Het geluk zit soms wel in een
heel klein
putje
Nationaal Congres voor
Volksgezondheid 1946
Allerhande
arja is dood
2
Zout kan er geleverd worden, hoe
groot de vraag ook is
Waar is ruimte?
Van een ouden tijger
en een slim aapje
üooh dn viwuw
NIEUWE HERFST-
MODELLEN
Een boottocht
in België
(feuilieton I
Studenten-teekenaars weer
aan de studie?
Geen onderwerp
werd vergeten
Het probleem Rusland
Sport voor Zondag
Zaterdag 19 October 1946
(Van onzen specialen verslaggever)
jP> IEP-onder de heide ,de bos-
A- schen, dorpen en steden bij
Boekelo en Hengelo heeft de zee in
het grijze verleden zoutlagen afge
zet, zoo groot, dat Nederland gedu
rende een eeuw het geheel© mensch-
dom van zout zou kunnen voorzien.
Men schat den voorraad op
2.500.000,000 ton In 1895, toen op
het landgoed Twickel, bij Delden,
een poinp werd geslagen, die zout
water gaf, ontdekte men, dat er zout
zat in den Nederlandschen bodem,
doch pas in 1918 werd met de ont
ginning een aanvang gemaakt. De
eerste wereldoorlog stagneerde den
aanvoer van ruw zout naar ons land
en de ziederijen moesten blijven
werken om een zouttekort te voor
komen, Zoo ontstond de zoutfabriek
in Boekelo.
Graven van een mijnschacht en
aanleggen van mijnen was niet noo-
dig. Er werd een gat geboord tot
325 meter onder den grond, dat door
een vrij breeefe buis voor instorten
werd bewaard. Door deze buis liet
men een smallere buis zakken, die
door de zoutlaag heenstak. Daarop
pompte men water door de breede
buis en weldra kwam pekel door de
smalle buis naar boven. Het zout
lost op in het water, zoodat langza
merhand een holte in de zoutlaag
ontstaat, die een middellijn krijgt
van ongeveer honderd meter. De
boorgaten liggen niet te dicht bijeen
omdat men te groote holten onder
den grond en daarmede gevaar voor
instortingen moet voorkomen
Eenvoudig werk
ZOUT winnen uit pekel is een
eenvoudig werk. Boekelo deed
het aanvankelijk, op de manier, die
in de tropische landen wordt toege
past.
De pekel werd in lage bakken ge
pompt, die verhit werden met de
rookgassen van een kolenvuur. Het
water verdampte en het zout lag
voor het opscheppen. Doch deze me
thode kost veel brandstof.
In de nieuwe fabriek van de K. N.
Z., in 1935 gebouwd aan het Twen
teRijnkanaal in Hengelo is een mo
derne zoutwinning toegepast, waar
in met stoom wordt gewerkt. De
stoom van de turbine, die de elec-
triciteit levert voor het geheele be
drijf. wordt in een grooten pekel-
ketei geleid en brengt de pekel aan
de kook. De damp. die in dezen ke
tel ontstaat, gaat naar een tweeden
pekel-ketel, waarin de luchtdruk la
ger is dan in den eersten en doei
hetzelfde. En de damp van nummer
twee gaat naar een derden ketel, die
luchtledig is. zoodat ook de pekel
hierin kan koken
Als de pekel-ketels hun plicht heb
ben gedaan blijft in het zout nog
drie procent vocht achter, maar via'
een centrifuge en een droogtrommel
met warme lucht gaat ook het laat
ste spoortje vocht er uit. Dan be
hoeft men het alleen nog maar te
zeven en is hef gereed voor gebruik.
De moderne methode heeft het voor
deel. dat de zoutkristallen fijner zijn,
dan met de oude methode werden
gewonnen. Men spreekt dan ook van
vacuumzout (nieuwe methode) en
pannenzout (oude methode).
Het droge zout, bestemd voor fa
brieken en zouterijen wordt met
IJ engclo en Doelcelo draaien nog niet op volle toeien. De omzet zal
nog belangrijk stijgenvooral nu het tekoit aan kolen Voor de
industrie achter den rug ligt. „Maar", zegt de directeur, „het ligt niet
in de bedoeling, dat wij ons speciaal gaan toeleggen op de verschillende
bijproducten. Zout is het voornaamste, liet moet zoo zijn, dat andere
industrieën de grondstoffen van ons betrekken en dan verder verwerken.
En zout kan ér geleverd wordenhoe groot de vraag ook is. in 1939
was de productie 200.000 ton. De capaciteit ligt hoog er."
Nog een stille vennoot in dit merkwaardige bedrijf moet worden ge
noemdOom FiscusI Op zout weet u, wordt belasting betaald, niet veel,
maar toch negen gulden per ton. En Oom Fiscus posteert daarom zijn
mannetjes b'ij de pekel-ketels. Zij nemen het zoutgehalte op, berekenen
hoeveel belasting er moet worden betaald en geven het. betaalde weer
terug, als het zout geleverd wordt voor doeleinden, waarvoor geen be
lasting verschuldigd is. De eout-winning en de belasting hebben een
gezamenlijke rekening-courant met hooge cijfers, wanneer die aan het
eind van een periode wordt afgesloten.
En natuurlijk is er nog een andere rekening. Want zout is een export,
product. Het Nederlandse/ie deviezen-pot je vaart er wel bij en zal het
nog beter krijgen als de omzet stijgt.
Zout is een belangrijke delfstof voor ons land. Tusschen twee oor
logen in kon de industrie zich ontwikkelen en na den tweeden oorlog
is het haar taak geworden meer dan ooit bij te dragen tot den opbouw
van een verarmd vaderland.
Dat kan, dank zij hot landgoed Twickel, waar men zuiver koud water
wilde hebben en pekel aanboorde. Het geluk zit soms wel in een heel
klein putje.
Voor don Zondag
PSALM 55 is in dezen tijd wel zeer
actueel Daar wordt gebeden
om verlossing van vijanden en voor
al van valsche vrienden. In dat ver
band verzucht de dichter: O. had ik
vleugelen als een duive: ik zou vlie
gen en ergens toeven, ja, verre weg
zou ik vluchten, jn dc woestijn zou ik
vernachten. Als ik alleen maar denk
aan de mcnschen. die op en bij el
kaar gepakt zitten door den woning
nood, dlc geen Haanda ruzie hebben,
maar toch ook geen vrienden zijn. en
die het benauwend gevoel hebben:
konden wc er maar uitOch, of ik
vleugels had! En de menschen, die
worstelen met de zorg van eiken dag
en nooit heelmaal met bet leven ver
zoend raken. En de succesjager?, die
tenslotte zoo onder hun eigen succes
begraven worden. Och. kon ik weg
vliegen! Wat heerlijk naïef is de ver
zuchting van dezen psalm-dichter.
Dezer dagen sprak ik i-anand. die
uit Amerika kwam. en er over klaag
de. dat de lucht zoo klein is! Op het
vliegveld La Guardia moet men soms
twee uren wachten, alvorens een
landing mogelijk is De aankomende
toestellen worden eenvoudig op sta
pels gezet in de lucht, met 500 of 1000
tneter hoogteverschil vliegen ze uren
lang een acht. totdat het sein komt,
dat ze dalep kunnen Och, dat ik weg
kon vliegónwij gaan ontdekken,
dat de vrijheid zelfs in de lucht niet
te vinden is: het luchtruim raakt
overbevolkt! En met nieuwe felheid
klinkt de verzuchting uit dien vers
regel: Heer, waar dan heen? Daar ls
temidden van alle benauwenis nog
maar één weg ópen: naar God Die
versregel wordt gevolgd door het ant
woord. tot U alleen! En onze psalm
eindigt met de ecnige uitkomst; maar
ik vertrouw op U.
Ruimte is door. waar de orde der
schepping is hersteld en een schepsel
zijn Schepper heeft gevonden. En de
weg daarheen is Hij. die op aarde aan
de geestelijke woningnood ten onder
ging. die in een stal geboren, aan een
kruis stierf en in een geleend graf
werd begraven, die klaagde: de vos
sen hebben holen en de vogels nes
ten. maar de Menschenzoon heeft
geen plaats om zijn hoofd neer te
leggen En die bij zijn naderend af
scheid zeide: Ik ga heen om U plaats
te bereiden V D. M.
Engeland converteert
De Britsche minister van finan
ciën heeft in het Lagerhuis mede
gedeeld, dat de binnenlandsche
3% leening, groot 429 millioen
pond sterling, op den eerstkomen
den coupondag 5 Januari 1947, zal
worden afgelost. Er zal een nleu
we staafcsleenlnz, rentende 2'4%
worden uitgegeven, welke aflos
baar zal zijn na 7 April 1975.
transportbanden direct naar de in het
kanaal liggende schepen gebracht en
in dc ruimen gestort of in zakken
vervoerd. Zout voor huishoudelijk
gebruik gaat machinaal in doozen.
Voor -die deelen van ons land.
waar veel struma voorkomt, mengt
men in het zout eerst nog eenig jo
dium, omdat het gebrek aan jodium
in eten en drinken het kropgezwel
veroorzaakt. Jodiumhoudend zout
voorkomt deze kwaal.
Chemische fabriek
ZOO wint men in Hengelo het
zout. Maar er gebeurt nog meer.
Want zout is de leverancier van al
lerlei producten, welke de grondstof
vormen voor andere industrieën cn
in de chemische afdeeling van de
zoutfabrieken kan men deze grond
stoffen voor een deel gemakkelijk
bereiden
Door toepassing van electrolyse,
waarbij de pekel in groote, platte
bakken wordt gebracht, waarin de
z.g. „electroden" steken, worden
chloor en natronloog afgescheiden.
Natronloog, ter sterkte van 33
is een handelsartikel. Als men het
eerst nog verhit en watervrij maakt,
kan het stollen en is het caustic so
da. Uit de natronloog wordt boven
dien bleekloog gemaakt, waaruit an
dere bedrijven bleekwater bereidet).
Het chloor, voor zoover het niet in
-de fabriek wordt verwerkt, tot c.i
reinigingsmiddel voor de conserven-
industrie, wordt nog verwerkt tot
synthetisch zoutzuur.
En dit alles aan den loopende
band.
De pekel die uiit het boorgat
vloeit, wordt onmiddellijk bewerkt.
Via een transportband gaat het zout
naar de droogtrommcls.
Voor de kinderen
TN een dicht, donker woudwoon-
de een oude, stra'm-geworden
tijger. Toen hij nog jong en lenig
was beefden de dieren in het
bosch voor zijn stem. ..Hoor zei
den zij dan angstig, „hoor! Heer
tijger gaat op jacht. Verstop je!
Maar nu was bij een oude tijger;
rriet stijve ponton en zijn roep
klonk lang zoo angstaanjagend
niet meer.
„Hoorzeiden de dieren in het
bosch nu, „hoor dion ouden tijger
eens. IIIJ schijnt trek te krijgen.
Gooi hem een banaantje toe. En
de ciierenkindercn speelden krij
gertje voor zijn poten en liepen
plagend voor hem uit.
De oude tijger werd steeds
knorriger. Sinds de kleinere die
ren er om durfden lachen, brulde
hij niet meer, 'maar sloop ge-
ruischloos door het woud. En
doordat h|| zo stilletjes liep kon
het gebeuren, dat hij een ape-
kind in zijn slaap verraste^ Wat
schrok me dat aapje.
,Je bent wel akelig klein en
mager, maar ik denk wel dat ik
je lusten zal, bromde de tijger in
zijn baard. Je begrijpt, dat het
aapje er niet geruster op werd;
maar het was ècn slim diertje. In
oc struiken vlakbij had hij zijn
vriend, het groote hert ontdekt.
Hij gaf vriend hert een teeken en
knipoogde tegen hem. Dan zei hij
met zijn onderdanigste stemmetje
tegen den hongcrigen tijger: „Ach,
grootmachtig heer, waarom zou
u een mager klein aapje opeten,
als u zooveel groote, öik^e her
ten kunt eten als u maar wilt?"
Spaar mij. grootmachtig heer",
piepte het aapje met een heel ang
stig stemmetje. „Ik ken de drink
plaats van de herton. Daar zullen
zij u niet kunnen ontsnappen", en
meteen gaf hij het hert weer een
wenk.
„Het is te proberen, maar ik
houd het puntje van je staart tus
sen mijn tanden. Als je me be
driegt zal je me toch niet ont
snappen, vrindje", zei de tijger.
Zo gingen ze op weg. Toen het
aapje en do tijger bij de drink
plaats kwamen stond het hert ze
reeds op te wachten. In die open
plek van het wourl leek hij erg
groot en flink 'met dat grote, ge
vaarlijke gewei op zijn kop, dat
gereed leek om toe te stoten.
„Wat, aap', bulderde hij zijn
vriendje loc, „Je beloofde mij drie
tijgers voor mijn maaltijd en nu
breng je me maar één, a'ftandse
oude mee!
Wat schrok me die oude tijger.
Van schrik liet hij het apenstaar
tje los en nam de benen. En wat
Inrhten'het aapje en het hert van
blijdschap en opluchting.
Wiener Sangerknaben halt!
De Wienor SUngerknaben. die
voor 't eerst na den oorlog een tour-
née door ons land zouden maken,
mogen de Nederlandscho grens niet
over. Zij hadden wel een arbeids\er-
gunning gekiegen, maar de Rijks-
vreemdelingendlenst stelt zich op 't
standpunt dat voor Oostenrijkers en
Duitschers Visa alleen in uiterste
noodzaak worden verstrekt (b(j ern
stige ziekte., sterfgeval van naaste
bloedverwanten).
Zou er geen reden zijn, vooral te
genover OostenrijkBche kunstenaars,
om dit rigoureuze standpunt te her.
zien?
Er is juist den laatstcn tijd sprake
van uitwisseling van intelleetueelcn
ook met Weenen. Welnu or zal een
moment komen, waarop wij ook voor
de Oostonrijksche kunstenaars de
grenzen weer moeten openen. Laten
wij met dit oogenblik niet te lang
wachten! (Red.)
Een helicopter met drijvers werd te Buffalo met groot succes gedemoiu
streerd, Vooral in waterrijke streken met iveinig of geen landings,
mogelijkheid voor helicopters met wielen, kan het met drijvers uitge
ruste aulo-rotatievliegtuig van groot belang zijn. De piloot
toont aan. hoe zachtjes de machine op het water kan worden „neer
gezet". (p.)
T_T ET verblijf in een eoncontra-
A tickamp wekte bij de gevan
genen heel sterk het verlangen
naar de kleine vreugden van den
goeden, ouden tijd, maar een
kans om iets van die kleine
M'pugden terug te vinden \va9
maar heel gering. Dc krijgsgevan
genen stonden er in dit opzicht
beter voor. Maar dat de Engel-
schen hun dagelijksch borreltje
wisten tc veroveren dank zij do
aanwezige muziekinstrumenten is
toch wel een bijzonderheid. Zij
distilleerden uit de rozijnen, dio
het Roode Kruispakket bevatte,
kleine hoeveelheden alcohol en
de trombone van het muziekcorps
fungeerde als ketel. Dat de trom
bonist een extra-slokje kroeg ver
meldt de geschiedenis niet.
EpN nu we hof. toch over mu-
^ziek hebben. Bach heeft meer
dan een eeuw op zijn roem moe
ten wachten. Zijn belangrijkste
koorwerken bleven in portofcuille,
totdat Mendelssohn die ontdokte.
Men zag in Johannes Sebastiaan
niet meer dan een zooveelsten
rangs componist, maar zijn beide
zoons Friedrich en Friedman
stonden, ook toen do vader nog
leefde, goed aangeschreven. Het
oordeel van tijdgenooten is niet
altijd heolemaal juistI
"C* EN Zuid-Afrikaan, wi«?n tiet
verzamelen in het bloed zit,
specialiseert zich op portretten
met handtcekeningen van lieden,
die het Victoria Cross, een der
hoogste Engelsche oorlogsonder
scheidingen hebben verdiend. In
dertig jaar tijds schreef hij 3000
brieven. En hij ontving 450 por
tretten. Sedert den oorlog kon hij
zijn unieke collectie nog met
twintig stuks uitbreiden.
\7 ERZAMELEN van tinnen sol-
v daatjes is een liefhebberij,
die in menig land beoefenaars
vindt. Maar Jan Bretonnier in
Straatsburg heeft zijn prive-leger-
tje. uitgerust in uniformen uit
alle tijden en van alle landen,
langzamerhand uitgebreid tot
800.000 man! II. G. Wells, de be
faamde Engelsche schrijver, die
ecnigo maanden geleden overleed,
was eveneens een groot, verzame^
laar van soldaatjes. Evenals trou
wens keizer Napeicon. Doch die
gebruikte zijn tinnen legers om
er veldslagen mde te demonstree-
ren.
Recepten
Ha vermoutschoteltje: Kook van
een liter 'melk en 80 gram haver
mout op de gewone wijze pap,
maar laat wat vanille of een ci
troenschilletje meekoken. Ver
meng de pap met een eierdooier,
een stijfgeklopt eiwit on 80 gram
suiker. Verwijder bet stokje va
nille of de citroenschil en laat do
pap in een vuurvast schoteltje in
den oven een lichtbruin korstje
krijgen.
E nieuwe herfstmodellen ver-
toonen in de mantelpakjes
vrijwel alle het nogal lang val
lende jasje, met 'n ruimen schoot.
Bijgaand model werd in een
fraaie, honingkleurige tipt uitge
voerd; de accessoires werden in
chocoladekleur genomen.
Ook het zwarte middagjurkje
vertoont een wijd-uitloopend, vrij
lang vallend schootje. Het ver
toont ook in do mouwen dat ty
pische gedrapeerde plooi-effccl,
dat zoo modern is. Er wordt een
zwart hoedje met paradijsvogel-
vceren bij gedragen.
TE man, die V cn mij eiken
JJ Zaterdag hoofdpijn bezorgt
met zijn wekelijksche raadsels
had cn dat was ccn uitzonde-
ring slechts weinig commentaar
op het nieuwe raadsel, dat hij
kwam brengen
„Ik heb het tc danken aan een
relatie van me, die cenige dagen
in België heeft vertoefd", aldus
zei hij, „en ik heb hem gezegd,
dot zijn probleem zoo gemakke
lijk was, dat hij er zich voor scha
men moest h'et onoplosbaar te
noemen. Neen, de oplossing, waar
om hij mij vroeg, stuurde ik hem
nog niet. Ik gun hem best nog een
beetje hoofdpijn, dien deviezen-
verkwister!"
En daarmede zitten we dan
midden in het nieuwe wekelijk.
sche raadsel.
7") E vriend van onzen hersen-
U kronkelspecialist dan. maak
te een vrij groot gedeelte van zijn
reis per boot. Dlc bootreis had
een groot gedeelte va/L den dag
geduurd. Hetzelfde traject weder-
om per boot maar nu in tegen-*
overgestelde richting afleggende,
meende hij aanvankelijk op een
snellere boot terecht gekomen te
zijn, maar de kapitein vertelde
hem, dat ze nu stroomafwaarts
voeren en dat het daarom vhiggcr
ging en dat ze hun doel nu met
Zaterdagsclie
puzzle
1
een snelheid van 14 km per uur
vaderden
„Is het verschil mef stroomop
waarts dan zóó groot?" vroeg hij
direct
„Ja", had de kapitein geant.
woord, „de rivier stroomt hier
met een snelheid van 2 km per
uur en dat veroorzaakt een ver
schil in reisduur van 2 uur".
Wie aldus de vraag kan
uit deze gegevens afleiden, wel
ken afstand onze vriend per boot
afgelegd had?
Een verhaal uit het jaar 1945
42. door Frank Anders
W/ IJ gingen naar binnen om pe-
v v peimuntthee te drinken en
mijn vader was zeer teleurgesteld. Hij
vond mij overdreven bang
„Ik zag Je voor het raam staan",
zei hp tegen moeder
„Ja, ik was benieuwd wat je daar
deed Anders kijk je om dezen tijd
nooit of er eieren zijn''
„Nee", zei mijn vader, „maar ik
dacht die-rat te kunnen betrappen".
„Is 't werkelijk? Zal je oppassen
met die beesten? Als ze angstig wor
den. zijn ze gevaarlek".
„Wees maar niet bang. moeder, ik
heb hun aanvalstechniek bestudeerd".
En zoo dronken wij een kop thee.
evenals vroeger en toch anders. Moe
der haalde voor de zooveelstc maal
een trui uit om er weer een trui van
te breien cn mijn vader stopte een
pijp met zijn eigen tabak. Moeder
rekende uit, dat ik in 28 dagen niet
thuis was geweest en ik vond het
vervelend daaraan herinnerd te wor
den. Ik nam mij voor nu toch vaker
te komen, wetend, dat daarvan toch
niets zou komen Het was toch wel
genoegelljk thuis en met verwonde
ring dacht ik terug aan de bittere
stemming, waarin ik den laatstcn
keer van huls was gegaan. Toen had
ik mij druk zitten maken qver de
vermaningen van moeder, toch vooral
voorzichtig te zijn en niet mee te
doen met die wilde jongens, die ille
gaal werkten en or toch niets mee
bereikten. Ik hield mezelf voor, dat
er een kloof tusschen deze twee ge
neraties gekomen was, die nimmer
meer overbrugd zou worden; dat de
ouderen niets begrepen van dezen
tijd en na den oorlog als vreemden
aan den kant zouden staan
Nu begreep ik hoe dwaas ik ge
weest was. Er zouden door alle
eeuwen heen jonge menschen zijn.
die zich willen bevrijden van hun
ouders en er zouden altijd bezorgde
moeders blijven, die het leven van
hun kinderen belangrijker vinden,
dan het draaien van de aarde.
Ik heb het huis verlaten met milde
gedachten; het was alsof ik nog nooit
gezien had hoe mooi deze boschlaan
was naar den grooten weg.
Er waren weer vliegtuigen in de
lucht Ik zag ze hoog in de lucht cir
kelen en om beurten neerduiken op
een doel. dat niet ver af kon liggen;
waarschijnlijk in het villadorp, dat ik
nu naderde Toen ik de laan uitkwam
merktp ik eensklaps midden in het
doelgebied te zijn. Hier lag de groote
boerderij en het bosch-terrein en
vlak daarachter was blijkbaar het
doel. Er standen aan den kant van
den weg menschen te kijken naar de
zwenkingen van de vliegtuigen Ik
st-apte ook af Een toestel dook weer;
het was een prachtig gezicht, maar
het ging zoo overrompelend snel,
dat het geen dertig meter van me af
was, voordat het tot mU doordrong.
Precies boven mijn hoofd trok het
vliegtuig op en liet een bom los. Ik
stond er gefascineerd naar te kijken,
totdat er plotseling iemand schreeuw
de:
„Idioot, kom hierl Je trekt die
bommen aan!"
Ik keek rond en zag, dat de ande.
re toeschouwers verdwenen waren in
de in den brem gegraven gaten,
waarbij de Duitschers borden ge
plaatst hadden met het opschrift
„DeckungsWcher"
De man, die mij had aangeroepen,
was een melkboer. Zijn wogen stond
achter een boom en hij keek mij aan
met van woede schitterende oogen.
Uit andere gaten klonken nu ook
waarschuwingen en Ik begreep, dat
ik de regels van het spel moest vol
gen Voorzichtig zette ik de fiets met
de meelzakken tegen een boom cn
kroop ook in een „Deckungsloch".
Het rook er mu' cn er stond wat wa
ter in, maar toen het tweede vlieg
tuig oversuisde, voelde Ik me er toch
wel veilig. Er waren nu vier gaten
bewoond; naast mij zat de melkboer
en aan de overzijde van den weg be
woog iets in twee holen.
(Wordt vervolgd)
Dat was te moeilijk
Hulstkamp krijgt f 7.— en Van
den Bitter f 3.—.
Ei' zijn vijf flesschen wijn voor vier
personen. Ieder drinkt dus één en
een kwart flesch op. Hulstkamp
heeft drie flesschen meegebracht ^n
staat daar dus 1% flesch van af.
Evenzoo staat Van den Bittor van
zijn twee meegebrachte flesschen 3A
flesoh af. Hetgeen Hulstkamp afstaat
verhoudt zich dus tot hetgeen Van
den Bitter afstaat als 7 3. Van de
bijeengebrache f 10.— krijgt de eer
ste dus f 7.— en de tweede f 3.—.
De studenten-tcekenaars
zullen waarschijnlijk weer
aan de studie mogen gaan.
De besprekingen, welke de
minister van Onderwijs met
de afgevaardigden der stu
denten heeft gevoerd, verkee-
ren thans in een zoodanig
stadium dat een beslissing op
korten termijn te verwachten
ls.
O P het nationaal congres voor de Volksgezondheid te Amsterdam
heeft het aantal deolncmcrs alle verwachtingen overtroffen.
Ruim 1300 artsen, verpleegsters, verplegers, sociale werksters, enz.
waren hijeen om de allerbelangrijkste zaken der volksgezondheid
te bespreken. De groote beteekenis van cïit congres blijkt ook duidelijk
uit het feit dat H.K.H. Prinses Juliana het congres heeft geopend
en de minister van Socialo Zaken de eerste rede hield.
P voortreffelijke wijze was
het congres geregeld, 's morgens
werden de diverse sectievergade
ringen gehouden en 's middags
vonden do algemeeno vergaderin
gen plaats in de statige aula van
het Indisch Instituut. Na elke in
leiding vond een debat plaats en
hetgeen de diverse opponenten te
berde brachten was vaak buiten
gewoon belangwekkend. Onbevan
gen kwamen er velen met andere
meeningen over het onderwerp
van de inleiders cn niet minder
met klachten en grieven over het
volgens hen vorkeerde in ver
scheidene instellingen van de
volksgezondheid. Geen congressist
zal de cri de coeur vergeten van
de Zuid-Hollandsche wijkver
pleegster, die dag' en nacht haar
omvangrijke werk verricht in 3
verschillende dorpen op een mini
mum salaris. Met nadruk werd
betoogd, dat het groote publiek
niet begrijpt hoe belangrijk het
werk van de wijkverpleegster is,
die in haar loopbaan twee tot
driemaal de omtrek der aarde
fietst. Zij is de frontstrijdster bij
uitnemendheeid in het leger der
MEDISCHE RUBRIEK
door
W. VAN HOOFT
gemeentearts te Amersfoort
UUkV,
tSSBHSIlBiBBiii
soldaten die vochten voor de
volksgezondheid. Vele maatrege
len zouden geen effect hebben als
zij er niet was. Daarcpn zal die
waardeering ook moeten blijken
uit een behoorlijke salarieering.
De wijkverpleegster is de spil
waarom elke kruis veree'niging
draait. Op het congres werd er op
aangedrongen, dat de kruisver-
eenlgingen niet alleen op het plat
teland het zegenrijk werk zullen
blijven ontplooien, maar dit ook
zullen doeh in de groote steden
op een veol grooter schaal dan
tot dusver. Ik geloof niet dat er
één onderwerp van dc volksge
zondheid is vergeten. Helaas kun
nen we hier slechts enkele even
aanstippen. Bij elk onderwerp
kwam steeds één cardinale vraag
naar voren: op welke wijze kun
nen we hierdoor do praeventleve
geneeskunde dienen. Niet alleen
de lichamelijke ziekten moeten
worden voorkomen, maar ook de
geestesziekten. Het tijdperk der
lndividueele geneeskunde is aan
bet voorbijgaan cn dat der prae
ventleve geneeskunde is aange
broken. ,F,en ietwat voorbarig hy
giënist drukte het onlangs zoo
uit: de medici zijn bezig zichzelf
overbodig te maken. Do statistiek
blijkt voor de gezondheidszorg
onmisbaar te zijn om alle gege
vens tc registreeren en daaruit
nieuwe feilen te voorspellen.
Dc erfelijkheidsleer spreekt voör
een goede gezondheidszorg een
woordje mee; met haar belangrij
ke gegevens kan zeker iets tfn
goede geadviseerd worden voor
L< r zou een diepgaande en princi-
pleele beschouwing zijn te wijden
aan de vraag, of Stalin*) in een
reeks van bouwers van Europa wel
thui, hoort. Wij willen dit niet doen,
hoewel het meer dan alleen een aca
demische discussSp zou zijn. Liever
willen wij er onze vreugde "over en
waardeering voor uitspreken, dat dit
deel van de Volkspaedagogische -Bi
bliotheek den Nederlandschen lezer
in de gelegenheid stelt om een in
zicht te verwerven »,n het ontzaglijke
probleem, dat Rurland heet Wij zijn
het nl. volmaakt eens met de over
tuiging van den schrijver, „dat de
niet-Russlsche wereld geen aandacht
genoeg kan hebben voor wat er in
het werelddeel, de USSR gehecten,
voorvalt."
De schrijver heeft, hij zegt het zelf.
ernstig gestreefd naar objectiviteit
Wij ziin al lezende van dit streven
overtuigd gerankt niet alleen, maar
wij meenen ook en dit is belang,
rijker dat hij met zUn streven suc-
ce- heeft gehad.
Zij. di0 den aard en den omvang
van het Russische probleem door
e'.cen belangstelling en studie kennen,
zullen in dit boekie niet bepaald veel
nieuws vinden; wel zullen ook zij den
schrijver erkenteliik zijn voor deze
geslaagde samenvatting Maar voor
zeer velen zal deze samenvatting
ronds alle hekorlmr hebben vnn bet
nieuwe; dezen zullen uit de lectuur
ei vnn veel loot ing kunnen trekken.
Wil vreezen alleen, dat het nuchtere
betnoc van den heer Stokvis, waarin
Wnjhk echter iet-- van gesoannen-
h"d la van hartstocht doorklinkt, de-
oenen. die hot er van zouden kunnen
loeren, do op grond van flotrma of
sentlmen' zonder meer bewonderaar^
van dc Sowjel-Unle of hun tegen
voeters. niet zal bereiken
Het boekie Is geschreven me» vaart
met een verbeten vaart soms- men
loost het in soannine achter -elkaar
uit Jammer alleen, dat die vaart den
sehrilver hier cn daar toi een v»»r-
tpflWbrii'k hood oohrarh» En
rj„ volo d»MiV'<vi*r»n on sir»*,
dlcheden mocen wil die ook uit d|o
vaar1 vorklaren?
C D J B
7j f-tokni» vfnlin SorinPsm" in
ëón tand" D. V R. -,o so-'" Rn»»
we** nar* En-nnn T/ltgeverii Vri» Ne
derland Amsterdam
In do te Zwitserland jrehomlon
'vossenjacht achter le Ballon Hel
vetia" wist üe Nederlander A Beste-
brcurtje in zijn opel den derden prijs
te behalen.
een gezonder nageslacht. Zwangö-
renonderzoek, de prenatale zorg
moet uitgebreid worden tot hét
geheele land.
Het is begrijpelijk dat een zeer
groot deel van den congrestijd
werd besteed aan de jeugd. Voor
den opbouw van ons land is een
lichamelijk en geestelijk gezonde
jeugd van het grootste belang.
Het i3 niet \oldoende een groot
aantal consultatiebureaux voor
zuigelingen te hebben; zij moeien
uitgebreid worden tot consultatie
bureaux voor kleuters. De abnor
male en moeilijke kinderen moe
ten verwezen worden naar z.gk
medisch-paedagoglsche bureaux
die nu nog slechts in een paar
groote steden bestaan, maar dje
overal districtsgewijze zullen
moeten worden opgericht. Over
het schoolkind werd een harde
noot gekraakt. Kinderen met ge
ringen verstandelijken aanleg
hooren niet thuis op de lagere
school, maar moeten naar eert
school voor buitengewoon lagep
onderwijs. Het publiek noomt de
ze scholen verkeerdelijk „achter
lijke" scholen, maar in wezen zijn
dit juist scholen Voor individueel
onderwijs, die nu toch wel „up to
date" zijn. Er werd geklaagd over
gebrek aan belangstelling bij het
onderwijzend personeel voor dit
soort kinderen, waardoor wel eens
het belang van de befaamde tel*
data boven doelmatig onderwijs
gaat. Voor het eer9t hoorden wé
een voorstel om ook iets te doen
voor het, meer dan gewoon be
gaafde kind, dat zich eigenlijk
verveelt op de gewone school.
Hiervoor zouden speciale klasjes
moeten komen, waardoor zij zich
sneller zouden kunnen ontwikke
len en ontplooien.
Voetbal
District I le klasse: HDVS—
EDO; RFC—VSV; Emma—Feijen-
oord; ADO—'t Gooi; Sparta—DW.
S; 2e klasse: .Zeeburgia—ZFC;
RCHHVC; De Kennemers—
Alkm. Boys; WFCAFC; Hilver-
sum—W. Frisia. 2e klasse B: T
OG—KFC- Watergraafsmeer—Vo*
lendam; Velsen—HBCr ZVV-*
OSV; SDW-DWV; 3e klasse Efi
DEC—Donar; CDN—Fortitudo;
Patria—BFC: AW—J)WSV; EMM
Zw. Vooruit. 3e klasse F: Laren
—Zeist; Victoria—Swift; SDO—i
Holland; HMSBVC. 4e klasse Jc
's GravelandOlvmpia; SEC—Ac-
tifDe Zebra'sRKBVV; APWC
—The Victory; Kampong—Quick
A'. 4e klasse K: Utrecht—Nyenro-
des; Amf. Boys—Maurik; Barne-
veld—Amsvorde; Woudenberg—
Snestum; St.- BoysPVC. 4e klas
se L: IJTCMSV 19; En Avant—
Biederodes; JSV—RUC; Vrees
wij k—GVVVoorwaarts—yVIJ.
District II le klasse: Volewijc-
kèrs—Neptunus; BI. wit—HBS;
Xerxes—DFC; DHC—Haarlem;
Stormvogels—Excelsior. 2e klasse:
Hercules—BMT: Velox—Gouda;
Unltas—ODS'; HVV—VUC; CW-
VFC. 2e klasse B: Fortuna— UW;
VIOS—Quick; Overmaas—DVC;
.SchoveningcnUVS; Sliedrecht
SVV.
Afd. Utrecht KNVB. le Klasse
SchorpenzcelVVOGSoe«terberg
KWA; BDC-HDS; DFV—Groen
zwart; DOSVFak. le klasse Rf
Utr. Boys—RK Stormvogels; For
tissimo— Spenver; HoutenMi
nerva; KDS—Maarssen. 2e klasse:
Wijk bij DuurstedeSV13; Aurora
Rcda; Austerütz—RSV; Biltho-
venOranje Wit; LMS—DSVA. 2e
Ulnssb: W. Boys Veer,sche. Boys;
DVSU—SVA; Ödln Putten; HSV—
PYW- Kieviten—N3C. 2e klasse
D- Voorwaarts '15—VSK; Area
dc Toekomst; DOVSCH; DSO
PVCV; DWSM—Lokvogels.
HOCKEY
Heercn lc klasse: Hilversum—
D. Studenten; GooiHHIJC; HD
MLaren; Leiden—HOC; TOGO—
Amsterdam;DMHC—Be Fair. Pro.
inötle klasse C: KampongGooi 2;
A'foort—FAHC; Ponoké—SCHC5
BaarnHilversum 2. 2e klasse E:
Biarn 2Laren 2; Schaerweyde—-
Voordaan; KameleonH'sum 3;
Kampong 2—Be Fair 2.
Dames le klasse: BDHC—Hil
versum; TOGO—SCHC; HHIJC—
Rood Wit; HOC—Bee Fair; Gooi
I!DM. Prom, klasse B: Kampong-
Fit; A'dam 2—A'foort; RW2
Alkmaar; Laren—Baarn. 2e klas
se D: Hilversum 2—Kameleon;
A'foort 2- SCHC 2; Schaerweyde
Voord aan.
KORFBAL
Eerste klasse: Wcsterkwartier
Koog Zaandijk; Rohda—Blauwwit
Archipel—SVK; SarnosDED;
OosterkwartierSwift. 2e klasse:
DDV—Excelsior; BI.wit 2—Luto;
ogeldo Tovcrs; DVDOlympia
Amsteloclamumde Zwaluwen.
HANDBAL
Dames 1 e klasse: Sp. Vereent
Ni loc; Simson—Achilles; R.A.P.—
Zeeburg; ConcordiaVriendschap
2e kla&»e. WVGV—BHC; Attila—
H VB; HHCCoubertln; SVW—
Rapldltn*; A'foortADE 3e klas
se A: BHC 2—PTT; A'foort 2—U
IIV. 3e klasse B: Sp. VreugdZH
VSSVUUD; Voorwaart»UH
V 2.
Hoeren: Niloc—APGS; BI. Wit
- Achilles; Sp. Vereent—Attila;
AI-ICAalsmeer. 3e klasse: Attila
2—LHV 2; BHC-WVGV; A'foort
2—AAA' 3e klasse B: Utr. Bovs—
UHV 3, Sp. Vreugd—ZHV. 3e
klasse C- Achilles 2HVB; BHC
2—A'foort 3.
