F. A. TULP Taxidienst N.V. Middenstands-Bank SCHRIJFMACHINELINTEN Fa. h. Elzenaar Bel dan op No. 42 Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden per drie maanden; buiten Amersfoort f i'. 10, Iranco per post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan. Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De €embode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 23 Juli 1935 ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. BillQke tarieven voor handel en nijverheid bl] geregeld adverteeren Advertentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur fn den morgen zQn bezorgd. Telefoon 314 Negen en Veertigste Jaargang - No. 33 Op congressen wordt meer gegeten dan gesproken, meer gesproken dan beraadslaagd, meer beraadslaagd dan beslist. Vragen van den dag. Herhaaldelijk, zoo lazen wij in De Maasbode, wordt de vraag gesteld Wat is deflatie, wat is devaluatie, wat is inflatie, relatie, depreciatie; wal beleekent het als men zegtwij moeten onzen gulden laten vallen of wij moeten hem handhaven wij moeten den gou den standaard afschaffen of wij moeten den gulden op de huidige pariteit handhaven. Menigeer begint 't te duizelen, als hij in courant, radio, tijdschrift, rede voering debat en dagelijksch gesprek telkens op (crmen stoot, die hem vreemd zijn, termen, die iets met het geld wezen uitslaande hebben. Als hij hel gegoochel mei deze termen ziet, dan begint het den leek angstig om het hart te worden. Een van de voornaamste eigenschap pen van een gezond geldwezcnls.dat de koopkracht van de munteenheid van het ruilmiddel, zoo stabiel mo gelijk blljve, met andere woorden dat men in den loop der jaren voor het zelfde aantal guldens als geheel ge nomen, steeds vrijwel evenveel goe deren en diensten kan koopen. Ver schillende oorzaken hebben er toe ge leid, dat aan dezen eisch, in de latere jaren veel hceit ontbroken. leder weet. dat hij thans voor bijv. 100 gulden heel wat meer goederen kan koopen, dan hij vijl jaar geleden met hetzelfde bedrag zou hebben kun nen koopen. hetgeen hetzelfde wil zeggen alshet prijsniveau der goe deren is in goudguldens uitgedrukt gedaaldniet alleen geldt dit voor kleeren, levensmiddelen etc., doch ook voor onroerend goed, huizen, lande rijen etc. Het eigenaardige is nu echter bij de huidige verhoudingen, dat liet aantal guldens, dat als hoofdsom en rente in hypotheekcontracten en andere schuldbewijzen, zooals staatsfondsen, gemeentelceningcn, pandbrieven, ver zekeringpolissen, spaaibankinlagcn enz. is vastgelegd onverandeid blijft. De bezitters van goederen zijn dus (en opzichte van gulden-vorderingen in het nadeel gekomen vergeleken met eenige jaren geleden. In deze ontwikkeling kan men door allerlei maatregelen ingrijpen. Men kan deze tendenz bevorderen, zooals onze regeering momenteel heel ie doen, en dat is dan het voornaamste bestand deel van wat men noemt de dcflatie- politiek, het streven dus naar verlaging van het algemeene prijsniveau van goederen, diensten, huren, loonen etc. Kortomeen verlaging van alle in goudguldens uitgedrukte prijzen. Om deze daardoor aan te passen aan het in guldens uitgedrukt 2eer sterk gedaalde prijsniveau, van landen als Engeland, Amerika, Zweden, BelgiS, etc. waarvan de wisselkoersen sierk gedaald zijn. Het is duidelijk, dat deze verlaging telkens en telkens weerslanden ont moet, en dat er ten slotte zelfs grenzen zijn. Velen in Nederland zijn van mee ning, dat deze grens in Nederland thans vrijwel bereikt is. Zoo kan men dagelijks om zich heen conslateeren, dat het thans onmogelijk is, het prijs niveau, in vele gevallen, nog verder goede werking van eiken bij om o :hten VULPENHOUDER. Wij gravceren er gratis Uw naam In. Wij hebben een der allerbeste collecties van hel land. Ome service Is eenlg In Nederland. Het is daarom voor U voordeellg Uw VULPENHOUDER Ie koopen bij KANTOORBOEKHANDEL UngMtr. 68 Lo. Krommeitr. TEL M6| Wij garandeeren 'elef. 1093 Tal. 1830 Belangrijk Nieuws Groote PRIJSVERLAGING STADSRITTEN minimum 15 cent maximum 25 cent Speciale Dagprijzen voor toertochten. NIC. BOVEE Kamp 41 Standplaats naast Hotel Monopole- Oelleve volgens taxi-ktok af te rekenen daar U hiermede Uw voordeel doet. te verlagen, zonder moeilijkheden te veroorzaken. Om slechts één vootbeeld te noemen: een verdere daling van de prijzen der onroerende goederen, zoo als huizen, landerijen, etc. welke thans nog in de bedoeling der regeering ligt, zou voor vele hypothecaire schulde naren tot moeilijkheden leiden, doordat vele hypotheken niet meer door de waarde van het onderpand gedekt zouden blijken te zijn, resp. door de sleeds verder dalende huren en pachten hun verplichtingen uit hoofde van rente en aflossing niet meer na zullen kunnen komen. De onontkoombare consequentie van de politiek van verdere verlaging van het geheele kosten- en prijzenniveau zal dan ook zijn, dat de rente op hy potheken en in eenigszins gewij- zigden vorm geldt dit ook voor pand brieven en diverse soorten obligaties zal moeten worden verlaagd waar schijnlijk gedwongen, daar de huidige ontwikkeling er niet op wijst dat êen en ander zich vrijwillig zal voltrekken. Zooals blijkt, zijn er momenteel inder daad bij de regeering min of meer vérgaande plannen in die richting in overweging Minder haast schijnt men nog te hebben met de verdere conse quentie. die uit de boven uiteenge zette prijsverschuiving voortvloeit, n.l. afschrijving van een gedeelte op de hooldsom van al deze en andere hier niet genoemde schulden, welke aarze ling begrijpelijk is als men bedenkt, welke groote moeilijkheden er aan een .juiste" doorvoering van deze zeer ingrijpende maatregelen verbonden zijn. Zijn van de tot nu toe door de re geering met vele en verregaande uil zonderingen, zooals de boerensteun gevolgde en algemeen als deflatie be- tilelde politiek, de gevolgen dus in geenen deele te overzien, evenzeer geldt dit voor het door steeds meer deren als geheel of als gedeeltelijk of althans als tijdelijk huip brengend aan geprezen geneesmiddelde devaluatie van den gulden. De devaluïsten willen de aanpassing niet vinden in het naar beneden drukken van het prijzen- en kostpeil in guldens uitgedrukt, doch in een aanpassing van den gulden zelf, dus van de maat waarmede de prijzen van goederen, arbeid, kapilaal eic. als hel ware gemeten worden ot anders gezegd van hel middel, dal eigenlijk mede moet dienen tot hand having van eer. zoo constant mogelijk prijsniveau, Volgens deze d"klers zou die aan passing dan bestaan in een vermin dering van den goud-inhoud van he gouden tienlje met bijv, 25 of 30 pet., zooals bijv. in België, Amerika en Tsjecho Slowakije is geschied. Daar door zou de inlernationale ruilwaarde van onze munt-eenheid met dat per centage dalen, dan zou daardoor in het buitenland een .aanpassing" aan de dalingen van de valuta's der vele ons reeds voorgegane landen zijn ver kregen. in hoeverre de devaluatie in het binnenland .aanpassing" d.w.z. een betere verhouding van den druk van den schuldenlast ten opzichte van het bezit en opleving onzer welvaart zal veroorzaken is van velerlei factoren afhankelijk. Zullen de weduwen en weezen die hier zoo graag als slacht offer ten tooneele worden gevoerd er wel bij varen 't Welke zullen de ge volgen voor het groole publiek en voor den loontrekker zijn Veel zal hier afhangen van de wijze, waarop het prijsniveau in het binnen land op de devaluatie zal reageeren. De meeningen daaromlrent nu loopen slerk uileen. Theoretisch is het builen kijf, dat devaluatie van een munt na korter ot langer tijd een ongeveer even redige prijsstijging in het binnenland, dus ook van de kosten van levens onderhoud medebrengt. Hel doorwerken van de wetten der theorie is in den laatsten tijd op dit gebied echter voor een kleine 100 pCl. onmogelijk ge maakt, en zal zulks nog langen lijd blijven, door de zeer vele maatregelen van diverse landen tot belemmering, contlngenteering en verboden van den Invoer en uitvoer van velerlei goederen, kapilaal, diensten enz. Bovendien was het evenwicht van te voren reeds ver broken door de koersdaling van vrijwel alle valuta's ter wereld ten opzichte den gulden. en en ander neemt echter niet weg, dat de prijzen hier zullen stijgen. Over het percentage waarmede dit zal schieden, zijn de mecningen der leerden zeer verdeeld. Voorbeelden ontbreken ten deze. Misschien zal België ons ten deze ovar eenigen tijd iets kunnen leeren, als er meer betrouw baar statistisch materiaal beschikbaar Dat het prijsniveau in Engeland na een muntdepreciatie na bijna vier jaar slechts weinig verandering toont, wil niet zeggen dat zulks ook in Ne derland het geval zou zijn. Vast staat alleen, dat onze import uit het buiten land duurder zou worden, zij het dan ook niet r/tt het percentage der de valuatie. Moge dit voor grondstoffen en andere materialen een nadeel zijn, voor vele fabrikaten en luxe artikelen etc. is het nationaal voordeel voor eigen industrie. In hoeverre de export van ons land van devaluatie zou profitee red daaromlrent loopen de meeningen sterk uiteen. Wat hiervan zij, die populaire mis vatting als zou met de devaluatie 25 of 30 pCt. van de inkomens en ver mogens van weduwen, weezen, loon- trekkenden enz. afgeknipt worden, moei ten stelligste bestreden worden. Voor .populair gebruik" tenslotte de volgende zoo kort mogelijk gehou den verklaringen, welke niet als weten schappelijke handleiding dienst kunnen doen, in den wirwar van begrippen op dit gebied: Devaluatie is de vermindering van den goud-inhoud der munteenheid, in casu den gulden, of eigenlijk het gou den tientje, zoodat de ruilwaarde of koopkracht in het buitenland onmid dellijk met dat percentage vermindert, zonder dat zulks in de gegeven om standigheden in het binnenland het geval behoeft te zijn. ot zonder da zulks tot inflatie behoeft te leiden. Bij devaluatie wordt de g uden standaard dus niet verlaten, docii enkel de goud pariteit t.o.v. het buitenland op een lager niveau gebracht z oals in België. Deflatie is beïnvlo.ding van de waarde van een ruilmiddel b.v. den gulden, zóó dat de k >opkracht der munteenheid grooler wordt, m a.w. het geheele prijsniveau d. alt, zooais op het oogenblik in Nedc. land geschiedt. Inflatie is beïnvloeding van de waarde in een ruilmiddel, zoodat de koop kracht der munteenheid kleiner wordt met a.w. alle goederen-prijzen stijgen; het meest krasse voorbeeld van inflatie in de geschiedenis is de Duitsche mark na den oorlog geweest, doordat er telkens meer marken in het verkeer weiden gebracht. Als men spreekt van .het laten vallen van den gulden", dan bedoelt men gewoonlijk hetgeen wij als devaluatie hebben omschreven ook bedoelt men wel mee het .verlaten van den gouden standaard", n.l. het ophouden met het beschikbaar stellen van goud, oor uilvoer, door de centrale bank. De strijd ln Dultsch land. In het Hitler-Duifschland botsen de meeningen wel het zwaarst tegen el kaar op twee punten: de jeugdop- voeding en de steriiisatiewetten. Een eigen katholieke jeugdopvoeding moest bij concordaat gewaarborgd wor den, maar door een oneerlijken uitleg van de desbetreffende bepalingen wordt deze zoo goed als onmogelijk gemaakt, terwijl alle steun en bescherming wordt verleend aan een staatsjeugdorganisatie, over leiders met zeer zonderlinge wereldbeschouwingen heerschen. De steriiisatiewetten kan en mag een katholiek in geweten niet goedkeuren, doch de Nazi-regenten hebben uitge maakt, dat ze noodig zijn voor het welzijn van den Staat (zooals zij dat opvatten) en verzet daartegen wordt dan ook als verzet tegen den Staat beschouwd. Op deze beide punten schijnt t botsing te zullen volgen. De „Osservatore Romano" heeft uit eengezet, waarom de katholieken ter zake nooit kunnen toegeven. Goering antwoordt met een scherpe verordening tegen het „politiek katho licisme". Waarbij dan Qoering en zijn onder geschikte ambtenaren zelf de theologen n moralisten zijn, die uitmaken, welk katholicisme" ai dan niet politiek moet worden genoemd. De Bisschoppen heb voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697 Deskundige voorlichting bg den un- en verkoop van Effecten Verhuring van Lips Safe-loketten Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen Spaar-deposito's rente 3 pet. ben hun uitspraken zwijgend te aan vaarden. We weten echter zeker, dat ze het niet zullen doen. Reeds heeft de Bis schop van Münster openlijk en onom wonden gezinspeeld op de mogelijk heid, dat hij voor zijn rechtmatig ver zet tegen de Nazi-machthebbers in de gevangenis zou worden gestopt. Tragisch is de verblinding, waarin de Nazi-grooten zijn gevangen. Nog nimmer heeft Staatsgeweld tegen de Kerk en de kerkelijke overheden tot den uitslag geleid, welken men er van verwachttehel ombuigen van de kerkelijke leer in de richting van het Staatsabsolutisme. Dat zal nu zeker ook niet bet geval zijn. De Kerk blijft op het slük van haar leer ouwrikbaar. Bidden we onzen geloofsbroeders toe. dat ze allen de kracht en den moed zullen bezitten, om in den op- stekenden storm standvastig te blijven en alle geweld te verachten om Chris tus' naam, CARBON Steeds het beste Kantoorboek- en Schrljfmachlnehandel Langestraat 84 - Telef 628 Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort Amersfoort 25 jaren Collectant. Zondagmiddag kwamen de collec tanten van de parochie St. Henricus bijeen ter herdenking van het zilveren jubileum als collectant van den heer J. C. J. van Luyn. Nadat de jubilaris met zijn huisgenooten per auto waren gearriveerd sprak de Voorzitter van het Collectanten-college, de heer W. Boog een kort woord van welkom en schetste vervolgens den jubilaris als een man van ijver en plichtsbetrachting, steeds op zijn post en steeds bereid voor collega's een beurt te vervullen. Daarenboven was hij steeds een goed kameraad, hartelijk in den omgang. Spr. sloot met den wensch dat van Luyn nog vele jaren zijn ambt zal mogen vervullen in geluk en voor spoed met de zijnen. De jubilaris was reeds een schoorsteenpendule aange boden. Vervolgens wilde Spr. ook in de hulde betrekken de echlgenooie van den Jubilaris die zich vele offers heeft moeten getroosten, waarna Spr. een prachtige bloemenmand aanbood. Pastoor Hooijman wilde bij dit zil veren collectanten-jubileum een enkel woord zeggen. Collectant zijn is een heel eenvoudig ambt, doch een ambt dat van beteeke- nis is voor de materieele positie van parochie en armen. Van Luyn heeft met buitengewone plichtsbetrachting zijn ambt vervuld en niet alleen zijn eigen beurten stipt waargenomen, doch stond ook steeds klaar voor anderen en met de uitbreiding nam hij met het grootste genoegen twee beurten waar. Van Luyn verwacht geen dank, doch dezen dag wilde Z.Eeiw. niet onop gemerkt voorbij doen gaan en over handigde een ingelijste foto, ex- en interieur van de verbouwde St. Hen- ticusk .rk, de hoop uitsprekend dat de jubilaris nog lange jaren zijn ambt moge waarnemen in het belang van kerk en armen en voor eigen ziel. De heer O. Bunnik las een geluk- wensch voor in dichtvorm vervaardigd door Mevr. Bunnik. Herwonnen Levenskracht. De Zaterdag gehouden Bloempjes dag ten bate van Herwonnen Levens kracht heeft opgebracht f321.38, on geveer f50.— meer dan vorig jaar. De vliegenier van Tannenberg. Toen in de warme Augustusdagen van 1914 de oorlog aanving, stond Duitschland tegenover een dubbel front. Het moest in het Wt-stcn snel opmar- cheeren teneinde Frankrijk 1c verhin deren een inval in zijn gebied ie doen, het moest in het Oosten het in het Russirch gebied uitspringende Oost- Piuisen met zijn hoofdstad Konings bergen legen den Russischen overval beschermen. De Russische stoomwals, welker in vloed men tol voor de poorten van Berlijn verwachlle, werkte echter niet zoo snel ais was voorzien. Maar toch is het nog altijd een raadsel gebleven, dat de overmachtige legers van Ren- nenkampf en Samssonoff, uitstekend uitgerust, goed aangevoerd, met het ter rein bekend, een zoo geweldige neder laag hebben geleden als Hindenburg en Lüdendotff hen toebrachten in de Masurische Meien. Zeker, aan hel ver raad van Rennenkainpf wordt niet ge twijfeld, maar zelfs wanneer dit vast staand zou kunnen worden gerekend, blijft nog de plichtsgetrouwe Samsso noff, wiens strategische kwaliteiten werden erkend, over. Hoe is het tot diens groole nederlaag gekomen? Terwijl RennenkampI slechts aarze lend en langzaam voorwaarts rukte, had Samssonoff, nadat eenmaal beslo ten was zijn leger niet legen Qalicië, maar tegen Oost-Pruisen te doen op rukken, energiek aangepakt. Zijn zui delijke vleugel hield bij Solda hel daar gelegerde Duitsche front vast; het noordelijke lag tegenover Allenstein Het centrum, gevormd door drie elite corpsen van het Narwa-leger, drong krachtig voort over het terrein, door bosch, kleine meren en moerassen be dekt, teneinde het daartegenover ge legerde, schijnbaar zwakke Duitsche corps bij Tannenberg en Hohenstein door te breken en zoodoende zich van het spoorwegpunt Osterode meester te maken. Steeds westelijker drong nten voort, en uit de uniformen der geval len Duitschers en de krijgsgevangenen viel op te maken, dat het 20ste Duit sche legercorps tegenover de Russen stand hield. Bekend met de sterkte ervan, kon liet niet anders of de weer stand moest spoedig overwonnen zijn. Intusschen, Samssonoff kreeg van opgestegen vliegers berichten, dat zoo wel tegen den Noord- als tegen den Zuid-vleugel van zijn leger geweldige Duitsche t roepenmassa's oprukten. Dat kon geen andere bedoeling- hebben, dan deze beide vleugels te omvatten en zoodoende de drie deelen van zijn leger in het centrum te omsingelen en te vernietigen. Samssonoff .noest dus een beslissing nemen: óf, niettegen staande dit gevaar op zijn beide flan ken, toch in het midden trachten zich een weg naar het Westen te banen, óf deze doorbraak-pogingen op te ge ven, teneinde met alle kracht een der aanvallen op de beide flanken te weer staan. In Ortelsburg, vlak achter het front, riep hij zijn olücieren samen en overlegde met hen. En al spoedig bleek het, dat de groote meerderheid, gezien de positieve berichten der vliegerver kenners, de voorzichtigheid voorop stelde 1 verdere doorbraakpogingen in het cen.ruin afried, omdat daardoor geheel het leger gevaar kon loopen en dan Polen en Lithauen voor den Duit- schen vijand open lagen. Reeds was de chef van Samssonoff's staf aan het dlcteeren van de bevelen, die naar alle zijden moesten uitgaan, en reeds waren de eerste ordonnansen vertrokken, toen er iets zonderlings gebeurde. Uil de richting van Warschau werd een vliegmachine gesignaleerd, reeds lang voor de landing als een der militaire vliegtuigen kenbaar. Stijl daalde deze zooveel mogelijk in de lucht en was spoedig uit het gezicht nabijheid van Oilelsburg, en nauwelijks verdwenen. had het toestel den grond geraakt, of Zijn verbaasde officieren deelde Ge- een jong officier in het veldtenue van neraal Samssanoff mede, dat de Groot den Staf, sprong er uit. ik moet onmid-! vorst zich weinig vriendelijk had uit- dellijk naar den Opperbevelhebber, zoo1 ge'aten over de langzame wijze, waarop grauwde bij naar een militair motor- wielrijder, die nabij stond, en slingerde zich achter dezen op het voertuig. Reeds drie minuten later stond hij voor het bivak van Generaal Samssonoff, wien hij zich als Kapitein Keiler naai Berlijn werd gerukt. Had men Os terode in zijn macht, dan kon men bijkans ongehinderd tot Berlijn door dringen. De van Duitsche zijde gemelde poging tot omsingeling van de flanken schijnoperatiesin het Noorden een dringende order van den Genera- werden ze door Rennenkatnpf, in het lissimus Grootvorst Nicolas voorstelde. I Zuiden door twee legercorpsen uit Haastig verscheurde Generaal Sams-Warschau in de kiem verslikt, sanoff het couvert, overzag den inhoud, En zoo zette Generaal Samssonoff al en begaf zich in het zijvertrek, waar zijn krachten op de doorbraak in het hij den Chef van den Staf beval geencentrum. Totdat in den loop van den verdere bevelen uit te zenden. Hij riepdag zoowel uit het Zuiden als uit het den Stafofficieren toe, dal de bevelenNoorden de onheilsvolle berichten om het offensief in het centrum stop!kwamen, die hem deden zien, dal de te zetten niet moesten uilgaan; dat Duitsche operalies geen schijn-opera- intcgendeel op bevel van Grootvorst ties waren geweest, integendeel, dat Nicolas de aanval krachtig moest wor-| de eene flank in vollen terugtocht. de den voortgezet. Den Stafofficier uit andere kampend tegen een omsingeling Warschau dankte hij voor zijn vlug intermediair, en verzocht hem aan den Grootvorst te melden, dat hij reeds morgen met de doorbraak hoopte ge slaagd le zijn. Deze groette op militaire wijze, vertrok en een paar minuten later verhief zich de vliegmachine in de was. Telefonisch zond Generaal Sams sonoff een noodkreet naar Warschau, waar hij den Grootvorst zelf aan het apparaat kreegik ben met bijna geheel mijn leger ingesloten, zend mij ten spoedigste versterking. Felle verwijten van de zijde van den Grootvorst, waar-I tegen Samssonoff zich op grond van het ontvangen bevel van den vlieger tracht te verdedigen. Maar dan blijkt het, dat noch de Grootvorst, noch iemand in het Oppercommando iets weet van een dergelijken order. Wat Samssonoff vertelt is onzin, is niet te begrijpen. Hem wordt gevraagd of hij dan zijn verstand heeiemaal verloren heelt om zulke dwaasheden te telefo- neeren. Dan wordt den veldheer, die tot op dat oogenblik, rusteloos en energiek werkzaam is geweest, alles duidelijk. Wat er geschied is begrijpt hij niet, maar wel begrijpt hij, dat hij het slacht offer is geworden van verraad, van misleiding of van wat ook. Van de hoogten om Item heen dondert het onophoudelijk kanongebulder, van alle zijden komen de berichten, dat zijn troe pen geen stand kunnen houden, dat deeien van zijn leger zijn omsingeld en zich hebben overgegeven. Dan grijpt hij naar den dienstrevolver en schiet zich voor hel hoofd. Zoo vinden hem de ordonnansen, die naar hem zoeken om zijn bevelen le ontvangen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1935 | | pagina 1