DE EEMBODE
14 MAART 1941
Amersfoorts gaarkeuken voor de opening
Vrijdag 21 Maart kan men zijn
maaltje krijgen
TIET IS DAN ZOOVER. Enkele weken geleden had
al een teekening in de kranten gestaan van de
Gaarkeuken van Amersfoort, die aan de Gaslaan
zou verrijzen en waar men tegen een fantastisch
bedrag een maaltijd kan krijgen, die door deskun
digen als zeer voedzaam wordt geroemd en die
tevens de hulsvrouw een groote besparing van
zorgen en.... kookgas zou geven.
De keuken staat er, de zes zware kiepketels staan ge
reed om het gaargestoomde eten in de groote meng-
reservoirs te storten, de stokers hebben al geproef-
stoomd en de kok loopt rond met de wetenschap dat
ook zyn tijd is gekomen.
Fa. M. de Hoog
Timmerman
geachte clMnttle,
tannic dat de wken. gedreven
n geliefden echtgenoot. Martin de Hoog,
wrtgezet met behulp van mijn
i oud» bekende betrouwbare
HET KEUKENOEBOTJW
Tenslotte hebben we nog even een De-
xk gebracht aan de keuken, waar we al»
Mate den heer J. a Neuteboom, op wacht-
tld gesteld adJudantODderofflder-admini-
rateur aantroffen. HIJ 1» administrateur
militair kok la de kok
t blijkt dan. dat het
door de gemeente kon worden
utngesteld en ook een keuxe kon worden
gemaakt uit een lijst van op wachtgeld ge-
militairen, die nu weer nan den slag
Het personeel Is medisch gekeurd.
onze hoofden de groote
iljn voorraad loslaat in
et pitten gebeurt dan aan
band, waarna de aardappe-
de schoongi
ln de 'A
groote kiepketels
den gekookt Als de zaak gaar ls.
het voedsel ln groote vergaarbakken ge
stort, waar het automatisch In wordt ge
mengd en klaar Is om te worden opgc-
Drte groote braadketels zijn voor het
vleesch en de Jus bestemd.
Aan weerszijden van de groote hall zijn
lokalen met steenen balles,
de Nieuwe amersfoortschb gaarkeuken. - dc kiepkeuu
ïinnr om hun inhoud in de mengbakken Ic storten. Op den achtergrond
<f«J*2le" waarachter zij, dit een maaltijd halen, hun beurt afwachten
oe „uam (foto Weers, Amersfoort.)
vertoefd degei
die Zaterdag waren genoodlgd bij de oper
van de» tentoonstelling door mr. J. W.
Vendelt, die zich herinnerde,
Wilde een» een dame typeerde: een luxe uit
gave van een slechte Fransehc novelle. Daar
mede vu bet karakter dezer dame volledig
verliooldman" Panalt latrat!, wlena ln def-
geboden werd aandeed als een
- - aan Van
n lieflijk.
kinderlijk bandje was
vele andere uitgaven
nle: overeenstemde met den band HU zag
vooral het belang van de» tentoonstelling
ln de volkomen eenheid van Inhoud, illustra
tie en band van het boekwerk, die hier ge
demonstreerd werd op een wijze. waarbU
ook de historische lijn goed was volgehOu-
1 De schrijver, wiel» werk psychologisch
geheel verantwoord is, weet karakters te
scheppen, die men zich ln den geest vormt.
Dc beschreven figuren beginnen voor het
oog te leven. Meermalen was het deu spre
ker gebeurd, dat hem. na lezing van een
dergelijk werk ook een geïllustreerde ultga-
,ve hl banden was gevallen. Vaak werd het
'zien der Illustratie dan een desillusie omdat
geest gevormde beeld. Als voorbeeld van
een uitstekend geslaagde typeering noemde
mr. Verafelt dc Illustraties van Jan de Cler
ln het boek ..Maria Legina" dat hier le
Dit is geen tentoonstelling voor blbllo-
phiclen: zeldzame exemplaren, cenlg ln de
wereld zijn hier niet te vinden, doch het
houding tot het boek. vroeger en nu.
Mr. Versfeit wUdde nog een apart woord
venneldde ook de Centsprent, waarvan htj
was. had gezien.
Onder de belangstellenden bevonden zich
ook de oud-burgemeester, mr. J. C. Graaf
van Randwljck en zijn cehtgenoote.
Reine jeugd - sterk volk.
Daarom Is de opvoeding tot reinheid ln den
tegenwoordlgen öjd van «denverwildering V»
gebiedende noodzakelijkheid, waarvan het
wel en wee van ons volk afhangt.
Nooit zijn wellicht de golven Tan onzedelijk
heid zoo hevig en ons'ulmlg over de jeugd
dan tegenwoordig.
slnnenlust.
De linnen drift wordt verafgood
houding en zelfbehecrschlng worden
Het godsdienstig werk van onze vr
en der goddelijke geboden: het wil
>eg wijzen naar de genadebronnen
Ie kracht schenken om te «gcvlert
Door ons voorllchtlngswerk etreve
laar. het christelijk vader-ldeaal In
Ier reinheid te doen stralen. Wil w.
lichamelijke en geestelijke
die zijn noodlg heeft vooi
■n eeuwig geluk.
UIT DE WERELD VAN HET BOEK
Hef vervolg op een dagboek
Pleter van der Meer de Wal
cheren: Mensehen en God.
Het Spectrum. Utrecht.
„Menschep en God" zet de autobiogra
fie van .Afijn Dagboek" voort, waarin de
overgang van Pleter van der Meer de
Walcheren naar het Katholicisme werd
verhaald. Nu hU door de
Doop ln Christus was herboren en ln de
bovennatuurlijke orde was opgenomen,
begon zijn geestelijk leven zich geleidelijk
te ontwikkelen. HIJ ontdekte welke schat
ten de Moederkerk bij voortduring aan
haar kinderen belangeloos schenkt en
ondervond welk een onvermoede hoogte
de menschelUke ziel door het onderhou
den van haar leer kan bereiken. De ge
nade van het Christen-zijn heeft hem
een ongekend geluk geschonken.
Dc titel van dit boek heeft een
zin. Het geeft inderdaad een kijk op de I
verhouding die tusschen Schepper en|
schepsel bestaat. Hoe veelzijdig en eln- 1
deloos gevarieerd ls deze verhouding I
Hoe ver de menschen ook van God mo
gen afdwalen, er Is niemand die zich
geheel aan Gods Invloed kan onttrek
ken. Hoezeer ook van dc dingen devei
wereld verzadigd, blijft het mens.
hart hongeren naar God en voelt
njet bevredigd voordat het Hem volledig
bezit.
Had de» schrijver, die naar Bcncdlc-
tljnsehen geest werd gevormd, niet zeil
'n ascetlsch-mystieke ontwikkeling door-
gemaakt, hij zou niet zoo geestdriftig
en tevens niet zoo zuiver nebben ku
schrijven over de dingen van Gcx
de ziel ln haar geestelijken rpgan
vaart. Hl) toont een kennis van het
lelijk leven te bezitten die men bij een
leek bUna nimmer, en bij religleusen
zeiden aantreft. Ook hu moet de lang
durige loutering van geestelijke dorheid,
eenzaamheid en verlatenheid, van voort
durend afsterven aan eigen gevoel»be
vrediging, van langzame omvorming van
cgocentrie naar theocentrle hebben door
gemaakt, voordat hU zoover was dat de
gebeurtenissen dezer wereld zijn
moedsrust niet meer konden verstoren,
zijn ziel voortdurend -
Hij draagt de Kerk als groote boven-
natuurLke gemeenschap warme liefde en
bewondering toe. ZU. die altUd ln
leden werkzaam ls en bU de zwa
beproevingen en vervolgingen haar
eeuwige vitaliteit niet verliest, moest
met haar leer van Christus' GeliclmeSn-
nlg Lichaam zoo rijk ln haar liturgie
verzinnebeeld wel een diepen Indruk
maken op dozen tot haar bekeerden so
cialist. wiens hart voor het geluk der
menschelUke gemeenschap zoo
klopt. Dit heele boek ls van de
katholieke geestesgesteldheid
bouwen; die
gelukkig leeft, hoewel het
leed zUn gezin niet bleet bespaard: dio
de burgerlijkheid verachtend, Het leven
ln al'zUn breedte, volheid en diepte on
derging: die een veeteUdlgen omgang
met allerhande menschen onderhield:
die de nieuwe stroomingen ln wetenschap
en kunst van nabU meemaakte en daar-
bU tevens een leidende rdT vervulde.
Men krijgt ln dit boek een goed over
zicht over het leven van Pleter van der
Meer de Walcheren, zooals zich dit ln
de laatste kwarteeuw heeft voltrokken.
TUdens den wereldoorlog van '14 was hij-
correspondent van De Maasbode te Pa
rijs. Als zoodanig kwam hU met hel
Fransche leven In al zUn verscheiden
heid in aanraking. Toen bU den wapen
stilstand het vuren aan de fronten werd
gestaakt, kwam hU naar Ne
terug. Korten tijd daarna kwam
De Nieuwe Eeuw.
Toen ontplooide zich z-Un
ons vaderland eerst ten vol
hem heel wat te doen. Hij stelde zich
tot taak alle vormen van middelmatig
heid en wansmaak uit de kathoUeke sa
menleving weg te ruimen en den men
schen een beter begrip van sclioonheld
bU te brengen. Degenen die destUds De
Nieuwe Eeuw met aandacht volgden!
herinneren zich nog wel hoe de groote
schoonmaak In dc diverse katholiek!
heilige huisjes grondig en hardhandig
werd aangepakt! Toen dc Universiteit
van NUmogen zich evenwel met De Nieu
we Beuw ging bemoeien, werd het blad,
ooals de schrijver zich uitdrukt ..ont
land". zoodat hij ontslag nam en zich
Amsterdam ging vestigen.
Zoowel ln Frankrijk als ln ons vadcr-
and onderhield Pleter van der Meer
nauwe relaties mot vele bekende per
sonen. De man dien hij het diepst ver-
icrt en bij wlen hU hel Christendom ln
al zUn volheid leerde kennen ls natuur
lijk rijn peter Léon Bloy. Verder behoor
den de Maritalns tot zUn Intieme vrien
den en stond hU ln contact met Mau-
riac. Vallery-Radot, Ehrenbourg e.a. HU
volgde ook met belangstelling de ontwik
keling der Fransche muziek, maar hoe
wel hU aan figuren als Satle. Poulenc
Honnegger. Mllhaud. Auric en zelfs aan
de balletten van Strawlnsky ultvoer.ge
aandacht besteedt, bevreemdt 't, dat hl*
met geen enkel woord over do Fransche
orgelmeesters rept. Toch zette Vincent
d'Indy met zUn Schola cantorum in die
jaren de groote traditie van CCsar Franck
voort en waren Vlerne. Wldor. Tourne-
mire. Bonnet en ook Sant-Saëns groot
meesters op het koninklUk Instrument
In Nederland maakt hU de beweging
van '20 van nabU mee en stimuleerde hU
katholieke auteurs als van Duinkerken
Kuyle. Engelman, de Brunlngs e.a. HU
beoordeelt hen evenwel naar hun be
ginperiode. Sommigen (b.v, LichtveidI
hebben rich anders ontwikkeld don men
aanvankelUk van hen verwacht had.
Met zeer veel belangstelling volgt hU
ook de maatschappelUke en politieke ont
wikkeling ln Europa, ZUn denkbeelden
hieromtrent legt hu
ere to bloot. Wel -
beige oorlogen ln Fr an kt Uk be
stond. De Fransche parlementsleden
stelt hU op «én IUn met een troep 'dloten
n zelfs den oorlog ten eleen bate
Het Westen kwam door het liberalis
tisch individualisme ten val. Heel sarcas
tiscli I ichrijft hU den verre van roos-
kleurlgen toestand: ..Het Westen, dat
was de room der menschheld; het had
goud; het was beschaafd, geleerd, met
mate chrlstelUk; men leefde er aange
naam en rustig; er waren eetwaren ln
overvloed; men was er vrU. vrij en nog
eens vrij; de kunst bloeide; bankiers en
koop.ui hadden niet te klagen: het aan
tal bioscopen nam toe met den dag:
kinderen werden er hoe langer hoe min
der geboren. Men genoot van het leven."
|192).
TerwUl de samenleving onzer eeuw een
veelvoudige gespletenheid vertoont,
strijdt hU voor een gemeenschap die van
rechtvaardigheid en liefde doordrongen
ls en waar een sterke man de teugels
van het bewind ln handen heeft. Over
dit. soort kwesties valt ln dezen tUd niet
te polemisceren. Of aUes evenwel overal
zoo rot was en vergaan als Van der Mee:
't voorstelt. blUlt een open vraag.
Overdrijving tn dezen lUkt ons wel een
zwak punt ln dit boek. Al was er b.v. ln
de lage landen bU de zee, waar men met
het liberalisme zat opgescheept, veel ver
keerds. er was toch ook veel goeds. Wan
dit goede bespeurt men ln Menschen en
God zoo weinig.
Dit boek werd geschreven oor 'n man.
die God zocht en vond en overal zag en
Hem beminde tot ln de diepste smart
en ln het felste leed. Men verauhne niet
het te lezen. L
SMAAKVORMING
Het ls dc goede gewoonte geweest, dat
men onze Jeugd nooit heeft vergeteu,
al waren de omstandigheden er naar,
dat de ouderen voor feesten noch ande-
o ontspanning voelden.
I Wanneer men de kinderen een pret-
I tlgen middag wilde bezorgen of dc ouda
ren bUv. bU volksfeesten wilde verma
ken, dan ontbrak de film niet. Hocveie
len hebben we al niet het groote,
te doek gespannen gezien tusschen
masten, die op de feestterreinen wa-
reu opgericht, 's Middags waren het dan
meestal wedstrijden en als dc avond
schemering was gevallen en dc projec
tie op het doek voldoende kon worden
I waargenomen, zoemde het filmapparaat.
I Tenslotte kwam het vuurwerk als eind
an een dag vol vreugde.
Over die filmvoorstellingen wilde 11c
et nu eens hebben, maar laat Ik tevo
ren zeggen, dat het me om 't even blijft.
I aan wlen de technische verzorging I»
toevertrouwd.
BlUkbnar ls tot nogtoe de maatstaf
-oor een goede fllm-voorstclllng se-
j weest: goedkoop vooral goedkoop!
en veel gelach. Wanneer het kranten
verslag vermeldde, dnt de kinderen
I of de ouderen zich dol hadden ge
amuseerd, dan wrecr het organlseeren-
Ich de handen en meende
zUn taak naar behooren
te hebben gekweten.
De filmprogramma's die we tot nogtoe
.ebben zien afwerken, zijn helaas alle
.an ongeveer hetzelfde type geweest.
Dolle kluchten, een smUt- en strulkel-
teekenfilms uit dc periode toen
g ln de ktadcre
hoeft tot nogtoe helaas vergeten.
urn dc filmkunst tot een Kunst ls ge
worden met dc befaamde groote K -
I en dat dc film voor de opvoeding wordt
gebruikt, daarin zelfs een groote factor
kan zUn. De film heeft behalve een ont-
I spannende ouk ern smaakvormende
ik. Men heeft ln Amersfoort tot nog-
bU het orgaulseeren van feesten wi 1-
haast uitsluitend gelet op het ontspan
nend karakter en de smaakvormlng
geen groote categorie stad-
dlc gevoel voor kunst heeft?
Zeker. Maar de afstand van deze cate
gorie tot de massa ls te groot. Men sluit
af ln kleine kunstkringen zonder
besef, dat men anderen moet doen
j deelen ln het verheven genot dat kunst
I kan geven.
I Wat men kan doen? Men zou hoogere
jelschcn kunnen gaan stellen aan dege
nen, die totnogtoe zich aanprezen voor
het verzorgen van filmprogramma's en,
wanneer aan die clsqhen niet kan wor
men er eens op uit
kunnen gaan om te zien of elders niet
Iets beters te vinden ls. Men zou advie
zen kunen gaan vragen aan bestuur-
deren van kunstkringen of een kleine
plaatselijke fllmcommlsslc kunnen vore
He zich op dit gebied specialiseert,
commissie zou den grondslag kun-
Jn om er op voort te bouwen en
non tot een Filmliga of een film-
dat Amersfoort tot nogtoe niet
heeft gekend
cultureol Amersfoort heeft de film
I overgeslagen.
Nederigheid
Wees gaarne de mindere. Bin al
leen is groot: God. Al wat Wij zijn.
zijn wij door Hem. Mensehen-met
pretentie doen lüsol ze hun schijn
tje grootheid aan zich zeil te dan
ken hebben. Zij zijn echter nog
niet in staat een letter te schrij
ven zonder dat God hen onder
steunt. Waar blijft onze poeha,
onze pretentie! Hoe nede.-iger, hoe
beter.
.Lichtflitsen".
mvrahtdobbalspeliMo.
«Tinnen. Nu '41 giltbiqinnen
J"Tt en Min de Cler
PEC1MEN VAN GELEGENHEIDS-GRAFIEK
tildehuls. een „geschrapte teekening" aoar Jan dc ricr
gelegenheid van de faarswtsseling mo-ml
^tentoonstelling in het
'digi bij
