De Eembode
F. A. T U L P
ELZENAAR
54"e JAARGANG NUMMER 8
a=~jP^rSJ5SS S
N-v- Uitgevers U|). Neerlandl».
WAARIN OPGENOMEN HET „WEEKBLAD VOOR BAARN"
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN E.O.
VRIJDAG 31 MEI.1.949
VERWOESTING TOT VOOR DE
POORTEN
„HET LICHT VAN DONKERE UREN"
NOOD LEERDE BIDDEN
De terugkeer ln huls en werk
kring heeft ons voor de taak ge-
eteld, den dageUJkschen arbeid met
kracht te hervatten en de stagnatie van
de eerste oorlogsdagen te overwinnen.
Na de zekerheid te hebben verkregen
omtrent onze bestaansmogelijkheden
hebben wij eens rondom ons geschouwd
en wU zUn getroffen door het bewust-
zUn. dat de verwoesting onmiddellijk
voor de stadspoorten tot staan ls geko
men.
Verscheidene eenvoudige, welvarende
dorpen rondom ons. die binnen het
schootsveld van eigen en vreemd ge
schut hebben golegen, toonen slechts
geblakerde pulnen. De vruchtbare vel
den, eens de roem van den boer, zijn na
de Inundatie als grauwe vlakten met
rottend gewas drooggevallen.
De vlammen hebben aan den rand
van Amersfoort gevreten, maar de bui
tenwijken bleven gespaard. De ranke
Lieve Vrouwentoren rijst nog Jubelend
boven de roode pannedaken der oude
stad en dit stemt ons tot groote dank
baarheid.
Er zijn dagen geweest waarin de zwa
re stem van het kanon ons de onder
gang der stad voorspelde, een onder
gang die plotseling kon zijn als het uit
breken van den krijg op den vaderland-
schen grond. Plotseling, nog voor de
karavanen van geëvacuecrden zich ln
beweging zouden hebben gezet. Want
Amersfoort, stad ln de linie, droeg hot
karakter van een toekomstig slagveld.
LOUTEREND VUUR
De onzekerheid van het leven heeft
ln de dagen van het' wachten op eva
cuatie velen tot Inkeer gedwongen, een
Inkeer die leidde tot een erkenning van
het eenlge levensdoel.
Hoe Juist ls deze Inkeer dezer dagen
geschetst door een priester-Journalist
van de zwaar-getroffen „Maasbode", die
temidden der vertwijfelden heeft ge
staan. wier stad voor een groot deel tot
puin en asch was geschoten. WIJ laten
zijn nabeschouwing over die bange da
gen hier volledig volgen.
..De gevoelens, die ons ln de laatste
weken hebben bestormd, beginnen te
bezinken, We komen tot rustiger be
schouwing, tot Juister Inzicht. En alles
wat wU meemaakten en dat ons louter
ongeluk en rampspoed scheen begint
heel langzaam zich aan ons voor te doen
ook ln een ander licht. Geen wolk zoo
donker, of zU kan een lichtenden' rand
Wie dat het eerst konden
ren zUn wellicht onze priesters geweest,
die ln de oogenbllkken zelf, dat de angst
het hoogste steeg, hun geestelijke hu b
mochten bieden.
En wat zU dan wel het allereerst kon
den vaststellen was de aloude waarheid:
Wat wordt. Juist ln de schaduw van den
dood. het leven als met één slag gezien
ln het eenlg ware licht, het licht der
eeuwigheid.
Daar staat hU voor ons, de strulsche
man met het bebloede gezicht. „Zijt ge
katholiek?"
..Ja." en dan In een soort vertwijfeling
„Maar lk heb er ln Jaren niets aan ge
daan,..." Een korte opwekking, de ab
solutie. de belolte van blijvend horstel
van alles, waurln zoo «chromclijk te
kort was gekomen.
Er ls nog Iets, dat onze priesters, wer
kend ln de uren des gevaars. op ontroe
rende wijze mochten ondervinden: wat
ls dén de drang naar den priester groot!
Van alle kanten komen ze aan. ge
wonden en niet gewonden, vragend,
smeekend om de absolutie. ..Ik heb acht
dagen geleden nog gebiecht, maar geef
me toch de absolutie,."
„Dank u. eerwaarde, misschien zien
we elkander al spoedig weer, elders." 't
was het erkenteltlk woord van een jon
gen man.
Zelfs nlet-kathoUeken komen naar
den priester toe. „Ik ben niet katholiek,
maar hier staan mijn vijf kinderen, ze
gen. zegen, zegen ze..Een nlet-katho-
Uek komt op het hoogtepunt der ontzet
ting met zUn kindje bil een priester eh
vraagt: „Doop het." HU had ln een
flesch het doopwater meegebracht.
En toch zelfs ln die ure het sinistere
woord van een verstokte tot den hel
penden priester: ..Wat doe JU hier?" ge
volgd door het resolute Ingrijpen van
een Nederlandsch soldaat: ..ZwUg!
Eerwaarde doe uw plicht."- Een andere
zwaar gewonde antwoordt op de vraag
van den priester: „ZUt ge katholiek"
met een wrevelig: „Wat komt er dat op
aan?" ..Het komt er niet up aan. maar
we kunnen allen ln deze oogenbllkkeü
toch even aan O L, Heer denken. Wilt
g8 de absolutie hebben?" „Ja."
yelen wellicht hebben in dis donk re
aldus het leven gezien ln hot Juiste
licht, met blijvend resultaat. Voor hen
werden de angstmomenten tot oogen
bllkken van onschatbaro genade.
Anderen hebben die stonden van
haast onmlddelUJk Gods-lngrUpcn niét
mogen beleven. Maar ook zU kunnen
zich, zonder veel Inspanning of moeite.
Indenken, welke hunne gevoelens zou
den zijn.geweest. 41s zU die verschrik
kelijke uren van heilrijke genade hadden
mogen beleven. ZU mogen daaruit de
eenlg Juiste conclusie trekken, en ook
hun leven zien ln het eenlg Juiste licht,
dat anderen ln donkere momenten ver-
Moge op het Nedorlandsche volk ln
Mol heeft de vroegere Ncdsrlandsche
regeering zich naar Engeland begeven en het
- -in zUn lot overgelaten.
Onder den invloed der Dultache wapens en
scffend dat een verdere tegenstand nutte-
M zou zUn. heeft de Opperbevelhebber der
..jderlandsche troepen te land en ter zee nog
denzelfden dag besloten aan de geheele
Nedcrlandschc Weermacht liet bevel te geven
den strijd te staken cn de wapens neer ta
Met dit, voor een soldaat zwaar besluit,
eft de Opperbevelhebber der Nederland
se troepen ln hooge mate Inzicht ln den
irkelUkon militairen toestand bewezen. HU
heeft ten volle besclt dot leder uur van voort
zetting van dezen onzlnnlgen strUd voor zUn
troepen en zijn bevolking slechts r
bloedoffers
n de vroegere Nederlandschc regci
haar conspiraties met Engelani
Frankrijk den strijd tegen Dultschland te
deze uren niet het verschrlkkeUJke
Schriftwoord van toepassing zUn: „Er ls
niemand, die nadenkt ln zUn hart."
Momenten van lUden zUn momenten
an genadé. Men plukke ook dezen ge-
ïgenden dog.
Tot slot nog één onvcrgetelUk tafe
reel,
In de nabijheid van een der kathoUe-
e kerken van Rotterdam staan katho
lieke mlUtalren op hun wachtpost, dien,
rij niet mogen verlaten. Toch verlangen
1 zij te communlceeren. En daar nadert
de priester en reikt hun Ons Heer op
hun wachtpost. Even blUven deze man
nen ln devote overweging en doen. ge-<
sterkt, hun harden pUcht.
Zoo betrekke leder katholiek, gesterkt
door de H. Communie. zUn wachtpost
ln het leven. Zoo moet het zijn, niet al
leen ln deze zware uren, maar Immer
en altijd.
De soldaat, communlceerend ln de
oogenbllkken van gevaar op zUn wacht
post: 't ls een beeld om nooit te verge-
KANTOORBOEKHANDEL
HET VULPENHUiS
Langt] Ir. «8 to. Krommestr. - Telef. «26
Vulpenhouders
OFFICIEELE DUITSCHE MBDEDBELINO.
OPROEP AAN DE BEVOLKING VAN
NEDERLAND!
1 een totale vernieling
Us 'gegeven. Tóch zou dit aan bet
een Pultache overwinning niet het
Ic Neder-
de gebeurtenissen bewezen was, heeft zU
begin af aan onverantwoordclUk gehandeld.
Had d.' vroegere regcerlng niet geluisterd
naar Engelsche raadgevingen, maar een wer
kelijke neutraliteit bewaard, dan zouden alk
nu gebrachte offers van goed en bic
dig rijn geweest.
Nu de wapens rijn neergelegd, ls
landsche bevolking
Volgens h
deze verschrlkke
UJke dagen tot zUn gewone werk terug ta
keeren, maar fail trede ook op tegen zulke
gewetenlooze elementen, die voortdurend door
passieven weerstand of actieve daden onruit
stichten, en daardoor den voortgang
burgerUJke leven en de openbare
orde willen verstoren.
bevel van den Führcr zal de
leder het lot van de bezetting zoo dragelUk
mogelijk te maken. ZU zal leven en eigendom
der bevolking tegen aUe vUandelUke aanval
len beschermen en de vredeUevende elemen
ten zooveel mogelUk steu
zal de Dultsche weermacht een leder
nletlgeD, die rust en vrede verstoort.
Kapelaan E. Nieberdingf
de parochie, die zich om-zUn preekstoel
hebben verdrongen en de suggestie van
zUn woord ondergingen.
Want zoodra hU tot het volk sprak
ging er een Invloed van hem uit dlo op
nassa onweerstaanbaar werkte. Op
kansel heeft hU de Ideeën er ln ge
hamerd waarover hij ook ln het vertrou-
welUk gesprek met de parochianen niet
zwUgen kon: de plichten van naasten
liefde. de rechten der kathoUcken en de
hoogheid van het priesterschap. En het
ls bij dynamische naturen als de zUne
slechts een gevolg van zUn goede eigen
schappen dat hU daarbü soms geneigd
was tot overdrUvlng. Maar wie aan de
baar van een doode staat heeft niet het
recht te critlseeren: hU heeft slechts
den plicht met dankbaarheid den groo-
ten Invloed te gedenken die van dezen
priester is uitgegaan, de goede stemming
die zUn onstuimig woord ln de harten
van velen heeft losgeslagen, cn zUn
groote liefde voor het christenvolk, die
toch zoo diep ln rijn hart verankerd
lag.
De Heer God beschikt vrU over het
:ven van de zUnen. HU laat soms zUn
begaafdste en trouwste dienaren op de
slagvelden vallen en wlen hU spaart ln
de verschrikkingen van den oorlog
toen Amersfoort reeds ontvolkt was,
stond kapelaan Nieberdlng nog op zUn
post! hen roept hU tot zich van hot
ziekbed.
De Heer heeft gegeven cn genomen.
ZUn Naam bhjve gezegend, al zUn dc
Van zUn medebroeders ln het priester-
hap. wier oprechte vriend hU was.
De overledene wenschta geen lijkrede,
aar hij zal zich erover verheugen, dat lk
U vraag voor de rust van zijn ziel ta bUJven
bidden. Dat la een plicht van ware naasten
liefde. en hartelijke dankbaarheid voor aUes
wat hij voor uw zielenheil gedaan heeft Moge,
zoo besloot de Doken rijn toespraak. O.L.
van Amersfoort wier devotie fail zoo-
norderd heeft, hem bijstaan cn bege-
tot Gods licht cn Gods Vrede.
Na de plechtigheden hield de boogeerw.
toespraak ■*-
n ZUn WUsheld duister
rust van Kapelaan Nieberdlng.
Kapelaan J. C. H. E, Nieberdlng werd
t Mei 189? tc Arnhem geboren. In 1923 ont
ving hij dc H. Priesterwijding. Achtereen
volgens werd hij benoemd tot kapelaan te
"raderen, tc Blarlcum. te Blauwhuis ln
rleslsnd. te Herwen en Aerdt. te Hulsscn
ij Arnhem en ln 1936 te Amersfoort.
ZIJnEerw. was gecstelUk adviseur van de
.K. WerkUedcnvereenlging en dc doaron-
rr reseortcerende vakafdeclingen.
,K. Bond van keUncrs en aalmoe-,
e St. Gabrlelgroep van „Dc Katholieke
Uitvaart en begrafenis
Zeer, zeer velen hebben er prijs op
sleld, kapelaan E. Nieberdlng de laatste
bewijzen door het bijwonen van
plechtige uitvaart ln de O. fa
«r hem tc vergezellen op rijn laatsten
locht naar het R.K. kerkhof.
Woensdagmiddag was het stoflcUjk over-
■Jiot van den kapelaan in de kerk go-
laatst cn om 5 uur bad de herder der pa-
rchic, pastoor A. Spitzen, den rozenkrans
x>r. Om 7 uur volgden dc Metten, voor
elke welhaast de geheele Eerw. geestelijk-
cld van Amersfoort en omgeving bijeen
was gekomen.
Donderdagochtend na de stille H. H. Mls-
cn en de Lauden droeg de Hoogeerw. Deken
Sandkuyl, geassisteerd door Pastoor A.
Spitzen cn kapelaan J. van den Anker do
plechtige H. Mis van Requiem op. Op en bij
priesterkoor hadden wederom vele
i. Geestelijken plaats genomen. Wij
merkten op de zeereerw. heeren J. Hooyman
Oostvcen uit Amersfoort, Pastoor van
Wijk uit Hulssen, Pastoor J. Galema uit
Apeldoorn. Pastoor H. Croonen uit Hamers-
veld, Pastoor W. de Jong uit
R, v.d. Hengel, Pastoor R. Lommer»
J. de Saln. Ii Vos do Wael. en G. P. Bakker.
ie zich later nog voegde majoor F.
Schrader. Voorts zagen wij den directeur
van het Retraltantenhuls SL Alfonsus, Pa-
tef H. Heydeman, de rector -
den econoom Pater Perdon, voorts vele
Rectoren en alle kapelaans van de st!
Ut de omgeving.
De dood, zoo begon de Deken, de
:rbiddell)ke dood, die niemand
ilct, heeft uit ons midden één olfcr op-
gcëlscht. Niets deed vermoeden dat het einde
in dezen priester zoo narij was. De Deken
herinnerde eraan, met welk oen energie ki
Nieberdlng de laatslc taak hem door dc kt
kelljke Overheid opgelegd, had volbracht,
het organlseeren van dt zielzorg bij moge
lijke luchtaanvallen. Menschelijkcrwijze
iproken hadden we nog zooveel mooi v
van dezen jongen cn krachtigen priester
sen verwachten. God had hem zoo
geschonken. Zijn vurig
n binnenkort Pastoor tt
heelt hij n
Herder heeft h
p. Nieberding werd geboren to Al
27 Mei 1897. Priester gewijd den 15
1023, waarna 1UJ in verschillende parochies
parochie van O. L. Vrouw.
Gij parochianen aldus de Deken,
het best hoe dc overledene onder U gewerkt
heeft, gij kent rijn vurige zielenijver. GIJ
zult nooit vergeten zijn schoone predlcaües
ln deze kerk gehouden. Inderdaad, de on
verbiddelijke dood heeft van ons allen een
groot cn pijnlijk offer gevraagd,
mille wier'trots en troost en stei
van den Pastoor cn parochianen van O. fa
Vrouw, die ln hem een ijverige medewerker
cn toegcwUde kapelaan verlies
Deken een
voor do rielerust van den overledene. In
middels formeerde zich buiten een stoet, die
geopend werd door dc volledige parochiale
uneragroepen, bestaande uit horde,
en stam van de St Gabrielgroep en
de fa Vrouwchordc. Voorop de groeps-
lag met aan den knop een rouwstrik, ter
wijl de welpen met zich voerden de om
floerste totempalen. De Jongens liepen ln
keurige rijen om hun aalmoezenier dc laat-
'c ter te bewijzen.
Dan volgde een deputatie van de K. J. M.
iet vlag en daarachter klassen van de U. fa
cn O. fa O.-scholen met lecrarer
derwUzera. De R.K. Wcrkliedenvereenlging
een deputatie afgevaardigd
«kracht", waarvan de leden de groene
uniformen droegen. Do vereenlgingsvaar
dols waren met rouwfloera omhangen.
Achter de rouwkoets liepen do Eerw. Geei
telljken, vrienden en familieleden. De stot
werd besloten met enkele volgrijtulgen.
Langzaam trok dezo droeve Indrukwek
kende stoet langs den Nleuweweg. 't Zand.
Achter Davidshof. Plantsoen. Dlrechtsche-
weg naar het kerkhof, waar weer velen zich
aan den Ingang hadden verzameld
Hier stond ook het kerkbestuur.
Een dlepontroerend oogenbltk was het,
toen .de vlaggen en vaandels'rond de groe
ve gestrekt werden en dc verkenners hun
laatst saluut brachten terwijl de kist lang
zaam ln de groeve daalde.
Katholiek Amersfoort hee
Nieberdlng uitgeleide gedaan
die getuigde van dc groote p
actieve Priester gedurende de
werkzaamheid in stad
heeft wete
Op KANT00RMEUBELEN-f.bii4.
heeft
fa weerga niet
LANGESTRAAT 101 Til. 572J
p een wijze,
In Memoriam Kapelaan
Nieberding
HET GING van mond tot mondr
Kapelaan Nieberdlng la opgeno
men ln het ziekenhuis voor het
ondergaan van een operatie. Niemand
dacht er aan, dat dit tevens 't einde zou
beteekenen van dat sterke liraaam.
De berichten die binnen kwamen om
trent rijn toestand luidden niet gunstig,
en werden zelfs ernstiger, totdat het
einde was gekomen.
Wat een vorlles voor do parochie, maar
niet minder voor dc leden van „8t. Jo
zef". Ze hadden hem zoo graag ln hun
midden; het moellUkstc werk werd Ucht.
AltUd een hartelUk woord; een gulle
lach; een stevige handdruk; een welge
meend advies; dit waren de karakter
eigenschappen van onzen adviseur.
Veel en voel heeft hU zich 't lot
van onze armste arbeiders aangetrok
ken, veel arbeiders voor werkloosheid be
hoed en waar 't mogeUJk v
langen in den rulmsten zin
Kapelaan Nieberdlng ls niet meer;
We zullen niet meer hooren zUn prach
tig opgestelde preeken en vermaningen,
zUn gullen lach cn zijn rake opmerkin
gen. We zullen niet meer zien de gestalte
van den stoeren werker ln den wUngaard
,des Heeren; hU ls vertrokken naar 't
I eeuwige paradUs.
De arbeiders van .Et. Jozef" zuUen
hem zeker niet vergeten. ZU missen een
echten socialen priestervriend.
Hun verdriet ls groot.
Hij ruste ln vrede....
Alles gaat contant
ir kwam een oud baasje uit Soest naar
het hekje. HIJ glimlachte aanmoedigend lot
den kantonrechter, die hem toevoegde: „het
niet erg gewichtig waarvoor u komt".
De onbelangrijke wetsovertreding bleek te
hebben bestaan ln het neergooien van een
hoeveelheid glas op een afgesloten terrein-
dat stukje grond kende het baasje wel.
choorde van zijn huisbaas en 't was al
tijd „driest" geweest.
.."sar het Is toch geen mooi gezicht voor
do menschon. vindt Jo ook niet?"
,,'t Lag ln een gruppel, Je kon er niks
ui zien", zei dc baas en hij voegde er haas-
g achter: „maar 't la al weer opgeruimd".
„Hoort u, meneer de ambtenaar, 't ls al
eer opgeruimd", zei do kantonrechter. En
do ambtenaar trok een rimpel boven rijn
us cn clschte een gulden.
,Maar dat kan lk niet betalen", zei het
mannetje onthutst.
„Vijftig centen zal toch wel gaan", zei dc
kantonrechter.
En toen trok het baasje schielijk zijn por-
temontiale en wilde do vijftig centen op den
„toonbank" voor den kantonrechter gaan
uitbetalen.
„Alles gaat tegenwoordig contant!" lachte
dc kantonrechter. .Maar je moogt hier wel
even credlct hebben, hoor. Steek je po.'te-
monnalc maar weer ln Je zak!"
Lang gewacht en stil gezwegen...
ls do eerste regel van oen tweeregelig vers
dat eindigt op .t.och verkregen". Dat men
op dergelijke ln dichtvorm gegoten waarhe
den niet altijd mag atgaan bewees het geval
van do kapper ln de Loonetraat ta Soest, die
zich zonder vergunning had gevestigd ln de
zaak van rijn vroegeren patroon. Hij had
bericht gekregen, dat de zaak ln huurkoop
kon worden overgenomen cn daar ging hij
grif op in. Toen kwam dc politie bij hem en
die adviseerde hem, fluks ccn vestiglngsaan-
vrage te richten tot de Kamer van Koophan-
Amersloort. Dat zou onze kapper reed»
eaanden geleden hebben gedaan, maar
volgens zijn beweren had hij maar steeds
»rd gekregen
geduld van de polite scheen ten
slotte een eind tc rijn gekomen en onze
kapper kreeg proces-verbaal.
..Ga cr nu moteer maar naar toe, do Ka
li Ier vijf n
terug gaat en. weer begint tc kap-
wordt u weer bekeurd", dreigde do
Maar do kapper was eigenwijs
cn hij hield rij hoog cn bij laag vol. dat hij
al schrlfteUJk ccn aanvrago gedaan had,
414 maand geleden, en dat dan de Kamer
maar eens eerst voor den draad moest ko-
„Hoe dun ook, u had niet eens mogen be
ginnen zonder vergunning", zei dc kanton-
rchter. die conform den elscb tot f 6 of 2
dagen veroordeelde.
Nee. onze kappper legde het niet yerstga-
Kreupel of stijf?
Boer P. had z'n pcerd werk laten dc
terwijl het kreupel was aan den rechter s
terpoot of aan het rcchtar ai
De kantonrechter was zeer verontwaar
digd en schilderde den boer de pijnen, die
dezo zou hebben uit to staan wanneer hi]
zelfs een een kar moest trekken terwijl-le
een zeer been zou hebben.
Maar de boer. die blijkbaar niet veel voor
stellingsvermogen bezat, meende dat >n
peerd alleen maar ccn beetje „stijtachtig"
was omdat het den hcelen winter op stal had
gestaan. Er ls. dukt ons, toch wel eenlg ver-
a stljtachtlgheld en het „hinken ii
BI] HET AFSCHEID VAN „ZUSTER DAMEN"
ZUSTER DAMEN, een bekende figuur,
Is ook bezweken voor het Lietdevuur;
ZU capituleert uit 't Wlt-Gele Kruis
En bouwt zich nu zelf ean eigen tehuis.
.Damentje". zooals zij veel werd genoemd.
Was in bepaalde gezinnen beroemd;
En om haar levensvreugd, én om haar kracht,
Die zU den patiënten steeds medebracht.
Niet te vergeten haar vroolUken mond,
Waarmede zU nurksen maakte gezond.
Kraamvrouw's gelaat kreeg glimlach onvcrwUld,
Als Zuster Damen kwam binnengeUIdü
Dra nam zl) stelling ln het kraamgedoe.
Haar handen en mond werden nimmer moe.
Dc laatste patiënten troffen het niet,
Die kregen extra verhalen van „Plet";
Gcmoed'lUk, nieuwsgierig, maar fier en sterk
Gaf zij zich geheel aan haar mooie werk.
In strUd met de bekende ooievaar.
Was zij voor een dubbeltal desnoods klaart
Veel ellende heeft Zuster meegemaakt.
Maar ook veel voldoening heeft zU gésBiaakt:
Als zU. door 't Nooddoopsel te geven,
Zieltjes redde voor het eeuwig leven!
Haar werk was mooi leekenapostolaat,
Roomsch was zU ln haar „werk" met woord en daad.
Maandag zUn er veel dankbare menschen.
Die U ln stUte het goede wenschen;
En al sturen zU U ook geen geschenken.
In hun gebed zullen moeders U gedenken!
een dankbare kraamheer.
'ii