De Eembode
F. A.TULP
54»te JAARQANG NUMMER 44
Vawhjjnt I y per week. AbonnementsprtX.
Inbegrepen de kerkelijke bijlage. 11.— per
ny~lZg "oUt*"»""«menlen 5 eta. p. week.
REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
M Tel. AMERSFOORT
Postcheque- en Gironummer «4284
Beam: Kerketr. 10.
ee Beam: Nleuwatraat 18.
Uitgeven Ml) Heerlen dl».
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1941
WAARIN OPGENOMEN HET ..WEEKBLAD VOOR BAARN'
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN EO.
GEESTELIJK EVENWICHT
Het oroote onderscheid tus-
rehen deun oorlog en dien van
1914—1018 lg de Ideologische grondslag,
die aan deun krUg het karakter geelt,
terwijl de vorige welhaast uitsluitend
voortsproot uit een ernstige verstoring
van het politieke evenwicht met de
daaruit voortvloeiende kansen op groot
materieel gewin.
Oedurende dnn vorlgen oorlog mat
men op de wereldkaart af. hoeveel ter
rein de eene partij had veroverd op
de andere; thans bestudeert men In
hoeverre de geest van de eene paitll
vorderingen heeft gemaakt op dien van
r heeft zijn Invloed ultge-
eefend op den geest van leder lid der
ln den krUg betrokken volkeren nog
daargelaten die volkeren, welke reeds
eerder een geestelijke revolutie door
maakten en thans ln vrede leven zoo
als de Spanjaarden, de Portugeezen en
de Turken.
De veroveringen van den geest geven
geen ruimte aan de geleidelijkheid. ZIJ
gaan met felle schokken die tot een
onmiddellijke heroriëntatie dwingen.
Is het dan te verwonderen dat bet
geestelijk evenwicht bU velen vooral
zU, die nog ln de ..Sturm und Drang"-
perlode leven ernstig dreigt verloren
te gaan?
DE OPPORTUNISTEN.
De zucht naar materieel gewin, bot
trekken van stoffelijk profijt uit een
omwenteling des geestes heeft de cate
gorie der „opportunisten" geschapen,
degenen die een gevaar beteekenen
voor de Ideëel gerichte beweging welke
zU beweren aan te hangen.
Wanneer morgen zou blijken, dat een
andere richting van den geest noodlg
Zou zUn om nog meer voordeeleii te
trekken, zouden zij niet aarzelen op
nieuw geestelijk overstag te gaan
DE ONOPRECHTER
Een tweede groep van geestelijk on-
«venwlchtlgen zijn de onoprechten, ver
want aan de opportunisten, hoewel ze
minder bewust dan de laatstgenoemden
handelen.
Set verlangen om Jets te doen" hoeft
hen gebracht ln een groep die misschien
niet de bovendrijvende Is, doen die
weerklank kan geven aan hun daden
drang. Ze meenen het, wat hun aan
hankelijkheid aan groep of beweging
betreft, eerlijk. Doch zij weigeren hun
geestesgesteldheid ln een rustig oogen-
bllk te toetsen aan de beginselen van
hun groep of beweging en zich af te
vragen; behoor lk hier bU of niet?
Een grondig zellonderzock zou aan-
toonen. dat zij de beweging die zU aan
hangen. onbewust beschouwen als
men vergeve ons het reeds meermalen
gebruikte doch hier zoo Juist van toe
passing zijnde beeld een veilige
schuilkelder waar niets hen we-rhoudt,
hun persoonlijke opvattingen te blijven
koesteren al wijken die af van de leuze
waaronder ze optrekken.
DE OFFERGEZINDEN
En dan zijn er degenen die Inderdaad
gelooven ln de beginselen van hun be
weging, die er. bil wijze van zeggen,
hun leven voor zouden willen geven.
Die er al zware offers voor brachten en
desnoods tot nog zwaardere bereid zlln.
Men meene niet dat wU daarmee uit
sluitend degenen bedoelen, die er vóór
de capitulatie van de Vesting Holland
een meening op na hielden, afwijkend
van dfe toen geldende. Neen. ook na
dien zUn er velen, zeer velen geweest
die meenden dat het toch ook anders
moest worden dan het totnogtoe was
geweest.
Deze gedachte waa het bijvoorbeeld,
die de „Nederlandsche Unie" deed ge
boren worden.
DE LOSOESLAGENEN.
Dan zUn er de losgeslagenen die mee
nen dat alle vroegere waarden thans
waardeloos zUn geworden, dat wat goed
was. slecht werd en wat slecht was.
goed la De geestelijke omwenteling
heeft hen totaal uit het lood geslagen.
Voor hen bestaan geen normen meer
Ruwheden, geweldplegingen ..behoo-
ren nu eenmaal tot een oorlog", mee
nen ze.
Diefstallen, oplichtingen, uitbuitin
gen. zUn voor hen de noodzakelijke
iranje /an een omwenteling. Deze ver
wildering ls het, die het gevaarlijkst
dreigt voor hot Jongere geslacht en die
ïlch zal uiten ln de statistieken van de
misdaad.
de oogen8lu iters
En dan staan we voor een andei
uiterste, voor hen die de oogen sluiten
Zij ontkennen don oorlog, ontkennen
het feit van een geestelijke omwento
llng. sluiten stUf de oogen voor atle
teekenen die wijzen op veranderde
waarden Zoowel het goede als hel ver
keerde van hel verleden blijft voor hen
onveranderlijk goed louter en alleen
omdat 't „verleden" la.
Wanneer uit de branding van de om
wenteling Iets goeds wordt opgestuwd
duwen ze 't van zich af omdat 't
iw" Is en alles wat nieuw ls. ls Ira-
ult den booze! Eens zal de
lUd komen dat zU gedwongen worden
oogen te openen. Dan Is het te lint;
de wereld Is vun
DE EVENWICHTIGEN
Rust geeft Ucht. Een nist'g afwegen
in al wat deze tijd heeft te bieden
zal groote Innerlijke tevredenheid schcn
ken.
De rots van de godsdienstige overtui
ging biedt een betere houvast dan het
drijfhout der wisselende waarden in do
branding van den tijd. De grondslagen
hét geloof In een almachtlgen.
barmhartlgen maar ook reahtvaurdlgcn
ud, ln een op het eeuwig Leven ge
richte doel van het leven op -fez» we
reld, liggen zoo hoog boven het plan.
waarop zich de worstelingen vun de
geesten der menschcn afspelen, dat
ten ze des le objec .lever kan wiarne-
len om er de waarden van te ocpalen.
Datgene wat uit de leer der Kerk
noch materieel noch moreel geoorloofd
Is, ls ook na elke omwenteling ongeoor
loofd gebleven.
Datgene wat sociaal rechtvaardig Is.
ok al ls het door een geestelijke om
wenteling voorbereid. 1 s en b 1 IJ f t
sociaal rechtvaardig.
Datgene wat een belemmering betee-
kent voor het bereiken van het hoog-
oel waartoe wtj op aarde zijn.
blijft verwerpelijk, ook al wordt hel door
den golfslag van den tijd opgestuwd of
weer neergeslagen.
Een rustige bezinning van de uitingen
an dezen tijd. uitgaande van onze ka
tholieke grondbeginselen, zal een gees
telijk evenwicht, waar het verloren
mocht zUn gegaan, herstellen.
KANTOORBOEKHANDEL
Vulpenhouders
„Ounst", zeggen wU op onze beurt.
..zou de Arbeiderspers nö al vergeten
zijn. dal de socialisten zich op 9 Novem
ber 1940 verbaawfen over den aard van
het socialisme van dc Untc?"
Overigens behoeft het waarlijk met
te worden vastgelegd, dat het Neder
landsche Episcopaat zich noch vóór
noch achter dc Nederlandsche Unie
slcll Episcopaat en Unie hebben mets
met elkaar te maken. Inslnueeren zon
der bewijzen Is beneden de standing
van den dagbladschrijver die zUn taak
als volksvoorlichter met verantwoorde
lijkheidsgevoel opvat en vervult.
Vlak voor den afgrond
Een zilveren kerk op den „Berg"
XVf fflSjW
Mf 's nk
Op KANTOORMEUBELEN feta!
heeft
ELZEN AAR
LANGESTRAAT 16! TaL 5723
ld als bi) ellen st
geloot ann ood wor
dUkhridsbegrlp soek
Om het Socialisme van
de Unie
Wat verwacht werd ls geschied
all alle kanten werd het B-sschoppe-
lllk schrijven van 26 Januari J.l. ln ver
band gebracht met het socialisme vaa
s Nederlandsche Unie.
„Het Volk" heeft een zeer lnngc be
schouwing gewild aan bedoeld schrU-
»n de Massbode reageerde er op
een hoofdartikel, waarin het blad
,Volk"scbe hoofdartikel aldus sa-
Zie Je wel. aldus ongeveer „Het Volk",
deze omschrijving ls uitsluitend gekozen om
de Nederlandsche Unie te sauveeren! De
die Immers 'n .JMeder-
propageert, en derha.ve
dagen. Maar Ja wij laten nog sleed.»
«t Volk" aan het woord de Nederland,
echo Unie ls een organisatie, welke de Kerk
graag ziet. ZU heeft dc katholieken Immers
(sic!) ..onder zachte moreele dwang van de
geestelijken" naar de Nederlandsche Unie
geleld. Daardoor heeft de Kerk politieke
gewonnen en om deze te redden,
ook de Nederlandsche Unie worden
gesauveerd!
- slimmigheidje gaat niet op! zegt
Volk", en het blad citeert uit quadra-
o Anno. om aan te' toonen dat Pain
XI eiken vorm van socialisme ver
oordeelde. En dat dus ook de doelstelling
le Nederlandsche Unie (die zelve var.
..Ncderlandscb socialisme" spreekt)
worden veroordeeld.
Op den oppervlakkiger) lezer knn deze
-dcneerlng wellicht een!gen indruk maken,
narom ls het good, er even op ln te gaan.
In de eerste plaats stellen wij dan vast.
il liet 'n grove Insunlaiie. een klinkklare
leugen Is, dat .zie Kerk" in Nederland als
zoodanig Iets met do Nederlandsche Unie
t dc
lain
bet .socialisme
dat „Het Volk" vroeger steeds heett gepro
pageerd. evenmin als met dat hetwelk deze
kameleon thans zegt aan te
,Dc Maasbode" maakt
noodlg moeilijk door ln haar verdere
betoog het verschil duidelijk te maken
tusschen 't door ZH. Paus Plus XI be
doelde Marxistische soclallwrne (van
den klasse8trljd) en het Nederlandse!)
socialisme van de Unie.
Het blad had Immers kunnen volst
„iet een aanhaling uit ..Het Volk",
onmiddellijk na dc „socialistische"
klaring van de Nederlandsche Unie op
9 November J.L zich gedwongen gevoelde
zich te verbazen over het
Unie haar socialisme dnn
.socialisme" durfde geven.
Het blad schreef:
„WIJ weten, dat de Katholieken hun
aanhang ./ra bloc" hebben doen aansluiten
bij de urne. Deze Katholieken verklaren
zich dus zeil tot voorvechter» van het so
cialisme. wal iel» nieuws la In Nederland I
Er schijnen echter ook nog andere sodalis-
onverwachte schuilhoeken te nun-
■n het einde der middel-
ken hebben gelijke gevol-
der duisternis aangebroken, dan gaat de
et hol verdwUlwn der wrivoegelbkbeld
Inkt een wereld van jedelljke Idealen,
tl li sterrenhemel ven zedelijk Ucht aan
uitspansel der menachheld en.. 'I wordt
nacht!
vereermg van het naakte, dat I» de op-
ak Je niet wils. dat die opstand la ont-
idoor *n toevallige modegril,
ar Is Ir geestelijke strooming aan «oor-
afgegaan. die de openbare meaning heeft be-
Door het Jaren ls
u wil; zU- >s onsterfeluk. rU Is
moet dus den voorrang hebben bo-
redelooee, sterfelijke lichaam, boven
Uchasm zoo s>
Ucheamshardlng.
et verleidelijke van
tot het kwade geneigd Is. irrijgi
slagwoord: .alen reine ls aUes
men alle slagboomen ter bescher-
iedeUJkheld omver, niet slechts voor
Dc systematische strijd tegen de Chris'.:-
UJke leer der erfzonde en der ergernis heeft t
zoover gebracht, dat de onzedelijkheid geen
ernstige hinderpalen meer ontmoet.
Dat domme dwepen met hel naakte la ook
een aanslag op de hechtheid van 1 hulsgezin.
Behoort het optreden naar bulten meer op
Teruggetrokken tn haar tehuis maakt de
moeder dit lot een schatkamer van gods
vrucht, gehoorzaamheid. Uefde en zedigheid
En zóó doet zU meer voor het welzijn van 'n
volk dan velen daar bulten.
En Ingetogen zoo als haar werkkring X. X
jok haar kloedlng Ingetogen.
Maar de modeme kleeding geeft aan de
«rouw een geheel ander karakter.
ZU trekt de oogen v»n het publiek op haar
Ze maakt van de vrouw een tenteonsteiUngs-
pervjnkklgheld
strekking geer
en dat In grenzenlooze o
ter dier ontkleeding en ha
tdere Is.
1 alle moeder» eindelijk zl
Katholieke moeder en meisjes., wtlt t
langer hand- en spandienst verleenen aan
vijanden van de christelijke beschaving.
Deugd is alles
OU hecht zoo aan oude trouwt
oewoontes. Waarom zoudt gil it
0ottlc daad ook ntet maken tot een
aantel/ werkende gewoonte, die ui
daarenboven beoefent ter Itelie
Gort». Doe liever goed dan leicaud
Maak het u tot een gewoonte goee
iver anderen te denken, medeti)
lend te 3Un met beproefden, ou
larf fe verheffen tot Ood. gaarm
'e mint te te zUn. anderen hei
■cede te gunnen, de zwakhelt
•itoer medementchen te beortlpen
Vitort It schoonheid.
.Lichtflitsen"
DE PASTOOR WOONDE ON
DER HET ALTAAR
Feestplannen voor
16 Februari a.s.
J El' STAAT SR. zwart op wit op g-ze-
f«reiniging Tuindorp, gnvcstigd te
Hoort, ln dezen vertegenwoordigd
door den heer A. A Kuljer w Naarden
ln zijn hoedanigheid van voorzitter van
genoemde vereenlglng en door den heer
O. G. B. Hafkcrucheld In sljm hoeda
nigheid van secretaris der genoemde
Vereenlglng ten eenre, en dc heer O.
Nollen, aannemer U. Den Haag ten
andere verklaren bU onderteekening
direr dat zl] de volgende
bad pastoor Paping
geformeerd onder zijn voorzitter
schap. Loden werden de heeren J. Nelken»
M. Jacobs. P. L. Laporte en J, O. Noord-
De laatste X thans nmtor van het tegcu-
oordlge kerkbaatuur. waar ook de heeren
J. C Venings, P. J. Wortelboer en K.
M. B. Batenburg rilling In hebben: de he-.
Jacobs en Laporte zijn In d«n
dragen het bouwen van oen UK. Kerk
met onderbouw on Toren op een u
gelegen ln de' gemeente Leusden Sectie
urteuze van de zaak Is. dat Oud-Lcut-
dengeen katholieke kerk beeft!
UI dun aan dat contract nooit uitvoering
ia gegeven?
Wel wX en drie! Andera had Willem
Dam nooit zijn plaat ..Het Sprookje op
Berg" geteekendWant de kerk aan
boechrand x die van bet contract.
-Maar", zegt de Amerafoortor. ./Jat X
ónze kerk op den Bergde Sk Anafrt-
dus!"
Juist Muar toen er gebouwd moest wor-
tn. was bet daar nog Leusden. De schei
dingslijn tusschen Amersfoort en Leusdon
Ucp nog langs den voonnallgen „Dlevenweg"
"le nu den let» meer geclvlliseerden naam
>n „Vondellaim" dniagl.
Amersfoort had echter al veel grond
bezit en hel ultbreldingsplan-Lciudcrkwar-
letjwe. flinke stadswijk te stichten.
Toen kapelaan Paping van „de Hleboc
1 IRIS van Z.H. Etc. den Aartsbisschop
opdracht kreeg, voor dit toekomstig stad»-
docl een parochie te stichten, wa» nil
volle ervan overtuigd, dat een Godshuis
noodzakelijk zou blijken.
De Jonge pastoor nnm den bedeXt&
hand om te probceren aan
gelden te komen. Maar hij deed meer; hij
zocht, ecnlge heeren aan, die een vereerd-
«ten «tic deze vereenlglng „Tuindorp"
aan het bouwfond».
Na lange an moeizame onderhandelingen
met de gemeente besloot do vereenlglng tot
aankoop van 15 Hectaren grond van t
meerite- De kerk zou verrijzen aan de Jacob
Catalaan. Dit zou dacht men toen
het centrum vnn het nieuwe uitbreidings
plan «orden.
Dc koopsom vun den groml was 55 oer
per vlerk, meter en verscheidene htere
van de Vereenlglng Tuindorp kochten
voor eigen rekening stukken lot een new
menlljk oppervlak van #0.000 vlerk, mett
tegen f 1.80 per vlerk, meter. Dat belet
kende voor de nieuwe kerk een winst v»
den grondslag vormden ara met den t»
Hel aou te ver voeren cn bet doel
niet ter sake ln le gaan op de onderhan
delingen met bouwkundigen en ontwi
Genoeg zl) ht ie woten. dat het ontwerp
van den architect te Rlele werd aanv
en de firma Nollen en Heymering de
voering «telde onder de directie van
heeren O. J. Noordman en R O. vnn Ej
Ir ging dnn gebouwd worden op
ersfooriachen Berg. De moeilijkheid
vrU sterke helling was spoedig overwon-
t De helling was t per 100 of. oi
idelljker le «eggen, er was een hoogte-
s onder bet presbyterium ten nutte
ton worden gemaakt. De foto van d»ti
«ritmust voltooiden kerkbouw laat duidelijk
X afscheiding tusschen pastorie en kers
Die „postorlcbouw" X achteraf een groote
rergisstng geweest. Hel was
«e willen ntaar zwijgen over
lie er een beat troepbuis aan hebben.
Jaar na de plechtige eerst* stecnleg-
loor den hoogeerw, heer deken Pock
len soover. dat de kerk pteehtlg
1 ingewijd Dat waa op IS Februari
WERK VOOR DE OUDERS
Het hoofd luchtbeschermingsdienst
hoeft groote uitgaven moeten doen. woo
lees lk lr. c«n raadsverslag. HU hoeft
2800 gulden besteed, o.a. aan het op
knappen en het onderhoud van vroeger*
militaire loopgraven, die als «ohullplaat
sen voor de burgerbevolking dienst moe
ten doen ln oogenbllkken van gevaar
Een van da raadsleden betreurde hst
dat dn Jeugd soo vernielzuchtig ls en ln
de schuilplaatsen verwoestingen aan
richt. die hersteld moeten worden.
Betreurenswaardig Is dat seker en het
ls Jammer dat er zooveel kostelUbe ge
meenteduiten onnoodlg moeten worden
uitgegeven.
Dat betreft niet alleen de sohullplaat-
sen, maar ook allerlei andure publieke
zaken. Zoo bijvoorbeeld hst aardige an
tieke huisje op den hoek van de Kranka-
ledenslraat en hst Lieve Vrouwekerkhof.
De aardige glas-In-lood ramen, bevca-
tlgd ln de mooie steenen omraming, sljn
ingesmeten en sedert een paar Jaren ztjn
de venster» met plankan dichtgespijkerd.
Dc ben het volmaakt mat het raadslid
eens; hier ligt een taak voor dc ouder»
en voor het publiek.
ZUn sommige ouders nog zoo blind, de
opvoedkundige waarde van verraanlngsn
aan hun kinderen over vernielzucht te
miskennen, dan moeten mnar een*
danken aan hun belastlngblDet, Want
I publieke schade zal door het publiek
moeten worden betaald.
stand kwam, mede dank uj hst welslagen
loterij. Op Zondag 1? Ja.
ft»k bat nieuwe
7 Mri van dat
doom. Zijn opvolger werd kapelaan Groen
huis, die b«t verkennetswerk in de parochie
oprichtte en sterk bevorderde. Z.Eerw ward
op 8 Sept. 1U35 rider» nenormd cn opge
volgd door den wrleerw heer Th. C. A. A.
tegen woord Igen
verkennenHialmonsemer
Dn laak van Pastoor 8
De herder van de zilveren parochie,
Pastoor-Deken S. J. Af. Sandkuvl.
(Foto Sent, Amersfoort.)
CENTRUM VAN V
Daaruit blijkt wel. hoeoeer dc stad/uit
rei ding adi om deze nieuwe kerk i
ende een kwarteeuw heeft vastgezet.
Daarmede hing tevens samen de oprieh-
Ing van srholen voor lager onderwijs
nngens en tneXJes. vnn IrObeL en kleuter
de JongcnsscJrool (voorlooplg met drie
ren) onder beheer ran he
De womtigbouwvereenlglng
DE GEESTELIJKHEID
parochie niet mogen lelden. Reed* c
October 1017 werd hl) noar «ld
en nam In «Un plaats de zeere
Sandkuyl den herderretat ter h
tweede k»pelsen rich aan de deltorg li
dc SL Ausfrldusparochlo wijdde. In 103o
deed kapelaan W. Otterbeek -"n Intrede In
de parochie
OE FEEBTVIERINO.
n *e dan gekomen aan dan dag
n en dan vraagt men rich af. hor
■hruan aa het zilveren parochle-
iceat sai worden gevierd.
De moeilijke tudsomriandlgheden laten
helaas geen andere vicrlnc dsn ren kerk»
tljko 'oe.
Zondag 18 Februari ral een plechUgu
Hoogmis worden opgedragen. wuaronJcr
rector C. Vcnuigs uit Utrecht de fere, pre
dicate zal houden. En 's middags wordt een
plaehtlg Lof gecelebreerd, waarna tier Te
Deum sol worden girsongen
Dan zal ook het grochrnk »nn de paro
chie: de voltooiing vao het Joaaph-allwr
worden gewijd.
Dit geschenk X vnn gelijken aard aX dat,
hetwelk de kerk enkele maanden geleden
ontving van een parochiaan. Toen werd het
Mana-al(*ar bekroond mat nan nx, beval-
Ken foto tan den welhaast
helling van hel bouwterrein
onder de kerk kwam.
•Hooiden Kerköouu au. -uiacipa
hierdoor werd het mogelijk dat de pastorie
(Fotoreprod. JDe KembodCj.
1.
