De Eembode
F. A. T U L P
55ste JAARGANG NUMMER 4
t bi) lage 1,05 per
REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
Langegracht 38. Tel. 4425 - AMERSFOORT.
Postcheque- en Gironummer 44234.
uitgave N.v. Uitgevers Mil. Neerlandta.
WAARIN OPGENOMEN HET „WEEKBLAD VOOR BAARN"
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN E.O.
VRIJDAG 2 M EI 1941
HET GEZIN ONTDEKT?
I tUd werkelijk verheugen ln een op
vallende belangstelling en een groeien
de waardeering.
De oude Pétaln, die voor zUn stervend
volk ten einde toe gestreden heelt en
ln het bittere uur der vernedering nog
den moed had, om 't gezlrurverval te
slgnaleeren als de diepste ooraaak van
de nederlaag, diezelfde Pétaln laat
nu. als een symbool van nieuw leven
en verrijzenis, het woord ..gezin" In den
rand van de nieuwe Fransche munten
Met groote voldoening hebben wij on
getwijfeld ln de pers kennis genomen
van de nieuwe sociale ordening ln Pop
tugal, waar Salazar den corporatieven
ataat tracht op te bouwen op de hech
te grondslagen van een gezonde gezins
politiek.
Ook bij ons ln Nederland begint de
waardecrlng voor het gezin zich einde
lijk ruimer baan te breken, naar 't
schijnt.
Begin 1941. temidden van den oorlog,
hebben wij een nieuwe regeling gekre
gen in den vorm van een loonbelasting,
waardoor aan onze gezinshoofden het
ondubbelzinnig bewijs geleverd wordt,
dat onze minister Romme niet vergeefs
gewerkt en gestreden heeft, en
thans de waardeering voor '1 gezin ook
bij onze Nederlandsche overheid begint
door te breken. Iets. waarvoor me
ren lang gevochten heeft, waarom
ons vergeefs Het soebatten. Is n
eons mogelijk geworden.
Wat daartoe aanleiding gaf en wl
te regeling heeft doorgedreven, dat al
les doet hier minder terzake; hel
echter is van belang.
Voor onze gehuwden moet 't geen lou-
dat hun .Ja. ik wil" een aanvaarding
beteekent van dienstbaarheid aan Gods
schepping» en verlossingswerk;
dat Gods zegenende hand twee men-
chenhanden omsloten en verbonden
dat het huwelijk een levenscontract
la, niet tusschen twee, maar tusschen
drie;
dat 't
van dat contract
jwerking der drie c
KANTOORBOEKHANDEL
HET VULPENHUIS
Langeitraat 65 t.t. Krommestraat-
Telef. 4626
dat God. de Derde ln hun bond, de
voornaamste Is. de opdrachtgever, dat
het levenscontract, gebonden Is aan
zUn condltlén, maar ook aan óUn hulp
en medewerking en dat zij dus op Hem
vertrouwen mogen;
dat het huwelijk niet alleen Is, wat
menschen. maar wat twee goedwillen
de menschen er van maken, samen mét
God;
dat de kinderen niet alleen de vruch
ten zijn van beider liefde, maar van hun
beider samenwerking met God;
dat hun kinderen ook
zijn. en meer nog Gods
hun kinderen;
dat hun huls niet alleen een „home"
ls, maar ook een heiligdom van God.
een Godshuls: de haard een altaar,
waar vader en moeder staan als pries
ter en priesteres, als plaatsbekleder»
van God bU hun kinderen;
dat daar, waar menschen strijden om
de verwezenlijking van dat goddelijk
plan, hun mei -chelUke zwakheid steun
en kracht ontvangen zal van ZUn god
delijke hulp;
dat hun huwelijks- en gezinsleven
zóó een dienen ls van God. hun gods
dienst In zUn mooisten
Het aangaan van een belangenge
meenschap onder verwanten ls al. niet
strijdig met het eigen karakter
De Nieuwe Rotterd. Crt. heeft aan
dit vraagstuk een beschouwing gewijd
en het blad komt daarbij tot de con
clusie dat men ln Nederland niet „on-
nederlandsch" ol ..pro-Dultsch" fs. wan-
men bedacht ls op Nederlands na-
Het herstel van de samenleving moet
echter beginnen, niet alleen bil 't ge
zin, maar vooral ln het gezin; 't moet
een herstel zUn van b,-.inenuit!
ZUn onze ouders zich wel ten volle
bewust van hun allerbelangrijkste en
vcrantwoordeUjke taak ln het gezin?
Hoeveel ouders zijn er van doordron
gen. dat zU door hun huwelUk ln den
dienst van God zUn getreden; dat het
hoogste doel van het huwelijk ls: kin
deten te schenken aan Kerk en maat
schappij en dat het als hun eerste en
voornaamste levenstaak moet gelden:
deze kinderen op te voeden voor God;
dat niet de zorg voor voedsel en klee
ding. maar de zielzorg voor hun kin
deren het eerste doel ls van hun heilig
ouderschap: dat zU aan den hulselU-
ken haard Gods plaatsbekleders zUn,
priester en priesteres, en dat zU
antwoordelllk zUn voor dat heiligdom
van God?
De grondslag voor een goed gezin ls
een goed huwelUk.
Wie den dieperen zin van hot hi
lUk niet begrijpt, die heeft het g
nog niet „ontdekt."
Er ls bezinning noodlg; wU mo
't huwelUk en het gezin weer leeren
als door de oogen van God. Want de
moderne mensch heeft zich los
maakt van God. en daarom heeft hU
le begrip verloren voor Gods liefdevolle
plannen en bedoelingen omtrent huwe
lUk en gezinsleven.
Men heeft het huwelUk ontdaan van
zUn goddelüken luister; van een heilige
zaak heeft men een frivool spel
maakt van lagen zlnnelust.
Daarom heeft men geen eerbied
voor elkander, geen eerbied voor
leven, geen eerbied voor het kind.
Daarom geen trouw, geen onverbreek
baarheid. geen kinderen!
Daarom geen gebed, geen Godsver
trouwen. geen offermoed, geen zo
geen geluk!
Dat ls het trieste beeld van *t „God
vergeten" en daarom „Godverlaten'
huwelUk: de ruïne van een heiligdom!
Wie ln zijn huwelijk God niet ontmoet
Wj 't begin en eiken dag van zijn hu-
weUJksleven opnieuw, die heeft het ge
zin nog niet „ontdekt."
Hier ligt wel de diepste oorzaak
Ce innerlijke gezinsverwording!
Er ls bezinning noodlg!
BU onze verloofden moet weer het be
let gaan leven, dat de ontwakende lief-
de de roepstem ls van God aan twee
menBChenharten. en dat God ZUn alge-
meenen zegenwensch; ..Weest vrucht
baar en vermenigvuldigt u" nu persoon-
JUk tot hen richt.
ZU moeten weer van heiligen huiver
bevangen worden door het bewustzUn,
dat ln het brandend braambosch
hun Jonge liefde God aanwezig ls: dat
HU alleen kan laten branden zonder
verbranden.
Als de zang van domklokken m.
het ln hun zielen dreunen: „OU sta
voor helUge poorten": daarachter wach
ten ons rozen, maar ook doornen, lus
ten maar óók lasten; een goddelUke op
dracht. maar óók goddelllke
ter gezegde zlln.
JUke realiteit:
dat hun huwelUk een ontmoeting ls
met God, waarin zU gewUd worden
rtln medewerkers;:
Zulke ouders hebben het gezin .ont
dekt" als een heiligdom van God.
zulke gezinnen leggen den hechten
grondslag voor een betere samenleving,
aldus lazen wU ln .HuwelUk en Huls
gezin."
n bovennatuur-
Beuzelarijen
Wanneer men meent, dat de Neder
lander van vandaag doordrongen
srnst der tijden en zich bezint op
de zware problemen, die elke
dag hem stelt, dan heeft men het
niet bit het rechte eind. Het begrip ge
meenschapszin Is voor velen helaas nog
een ledigen klank gebleven. In de ge-
zamenUjk te doorstane moeilijkheden
blUven velen bedacht op eigen voordeel
gemak onder het mottoleder vi
:n God voor ons allen. Of er volks-
genootcn zijn, die bU dit gedrang
torste stoelen onder den voet
den geloopen, wordt niet gevraagd.
.De Volkskrant" signaleert
toom van gemakzucht ten 1
ren op de volgende wUze:
i zou kunnen meenen. dat de huls-
en togenwooidlg genoeg aan bet hoofd
n met de bonnen van allerlei kleur,
formaat en looptijd. Dat
Haagsche mevrouwen van
Vereen! ging voor Hulsvrouwen worden nog
door andere zorgen gekweld. En zoo hebbei
voorstel het hoofdbestuur ultgenoo-
(het voorstel werd na discussie met 95
tegen 72 stemmen aangenomen) een prtjs-
uit te schrijven
•nde middel om
de hulsdeur te voorkomen of te beper-
taling mam
waarders nog niet te «preken. En dan: ven
net bloemen, poetpapier, veiligheid)
spelden en andere artikelen, gezwegen no
van bedelaars... Mevrouw en de boole;
kunnen rich met al dat „volk" niet bezl
Intusscben pleit het vooi
er Haagsche mevrouwen, dat rij aelfi
ildden van haar distributie-zorgen nog
lier hebben om dien aan het bel-vraagstuk
n wat nederiger si
zoo druk niet om
iver voor den behoef tl-
afgezien van de „vak-
voor zijn plclzler hul»
na straat afloopt.
Intusscben het resultai
de prijsvraag en de beoordceUng door de
Jury afwachten. De wereldgebeurtenissen
waarhjk n
Het Volkseigene in de
Volkerengroep
Europa telt verscheidene rassen, w
van er vier wel de voornaamste
meeat bekende zUn. Het Germaansche
ras van Bohemen tot het Noorden en
van de Noordzeegrens boven Duinker
ken tot Polen. Het LatUnsche ra» ten
Zuiden van de Belgische taalgrens,
langs dc Elzas vla Zwitserland tot
met Italië. Het Angelsaksische ras
Brltsche eilanden en het Slavlsclw
ln Rusland, Polen, Centraal en
oost Europa ten Zuiden vai
Van deze vier hoofdrassen
den dag van heden ontegenzeggelijk het
Germaansche ras verreweg de belang
rijkste plaats ln Europa ln.
De bloedverwantschappen zetten zich
tot over de oceanen voort WU Neder
landers, voelen on» MJvoorbeeld als be-
hoorende tot één familie met de Boe
ren ln Zuld-Afrika,
Dultschland ln een nieuw
Europa Men zou alleen „pro-Dultsch"
zUn in ottgunstlgen zin. als men daarbU
het Nederlandsch belang prijs geeft
voor de belangen van hel Groot-Duit-
sche RUk. niet. wanneer men zich In
een eventueel geboden samenwerking
schikt op een wijze, dat wt] ook onder
de nieuwe omstandigheden onze vrij
heid verwezenlUken.
Is deze beschouwing wel als olgemeen
ftsnvaarbaar te bezien, Ingewikkelder
wordt hel. wanneer de N.R.Ct tenslotte
nog verklaart dat „Nederlandsch" niet
de maatstaf zal zUn. waarnaar wU zul
len kunnen beoordeelen. of de ons ge
boden voorwaarden van samenwerking
ons passen of niet
De „Neerlandla-pers" begrijpt dit niet
goed. ZU meent Juist dezen maatstaf te
lezen ln de bepaling, wat „pro-Dultsch"
was ln ongunstlgen zin.
loopt nou a! «o n ujd en 't kost me
vol geld, al dat. wachten-" Dat is
dt klacht van alle boeren, die we op onzen
spraken. ZIJ rijn vol vertrouwen
gestrooid ln eén woord: e<
rolschtn strijd p i-.verd mei hun ver
Alleen .schaderegeling fcoi
wel eens nijdig op den grond doen si
Even maar. dan la de rug weer gebo(
IN HOOGLAND SNEED DE PLOEG
De boer en zijn verwoeste land
DE PRODUCTIESLAG 1941
\Y, ITTE WOLKEN stuiven over het tand
w De lucht ls vol van grauw en btaua
:n gouden straal schlel
langzaam, afgeme
kunnen minder k
ij grooter geworden, maar er
boer al die nieuwigheden met
d oog. Hij moet er nog man
Hoe dc omstandigheden ook liggen.
vrouw en rijn tea kindeten. Wat kan n
meer vertangen? HIJ weet dat er na d
tijden ander*, betere tUden komen,
daaruit put hij di
kon. Gevlucht met angst in het hart. Angst
voor rijn huls, angst ook en vooral vuor
zijn land.
Bij keerde terug, 'oen het water was ge-
skt en de Eem weer de kalme stroom ge
worden was. onschuldig en van geen kwaad
Ich bewust. De boer zag de verwoesting
an rijn huls. een trieste puinhoop. Inge-
n één ondeelbaar oogenblik te n)
daan door de kracht ran het kruit.
begon te zoeken
resten, vond een potje, een keteltje.
Hes. maar genoeg. De vrouw et
va hielpen mee. een houten hulaj*
getimmerd, gordijntjes kwame
man. een pUp>) kringelde rook
botton» voorjaar Maar 'a avonds leunde
boer over het bek. De son stond
den hemel, haar gloeiende stealer
de kruinen der boomen In brand, stelp
een rood waas over het tand. Ben
hand krauwde door het grijze haar.
pet op het achterhoofd. En eiken avond
stond de boer daar. keurend en speurend
verbetering. Die
heel tangaiam. maar onweerstaanbaar zak
te het water dieper en dieper, en zoo
ln de week zei de boer het tegen de vr
„-t Wordt beter." En als de avond
tangs het groen-houten huisje zoefde
de de boer het motief, dat alleen voor
daarin te hooren was: „t Wordt beter
r het gericht
meer hij vertelt
zijn verwachtingen. .Alleen. Ut wlldi
vy de schaderegeling- Dal
n de l>
g, maa:
dag naderde de lente.
r hij
rilde ln rijn
Wlt-besteven staat
kunstmest zit hem ln
der de nagels, overa.'., en zooals
staat, ls hij een symbool van rijn
denheid met den grond, waarop hl
waarmee hU vecht, waarin hU zUn
vreugden beleeft. In vette klonters ligt de
grond gespleten en dc kunstmest waaat
wittig overheen: de boer houdt niet v
stil ritten. Zoodra de tijd rijp was. sloeg
hij de hand aan de ploeg. Er ls veel aal
stand in te halen en de grond Is nog
zooals hU wezen moet. De boer leunt c
het hek en verhaalt van rijn zorgen
den voortijen rijd. Zijn blauwe oogen su
U daar
raar weldra, dat hoopt
tn door de rijpe aarde
d hoeft nog een anljden-
boer ruikt daarin
blU, al drukken de
Optimist, al binden duizend banden
hem nog aan het bange verleden. ,Jk 1
daarmee begint hij en daarmee e
hij. Maar het klinkt als: .Ik hoop.
,lk had 15 melkkoeien, maar tijden
Inundatie en de evacuatie gingen ze
Verkocht. Vorlgen romer heb ik er 7 nieuw
gekocht, en dan heb ik nog een panreL
het
1 betrekkelijk gelukkige kerel,
la hU ook. want hij is de berif"
eerste herbouwde boerderij I
„Ik stond nr. 7 op dc lUst, maar mijn
doening Is bet eerst gebouwd. Waarom
Ut niet. Ik had een best spul, ln September
•39 nieuw gebouwd Wc Hen uit over de
vette akkers. De woning la nieuw, licht
streept het remlicht over de
Er zwerft nog wat cement o
arbeider draagt een rijtje
de bloempotten slaan voor d
kind' speelt voor de deur.
nieuw, nauwelijks een half
geblazen tot een vormlooze verzameling
steen— De slag was voor v,
wel dubbel zwaar.
NIEUWIGHEDEN,
„En geen .cent hypotheek er op. meneer!
Allee zelf gfctaaa Het voorhula
Van 't Klooster ls tevreden, al
zelfden vonn opgebouwd, maar h
huls Is heelemaal veranderd. Gevolg vtn
de nieuwe bouwopvattlngcn. AUe verwc
zoo. De hill la weg
1 zolder
en reclames bepaaldelijk v
e kerke lil ke btfage. of elder:
p bepaalde plaat*, muisten
Op KANTOORMEUBELEN-gebied,
heeft
ELZENAAR
e rijpe voorjaarslucht.
rhraapt de kiel van het hek. ln gepeins
doet hij dat werktuigelijk. De zon glimt Ir.
het vet van den akker. Achter het nieuwe
boerderijtje, waar ecnlge maanden geiet'
tr. 8. L Louo.es den centen steen legde
ran 1 Klooster met zUn gezin een st
groep op den achtergrond vormde. Is het
r het warme schUnen van de
Je moet moed houden", zegt
Maar er ligt een wereld v
i in opgesloten. En dat zegt
LANGESTRAAT 101
Het Jaaroverzicht van
Openbare Leeszalen ln
Utrecht bevat een aantal gegevens, d
wel kenmerkend zijn voor hen. dl
brulk maken van de leeszalen e
Met zware passen gaan over het tand.
en verbeten sjorren zij bun zuigende klom
pen uit den natten grond. Verbitterd rijn
rij niet, maar hun mond ls een zwijgende
streep ln den harden kop.
„Zeg. dat we doen. wat we kunnen, me
neer. We halen bet er wel weer bovenop."
Dat la hun antwo
Dit ls bet moeilijkste v
>it gehad hebben. Doch of
1 weerstand, rij rijn boei
ROND DSN PRODUCTIESLAG 1941. In de Frieache kleistreek bemiddelt
de Ned. Helde Mi), op het oogenblik voor een verbeterde a/watering van
de landerijen. Dralneerlngsuterk onder deskundige leiding. Arbeiders graven
de geulen, waarin de buizen gelegd zullen worden. (Foto Polygoon, A'dam.)
'oorden kantonrechter
Gerrit zonder broek
Samen waren ze uit Eomne
vertrokken. Willem en Gerrit
:n wagen bij rich.
Het zonderlinge van het geval was, dat
Gerrit geen broek droeg en niemand daar
erg In had, hoewel men thuis de broek had
klaar gelegd.
ls het volgens de Baamsohe politie
verordening verboden, ln dat dorp ronder
rond to loopen en het spreekt vanzelf
dat. toen een dienaar wn den H. Herman-
den brocktooam Gerrit
weg en eischte de helft van de schik
king ran f 8, dus f 4 of 2 dagen En de kan
tonrechter. nog 25 procent meer ontroerd.
oj ons ln Ecmnes". zei de rader, „ls het
noodlg dat le eer. broek nen hoeft en
in Baarn wel. Dat wisten we niet en we
hebben er tevoren nooit laat mee gehad.
Dr> Ambtenaar, mr. de Roemer, eischte een
milde boete, f 1 of een dag
wilde ln aanmerking
k betrof (gegrinnik
rroordeeldc tot
.Gelukkig dat Je. yoor een poardenbroek
geen textielpunten moet neerleggen." mom
pelde de vuder van Willem, tevens de baas
van Gerrit, die voor den wagen was ge-
Dat moet geen gezellige Kerstnacht ge
weest zUn ten huize van den fabrieksarbei
der v. d. H. to Hoogland. Papa bad 's nachts
den kerstboom voor de kinderen ktaa
en zijn dochter wilde nog even na
zolder sluipen om de versieringen t.
schUn te halen. Ze knipte het licht
begon ijverig te zoeken
glazen snoeren en de wa'
Middelerwijl glinsterden haar oogenin
den goest zag zU stralende kindergezich
ten
Dear ging dt belWie zou daar rijn tn
den Kerstnacht?Het klinkt als een roei
sprookjeHet was dc luchtbeschermings
dienst; hel zolderraam was niet verduisterd
en v. d. H kroeg een b
De Ambten.-ai pinkte een denkbeeldige
Moeder had 't meer bij de
hand gehad
A. G. v. d. V.l riep d
waardcr de Groot nog steeds het bi
een gebruinde Juf
haren. In haar zog
loeder, .maar lk ben ma
it hij is nog nooit vöör
„O Ja," antwoordde zi
onvervaard, .nog
s mondig.
s vraag, dan moet MJ zelf n
leo," meende de kantonrechter. Ik
de practljk niets van terecht gekotr
aMef was dan aan 't venten gewe
r vergunning (..die krijgen we nl.
dc moeder) en daarbU volgde hij
voorzichtige tactiek uitelu.tend aan de s
"'uilen san (e bellen. De vrouw van
S. schoen zoo te schrikken van de i
sehunlng van het Jongmensch. dat ze
haar vertouwereerdheid ..dier' tegen h
riep. En zoontje S. dreigde den bezoeker
draal om rijn ooren to zullen geven.
„Dun steek ik hem een mes door zri S.
had do bezoeker geroepen.
Dc kantonrechter vond deze uitdrukking
iet geheel, volgens het beleefdheldsstan-
daardwerk „Zoo hoort hef „r
kinderen toch werkelijk andere
ren." voegde hij de moeder tn*.
„Hlj hooft geeneens een
deze triomfantelijk ..En ws
als Je zenuwachtig bent
•HIJ ziet er nogal zenuwachtig uit," iel
Kantonrechter schamper, terwijl h'J rijn
blikken richtte op het steeds nog maar glim
lachende gericht ran den delinquent. Do
straf weid X 1 of 1
e Je al n
Voor Amersfoort ls het merkwaardig
te rien hoe de verhouding ls tusschen
de openbare leeszaal aan de Muurnui-
zen en de RK. Leeszaal, die belden bU
den bond zUn aangesloten.
Helaas vallen voor de R.K. Leeszaal
sommige verhoudingen niet al te gun
stig uit Het boekenbezit ls twee derden
dat der Leeszaal aan de Muurhui-
maar het ledental kan de helft
niet halen. Het aantal ultleeningen
m Iets boven de helft en het aan
tal bezoekers bleef beneden de helft, al
de cUfers van dit Jaar een goed
figuur bU die van vorig Jaar.
Een uitblinker maar dan een waar
in de gunstlgheld zeer problematiek
Is werd bet percentage ontspannings
lectuur. Wat dit bU de Leeszaal Muur-
slechts 54 procent. bU de R-K.
Leeszaal werd het 69.
Het boekenbezit van de R.K. Lees
zaal rechtvaardigt dus meer leden, meer
bezoekers en meer ultleeningen. BU
conclusie zouden we het kunnen
Maar lk zou toch graag wat die
per ingaan op de kwestle-ontspannlng»-
Het ligt voor de hand. dat men de
spanningen ven dezen dag gaarne wil
door zich eens terug te trekken
wereld van de lantasle. Was het
A. M. de Jong niet, die een zUner boe
figuren liet zeggen dat een boeken
schat niet anders was dan een kast vol
droomen?
De harde realiteit willen we gaarne
breken door eens te droomen van zon
nige zorgenlooze dingen. Maar zooal»
it gaat met eiken droom, onze Uld gaat
mee heen. onze Ujd die we zoo goed
in iets anders kunnen besteden.
Het ls goed. vooruit te denken, orga-
r te denken naar de toe-
er er geen schoten meer
zullen dreunen en geen bommen meer
zullen vallen. Wanneer alle krachten.
an als vrouw, noodlg zul
len zUn om het Ideaal van een samen
leving te helpen verwezenlUken. Het
mogelUk zUn. dat we dan tUd en
krachten te kort zullen komen. Men
stelle er zich op In. men ontwlkkele rich
ln deze dagen tot den werker aan een
nieuwe gemeenschap. Het geestelijk
voedsel Ugt ln onze leeszalen opgetast.
We zullen een offer moeten brengen
door een uurtje droomertj te missen en
percentage van dc uitgeleende ont
spanningslectuur zal dalen. Maar
dat ls dan ook het eenlge percentage
in de leeszalenstatlstlek waarvan het
Spoorwegen, verboden terrein
voor hem verboden ter-
was de zg. „veetadlng"
Wat hij er deed? Enkele
het op prijs rouden
stellen wanneer 1»U even sigaren voor hen
ging halen. Aldus handelde ran P. Toe- nl]
de sigaren aanreikte, bevond hU zich op
-Tooraegengebled en de plotseling opgedo
ft poHteraan maakte procesverbaal op
De Ambtenaar, mr. v. d. Roemer, vroeg
verdachte, v
n hij n
moet," meende van P.
Ambtenaar wilde dr.t nl
of 5 dagen.
Hl la de eerste keer dat ik onder poli
handen ben of zoo." zei de verdachte.
VUf gulden of drie dagen.
De Jonge O: H.. die wegens riekte d
Un vader werd vertegenwoordigd, had j
hetaelfde feit schuldig gemaakt.
De boete werd f 4
