DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Beide partijen willen
herstel van liet recht
Iloogere kinderbijslag
goedgekeurd
Echtscheiding maakt de
tongen
Handelsmarges worden
verlaagd
Van Mook licht de overeenkomst toe
Minister Drees kondigt verhooging
der onderwijzerssalarissen aan
Tsaldaris wenscht
grenskwestie voor
Veiligheidsraad
Het devies sober levengeldt voor
het geheele volk
Wanneer daiing
der prijzen in
Amerika
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per weck
of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 cl
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Woensdag 20 November 1946 Nr. 499 6e Jaarg.
Red. en Adm.: Snouckaertlaun 7. Amersfoort
Telcf. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Dirccteur-Hoofdrcdaqtcur: TJ. DE BOORDER
VAN MOOK gaf gisteravond in een radio-rede uit Batavia een
toelichting op de overeenkomst van Linggadjati. Het is nog
slechts een ontwerp, aldus de luitenant-gouverneur-generaal, maar
het is de eerste maal dat er in concreten vorm een oplossing kan
worden aangegeven van het nu reeds 15 maanden zwevende con
flict. En deze' oplossing is door vooraanstaande vertegenwoor
digers van beide partijen gezien, niet alleen als een aanvaardbare
oplossing, maar ook als een, die perspectief opent voor een verre
toekomst.
Sinds vijftien maanden hebben
tegenover elkdar gestaan: ecu
door energie ken en moeizamen ar
beid herrijzend Nederland en een
Indonesische vrijheidsbeweging,
die zich op velerlei wijze aanvan
kelijk revolu tionnair en onbe-
heerscht doel. langzamerhand
langs zeer constructieve banen be
woog-
Met het vraagstuk hoe dit con
flict langs vreedzamen weg zou
kunnen worden geslecht, worste
len niet wij alleen.
Een evenzijdig loopende ont
wikkeling zien wij op de Philip
pijnen, in Indo-Cliina, in Burma,
op Malakka, in India, moeizame
en langdurige processen naar een
grooterc zelfstandigheid.
Overal dc beide vragen, die van
de organisatie der eigen vrijheid
en die van het behoud der waar
devolle verbindingen met de wes
telijke landen, waarvan ze een
grooten en actiyeerenden invloed
hebben ondervonden. Met deze we
reld verschijnselen voor oogen heb
ben wij tezamen met de Indonesi
sche delegatie een constructie ont
worpen, voortbouwende ook op
hetgeen in Malino tot uiting
kwam, ondubbelzinnig en princi
pieel het vrijheidsstreven van In
donesië erkend en de samenwer
king rnct Nederland belichaamd
in een vorm, die nieuw is en die
een bclofle van duurzaamheid in
houdt. omdat zij allerlei ontwik
kelingen kan opvangen en verwer
ken. In deze constructie toch komt
zoowel het element van zelfbe
schikking als dat van wederzijd-
sche vrijwillige samenwerking tot
uiting in de erkenning van de
Vereenigdc Staten van Indonesië
als souvereinen staat en in de ge
lijktijdige vorming, van een Ncdcr-
landsch-Indoncsischc Unie. waar-
hij beide landen een duurzame
souvereiniteit inbrengen.
Vrijwillig samengaan
In een gemeenschappelijke orga
nisatie hebben wij getracht de ge
schetste denkbeelden een concrete
belichaming te geven. En hoewel
wij ons er zeer van bewust ziin,
dat dit voor velen een verre sprong
beteekent, en misschien wel een
sprong in het duister, zoo mcencn
wij toch, dat wij alleen door zulk
een sprong over de kloof heenko
men, die ons tot dusverre geschei
den heeft gehouden.
Ook internationaal is deze fi
guur nieuw, doch wij mogen aan
nemen, dat zij m haar opzet zal
worden aanvaard cn dat daarmee
tevens een. einde zal kunnen ko
men aan dc op allerlei wijze en
in allerlei richtingen blijkende
internationale bezorgdheid over
het Indonesische vraagstuk.
Wij hebben in ons voorstel
de nadruk gelegd op een min
of meer langdurige overgangs
periode, die op een bepaald
moment met een vraagteeken
zal eindigen na een samen
gaan in vrijheid en vrijwillig
heid, waaraan ge^n grens-
duur zal worden gesteld, en
dat zal worden ingeleid door
een korte periode van voorbe
reiding en organisatie.
Natuurlijk beseffen beide par
tijen, dat aan liet einde van
dien tiid de problemen zeker niet
zullen zijn verdwenen cn dat de
organisatie ook dan nog voor
allerlei moeilijkheden zou komen
te staan, die eerst langzamerhand
zullen kunnen worden overwon
nen. Maar de voorgestelde con
structie geeft gelegenheid tot een
ontwikkeling in velerlei richting
zoowel in de tijdelijke uitoefening
van de eigen regeering naar bin
nen en naar buiten als in de sa
menwerking der beide landen
Men beeft bet doel thars voor
zich en dat doel is een duurzame
en vrijwillige samenwerking van
twee naties. In de regeling is dus
van de feitelijke situatie uitge
gaan en in die feitelijke situatie
staat de verantwoordelijkheid van
do Nederlandschc regeering voor
de veiligheid en het recht van
allen, die zich binnen bet onder
haar feitelijk gezagstaand gebied
bevinden, zonder meer vast.
Recht en orde
Bij de uitvoering staat bij beide
partijen voorop het herstel van
recht en orde, waardoor de Ver-
eenigde Staten van Indonesië in de
gemeenschap der volken kunnen
strijden cn in dc Nederlandseh-
Indonesische Unie mpor in het bij
zonder tezamen de gemeenschap
pelijke belangen kunnen beharti
gen. Zjj zijn daarbij echter uitge
gaan van de overtuiging, dat zulk
een herstel van recht en orde
alleen werkelijk mogelijk is, wan
neer het berusten kan op krach
ten. die.van binnen uit komen cn
op den acticvcn arbeid van het
leidende deel der bevolking.
Wij weten dat juist in de
kracht, die wij aan heide kanten
gewonnen hebben, de beste waar
borg tegen nieuwe conflicten cn
ontsporingen schuilt- Hot is ni«»t
gemakkelijk ineens uit dc sfeer
van vijandigheid en wantrouwen
in die van vriendschap en samen
werking over te gaan.
Er kan komt de overeenkomst
tot stand voldoening zijn aan
heide kanten, maar wij zullen ook
bezinning en toewijding moeten
hebben willen wij niet aanstonds
het verkregen resultaat weer
schaden. Maar zijn wij eenmaal
op weg, en zien wij eenmaal de
reconstructie, al is bet nog aar
zelend, en stap voor stap vooruit
gaan, dan zullen wij daaruit de
kracht kunnen putten om het
aangevangen zware werk tot een
goed einde ie brengen.
Bon voor suikerwerken
voor de aangaande
feestdagen
Op 23 November wordt een
bon voor cacao aangewezen.
In December bonnen voor ex
tra thee en bloem. Op de ex
tra-versnaperingsbon, die op
30 November bekend wordt
gemaakt, zal alleen suiker
werk verkrijgbaar zijn. Waar
schijnlijk zal met de Kerst
dagen weer een dergelijken
bon worden aangewezen.
De kinderen tol 14 jaar
krijgen op 23 November een
ei. Ook kan in December de
publicatie van een bon voor
zuidvruchten worden ver
wacht.
Donderdag wordt weer een
suikerbon bekend gemaakt.
Weinig Kerstkaarsjes
Hoewel de Kerstkaarsjes sinds
April vrij van distributie zijn moet
men geen at te hooge verwachtingen
koesteren van de hoeveelheden, die
in den verkoop zullen komen. De
grondstoffenpositie van de kaarsen-
industrie is namelijk zeer moeilijk.
Textiel vrij in België
De Belgische minister van Econo
mische Zaken heeft gisteren het be
sluit onderteekend, dal textielgoede-
-en niet meer aan rantsoepeering on
derhevig zullen zijn.
1500 manschappen van de 7 Dec.-divisie cn de U-brigade defileerden op
9 Nov. te Batavia voor gen. Stepford. Voor de U-brigade beteekende
dit een afscheid, voor de onlangs gearriveerde 7 Dec.-divisie een' kennis
making mef de burgerij van Batavia. Onder groote belangstelling der
bevolking marcheeren de jongens van de divisie voorbij het hoofdkwar
tier van de 23 Ind. Div op het Koningsplein Zuid. Van Nederlandsche
zijde waren o.m. aanwezig generaal Spoor'en vice-admiraal Pinke. (P.)
(Van onzen parlementairen redacteur)
IjE Tweede Kamer heeft gistermiddag zonder hoofdelijke
stemming het wetsontwerp aangenomen, waardoor de
kinderbijslag aanmerkelijk wordt verhoogd. Het eerste en tweede
kind komen nu eveneens voor toeslag in aanmerking, n.l. 2.40
per week per kind, terwijl van het vierde kind af, de bijslag is
bepaald op 3,per week per kind. De kinderbijslag wordt
alleen uitbetaald voor kinderen beneden den leeftijd van 16 jaar
cn verder voor kinderen tot 20 jaar, die overdag onderwijs ge
nieten. Deze regeling is reeds ingegaan op 1 Oct. 1.1., zoodat de
werknemers recht hebben op den verhoogden kinderbijslag van
1 October af.
Minister Drees had het met de
verdediging van het wetsontwerp,
waarover verleden week Vrijdag
verschillende sprekers aan het
woord waren geweest, niet bij
zonder moeilijk. Hij bestreed in
het bijzonder den communisti-
schen afgevaardigde Koenen, die
loonsverhooging had bepleit en
kinderbijslag lapwerk vond. De
bewindsman kon verwijzen naar
België en Frankrijk, waar de
communisten in de regeering zit
ten en waar men sterker dan
hier. de oplossing van bet loon-
vraagstuk heeft gezocht in den
kinderbijslag De door den heer
Koenen veroordeelde loonstop
wordt zoowel in België als in
Frankrijk toeeepast.
Wat betreft de bezwaren, die
geuit waren tegen liet niet door
berekenen van de verhoogde
premie in de prijzen, merkte de
minister op, dat de premie-ver
hooging van weinig bcteekenis is
en dat er bovendien behoorlijke
winsten worden gemaakt, waar
nog wel wat af kan. Een loongrens
acht dc minister niet juist.
Bij overneming van de loon
grens van de sociale verzeke
ringen, die spoedig op 3750.
wordt gebracht, zou dit betee-
kenen, dat o.a. dc onderwijzers
buiten den kinderbijslag zouden
vallen omdat bij de a.s. herzie
ning der onderwijzerssalarissen
hot maximum salaris van een
onderwijzer met hoofdacte een
flink stuk boven de 4000,—
per jaar zal komen.
Een amendement van den heer
Andricsen (K.V.P.) die den kin
derbijslag tot den achttienjarigen
leeftijd wilde toekennen, werd met
56 tegen 28 stemmen verworpen,
alleen de K.V.P. stemde voor. Met
ongeveer dezelfde stemverhouding
werd verworpen een amendement
van donzelfden afgevaardigde om
van het vierde kind af den kin
derbijslag op 3.60 per weck te
stellen. Ook een amendement van
drs. Ncderhorst (P. v. d. A.j om
invalide en achterlijke kinderen
gelijk te stellen mei Kinderen,'die
overdag schoolonderwijs genieten,
werd met 49 tegen 35 stemmen
verworpen.
Een amendement van denzelf
den afgevaardigde, waardoor deze
wetswijziging een tijdelijk karak
ter krijgt, n.l. tot 1 Jan. 1050, werd
zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Treinverkeer ligt stil
in Palestina
De directie der Palestijnsche spoor
wegen heeft bekend gemaakt, dat ten
gevolge van „omrtandigheden. die
buiten de machf liggen van de Pa
lestijnsche spoorwegautoriteiten".
Dinsdag alle treinverkeer voor perso
nenvervoer in Palestina is stilgelegd.
(Uit officieuze bron was reeds ver
nomen. daf Arabische en Joodsche
-poorwegemployé's. met het oog op
het gevaar van aanslagen in staking
waren gegaan.)
Roofoverval in
Moerkapelle
Twee met pistolen gewapende
ongure jongemannen, van onge
veer 22 a 23 jaar, hebben een over
val gepleegd op het postkantoor
te Moerkapelle.. waarbij hun 1200
gulden in handen viel.
Nieuwe Lancaster: met
en zonder schroef
liet nieuwe Lancaster.lijn vliegtuig dat '!a a iidag uit Londen naar F.arvs
vertrok voor ecu demonstratievlur.itheeft twee propellers en twee rcac.
tie-motoren. Dc twee motortypen hunnen onafhankelijk van elkaar
worden gebruikt. Het vliegtuig tij.den- >'c eerste vlucht, met alle vier
mo/o/eh in gebruik.
Justitie" in de Kamer
(Van onzen parlementairen redacteur)
BIJ de behandeling van dc begrooting van justitie zijn gister
middag in de Tweede Kamer een groot aantal onderwerpen
ter sprake gebracht, zooals de huwelijkswetgeving, de echtschei
ding, de bekende zaak Sanders, de doodstraf en de onzedelijkheid
veel te geringe vermogensheffing
door de bijzondere rechtspleging,
Het was hier terecht zooveel hoof
den zooveel zinnen, want de opv3t-
tingen van den heer Dis iS G over
net huwelijk verschillen „nogal" van
die van mej. mr. Tendeloo (P.v.d.A.)
die onze heele huwelijk-wetgeving
A'il modernised en en ook de echt
scheiding onderhanden wil nemen.
En dan spreken we nog niet eens van
den heer Stokvis (C.P.N.ï die de
mogelijkheden tot echtscheiding be
langrijk wil verruimen, terwijl de
minister blijkbaar aanstuurt op be
perking.
Mr. Donker (P.v.d.A.) vroeg
krachtdadige handhaving van den
democratischen rechtstaat, die door
uitingen van politiek extremisme be
dreigd wordt. ..Waf gebeurt er",
vroeg hij „met de N S.B.-ers, die uit
Indone-ië komen"1 Gaan die niet, door
de fijne zeef?" Hij bleek nieuwsgie
rig naar den uitslag van het onder
zoek over den financieelen steun aan
de N.S.B. uit Indonesië „Hoe denkt
de minister over het Bureau Natio
nale Veiligheid, den Centralen Vei
ligheidsdienst en de zaak Sanders",
vtpeg hij.
Ook de heer Koolvink (K.V.P.)
bleek ongerust over de zaak San
ders. Deze afgevaardigde bleek een
voorstander van maatregelen tegen
'lichtvaardige Pchtscheiding en opper
de het idee om de verzoening-proce
dure niet toe te vertrouwen aan den
president van de rechtbank maar aan
een spcciaien raad. De heer v. d.
Feltz (C.H bleek het te betreuren,
dat de minister afkecrig is van de
toepassing van de doodstraf in het
gewone recht.
Mej. mr. Tendeloo (P.v.d.A.)
ging uit van de beschouwing, dat
de wetgeving zich aan moet slui
ten bij de geldige rechtsovertuiging
en dat daaraan op het oogenblik
veel ontbreekt, getuige de veel te
lichte straffen jn gevallen van
zwarten handel en corruptie en de
Naar men in welingelichte kringen
te Londen aanneemt, heeft het on
derhoud tusschcn den Grieksehen
premier. Tsaldaris. en de Amerikaao-
sche en Engelsche ambassadeurs in
Athene voornamelijk in verband ge-
-taan met de aan te nemen gedrags
lijn van de Grieksche regeering. in
dien deze de bewijzen van bniten-
landsche jnmengine in de Grieksche
onlusten voor den Veiligheidsraad zal
brengen.
Gedurende dit onderhoud zou Tsal
daris aan beide ambassadeurs een
copie ter hand hebben ecs'eld van
het dos-ier over de berichten van
Toegoslavischen, Albaneesrheo en
Bulgaarschen steun aan dp Grieksche
suerrillatroepen. Deze documenten
ziin echter nog niet door het Brit-
sche ministerie van Buitenlandsche
Zaken ontvangen.
Volgens Reuters d'plomatieken cor-
re-pondent zal de Grieksche reeee-
ring. voor de kwestie voor den Vei
ligheidsraad t" brencen. stappen on
dernemen te Eelerado en mogelijk
ook te Sofia en Tirana.
Mocht»n deze stappen niet tot het
eewenschte results?» lrid^n. dan be
staat er weinig twijfel, da* de zaak
voor den Veiligheidsraad zal worden
seb-acht. Men verwacht. dat Enge
land en Amerika dan den Raad zul
len aanhevelen den toestand door een
internationale commissie van deskun
digen te latpn onderzoeken
Wei-ingelichte Engelsche en
Grieksche kringen te Londen zijn
het er over eens. dat de gevechten
in Griekenland gedurende de laat
ste week in ernst zijn toegenomen
en er bestaat bezorgdheid, dat de
regeeripg den toestand niet langer
in de hand zal kunnen houden
De verzetslieden ziin bezig een
vrije zóne te vormen in de buurf van
Grevena een stad. dje een garnizoen
van Grieksche regeeringstroepen en
gendarmerie herbergt, zoo wordt te
Londen bevestigd. Het hoofdkwartier
van de vrije zóne i- in het dorp An-
thrakia gevestigd De verzetsgroep
staat onder leiding van twee onder
wijzers, Tpsilanti? en Lassanls ge
naamd Lassanis heeft, naar verluidt
een ..rpchtbank van verzet-lieden"
opgericht, die he* doodvonnis zou
hebban uitgesproken over 18 boegen
die tijdens de iongst° schermutselin
gen in deze streek aan detachementen
der regeringstroepen steun hebben
verleend.
Naar Reuter uit Athene ver
neemt winnen dc Grieksche ver
zetslieden uit de Bergen veld in
West-Macedonië. waar zii op het
oogenblikeen honderdtal dorpen
in hun macht hebben.
Zij stelde de vraag, omdat in ons
land majesteitsschennis strafbaar
of beleedigcn en verdachtmaking van
de overheid ook niet strafbaar ge
steld moeten worden en eveneens
bewuste leugen- in de pers. De heer
d. Heuvel (A.R.) protesteerde cv
tegen, dat in ons pachtrccht nog
steeds Duitsche insluipsels vorko
men. Vanmiddag komt minister van
Maarsseveen aan het woord.
68.000 mijnwerkers
staken in USA
Ongeveer 08.000 mijnwerkers heb
ben in de Vereenigde Staten het
werk neergelegd. Men verwacht, dat
in de komende 48 uur 362.000 man
hun voorbeeld zal volgen.
De nijjnwerkersleider. Lewis, heeft
geen commentaar gegeven op het re-
geeringsbevel. waarbij hij met tfe-
vangenisstraf en boete wordt be
dreigd. indien hij de mijnwerkers tot
de rtaking oproept. Het wordt trou
wens niet aannemelijk geacht, dat
deze oproep noodig zal zijn om de
mijnwerkers te doen staken.
Onderscheidingen voor
piloten-helpers
Op Donderdag 21 November
zal in liet Indisch instituut ie
Amsterdam wederom de uitrei-
l-.iifl? plaats hebben van ruim 50
Ameriknniische onderscheidingen
aan Nederlandsche burgers, z.g.
„piloten helpers'De uitreiking
geschiedt door den Ameriknan-
sche Militairen attaché, colonel
Frank M. S. Johnsop in aanwe
zigheid van den Amerikaanschon
ambassadeur Stanlc K. Mom-
heek.
Dc burgemeester van Amster
dam, nir d'Ailly, znj de plech
tigheid bijwonen.
Gezant in Australië
in ons land
Gistermiddag arriveerde op
Schiphol F. C. baron van Aerssen
Bt-y eren van Voshol. Ned-i-
landsch gezant in Canberra (Aus-
tralie). 11 ij zal met de regeering
besprekingen voeren over vraag
stukken in verhand met onze be
trekkingen tot Australië.
Nog geen oplossing van
het radiovraagstuk
Naar het ANP verneemt Is de
kwestie van de wijziging van het
tijdelijk radiobcs el Maandag in den
ministerraad hespreken. Er is nog
geen beslissing genomen.
l~~\E middenstand klaagt er Hen laatstcn tijd over dat speciaal
11 deze bevolkingsgroep hel doelwit zou zijn van de controle
maatregelen voor prijsheheersching. Uit het feit, dat nu, dank zij
het vele verzamelde materiaal, oen versterkte actie bij groothandel
en industrie gaat beginnen, moge ten overvloede blijken, dat niet
de middenstand, doch liet euvel van de prijsopdrijving in liet al
gemeen het doelwit van de prijscontrole is".
Aldus dc minister van Economische
Zaken. dr. G. W. M. Huysmans In de
rede, die hij hield bij de installatie
van de Centrale Adviescommissie
voor de prijspolitiek
Ds. Huysmans verklaarde, dat het
doel der prij'politiek was het voot ko
men van een wilde inflatie en het
scheppen van een redelijke verhou
ding tusschcn Ioonen cn prijzen, in
een juiste verhouding tot die in het
buitenland In groote lijnen zijn deze
doeleinden verwezenlijkt, hoewel het
einddoel nog niet is bereikt.
De nieuwe fase In deze prijspoli.
tiek zal gekenmerkt worden door
een krachtige actie voor verlaging
der prijzen, waar dit mogelijk is,
en om een eind te maken aan on-
gemotiveerde prijsopdrijving.
Een verdere verhooging van het
loonpeil zou de concurrenlie-moge-
li.ikheden op de internationale markt
belemmeren en onvermijdelijk weer
tot prijsstijging leiden. Tijdens de
bezetting wa- de prijspolitiek volle
dig gebaseerd op de kosten van hef
bedrijf. Dit systeem bleek funest
voor onze economische ontwikkeling
Het bedrijfsleven zal moeten be
seffen dat he» aanstonds weer de
gene zal zijn die de beste en goed
koopste aanbieding doet, die de
mark» voor zich zal winnen, aldus
dr Huysmans.
Onze economische positie is niet
van dien aard dat wij ons dc luxe
van een met op concurrentie geba
seerd stzhel kunnen veroorloven Het
zullen de effieien'e bedrijven moeten
zijn die den toon aangeven, waarnaar
dp prijspolitiek zich zal moeten rich
ten
De soberheid die voor den arbei
der gepredikt wordt geldt ook voor
den fabrikant, den boer en den mid
denstander. zei dr Huymans, Ter-
wijl vroeger rfe concurrentie voor
scherpe prtizen zorgde moet thans dc
overheid dit doen.
De regeering heeft in hel kader der
prijsDolitiek een aantal maatregelen
voorbereid, die in sommige opzichten
hard liiken en heel wat protest heb
ben uitgelokt, doch die onontbeerlijk
zijn. Eén van die maatregelen i- de
verlaging, waar mogelijk cn loelaat-
baar, van de handelsmarges in een
aantal bedrijfstakken. Zij grijpen
hier en daar sterk jn de verdiensten
van groet, en kleinhandel.
Da» he» aanzien en de eer van den
middenstand door de prijscontrole
zouden worden aangetast acht de mi.
nister overdreven. Indien zij echter
onjuist en onwaardig wordt uitge
voerd zal jk niet nalaten daartegen
op te treden, verklaarde hij. Met de
organisaties van den middenstand is
reeds contact gezocht om rlp bezwa
ren, verbonden aan de huidige wijze
van prijscontrole, uit den weg te rui
men.
Hoe zal onze samenleving er uit
zien indien op dit moment nu de
massa van ons volk nog op den
i an^ van de nooddrift leeft, do
prii.-oontróle word» verzwakt of
opgeheven rien de minister uit.
Ook op industrieel gebied moojen
wij tof een verscherpte prii-vaststel
ling komen. Bet ligt nie» in d© be
doeling van regeering he» Engel
sche utility-svsteem te imiteeren.
maar de productie van goederen,
waaraan repel© behoefte begaat, jp-
g©n Hp laagst mogelijke prijzen, wil
zij s,:muleeren.
Handel in militaire
goederen
Een 33 jarige kapper uit Amers
foort. die blijkbaar van meening
was. dat ziin salon hem niet vol-
doenrlp inkomen verschafte, zette
een handeltje op touw met een Fri-
tal geallieerde legerauto's, die hii
van hem onbekende militairen had
gekocht F>„ en ander had ten ge
volge dnt hij thans voor de Utrecht-
sche Rechtbank verscheen, verdacht
van heling
De officier was van meening. dat
verdachte, over wien een gunstig
rapport was uitgebracht, niet ton
volle van zijn verkeerde handelwijze
overtuigd is geweest en wilde daar
om een milde strafmaat toepassen.
De eisch luidde: 8 maanden met. af.
trek, waarvan de helft onvoorwaar
delijk met een proeftijd van drie
jaar Uitspraak o\cr 14 .lagen
Vier Zwcedsche prinsen waren tegenwoordig bij de viering van het 150-
jarig bestaan der Zweedsche Militaire Academie in het kasteel Karlberg
nabij Stockholm. V.ln.r.: Prins Eugen, prins Bcrtul, kroonprins Custaaf
Adolf en Prins Karei. (pj
(Van onzen finnncieélen redacteur)
SEDERT 't eind© van dun eersten
wereldoorlog wordt do wereld
conjunctuur meer en meer be.
heerscb't door den stand van het eco
nomisch leven in Amerika. Het
lan ook geen wonder, dat in alle
landen de ontwikkeling van het eco
nomisch leven in Amerika met groo
te helangstelling gevolgd wordt.
la :k i ijds 7,al een prijsdaling in
le Vereenigde Staten dengenen die
voor den wederopbouw goederen uit
Amerika r-r-fel.ken, zeer welkom
zijn, doch ander7.yds zou een derge.
lijk crisisverschijnsel zonder twijfel
ziin uitwerking doen gelden op het
internationaal handelsverkeer.
Algemeen wordt aangenomen, dat
in de toekomst Amerika een ccono.
misehon terugslag zal ondergaan;
onze regeuring schijnt er dan fNc
terdego rekening mede tc houden,
dat men binnen eenigc- jaren op do
Amerikaanscho markten goedkoo-
per zal kunnen inkoopen. De moe:,
li,jkheid hierbij is echter, dat het
tijdstip, waarop dit het geval zal
zijn, zoo onzeker is, aangenomen
tenminste, dat de prijzen zullen gaan
dalen. Op het oogenblik is de sit un
tie. namelijk deze, dat volgens allo
waarschijnlijkheid de vastgestelde
prijzen in Amerika over het alge
meen onder het niveau der ..natuur
lijke" prijzen liggen, waarmee wij
bedoelen, dat indien vraag en aan.
bod vrijelijk den prijs zullen kunnen
bepalen, men hogere prijzen zou
kunnen verwachten 'dan nu het ge
val is. Wanneer men dus oen prijs,
daling verwacht, aldus lezen wij n
liet kwartaalbericht van de Neder,
landsclm Mandei-Maatschappij, gaat
men er niet alleen van uit, dat do hij
de gegeven prijzen bestaande span.
ning tusschcn aanbod cn vraag aan
het afnemen is, maar ook dat het
aanbod de vraag bij die prijzen zoo
danig zal gaan ovcrhecrschcn dat
de prijzen niet meer kunnen worden
gehandhaafd. Ib't staat vast. dat ge-
durende de oorlogsjaren dc Ameri.
kaanscjie productiecapaciteit zeur
sterk is uitgebreid, doch het lijkt 003
wel dubieiis of de. hieruit voort
vloeiende productiebegrooting do
prijzen voorshands noemenswaard;g
zal doen dalen. De vergroote geld.
hoeveelheid in Amerika met haar
l'Iationistische consequences, de ver
hoogde Ioonen cn het groote wo
ningtekort zijn alle factoren, die n
de naaste toekomst hun opwaartsche
werking op het prijspeil niet zullen
missen.
HET loslaten van de O.P.A. heeft
dan ook althans voorloop'.g
slechts prijsverhoogend gewerkt. Zoo
is bijvoorbeeld de binnenlandscho
koperprjjs gestegen met 3 1/8 cent
hoven den ouden O.P.A.-prijs tot
17'cent per pond, terwijl ook -lo
loodprys met 2U cent omhoog is ge.
gaan. Dergelijke prijsverhoogingen
zoggen den consumenten echter wei
nig. omdat hun effect op de kosten
van levensonderhoud eerst op den
duur merkbaar zal zijn. Op verhoo
ging van alle modellen van de Ge.
neral Motors Corporation met 100
dollar heeft echter niet nagelaten
de Amerikanen tu doen inzien, dat
het voorloopig met de verhooging
der prijzen nog niet gedaan zal zijn.
Wel moet men er rekening mee hou
den, dat de prijzen van de General
Motors lagen heneden die van de
andere groote maatschappijen zooafs
Ford en Chrysler, zoodat deze prijs,
verhooging niet al te veel .ongerust
heid behoeft te haren.
Doch de ..Financial Times" weet
to berichten, dat. een verhooging van
de cemontprijzen te verwachten is,
evenals een stijging van ongeveer
10 pet. van henrcnklecding.
Nu kan men tegen al deze ver
hoogingen aanvoeren dat ook na
den eersten wereldoorlog dc prijzen
nog gedurende twee jaar zijn geste,
gen en dat eerst toen de daling in
trad. Naar onze meening is het proo.
te verschil met toen. dat de prijzen
nu op een laag niveau in verhouding
tot destijds warén gestabiliseerd,
zoodat men in de prijsstijging van
nu eventueel een aanpassing aan do
..normale" verhoudingen zou kunnen
zien. Hoe weinig zeker dit alles een
ter is blijkt wel uit een recent arti
kel in „The Economist", waarin ne.
gen factoren word cnopgesomd, dio
voor een gunstige ontwikkeling der
conjunctuur pleiten en negen, die
aanwijzingen geven voor een ongun-
stigen omslag in het economisch Ie.
ven.
Tot op z.ekere hoogte zullen zij,
die de. stelling verdedigen, dat een
terugslag waarschijnlijk is. steeds in
het gelijk worden gesteld, omdat
Amerika, waar men zeker na do
laatste verkiezingsuitslagen de lei
ding van de overheid op het ccono.
misch leven snel nan het liquideeren
is. vroeger of later een einde aan
iedere hausse zal krijgen. De vraag
is daarom dan oók niet of de con
junctuur in Amerika zal omslaan,
doch wanneer dit het geval zal zijn.
Van de beantwoording hiervan zal
een belangrijk gedeelte van onze
economische politiek in de eerstko.
mende jaren afhangen.
Vrij zacht
Weersverwachtingmedegedeeld i
door het K.N.M.I tc De Bilf.
!"j Mat'ge, aan de kust tijdelijk
jj-. kracht'oe wind tusschen Zuid en
f» Zuid-Wesf, mszst zwaar bewolkt.
i nu en rlan regen. Weinig ver an de.
ring van temperatuur.
20 Nov.: Zon op 8.06. onder 16.43.
'naan .op 4.12onder 15.48.
