DE EEMBODE
Het handelsonderwijs gedurende den
komenden winter
Geen avondlessen meer, doch
wel lessen op Zaterdag-
v en Woensdagmiddag
De h»r J. Peper, directeur van het ge
meentelijk Handeleondenrljs te Amersfoort,
schrijft ons:
Van verechlllenae rijden Is m<
grstcld. hoe het thans niet het
Oerwijs gaat en hoe
Juli ontvingen wij van
Onderwijs, Kunsten
inkrimping van het 'aantal
Handels- dag- als bU
wijs.
ie missive, die van 1 Juli 1940
e de mededccltng, dat het aantal les
uren der Handelsdagschool (evenals
andere takken van Middelbaar en Voorbe
reidend Hooger Ondcrwijsi met ingang van
«•en Cursus 1040—1041 verminderd zou wor
den lot SO per week; volgens den anderen
omzendbrief, eveneens gedoleerd 1 Juli 1940,
«OU bel aantal wckclijksche lesuren aan do
Handelsavondschool teruggebracht worden
var tien tot acht.
BIJ schrijven van 19 Augustus k<
eerste missive van 1 Juli d,a.v. als vervallen
uren aan do Handelsdagschool onveranderd
De missive, betrekking hebbende of
a den Cursus 1940—1941 nog v
lesuren van 10 behou-
n. doch de duur er van van 50 minuten te
ruggebracht op 40. Dit had twee niet onbe-
lanrljke voordcclon; geen onkel leervak be-
tioeldc geschrapt to worden Blleen de tijd
duur van alle vaken werd met 10 minuien
r der docenten droeg
m de gewenschte
kasten bezuiniging
BU schrijven van 13 September JA werd
ook de tweede omzendbrief van 1 Juli inge
trokken en de duur der lessen bij het Han-
deslavondondcrwljs weer op 50 minuten ge-
Met het oog op dc verdutsicringsvoorschril-
tcn werden do lessen der Haudelsavond-
schol gegeven op vijf avonden, elk van twee
lissen, zoodat alle leerlingen tijdig thuis
konden zijn.
Het geregeld korter worden van de dagen
maakt tiet noodig, dal In de eerste plaats
voor het Handelsavoudondcnvijs nieuwe
maatregelen dienen te worden getroffen.
Het probleem der verduistering betreft
niet alleen dc schoollokalen, straks zullen
en zeer terecht zullen Ouders er bezwaar te
met een enkele uitzondering dc loerlln-
tocstemming hebben gekregen de lessen
Woensdagmiddag op Zntcrdngmiddag
hebben de mecsten vrij te volgen.
Misschien hadden wij ons kunnen beroepen
op art 13 der Arbeidswet WIJ hebben d
niet gedaan, omdat wij weten, dat ook va
menig werkgever deze lijd een zeer mei
lijke is.
Met Ingang van Woenadag 9 October a
's avonds gegeven, doch op Woensdag- en
Zaterdagmiddag van 1.305.35 en wel 6 les
sen van 45 minuten. lil het hartje van den
winter zullen deze lessen tvovden terugBc-
Op deze wijze wordt ons Handelsnvondon-
de.wljs, dat van zoo grootc sociale beteeke-
nis Is voor do Jonge mcnschen,
toor of bureau werkzaam zUn. t
Ook voor het Handelsdugonderwljs hebben
dc verduisteringsvoorschriften gevolgen.
vnnkeltjk luidden dc voorschriften van
Onderwljsdepartemcnt, dat de lessen
ten gegeven worden
later is daarbij aan ai
eenlge vikheid gelaten.
WU hebben thans een regeling getroffen.
heeft -•
len dc lessen weldra
om 8.30 's morgens beginnen (f.p.v. 8.15)
om 3.45 's middags eindigen. Van pl.m. 30
November tot plan. 30 Januari zullen dc les
sen van 50 mlhuten gekort worden tot 45
minuten; vooral met het oog op onze bui-
tcnlecrlingen beginnen ze dan om 9 uur en
eindigen 's middags om 3.45. Zoo kunnen alle
een korting, dit blijkens de Deper-
Missive van 28 September j.l.
e wijze geregeld, mogen wij
schoolonderwijs In
voorschi iltcn zal bi
Op feestbezoek bij den kolenhacidelaar
,,Hoe minder je kunt leveren, hoe harder
je klanten komen opzetten"
ir het venster zien wo enkele platte
geladen met. zakken kolen de
blnnenplanls oprijden. Daar gaat het
n snakken,
de hulskamer van den heer
den Kamp to Amersfoort,
Hier. li
n Eist
nog op
jolang dus de
en Is liet derhalve noodig. ant ae tes-
der Handelsavondscholen overdag gegc-
Woensdag- cn Zaterdagmiddag.
Op mijn verzoek heeft dc Kamer van
Koophandel en Fabrieken In deze gemeente
ln Juli een enquête Ingesteld onder de werk
gevers inzake het volgen van Handclsavond-
onderwljs op bovengenoemde middagen. Het
resultaat was niet onbevredigend: 71 zaken
hebben geantwoord. Hiervan hebben er 51,
waaronder de grootste, zich bereid verklaard,
de volle medewerking te zullen geven.
Daarna hebben wij zeil aan a'Jc werkge
vers van onze leerlingen een circulaire ge
richt, waarop wij in het belang van onze
meisjes en Jongens op hun steun aandrongen,
givolgd door oen persoonlijk bezoek aan en
kele werkgevers, die niet het gewenschte ver
lof gaven. Een cn ander had lot resultaat,
ALEX LUIGJES Atc,r
GLAS IN LOOD
Werkplaats: ACHTER DE HEIL. GEEST 3
KORTEGRACHT 17 - TEL 4412
brandt zachtjes de kachel, want Octo
ber zet frlschjcs ln en „wie 1
zit, kijkt niet op een turfje".
Toen wc door de gang liepen, zagen
e een hoekje van het kantoor en daar
stond een prachtige mand met bloemen,
klaarblijkelijke feestgave. De firma
Achterbergh en van Eist bestaat
vijttlg Jaren en de ullnoodiglng om ei
een lcestslgaar op te steken, hebben
graag aanvaard.
Want wie zou niet graag den koli
handelaar te vriend hebben in deze i
En wie zou niet graag, naast
herinneringen uit de gouden jarenreeks,
wat hooren over hetgeen ons wellicht
dezen winter te wachten staat?
We zetten het praatje politiek op en
hooren. hoe de firma tot haar tegen-
woordigon vorm was gekomen.
flinke kolenhandel, zooals ze nu
bestaat, ls eigenlijk opgezet als een ne
venbedrijfje. Een sociaalvoelend man als
wljlcu de heer Lubbcrtus van Achter-
bergh kon hot kwallik aanzien, dat dei
knechts ln zijn metselbedrijf des winters
niets te doen hadden en daarom begon
hl) een bijhandcltjc ln brandstoffen.
HU trof het wonderwel, want de win
ter van '90 was een 'elle en er werden
goede zaken gedaan ln het huls aan
Koestraat tegenover van den Hoek.
En van bijzaak werd het kolenbedrUf
hoofdzaak, zoo zelfs, dat het
mersbedrUf er aan werd gegevc
Koesteeg, waar een neef, de 1
Eist, als bedrijfsleider werd aangesteld
bU juffrouw van Achlerbergh, die haar
vader aan het hoofd van de zaak was
opgevolgd.
De heer van Eist was er van 1918 tot
eind 1921 werkzaam, Toen vestigde hU
zaak van Bakkenes aan den Kamp. het
zelfde huls waar we nu de feestslg«ar
't rooken zijn. Belde bedrijven heb-
prettlg samengewerkt, tot het m
1934, toen Juffrouw van Achterbergh
zich uit dc zaak terugtrok, tot een fusie
kwam onder den naam Van Achlerbergh
cn van Eist, Inmiddels werd de naam
van Achterbergh vertegenwoordigd door:
een kleinzoon van den stichter, den
pagnon van den heer van Eist. Het
toor aan de Koesteeg bleef bestaan als
kantoor en pakhuis, het bedrijf aan de
Kamp bleef als opslagplaats en expedi-
Het personeel heeft generaties. Daar
_i b.v. de naam Brandsen. die de afge-
loopcn 50 Jaren door leden van eenzelf
de familie ln het bedrUf vertegenwoor
digd is.
EigenlUk is die generatie-geschiede
nis ooi-aak geweest, dat het Jubileum
„uitlekte' Want de memorie van de
oude getrouwen was scherp genoeg om
aan te herinneren, dat de firma op
October 1890 was geslicht. Dat- was
een streep door de rekening van de com
pagnons, die in verband met de tijds
omstandigheden tot een „onopgemerkt
voorbijgaan" hadden besloten en op den
Jubeldag gezellg samen uit visschen wa-
gegaan.
bloemenhulde van het personeel!
HET „VIJFDE DEEL".
De compagnons hebben reden, om
vandaag tevreden te zUn. Want Zater
dag, den matsten dag van de vrije ko-
lenlevering, hebben ze de laatste daar
voor ln aanmerking komende klanten
van een hoeveelheldje voorzien.
Zooals alle goede kolenhandelarcn be
gonnen ze ln Juni vol optimisme te vol
doen aan de aanvragen om het toege
zegde vijfde deel van den vorlgen win
tervoorraad aan de klanten uit te rei
ken. Ze zagen reikhalzend uit naar de
nieuwe kolenzendlngen, doch toen die
uitbleven, zelden ze: stop! dat loopt mis.
De kans ls groot, dat eenlge klanten hun
toegewezen mudjes krUgen en dc ande
ren niet.
Laat ons daarom verstandig zijn
de toegestane hoeveelheid halveeren,
zoodat tenminste ieder een beetje brand
stof in huls heeft, al is 't niet veel. Al
dus geschiedde en elke klant kreeg wat.
Toch heeft inmiddels twee vijfde deel
'dn nog het toegestane vijf
den vorlgen voorraad
vangen.
Nu zijn ei
de cokes kunnen krijgen v
trale verwarming en ze neooen zien
- *it den brandstoffenhande-
met een verzoek om dan
aclct te leveren, opdat ze
zhter niet, zegt de heer van
tn loopt de heel zaak In de
bü de distributie afgegaan
op het „kolenverlcdcn" en heeft dus re
kening gehouden met een bepaalde hoe
veelheid cokes cn het gaat niet aan. de
verhoudingen te verschuiven.
DE VORIGE MOBILISATIE.
Juffrouw van Achterbergh, thans of
ficieel mevrouw Stam, haalt nog her
inneringen op aan moeilijkheden bij de
vorige kolcndlstributie in de Jaren '17—
'18. Toen werd b.v. afgekondigd, dat op
zen bepaalden datum 'n bepaald rantsoen
solen kon worden gehaald. Een heele
Ille menschen stond voor het kolenpak-
s. Ze kwamen met emmers, met zak-
met kinderwagens, kisten cn ba-
om hun rantsoentjes op te halen,
r w U 1 er geen kool ln
t pakhuis was! Het is toen
formeele belegering geworden,
waarbij bulten de muren uit de file
onvriendelijke geluiden opklonken.
„Ik weet zeker, dat ze er nog in
zeiden de menschen woedend tot elkaar.
Juffrouw van Achterbergh heelt zich
VR1TDAG 4 OCTOBER 1940
Distributie-bonnen
volkswoede te ontkomen.
Allerlei beelden trekken den geest
voorbij. De deftige oud-regent uit Indië
iet een lecge zak onder zijn
te kleumen, gelaten wachten
zijn rantsoentje. De man met de
moeder, die een ijskoud weekeind tege-
11 stukje brandstof
Artikel.
Bon
nummer.
Rantsoen.
Geldigheidsduur.
Vleesch of
Vleeschwaren
„02
Vleesch".
Op like Don 100 grom
pen), of vleeschwaren.
of ongesmolte* vet.
Van 30 Sept. t/m 6 Oct.
(BUIft t/m 13 Oct. gel
dig, echter van 7 tan.
13 Oct. niet In hotels,
restaurants e.d.).
Vleeschwaren
„02 worst
vleesch-
Uitsluitend gemiddeld
100 gram vleeschwaren,
meer, bU andere wat
Van 30 Sopt. t/m 6 Oct.
(BUJft geldig t.m. 13
Oot-, echter van 7 tan.
13 Oot. niet ln hotels
of restaurants e.d,).
Brood*
8
2500 gram roggebrood
of
2000 gram ander brood.
Van 30 September t/m
Koffie of
Thee
114
half pond koffie
of
drie-kwart ons thee
Van 28 September t/m
8 November.
Suiker
109
1 Kilogram
Van 28 September f/m
26 October.
Boter
05 t/m 12
54 w>nd per bon
Van 24 Augustus t/m
18 October.
Vet*
05, 06, 07
44 pond margarine
Van 24 Augustus t/m
18 October.
08
44 pond gesmolten vet
of botér per bon
Van 24 Augustus t/m
18 October.
9 t/m 12
54 pond boter per bon
met 10 cent reductie
per 14 pond
Van 24 Augustus t/m
18 October.
Zeep
104
150 gram toiletzeep of
120 gr. huishoudzeep, of
200 gr. zachte zeep, of
250 gr. zeeppoeder, of
125 gr. zeepvlokken, of
250 gr. waschmiddclen,
of 200 gr. vloeibare zeep,
of 8 K.G. droog wasch-
Van 25 September t/m
18 October.
Scheerzeep
116
50 gram scheerzeep, of
1 groote Aube scheer-
crême, of" kleine tu
bes, of 1 pot scheerzeep.
Van 31 Augustus t/m
31 December.
Bloem of
Bakmeel
71
54 pond tarwebloem of
tarwemeel of boekweit-
meel of .roggebloem of
zelfrijzend b i tan rel
Van 7 September t/m
4 October.
Rijst'of
Rijstemeel
41
54 pond
Van 7 September t/m
4 October.
Havermout of
Havervlokken of
Gort of Grutten
54
54 pond
Van 7 September t/m
4 October.
Maizena of
Griesmeel of
Puddingpoeder
28
Van 8 September t/m
1 November.
Macaroni of
Vermicelli
of Spaghetti
15
1 ons
Van 9 Septcmbei t/m
1 November.
De met een sterretje gemerkte artikelen in bovenstaande Itjst kunnen alleen
op bonnen van ajzonderlijke kaarten worden gekocht, dus niet op bonnen van
het algemeen distributieboekje.
heer Lubbertus
i Achterbergh. c
EEN NIEUWE ..SECRET ARISE RUG" TE AMERSFOORT. In dc oorlogsdagen
jverd het toentertijd tusschcn de van Asch van Wijckstraat en dc Molenstraat
over den Singel liggende Ijzeren bruggetje vertooest. Dit z.g. Sccretarisbrug-
getje droeg ftcf karakter van een voorloopige verbinding; het was zeer smal
cn men mocht er niet over fietsen. Thans wordt h*t een gemetselde brug
van royaler formaat dan de oude. Onze jota toont de beide houten werkbrug-
gen, waartusschen de nieuwe Sccretarisbrug in aanbouw is. tFoto Weers.)
in huisToen deed het goede hart
van de juffrouw zich gelden en gaf ze
haar eigen laatste halve mudje weg zoo
dat zij. kolenhandelaar, zelf zonder zat.
Maar de deugd wordt beloond, een
vriendelijke collega hielp haar uit den
nood.
WAT DOEN WE IN DE KOU?
Maar nu? Wat doen we ln de kou? Je
unt maar niet van alles ln de haard
gooien. De tegenwoordige verfijnde ver-
warmtags-installatles gedoogen niet dat
Je cokes brandt, waar anthraclet ge
boden is. En daar is hout lieelemaa! uit
den booze. Deze verfijning heeft tot ge
volg gehad, dat het brnndstoffenbedrijf
aanzienlijk moeilijker is geworden en er
een cursus voor vakbekwaamheid werd
georganiseerd, die beide firmanten heb
ben doorloopen.
De zaak is dus. zuinig aan te stoken
en af te wachten of de aanvoer aan het
toegestane rantsoen zal beantwoorden.
Zoo ja, dan zal ieder zijn deel krijgen,
want de opgegeven aanwezige voorraad
wordt van de distributiekaart afgetrok
ken. Degene die weinig ontving voor I
October, zal dus nu meer gaan krijgen,
terwijl hU. die al voorraad had, minder
gaat ontvangen.
Herhaaldelijk wordt ons praatje door
de telefoon onderbroken.
„Hoe minder jc kunt leveren, hoe har
der de klanten komen opzetten", zegt
mevrouw Stam.
En hoe zal 't gaan met dc viering van
het gouden feest?
Er zal een receptie zijn üi „De Wa
penroem" op Maandag 14 October en
dan komen de vrienden gclukwenschcn.
En daarmee ls 't gedaan.
Prettig feest, ls ons afscheidswoord.
En buiten doen we 'n sjaaltje om. 't Is
al vroeg frisch!
DE EERSTE SIR PERCY
AMERSFOORTSCHE ROMAN DOOR BARONESS ORCZY.
it terugkomen."
k dat dc voorhoede
,Ze zijn nog pas ec
,.Is het een donkere
..Heel donker, uwe E
„Piet kan wel noo
Tan den Stadhouder
antwoordde Jan op
geen enkele andere
Stoutenburg beaamde dit.
..Je denkt dus. dat die kerel hier de
waarheid heeft gesproken?" vroeg lui
opnieuw.
„Ik twijfel er nu niet langer aan. uw
Edelheid." antwoordde Jan. „Hoewel ik
niet bepaald gesproken heb met de man
nen, die oorspronkelijk het bericht schij
nen gebracht te hebben, twijfelden dc
kapiteins aan de poorten geen oogcnblUt
aan de waarheid Voordat het dag is,
zullen we het echter met zekerheid we
ten. Plot cn dc anderen zijn dan terug,
of niet terug, al naar het geval wezen
mag; maar wU weten dan. wat we weten
moeten."
„En iedereen houdt zich gereed?"
„Over twee uur zijn alle manschappen
onder do wapens, cn Ik kar. den adju-
dant opzoeken en hem bij uw Edelheid
sturen om Instructies."
..MtJn instructies zijn eenvoudig ge
noeg. mijn beste Jan, cn Je kunt die
zelf wel aan den adjudant overbrengen.
Ze moeten rustig onder de wapens blij
ven. onder de wapens, maar slapend.
Ze moeten dc stad overgeven, als deze
aangevallen mocht worden..."
„Overgeven?" zei Jan met gefronst j
voorhoofd, I
„WU moeten den Stadhpuder zand ln
de oogen strooien," antwoordde Stou-
tenburg. „hem den indruk geven, alsof!
we zwak en niet voorbereid waren, en
dat Ik uit Amersfoort gevlucht ben. De
overgave van de stad. en wat daarbij te
doen valt zal het grootste gedeelte van
ZUn krijgsmacht wel bezig houden, ter-1
vrijl M au rils van Nassau, verlangend om
ïlch van onzen persoon meester te ma- j
ken, natuurlUk doortrekt naar den mo- j
Jan. vaar lk hem Intusschen zal op-
wachten."
ZUn stem klonk opgewonden e
fantelUk.
„Als de Stadhouder maar eer
gevangene ls," riep hU uit. „dai
de overgave van al zUn troepen
en dc Nederlanden zuilen dan
geheel zich aan mUn voeten bevinden."
Zelfs niet ln zUn sl<
had hU daarop durven
was hem clndclUk gunstig en schudde
zijn hoorn van overvloed over hem
Het was Nlcolacs. die het
aan den blinde dacht. Gedv
laatste gewichtige half
geheel
het
geworden. Stoutenburg
al dien tijd ln druk gesprek met
geweest; had plannen met liem
maakt, schikkingen getroffen voor
gewichtige expeditie van den volgenden
dag. Geen van belden schenen ze eenl
ge vermoeidheid te gevoelen. ZIJ waren
mannen van Uzer, die door hun harts
tochten ln het loven werden gehouden.
Nicolaes was echter een ledcpop. HU
was den heclen dag vaneen gereten ge
worden door de cene emotie na de a-J~
re. en hij was nu clndclUk zoo moe
hU niet meer staan kon. HU bcnUdde der.
blinde telkens, die zoo lustig snurkte,
en deed zl)n best om wakker te blijven,
door van tUd tot tijd een paar blokken
op den haard te leggen. HU was echter
te bang voor zUn vriend, om te dut
erkennen, dat hU moe was. terwijl
toekomst van zUn geboorteland bespro
ken werd.
Het was Inderdaad, om Sloutenburgs
oplettendheid al te trekken van die
eindeloozc gesprekken over wat ze den
volgenden dag doen zouden, dat hij nu.
gedurende een pauze, op Diogenes wees
„Wat moet er met dien dronken ke
rel gebeuren?" vroeg hU kortaf.
Stoutenburg grijnslachte kwaadaardig.
..Wees maar niet bang, vriend Nico
laes". zei hU. „Hij ls onder mijn spe
ciale zorg. Ik heb hem niet vergeten
Jan weet cr alles vaiL Terwijl jc zat te
knikkebollen hebben hU en lk het sa
men geregeld. Heb Je het niet gehoord?"
Nicolaes schudde het hoofd.
„Neen," zei hU, „cn wat heb je be-
..Dat zul Je wol zien. mijn beste
Klaas," antwoordde Stoutenburg met.
voldoening. „Ik twUfcl er niet aan, of
mUn plan zal Je goedkeuring wegdragen,
en daar wc klaar zUn met de regeling
van een en ander, gent Jan even aan
den Burgemeester vragi.-., of hu op wil
staan on zUn opwachting hier maken.'
„MUn vader?" riep Nicolaes met ver
bazing uit. „Waarom? Wat heeft hij
„Dat zul Je wel zien," viel de andei
hem kalm in de rede. „Dat zul Je wel
zien. Ik denk. dat Je wel
zUn."
Jan w
tl weg. o;
n zijn
.•ester te volbrengen. Nicolaes. die
werkelijk niets van begreep, trachtte
vragen te doen. maar Stoutenburg
Zelfs de reusachtige houtblokfc
lil den kolossalcn haard waren niet
staat, om dc znal op een eenlgsz
aangename temperatuur te houden.
Nicolaes zat rillend en gapend
dicht mogelUk bij liet vuur en wn
zUn halfbevroren handen.
HU zou op dat oogenblik al zUn ei.
zuchtige plannen wel hebben willen
verpanden voor ccn goed bed.
Stoutenburg was echter klaar wak
ker en het leek wel. of een soort va
wcndlge koorts de koude uit zUn
maten verdreef.
Toen Jan weg was. btgon hU weel
rusteloos heen cn weer loopen; op
neer. on en neer, totdat Nicolaes
wel had kunnen uitgillen.
Binnen een kwartter was Jan terug
ln gezelschap van den Burgemeestci
had zich blUkbaar niet van zijn
deren ontdaan, sedert hij vergunning
had gekregen, om zich naar zijn bi
begeven Het was zelfs meer dan v
schUnlUk. dat hij den ttjrt ln het gebed
had doorgebracht, want B-resteyn '"as
;n geloovlg man en wist. dat God alleen
em uit zUn benarde omstandigheden
Met dezelfde waardige onderwerping,
die hij reeds gedurende hel geheele ge
val getoond had. was hll Jan gevolgd
toen deze hem dit kortclUk bevolen
had. Zijn h
als tf
.1 hij
oor de derde maal
arroganten
hij wist niet.
moest versehUnen:
welke nieuwe belecdlglng, welke nil
wreede maatregel hem nu weer wacn-
ten zou. Genade of barmhartigheid kor
hü niet verwachten, dat wist hU.
De blik van boosanrdlgen triomf, waar
mee Stoutenburg hem begroette, scheen
zijn ergste voorgevoelens te rechtvaar
digen. De tegenwoordigheid van Dioge
nes, gebonden en ln slaap, deed zUn
bezwaard hart nog angstiger kloppen.
Tocn'hU de zaal binnentrad, nam bU
niet de minste notitie van zUn zoon
maar deed alleen zUn best om zijn aarts-
vUand zoo kalm mogelUk tegemoet te
„Uw
ceft n
dat lk beneden moest komen." zei hU
rustig. „Wat ls er van uw verlangen?"
Stoutenburg was echter een en al
vriendelijkheid. Een zekere poesachtige
liefheid was in zijn stem. toen hij ant
woordde
„Ten eerste wilde lk u excuus vragen,
omdat lk u weer gestoord heb en nog
wel op dit uur: maar wilt tl niet plaats
:.Ik sliep niet. uw Edelheid." ar
woordde Beresteyn op koelen toon;
ik wil liever uw bevelen staande vc
„Bevelen!" antwoordde Stoutenburg
vriendelijk. „Ik zou het niet wagen, u
bevelen te geven. Hei Is mijn plicht,
mijn pijnhjke pllch om u niet in on
wetendheid te laten betreffende enkele
dingen, die Ik Juist vernomen hel
die van veel bctoekcnls zUn voor mUn
toekomstige plannen. Wilt u niet plaats
:men?"
'oogde hll ei
it mij e
Ik -
cleefdheld
l wilt. U
t kwalijk.
zijn gollnfkoosdcn stoel
zitten, met. zun rug naar de tafel en dc
candelabers. en met zijn gezicht naar
het vuur: dal een rossen gloed wierp
op zijn mager eelaal en zlin grijzend
haar. Ziin diepliggende oogen waren
lezen In de schaduw maar ze wa-
vestlgd on den Burgemeester, die
e en kalm voor hem stond het
hoofd eenlcsKlns n'gewend van h-
droevige schouwspel, dat
blinde aanbood ln zUn 'hulpeloosheid.
„Sedert lk straks het genoegen had,
u te ontmoeten," begon Stoutenburg
eenlge oogenbllkken, „Is het mU ter o
gekomen, dat de Stadhouder wel ver
allo hoop op te geven, om Gelderland
terug te winnen, niet alleen eon plan ge
maakt heeft, waardoor hU meent Edi
kunnen bevrijden,
zich hoopt mei
a zich daardoor
,n een vUand, een
rechtspreker, zullen we liever ze
die het hem heel lastig begint te
„Een plan, dat ik hoop, dat gelukken
mag," antwoordde de Burgemeester.
Stoutenburg lachte spottend.
„Het zou zeker gelukt zUn." zei
met een dulvelschcn glimlach. Het
uitstekend gelukt zUn, en morgen
dezen tijd zou lk ongetwUfcld opgehan
gen zUn geworden want
Nassau heeft gezworen, dat hU mU als
een verrader zou behandelen, die zelfs
het schavot onwaardig
„En de wereld zou bevrijd geweest
zUn van een ellendlgcn moordenaar"
zei de Burgemeester. „Gave God, da
het gebeurd was!"
„Ja, maar God, uw God, scliUnt he
niet gewild te hebben," antwoordde
Stoutenburg met een grijnslach
wie gewaarschuwd ls, kan op zUn hoede
Toen de volle betcckenls van de w
den van Stoutenburg tot hem door
gedrongen, hadden de oogen van den
Burgemeester onwillekeurig die
zoon gezocht, terwijl een doodelijke
bleekheid zUn gelaat overtogen had: ja
zelfs zijn lippen waren wit geworden
„Dc plannen van den Stadhouder zjjn
u dus overgebracht?" vroeg hU niet bij
na onhoorbare stem; „en door
Toen Stoutenburg geen
en hem alleen maar met spotachttgen
blik aanstaarde, voegdo hU cr op hef
tiger) toon aan toe;
„Wie ls de snoodaard, die u zijn mees
ter verkocht heeft?"
„Wat zou tl hem doen. als u het wist?"
vroeg Stoutenburg op koelen toon.
.Hem met mlin eigen hand verslaan"
antwoordde de Burgemeester met groote
kalmte, „al zou het mUn eigen zoon
e slapende]
„Ja maar Ik ben het niet," riep Nl
inlees onwillekeurig uit
Stoutenburg scheen grootcn schik te
„Neen", zei hU. „het was niet uw zoon
Klaas, wiens verdiensten u, terloops ge
zegd. nog niet ten volle hebt leeren
waardeeren. Nicolaes heeft mU en de
Aartshertogin ontzaglijke diensten be
wezen, die lk weldra ten volle hoop te
beloonen; maar", voegde hU er spottend
en met klem aan toe, „deze allergrootste
dienst, die den Stadhouder ln mijn han
den zal overleveren en het gezag van
Spanje over de Nederlanden herstellen
zal, werd mU bewezen door den ellen
deling. dien u, als ik er niet geweest
Met een breede armbeweging keerde
Stoutenburg zich In rijn stoel om en
wees op Diogenes, die ln zalige onwe
tendheid van wat er om hem heen ge
beurde. op dat oogenblik weer luid en
lang snurkte
Onwillekeurig keek de Burgemeester
naar hem. Zijn blik, vaag en vol verba
zing, gleed over de krachtige figuur van
den blinde, het knikkende hoofd, de
vastgebonden armen en van hem weer
naar Stoutenburg, die hem, Beresteyn,
met een kwaadaardlgen grijnslach bleef
aankUken.
„Ik ben bang," zei deze na een poos,
„dat uw Edelheid mU wel wat erg dom
zal vinden, maar Ik begrUp niet goed..."
„Het ts anders eenvoudig genoeg."
hernam Stoutenburg. stond van z'n stoel
op en trad op den Burgemeester toe.
terwijl hij op woesten. trlomfantelUken
tcon vervolgde: „Deze ellendeling, aan
wier. Gllda eens haar helde geschon
ken heeft, zag de galg voor zich en heeft
mU daarop dc geheimen verkocht, die
de Stadhouder hem toevertrouwd had:
heeft ze mij verkocht In ruil voor zUn
waardeloos leven! Ik heb den koop met
"""'"len en zal mUn woord houden.
Inderdaad mUn leven gered
door zijn mededeellngen en dat van den
"tadhaudej mijn bittorsen vUand. in de
aagschnal gesteld.
„Maurits van Nassau was van plan,
n mij te vangen In den eenzamen mo-
n op de Veluwe waar mijn geheime
kamp ls. Nu ben Ik van plan. hem daar
vangen, en zijn leven, zUn eer en de-
provincies zullen aan mUn genade
•ergelevcrd zUn: en dat alles" besloot
J met een vreugdekreet, dank zU den
avonturier, de keus van Oildn's hart
Engclschen edelman, den vroolU-'
