GLAS ALS WAS DE EEMBODF. Hoe een kannetjes-oor een krokodil werd Hij Wim Stuurman, den ontwerper van het Glas-plastiek SKtrwss».- a Me jas met kiel! Stuurman draagt 'ir met zwieren waardigheid als een d'lDlo 06 grauwe koeker li aa" dle as Wev'i z'jn van dczelf- aI dl(; "Jne kunstvoor- ™aaf prlJke'1 ln ziin kleine Sft Dle Jasi waarvan de sUppcn sèhe eStlto." von2^®™"' ,ls de daselijk- J f kunstenaars schop- flvKJ geboorte van die leuke, dikbuikige veulens, van die trekkebek- païrSjes M e" dle PannauU8e zce- Mï*r, roch dc Pull<!n. noch de gegla- *""de klelflgurcn zUn het doel Van onze S nog nlet zo° la"8 geleden een nieuw kunstproduct ontstaan: de «guur van het klare kristalglas, nog helderder dan het water van een berg- Zoo'n figuur ls niet anders dan een ftrtetlek en vernuftig gedraalde glas klodder waarvan de hardheid hl knal lende tegenstelling staat tot de weeke f" s?ep?'° vormen dle er door worden uitgebeeld. Zie bijvoorbeeld daar dat snel weg glippende „donderkopje" met z'n gladde «taartje. De doorzichtigheid van het glas werkt mee aan de suggestie van glibbe righeid enwatervlugheid, maar di< hardheiddle hardheid Precies het tegenovergestelde is he geval met het schildpadje. Dit van na ture grauwe, trage wezen brengt mei moeilijk ln overeenstemming helderheid van het glas, held wedijvert dit weer „IL N'Y A QUUN PAS" VAN KLEI NAAR GLAS. Copier, de artistiek leider van de Leerdam-glasfabrieken dle ook ln Amersfoort woont, bezocht Wim Stuur man eens en keek vol belangstelling naar dle fijno figuurtjes, welker hou ding Stuurmans kunst kenmerkt. Het zijn grotesken van klei, gebakken en meest geglazuurd ln 't kunstenaars eigen werkplaats. „Zou dat nou niet aardig ziin. wan neer het ln glas werd uitgevoerd?" vroeg Copier. Ze hebben er toen samen over nagedacht en het resultaat was een reis naar Leerdam om te zien of de fabriek het antwoord Stuurman maakt een klet-plas- tlek als model voor een glasfiguur. (Foto Charles Breyer.) Een glazen zeepaardje, door Leer dam gemaakt, naar een kleimodcl van Wim Stuurman. (Foto Gruys.) GLAS VAN 1400 GRADEN. Maar Stuurmans handen staan naar aarde en kiel en niet naar het hantec- ren van glas van 1400 graden hitte! D begon Stuurman de later in glas uit teren figuren eerst van kiel te boetsce- 'n. En dan kwam de man ln actie dle it van glas zou namaken. Die baas ls gewapend met een lange aak, waar h'J een zware mop gloeiend las mee opneemt. Als dit glas tot 1200 graden ls „afgekoeld", begint het trekken en duwen totdat de zware mop gestalte gaat krijgen. Er wordt weer plaatselijk verhit, er wordt gerekt, gebogen en ge trokken en met een dot nat vloeipapier :n daar geduwd. zoo'n romp zitten stekels, pootjes" kop met tandjes en dle zijn er niet ln te knijpen of aan te rekken. Dus komt een heel legertje Jongens ln ztte en die knapen rennen af-en-a iet kleine gloeiende glaskluitjes dle de plaatsen waar dat noodlg ls aan inp worden gesmolten. „Ecn-twee-drio-vier-vljf-zes stekeltjes (ten aan dat zeepaardje." telt Stuur- an. „Daar zijn zes jongens aan te pa: gekomen!" En. doorgaande op het zeepaardje. -Doren we hoe het nog niet zoo ee." voudlg ls om het dier op 't voetstukje krijgen. Dat voetstukje moet tijdens de behandeling weck blijven en toch zijn niet verliezen en daarom moet het het steeds weer opnieuw in een te plaatsen, op een bepaalde tem peratuur blijven. VAN OOR-AFVAL TOT KROKODIL. Stuurman had ln de Leerdam-fabrie ken zijn oogen niet in z'n zak. Hij zag er glazen ooren zetten aan kannen en ka raffen. He', gloeiende, taaie glas werd tusschcn een tangetje geknepen en tel kens een eindje gerekt tot het oor de goede dikte had gekregen. Daardoor neep het tangetje steeds weer verder ln het staafje glas en toen het oor eenmaal was aangebracht lag daar als „afval" n krom pijpje met op regelmatige af inden kneepjes er in. ..Mag ik dat hebben?" vroeg Stuur- an. Het mocht natuurlijk en toen de inzienaar 't eens goed bekeek, begon zijn fantasie weer te werken. Hij zag er krokodil ln. io ontstond een nieuw stuk ln dc s: een lorsche krokodil met een platten kop waarvan de opengesperde ikon een flonkerend gebit toonen. Hoe dat gebit en de pooten aan dien geknepen romp kwamen, weten we al: het, legertje Jongens met de kleine glas- kluitjes was weer ln actie geweest! Toch was dit een dure wijze van wer- ni en men ging over tot het maken van goedkooper figuurtjes. Een houten vormpje, bezet met pen netjes. werd met glas gevuld. Zoo ont stonden glasballen met kleine putjes. Dle ballen werden weer opnieuw in de gloeiende massa gedompeld, zoodat de putjes aandoen als heel kleine luchtbel letjes en ln sommige figuren een aller aardigst effect geven, vooral wanneer streepjes ontstaan. ,D begrijpt, dat we geweldig hebben jeton zwoegen om 't onder de knie te krijgen", zegt Wim Stuurman, dle dat "h thuis ook .wel eens wilde probee- HU ls even met glas aan 't werk est ln zijn atelier ln Amersfoort, maar beschikte er niet over de perfecte uitrusting van Leerdam. Zijn glasfiguurtjes koelden er te snel af en dan ontstaan kleine barstjes. „Dan langzaam afkoelen", zal men zeggen. Maar dat ls gauwer gezegd dan —•aan, want elke figuur heeft, om goed te vallen, niet minder dan 24 uren noodlg om te komen tot „kamertempe ratuur" en daar ls geen huls-tuln-cn- keuken-outlllage tegen op gewassen, Zoo staan daar ln de stilte van het toonzaaltjo allerlei glazen figuren zacht *- glanzen, wachtend op kunstminnaars. ZUn nog nieuwelingen in de wereld van hot kunstproduct. Of ze zich als zoodanig een plaats zullen veroveren? „Er zijn er al héél veel gemaakt en irkocht!" zegt Wim Stuurman tevre- AI zullen de meeningen over deze fi guren ongetwijfeld sterk verdeeld zijn over smaak valt niet te twisten! het ls zeker Interessant te weten hoe dit glaswerk werd geboren. Als Adam: uit kiel! Kinder-toeslag Overheid dwingt Amersfoort tot sociale rechtvaardigheid Trouw bU e.'ke begrootingszittlng heeft Amerstoort uit den mond van den kath illeken woordvoerder een pielt voor kindertoeslag voor het gemeente- personeel moeten aanhooren. En even trouw kwam het antwoord van de tafel van B. en W.: voor kin dertoeslag ls het nu geen tijd. Dle zal eerst aan de orde komen, wanneer er meer geld In kas is. Hit ls wonderlijk, hoe het College steeds gelden heeft weten te vinden voor van alles en nog wat, behalve voor het beoefenen van sociale rechtvaardig heid ln den vorm van het verleenen an kindertoeslag. Nog bU een der laatste zittingen ging er als toegevoegd agenda-punt een cre- dlet van honderdduizend* gulden door. zonder eenlge op- of aan merking. zonder vraag om nadere toe lichting bulten de sobere woorden van Het stenografisch raadsversla? v meldt omtrent dit voorstel het v ncn ten behoeve van de door don oorlog ge troffenen, om te geraken tot spoedige bulp voor huisvesting, pulnoprulmlng, enz. De voorzitter licht dit voorstel, dat niet op de agenda voorkwam, nader too. Er zijn verschillende commissies Ingesteld om dc door den oorlog toegebrachte schade zoo goed mogelijk le herstellen. Het komt Bur gemeester en Wethouders voor, dat dit niet gaat mot den spoed, dle gewcnscht zou zijn. Gedachtig aan het woord, dat wie spoedig helpt, dubbel helpt, vragen Burgemeester sn Wethouders een crcdlet van f 100.000.— om nis het noodlg is, de mcnschcn te kunnen helpen. De nood ls misschien groolcr dan men zou denken. Men kon hier spreken van een voorschot, want er ls reden aan te ne men, dat de gelden later zuUen worden te rugbetaald door de bedoelde commissies. ion. dat dle bedoelde commls- et aanleggen van wegen, het a puin e.d. op haar program We n i voorschot ten om het vernielde bedrijf weder om op gang te kunnen brengen. En daarom zijn we benieuwd, in de gemeentelijke gulden worden besteed. WIJ kunnen niet aannemen, dat de bedoelde commissies van plan zijn de gemeentegelden terug te betalen, besteed voor doeleinden, dle bulten het arbeidsveld van dle com missies liggen. Maar dit Ia slechts een bijkomstige aangelegenheid. Even bijkomstig als de kwestie van het nlet-herclasslficeeren in de perso- noele belasting. waaioU de heer dc Haan voorrekende, dat de voordeelen voor de gemeente veel en veel grooter zouden zijn dan de wethoudc- van nanclcn had voorgerekend. Zijn wij wel ingelicht, dan Is het on derzoek van deze bedragen dusdanig uitgevallen, dat de door den heer de Haan genoemde bedragen Juist zijn bevonden, daardoor de gemeente door de handhnving van de belastingklasse dus ernstig financieel nadeel heeft. Het spendeeren van groote bedragen zonder uitvoerige toelichting en het weigeren van belangrijke inkomsten doet de vraag rijzen, of onze gemeente niet al te lichtvaardig omspringt met geldmiddelen. Moeten wij de voortdurende afwijzing van den kindertoeslag op grond van geldgebrejc dan wel ernstig nemen? De overheid legt kindertoeslag thans dwingend op. Dit ls een les voor hen, dle het groote gezin tot nog toe be schouwen als een particuliere liefheb berij. Dit is nooit met ronde woorden beweerd, maar de mentaliteit van de raadsmeerderheld, wanneer kindertoe slag ter sprake kwam. duldde er toch maar op. Deze meerderheid verdiende eigenlijk eens duchtig van overheidswege op '"wij"zhn'^nleuwd'of"de ^es 'van den gedwongen kindertoeslag heeft gehol pen. Maar wij vreezen JêuCt 1L aan vót>\. de &om (sa\it! Molest-Onderlinge voor Nsderland Directie O. W. J. Schlencker - Amstetdam-C. Singel 202-208 Tel. 49611 (6 lijnen) Geheel andere basis dan alle andere Molest-onderlingen. Door krachtige fonds-vorming, grootst mogelijke zekerheid. VRIJDAG 25 OCTOBER 1940 UITKNIPPEN") )istributie-bonnen Scheerzeep Havermout of Havervlokken of Gort of Grutten Maïzena of Griesmeel of Puddingpoeder Brandstoffen, kaart haarden, kachels en kaart centrale verwar- Kaart cokes. ,05 worst, vleesch- waren". vleesch waren. n ona per pe-soon 150 gram toiletzeep of 120 gr. huishoudzeep, of 200 gr. zachte zeep, of 50 gram scheerzeep, 1 groote tube scb< crème, of 2 kleine cu bes, af I pot scheerzeep. 01, 02, 03, 04, 05, 06, tarwemeel of meel of roggebloem zelfrijzend bakmeel of gructemeel. (Op 01, 02 held vaste en 05 één eenheid turf. Op de 2 Hi. HL. inthraclet, of 450 stuks baggerturf. Geldigheidsduur. Van 21 Oct. t/m 27 Oot. 'Blijft t/m t Nov. gel dig, echter van 28 t/m 3 Nov. niet In hotels. II Oct. t/m 27 Oct. Blijft geldig t/m 3 Nov.. van 28 Oct. t/m 3 Nov. niet ln ho' of restaurants e.d.>. Van 31 Oot. t/m 27 Oct. (Blfjft geldig t/m 20 Oct., echter op 38 en 20 Oct. niet ln hotels restaurants e.d.). 21 Oct. tm. 27 Oct. (Blijft naast nleuwi geldig ln daarop Van 28 September t/m Van 0 September t/m DE EERSTE SIR PERCY AMERSFOORTSCHE ROMAN DOOR BARONESS ORCZY. Stoutenburg en Nicolacs echter bleven haar nut ongewone bescheidenheid, of misschien was het onverschilligheid, uit Zij huilden nog geen twee uur halt. Om negen uur zette de stoet zich weer lo beweging, en een uur later dook in eenzame molen gewichtig en spookneh- D- spionnen van den Stadhouder, dle volgens beweren van Diogenes, van den molen gesproken hadden als Stom.cn- burgs kamp. waar hij groote voorraden van wapenen en anununtie verborgen had. waren Inderdaad bedrogen gewor den. of waren zelf bcdregers geweest. Dr molen was eenzaam en onbewoond, net zooals hij altijd gewocst^was^Erwms dat"er' op' we.'n dat er nog in kort een kamp geweest was. Wel toonde hier en daar een plek ge- gcschroeld gras of een asclihoop aan. dat. dnnr wel eens een vuur ontstoken ■was geworden; terwijl onder den om loop van den molen dc grond platge trapt en modderig was, en enkele over blijfselen van stroo en voer deden zien dal, er ln kort paarden of menschen verblijr hadden gehouden. Velen konden het echter zijn werkelijk wapenen en ammuni tie opgeborgen waren ln den molen zelf. was omnogcliik te zeggen zo" h"'- ten gezien. Welk geheim de bevatte, deze had dat tot nog toe onge- Hij stond op ei n de hooge punten kale bovenland en was óvërni ïn het rond te zien. Naar het Westen, vanwaar de Stad houder moest komen, leidde een zacht glooiende helling naar Barneveld Ede, Amerstoort en Utrecht; maar de achterzijde naar he„ Oosten wa l-.ciling vrij sterk en zij eindigde ln een dal. t was In dit dal. verborgen voor de loerende oogen van mogelijke vedetten, dat Stoutenburg zijn kamp had opge slagen. voor hij naar Amersfoort vcr- en hier bracht hij nu ook de mees- n zijn ruiters heen onder bevel van Nicolacs Beresteyn; terwijl hij zelf met ;n lijfwacht van vijftig man zijn warttcr ln den molen opsloeg, Het plan van actie was eenvoudig ge- oeg. De vijftig manschappen zouden zich verborgen houden ln cn om den 'en, totdat de Stadhouder, meenende dc plaats verlaten was, recht ln de val zou loopen. die voor hem uitgezet Daarop zouden bij het eerste geweer schot. de mannen uit het kamp beneden met groot geweld en veel geschreeuw de helling op komen rennen. De troepen van den Stadhouder, ge heel onvoorbereid, zouden in groote ver warring geraken en in de paniek, die volgen zou. zou de algemeene vlucht volkomen zijn! Stoutcnburg zelf zou er voor zorgen, dat de Stadhouder niet ontsnapte. „Welkom thuis, mijn engel," was zijn triomfantelijke en half-lronisclie be groeting van Gilda geweest, toen haar draagkoets stilhield, en hij afstapte haar naar den molen te brengen. ZU gaf hem geen antwoord, m stond hem wel toe, haar bij de hl te nemen. Met vasten tred leip zij dn op naast hem voort en trad de smalle deur binnen, die toegang tot den mo len «al. Zij keek met vragenden blik rond. Geen spoor van vrees was in oogen te lezen. Op een gegeven mo: leek het zelfs, alsof zij glimlachte. Dacht zU misschien aan dien anderen molen in Rijswijk, waar drie korte m den geleden zooveel gebeurd wai waar de arrogante tiran zoo'n treurige rol gespeeld had? Misschien wel. Zeker is het. dat zij zich bijna vriendelijk *-* hem wendde cn met een zucht zei: „Ik ben erg moe, en zou graag oogenblik alleen zijn, om wat te beko- Mag mijn kamenier voor mij zor- „Je wil ls mijn wet, lieveling." ant woordde hij op luchthartlgen toon. „Wees zoo goed den molen als een tijde lijk verblijf te beschouwen, waar helaas veel comfort te vinden is. Ik hoop, dat Je geen last van de koude zult heb ben; maar Ik kan je wel een plaatsje aanwijzen, waar Je ongestoord wat rus ten kunt. Dc zolder, waar Je met dit trapje heen kunt gaan. is geheel tot je beschikking, en Je kamenier komt dade lijk bij Je." HU riep ook meteen door de deur. dat de oude vrouw binnen moest komen, en in paar minuten later verscheen Ma- a dan ook. Stoutcnburg had ondertusschen met dezelfde Ironische galanterie Gilda naar do trap gebracht, die naar den zolder ..Wat ben Je toch verstandig." zei hij, in wat ben je toch lief!" ZU keerde zich een seconde om en keek op hem neer. maar haar oogen —aren ondoorgrondelük. Nog nooit had J hem zoo begeerlUk toegeschenen. Met als achtergrond die sombere, bouwvallige muren, leek zij een lieflUke fee; met haar kleine hoofdje in een ca puchon. waaruit haar ovale gezichtje, zacht rose getint te voorscliUn kwam. als was zü" een teer. porseleinen poppe tje. De lange bonten mantel verborg dO lijnen van haar elegante figuurtje, maar een van haar smalle, blanke handen rustte op de leuning van de trap. ander kwam te zien van tusschen de plooien van haar mantel. Hij verloor bijna zUn hoofd, terwijl hU haar gadesloeg en de blauwe oogen moette. die hij nog niet doorgronden BU Stoutcnburg voerden echter e zucht en egoisme altUd strijd, zelfs gen zijn hartstochten en behaalden steeds de overwinning en op dit blik hing zUn heele lot ln de De blik, waarmee hU haar gadesloeg. van den man. die zUn hart De titel van het Engelsche comedle- stuk was hem opnieuw door het hoofd geschoten: „Het temmen van de Feeks" Ja, Nlcolaes had gelUk gehad. Vrou- schuwlng gaf hü haar. eer zU eindeiuk naar boven ging. „Je zult misschien straks hooren schie ten mUn engel." zei hu op toom „Je behoeft je daar niet over te verontrusten. VermoedeUjk zal er hier een ontmoeting ..iet vedetten plaats hebben. Een paar geweerschoten. Je moet echter niet bang zUn." „Neen," antwoordde ze, „lk zal niet bang zijn." „Je bent hier veilig bij mu. totdat we onze reis ln oostelijke of zuidelUke rich ting kunnen voortzetten. Het hangt af van Van Berg, en hoever die Is kunnen komen." Zij knikte ten teeken, dat zU hem be greep. „Ik zal zorgen, dat lk klaar ben", zei hetzelfde uur. dat wU hier jaan. schat, gaat er een bode Amersfoort met het bevel, dat San de bezetting van de stad kan opheffen. .Dc Burgemeester kan dan aan zUn medeburgers bekend laten maken, dat zU niets te vrcezen hebben van den edclmoedigen vUand. dle zoowel men schen als eigendommen eerbiedigen zal en met ledige handen uit Amersfoort, zal wegtrekken." Daarop boog hij diep en eerbiedig en ging op zUde, opdat de kamenier haar zou kunnen volgen. In antwoord op zUn laatste, hoogdra vende tirade, had Gilda een enkel woord van dank gefluisterd. Daarop ging zU vlug dc trap op en verdween uit zUn Een oogenblik bleef hU stilstaan en luisterde naar haar voetstappen. ZUn mager, scherp geteekend gelaat drukte nu alleen tevredenheid uit. Volkomen succes was elndelUk zijn deel Nog geen veertien dagen geleden was hU niets dan een teleurgesteld zwerver, zonder tehuis, zonder familie, zonder vooruit zichten: versmaad door de vrouw, dle hU liefhad; veracht door een medcmln- nnur: een ultgeworpene. een balling. Nu was echter zUn medeminnaar dood een voorwerp van afschuw, zelfs niet eens van medelUden voor eiken eerlUken Gilda op het punt was, nen te vallen; en hU zUn t op de treden van een 5 had eenlgen tUd molen. Stoutenburg hac geconfereerd met den kapitein, die h bevel over zUn garde voerde, en was zelf gaan kUken. of de manschappen wel goed verborgen waren acnter den molen. De paarden waren naar het kamp gebracht, om alle mogeUjkheld te voorkomen, dat er alarm zou gegeven worden vóór den vastgestelden tijd. Twee mannen bevonden zich op den omloop van den molen, om uit te kUken, of ze den Stadhouder en zUn troepen ook zagen aankomen. Alles was inderdaad met de grootste nauwkeurigheid geregeld voor den groo- ten slag. dle bestemd was om Maurlts1 van Nassau over te leveren ln de handen van zijn vUand. Alles! tenzU dc blin de inlichter. dle dood lag ln de feest zaal van het statige huls te Amersfoort, van begin tot eind gelogen had. Al zou hij echter gelogen hebben, of. al had hU er over gedacht, om zelf mee op te trekken, daarvan afgestapt zou zUn. toch was Stoutenburg bereid, om voldaan te zUn. Zijn hoofd war, reeds vol plannen, die hU ten uitvoer zou brengen, als het plan van dien dag hem eens niet den grooten prijs zou aanbren gen. In leder geval was Gilda de zUnc, wat er ook gebeuren zou. Gilda en haar fortuin en de protectie van Burgemees ter Beresteyn, die van nu af aan on- herroepelUk zich zou moeten schikken naar de wenschen van zUn schoonzoon en aan diens leiband zou moeten loopen. Een verschiet van rUkdom, eer en macht strekte zich uit voor de verlan gende blikken van den rusteloozen. eer- zuehtlgen egoïst. kon hU zich de om af te wachten. Op dit oogenblik weelde veroorloven o: en al hadden de mi uitkUk stonden, ook De soldaten bulten zaten met paarde- telken om zich heen op hun hurken tegen den achterkant van den molen, om ecnigazlns beschut te zUn voor den scherpen Noordenwind. Hun proviand (nor dien dag hadden ze In Barneveld opgedaan; maar hadden dle al opgege ten, omdat ze niets anders te doen had den. Het was bitter koud, en nu bogon j Uzige motre den molen, was weer e aan het heen en weer loopen getrokken. HU had orders gegeven, dat 't beste, dat zij dien morgen uit Barneveld had den meegenomen, naar Gilda en haar kamenier zou worden gebracht. HUzelf had gegeten en gedronken en had nu niets anders te doen, dan te wachten en te denken. Dat begon hem alle twee echter al spoedig te vervelen, en toen hl] op den zolder beweging hoorde, hield nu opeens op met zUn onrustig heen en weer loopen. stond even bU zichzelf te overleggen en ging toen vastbesloten de trap op. Gilda zat op een stapel zakken: haar handen lagen lusteloos ln haar schoot. Met een enkel woord gebood Stouten burg de kamenier, om naar beneden te gaaa Daarna stapte hij naar Gilda toe, lteï zich op zUn eene knie naast haar vallen en wilde haar hand grijpen. ZU verborg echter meteen haar handen onder haar mantel Dit -e zUn Edelheid blUkbaar „-..t hU lachte vroolUk en zei met een vurlgen blik van hartstochte lijke bewondering: „Dat maakt je zoo begeerlUk. mUn engel. Geen twee keer ben Je hetzelfde. Vanmorgen was Je nog zoo volgzaam als een lam: nu zie Ik weer de kleine feeks doorschemeren ln die prachtige, blauwe oogen. Mu." voegde hU er met een zucht van tevredenheid aan toe, „lk wil niet klagen. Het leven zal nooit een tonig zUn aan jou zUde, lieveling. Het begrepen had. e.. ...v„ den blik en ultgestrekten hals naar lets scheen te luisteren, kwam hl] over eind en ging dicht naast haar op een stapel zakken zitten. ZU was hem weer een raadsel; dat was zu hem trouwens altUd; maar dat had Juist een bekoring voor hem. (Wordt vervolgd

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1940 | | pagina 3