„Kleine staten moeten
vrede meewerken"
aan
De pers heeft een uiterst
belangrijke taak
Vorderingen te Batavia
De Bilt seint:
Volle kracht vooruit!
Centraal Economisch Plan
leidraad voor onze regeering
Is Duitsche jeugd te winnen
voor de democratie?
Smuts, profeet van het vertrouwen
REPUBLIEK TOT VERGAANDE
CONCESSIES BEREID
ACHTERSTAND MOET
WORDEN INGEHAALD
f) E groote fluctuaties in liet economisch le\en in de laatste kwart
eeuw hebben de leiders van ons bedrijfsleven doen inzien, dat
gezond bedrijfsbeheer slechts mogelijk is wanneer men zich een
beeld tracht te vormen van de toekomstige afzetmogelijkheden der
bedrijven. De begrootingstechniek der particuliere bedrijven is in de
laatste decennia zeer vooruit gegaan en iedere ondernemer weet. dat
hij niet langer kan zonder een prognose van zijn afzet en productie
De uitbreiding
Experiment met
Hitler-jeugd
N
In memoriam
D. Mallekote jr.
■Donderdag 10 October 1946
3
TJET grootste gevaardat de wereld bedreigt is moedeloosheid"dat
was de grondtoon van de diep, in eigen ervaringen gefundeerd ver
trouwen getuigende toespraak, die generaal Smuts gistermiddag voor de
vertegenwoordigers van de Nederlandse/ie pers hield. De schrale, haast
frêle figuur van den kranigen ouden heer, die zooveel strijd en zooveel
vredes heeft meegemaakt, had inderdaad iets apostolisch, zooals hij daar
stond en in grooten ernst, afgewisseld door een guitigen kwinkslag betoog
de, dat er geen reden tot wanhopen was. Scheen ook niet in Zuid.Afrika
44 jaar geleden alles verloren en kan de natie, waar Smuts toe behoort,
niet met gepasten trots terugzienop wat zij in dien tusschentijd heeft we
ten op ie bouwen?
maar met den geest. Maar die
strijd moet worden gestreden,
want wanhopen aan Europa be-
Maarschalk Smuts, de minister-pre
sident van Zuid.Afrika, bezoekt ons
land. Gistermiddag heeft H. M. de
Koningin hem te Soestdijk ontvan
gen. Na de lunch begaf de grijze
staatsman zich naar Den Haag.
Links van hem de Nederlandse/ie
minister-president dr. Deel, rechts
achter hem Prins Bomhard
„Er wordt te veel uitsluitend
naar de groote mogendheden ge
keken, maar de geschiedenis leert
ons. dat de verlossinq dikwijls
van de kleintjes gekomen is Met
klem wees Smuts ons. Nederlan
ders, op de groote taak van de
kleine staten in West-Europa om
de verbinding te zijn tusschen
Oost en West en herinnerde hij
ons aan het feit, hoe ons voorge
slacht in een strijd van SQ jaar
reeds eenmaal mede richting-
bepalend geweest was voor Euro
pa.
Europa geslagen
Europa, bakermat van de
hoogste idealen der mensehheid.
heeft een slag gekregen zooals
het in honderden jaren niet heeft
gehad. Het is een monument van
puin geworden door Hitier.
Maar ons gaat van die puinhoop
een nieuwe tempel maken voor
de mensehheid. Dat zal strijd
kosten, niet met atoombommen.
Nieuwe taak voor het
Prins Bernhardfonds
Z.K.H. Prins Bernhard heeft he
denmorgen in het gebouw van de
Ned. Handelmij. vóór het begin
van de constitueerende vergade
ring van het «Prins Bernhardfonds
een rede gehouden, waarin hij
den oorsprong \an deze stichting
verhaalde. In het jaar 1940. nadat
ons land door den vijand overwel
digd was, hebben landgenooten
buiten Europa het fonds gesticht
om geld in te zamelen ter ver
grooting van ons aandeel in de
oorlogsvoering. Ruim 21 millioen
is bijeen gegaard. Na den oorlog
heeft men het Prins Bernhard
fonds niet willen licruideeren doch
het een nieuwe taak gegeven; n.l.
die van financieele steunverlee-
ning aan den arbeid voor de
geestelijke en cultureele weer
baarheid \an ons volk Hier ligt
inderdaad een taak voor het
P.B.F., aldus Z.K.H. Prins Bern
hard.
De minister van Financiën
heeft het mogelijk gemaakt bij
dragen voor het Prins Bernhard
fonds over te laten schrijven ook
van*geblokkeerde rekeningen op
het gironummer van het P.B.F.
500900 of op zijn bankrekening
bij de Ned. Handelmij.
Najdorf met Foltys gelijk
Slechts een partij in de vierde
ronde van het schaaktournooi te
Praag werd gisteren uitgespeeld.
Stoltz verloor van Kottnauer in 35
zetten.
Zonder het sPel te hervatten gaf
Opocensky zijn in de derde ronde af
gebroken partij tegen Najdorf gewon
nen, met welk succes de Argentijn
thans Foltys heeft ingehaald.
In een iets gunstiger positie voor
Najdorf werd de party Najdorf—
Gligorich gisteren afgebroken. Foltys
heeft weer winkans in zijn partij te
gen Rohachek. De partij Zita—Kate-
tov werd afgebroken.
Na de vierde ronde leiden Foltys
en Najdorf met ieder drie punten en
een afgebroken partij, gevolgd door
Gligorich met punt, Kottnauer en
Sajtar met ieder 2 punten en een af
gebroken partij, Stoltz 2 punten
teekent aankopen aan de wereld'
In dien strijd voor het vertrou
wen en tegen de moedeloosheid
heeft de pers. die groote mogend
heid. een ontzaglijke en \erant
woordelijke taak. De wereld hun
kert naar de stem, die haar op
wekt tot geloof in de toekomst
en het is door de pers, dat die
stem tot haar moet komen. Dit
was de boodschap, die Smuts aan
de Nederlandsche pers had te
geven.
En toen generaal Smuts gemoe
delijk en vriendelijk gestemd ver
trok. wisten wij, dat wij een half
uur verkeerd hadden in gezel
schap van een staatsman, wat zeg
ik. een menscli. die op zijn
ouden dag is gebleven, wat hij
als jongeman was: een strijder
voor zijn ideaal.
IjE beide delegaties die in Batavia de commissie vormen voor
een wapenstilstandsovereenkomst, zullen trachten op de vol
tallige vergadering, die na 11 October wordt gehouden, met een
gemeenschappelijk voorstel te komen. Zoowel in Nederlandsche
als Indonesische kringen heeft men in dit opzicht goede ver
wachtingen*
Tegenover een verslaggever
van United Press heeft Sjahrir
verklaard dat de republiek be-
feid is om den Nederlanders
groote concessies te doen en ga
ranties te geven in ruil voor de
erkenning van de onafhankelijk
heid van Java en Sumatra.
Ret Amstcrdamsche Bijzonde
re Gerechtshof heeft gistermorgen
over den oud-NSB-burgemeester van
Velsen. Tjeerd van der Weide, het
doodvonnis uitgesproken. Van der
Weide kreeg het recht in cassatie te
De premier zei dat de republi-
keinsche autoriteiten gevoel heb
ben voor clen vrees die Nederlan
ders en personen van andere na
tionaliteit inzake bun belangen
koesteren. De Indonesiërs zijn
daarom bereid om aan Nederland
sche waarnemers en adviseurs en
zelfs troepen toestemming te ke
ven, om gedurende een overgangs
periode in Indonesië te blijven,
opdat de Nederlanders zich er
van kunnen overtuigen dat de re
publiek op eigen beenen staan
kan. Sjahrir voegde hieraan toe
dat echter aantal on taak der Ne
derlandsche troepen nauwkeurig
moest, worden vastgelegd in een
overeenkomst met do Indonesiërs.
Dit is het belangrijkste punt waar
van bet succes der wapenstil
standsbesprekingen zal afhangen.
Sjahrir zeide dat de Indonesiërs
er definitief teqen gekant zijn om
binnen het Nederlandsche Ko
ninkrljk te blijven, doch bereid
zijn om middels een verdrag een
nauwe relatie voort te zetten.
Wederzijdsch belang
Op de vraag welke controle de
Nederlandsche regeering zou hou
den onder deze omstandigheden,
antwoordde de premier: weder
zijds eigenbelang zou de garantie
geven dat de Nederlandsche vven-
scken gerespecteerd zouden wor
den. ..De Nederlanders hebben ve
le kaarten in handen," aldus
Sjahrir. „Zoo weten we bijvoor
beeld dat het tot ons eigen voor
deel strekt indien Nederlandsche
economische investeeringen hier
zouden worden beschermd en
aangemoedigd, doch de gevoelens
van het volk oischen dat de repu
bliek Java en Sumatra vrij van
het Nederlandsche Koninkrijk zal
zijn. Indien de Nederlanders be
reid zijn die concessie te doen
zullen zij Indonesië bereid vin
den in ruil daarvoor een goeden
prijs te betalen. Indien de Neder
landers daartoe niet bereid zijn,
dan zal het resultaat een ramp
spoedige koloniale oorlog of inter
nationale interventie zijn. waar
uit Jteen der beide zijden voor
deel zal trekken."
Economisch visscherij-
onderzoek
Prof dr. ir. G Mlnderhoud, voor
zitter van het bestuur van het land
bouw Economisch Instituut installeer
de heden de leden van de „commissie
van advies voor de visscherij" bij dit
instituut.
Deze commissie, waarin vertegen
woordigers van verschillende takken
in het visscherij bedrijf zitting hebben,
heeft tot taak aan de Afdeeling Vis
scherij bij het Landbouw Economisch
Instituut advies uit te brengen bij het
opstellen van richtlijnen, welke zul
len leiden tot een saneering van het
Nederlandsche Visscherij bedrijf. Deze
Afdeeling Visscherij staat onder lei
ding van den visscherij-econoom drs.
A. G. U. Hildebrandt, die tevens de
functie van secretaris van de advies
commissie zal vervullen.
Gelijk dit reeds in den landbouw
geschiedt, zal een rentabiliteitsonder-
zoek worden ingesteld Daarnaast zal
een uitvoerig economisch onderzoek
worden ingesteld, teneinde den Mi
nister van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening te kunnen ad.vi-
seeren, welke maatregelen noodig
zijn, om den toestand van het vis-
scherijbedrijf Ie verbeteren
Gistermiddag is de sneltrein AmsterdamAmersfoort nabij het Mulderpoort,
station te Amsterdam ontspoord. Hij viel van de bovenbaan en kwam op de
lager gelegen goederenspoorbaan terechtDe machinist kwam bij dit ongeluk
om het leven.
TT et Koninklijk Nederlandse/} Meteorologisch Instituut tc De Bilt zul
f~i volgens <lc plannen de „weerkeuken van Nederland" worden en voor
de hiertoe noodzakelijke uitbreiding is op de begrooting voor 1047 een
bedrug van f 1.083.573 uitgetrokken Een hoog bedrag weliswaar, doch in
hef belang van zoowel onze meteorologie als- luchtvaart is het zeer nood.
zakelijk dut bepaalde uitgaven worden gedaan. De toekomst zal ook hier
loeren, dat ..de cost voor de baet" gaat.
:>oilog heeft ook het K.N.M.I.
IV:d
1 J geen goed gedaan: hij veroor
zaakte niet njleoii gebrek aan mate
riaal en personeel maar wat erger
is: Irit^braeht een aanzienlijken ach
terstand teweeg ten aanzien van den
meteorologische» arbeid in het bui
tenland. waai het. militaire lucht,
vaanbelang de hoogste eischcn stel
le aan de weers* oorsoelling.
Er is dus veel in te halen voor
Nederland hetgeen heel wat energie
vergt, omdat dit naas^'t dagelijksch
werk moet gebeuren, want liet
K.N.M.I. heeft groot gebrek aan goe.
de medewerkers.
Naar men ons mededeelde is het
zeer moeilijk wctcnschdppelijk ge
vormde menschen tc krijgen, en als
het zoover is* ze te houden, aange
zien het Rijk wetenschappelijke wer
kers minder goed betaalt dan de
nar t ic.ul ie re bedrijven
Voorts werkt de internationale
weerdiehst nog slecht doo na.ooi -
chc chaotische toestanden als
trage of totaal gestagneerde he
it lit geving. Men vertelde ons in dit
ei band. dat berichten van Ameri-
..tansclie weerstations, die op scho
nen in den Atlantischcn Oceaan zijn
tationneerd, soms twaalf uren te
laat De Bilt bereiken. Op die manier
raken de weerkundigen het spoor
min of meer bijster en.... hun be
richten of voorspellingen blijken niet
tc klopoen. Dat het publiek daardoor
onaangenaam wordt getroffen ligt
voor de hand en \e!e klachtenbrie.
ven zijn er liet gevolg vnn. Nog kort
geleden zond een booze Utrechtenaar
een pakje koffiedik naai de Bilt met
liet advies, daaruit voortaan maar
weervoorspellingen te doen!
Dit alles zal echter in de toekomst
wel anders worden, hoewel deskun
digen ons verzekerden dat men mét
Motorschip „Audacia"
gestrand
Door tot op heden nog onbe
kende oorzaak is het ongeveer 400
ton metende motorschip „Auda
cia" bij Walsoorden gestrand. Het
•schip was gisteravond om acht
uur uit Antwerpen vertrokken
met een Jading kunstmest, be
stemd voor Stavanger.
gaan.
Waarschuwing
Het komt in den laatsten tijd voor
dat door verschillende verkooporgani
saties, o.m. de verkooporganisatie
..SUCCES", Maresingel la te Leiden,
aan het publiek aanlokkelijke aanbie
dingen gedaan worden om via een
soort spaarsysteem na verloop van
een zekeren tijd in het bezit te komen
van een radiotoestel, rijwiel, wasch-
machine, stofzuiger, enz.
Uit een politioneel onderzoek is ko
men vast te staan dat ten aanzien van
de organisaties totaal geen finanti-
eele controle bestaat en datgene wat
door het publiek voor een „spaarsy
steem" wordt beschouwd, gezien het
geldelijke beleid ternauwernood op
deze naam aanspraak mag maken.
Op grond hiervan en in verband
met het feit, dat aflevering der gecon
tracteerde goederen in de naaste toe
komst niet verwacht mag worden,
wordt van politioneele zijde ontraden,
contracten met een dergelijke organi
satie af te sluiten.
Maximumprijs van puf en nest
In verband met de verhooging van
den veevoederprijs is het mogelijk
gebleken den maximumprijs van puf
en nest te verhoogen.
Met ingang van 5 October 1946 is
deze vastgesteld op 2.75 per 100 kg.
Den geheelen nacht hebben waarnemers in De Brit ieder gaatje .in het wolken,
dek begluurd om ook maar iels van den sterrenregen te zien. Onze Ioio
toont drt Houthorst aan den telescoop
Toekomstig gebeuren
vervat in een schema
IET omdat men de overtui
ging heeft dat de begrootings
cijfers een exact beeld van de
werkelijkheid zullen geven, doch
omdat men weet, dat men het toe
komstige gebeuren in ouderlingen
samenhang in een schema moet
vatten, ten einde te kunnen zien,
welke de gevolgen voor het gehee-
le bedrijf zullen zijn indien er een
bepaald onderdeel der begroote
cijfers van de werkelijkheid gaat
afwijken.
Op deze wijze moet men ook
het Centraal Economisch Plan
1947. opgesteld door het Centraal
Planbureau, bezien. Vooral in een
chaotischen tijd, als waarin vyij
nog steeds leven, is het zeer wel
mogelijk, dat een aantal punten
van dit globale plan niet in ver
vulling zal gaan. Doeli dit veran
dert niets aan de beteekenis van
het plan. Men heeft nu immers-
het groote voordeel, dat men zich
met behulp van de beschikbare
gegevens een zoo nauwkeurig mo
gelijk beeld van de loekomstige
ontwikkeling van ons economisch
leven beeft gevormd.
Het is een feit. dat het beschik
bare materiaal aan de hand waar
ten
van de prognose moet worden op
gesteld in sommige gevallen niet
onvoldoende is. doch zij die hier
in een critiek op de werkwijze
van het Centraal Planbureau
meonen te kunnen zien, vergeten
dat zonder dit plan op de onder
scheiden departementen torli ook
steeds ramingen «moesten worden
gemaakt.
Experts
Het groote voordeel van het
Centraal Planbureau nu is. dat
men al deze schattingen laat ver
richten door experts, die, zooals
bijvoorbeeld in het gepubliceerde
„Tableau économique" is geschied
den onderlingen samenhang tus
schen deze grootheden duidelijk
kunnen demonstreeren.
Zonder een Centraal Planbureau
zouden wij nooit in staat geweest
zijn "om duidelijk te zién. hoe
nauw onze binnen la ndsckc pro
ductie. onze im- en 'export, do bin
nen Inndsche consumptie en de
besparingen samenhangen. Het
niet aan hoe het economisch Ie
ven zich het \oIgend jaar werke
lijk zal ontwikkelen het geeft
slechts oen leidraad voor de re
geering. een norm voor de econo
mische politiek, tfït het plan
blijkt immers duidelijk, dat in-
hoogste 90 pet. zekerheid een
voorspelling kan doen o\cr een pe
l'iode van plm. 86 uur. Het ligt ech
ter in rte "bedoeling dezen termijn te
verlengen lot circa vijf dagen, doch
dit 7.al nog wel eonige jaren oen
vionie wenseh blijven.
l\/p\- kou in Do Bilt een viiftal
afdeelingen. n.l. Al«r. Zaken,
waaronder ressorteeren V biblio
theek. werkplaatsen on laborato
rium: voorts do Woprdienst. Klima
tologische Zaken Maritieme Oceano
grafie on Magnptisoho Seismologie,
waarvan vooral rjo tweede on vierde
afdoolinrr zullen worden verbeter!
en uitgebreid.
Zoo zullen Nederland on Relgii'
gezamenlijk schepen uitrusten waar
op ton behoeve van hot Oceaan-
luehtverkeer dezelfde waarnemin
gen worden verricht als op het land
n 1. vooral zgn. hooge-luclit metin
gen. die geverifieerd worden met
waarnemingen, on het land en va
rende schepen gedaan. In verhand
mei dit plan heeft men hei Instituut
te De Rilt moeten instellen op Con.
tinudienst. zooals ook te Schiphol
het geval is. maar wéér is het een
tekort aan personeel dat zich hier
bij pijnlijk doet voelen.
Prof. Veningh Meinesz heeft groote
p/annen ontwikkeld om alle meteoro
logisch werk van Nederland te De
Bilt te eoncentreeren. waarbij hij ook
het oog heeft op militaire waarne
mingen we/ke door kleine „weer
stations" od militaire vliegvelden
worden verricht. Ook Is hierbij noo
dig een nieuwe samenwerking met
landbouworganisaties en met 's
Rijkswaterstaat.
Het zwaartekracht-onderzoek,
waardoor prof. Veningh Meinesz me
de een bekende figuur is. werd
eveneens in een plan ondergebracht,
waarbij het KNMI is betrokken.
Zelfs bestaat een nop- intenser te
mak n contact tusschen De Bilt en
de PTT voor wier radio-werk, proe
ven In de ionosphus (/.eer hooge
luchtlagen van groot belang zijn De
kans bestaat. ?oo werd ons op het
KNMI medegedeeld, dat tof dit doel
en ionospheer-peiler beschikbaar
komt, waarmede rhen het werk op
het magnetisch station tc Witteveen
betrekking hebbend op radio-sto
ringen kan aanvullen.
Om de bovengenoemde plannen te
kunnen uitvoeren heeft men veel
nooJig: materiaal, instrumenten,
menschen enruimte. Er is naast-
het Instituut nog een groote villa
te De Bilt in gebruik, doch dit alles
is bij lange na niet voldoende -de
licvclingswensch der directie van
her KNMI op dit gebied is: één ge-
houw. dat aan alle eischen voldoet
n men hoopt, dat het op jen duur
zoover zal komen.
dien onze productie het volgend
jaar niet zal worden opgevoerd,
ons binnenlandse!) verbruik zal
moeten dalen, tenzij niet op veel
grooter schaal dan is veronder
steld leeningen in het buitenland
zullen worden opgenomen Het
plan wijst er nu op. dat eenerzijds
de productie afhangt van de mate
waarin onze bevolking van eon-
sumpfiegoederen wordt voorzien
terwijl anderzijds de hPtalines-
capaciteit van ons land de moge
lijkheid om buitenlandsche lee
ningen op te nemen aan enge
handen legt. x
Zou de hinnenlandsehe produc
tie dan ook niet worden opge
voerd dan zou ons economisch le
ven oor .s'chier onoverkomelijke
moeilijkheden komen ie staan.
Vertrouwen
Het is misschien nog meer deze
kwalitatieve conclusie dan wel de
kwantitatieve Grootheden die tot
dc fantasie vnn ons volk spreken.
Met Planbureau meent echter niet
dat men er met het consfatecen
van dit feit allPen '"ec^ds is \Pmi
begrijpt dat een iuisf onderlip*?
vertrouw on tusschen werUn- 'ner-
en werkgevers een essentieel
voorwaarde i<; tof het onvneren
der arheidcrsntodiicf iviieit lm
wiil er tevens den nn.'ln«|< oi. -e
legfl wordt dat rvesfnfiolonn in
bepaalde gevallen heilzaam kan
werken on de ijrheid^nrorlUctiv i-
toit
Geheel afgescheiden vnn de he
teekenis. welke het plan voor de
diverse regeeringsinstantles kun
hebben, lijkt ons hierin hei groo
te belang van de publicatie van
r,;l plan voor ons gehoele' volk t
liggen.
T N April J.l dobateerde in een kamp in Oostenrijk een aantal uit
1- Berlijn geëvacueerde schooljongens ovor de stelling, „democratie
is een betere regeeringsvorm dan dictatuur" Zij verwiorpen haar
tenslotte mot 2426 stemmen en 6 onthoudingen. In Juni voorden
zij. aldus de schrijver tor cere van mijn verjaardag op Schillers
Wilhelm Teil, dat zij in het geheim haddan ingestudeerd, een stuk,
dat met zijn hartstochtelijke belijdenis van de viijheid wel zoo on-
nationaal-socialistisch is als maar kan.
'zake en werd op een goedgeliumeur-
I de en faire wijze gevoerd.
De politieke opvattingen van deze
jongens zullen bepaald worden niet
zoozeer door wat zij oy school
hebben geleerd, maar. door wat het
leven luin de paar eerstvolgende
jaren, als zij opgroeien, zal brengen.
Wat zij noodig hebben is een dcino-
cr&tischen kijk op de dingen vanwaar
zij hun ervaringen kunnen beoordee-
len. Het debat. Wilhelm Tel en vele
gesprekken gaven mij moed. Eind
Juni brachten wij al dc kinderen
terug naar Berlijn en nu zal dus
moeten blijken, wat ons werk heeft
uitgehaald.
Y^/A.T. was voor een kamp?
Chester Guardian, waaraan wij het
bovenstaande en het hierna volgende
ontleggen
Het kamp was er een van een
heelc reeks van evacuatiekampen
voor kinderen, zooals die m Karinthiê
na den oorlog zijn blijven bestaan
Bij ieder kamp behoorde, behalve 'e
onderwijzers, een leider van de Hit-
lerjeugd, een jongeman of een meisje
van zeventien a negentien jaar, die
niet alleen de positie bekleedde van
den prefect op gen Engclsche school,
maar die ook belast was niet de zorg
voor de lichamelijke oefeningen e
met de politieke opvoeding. Hij
stond los van de onderwijzers en
bracht over hen rapport uit aan de
organisatie van de Hitlerjeugd. Na
dc capitulatie raakte de organisatie
der kampen in de war. Alle onder
wijs werd verboden; de kinderen
hadden niets te doen behalve katte-
kwaad uithalen, en de onderwijzers,
verloren vaak alle belangstelling
Voedsel was schaarsch, ziekten ble
ven niet uit cn het werd een voor
deel om de kunst van stelen meester
te zijn.
In de herfst van 1945 kreeg de
Friends Ambulance Unit in Oosten
rijk opdracht van de afdeeling op
voeding van het militair gezag in
Oostenrijk om toezicht te gaan hou
den op die kampen. Een groot aan
tal der kinderen werd langs den
officieelen weg naar huis gebracht,
(anderen waren tevoretn clandestien
vertrokken, zoodat er i:i begin 1946
nog een goede zeshonderd .kinderen
waren, hoofdzakelijk uit Berlijn. De
zen waren over vijf kampen verd(
met een medewerker van de F.A.U.
aan het hoofd van elk.
oa
Heropvoeding
vóór alle materléele moei-
waren wij begonnen met de herop
voeding van de kinderen. Er werden
klassen gevormd, de leden van de
F.A.U. doceerden Engelsch, geschie
denis cn bijbelkennis, de Duitsche
onderwijzers gaven les in andere
vakken. Wij werden door de kinde
ren onmiddellijk aanvaard, maar het
werk met de Duitsche onderwijzers
gaf soms groote moeilijkheden, om
dat tusschen hen alle onderlinge sa
menwerking ontbrak, hoezeer ze er
om strijd uit waren tc toonen hoe
anti-nazi ze wel geworden waren.
Het kamp, waar 't bovenbedoelde
debat over de democratie plaats had,
was een van dc meest heterogene
van heel Karinthiê. De meeste leer
lingen daar waren jongens van een
jaar of 15, afkomstig van de volks
schulen van Berlijn, maar er waren
ook nog twee van die vroegere
kampleiders van 17 jaar en zes jon
gens van 15 jaar van een Adolf Hit
lerscliool.
De meest interessante groep wa
ren de kinderen van de Adolf Hitler-
school. De twaalf Adolf Hitlerscho
len in Duitschland, ..ren bedoeld
om de jóngens op te leiden voor de
functie van politiek leider in Duitsch
land en dc bezette gebieden. Er
werd een zeer strenge selectie toe
gepast zonder dat het overigens te
zien was, welke maatstaven hierbij
werden aangelegd. Een van mijn
zestal tenminste was beneden
middelmaat in intelligentie en in zijn
heelo persoonlijkheid en zonder de
minste belangstelling voor de
politiek.
Al den tijd, dat ze bij mij bleven,
vormden zij de élite van het kamp
zij verzorgden zichzelf het best, zij
gedroegen zich het best, zij tooni' n
hei meeste gevoel voor verantwoor
delijkheid, zij waren het meest nauw
gezet Zij zonderden zich niet af en
konden gcted opschieten met de jon
gens van de volksschool. Ik In. d
vele gesprekken met hen over a
lei onderwerpen, van concenti
kampen, tot ontaarde kunst, want
k kor heel open met hen praten.
Andere gedachten
OMSTREEKS Kerstmis zei dc
meest intelligente van het stel
teger me, dat ik hem bijna op alle
punten had overtuigd behalve op
dat van de Joden. Maar kort daarna
kwam het kamp meer in contact met
de buitenwereld en met name met
een Duitsch ziekenhuis in de buurt
Dil bcteekende een terugval in de
leerstelligheid. Deze jongen was de
leider der partij van de dictatuur in
bovengenoemd debat. Het resultaat
var deze discussie deed er overigens
weinig toe Waar het op aan kwam
was het feit. dat deze jongens negen
maanden vroeger niet hadden ge
weten. wat debatteeren was of wat
democratie heteekende Het resultaat
was teleurstellend, zeker, maar dc
discussie werd op volkomen demo
cratische wijze gevoerd, zij was ter-
STADSNIEUWS
Post voor militairen
Correspundentië bestemd voor de
militairen aan boord van het m.s.
Bloemfontein behoort uiterlijk 11 Oc
tober a s. om 21 uur te Amsterdam
C.S te ziin bez rgu om nog geduren
de de reis jn een aanloophaven aan de
betrokkenen te kunnen worden uit.
gereikt
Voorts zal nog een verzending
olaats vinden op 31 October a.r. hier-
voor behoo:en de stukken uiterlijk 30
Octobei om 21 uur in Amsterdam
C.S te zijn
Irt* hel algemeen moeten de stuk
ken respectievelijk op 10 en 29 Oc-
'oer ter por w den bezorgd.
De postkantoren verstrekken hier
over alle ic,lichvingen.
In den leeftijd van 51 jaar is te
Amersfoort overleden den lieer
Daniel Mallekote .Ir. in leven direc.
tour van het Kinderhuis „Aldogon-
de" uitgaande van (je veroeniging
„Kinder zorg" Utrecht. Do over
ledene werd geboren te Cappelle
(Zeeland) op 3ü April 1895. I-lij be
gon zijn loopbaan als hoomkwóèker
in zijn geboorteplaats. Na gemobili
seerd te zijn in 1911—'18 verwisselde
hij zijn aanvankelijk gekozen beroep
me1 de verpleging van zwakzinnigen
en psychopaten, waartoe hij in do
Rekkensche inrichtingen o.l.v. Ds.
Slot werkzaam was. Het lot, van het
asociale en debiele trok hij zich gc.
dreven door zijn oprecht christelijk
geloof, sterk aan. Na vijf jaren in do
Rekkensche Inrichtingen zegenrijk
gearbeid te hebben, in dezen tijd
behaalde hij zijn acte Godsdienst
onderwijs verwisselde hij Rekken
voor Assen waar hij nis Godsdienst
onderwijzer der Ned. Herv. Gemeen
te zich tusschen do arbeidersbevol
king als evangelist bewoog. Hij heeft
gedurende 5 jaar. als dienaar v.
h Efhngelie zijn volle krachten in
dienst van Jezus Christus mogen ge.
en. Zijn sterk sociale inslag deed
hem toch weer terug verlangen naar
't verplegingswerk onder do afge-
drevenen. Van 1929 tot 1989 vinden
wij hem terug in de Stichting „Hocn-
ierloo", waar hij de leiding had in
het observatie-huis: „Kampheuvel".
Per 1 October 1939 werd hij be
noemd als Jireetcur van het in on
ze stad zoo bekende kinderkoor „Al-
degonde".
Zij die den overledene persoonlijk
gekend hebben cn hocvelen in on
ze stad zijn dat niet kunnen be
grijpen welke een gevoelig verlies
le vereeniging Kinderzorg lijdt met
dit vorscheiden. Het personeel ver
liest in hem een gewaardeerd chef,
de kinderen een vaderlijken vriend
en verzorger, hot bestuur een ge.
trouw ambtenaar De gedachtenis aan
Jen rechtvaardige zal tot zegen zijn.
In zijn rots vast geloof mocht hij
zijn korte lijdensweg besluiten in de
zokeiheid datJezus Christus over.
winnaar is.
J. A. MULDER;
„Het eeuwige monster"
Dor bemiddeling van efelo R.A.O.
werd Woensdagavond in St. Aach-
terj door het-gezelschap „Het Am
stcrdamsche Tooneel" onder lei
ding van Kees van Dam een opvoe
ring gegeven van de mysterieuze
geschiedenis in drie bedrijven
„Het eeuwige monster". In deze
ietwat griezelige geschiedenis
van den auteur Jan van Dam
nebben de acteurs van dit gezel
schap zich op bijzondere wijze
van hun taak gekweten. De cli
max lag in de ontknooping van
het drama, waarbij het spook
van vleescli en bloed waar het
in dit spel om draait wordt
ontmaskerd.
De militairen hebben met
spanning de opvoering van dit
stuk, waarvan de regie in han
den was vnn Pierre Myiri, ge
volgd. Jammer, dat zoo weinig
c ffieieren van hun belangstel-f
ling blijk .gaven. Welgeteld één.
tiet gezelschap werd mot een
daverend applaus door de aan
wezigen voor de gewaardeerde
prestaties beloond.
„Zingen is de lust van 't leven"
„Zingen is de lust van het leven
Is het kenmerk van het
gemoed"
Zoo denken Mevrouw Ram en
haar leerlingen er ook over. En
Woensdagavond zagen wij ook,
ld een demonstratie van leerlin
gen van de Maatschappij tot Be
vordering der Toonkunst, dat
indien de noten, maat, rhvfhme,
fe! en wat er zoo nog meer toe
behoort, grondig bestudeerd wor
dt li, hef zingen werkelijk een
lust is. Mevrouw Ram, die de'
lei rnietliode Oehrels volgt, heeft
alle cejr van haar werk Met is
een parmantig gezicht, de kin
deren vol aandacht de noten
door handbewegingen te zien
aangeven, of één van hen het
klasie 1c zien dirigceren.
Twee leerlinge!jee; snoeiden nog
enige smkics voor blokfluit wat
ii I,-iv*<r volbrachten.
gbbn voordrachtsavond
Wh maken onze lezers erop
attent, dat de voordrichtsavond'
van Georgette Hagedoorn in het
Grand Theatre niet doorgaat we
gens ziekte van de kunstenares-
Men zie de advertentie in dit
blad.
