F. A. TULP
astpapier
Taxidienst
N.V. Middenstands-Bank
SCHRIJFMACHINELINTEN
Fa. li. Elzenaar
Bel dan op No. 42
,toor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
FMliODF verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag-
j. De abonnementsprijs bedraagt édn gulden
d maandenbuiten Amersfoort f 1.10, franco per
r dr »K„n.,ementen kunnen eiken dag Ingaan.
bedraagt één
je maanaen; s,0°rt»™nco per
Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan.
,e van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
Dc €embo(te
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 2 April 1935
ADVERTENTTÊN 28 cent per «gel. Billijke tarieven
voor handel en njverheld b| geregeld adverteeren
AdvertentiCn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen z|n beiorgd. Telefoon 314
Negen en Veertigste Jaargang - No. 1
wit etü "rb"i e'~
•stent, eat ook nooit in staat zijn
ii op 'c wekken.
Zien
eet ge. hoe ge kijken moet
Ce iels deeglijks wilt of doet?
omlioog. eer gij besluit
ge handelt - recht vooruit!
tl vii angstig links en rechts,
«kt U licht t"t 'a's en s'echis
gii sluipend de oogen neer,
Wacht niets flinks of eerlijks meer!
/ifsheid" vindt ge alleen omhóóg
Iheen «lus bij willen 't oog
echt door ree" alleen maakt koen
arop dan het oog bij 't doen I
hem. die éérst God betrouwt,
In slechts op zich zelveu bouwt
■J hem wél of kwalijk ga,
en daad rouwt vroeg noch spa.
HEYE.
rollen en vellen
Kwakzalveril.
Dr. iluddleston Slater heelt indertijd
een radiorede de kwakzalverij be
en daarbij vooral de ethische
_e sociologische beteekenis van
I vraagstuk toegelicht. Itij wees er
dl,, gelegenheid op. dat kwakzal-
j een soort kiillurecl atavisme is.
vlucht int liet licht van de wetcn-
r..ap in liet duister\an het negerdorp,
"het barbarendom, waar geheimzin-
medicijnmannen met wonderbaar-
kr,achten de ziekten bezweren,
uidm en amuletten verknopen, stra-
nde bekers, magische gordels, die
i bezitter tegen de ziekte-demonen
escri beschermen. Inderdaad vindt
ii in de advertentiekolommen van vele
i-agbladen, naast de visitekaarien
nzen. och zoo verlichten tijd.de
veedehandsauto's en de cen-betrek-
Rg-zoekende-werklooze intellektuee-
gehcclc opsomming van de
vstieke inboedel van het negerdorp.
*!)r. H. I-eriz heelt later de medische
is van de kwakzalverij voor
zieken zeil en voor hunne omgeving
ingelicht. De gang naar den kwak-
Iver is niet alleen gevaarlijk vooi
n patiënt zelf, maar tevens voor zijr
omgeving, die maar al te vaak
aakt met de geestelijke infectie,
e uitgaat van de suggestief werkende
eren va» de kwakzalverij.
Geleidelijk aan beginnen de medi-
esters huil leugens zélf te ge-
wanncer zij zien, hoe anderen'
:lnt,ven. Steeds grooter en fan-
stischer wordt hun opzet, van heinde
strnomen de dom-vertrouwende
hi,-, aangetrokken door de dub-
ui ikking van de geheimen var
■•iiide Viilksmedicijn en deonbe-
i w .aderen van de moderne tecli
dr stralen het radium het mag-
dc electiische kracht I Mach-
i tie clectrische kwakzalvers
ui de vonken in groote buizen,
licht schiet op, groene bliksems
vonken-sproeiende tooverstal
ii geneest het zieke lichaam,
grijk is dat de moderne woi
et anders is dan de anderen
;.u anders dan de artsen, die
bun eigen onkunde van de
KANTOORBOEKHANDEL
Ungestr. 66 to. Krommoitr. TEL M6
Punaises
diverse kleuren
NIC. BOVEE
Telef. 1093 Tel. 1830
tuiteorittea 6 ct. per K.M.
Vraagt prijs voor onze
LUXE 6-PËRS. AUTO'S
Hoofdkantoor: Kamp 49
tegen de medische wetenschap,
en meestal teleurgesteld door een ol
andere arts. Dat is de geschikte atmos-
pheer voor de wonderkuren der kwak
zalvers. Of ze nu met electrische stra
len werken of met radiumbekers, met
persoonlijk magnetisme, uitstralend van
opgelegde of masseerende handen, met
vitaminen, kruiden, aarde, water, steeds
is hun werking gebaseerd op de per
soonlijke suggestie.
Zoover deze middelen niet direct
schadelijk of volkomen onwerkzaam
zijn, stammen ze van de gesmade
schoolmedicijn, uit de wetenschap
pelijke allo- of homoeopathie en de
patiënten, die zich meenen af te keeren
van de officieele dokters, komen toch
weer in des dokters medicijnkast te
recht, maar thans niet geleid door den
heer des huizes, doch door den tuin
baas, die een willekeurige greep doet
en meer of minder armzalige en half
bcgrepene fragmenten der schoolme
dicijn toepast. Zoo volgen de kwak-
Ivers vaak slaafs de sporen van den
omftocht van de schoolmedicijn, als
m.deurs, die oprapen, wat wegge
worpen werd. die gesprekbrokken van
voorbijgaanden opvangen en daarmede
pronken.
Niet de rauwkost bijvoorbeeld is
.leciit, maar de toepassing door een
kwakzalver, d.w.z. door een niet-des-
kundige, die onmogelijk beoordeelen
kan, of een bepaalde dieetvorm in de
gegeven omstandigheden nuttig of scha
delijk is. Hetzelfde geldt voor vele
andere vormen van kwakzalverij. Wal
geen misbruik gemaakt van
de z.g. natuurgeneeswijze Daar wordt
den patiënten wijs gemaakt, dat de
medicijnen der doktoren onnatuurlijk
zijn en vergiften voor het lichaam, in
werkelijkheid berustdegeheelemoderne
medicijn uitsluitend op de studie van
de natuur. De wetenschap kent de oude
middelen en methoden van de volks
medicijn zeer wel. ze heeft ze practisch
getoetst in duizende proefnemingen,
heeft dc waardelooze verworpen
aardevolle verbeterd
Uit de geneeskruiden heeft zc de
schadelijke stoffen uitgeschakeld en
zoodoende hun nuttige werking ver
sterkt. Vele menschcn, die met natuur
geneeswijze goochelende kwakzalvers
raadplegen, meenen van de ervaringen
van de volksmedicijn te kunnen pro
fiteered In werkelijkheid negeeren zij
de ervaringen, die bij de toepassing
de volksmedicijn zijn opgedaan,
keeren terug naar het negerdorp,
beginnen opnieuw en maken zichzelf
tot proefkonijnen. De moderne genees
kunst, die haar doel zoekt in de onder
steuning van de natuurlijke
krachten van het menschel ijke lich.
is „natuurgewijze" in den besten zin
van het woord. Zieke menschen be
hoeven geen kruidkundigen, doch
ziektckundigen en menschenkundigen.
De kruidkunde is slechts een onderdeel
van de medische studie. In den laatsten
tijd verheugen zich naast de kruid
kundige ook vele masseerende kwak
zalvers in de gunst van het publiek.
Nu is massage zeker een nuttige en
waardevolle geneeskundige methode,
maar, wanneer een lijder aan blinde
darmontsteking gemasseerd wordt om
de pijn en de dikte weg te krijgen,
zooais het eens is gebeurd, dan heeft
de patiënt groote kans om deze aard-
sche wereld te verlaten. Immers, de
ontsteking wordt door de massage ver
spreid, d» smetstof dringt naar binnen
door.
Zelts technisch juiste, maar verkeerd
oegepaste massage is levensgevaarlijk.
Er was een patiënte, die wegens een
pijnlijke zwelling aan den elleboog
door een kwakzalver was gemasseerd.
vas een tuberkuleuze aandoening
en de arm ging verloren. Zoo is deze
cenigszins verkapte kwakzalverij, die
gebruik, of beter gezegd, misbruik
maakt van medisch beproefde metho
den, en die niet zelden uitgeoefend
wordt door menschen, die voor deze
hulpvakken gediplomeerd zijn, zeker
niet minder gevaarlijk dan de oplich-
rij van de pur sang kwakzalvers.
'Jat de z.g. helderzienden werkelijk
helderder zien dan de stakkers, die
hen komen opzoeken, staat wel buiten
kijf. Deze lieden zijn ondanks het hu
manitaire manteltje, dat ze zich vaak
omhangen, de rasechte opvolgers van
de heidensche papoeatoovenaars
onze maatschappij.
Maar behalve deze, zooeven ge-
schelste echte kwakzalvers uit winst
bejag, die of geheel op de mystiek
van het negerdorp zijn ingesteld, of
met een andei medisch handwerktuig
hun bedrijf uitoefenen, zijn er anderen,
onvrijwillige kwakzalvers uit ijdelheid
en eigenwaan, die, overtuigd, goede
werken van naastenliefde te beoefenen,
aanslagen plegen op de gezondheid van
hun medemenschen. t et zijn de mede
lijdende buren, die iets in de courant
gelezen hebben, of die gehoord hebben
van iemand, die precies hetzelfde had,
of die een dokter-achterneef hebben.
wien ze een heeleboel hebben
opgedaan, volgens hun eigen meening
zeker meer dan de behandelende dok
ier, die slechts acht jaar medicjjnen
heeft gestudeerd en dus van de ziekte
niets afweet Grif en graag wordt goede
raad gegeven, een stroopje voor de
keel, een stijve borrel voor de ver
koudheid, wonderolie voor den buik
Er zijn twee leelijke woordjes inde
geneeskunde, de oorzaak van het falen
van menige poging om het leven te
redden. Deze woordjes zijn: te
Verreweg de meeste ziekten zijn
beginstadium te genezen. Dat geldt
ook voor de ziekte, waarvan de naam
reeds een verschrikking is voor de
meesten, de kankerziekte. De ontwik
keling van de Röntgen- en Radium-
bebandeling en van de chirurgie stelt
den arts in staat ook deze lijders, wan
neer zij slechts vroeg genoeg komen,
hoop op herstel te geven. Maar de
voorwaarde van het succes van elke
geneeskundige behandeling is vertrou
wen! Vertrouwen brengt den patiënt
tijdig bij den arts, vertrouwen geeft
hem rust en geduld om de behandeling
te verduren, vertrouwen versterkt de
atuurlijke verweerkrachten van het
organisme. Gebrek aan vertrouwen
drijft de menschen naar de kwakzal
vers. Meestal begint het daarmede, dat
de patiënten terecht of te onrecht den
behandelenden arts iets meenen te
moeten verwijten. In plaats van een
andere dokter te raadplegen, zoonoodig
een specialist, maar zeker een bevoegde,
wiens opleiding een waarborg is voor
zijn kennis, loopen ze naar den kwak
zalver, van wien ze toch weten moeten,
dat hij geen inzicht kan hebben in
hun ziekte. Het is hetzelfde als wan
neer iemand over zijn horlogemaker on
tevreden is, zijn horloge naar den hoef
smid brengtDaarbij gaat het niet om
een of ander voorwerp, doch om ge
zondheid. Heeft U geen vertrouwen in
uw arts, ga dan onmiddellijk naar een
anderHet principe van de vrije artsen
keuze, dat vrij algemeen is aanvaard,
geelt iedereen, arm en rijk het recht
vrij zijn arts te kiezen. Wanneer de
Staat zoo streng toezicht houdt op de
stuJie en de examens van de a.s
artsen en de uitoefening van de genees
kunde aan iedereen verbiedt, wien!
opleiding niet toereikend is voor d«
beheerschitig van zijn vak, dan be
schermt zij daarmede niet de artsen,
doch de patiënten en houdt rekening
met het feit. dat de kwakzalverij een
ernstig gevaar is voor de volksge
zondheid.
Amersfoort
Gemeenteraad.
Vergadering Vrijdag 12 April, 7
1. Ingekomen stukken.
2. Aanstelling van mej. Dra N. Schepp
tot tijdelijk leerares Gymnasium.
3. Regeling der pensioensgrondsla
gen van onderwijzers openbaar lager
onderwijs.
4. Vergoeding boventallige onder
wijzers over 1933 ten behoeve van
bijzondere scholen.
5. Verslag betreffende de school-
voeding 1934.
6 Verstrekken leening Stichting .St.
Ansfridus" tot dekking van het kapitaal
tekort der middenstandswoningen.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracbt ao. 4 Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Ups Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-depoaito'3 rente 2 pet.
Huurverlaging van gemeente
woningen.
8. Wijziging gemeenle-begrooting
1935.
9. Wijziging verordening heffing op
centen Personeele belasting, waartoe
bij de behandeling van de begrooting
1935 reeds in beginsel is besloten.
10. Crediet voor het plaatsen t
stuwen in de Beek voor waterverver-
sching in de stadsgrachten.
11- Afwijzend advies op het verzoek
van T. v. Hoogevest N.V. om toestem
ming tot het aanleggen van wegen in
het Kruiskamp-kwartier.
12. Aanvulling alphabetische straat-
namenlijst.
13. Verleenen van ontheffing aan
Jogchem van art. 3 der verordening
dranklokaliteiten.
14. Verleenen van ontheffing aan
v. Beek van art. 3 der verordening
dranklokaliteiten.
15. Wijziging verordening gemeente
waterleiding.
16. Overname strookje grond Leus-
derweg hoek Edisonstr. van J. Kluver.
17. Overname strooken grond Arn-
hemschen weg.
18. Verhuring bouwland Hoogeweg
aan A. v. Beek en M. v. d. Bunt.
19. Verhuring boschgrond Borgesius-
laan aan Kieckens.
20. Verhuring grond Grooten Hoek
aan G. van Duinen.
21. Verhuring bouwland Issellsche-
weg aan Wiertz.
22. Verhuring grond Remmerskamp
aan D. van Kooij e.a.
23. Verhuring van grond Nijverheids
straat aan A. H. v. Ziel.
24. Verkoop bouwterrein Keuchenis-
laan groot 1925 MJ, voor f7000.
aan Ir. W. J. W. C. Bakker.
25. Verkoop grond aan de Tulpstraat
510 M». voor f4500 aan J. G.
Overeem.
26. Verkoop bouwterrein Soesterweg
hoek Tulpstraat, groot 698 M*. voor
f5500.— aan Tommei en van Zoest.
27.Ontheffingen en reclamesbelasting.
28. Reclames schoolgeld.
CARBON
Steeds het beste
Kantoorboek- en
Schrijfmachlnehandel
Langestraat 84 Telef. 528
Bestoren van R. K. Vereenigtngeo
en Instellingen 1
Denkt eraan, dat
VITESSE
copieerwerk van allerlei aard, het
voordeeligste adres is.
Aflevering prompt en net!
KON. W1LHELMIN ASTRA AT 10
Hebt U een
Taxi of aulo noodig
Amersfoort,
«Katholiek Amersfoort".
Die Verenigingen, die daarioe uitge
nodigd, alsnog geen vertegenwoordiger
opgaven, om in de Commissie voor
sportaangelegenheden zitting ie nemen,
worden langs dezen weg vriendelijk
verzocht, dit vóór 5 April e.k. te willen
doen.
Het bestuur van „Katholiek Amers
foort" vertrouwt tevens, dat de ver
enigingen welke de bad- en zwem-
circulaire ontvingen, deze met de leden
spoedigste zullen bespreken om een
massale opgave tot deelname aan het
zwemmen in het kath. groepsverband
te bewerken.
Voor goed begrip van zaken nog dit
De met de Gebrs. Pesie getroffen rege
ling n.l. „Dinsdag- en" Vrijdagavond
zwemmen" sluit geenzins uit, dat ook
op andere avonden door onze abon-
nementhouders(sters) van het bad ge
bruik kan worden gemaakt. Van ge
mengde baden zullen de K.-A.-abon.
worden geweerd.
Kamer van KoophandeL
Vergadering 5 April 15.00 uur i n he
gebouw der Kamer.
Mededeelingen.VaststetlingRekening
1934. Districtsdag Doorn.
Voorstel Financiëele Commissie, den
Min. te verzoeken, om te bevorderen,
dat de K.B. 1920 betreffende de maat
staf van vrijstelling voor inschrijving
in het Handelsregisier van elke 5 jaar
volgens de indexcijfers te herzien, de
eerste maal in 1935, opdat het Han
delsregister completer worde.
Sir Thomus More,
door F. DE KOCK. 1)
>v ic verwachten heilig
-in üngeland's vermaa-den
Ilipl-imaat, ui rist en letli
Sir I'll m is Mure, die dit j
t eeuwen geleden, door
n r/et tegen de ongemotiveerde
va» den dwingeland Hendrik
lil. 'Is slachtoffer viel van een ge-
«indijken moord zonder weerga ir
«■••eltiedenis, trekt deze illustere
«te aandacht der wereld weer tot
probeerde nog kort geleden „Het
aan zijn lezers, op gezag van
orylc-in als Kaulsky en Henriëlte
"laiid-Holst, Sir Thomas More voor
stellen als een propagandist der
"ctalistische idee. Nu was dit het lot
au meer dan een Heilige der Katho-
cke Kerk. en ook Christus zelf viel
eze bedenkelijke „eer" te beurt van
ocialistische zijde. Niemand echter zou
•verdeze absurditeit meerzijn bevreem-
hng hebben geuit, als juist de zalige
'ikskanselier van Engeland. In de pers
>n allerlei kleur en richting treft men
_"'cr langer commentaar aan over
nutdelijke heiligverklaring van
More. nu dit proces in het beslis
sende stadium is gekomen en alle be
scheiden ter beschikking zijn gesteld
den Heiligen Vader.
:n aanhanger der Anglicaanse!»,
kerk wierp de idee op. om het nog
altijd in hun bezit zijnde hoofd van Si
Thomas More, dat zoovele eeuwen
heeft gerust in de Westminster-Abdy.
terug te geven aan hen, d*e er pei
saldo het meeste recht op hebben, na
melijk: de Katholieken. Men ziet ook
de biographen druk in de weer, om uit
allerlei historisch materiaal moderne
levensverhalen te distilleeren. Dit alles,
nog meer, wijst op groeiende be
langstelling voor een der grootste En-
getschen, waar de historie melding van
maakt, maar die toch eigenlijk voor de
groote massa is gebleven „Ie grand
inconnu", de groote onbekende. En
daarom gaan we den lezer iels meer
over dezen karakter-vasten voorvech
ter der Kerk vertellen.
Een onvergetelijk jaar.
Mét Engeland herdenkt dit jaar de
Katholieke Kerk over de heele wereld
de gebeurtenissen van hel jaar 1535.
Geen tweede jaar in de annalen van
Albion's verleden, was zóó gevuld met
emotie als juist 1535.
In 1535 was het, dat de Engelsclie
Koning Hendrik VIII. zich door het
parlement de waardigheid liet aanbie
den. die geen parlement ter wereld had
aan te bieden, de waardigheid namelijk
van te zijn voortaan ook het geestelijk
opperhoofd zijner onderdanen, daar
door de plaats usurpeerende, die rech
tens aan den Paus alleen, sinds het
bestaan van het Christendom toebe
hoorde. In 153'"1 was het, da: de Engel
sclie wel de beruchte suprematie-eed
invoerde, waarbij ieder kon worden
verplicht den koning trouw te zweren
en onderdanigheid óók als opperhoofd
der Kerk. iets dat practisch gelijk stond
voor de overgroote massa, die katho
liek was, met verraad aan hun kerk,
aan hun God, in één woord: metge-
loofsverzaki.tg.
In 1535 was het vervolgens, dat die
eeuwenlange periode een aanvang nam,
waarin de Katholieken van Engeland
met erger dan heloten-vernedering wer
den beladen, waarin zij als het uitschot
der samenleving, als gevaarlijke dwe-i
pers, als landverraders, buiten de wet
kwamen te staan. Het werden vogel
vrij-verklaarden, overgeleverden aan de
duistere instincten van sinistere indivi-
is geen overdrijving. Een van Enge-
land's meest vermaarde historici, de
niet-katliolieke Lord Macaulay, immers
getuigt zeil, dat de reformatie in En
geland «sprung from brutal passions,
and murtered by sclfigh policy (is ge
boren uit brutale haristochten en ge
voed werd door een baatzuchtige wet
geving).
In 1535 tenslotte begon zich dat ont
roerende „martyrologium", dat marte-
larenboek, dat kostbaar document-
humain te vullen, met verhalen van
talloos veel martelingen, even zooveel
manifestaties van den hoogsten graad
moed, beleid en trouw aan God en
Kerk.
stelling der wereld wekte. Zijn machtige
persoonlijkheid, waarin de ideale huis
vader schuil ging naast den mondiaal-
vermaarden diplomaat, waarin de ge-
loovige zich op zijn gemak voelde
naast den geleerde, waarin de met
gunsten overladen hoveling geen af
breuk deed aan den kunstenaar bij de
gratie van God, beheerscht volkomen
de situatie rondom de wording van het
Engelsche schisma.
Als bijna alle hertogen, graven en
bisschoppen, zwijgend ja-knikten bij
de aanmatiging van een schismatieken
tyran, dan verheft Sir More zich fier
in zijn volle en toch eerbiedige lengte,
om met een forschen ruk van zijn hel
denkop: neen. neen, neen! te knikken.
Duizendmaal neen, duizendmaal
nooit I
Geen Paus bij willekeurig parle
mentsbesluit, alleen reeds daarom, om
dat bij de wisseling der meerderheid
De eerste slachtoffers.
Als eerste slachtoffers der zielen
dictatuur van Hendrik VIII vielen in
1535: de gravin van Saftysbury (moe
der van den zoo beroemden Kardinaal
Reginald Pole), de bisschop van Ro- ook het pausschap aan die wisseling
Chester, John Fisher, een aantal kloos-j onderhevig zou zijn. Een parlement, dat
terlingen, zoowel mannen als vrouwen, een paus kan aanstellen, kan hem ook
en dan (in Juli 1535) de meest op den wegsturen!
voorgrond tredende van allende diep-Geen leekengezag in de kerk. De
geloovige staatsman, de gewezen eerstel Paus is er al 15 volle eeuwen, ik ken
minister: Sir Thomas More. geen andere, en ik zal geen andere
duen, ten prooi geworpen aan woeste I Deze is het vooral, die de eeuwen 1 erkennen en ik wensch geen andere
dweepzucht en sluitend egoisme. Dit door, met magische kracht de belang-] te kennen, als de Paus vanRome.net
was deze mannentaal, die aan Sir
Thomas More het hoofd kostte; hij,
die van betrekkelijk gewone afkomst
steeg tot de hoogst-bereikbare waar
digheid in den slaat, een waardigheid,
vóór hem nog nooit aan „een burger
man" in het aristocratische Engeland
geschonken, hij viel als slachtoffer
zijner geloofsovertuiging, als trouwe
zoon der aloude Moederkerk.
Een bedenkelijk ontslag.
In Mei 1532 stemde koning Hendrik
VIII toe in de ontstag-aanvage van
zijn Eersten Minister: Sir More. E- rat
aan dat zich terugtrekken van Myl r t
More heel wat meer vast, dan over hei
algemeen de buitenstaanders konden
vermoeden. Een diep en tragisch ge
wetensconflict lag er aan ten grondsl.g:
een conflict, dat aan den onderdaan
langer saamwerken met zijn vorst on
mogelijk maakte. De onderdaan begreep,
dat de rechten van God niet alleen
uitgaan boven die van koningen, maar
hij begreep ook, dat die rechten zoo
wel door onderdaan als door koning
moesten geëerbiedigd worden.
(Wordt vervolgd.)
(Nadruk verboden).