de negentiende eeuw leidde vooral
Amerika de gebrekkige regeling van
hel bankwezen tot talrijke beillooze
stoornissen.
iclvuldighcid van crisisver
schijnsel heeft aanleiding gegeven tot
de stelling dat periodiek, op gezette
tijden, deze ingrijpende stoornissen
zich moeten herhalen. Deze periodici
teit dor crisis is van het marxistische
leerstelsel een belangrijk onderdeel en
nog steeds vindt de beschouwing aan
hang dat in de kapitalistische maat
schappij onvermijdelijk de crisis per
manent moet lerugkeeren.
Ook anderen hebben zij het dan
ook op andere gronden die nood
zakelijke periodiciteit der crisis geleerd.
Is inderdaad die noodzakelijk perio
diek terugkeerende crisis een onmis
kenbaar feit?
De marxistische crisis-leer heelt het
zwaar te verduren gehad. De feiten
hebben haar ten stelligste weersproken
en door de onttakeling
„Vctelendungsiheorie" is haar alle
rt ëele grondslag ontnomen.
Wil men Jat, van zekere periodi
citeit gewagen, dan kan hoogstens
worden gewezen op dc psychologisch
veroorzaakt, meer beleid en voorzich
tigheid wordt betracht en dat naar
gelang die werking van angst en be
hoedzaamheid door der lijden loop
uitsleet, het gevaar wederom sterker
dreigt. Daarnevens moet dan evenzeer
aandacht worden geschonken aan uit
wendige gebeurtenissen, die in elke
maatschappelijke orde den geregelden
gang van zaken kunnen verstoren.
T. O.
NIC. BOVEE
Telef. 1093 Tel. 1830
Buitenritten 6 ct. per UL
Vraagt prijs voor onze
LUXE 6-PÊRS. AUTO'S
Hoofdkantoor: Kamp 49
2 Jj&OHld ilvofl ROU <f«Kerk veroordeeld zijn, mits ge maar
i\'r"y het nieuwe nastreeft, en danzijtgede
l'pinv«n gevierde held van den dag, de meest,
i ooozen populaire rran van dit geslacht. De
"30 ct m«nigte loopt u na, als ge het nieuwe,
de nieuwe gedachte maar in gedurfde
nieuwheid van voordracht aan den man
wilt brengen.
Hadden nu die ni
-naar bepaald
Het Nieuwe.
ruwigheidpredikers
.vi
tegen .tocht' kunnen. Elk raam dat
openstaat, elk kiertje dat wind door
laat, is een dreigend gevaar voor hunne
gezondheid. Zoo zijn er temperamenten
en gestellen, die als het ware voorbe
schikt zijn voor elke ziekte. Elke tem
peratuurswisseling grijpt hen aan.
Op geestelijk domein valt hetzelfde
erschijnsel te bespeuren. Daar zijn
.oinmtgc geesten, die bij eiken tocht
van dwaling, bij eiken wind van leering
nvallen ol minstens een eindweegs
orden meegesleurd. Al wat er onge-
'iids is in de geestelijke atmosleer,
heelt dadelijk vat op hen. Van alle
dwaling, die rondgevent wordt, nemen
zij het begin in zich op. Elk sophismc
trekt hen aan, als de schoonc schijn
maar naar voren gezet wordt. Vooral
zat schittert, wat groot is of groot
loet, ai wat breed is van inzicht en
pvatting, at is het in wezen nog zoo
mal en petieterig, het heeft hun be
uling onmiddellijk, geheel spontaan
valt daarop de reflex van hun geest.
Zij deinen mee op stroom en tegen-
zunder ooit ergens een steun
punt te hebben voor hun dobberende,
wankelende zinnen,
zijn de onstandvastigezielcn.de
weifelende, die de vluek zijn
van deze m het ongeloot neer-
gedompelde maatschappij. Men kan hen
dilinieeren gelijk de dichter der oud
heid de slaven definieerde: ge zoudt
en dat liet lieden zijn van gering
i, zij zijn nog veel minder, het zijn
ingen. Een eigen geestelijk be-
hebben zij niet. zij leunen op
en alles wat hen omringt. Van
daar dat zij dan ook geen weerstands
vermogen bezitten tegen de overal op
hen aanstormende denkbeelden,
Hingen, strevingen, stroomingen
den vluchtigen dag.
Geen wonder, dat uit dergelijke gces-
n vooral dat groote leger gerecru-
Iccid wordt der moderne nicuwigheid-
ekers.
Staande voor het open raam van het
ven, is hel alleen het n
wijde luchten daarbuiten wat hen aan
grijpt In alles inconstant, zijn 2ij alleen
instant in die ééne gedachte en dat
ne streven, de zucht en de jacht naar
:t nieuwe. Een zucht die ongenees
lijk schijnt.
Het is de groote krankheid van dezen
lijd. Als een infectie waart deze ziekte
door de geesten, en slechts zeer wei
nigen van dit geslacht, zelfs de meest
bezonkene onder ons, mogen zich ge
heel vrij wanen van de besmetting.
Ot iets waar of valsch is, nuttig of
verderfelijk - er wordt niet door elk
van ons het eerste naar gevraagd. Als
liet maar nieuw is. dan eerst heelt het
recht van bestaan en moet het worden
ingevoerd. Das Alte stiirzt hetoude
valt ineen, zeggen deze nieuwigheid
zoekers, en dat moet ook. Een nieuwe
aera lacht ons toe en daarom moet al
liet oude, al heelt hel nog zoo rijken
zegen gebracht over de menschenge-
slachten, als volmaakt afgedaan be
schouwd worden.
In zulke nfeuwigheidpredikers leeft
dan ook een guiote haat tegen allen
ieder, die het nog waagt om
beschroomd geluid op te ko-
de groote en schoone dingen
uit den verleden lijd. Ja, wat zeggen
wij, die tijd behoeft niet zoo langjver-
leden te zijn- Reeds over den dag van
gisteren en al wat hij meebracht en
uitzaaide in het leven ligt voor zulke
geesten al lang het stof der vergetel
heid, de roest van voorbijgegane heer
lijkheid. Die aan dat verleden blijven
hangen voor dezulken hebben zij
geen smadelijker schimpwoord dan
conservatief, reactionair.
Men mag daarom de bedenkelijkste
'ooruitgang, voor de wonderen van
techniek en den triomf over de weer
barstige materie, daar zou reden zijn
een heel eind weegs met hen me
te gaan Ook zou men hen niet afge
wezen hebben, ja zelfs op kwistige
wijs hun den behoorlijken lof gegeven
hebben, indien zij nog verder waren
gegaan en op geestelijk gebied aan de
iude begrippen nieuwe vormen hadden
gegeven, oude waarheden gesloken in
kleed. Maar men is over de
schreef gegaan. De waarheid en de
begrippen zelf werden aangetast.
De waarheid, die tot nu toe gold,
moest radicaal worden omgeruild voor
een nieuwe waarheid De begrippen
zeil, die in de natuur en in de godde
lijke wet van eeuwen her vaststonden,
moesten plaats maken voor nieuwe
gedachten en nieuwe begrippen. Um-i
-ertung aller Werte is immers het
parool van den nieuwen tijd.
Daarom sprak men van een nieuw
geloof, nieuw dogma, nieuwe wereld
beschouwing, nieuw Christendom,
nieuw leven, nieuw wereld-begrip,
zedelijkheid, nieuwe wereldorde,
richting, nieuwe koers, nieuwe
banen, nieuwe geest, nieuwe mensch-
htid, nieuw geslacht, moderne ziel,
nieuwe ethica, nieuwe kunst, nieuwe
wetenschap.
Midden in die sfeer der ongeloovig
daarheen zwalkende wereld, ishete.n
spraakverwarring geworden, erger dar.
Babel. De eene mer.sch ver
staat daar den andere niet meer,
In dit ijdele gedroom vervliegt het
leven van die vele menschen, die het
stuur der eeuwige en onveranderlijke
waarheid Gods hebben verloren.
WILLEM GROENHUIZEN
Langestrftat 43 Amersfoort
Groote partij Diamantwerken tevens een partij Klokken,
Alpacca artikelen en Gouden en Zilverwerken
NU koopen Is geld beleggen
uw Schilderwerk
eens uitvoeren door
Huis- en Reclame
schilder, Behanger
hessenstr.10, Hoogewex 36
Telefoon 1451
en U zult tevreden zijn
A in elke gewenschte
Liniatuur
Kantoorboek- en
Schrijf machinehandel
Langestraat 84 Te e'. 528
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Geen bezuiniging
of besparing
tenzij ge Uw copieerwerk:
LIEDEREN, BESTEKKEN.
AGENDA'S, RECLAME. BRIEVEN
laat uitvoeren door
VITESSE
KON. VVILHELM1N ASTRA AT 10
Binnenland
zeer wel verklaarbare omstandigheid dingen voordragen, zelfs openlijk met
mirijke positie op dat na de ellende, door een crisis I de waarheid in conflict liggen, ja door
Een belangrijk Liturgisch
ascetisch werk.
Het levenswerk van den bekenden
lilurgist Dr. Pius Parsch uit Kloster-
neuburg, hier in Nederland sedert
eenige jaren bekend onder den titel
van „Das Jahr des Heiles" zal binnen
kort in een Nederlandsche bewerking
verschijnen bij de firma Wed. J.
van Rossum te Utrecht.
Het wordt bewerkt door den Rector
de Benedictinessen te Oldenzaal,
terwijl Dr. Fr. Feron, President
het Seminarie te Roermond, op wiens
aanraden de Nederlandsche bewerking
is begonnen, in een inleidend woord
de voortreffelijkheid van dit kernge-
onde boek over liturgie zal uiteen
zetten.
Het werk geeft uitleg en beschou
wingen over de liturgie van iederen
dag van het jaar, zooals die in het
Missaal en Brevier voorkomt.
De Nederlandsche editie zal worden
aangevuld mei de bewerking van het
Eigen der Nederlandsche Bisdommen,
wat zeker de waarde van het werk
voor ons land zal verhoogen.
Het werk zal in drie deelen ver
schijnen te beginnen met den advent
tijd. Het eerste deel zal in den zomer
van dit jaar verschijnende volgende
deelen op den tijd, waarin zij gebruikt'
moeten worden. Om dit laatste te be
reiken, is de uitgave van het eerste
deel uitgesteld.
Kath. Middenstand.
Dal lijkt een eenvoudige agenda.
Is dal ook inderdaad.
Maar ge zult eens zien hoe prettig
en leerzaam deze vergadering '-
ook al zoudl ge dal niet direct,
de agenda zeggen.
Spijt van deze vergadering zuil
zeker nier hebben.
Onder dit aanloklijk motto waren
Hanze-leden door hun Secretaris ter
jaarvergadering genood, en een vijftig
tal kwam opdagen.
De samenkomst, die op het eind
i juist niet voor 100 procent prettig
en leerzaam was, werd geleid door
den heer C. Hehenkamp als voorzitter.
Als gevolg van het voorschrift, dat
leden van Kath. vakorganisaties lid
moeten zijn van hun standsorganisatie,
kon men een 23-tal nieuwe leden boe
ken, dat nu door den Zeereerw. heer
Adviseur Pastoor Spitzen met een toe
passelijk woordje werd geïnstalleerd.
Z.Eerw. noemde het een lichtpunt in
deze donkere tijden, dal 23 nieuwe
leden geïnstalleerd konden worden. De
vereeniging zal een steun zijn, onge
acht welk bedrijf ge uitoefent. Een
dracht maakt macht. Toegetreden als
lid, moet ge trouwe leder, zijn,
belangstelling toonen door regelmatig
vergaderingbezoek en het dienen van
de gemeenschappelijke middenstands-
belangen. Niet het aantal, doch het
gehalte beteekent iets. Beziet elkander
als broeders in Christus en ziet te
redden in deze dwaze wereld wat er
redden valt. Tot slot feliciteerde
Z.Eerw. de nieuwe leden en de veree
de Federatie van Amersf. Middenstan
ders in 1934 verricht, werd verslag
uitgebracht. Hierbij werd herinnerd aan
het aanbesteden van enkele gemeente
werken in plaats van uitvoeren in eigen
beheer. De heer Krause noemde dit in
geen geval een voordeeltje voor de
kleinere ambachtsbazen die bij uitvoe
ring in eigen beheer door de gemeente
kans hebben betere voorwaarden te
bedingen.
De vereeniging telt 128 leden. De
penningmeester kon een gunstig luidend
financieel verslag uitbrengen.
Vervolgens werd door het hoofdbe
stuur per gramoloonplaat afscheid ge
nomen van den heer Hehenkamp als
aftredend voorzitter. Hartelijk dank werd
gebracht voor het vele werk door hem
verricht, en vooral omdat de heer He
henkamp heeft gewacht met heen ti
gaan tot den tijd, dat de vereeniging
weer in welstand verkeert. Moge het
gegeven zijn nog lange jaren als
oud-voorzitter den bloei van uw ver
eeniging gade te slaan.
Namens den Diocesanen Bond sprak
Pastoor Spitzen een woord van afscheid
aan den kant zet en de vereeniging zal
zoo noodig nog gaarne van uw advie
zen gebruik maken.
Namens den Ned. R. K. Midden
standsbond, overhandigde Z Eerw. aan
den scheidenden voorzitter de vergulde
Bonds-medaille.
Hef voornemen bestaat den heer He
henkamp het eere-lidmaatschap aan te
bieden.
Wegens het bedanken van den heer
Hehenkamp, werd de voorzitterskeuze
aan de orde gesteld, te volgen door
de voorziening in de vacature: ontstaan
door het periodiek aftreden van de
heeren Meussen en Van den Heuvel,
die herkiesbaar zijn.
Hierbij openbaarde zich bij den Kath.
Middenstand nogal misverstand, zoo
dat een gehouden stemming, waarde
loos werd en men besloot in een
volgende vergadering, na behoorlijke
voorbereiding deze aangelegenheid
reglementair af te wikkelen. Op voor
stel van den heer De Wit krijgt ieder
lid vooraf een ledenlijst.
Rioolwaterzuivering.
In een op 11 December 1934 ge
houden bijeenkomst van de raadsleden
is besproken en toegelicht een rapport
waaruit bleek, dat de rioolwaterzuivering
volledig moet zijn, m.a.w. het riool
water ondergaat eerst een voorzuivering
"1 daarna een nazuivering.
Of beide bewerkingen direct noodig
zijn, hangt geheel af van de resultaten
van het onderzoek van het rioolwater
en van het onderzoek van het open
water, waarin men tenslotte het min
of meer aan eenige behandeling onder
worpen rioolwater laat afvloeien.
Men acht hel daarom van belang,
dat de bouw van dezuiveringsinrichling
in 2 gedeelten geschiedt en weleerst
de voorzuivering, onderzoekt later het
afvloeiende water uit de voorzuivering
en bepaalt naar de dan verkregen
analyse van het afvloeiende rioolwater
de inrichting van de nazuivering.
Burgemeester en Wethouders stellen
dan voor te besluiten tot den bouw
van de voorzuiverinrichting passende
in een plan mei een eventueel te bouwen
nazuiverinrichting.
De totale kosten van de voorzuiver
inrichting worden begroot op 1114000,
Door de betere vuilverwijdering en in
krimping van de paardentractie is veel
terrein vrijgekomen binnen de muren
der Gemeentelijke Reiniging en het
is mogelijk de voorzuiverinrichting met
eventueel een nazuiverinrichting op dat
terrein te bouwen. Door dit terrein
aan te wijzen kan belangrijk worden
bezuinigd. Het is niet noodig terrein
te koopen noch een woning te bouwen,
terwijl de kosten van bediening minder
zullen zijn daar het personeel van den
reinigingsdienst daarvoor zorg kan
dragen.
De kosten der exploitatie worden
geraamd op f9050.—, waartegenover
zou zijn Ie stellen de opbrengst van
3000 MJ te verkoopen mest, waarvoor
echter thans geen bedrag kan begroot
worden omdat kwaliteit en verkoop
baarheid van de mest niet bekend zijn.
De nazuiverinrichting raamt men op
f 133.000,-. K
tot den heer Hehenkamp. Uw aftreden B. en W. zullen er bij de uitvoering
als voorzitter beteekent niet dat ge uw der plannen steeds op letten dat zoo
belangstelling voor den Middenstand! zuinig mogelijk wordt te werk gegaan.