V UIT HET LEVEN VAN EEN DUITSCHEN VLUCHTELING I DE EEMBODE VRIJDAG 16 DECEMBER 1938 KOLONEL C. DOORMAN OYER „NEDERLAND TER ZEE" Zilveren jubileum van „Onze Vloot" te Amersfoort Engeland en Brilach Nederland vlak bU de belangrljlute ha vens van West-Europa, op een knooppunt van het wereldverkeer. '•maal op hat land rijn georiënteerd en tmeraloort met a'n Berg ijioog en droog" er van de kusten U|rt, toch verdient onse loot hier meerdere belangstelling. Het w as dan ook een beperkt, maar neer loet geaelsehap w.o. öch bevonden do urgemeeater mr. J. O. O raat van Rand- IJck en generaal-maloor A. v.4 Bent tar kolonel Q. Doorman aUn herdenklngs- xw22! 'SJÜ.W mi in en tegenover het belangrijke petroleumge- m. «*-•». e een groot verleden en vloot- De bevolking - de en In het begin dor "üri)k _sh 'j* het iuliaan«£ Impmium. waartU «rij jen aangetoond, dat wtl de jU WU hebben afhankelijkheid souden krijgen. Wal mandaataellanden die heeft gekregen, weer af sal sta Desc eilanden vormen belang punten voor eljn vloot ln Zuidelijke rich ting. De strategische Ugging Oost-Indlö is buitengewo Ugl op de scheiding van Indische en Qroo- il inhoud Do strijd oen da heerschappij ter see bracht ons herhaaldelijk tn oorlog met En- reland. dat ons echter steunde wanneer een •vdere machtige mogendheid ons dreigde ln e lijven en soodoende de kust tegenover Sngeland M beheerachen. Aan onae macht kwam een einde toen aan iet einde van de lSde eeuw het rijke Hol- And voor allee te inn was en Frankrijk '•nalotte geheel de Harvl op ons legde. Op het eind van (.e 18de eeuw mlsch nog ip een laag peil staat. WIJ hebben een vloot noodlg: le voor de beveiliging van onrc vcrl dingen 3e voor de beveiliging der afsondeilljke blededeelen. 3e Voor de kust- Ad le beveiliging Dit ls een besliste noodzakelijkheid, leen voor de verbinding ven Oost ei Indlë me: het moederland, maar ook I-oor het Instandhouden ir den ai 1 16818 schepen, t -nde 28387.434 NAT. In Amsterdam kwamen ongeveer 1 rhepen binnen en ln totaal ln Neder 1; 22078 «-hepen. In 1898 voer 1.87 pCt der i der iu 4.21 pCt. Het n scheepsbouw bedroeg ln 1898 29 865 leze verbindingen Het saldo-invoer ln 1933 van onbewerkte en voedingsmiddelen voor mensch dranken bedroeg 3.374.000 ton, 380 K-O. per hoofd der bevolking. Een der gelijke hoeveelheid ls niet te missen Voor de onder le en 2c genoemde te sljn ln het aljemeen noodlg slagschepen licht materieel. De slagvloot, waarvan de slagschepen de kem uitmaken, ls ln de eerste plaats rekend op h't stellen kracht, terwijl het Uc I eerste plaat» Het maatschappelijk kapitaal ln scheeps vaart belegd bedroeg in 1888 nog geen 37 mlllloen en In 1938 240 mlllloen. Deze dorre cijfer mogen u een Beeld ge ven van het enorme belang van de seevaart Nu komen wij tot de verhouding van Dullschland tot de zee. tn .Metn Kamp!" geelt Hitler op blz. 64 aan. dat de uitbreiding van Dultachlands bodem slechts kan geschieden ten koete van Rusland en dat hiervoor de bereidheid van Engeland gesocht moet worden: hiervoor kunnen geen offers te groot rijn. Jr war auf Kolonlon und Be«g-:-ung iu verslchten." Hitler riet duidelijk In. dot een Vlootbou* itand zoekt. De Uchtmaterleelvloot voert hoofdzaak een bewegingsoorlog, het Uchte materieel ls verplicht afwisselend de strijd krachten van den tegenstender te ontwij ken en op te soeken. Laten wij eerst eens nagaan de «ter van de vloten van de verschillende moge Linieschepen: Engeland (Inclusief Do nlons) 15. Amerika 15. Frankrijk 7. Iti 4, Japan 9, Dulteehlond 1, Nederland 0. Krulsera: Engeland 63. Amerika 28, Frank rijk 14. Japan 34. Italië 34. Dultachlai Nederland 3. Slnm 2. Torpedobootjager» en flotleljoleldera: geland 148. Amerika 183. Frankrijk 80. J«r pan 93. Italië 60. Duttsehland 13. Nederland log moet lelden voordat de Duitache vloot hiervoor sterk genoeg ls. Engeland zal aljn heerschappij over de zeeën niet afstaan. WIJ hebben dus voorloopig geen leeoor- log van Dulteehlond tegen Engeland (e Nu kunnen wij. wat c toestand aangaat, ons het baste vergelijken met Engeland. Evenals wij heeft belangen In alle werelddeelen. ei Is het een zeemogendheid. NU koet de exploitatie van I slagschepen tvenveel als de exploitatie v - Herleiden wij volgens dezen 16 linlesohepen tot kruisers, dan krijgen wij 36 kruisers en ln totaal 53 en 36 sera Nu heeft Engeland ongovo i Wij h 1 Volkslrontre- I 1 ™n Ueln formaat, de De Ruyter. geermg gehad. Dit staat - wat de volks-1 WU de torpedobootjagers kracht betreft - gelijk met een verloren ?°l,le'*}e!tlen door 6, dan krijgen wtj 36 oorlog. Een oorlog dl» voorloopig geëindigd hadden er slechts 8. waarvan 6 ie met de vrede van München. BIJ deze vre- d. la een schrap gegeven door de hegemo- Wanneer wij den welke uitgaven nle van Frankrijk op het Vasteland en deze «ëndbeden per hoofd der bevolking vrede heeft Dultschland den weg geopend *>un weennacht besteedden, dan U 1 in Zuid-Oostelijke richting. Ter toelichting duidelijk, dat wij zoovee. minder hebben, wijs lk op de aansluiting van Oostenrijk bij aaD de 0IU omringende mogendlieden. Ik Dultschland. op "t ln bedt nemen van Budo- u nle' vermoeien met hot opgeven van ten Dultschland, op 'n heroriënteering van 10 veel c|Jfcrs I" dit verband zal Ut si de regeering var. Praag van Frankrijk af cijfer» voor Engeland naar Dultschland, op economische penctra- (Is In den Balkan en op het zich uitgeven als beschermer van de Mohammedanen door Dultschland. N" W11 Ik betwijfel of dit laatste uit godsdlenstl- J0"01" °P f*'1 ie motieven ls. maar het ls duidelijk, dat "j150 bi) (taalkundige motleven hier de rol spelen I 5°*"? ""den en dan ls deze „beechermlng van de Mo- denxen aan tiammedanen" rechtstreeks tegen Engeland nog eer lerichl. het land. dat het grootste aantal Mohammedanen onder rich heeft. 8J*- -f* '«"olgerj na de desiderata Zeer speciaal geldt deze „bescherming deskundigen ten opzichte van de vlootst -en de Mohammedanen" om macht en In-ater «rdedlglng van Indle om te be loed te krijgen ln het Oosten van de Mld- met w" opwekküig. deel tellandsche Zee brengen, echter ls het le vergelijken mei het mogendheden Dit tem de finish bij een ren, sns euro de zweep op Idle vereenlgtngen, dis den k nog even wijzen op I It verband wil ;e verovering >1) het Buez-kanaal door luldalljk te maken, dat de ctaatkundlge to tand van Engeland nabij het Suezkariol Het beter op geworden ls en zeer tercel Engeland verontrust Wordt de zeeweg door het kanaal vi iuea voor de Engelschen afgesloten, tb (rijgt de--J Na d n verdrijven w vaarvan wij de belang rijkst! Ml- veralsg uitgebracht «"earbïj mét" dinkbur- held werd teruggezien op den ledenaanwas van 80 pCt.. zoodat een van 33 op 61 steeg. Hennnerd werd aan de aangename aamen werking met de vereenlglng voor Luchtbe- om de Kaap de Goed- Hoon T ver*enlR,n* voor 0061 m West Pnncevlag, en de Jeugd- luchtvaartclub bij het organiseeren van le zingen en propaganda-avonden waar het be zoek zeer bevredigend waa Jammer dat de financiën niet zulk een re .«kleurig beeld 1 dan ook niet aangenaam rijn. r en meer dringt near zelf standigheid. De K>e«tand bij hel 8uezkanaal la ook ■oor Nederland van groot belang van de moeilijkheden van Engeland aange stipt Over Spanje en den Invloed van Dullschland en itaUë op dit land zal ik kort heidshalve niet SDreken. Van oneindig groo- tar belang la de toestand In het verre ten. Het tijdperk, dat het leven rich centreerde om de Mlddellandsche Zee. heb ben wl) gehad 1 leven rondom den Atlan- Ufchen Oceaan ls veel bclangrliker geworden Nu weer krijgen wij een verplaatsing en wel naar de O rooi c of Stille Oceaan, de machtsverhoudingen hebben zich daar nog Het programma voor Zondag a.s. Voetbalprogramma voor 7, Voorwaarts—AP. W.O. Ares—Amersfoort Vooruit. ■V.O, 3, li Amsvorde 3—8.E.C. 3, 13 uur. Quick 3F.A.K. 3, 11.30 uur. Veendaal l-AP.WO. 8, 13 ui Hes. 3e klaiae O: De Zebra's 3—Quick 3. Ros. 3e k Quick 4—P Re». 3e klasse B: Baarn 4—'t Gooi 8. 12 uur. Ameraf. Boys 4—A.W. 3. Rea 3e klasse O: G.M-H 3—Baarn 3. Rea. 3e klasse D. NBC. J-RV.C. 4. Rea 4e klasse A: Hoevelaken 9—Ameraf. Vooruit 3. Soeetorberg 3— Oroen-Zwart 3. HOLLAND EN QUICK SCOREN quit ELF DOELPUNTEN. Ken pittig, doch buitengewoon Holland e prettig par- aan de Thorbeekeloan ge speeld- Het ging in de verjongde Oranjeploeg al heel aardig; alleen werd het spel nog wat I te kort gehouden. Maer overigens viel ei veel goed» op le merken bij Holland. Dt Amersfoortora gooiden het epol meer oper en daardoor zat er In hun spul ven veel ver element. dat mooie goals oplever de. Holland nam i spoedig de leiding door- tón der Qulrk-achlerspe- m doel deed verdwijnen iel spel daarna eenlgcn wisselende kansen. Door schop, dlo vi Zoghei fraai op 3—0 brengen. Koppen Vervolgens an£ op 3—1. De Qükt-1 Blom -fraai langs keeper von vnnr i Driel (3—1) en de centervoor zorgde In de tweede nelft had Holland e valler voor Koppen, terwijl Quick de ling wijzigde. Na 30 minuten hergaf e den Un Zlniel wist Oranje wederom de leiding te geven (6-4) maar het werd al weer door Cósnr gelljk(44). Zingel «1st Ovanjp wederom de leiding te geven (6—5). Door snol toeloopen bracht v. d. Straten den stand op 8—6, wonibU het ls gebleven. SOPLA DE MINDERE VAN EL1NOKWIJK. Ellnekwljk verscheen met éën Invaller, n.l. Valkenburg, die vier van de vijl door EUnok- wl)k c scoorde doelpunten voor zijn n Zoghei weerde zl hield hU er uit. I r sehote ichtlg Wel raakte de Sopla-doelmnn hot leder nog aan. doch het schot «'as lo hard en na 18 min. leidde Ellnekwljk met 1—0 Sopla beantwoordde dit doelpunt mot een fraalen tegenaanval, het schot van v. d. Brug ging luist naast. Daarna was het weer J- --- Ellnckwllk Vnn Roeden zond Ooien ln. doch Paul v Zoghei >351. Hel Ellnckwljk-doel ont- tp I3. Even Inter profiteerde hij ut m dr bopla-ochterhoedo 1—3. hel vierde EllnckwUkdoelpunt .-kenlng, hij lokte van Zoeliol uit zijn qoci en had geen moeite den bal In hel ledige doel te plaatsen Toen Valkenburg het vijfde doelpunt had gescoord, namen de Zullenaren het kalmer op. Kort voor lie: einde kon v. ri. Kooy het tweede doelpunt de verblufte Kraak zeen hand ultate (3-0). Hieimce Is het laatste restje Amavorda's genatand gebroken. A.P.W.O. zet nu g Ellnekwljk w r verdiend met 6—3 Stichtsch Gooische Schaakbond WEDSTRIJDEN TE AMERSFOORT Voor de competitie van den Stlchtach Gooi- ichon Schaakbond speelde In Hotel „Mono- nole". te Amersfoort, het eerste tiental van Asva tegen haar etadgenooie Denk en Zot. Reeda om 9 uur nam Aava de leiding, waarna oen spannende strijd ontstond, w. ike tenslotte eindigde In een voorlooplge 4H—3VJ overwinning voor de thuisclub; 3 pannen werdon ter arbitrage opgezonden. Tegelijkertijd ontmoetten elkaar net 4e n Asvn er "-„u irmogen te de leiding 'D^Amsvorde-doolmnn nemen als E. backs binnen hot strafschopgebied een "overtreding be gaat, straft de scheidsrechter dit met ton vrije schop. H. v ,d. Filer geeft listig oen tikje naar H, Snijders, deze schiet ineen* -n stand gaat de ™»t lm tlng 1 ussrhcn de uitslag luidt: 8—7. 1e dentallen Amersfoortora. De uitslag w (1—01 M( .n do twcoi i de meerd( lAare-aelor. „SS l pl.m. 25 mini lier aen oai in s'n bezit heeft uiuuo •- -■ onverwachts om cn lost een harden BnKKcnra.^se an hctrdoeldterecht komf"tn^woeroa steunpunten). BURGERWACHT Te Hoevelaken hadden echletwedetrljden plaats lor «eleRenheld van het 20-laile n.- ataan van de Hoevenlakensche burjcrwacht Do belangstelling whs eroot. Er dongen :trmi irst. 47 p 3. D. C v. d. Ham. 45 p (35 d. Haaf. 45 p; (28 Theorie en practijk van 't commu nisme aan den lijve ondervonden. Het Japanjchc leger wenachl» eerat een eHbreldlng OoetwearU. De Japenache vloot •eo uitbreiding Zuidwaarts Ik herinner mij ruw de woorden van een Japansch zeeoffi- oSM I-idl* »t"iV Uil* wil be J"iwin-»e Within tan yeara In den fljdeduur heeft hll zich varvlit. hel sticvwi van de Japr.nsche marlnr naar het Zuiden heeft hij echter wel aan- TMMÖwn Japau en ons Indlë liggen de FhlHoIJncn «"ar-uin de «raalkundtge toe- «tand nor i'.lljd onreker Is Met de r. dr hand zou t« bewijzen zijn. d.it zij on- B.O.—Eemland J. AFDEELING I. V ertrou wenspost. Mijn toewijding voor de znak van onze partij bleei' niet onop gemerkt en zoo werd ik vereerd mei een vertrouwensposldie hierin bestond dat ik in een ta melijk uitgebreid district leider onzer organisatie werd. Het was een moeilijke opgave. De geldmiddelen waren wel niet rijk en royaal, maar ze kwa men toch voor het noodige be hoorlijk binnen, zoowel uit het buiten- als het binnenland. Wij organiseerden een vrij drukken vapensmokkel, want het was •en heele toer om er binnen hel aderland aan te kunnen komen. De organisatie was vrij goed op touw gezet, vooral de berich tendienst was goed verzorgd en functionneerde keurig door het heele rijk. Tegen de Hitleriaan- sche revolutie bereidden wij een legen revolutie voor, waarvan 't centrum lag in West-Berlijn; een hecht punt in onze beweging was het feit dat veel legerofficieren voor onze zaak voelde en er daadwerkelijk voor ijverden. 15 Juni 1934 kreeg ik van de hoofdleiding opdracht om op 25 Augustus 1934 met mijn vol gelingen een poging le wagen om in de garnizoensstad waar ik toentertijd lag mei één slag de macht in handen te krijgen. Reeds op den 20sten Juni riep in mijn eigen privé-woning mijn vertrouwensmannen bij elkaar komen om de mij gegeven nstructies te bespreken. Plannen worden besproken. Zoo goed als alle leiders, die onder mijn gezag stonden kon ik zeker vertrouwen; ik had ze Hen opgeroepen en behoudens en enkele uitzondering ver schenen allen. De afwezighejd der overigen was ofwel met op gave van redenen verontschul digd, ofwel verklaarbaar uit het feit, dat men niet wist waarom ik deze vc.-gadering belegd had. De vergadering begon vrij laat in den avond en duurde tot diep in den nacht. Wijd cn breed wer den plannen, mogelijkheden en onvoorziene omstandigheden zoover als dal mogelijk was aan een uiterst zorgvuldige bespre king onderworpen. Gedachtig de. wijsheid, dat de morgenstond goud in den mond heeft, kwa ii he onmiddellijk bij het wekken in de kazerne onze actie zouden be ginnen. Dat zou dus zijn rond zes uur :n den morgen. Nog ernaast. Het plan was goed De bespre kingen warén goed, alles was zelfs puik en tochhadden we ons in zekeren zin misrekend. Wij hadden ons misrekend in 't meest onberekenbare dat er is; een mensch. Er was een ver rader onder ons, waarvoor ieder van ons door het vuur zou zijn gegaan, zóó huichelde hij trouw aan onze beweging. 21 Juli 1934, dus nog een maand voor onzen datum wer den we verraden. Overal werden onze mannen gearresteerd en opgesloten. Met alle mogelijke trucs slaagde ik er in onze pa pieren te vernietigen, voorzoo- ver die onder mijn bereik waren en zelf te vluchten. De vlucht. „Waarheen" was gauw gevon den. Practisch had ik maar één kans: de Poolsche grens. Zonder eenig aarzelen (dal had me fataal kunnen worden) koos ik die richting cn alhoewel het een bijna krankzinnige on derneming was, probeerde ik uit het land in het voor mij veilige Polen Ic komen. Nog weet ik niet hoe liet me lukte; alleen bleef mij bij uil die vlucht een razende angst wanneer ik er aan terugdenk: zelfs nu nog. Ik moet roekeloos geweest zijn zor weerga. In alle geval, ik beland de ongemerkt in Polen en meld de mij daar bij de vreemdelin- gen-politie. Met een vrij nauwkeurige eerlijke uiteenzetting van wat mij overkomen was, gelukte het mij om vrijen doortocht door Polen le krijgen. Men interes seerde zich sterk voor wat er in Duitschlnnd gebeurde en ik moet zeggen dat ik keurig en in alle opzichten welwillend behandeld werd. Die prettige ervaring zou ik niet overal opdoen in Polen. In Warschau begaf ik mij naar hel centrum der democratische beweging. Jarenlang had ik zelf in dienst dier beweging gestaan; mijn rampspoed van dal uur wgs er zelfs aan loc Ie schrijven. Alles had ik overgeleverd voor de Stelling; Broederlijkheid. Voor mr lemcnschen luid ik hier i Augustus 1 gedaan wat ik koi dacht men schijnbaar anders. Duidelijk wvrd mij te verslaan gegeven, da' men niet voor mij doen kon. Vooral had ik ge vraagd om hier of daar aan werk te worden geholpen, maar daar was heelemaal geen sprake van. Zooals het gewoonlijk gaat: wanneer men iemand kwijt wil zijn wijst men hem den weg na.' r andere regionen. Zoo was het ook hier. Men begon mij voor te praten dal Rusland mij een kans zou bieden. Daar moest ik heen, zei men. l-ater begreep ik dal men dacht: Dan zijn wij je kwijt. Rusland was eenvoudig een ideaal voor iemand in mijn om standigheden, hield men mij voor. Daar was werk te kust en te keur. Er wa. een dictatuur, dat was waar. Maar dat was een dictatuur van de massa, niet van een enkeling, die een halfgod was. Het was een dictatuur die heelemaal lag in de lijn der democratie. Ik zette oogen op als een kalf en protesteerde mei handen en voeten. Maar hel eind van het liedje was: willens of nillens ik moest het probeeren, dat was alles vat me nog overbleef aan kansen, Ik wop heelemaal niet enthou siast voor Rusland (achteraf blee!: dat dat zijn goede gronden had), maar wat moest ik? Ik maakte dus van den nood een deugd en decreteerde me zelf: naar Rusland! Naar het arbeidersparadijs. Nooit had ik Rusland bezocht, maar door een samenloop van omstandigheden, vooral bevrien de relaties met Russen, had ik 't Russisch vrij dragelijk geleerd. Ik kon me ermee helpen als dal noodig zou zijn. Ik had altijd een afkeer gehad van het communis me. Dat was mij bijgebleven uit den lijd dat ik me gewijd had aan een studie over de ideeën van Marx. Het marxisme was me toen alles behalve sympathiek ge worden. Mijn dèmocratische op vattingen brachten mee, dat ik me maar heel moeilijk met eenig onderdeel van de marxistische levensbeschouwing vereenigen kon. In die stemming trok ik naar het Russische consulaat te W schau. Ik had alleen maar een militaire pas bij me. Na heel veel vijven en zessen zou ik daar een voorloopige pas krijgen met een vrij beperkte toelating om de Russische grens over te gaan. Ik was met mijn fiets uit Dtiilsclilarid gevlucht en aange zien mijn financieele toestand uitgesproken slecht was, besloot ik per fiets verder Ie reiz.en In Rusland. Aan de Russische grens werd ik meegenomen naar een wacht lokaal der beambten. Ren offi cier van liet roode leger nam mij in verhoor. Ik moei zeggen, dc man was niet kwaad, maar uiterst secuur. Hij behandelde mij fatsoenlijk, maar onderwierp me aan een visitatie die minder aangenaam was. Wel drukte hij er zijn leedwezen over uit dat hij me aldus behandelen moest, maar zijn instructies lieten geen andere mogelijkheid open. Lang was hij met mij bezig over de inderdarfd belangrijke vraag wat ik eigenlijk in Rusland kwam doen. Heel bijzonder had hij be langstelling voor eventueele plannen om dienst te nemer, in hel ronde leger. Omdat ik zelf geen flauw idee had van wat ik allemaal begin nen moest meende ik dat het beter was om me maar nergens aan te binden voorloopig en ik zei hem dan ook dat ik daar momenteel niet over dacht. Ik voegde eraan toe dat ik zoo dat mogelijk was naar Leningrad zou willen reizen. Hij lachte eens en tot mijn enorme verbazing stippelde hij eer heel gedetail leerde reisroute voor mij uit. Het leek wel een spoorwegbeambte, die mij reisadvies gaf! Met dat reisplan werd ik zon der meer naar den plaatselijken commandant gestuurd. Ik snapte er niets van. Het leek wel een soort van vrijheids beroving en dat in het land der bevrijding! (Wordt vervolgd.) C. ST. SCHANDELIJK. In een blad stond als adver tentie de aanbieding ter over name van een kindje, lief meisje van een jaar of twee, met stoel en wagen wegens echtscheiding der ouders. Ieder woord e-bij is e veoL een te COLIJN EN GOEBBELS. Hier in Holland durven poli tieke tegenstanders nog al eens iets te zeggen van Colijn, Gosc- ling of wien dan ook der minis ters. Als 't niet beslist beleedi- gend is, kan dat zelfs ongestraft In Dullschland zei een Hol» landsclic dame in 't Uollandscli aan liunr bloedeigen man, dut GoelilHs zelf op een Jood lick. Ze heeft ccn paar weken aard appelen moeten .schillen in een concentratiekamp.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1938 | | pagina 3