DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
De productie moet opgevoerd
Brood, melk en boter duurder
Druk op andere prijzen
Nederland schreeuwt om textiel
Truman over Palestina
OFFENSIEF TEGEN DE
WOEKERPRIJZEN
Blijde gebeurtenis half
Februari verwacht
Loon- en prijspolitiek der regeering
Loonpeil blijft
gehandhaafd
Oostenrijk levert
woningen
Voornaamste punten
Over den kop en in brand
MAAR DE DISTRIBUTIE BLIJFT
NOG STEEDS GEBREKKIG
Andere paden dienen bewandeld!
D AT de textieldistributie volgens
Overal vallen gevoelige klappen
Het publiek werke
vooral mede!
PALEIS SOESTDIJK
Parade van
de week
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of i- per kwartaal Losse nummers 10 ct
UITGAVE VAN DE--STICHTING H«EVT RA R'0:0>E
o
Zaterdag 5 October 1946 Nr. 460 6e jaargang
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Tclef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
F rij algemeenmaar vooral in (le kringen der arbeiders, kleine midden
standersge pension n eerd en en kleine rentetrekkers bestaat ongerust
heid, jd ontstemming over de verhouding van loonen en prijzen. De hoogc
prijzenvooral van kleeren en andere noodzakelijke rerbruiksgoederen
oefenen een opwaartschen druk uit op de loonen. terwijl loonsvcrhoogingen
weer de tend enz vertoonen de prijzen te doen Stijgen. Er zijn slechts twee
middelen van dezen vicicuz-m cirkel te doorbreken, die rechtstreeks onze
nationale productie en uclvaart ten goede kunnen beïnvloeden: verhooging
van de persoonlijke arbeidsprestatie en het herstel van ons produrlic-appa.
raat! Teneinde deze twee mogelijkheden te verwezenlijken heeft de.
regeering een aantal maatregelen beraamd, waarover gisteravond de
minister-president dr. Beel voor de radio een uitvoerige verklaring heeft
afgelegd.
De q roe rite prijzen zullen niet mogen
stijgen boven het niveau van den
winter 'ió. Op den versnaperingsbon
zal waarschijnlijk, naar keuzeook
suiker beschikbaar worden gesteld.
Als gevolg van deze maatregelen
zullen de totale kosten van voeding
niet stijgen, ja zelfs vermoedelijk
verminderen, terwijl de prijzen van
verschillende industrieelc gebruiks
goederen zullen worden gedrukt. De
regeering is voorshands niet bereid,
verhooging der huren toe tey laten!
Prestatie beloon'1 men
Hoewel dus de regeering het on
toelaatbaar acht de loonnormen
verder te verhoogen wil zij, door een
ruimere toepassing van het systeem
der prestatie-belooningen, den arbei
ders toch nog een mogelijkheid
scheppen het. weekinkomen to doen
stijgen, terwijl voorts het uitbreiden
van den kindertoeslag van het eer
ste kind af ook een verhooging der
arbeiders-inkomens zal beteekenen.
Strenge controle
een groot, aantal plaatsen zullen
niet ambtelijke commissies wor
den ingesteld, in overleg met de ar
beiders-, middenstands-en consumen
ten-organisaties, die betrokken zul
len worden bij de contröle op het
naleven der prijsvoorschriften, ter
wijl een centrale commissie van ad
vies de regeering bij haar prijzen
politiek ter zijde zal staan.
Tegen allen, die een recht\aardige
\erdeeling der goederen trachten te
gen te werken, zal strafrechterlijk
scherper worden opgetreden.
V onlang de persoonlijke arbeids-
prestatie, aldus dr. Beel, niet
op het vooroorlogsche peil gebracht
en het productie-apparaat niet vol
komen herstel,] is kan er niet aan
worden gedacht de hoeveelheid ge
bruiksgoederen to verhoogen! Indien
ons land de krachten, die onmisbaar
zijn vnor den wederopbouw van bet
productie-apparaat aan deze bestem
ming zou onttrekken, zou dit geen
stijging, maar eerder een verlaging
van de verbruiksmogelijkheden in de
toekomst ten gevolge hebben
DR. L. <1/. BEEIj
Minister Beel wees er op, dat een
belangrijke prijsstijging onvermijde-
lijl" was door de hooge wereldmarkt-
pi ijzen, geaccentueerd door de
waardevermindering van den gul
den, de stijging der productiekosten,
geringere arbeidsproductiviteit enz.
Bij een verderen wedloop tusschen
prijzen en loonen leggen altijd de
laagstbetaalde bevolkingsgroepen
hef loodje.
Stabilisatie der loonen
Deze wetenschap heeft de
regeering er toe genoopt,
haast beheersching van loonen
cn prijzen, door groote subsidies
op de noodzakelijke levensmid
delen dezen wedloop tegen te
gaan.
Het resultaat van deze poli
tiek is, dat de kosten van bet
levensonderhold beneden die in
het buitenland, met uitzondering
van Engeland, bicven. Het toe
laatbare loonpeil kan niet los
worden gezien van liet loonpeil
in andere landen. Het uit dit
oogpunt te aanvaarden loon
niveau is voor dit moment reeds
bereikt, zelfs overschreden!
Hc*t is ontoelaatbaar, volgens de
regeering, de subsidieering der goe
de renprijzen voor onbeperkten tijd
voort te zetten, noch voort te gaan
met den invoer van gebruiksgoede
ren op crediet.
Het streven der regcering moet
gericht zijn op: 1. vergrooting van
het productievermogen; 2. stabilisa
tie der loonen en 3. druk op het prij-
zenniveau. Zij heeft plannen doen ont
werpen om de productie te richten
op de vervaardiging van do meest
noodzakelijke goederen, in een be
perkt aantal typen. Dit zal prijsver-
lagcnd werken en behoeft niet ten
koste van de kwaliteit tc geschieden.
Voorts zal een verdere verlaging
der winstmarges in vcrschilende be
drijfstakken tot stand gebracht, en
he» starre systeem van grondstoftoe
wijzing aan industrie cn handel, die
nog steeds gebaseerd was op het
vooroorlogsche verbruik, moctQito
worden losgelaten. In de toekomsT
zullen de grondstoffen toegewezen
worden in overeenstemming met de
vraag, die bij het publiek naar be
paalde artikeien is.
De regeering zal zich mei kracht
keeren tegen pogingen om mogelijke
prijsverlagingen te verhinderen door
onderlinge afspraken in strijd met
hot algemeen belang.
Vermindering subsidies
l"^e subsidies op de levensmidde-
Ic*nprijzen, welke het rijk thans
vc-le honderden millioenen per jaar
kosten, zal de regeering moeten ver
minderen.
Reeds thans vloeit uit deze maat
regelen voort een prijsverhooging
van het. brood en de melk met. 1 cent
terwijl de maximum-prijs voor boter
verhoogd wordt mei 30 cent per
pond. De. huidige margarineprijs
blijft gehandhaafd. Men zal voortaan
mj zijn uitsluitend margarine op de
bonnen tc nemen, welk product
thans aan hooge eischen voldoet.
Voor hen, die uitsluitend margarine
willen koopen zullen de uitgaven
dus dalen. Door den overvloed van
aardappelen, waardoor deze bonloos
mogen worden verkocht, trad. reeds
een prijsdaling voor dit voedings
middel in. De regeerinq verwacht
dat deze prijsdaling zal voortduren.
Jn ee
nie
Do Nederlandsche regeering zal
in het kader van een handelsver
drag met Oostenrijk overgaan tot
den aankoop van ongeveer 800
Oostenrijksche huizen.
Dc levering vari deze woningen
Kan tegemoet gezien worden in
het begin van 1917. Het zijn hou
ten huizen, die in Oostenrijk in
dc fabriek zijn vervaardigd en in
onderdeden naar Nederland wor
den getransporteerd.
Veldmaarschalk Montgomery
zal in December een bezoek aan Ma-
lakka brengen, bij welke gelegenheid
waarschijnlijk uiteindelijke beslissin
gen t.a.v. de verdediging van het land
enomen zullen worden.
1. Vergrooting van het ■produc
tie-vermogen;
2. Stabilisatie der loonen, doch
ruimere toepassing van het sy
steem der prestatiebeloningen;
3. Prijsverlaging van duurzame
verbruiksgoedcren;
4. Vermindering van subsidies
op levensmiddelen, waardoor
brood en melk 1 cent en boter 30
cent per pond duurder worden;
margarineprijs. blijft gehandhaafd;
5. Verlaging van winsten in
verschillende bedrijfstakken;
6. Vermoedelijke daling der
aardappelprijzen;
7. Ook suiker op de versnape
ringsbon;
8. Geen verhooging van huren.
9. Zwaardere straffen voor
zwarte handelaars e.d.
Een personenauto die moest uitwijken voor een tegenligger raakte gister
avond te Huis ter lleide in den naast den weg gelegen greppel. De auto
sloeg over den kop en vloog in brand. De chauffeur kon met groote moeite
gered worden. De hitte was zoo grootdat onze'fotograaf op aanzienlijke
afstand moest blijven om het. geval te „nemen".
iN ccn onderhoud met „officials" uit de textieldistributie zijn ons
opnieuw sombere perspectieven in de textielbranche voor
oogen gesteld. Nederland is namelijk op dit oogenblik grooten-
deels aangewezen op de productie van eigen land, doordat er nog
steeds niet genoeg deviezen worden uitgetrokken om iedereen be
hoorlijk „in de kleeren" tc steken. De bevolking schreeuwt om
textiel, maar de distributie ervan blijft gebrekkig. Ondanks de
moeilijke deviezen-kwestie, is een ommezwaai in de gevolgde ge
dragslijn meer dan noodzakelijk.
inderdaad een zorgenkind van
overheid is, moge blijken uit het
feit, dat de reeds lang voorgenomen
aanwijzing van nieuwe textielpunten
eerst dezer dagen zal worden uit
gevoerd, hoewel men nog discussie
voert over het aantal Verder werd
ons medegedeeld, dat ten aanzien
van uitzet-toewijzingen voor jong
gehuwden nog vooreerst geen ver
ruiming is te verwachten Er zijn
eenvoudigweg geen lakens voorhan
den. En voorzoover de aanvoer daar
van nog plaats heeft, gaan di
goederen naar de oorlogsgedupeer
den. Wannéér men weet dat hun
getal ca. 800 000 personen omvat,
die toch minstens 2 it 3 lakens be
hoeven, dan kan men veilig aanne
men, dat blijft men de huidige
tactiek volgen de voorziening
voor anderen nog wel een tweetal
jaren op zich laat wachten. De
H.A.R.K.-zendingen zijn practisch
stopgezet, zoodat Nederland hierin
zelf zal moeten voorzien.
Practisch geen import
Ook de aanvoer an Engelsche en
Amerikaansche sloffen staat prac
tisch stil, terwijl ook dc levering
van Nylonkousen tot zeldzaamheden
zal behooren, dit laatste, omdat er
in de produceerende landen niet ge
noeg wordt aangemaakt.
Bovendien zit er b\j de Nylonkou
sen nog deze kant aan de zaak, dat
de fabrikanten tot het inzicht zgn
Engclsche ree filers weer thuis uil Neurenberg. Lord Justice Lawrence, president van het
tribunaal tc Neurenberg en mr. Justice Birkclt worden bil aankomst op het vliegveld
Norlliolt in Engeland verwelkomd door den Lord Kanselier Lord Jowitt V.ln.r.: Lord
Justice Lawrence, mr Justice Birkclt en Lord Jowilt. (Pd
Dp president rler V. S., Truman,
heeft een verklaring; aangaande
de ten aanzien van Palestina te
volgen politiek afgelegd. Hij zei.
dat „werkelijko immigratie" in
Palestina noodzakelijk is, waarbij
men niet moest wachten op de
oplossing van het Palestijnsche
probleem als geheel. Truman
voegde er aan toe, dat de regee-
nngxler V. S. alle 'medewerking
zou verleenen
Truman verwees verder naar
een voorstel van het „Joodsch bu
reau" inhoudende, dat een levens
vatbare Joodsehe staat in een deel
van Palestina zou worden ge
sticht, welke zelf de immigratie
en economische politiek zou mo
gen bepalen, cn dat onmiddellijk
100.000 immigratievergunningen
voor Joden zouden worden uit
gereikt. Bovendien meende bij
dat andere landen dan Palestina
hun immigratiewetten zoo moes
ten wijzigen, dat Joden het land
zouden kunnen binnen komen.
Hij zou tot het congres der V. S
een desbetreffend verzoek rich
ten.
De Britsche regcering heeft in
een verklaring over de boodschap
van president Truman betrcfende
„aanzienlijke immigratie" in Pa
lestina zonder de oplossing van
het probleem als geheel af te
wachten, medegedeeld, dat zij
geen besluit ten aanzien van de
immigratie kan nemen, voordat
men overeenstemming over de
politieke toekomst van Palestina
heeft bereikt.
Groote wapeiivoorraden in
Italië or.tdekt
In de noordelijke Apenijnncn
zijn grooto hoeveelheden wapenen
ontdekt, die op alle 'mogelijke
plaatsen verstopt bleken. Zelfs
een tank in goede conditie werd
aangetroffen. De politie zet het
onderzoek voort en heeft een aan
tal personen gearresteerd. Men
gelooft, dat nog slechts een klein
gedeelte der wapenvoorraden ge
vonden is. Zij zouden zijn achter
gehouden door oen politieke
groep, waarvan de naam niet
uordt genoemd.
gekomen, dat door de productie
ervan min of meer een strop om
eigen hals wordt gelegd door het
in omloop brengen van een verduur
zaamd product. Verder zal het leger
een lang niet onaanzienlijk deel van
de inlandsche productie blijven op
eischen, om de nieuwe dcvisics aan
te kleeden.
Meer corsetten en luiers
JLjftXH'VOLLER is tie situatie in tie
D luiei alsmede in dr inzetstoffo.n.
'Zooals men reeds heeft kunnen le
zen, zal hef binnenkort mogelijk zijn
voor bubit's een rooier uan/ul luiers
beschikbaar te stellen, terwijl in de
komende maanden ook een groolere
productie van corsetten is te ver
wachten.
Onze wolpositie is weer minder
optimistisch. Dit is een van de re
denen, dat men de babypakketrege-
ling heeft gewijzigd. Men heeft er
echter bij de winkeliers op aange
drongen aan de klanten bij de af
name van luiers ook wol beschik
baar te stellen. Bij de wolproductie
zijn we aangewezen op de wereld
markt, omdat we hier geen „scha
penstand" hebben en bovendien de
inlandsche wol te stug en derhalve
slechts voor verwerking en bijpro
duct geschikt is.
Ook voor de verwerkende indus
trieën zal voorloopig nog weinig
textiel beschikbaar zijn: o.m. voor
de meubelmakers en stoffeerders,
terwijl het weinige, dat verstrekt
wordt niet altijd de vooroorlogsche
kwaliteit heeft geëvenaard.
Andere methoden!
SLECHTS met zeer groote inspan
ning zal het wat de binnenland-
sche productie betreft en wanneer
grondstoffenvoorziening, werving ai -
bcidskrachtcn, aankoop machine
rieën enz. meewerken, gelukken de
voorziening te handhaven en op den
duur uit te breiden Dat de nood
hoog ia, bewijst het feit, dat liet
Rijksbureau voor Textiel (rijksdis
tex) onderaan op de lijst staat, om
onder het bezuinigingsmes te komei.
Met deze gegevens voor mogen, >s
het zonneklaar dat de binnenland-
sche productie voorloopig met in de
dringende behoeftch van de bevol
king kan voorzien. Daarom dienen
ook andere paden, dan de tot dusver
gevolgde te worden bewandeld. l\os/
wat het kost, moet de iextielvoor
zienxng evenals zulks met de voed
selvoorziening is geschied zoo spoe
dig mogelijk worden verzekerd.
Daarom zij de leuze: produceercn
importeeren, distribueer en!
jl/tEN ergert zich aan den zwarten handel, die in de steden min of meer
J openlijk op straal wordt, gedreven, maar er zijn, sociaal beschouwd,
erger dingen. Wat in sommige groote zoowel als kleine zaken ge-
beuit is dikwijls van zwel ernstiger aard, omrlat het publiek daarbij nie'.
alleen grof wordt overvraagd, doch bovendien wordt bedrogen.
Het hoofd van de prijzenconlróle deelde ons daarom/rent verschillende
feiten mede die stellig de belangstelling Van het koopend publiek ver
dienen.
ER zijn bepaalde artikelen, zooals
bijv. kammen, vulpenhouders,
lampekappen en producten van de
ceramisciie industrie, die voor veel ie
hooge prijzen worden verkocht en
die worden geaccepteerd, omdat
men in het algemeen de werkelijke
Waarden niet kent.
Men denke bijvoorbeeld maar eens
aan voorwerpen als vaasjes cn
beeldjes van klei of gips, die een
lago materia al waarde en in het ge
heel geen kunstwaarde vertegen
woordigen, doch waarvoor de koo-
per soms ettelijke guldens moet
neertellen!
Niet alleen aankoop van artikelen
is echter aanleiding tot woekerprij
zen; ook kleine reparaties aan huis
houdelijke- of gebruiksvoorwerpen
kosten dikwijls veel en zijn veel le
duur, maar men betaalt om tenminste
weer „geholpen" te zijn, al is het op
die manier van den wal in de sloot.
Het is dan ook geen zconder, dat-
bij de prijsbeheerschinq maande
lijks duizenden klachten binnenko
men en al blijkt, een deel daarvan
onjuist of ongegrond het is een
vaag teeken in een tijd als deze, van
schaarschte aan artikelen en geld
Bovendien zijn de overtredingen
vaak niet meer te achterhalen, het
geen wel het geval zou zijn, als
vroeger melding zou worden g".
maakt van misstanden, waarbij men
dient, te bedenken, dat bijv. één tex-
tielkaart zwaarder weegtdan firn
rapporteeringen van zwart verkochte
borrels.
Ook de grooten
T N dit verband zij opgemerkt, dat
bet nietzooals vrij algemeen
wordt geacht alleen de midden
stand is. die dupe wordt van eigen
feuten. Een fabrikant ontkomt even
min aan conröle, doch waar zijn
groep kleiner is dan die zijrier af
nemers, de winkeliers, liggen de
erhoudingen zóó, dat er onder
laatst genoemden meer slachtoffers
allen. Niettemin leverde de recente
„prijzen-slag" in Amsterdam bij con
trole in 16 meubelfabrieken niet
minder dan negen gevallen op, die
een dieper onderzoek behoeven cn
dat bij werkelijke overtreding der
prijs\ oorschriften het vonnis van
den cconomischen rechter niet mild
zal zijn daarvan we ten zij, (lie daar
door getroffen werden.
Wie niet hooren wil, moet voelen,
maar heter ware het, als elke koopor
zich tevoren van den tocgestancn
prijs op de hoogte stelde.
Bij het vragen van woekerprijzen
aarzelc geen kooper of huurder: do
prijscontroleurs kennen hun vak en
noemen hun zegsman niet
Nog altijd is het wanbegrip van
hei publiek inzake prijsbeheersching
ontstellend groot, hoewel het instel
len van prijzen-commissies door en
uit de burgers een vooruitgang op
dir punt beteekent.
De bedoeling van deze, naar Ame-
rikaansch voorbeeld opgezette actie,
waarvoor zeer veel belang stelling
bestaat, is, langs den weg der ge
moedelijkheid overtreders uwer- in
het rechte spoor te brengen en in de
plaatsen, waar reeds commissies
werkzaam zijn is men enthousiast
over het residtaat.
Langzamerhand wordt op deze cn
andere wijzen weer een normalen
toestand in den handel geschapen.
in de winkelzaken, fabrieken
op straat.
Al ziet niet ieder het: regelmatig
rijpt de controledienst zwarto han
delaren aan en hiermede zal eerder
krachtig worden doorgegaan, dan
worden gematigd.
„We winnen veldzegt het hoofd
der prijzenconlróle én ieder welden
kend mensch moet .met hem instem
men als hij ons verzekert: „Uitein
delijk zullen we overwinnen in het
belang van Staat en volk!''
AN het paleis Soestdijk komt het bericht, dat dc uit-
breiding van het prinselijk gezin half Februari van
het volgend jaar wordt verwacht.
Enkele #dagen geleden bezochten
de presidente en de secretaresse van
de Unie Vrouwelijke Vrijwilligers
haar eerepresidente, H.K.H. Prinses
Juliana.
Het is hun gebleken, (lat onder de
Nederlandsche vrouwen de behoefte
leeft, uiting te geven aan haar
vreugde over het feit, dat er in vrij
Nederland weer een Oranjetelg ko
men gaat Reeds nu zijn veel vrou
wenhanden aan het werk om kleer
tjes voor de baby te maken.
Hierover met haar eerepresidente
sprekende, ontspon zich het volgen
de gesprek:
H.K.H „Ik ben erg gevoelig voor
deze blijken van medeleven. Maar ik
heb zelf voor de nieuwe baby al vol
doende. Zooveel meer heeft die niet
noodig. Als de schenksters dan eens
goed vonden, dat ik met hun gaven
andere moeders hielp?"
Presidente LT.V.V.: „Dan zou de
U.V.V. het maken van baby groep
kunnen sNmuleeren, zoodat u zoo
veel mogelijk voor dit doel ter be
schikking krijgt."
H.K.H.: „Daarmee zou men mij
nog veel meer plezier doen dan door
het enkel voor mijn kindje te geven.
Maar ik zou het toch heel prettig
vinden, als alle geschenken naar
Soestdijk gezonden werden, zoodat
ik ze zelf kan bekijken en zoodoen
de weet, wie de goede geefsters
zijn".
Pres. U.V.V.: „Graag zal de U.V.V.
er dan voor zorgen, dat dc kleertjes
worden doorgezonden aan de baby's,
die gelijk met uw kindje geboren
worden."
H.K.H.: „Dat is een prachtig plan.
Ik hoop, dat, als ongeveer half Fe
bruari de baby komt, de U.V.V. an
dere gelukkige moeders kan verras
sen".
Do door de Dmtschers geroofde
trophee, die in 1931 door B 1 r i o t
werd beschikbaar gesteld is in Rome
teruggevonden.
Een Spaansch driemotorig mi
litair vliegtuig ..Savc.a" i? na opstij
ging van het vliegveld bij Madrid,
neergestort.
Rudolf Hess. Julius Streicher cn
Hans Frank hebben verzoeken om
clementie ingediend.
Het hoofdbestuur van de U.V.V.
doet nu een beroep op allen, die
over wol of ander materiaal be
schikken, aan het werk tc gaan. Ook
goede, gebruikte klecdingstukjes
zullen welkom zijn.
Alle pakjes, geadresseerd aan
Hare Koninklijke Hoogheid prinses
Juliana, paleis Soestdijk, worden
gaarne vóór 15 Januari a.s. ver
wacht.
Het wordt zeer op prijs gesteld,
als naam cn adres van afzendster
aan de kleertjes worden gehecht.
Hjalmar Schacht ontmoet voor hel eerst na
ztin vrijspraak zijn vrouw Panel.
Schacht en Fritsche in arrest
en weer vrij
Schacht en Fritsche zijn in
een hotel te Neurenberg door
de Duitsche politie gearresteerd.
Zij zijn echter op bevel van het
Amerikaansche militaire be
stuur weer vrijgelaten.
De Britsche autoriteiten hebb;
geweigerd hen in de Britsche zóne
van Duitschland binnen te laten.
Italië moet 225 millioen
dollar betalen
Italië zal 225 millioen dollar aan
herstelbetalingen moeten opbrengen,
zoo heeft de subcommissie van de
conference te Parijs gisteren beslist.
Ethiopië krijgt 25 millioen, Grieken
land en Joegoslavië beide 100 mil
lioen.
Wijzigingen in Britsch kabinet
In Engeland zal een nieuw mi
nisterie van defensie worden ge
vormd. dat het werk van de mi
nisteries van oorlog, luchtmacht
3ii marine zal coördineeren.
Alexander, eerste lord van de
Admiraliteit, is benoemd als mi
nister van Defensie. Onder hem
zullen drie ministers voor de af
zonderlijke strijdkrachten staan.
Als opvolger van Alexander is
benoemd de minister van Kolo
men, George Hall, terwijl in de
ilgemeene hergroepeering van
het kabinet ook de drie 'ministers
n de afzonderlijke strijdkrach
ten zullen worden vervangen.
De minister van Staat, Philip
Noël, Baker wordt minister van
Luchtvaart al6 opvolger van lord
Stansgate. Frederick John Bellin
ger, onderminister van Oorlog,
wordt minister van Oorlog in
plaats van J- J. Lawson. Lord
Nathan wordt minister van Bur
gerlijke Luchtvaart, als opvolger
van lord Winster.
Opstandelingen in Iran
rukken op
Radio Teheran meldt, dat op
standige stammen naar Shiras
oprukken. De Iraansche regèerinn
heeft met spoed versterkingen
uitgestuurd, die evenwel, naar
men vreest, tc Iaat zullen komen.
Dc troepen dep opstandelingen
zijn slechts enkele kilometers van
ie plaat* verwijderd.
Voorts is indirect de val van
Sjiraz toegegeven. Er is bekend
gemaakt, dat de regeering troe
pen heeft gestuurd om de stad op
de Kasjkai te heroveren.
Het proces te Neurenberg is ge
ëindigd. Twaalf doodvonnisen
zijn uitgesproken, zeven beschuldig
den zijn tot langdurige of levens
lange gevangenisstraf veroordeeld
en drie zijn er vrijgesproken. Dit pro
ces was een novum op liet gebied
der internationale rochtspleging. liet
bezwaar is er tegen ingebracht, dat
liet gemakkelijk is voor den over
winnaar om over den overwonnene
recht te spreken en dat do regelen,
waarnaar recht gedaan zou worden,
pas na do misdaad door dc over
winnende groote mogendheden een
zijdig zijn vastgesteld. Maar dat na
het verschrikkelijke, dat do nazi's
over de menschheid hebben gebracht
recht gedaan moest wordon, valt niet
te loochenen cn dat de totaal nicuwo
structuur van deze grootste misdaad
uit (le geschiedenis ook nieuwe
rechtsregelen eisebte, evenmin. En
niemand zal willen beweren, dat de
beschuldigden binnen het kader van
het Charter van 1915 niet rechtvaar
dig zijn behandeld. Het Hof heeft
do beschuldigden tijdens de zittin
gen behandeld cn laten behandelen
op een wijze, die wel heel weinig in
overeenstemming was met (1e hees1-
achtige manier waarop de Duitsche
„rechters" met hun slachtoffers
plachten om te springen. Twaalf mil
lioen moorden heeft het Hitler-re-
-gimo op zijn geweten. Men moet
e\en pogen zich dit in te denken.
Als men het zich realiseert behoeft
er bij niemand twijfel te bestaan of
do hougsto straf, dié dc menschheid
kent, hier niet op zijn plaats is voor
lien, die tijdens den oorlog het nazi
dom hebben geleid.
HET Hof heeft gewetensvol recht
gedaan. Dat blijkt onder meer
uit dc gevarieerde uitspraken. Met
de schuldig.verklaringen is ieder liet
eens. De vrijspraken zijn voor velen,
ook voor ons, onbegrijpelijk. Als een
internationale oplichter als Schacht,
die Hitlers misdaden financieel mo
gelijk hielp maken, en een geweten
loos bedrieger als Von Papen, die
Hitier aan de regeering hielp cn
hora later met zijn kuiperijen terzijde
stond, op vrije voeten gesteld wor
den. dan begrijpen wij niet waarom
hier en in Duitschland zelf, nog zoo
vele veel kleinere mannetjes in ge
vangenissen en kampen zitten. En als
wij het toch willen begrijpen, kunnen
wij wel tot. enkele verklaringen ko
men maar bevredigend zijn deze niet.
In dc eerste plaats kan men do recht
spraak van het Internationale Hof
niet vergelijken met. (lie van lagere
rechtsprekende organen, waarbij het
oiu geheel andere vragen gaat. Maar
dan kan het rechtsgevoel toch pas
bevredigd worden indien dc door
het Hof vrijgesproken on thans nog
door een dier lagere organen worden
berecht op punten, waarop vele au.
ricren veroordeeld zijn. In de tweede
p:aats is het waar, dat mannen als
Schacht cn Von Papen geen nazi's
varen, maar dat zij on de hunnen
u;t het reactionnaire Duitsche kamp
nel nazidom hebben mogelijk gc.
maakt en aan de macht geholpen
en dat zij alleen reeds daardoor mede
verantwoordelijk zijn voor 'Je misda
den van het llitlerregiem, lijdt geen
twijfel.
DU is het onbevredigende van
het Proces te Neurenberg, dat
alieec de op den voorgrond treden
de leiders van hei nazi-dom zijn be
recht. maar dat dr .uiite lichters van
de.i nazi-brand, die '«ver de wereld
woedde, de militaire In-tscrs achter
Je schermen, de ge Mm hieters en do
internationale intriganten, buiten
schot gebleven zijn. In dit licht be.
zien is het Proces le Neurenberg
slechts half werk geweest. De mach
ten. die een avonturier .als Hitier de
kans gegeven hebben zijn waanzin
nig spel te spelen, zijn niet berecht
cn niet verslagen. Zij hebben zich
teruggetrokken, maar zij blijven op
den loer liggen om als het moment
gunstig is opnieuw toe te springen
en hun slag te slaan. Laat ons de af
grijselijkheden, die de wereld over
spoelden in de jaren, die achter ons
'iggen niet vergeten. Laten wij niet
geloovcn, dat met het verdwijnen van
'litler. Gopring cn hun voornaamste
i awanten,^ het gevaar voor nieuwe
verschrikkingen voor goed geweken
is Laat ons waakzaam zijn.
Koel weer
Matigen, aan dc kust tijdelijk krachti- l
gen wind tusschen West en Noord-West. 1
zwaar hcwolkt met tiidclijkc opklaring, l
enkele regenbuien WcimS vrronderiug
m temperatuur
1 Oct- Yon op 6.17. onder IS 08: muan I
17/14. onder 0.41.
Oct.. 7.on op 0.40. onder 18 06: maan f
i" ?«s onder 1.S6.