De Eembode
F. A. T U L P
54.11! JAARGANG NUMMER 46
L Abonnementsprijs,
Redactie en
ungegrschl 28. t
Postcheque- e
Oonwpondentle-moree v. Beam: Kerkztr. 30.
Adrertentlc-adre» v. Baam: Nieuw» trast 11
Uitgave N.V. Dl tgeven Ml) 'NeerUndlo.
DMI..I8TRATIE:
- AMERSFOORT
Gironummer 44394
WAARIN OPGENOMEN HET ..WEEKBLAD VOOR B A A R N
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN E.O.
VR1IDAG 21 FEBRUARI |04l'
KANONNEN, GODSDIENST
EN BESCHAVING
ONLANGS ontvingen wu van de
..Actie voor God" oen lijvig Jaarver
slag, dat het overzicht Is van oen brok
activiteit waar men versteld vim staat.
Welk karakter heeft deze actie ge
had? Het secretariaat hoeft dat kort
en klaar aldus gezegd:
..Het bijzondere karakter der actie
..Voor God" in hot afgrloopcn Jaar
3940 Is het karakter van verhelde
ring en verdieping van het katholiek
bewustzijn. In een tijd van strijd
om het behoud van den geest Is
vernieuwing van Inzicht nuodtg.
versterking der overtuiging, kracht
om te kunnen belijden wat wU In
zien en waar wij van overtuigd zijn,
moed ora voor God te loven op
aarde."
De middelen die ter bereiking van het
doel zijn gesteld zijn van velerlei aard:
cursussen, boekwerken, vlugschriften,
artlkelendlcnst voor de pers. korte leu
zen. advertenties, conferenties, het werk
der .onlsweken". katechcsc ln huls en
•chool. en het werk meer speciaal afge
stemd op de behoeften van elk der vijf
bisdommen.
Men wordt geestelijk wel van het eene
ultersto In het andero gedrongen wan
neer men een artikel van dr. J. Smit
leest ln ,X>e Waag" die het ook lleeft
....'(zelfde doel hebben als die der „Ac
tie voor God", doch een geheel anaeren
toon laten klinken.
Er zijn staatslieden, die beweren Ie strij
den. dat wil zeggen te laten vechten, voor
christendom en beschaving. Schiften
scheepsknnonnen den boel ln elkaar voor
Christus' leer. de Christelijke Kerk, Christe
lijke Instellingen? Verdedigt men den gods-
dlenst met mitrailleurs en de beschaving
met bommen, strooptochten, branden, vi't-
nlcllngen?
Men vecht- niet voor christendom en be
schaving. Dut Is ce.n leugen. Men voert oor
log om macht t" behouden ot te verkrijgen,
men vecht voor zijn volk en zijn vaderland.
Dat Is eerlijk.
Wie zegt te strijden voor Christendom en
bcsclvavuig en daarvoor laat vechten, profa-
nsert het Christendom en gebruikt een voor.
gewende beschaving als liav-arhlld om on
gehinderd en mei vroom gelaat, vergUUge
pijlen te «bleten.
Kanonnen cn bommen zijn inderdaad
andere materialen dan die waarmede de
.Actie voor God" werkt voor Christus'
leer.
En dan Is cr de beschaving. WIJ wil
len veronderstellen, dat de beste bescha
ving Is die. welke voortkomt uit
de beleving van Christus' leer. Een der
gelijke beschaving maakt geen slachtof
fers doch tracht getrouw aan Christus'
woord ..Bemin uw naaste gelijk u zelve"
ledereen In die beschavOtg te doen dee-
len.
Deze beschaving brengt men ln liefde
en niet door strijd.
Dezellde dr. Smit dien w
teerden haalt voorbeelden aan van een
pseudo-beschavlng die niets met een uit
het christendom voortgesproten bescha
ving gemeen heeft. Hot stoot hem. dat er
ln deze dagen gesproken wordt over het
strijden met kanonnen cn bommen om
een pseudo-beschavlng. dte het ..hoogste
goed" wordt genoemd te beschermen.
Zijn voorbeelden willen wc aanhalen
om er onze beschouwing mede te sluiten.
hiervoor hebben willen veehton. ziohzelve
daarvoor willen o'.'/eren?
Wét is beschaV.ng?'
^Eert deur gaai, rpeu m Mn dar t»iro sint-
stapt cr uit van even ln de twintig, keurt,
kwiek, florissant, stevig. Do deur blijft open.
't Is een bovenhuis. Van dc trap stommelt
een meisje af. beladen mot een beetenflets.
Het meisje ls ongeveer vijflied. bleek, tenger
Ze bereikt den grond, en draagt de flets op
de» rijweg.
r Hels ai
rijdt neg. keurig, supe
rieur. De fiets glom. Geen spatje I
Beschaving! Dat wil zeggen, de meneer
was beschaafd, het mclsju zag er wat sjofel
uil blecr, longer, sloverlg. Ben paria. Ze
had nog een heel lovon vóór zich om de be
schaving lo loeren kennen, van terzijde, in
afwachting, eerbiedig.
Is dut beschaving? Moet de groole massa,
de dienende urhankeUJkc, anoniems scha
re vechten voor die beschaving?
KANTOORBOEKHANDEL
HET VULPENHUIS
Langes'r. 69 Lo. Krommeatr. - Tttlef. 462S
V uloenhouders
Massa en Beginsel
Dat de gang van zaken bU de Neder-
landschc Unie sterk de aandacht heeft
bij de Dultschc overheid bleek dezer da
gen wederom, toen dc „Deutsche Zcl-
tung In den Nlederlantlen" zich ver
diepte In de meest recente uitingen van
het Driemanschap.
WIJ lezen ln het nummer van 18 Fe
bruari:
1 gat de Neder-
Mcn ervoor in de algen «rhejd een zekere
leegte, et jmrool dat men tot heden toe had
gevolgd, zooveel moReHJk leden le verza
melen, had a»n trekkracht Ingeboet Zelfs
de meest bescheiden leden begonnen naar
Toen bleek den leidenden mannen het
doel, dal «e rich hel eersl gesteld hadden:
tot Pasehen een mlUloen leden te verwer
ven, te weinig trekkracht te bezitten, dan
dat tt den daar verder nog aan konden
deling deed over Peking, waar rondom een
reusachtig feestgebouw vol weelde, overdasd
en kostbare spijten, zang. dans, uitbundige
vioolijkhi'id dun hccJon nacht door. 's mor.
geus ee.n kleine honderd doodgevroren uitge
hongerde arme minnhen werden gevonden
en opgeruimd. Dat gebeurde zoo dikwijls zoo
Daar letten de beschaafde Heden niet op.
Peking ls groot, middelpunt van Ohlnccschc
Is dit boschuving? Als dat beschaving is.
ls het dan dc moeite waard er voor lo strij
den. dat wil zeggen: te laten vechten? Ik
denk. du- ae breede massa, die cr voor in net
vuur gejaagd wordt, weinig d"cl zal hebben
aan dc zegeningen dier beschaving.
Wie Parijs genen heeft en Iels verder ge
keken heeft dan den Elfcltorcn, de Are dc
Trlomphe en de Opera, weel dat achter de
schitterende beschaving, die de Uchlslnd In
haar etalage heeft, de vale slonzigheid leeft
der kleine werkzame burgerij, en een onge
looflijke miséro van armen, mledecldon, ver-
Beschaving? Als de legers ln het vuur wor
den gekommandeerd. strijden ze dan voor
die beschaving? Hebben de honderdduizen
den bullen Parijs, vooral ook bulten Parijs,
daar deel tuin gehad? Ik ben per touringcar
Frankrijk doorgereden, drie Jaar geleden.
Dc woningen en hofsteden op het platteland
en ln kleine plaatsjes waren verscJirlkkelIjk
om te zien. Ik wilde ergens, bij een opont
houd eer. broodmageren waakhond een stuk
brood gaven. Twee haveloozc kinderen keken
jaloersch toe. Ik begreep hun stille vragen.
We gaven allen wal. Eon panr kilometers
voider stonden vier landarbeiders langs den
weg. Ze slaken gebuide vuisten op. Proh-
Tot zoover dc .Deutsche Zeltung in
den Nlederlanden", die zich dan verder
houdt aan een pern-ovorzleht van ver
scheidene dagbladen, verzameld door
de N. Rotterd. Crt
„Dc Residentiebode" en „De Weg"
worden daarbij genoemd als de organen
die terecht hadden aangevoeld aldus
de N.R.C. - dat het Driemanschap zijn
Ideaal moest verdedigen tegen de massa
die het had vergaard.
Genoemde bladen stelden een samen-
wei king. Ja sells een vereenlglng voor
met Nationaal Front om de Unie gele-
genheid te geven nog een rol te kun-
nen spelen. Want dan zou zij .«en
schare getrouwen moeten
die ln den geest van ware
schap en offerwilllge bereidheid
leiding en een program aanneemt
wezenlijk duidelijker en overtuigender
moet zijn dan dat, wat de Unie totnog
toe publiceerde".
Na de Nederlander cn dc Tijd te heb
ben geciteerd meent dc NR.CI te moe
ten vaststellen, dat de Unlc-leldlng zich
na een half Jaar ledenwerving genood
zaakt zag. opnieuw dc massa om haar
vertrouwen te vragen.
Volledigheidshalve zouden wc aan de
ze beschouwingen nog dc opmerking wil
len toevoegen, dat men toclt ook het
onderscheid In liet oog dient te houden
tusschen liet .geven van een Ideaal"
het opwekken tot het
reeds bestaand Ideaal.
>r welke bcschav.
WISTÜ....
dat er 11 Sanatoria zijn en 31 psychia
trische Inrichtingen;
dat er 11 Werkkampen zijn voor Jonge* s
en 4 Internaten voor dlonstbodenop-
leldlng:
dat al deze Katholieke Instellingen
onderwll.v. opvoeding, gcestclijke-
lichamcltjke gezondheidszorg zijn
staan of slechts ln stand blijven door
de ollervaardlge weldadigheid en
religieuzen èn van leeken;
Katholiek Comité van actie
„Voor God"
VAN DE EERSTE
CHRISTENHEID
Hadden allen slechts de liefde
tot God, die door het gebod
gecischt wordt; zochten allen
maar eerst het rijk Gods, dan
hadden wij van alles het „hon-
derdvoud" (Marc. 10.30), alles in
overvloed. „Er bestond een
groote genegenheid voor allen;
er was namelijk geen enkele
noodlijdende onder hen".
(Hand. 4.13
Langs de „goudvelden" van Amersfoort
TIENTALLEN VOCHTEN OM
EEN „CLAIM"
„Wat je er van onderen in stopt,
Komt er van boven uit"
A ND ER HALF JAAR GELEDEN héb-
ben Amersfoortsche wegwerkers
rnder groote geestdrift een nieuw stuk
vcg voltooid, te beginnen aan het Bot
ncopleln naar de richting van Laan
1914. Dat was het verlengde van den
Kapclweg en heel optlmlstisrh Uct :ncn
cr allerlei zijwegen van uitgaan, die bo-
doold waren nis de nieuwe Jancn van
-?n vroolljkc villawijk.
En nög optimistischer plaatste de ge-
deeling dat men bij haar mooie lapjes
grond kon krijgen om er riante hl
tóeliomst-bouwerij.
Daar lagen nu die mooie terreinen
ings een geasfalteerde straal Maan-
cn geleden werd er een gat ln gesla
gen door een Engclschc bnm en daar
bleef het toen voorlooplg bi). Tot zeer
onlangs een menigte heeren met palen
duimstokken kwam aanwandelen o
opmetingen te verrichten, die de g
heela buurt ln opschudding brachten
Oude dames beweerden, dat hier vast t..
zeker geheimzinnige munitie-bergplaat- j
sen zouden komen en anderen mompel- j
den lets over een barakkenkamp.
Die tijd van martelende onzekerheid
ls thans voorbij. Als een moderne „gold
rush" zijn allerlei menschen op deze!
stukken land neergestreken om er hun
naambordje op tc zetten, er groote hoo- j
pen viezigheid op uit te storten, er In i
to spitten cn cr paaltjes met prikkel-1
draad te poten.
We hebben er niets van gehoord dal
do mogelijkheid hier tot gouddelvcn
stond. Er verschenen In de bladen g.—
gemeentelijke publicaties; de delvers
niet eon stukje veroverd of er verscheen
een houten bordje met naam en num
mer van den „clalm-hcudcr".
Aldus kregen we het visitekaartje ge
presenteerd van den adjudant-op-wachl-
geld, die tot de gelukkigen behoorde.
HIJ hnd de mannen-van-de-gemeente
zien passen en meten om de perceeltjes
tc maken. Hij had 't van-hooren-zeggen
dat die perceeltjes zouden worden
gegeven aan gegadigden; dus trol
de stoute schoenen aan en waa hl,
mee naar het gemeentelijk grondbedrijf
gestapt, ZUn naam werd netjes opge
schreven en op 'n goeden dag kreeg hU
met 'n stuk of tien anderen een oproe
ping om aan het grondbedrijf te ver
schijnen.
Ieder kreeg 'n lapje en de eerste kreeg
de eerste keuze.
Nu moest die grond vruchtbaar woe
den gemaakt en ook hier bracht de ge
meente uitkomst Dc stalmest ls Im
mers schaarsch en de Reinigingsdienst
beschikt over bergen vruchtbaar stads
vuil. Do kosten waren niet hoog; mot
'n kublcken meter of drie kwam Je al
en heel eind maar., de nieuwbakken
tuinders moesten zelf voor het trans
port zorgen.
Natuurlijk waren er mopperaars die
meenden, dat de meytle verander alles
netjes behoorde thuis te bezorgen. Maar
dat waren degenen die de krant niet
goed hadden gelezen. Ze hadden dan
kunnen zien, dat de Reinigingsdienst
benzinetekort voorzag en moest
gaan tot paarden! ractJe om met weinig
artistiek ultste-
tegen een achtcrgrou
boekbandjes
ls een vriend van muziek
e en vooral van dc natuur. Daar staat
ilcroscoop en dar Hangt z'n rugzak, door
een paar blzondcrc schelpen en daar
•n cello In den h
:o optimistische I
itnen fijntjes In wc
or rijn zelfportret, een get
)ke kop boven een wit shüt
achtergrond bewijst I'ingemans Jr.
We wisten dat reeds voor we ston-
ir het blijmoedige kmdersnoctjc bo-
roodo jurkje.
n geschrapt.
n tegen een
tr dat Ding
ig hcei w
MEISJESPORTRET, door
Dtngemans.
den vun vele geslachten gingen over
oude. wat ongelijke en brokkelige zerket
in hun grijsheid nog lachte nuances toe
Het zijn deze zomen die het grootste
van het doek beslaan cn de geweldige r
tc van hot oude gebouw op oorspronkelijke
Tenslotte komen we tot hot werk van wij
len W. J. Dingomans sr. Do ploegende paar
den zijn een uiting van zijn bewondering
voor de stoere Zeeuwsehe rossen die den
ploeg dooi
Zijn slreperspoarden vonden Rotterdam-
M-.he achtergronden, maar curieus Is de te
genstelling van dc „bezadigde" Spastische
kade en net veel trtssehcre cn waarschUn-
ujk vMMMlHlBiaa
Boompjes.
Dr. Jan Nteweg opende
in dr. R. Miedemn deze
I vooral uitkomen aal n
een oordeel over ren
dan aljn broeder
middelen toch nog het bedrijf gaande1
te kunnen houden. En dan la er van
gratia mestkrulen geen sprake.
Ook waren er. die meenden niet te
hoeven meaten; ie gaan de humualang
omspitten en gaan uit van dc gedachte
dat dn grond van zichzelf nog wel
vruchtbaar genoeg la omdat er hier vöór
de wegen worden aangelegd, toch ook
bouwland log
Onze ndjudant-op-wachtgeld meondo
goed to doen. maar Link to menton,
„wat Jo er van onderra Instopt, komt
er toch van boven weer uit".
Wat hU gaat polen?
Op de allereerste plaats aardappelen;
twee dertien winteraardappelen en ren
dei de zomoraardappelen. Voor de rest
nog wat knolgewassen. HU hoopt uit rin
lapje, dat 'm ruim twen gulden aan huur
kont. wel 'n mild of twaalf aardappelen
te balen.
Waarom hU prikkeldraad spande?
Dat werkt preventief. De perceeltjes
liggen vlak langs den verkeersweg en
het was hier den loataten UJd een speel
terrein voor de Jeugd geworden. De
kinderen konden zich nog wel eens
vergissen en tusschen dc knollen en pie
per» gaan ravotten.
En dan hebben sommige buurtbewo
ners groote honden, die ln uitgelaten
buien als gekken rondhollen en wroe
ten tot groote sehade van de toekom
stige groente.
Onze adjudanlop-wachtgeld voelt
zich tevreden met rijn claim.
'n Soldaat Ja nu eenmaal een rr
de klok en don Is nietsdoen
kelUk. Nu neemt hU 's morgens s'n spa
en spit. Tegen koffiedrinken gaat f
naar huls en als de boterham op
tUgt hU weer naar z'n grond. Om vier
uur ls dc thee bruin cn dau ziet zijn
vrouw hom weer verschUnen. Opnieuw
gaat hU dan landwaarts tot zonsonder
gang hem hulstoe dwingt.
En zoo heeft hU zUn regelmatige dag
taak, torwUI hU weet dat zUn moeiten
beloond sullen worden met een oogst
waar zUn hcele gr/In van kan leven,
althans wat dc groente betreft
Van den zomervrat zal het een
gebeurtenis MJn als dc moeder des
huizes de schaal opent en voor 't eerst
kan zeggen, tervrijl de damp ln dikke
wolken opstijgt: .Jongens, daar heb Je
nou de knollen van pa-zélf!"
Geld, altijd maar geld!
't Is in de kerk altijd maar geld en
nog eens geld. Het loopt tegenwoordig de
spuigaten uit Voortdui
bedrid, nu rens voor dil
Olj luistert naar de radio de luister-
vergunning koet a geld.
GU hebt Inkomsten uwveel er af
uw entreebiljet is belasting Inbegrepen.
GIJ i>
e Jaarlijks wordt gij aangeslagen In
de relnlglngshelastlng.
Al ("e belastingen «Ijn verplichtend,
want de staal heeft ontzeltend vrel geld
noodt* om te besturen en om voor ons
allen t« sorgen.
Maar ook de Kerk
moet kerken
moet aan degenen, die bij baar ln
dienst «l|n, een redelijk salaris nltbe-
talen,
moet liefdewerken In stand honden,
moet behoeftige» ondersteunen,
moet voor de missles sorgen, die ont-
seltend veel geld verslinden.
De Kerk legt ons voor al dese doelein
den geen verplichte belastingen op.
Maar ilj rekent op onze mlldbeld en
laat aan ons eigen fatsoen de mate van
onse mildheid over!
Op Schrijfmachine-pkbi
ELZEN AAR
fn rntmm iM
LANGESTRAAT 101 - T«L 5721
°VJ
IEDER ZIJN KRANT
Totnogtoe heeft de kathoUoke pen
haar Uak aldus opgevat, dat. baar ver
antwoordelijkheid niet ophield by de
advertentiekolommen. Ik vermoed, die
do Vereenlglng voor facultatieve LUkver-
brandlng of do Nco MalthiieluaruwJto
Bond om een paar voorbecjuer ta
noemen - cr wel belUg voor hebben
opgepast, ren advertentie ter propagew
ring hunner beginzelen In to «enden
aan een katholieke krant.
En als ze 't al eens hebben gedaan,
dan zulen ae al spoedig tot de bevinding
zijn gekomen, dat dergelUke adverten
ties als nlet-gcwonscht werden gewei
gerd
Het zou een hoele lUdensgaechledenlg
wordon, wanneer we eens «ouden op
halen wat al conflicten zloh hebben
voorgedaan tusschen do directies van
katholieke bladen en bioscopen ton
aanzien van advertenties van film» van
voor de kiuholleken onaanvaardbaar of
iwUfrlarhtlg karakter.
Ook dc aard van de Illustraties.
bU de advertentie» worden gebruikt,
zullen zeker meermolen een punt van
overweging bU de dagblad-admlnlstrn-
tles hebben uitgemaakt: modehuizen
schoonheidsinstituten, toonoel-, variété-
•0 bioscoopdirecties zouden daar ver-
moede lijk wel over kunnen medopraton.
Do directing der z.g. neutrale binden
bezorgden zich daarovor geen hoofd
pijn. Zoo las Ik toevallig Zaterdagavond
J.l nog een groote advertentie, waarbij
een uitgever de zuoveelste nieuwe d^ik
van een voor Katholieken abeolnul on
aanvaardbaar boek aankondigde. Na
tuurlijk ln een ..neutraal" blad. waar
mede dit blad «1 terstond «Un neutrali
teit prijs gaf.
Begin dezer week werden mU enkele
knipsels voorgelegd uit de advertentie
pagina's van twee neutrale Amersfoort-
echo bladen.
In bedoelde advertontlox word regel
recht stelling gcnoinon tegen eou be
paalde uiting van het Doorl Episcopaal
Hieruit blUkt, dat een neutrale krant
een onding Is voor den prlnclpleelen ka
tholiek.
„Neutraal" heeft zich voor de zooveel-
sto maal al> eon onding bewezen ton
aanzien van de pers
Do elschcn die een katholiek aan
zUn dagblad behoort to stollen zUn
deze:
la. behoort zUn blad In al zUn uitingen
een katholieken geest te ademen.
Je. behoort zUn blud ln zijn voorlich
ting do Nodorlnndnchc volksgemeen
schap tc dienen,
3o. behoort zUn bind ten aanzien van
do nieuwsberichtgeving niet ten
achter to staan bU andere bladen.
Wanneer deze voorwaarden worden
vervuld bestaat er m.l. voor den katho
liek niet de minste reden zich afzUdlg
van de katholieke krant to houden.
KANTONRECHTER
Om II uur moeien de cafe's sluiten. Dei
ls ren vaderlijke voorzorg van dr overheid
om to bewerken dnt wc ruimschoots den tijd
J hebben thuis te rijn «rumoer hei klokje van
4 gejioorznnmheld heen. geslagen.
Hoi echtpaar van L. dnt zich bi de zetels
Vb cnl« dc In Promenade te Banm luid
•errrliilen. dacht er misschien under» over.
leder gevel zat het n nog toen de po
lio om tien minuien over
en belceld doch dringend vc
knal te verluien.
„Dot komt lies, In ordo" hu
n H. Hermandad nog geduld geoefend e
•n hei rehipnsr nog sireds geen aanaiu
i maakte om to vertrekken vielen er iwr
n L. voor liet hek-
I Je geroepen, doch in haar jUnuis verscheen
die huur verdediging op zich
Aangezien luj daartoe geen
Drank achter het stuur
i Voorihiitzcn. Zijn n
HU u> employ» bi] de N
die had mr. Vendelt in t
rUu-htc loewijiing van eva
f 34.14 voor geleden schat
Dr Ambtenaar bracht ir
de verdachte «erken dra
de mogelijkheid vi
tnuidc II Jkhrkls-
it tv zeggen, dal dc 11
1
