Dagboek van een Duitschen
illegaal
vc
Een vrouw pionier der
persvrijheid
Indonesië heeft belang
bij de rubber
Zoete en pikante
Herberts vol goeden moed
UIT HET ANDERE DUITSCHLAND
Aristocraat
Historisch document
Persoonlijke strijd
HE
Handelsovereenkomst
met Oostenrijk
Verkiezing in Spanje?
es
Minister Jonkman opende de derde
ru bber-conferen tie
Lord Beveridge in
ons land
Het kind
schakel tusschen
de ouders
Tïloohd
onder getuige
Onze nationale ploeg heeft recht
op vertrouwen
Nederlandsche
Sprookjesfilm
Antigone in nieuwe
bewerking
EEN DOK VOOR
BALIKPAPAN
Dinsdag 26 November 1946
\/\Z n hebben altijd geweten. dat
een ander Duitschland bestond dan
het Derde Rijk. we hebben altijd de ze
kcrheid gehad, dat er Duitschers waren
die het Nazi-regiem verafschuwden uit
den grond van hun hart. zij het dan
ook om onderling geheel verschillende
beweegredenen, wij hebben in onzen
eigen bezettingstijd de bewijzen gekre
gen. dat er verzetsbewegingen waren
onder de Duitschers. die wij in die
dagen overigens maar al te zeer en
van onze situatie van dat oogenblik
uit gezien bijna terecht geneigd wa
ren allemaal op één lijn te stellen hts
^bewonderaars of aanhangers van. sym-
pathiebctuigers met. lippendienaars of
slaven van het gehate systeem van
Hitler en zijn bende. Zoo we dit al
niet eerder wisten, dan werd het ons
toch zonneklaar, toen wij vernamen
van den mislukten aanslag op Hitler
van 20 Juli 1944. een gebeurctiB waar
op talloozen in de wereld eigenlijk al
minstens van 1933 af hadden zitten
wachten en waarvan wij het uitblijven
nooit hcelemaal goed konden begrijpen.
Een van de leidende figuren uit deze
verzetsbeweging is geweest Ulrich von
Hassell. voormalig Duitsch gezant In
Rome. Na den bewusten aanslag op
Hitler is hij gearresteerd en tezamen
met Oberbiirgermeister Goerdcler. den
vakvereenigingsleider en minister vat;
Bmnenlandsche Zaken uit Hessen
Leuschner. advocaat Wirmer en het
lid van den Rijksdag Lejcune Jung
door het Volksgenchtshof op 8 Sept.
1944 ter dood veroordeeld en vervol
gens geëxecuteerd.
TON HASSELL. die in
1881 geboren werd uit
een oud Hannoveraansch geslacht eu
die dus bij het uitbreken van den oor
log al vlak tegen -de zestig jaar oud
was. diende zijn land op vele diploma
tieke posten in het buitenland. In den
slag aan de Marne van begin Septem
ber 1914 werd hij zwaar gewond door
een schot in de hartstreek ei* twee jaar
later vroeg en verkreeg hij ontslag tut
den diplomatieken dienst. Na de revo
lutie van 1918 liet hij zich echter door
het nieuwe regiem, dat zoo veelvuldig
op de oude menschen teruggreep, be
wegen. om opnieuw in den buitcn-
landschen dienst te treden: het was de
sociaal-democratische kanselier Müller,
die hem als gezant naar Rome zond.
Dit beteefcende overigens allerminst,
dat Von Hassell als een aanhanger van
de Weimar-republiek zou zijn te be
schouwen. Integendeel, zijn latere dag-
boek-aanteekeningen doen ons hem
kennen als een typische vertegenwoor
diger van de kringen der Duitsch-Na-
tionalen. als een aristocraat met een
christelijk-socialen inslag, zooals er
juist in de latere jaren van den tijd
van keizer Wilhelm II zoo velen zijn
geweest. En juist omdat hij dit alles
was. kon hij zich op den duur ook niet
met de menschen. die na 1933 de
macht hadden, noch met hun methoden
verecnigen. Hoewel dit uit de nuge
publiceerde deeleD van zijn dagboek
niet blijkt, zijn wij er toch van over
tuigd, dat hij aanvankelijk wel iets in
Hitier heeft bekeken, dat hij hem als
zoo velen van zijn standgenooten heeft
willen gebruiken om Duitschland te
verlossen van den dwang van het Ver
drag van Versailles, het weer armslag
enexpansiemogelijkheid te geven
in de wereld en om in het binnenland
de Orde. de Rust en het Gezag te her
stellen. Waarna hij en zijn gelijkgezin
de standgenooten den Führer en zün
kornuiten met een plasdank de laan
weer uit hadden willen sturen. Zoo iets
als generaal Von Schleicher, Hinden-
burgs zoon. Von Papen of Hugenberg
en Schacht ook hadden gewild. En
precies als zij heeft Von Hassell te
laat gemerkt, dat zij zich schromelijk
hadden vergist in de werkelijke machts
verhoudingen, dat zij de krachten, die
zij hadden losgelaten niet meer baas
konden, ja dat zij niet konden verhin
deren. dat die krachten zich nu gingen
keeren tegen hen zelf en het Duitsch
land. waarvoor ook zij een groote toe
komst gedroomd hadden, dreigden mee
te slepen in hun misdadig va-banque-
spel om het tenslotte te vernietigen.
OP het oogenblik (Sept.
1938). dat de door hel
Antlantis Verlag te Zürich gepubli
ceerde deelcn van zijn dagboek begin
nen, is Von Hassell reeds geheel tot
het inzicht gekomen, dat het mis gaat.
heeft hij zich innerlijk volkomen los
gemaakt van het regiem, ziet hij al
duidelijk voor zich. dat dit alles on
een catastrofe van ongekenden om
vang voor Duitschland en de heele
wereld moet uitloopen. Dit inzien be-
tcekent voor dezen man: zich verzet
ten. zich geestelijk te weer stellen tegen
de machten van het booze, dat zijn
land en zijn volk en de menschheid
bedreigt. Van deze worsteling, hetzij
in zijn innerlijk, hetzij in vereeniging
met gelijkgezinden, is dit dagboek de
neerslag. Deze aanteekeningen, die van
1938 tot Juli 1944 zijn neergeschreven,
haastig soms. bewogen altijd, en nooit
stilistisch bijgevijld, zijn zoodoende in
een document humain van den schrij
ver zelf en een historisch document uit
die dramatische zes jaren geworden.
Men proeft er het drama uit van den
nationaal voelenden Duifschcr, die zoo
graag zou willen jubelen over de gran
dioze overwinningenvan zijn legers,
maar die aan den anderen kant aan
het stelsel, dat hij verafschuwt, geen
enkel succes kan en mag gunnen, de
tragedie van een man. voor wien leven
activiteit betcekent en die nu tot wer
keloosheid is gedoemd, het gewetens
conflict van den verzetsman, die het
regiem eigenlijk niet mag dienen en die
toch in een zekere collaboratie de dek
king zoekt", die het hem alleen mogelijk
maakt om op de hoogte blijven, zich
in vrijheid te kunnen bewegen en zijn
illegale werk te doen. Wij leven in dit
dagboek de grootste deceptie van Von
Hassell en zijn vrienden mee: hun te
leurstelling in de generaals, van wie
deze typisch conservatieve" verzetslie
den alles verwachtten, op wier gezind
heid, militaire eer en kastegevoel zij al
hun hoop hadden gevestigd, en die hen
op een enkele uitzondering na zoo
ULRICH VON HASSELL,
Vom andern Deutschland
(Atlantis Verlag, £ürich 1946)
deerlijk in den steek hebben gelaten,
daarmede niet slechts ieder resultaat
van de activiteit van Von Hassell c.s.
verijdelend, maar tegelijk hun ook nog
het geloof in hun verleden en dat van
Pruisen-Dqjtschland. schepping im
mers van leger en bureaucratie, ontne
mend.
ET Duitsche volk komt
fo deze dagboeken zoo
goed als niet voor. een doodenkeleri
keer slechts, als het heelemaal niet an
ders kan. komt het schimmig, als in
een dichte waas, te voorschijn. Heel
dat verzet van die groep van Von
Hassell is tot een haast persoonlijke
worsteling met Hitler en zijn partij ge
worden, tusschcn .bovenlaag" (Ober
schicht) en gangsterdom. Soms wanen
wij ons verplaatst naar de Middel
eeuwen. zoo zeer ziet deze Duitsche
aristocraat alles van een feodalen ge
zichtshoek uit. Dit gaat zoover, dat het
dagboek ons soms suggereert, dat deze
heele gigantische strijd voor Von Has
sell is teruggebracht tot een duel, een
tweegevecht tusschen hemzelf en Von
Ribbentrop, dien hij haat. zooals een
mensch de karikatuur van zijn spiegel
beeld zou kunnen haten.
Gezien deze instelling van Von Has
sell tot wat er in Duitschland gebeurt,
is het geen wonder, dat het meest be
langwekkende deel van zijn dagboeken
zijn teckeningen van personen, zijn
oordeelvellingen over hen zijn. Er zijn
er heel wat, die de revue passeeren in
die zes jaren en het is uit deze parade
vooral, dat de gewone lezer zoowel als
de historicus veel kunnen leeren. Geen
wonder alweer, waar deze groep van
het verzet op het laatst inderdaad heeft
gehandeld en hun leven voor hun daad
hebben gegeven, maar overigens jaren
en jarenlang hebben gepraat en nog
eens gepraat in de hoop, dat eindelijk
eens uit al dit praten de verloücnde
daad zou resulteerèn.
Von Hassell is een intellectueel
de lezer kan dit uit het bovenstaande
hebben begrepen die scherp weet
te observeeren: de tragedie van den
lijd. juist omdat hij haar zoo persoon
lijk ziet. geeft vaart aan zijn pen. Het
dagboek laat zich daarom vlot lezen,
als een spannende roman vaak, zij het
dan ook. dat het soms wat gerekt aan
doet. wat te vaak in herhalingen ver
valt.
Wij zijn zoo gelukkig, dat wij het
bij deze beschouwing, bij deze aan
sporing aan onze lezers om dit dag
boek te lezen niet behoeven te laten.
Wij zullen hun in de volgende weken
enkele van de belangrijkste gedeelten,
van de meest karakteristieke beschou
wingen eruit kunnen brengen. Daarbij
zullen wij beginnen met de dagen van
München. gezien door de oogen van
Ulrich von Hassell, in de herinnering
van onze lezers terug te roepen.
Dr. C. D. J. BRANDT.
T J IT de schimmelige archieven van
U het New York uit het koloniale
tijdperk is een nieuwe heldin tot le
ven gewekt om haar plaats in te
nemen naast figuren als Betsy Ross
en Martha Washington als een van
de moedige vrouwen uit de geschie
denis der Vercenigde Staten.
Het is Anna Zengerde eerste
journaliste van Amerika, die door
een Amerikaanschen journalist. Kent
Cooper, in zijn historischen roman:
„Anna Zengermoeder der vjijheid",
wordt beschreven als de inspireeren-
de en bezielende kracht van Ameri-
ka's eerste vrije krant.
Cooper geeft Anna Zenger de echt.
genoote van John Peter Zenger, uit
gever van The New York Weekly
Journal, de eer, het eerst te hebben
gepoogd, een pers te grondvesten,
die niet door de regeering werd ge
controleerd.
Ofschoon de historici Zenger zelf
hebben voorgesteld als de eerste
kampioen der persvrijheid in Ameri.
ka, brengt Cooner na grondig onder
zoek van de archieven uit de vroeg-
koloniale periode de theorie naar vo
ren, dat het in werkelijkheid de
schoone en talentvolle echtgenoote
van den drukker. Anna. geweest is,
die in The New York Weoklv Jour
nal de scherpe entrefilets en klinken
de hoofdartikelen schreef, die de ko.
lonisten uit dien tijd eon nieuwe op-
vatting van vrijheid biibrachten.
Cooper baseert zijn theorie op do
cumenten. waaruit blijkt dat Zenger
zelf zoowel eerzucht als het talent
tot schrijven miste, die noodig waren
waren om het sprankelende onaf
hankelijke blad samen te stellen, dat
voor het eerst in Amerika liet be.
ginsel der persvrijheid vertolkte.
Tegen den gouverneur
THE New York Weekly Journal
zag voor het eerst het licht in
1733 cn beoogde, op te komen voor
de rechten van het volk en de ma
chinaties aan de kaak te stellen
van oen tvrannieken gouverneur.
De drukker Zenger werd volgeps
Cooper door zijn vrouw tot de uit
gave aangezet. Het blad moest dc
invloed bestrijden van het eenige
andere in New York verschijnende
blad. dat. door de regccring werd
gecontroleerd
Het. nieuwe blad had onmiddellijk
succes. Toen Zenger later zonder
veroordeeld te zijn in de gevange.
nis werd geworpen, zette zijn vrouw
de redactie en de uitgave voort en
dc hulp van den beroemdsten
rechtsgeleerde der koloniën, An
drew Hamilton uit Philadelphia,
werd ingeroepen om haar echtge*
noot te verdedigen, toen het ten
slotte tot een proces kwam. Hamil
ton. een vriend van Benjamin
Franklin wist den uitgever, in een
geruchtmakend proces yrij te krij
gen.
Het Credo van Anna Zenger
wordt door Cooper in zijn roitnan
weergegeven in een brief, die An
na aan haar echtgenoot schreef in
dc moeilijke maanden van zijn ge
vangenschap toen zij alleen de lei
ding van het bl^d voortzette.
Beste John:
„Dit zijn mijn gevoelens ten
aanzien van de zaak, waarvoor
wij strijden.
1. De vooruitgang der mensch
heid nam een einde, toen de vrij-
Tusschen* de Nederlandsche cn
de Oosten rijksche regeering is
fren handelsovereenkomst geslo
ten. Oostenrijk zal ons hoofdza
kelijk hout cn metaalwaren le
veren, Nederland voert voorna
melijk agrarische producten en
visch uit.
Volgens berichten uit Zuid-Amc-
rikaansche bron zou Franco over
wegen algemcene verkiezingen to
houden-
heid van drukpers werd onder
drukt. Herstel die vrijheid en de
mcnschhcid zal zal tot groote din.
gen geraken.
2. Een vrije pers kan de weg
bereiden voor andere vrijheden,
zooals vrijheid van spreken en
vrijheid van godsdienst en deze
tot werkelijkheid doen worden.
3. Eens in het aanzijn geko.
ment kan de vrijheid niet blijven
bestaan tenzij de pers, die haar
het aanzijn gaf vrij blijft.
4. Niet de regeering maar
goede moreele opvattingen moe
ten bepalen wat de pers drukt.
Dit alles is waard om er voor
te strijden. Wij lijden voor het
geen wij doen. maar al degenen,
die door hun daden deze wereld
beter hebben gemaakt, hebben
beproevingen gekend.
Ik houd van je, John.
ANNA.
KAASKOEKJES: Snijdt uit korst-
loos casinobrood reepjes in den
vorm van vrij lange stokjes. Besmeer
deze aan alle kanten dik met boter.
Meng 100 gram geraspte oude kaus
met een lepel tomatenpuree, smeer
van dit mengsel non een laagje over
dc boter heen cn bak hierna de stok
jes in den heeien oven tot ze lekker
knappend zijn.
AMERICAN BRANDY SNARS:
Smelt 100 gram boter met 100 gram
bruine suiker en 100 gram stroop ln
een platte pan, zonder dat de suiker
caramelliseert cn bitter wordt, dus
boven een niet te heet vuur. Voeg er
100 gram bloem aan toe en roer
massa goed dooreen.
Laat het deeq een halven dag
rusten. Vorm er dan knikkertjes van
en leg deze. ver uit elkaar op een
beboterd bakblik. In een matig war
men oven smelten de knikkertjes uit
tot koekjes die men lichtgeel bakt.
Neem 't bakbilk uit den oven en rn:
zoo spoedig moarlijk de koekjes om
den steel van een houten lepel op.
Dit moet handig en vlug gebeuren.
Zijn de koekjes te heet dan lukt het
nog niet, zijn ze te koud dan breken
ze. Dan is het beter een deel van de
koekjes onopgcrold te laten. Deze
lijken dan veel op onze kletskopjes.
KAASTRUFFELS: Klop een kwart
liter hangop tot een mooie gladde
massa: vermeng haar met een ons
geraspte oude kaas, twee eetlepels
te voren gesmolten boter, wat zout
en een snuifje cayennepeper. Vorm
hiervan balletjes ter grootte van een
truffel en rol deze dan door twee
eetlepels geraspte oude kaas. Laat
de truffels een uurtje op een koele
plaats rusten en presenteer ze nog
denzelfden dag
Prof. Albert Einstein en een aantal
andere geleerden zijn een cam
pagne begonnen voor een fonds
van een millioen dollar, waarmee
een groote actie tegen hef gevaar
van de atoombom zal yjorden ge.
financierd. Einstein in gesprek met
zijn medewerker prof. Harold C.
Urey. hoogleeraar in de scheikunde
aan de universiteit van Chicago.
Op uitnoodieing van de Neder
landsche regeering wordt in het
Kurhaus tè Scheveningcn de der
de bijeenkomst van de Rubber
Study Group gehouden, welke on
geveer een week zal duren. De
Rubber Study Group is tijdens
den oorlog in het leven geroepen
door de Amerikaansche, Engel-
sclie en Nederlandsche regeeriir
gen ter bestudeering van alge-
meene rubberproblemen. Thans
nemen ook Fransche vertegen
woordigers aan de conferentie
deel-
Gistermiddag heeft mr. J. A.
Jonkman, minister voor Ovcrzee-
sche gebierlsdeelen. de conferentie
geopend. Hij zei, dat Nederland
aanvankelijk geaarzelfcl heeft als
gastheer op te treden, omdat de
nieuwe politicise en wettelijke
structuur van Nederlandsch-Indië
welke na den tweeden wereldoor
log noodzakelijk was gebleken,
nog geen definitievcn vorm had
gekregen en nog niet met zeker
heid valt te zeggen, hoe de defi
nitieve constitutie in de landen,
waar de rubber wordt geprodu
ceerd, zal zijn.
Wereldherstel
„Het stemt tot vreugde te zien,
dat in de na-oorlogschc wereld de
problemen van wereldherstel niet
op nationale basis worden aange
vat, doch van internationaal
standpunt uit worden bestudeerd.
Tezamen doen wij thans, een po
ging om het evenwicht van pro
ductie, handel en consumptie te
herstellen."
„Ik noem deze conferentie,
in het bijzonder om u weder
om te tooien, hoe zeer mijn
land overtuigd is van de nood
zaak wereldproblemen op te
lossen door internationale sa
menwerking," zei minister
Jonkman.
Nederlandsch Indië, dat in de
toekomst wellicht Vereenigde Sta
ten van Indonesië zal heeten,
heeft groot belang bii de toekomst
van den rubber. -Wanneer onze
politieke problemen zullen zijn
opgelost, zal het Indonesische volk
dat zelf eveneens groot belang
heeft bij de rubberproductie, in
veel grootere mate dan voorheen
biji internationale besprekingen
zijn stem doen hooren. Reeds op
dit moment hebben vertegenwoor
digers van onze Oostcrsche vrien
den zitting in de Nederlandsche
delegatie.
Op politiek gebied spreken de
laatste voorstellen over een Ne-
dcrlandsch-Indonesische Unie. Dit
legt mijn regeering eveneens de
verantwoordelijkheid op de belan
gen van deze Unie voor te staan,"
aldus besloot minister Jonkman
zijn rede-
Lord Beveridge. de ontwerper van
het bekende Engelsche plan voor al-
gemeene volksverzekering, is in ons
land gearriveerd. Dinsdagavond
spreekt hij in de Rolzaal van het
Binnenhof over: ..The essentials of
British democracy". (Het wezenlijke
van de Britsfche democratie). Woens
dagavond' houdt hij dezelfde 'lezing in
de Amsterdamsche Universiteit,
Donderdag-luncht hij met den mi
nister van Economische Zaken dr. C.
W. M. Huysmans, terwijl het Neder
landsch Instituut voor Buitenland-
sche aangelegenheden hem Vrijdag
een maaltijd aanbiedt.
Zaterdag is het hoogtepunt van
zijn bezoek aan ons land. De Eco
nomische Hoogeschool te Rotter
dam zal hem namelijk dien dag tot
doctor honoris causa promoveeren.
Als promotor treedt op prof. mr. J.
G. Koopmans.
Maandag houdf lord Beveridge in
de aula van de Economische Hooge
school een lezing over het onder
werp: ..The significance of small na-
tionc" (De beteekenis van de kleine
naties).
f OED voorgaan
doet goed vol
gen"; ziedaa^de wijs
heid van onze voor
ouders. En zij doelden
daarmede op het voor
beeld dat verstan
dige ouders hun
kinderen eiken dag
weer moeten geven.
Tja, bij verstandige
ouders valt in het bij
zijn der kinderen
geen onvertogen
woord, vader en moe
der zijn het eens in
hun oordeel tegenover
het vaak moeilijk
handelbare kind.
HDE vaak echter
zijn vader en moe
der niet een tegen
gestelde meening toe
gedaan. waarvan zij
beiden blijk geven en
waarbij het kind par
tij kiest. Dan is het
gedaan met alle
mooie plannen de
kinderen samen op te
voeden!
Kinderen voelen o
zoo scherp aan en
wee die gezinnen,
waarin de- kinderen
begrijpen, dat vader
en moeder het alleen
eens ziin t<y* wille van
het decorum. Dan
ontbreekt het onder
ling begrijpen der
ouders. En dit begrip
is het cement, waar
mede de eenheid tus
schen vader cn moe
der gemetseld is. Is
dit begrip er niet, dan
kunnen vader en
moeder nog zoo hun
best doen naar buiten
één te schijnen, de
comedie is niet vol te
houden. Uw bijval of
het verbod missen die
fijne nuance, die er
overtuiging 9a'n ge
geven zou hebben, in
dien U bet'er diep in
Uw binnenste me©
eens geweest was.
In het belang van
de goede zaak zullen
vader en moeder dus
elkaar, ondanks ka
rakterverschillen,
dichter moeten nade
ren enbegrijpen.
Niets ter wereld bindt
twee menschen meer
dan ho* bezit van een
kind, waarvan het le
vensgeluk afhankelijk
is van de zorgen zoo
wel van vader als
van moeder en hun
beider goeden wil.
Eigen belang en ge
krenkte trots moeten,
in bet belang van het
kind. opzij gezet kun
nen worden, men
zoekt elkaar en., be
grijpt elkaar. I6 de
wil daartoe aanwezig,
och. dan komt bet be
grip er ook. De jaren,
naast elkaar doorge
bracht, geven gelegen
heid genoeg om de
scherpe kantjes der
karakters tc slijpen.
Te veel vaders en
moeders vergeten wol
eens, dat een kind
zich in eon omgeving,
waarin de harmonie
ontbreekt, niet tot een
evenwichtig mensch
kan ontwikkelen.
Feuilleton
door Anthony Berkely 27
VAN het begin af aan had mijn
heer .Chitterwick met veel be
langstelling de reacties van zijn tante
op dc gebeurtenissen gevolgd.
Gedurende de eerste week had zij
geweigerd ook maar een woord over
de geschiedenis te hooren. Zij ver
klaarde eenvoudig, dat geen neef van
haar het in zijn hoofd zou halen, een
plaats als het Piccadilly Hotel te be
zoeken en dat dientengevolge het Se-
heele verhaal verzonnen moesj zijn.
De foto's in dc dagbladen maakten
het haar onmogelijk deze houding
verder tc handhaven en derhalve
veranderde zij van tactiek. De arme
mijnheer Chitterwick moest zich van
dat oogenblik af iedere tien minuten
de les laten lezen" over het ^eit. dat
hij zich in een zoo vulgaire zaak als
een moord had laten mengen. Dit
verhinderde juffrouw Chitterwick in.
tusschen niet thans naar het verhaal
van haar neef te luisteren en hem elk
détail steeds maar weer te laten her
halen, Het geheim, dat zoo zorgvul
dig tusschen mijnheer Chitterwick en
de politie bewaard was gebleven,
werd van dat moment af door een
derde gedeeld.
Een algeheele verandering in de
situatie trad echter in, toen mijnheer
Chitterwick op zekeren dag een brief
ontving. Hij las dien met een zekere
voldoening en overhandigde hem
daarna aan zijn tante.
„Wat eigenaardig. Herinnert U zich
haar nog? Mij staat er niets meer van
voor den geest".
„Je denkt toch zeker niet. dat ik
dat kan lezen", mopperde zijn tante,
„niet zonder mijn bril. Als ik toch
maar eens een goed meisje had. om
op alles te letten! Iemand, die met
alles zoek maakt. Wat heb ik
aan
,,Ik zal hem U voorlezen, tante",
viel mijnheer Chitterwick haastig in.
terwijl hij er van af zag. zijn tante
aan het verstand te brengen, dat zij.
indien zij dit werkelijk wenschte,
wel een dozijn juffrouwen van gezel
schap zou kunnen bekostigen. Zijn
tante huldigde de opvatting, dat men
niemand in dienst moest nemen voor
dingen, die men door een ander voor
niets kon laten doen.
De brief, dien mijnheer Chitterwick
met zijn weiluidenden tenor voorlas,
had den volgenden inhoud:
..Riversmead Priory,
„Dorsetshire.
„Geachte Heer Chitterwick,
„Ik ben, zooals U zich misschien
nog herinneren zult. een oude
vriendin van Uw moeder. Door
omstandigheden bad ik in de laat
ste jaren van het leven Uwer
dierbare moeder weinig contact
mei haar. maar sinds eenigen tlid
plaagt me het verlangen, de
vriendschapsbanden tusschen on-
ze families opnieuw aan te knoo-
pen. Zoudt U Pr wellicht iets voor
voelen een week-end bij ons door
te brengen, laat me zeggen, van
Donderdag, den 23sten. af Ik zou
dat ten zeer«-t£ op prijs stellen en
ik kan U verzekeren^ dat het ja
gen hier een lust is. Om half vier
vertrekt er een goede trein Van
'het Waterloo-station. U moet uit
stappen in Templecombe. Ik reken
vost op Uw komst
„Uw toegenegen.
Agatha Milborne"
„Hm!" zei z'n tante.
Agatha Mllborné".' momDelde
mijnheer Chitterwick nadenkend
„Neen. ik kan me dien naam niet
herinneren. Maar dc brief i? aardig
Mevrouw Milborne? Neen".
V Wordt vervolgd)
(Van onzen spedalen verslaggever)
TJ ET is één der vervelende consequenties van de functie van
keuzecommissaris voor het Nederlandsdie elftal, dat ieder
oogenblik zoo'n hemd-van-het-lijf vragend persproduct kan
binnenvallen. Ik vind het ook vervelend voor den heer Herberts.
Zoo'n paar dagen voor een buitenlandsche reis heeft een zakenman
z'n tijd noodig, ik begrijp het zoo goed, maar heb ik ook geen
beroepsplichten
„Eventjes maar, hoor..." zegt
de veelgeprezene, de veelbecriti-
seerdc, -thans ook de veelbedreig-
de"
„Die rare dreigbrief?" lacht de
heer Herberts, „door de pers nog
al opgeblazen en bovendien on
juist weergegeven
De brief van de „Friesche knok
ploeg" blijkt afkomstig van een
meneer uit Hattum. het adres is
bekend. Merkwaardig, hoe tnen
zich daar op de Boven-Veluwe zoo
kan opwinden over het buiten-
spelstaan van Abe Lenstra, den
Fries
„Maar er zijn ook anonieme
briefjes gekomen. Natuurlijk trek
ken wij ons daarvan niets en nie
mendal aan. maar als dat vaker
gebeurt, besteden wij aan de ge-
heelc correspondentie van niet-
officieele briefschrijvers geen
aandacht meer. Dan wenschen wij
daarvan verschoond te blijven. Tot
dusverre hebben wij steeds, wan
neer serieuze brieven de officieele
tips bevestigden, daarvan goede
nota willen nemen: de verkiezing
bijv. van den Excelsiorspeler Ver
meer kan worden beschouwd, als
een indirect gevolg van particu
liere aanwijzingen, die met offi
cieele adviezen en onze latere in
zichten strookten."
„Dus hij had ook zijn kans ge
kregen. als hij niet toevallig in het
Rottcrdamsch elftal had ge
speeld?"
„Wis en waarachtig! Het ging
hier tusschen Klippen en Ver
meer; de Rotterdammer won van
den ex-Rotterdammer, cige.nlijk
boven verwachting. Maar Ivuppen
verviel weer in zijn oude fout: te
veel spel in de breedte
„Booze menschen'
„Er zijn veel booze menschen,
in het Zuiden vanwege Rijvers, in
het Oosten vanwege Engelsman;
in het Noorden vanwege Abe
Leenstra
„Booze menschen zullen er al
tijd blijven. Iedereen kan men
het niet naar den zin maken.
Maar het moet weer eens her
haald: Het domicilie van den
speler speelt geen rol, alleen zijn
capaciteiten cn zijn geschiktheid
voor het Ned. elftal. De genoem
de drie zouden het binnentrio
moeten vervangen, maar ik acht
het trio SmitRoözcn—Wilkes
niet alleen de sterkst mogelijke
combinatie, maar zelfs het sterk
ste deel van het elftal. Het neemt
overigens niet weg, dat die drie
hun kans niet meer krijgen. De
weg naar het Ned. elftal ligt voor
hen nog steeds open, ook voor
bijv. Holleman, die juist wegens
zijn „eenbecnigheid" voor Enge
land niet in aanmerking kon ko
men. Ook voor Lakenberg; liet
was maar een dubbeltje op zijn
kant, of de Nijmegenaar was
toch gejeozen."
„Eerlijk gezegd, vond ik La
kenberg in de kampioenswed
strijden van NEC tegen Haarlem
een klasse beter dan Roozcn."
„Roozen is sindsdien hard
vooruitgegaan, h'lj is nu in top
vorm."
„Maar het backstel v. d. Linden
en Potharst ziin toch niet van het
De Stichting Europeesche
Kunst-Unie, Studie Film Am
sterdam, gevestigd op het huiten
„Manpad" te Heemstede bereidt
haar eersto groote speelfilm voor
(een hoofdfilm 'van 2500 meter
lengte), die naar men verwacht,
in den zomer 10i7 gereed zal
zijn. Het is een sprookjesfilm,
getiteld: Myrthe en do Demonen"
Het scenario werd geschreven
door den directeur der Stichting,
Paul Bruno Schreiber, die ook als
regisseur optreedt. Aan de ca
mera staat Bert Haanstra, De
componist Slarinus Adam schrijft
de muziek, een „symphonisch
gedicht", dat tot inhoud heeft
de schoonheid en fantstiek van
het sprookje, dat vertelt van
dwergen cn demonen, van hek
sen en koningen, van eeuwen
oude boomen en een klein meisje
genaamd Myrthe. Behalve dit
meisje en nog eenige spelers van
vleesoh en bloed, zal er een groot
aantal poppen in acteeren. Mevr.
Alph, Bigot tc Amsterdam ver
vaardigt deze marionetten, die
ongeveer een meter groot worden
De „Wildernis" van het park
„Manpad" dient tot achtergrond
nu „Studio", zoodat deze film
bijna ln haar geheel uit buiten
opnamen bestaat.
Het geluid wordt later op den
filmband vastgelegd en in vier
talen nagesynchroniseerd.
De Fransche tooneelschrijver Jean
Anouilh heeft Antigone van Sopho-
kles tot een moderne tragedie ln één
acte omgeweikt, waarvan de Neder
landsche vertaling (Adr. Morriën) Za
terdagavond door het Residentie Too-
neel in Den Haag werd gespeeld met
Caro van Eyck en Paul Steenbergen
in de hoofdrollen, terwijl Joh. de
Meester regie en decors verzorgde.
Het werk werd met groote spanning
gevolgd en ontlokte een geestdriftige
ovatie. Na de pauze vertolkte Ida
Wasserman met veel succes de eenige
rol in Jean Cocfeau's ontróerenden
éénacter ,,De menschelijke stem".
kaliber van een Weber. een Van
Kol. een Caldenhove in hun inter
nationale dagen?"
„Daar noem je spelers uit ver
schillende tijdvakken. Dit back-
stej had een zekere voorkeur bo
ven andere backs, omdat ze nu
eenmaal de backs waren van bet
elftal, dat vorig seizoen ongesla
gen is gebleven."
..Is Bergman gekozen, omdat
deze plaats cieenlijk voor De
Harder is bestemd?"
„Er waren verscheidene oplos
singen, maar het was o.i. de beste
gedachte. Drager terug te brengen
naar ziin geliefkoosde rechtsbui
tenplaats, te meer. waar Bergman
altijd bruikbaar is gebleken- De
Harder zal t.z.t. moeten toonen,
"tvat hij waard is na de langdurige
non-activiteit en krijgt' dezelfde
kans als de andere candidaten."
Geen Oudemannenhuis'9?
De heer Herberts acht dit elftal'
een waardige tegenpartij voor de
Engelsche profs. Tegen België zou
er geen twijfel mogelijk zijn, of
het resultaat zou ten gunste van
ons land uitvalten. Er wordt hier
en daar smalend gesproken over
het „oudemannenhuis", maar de
gemiddelde leeftijd der Hollan
ders ligt onder dierr der Engel*
schen. Trouwens alleen Pauwe en
Smit zijn wat aan den „bejaar
den" kant
„Wc gaan vol goeden moed" be
sloot de heer Herberts het gesprek
„tegen Engelschen hebben we
.sinds Houtrust steeds goede resul
taten. de 40 tegen dc League
kampioen Newcastle, dc 0—1 in
bet Olmypisch Stadion
Ik word uitgeleide gedaan. Wan
trouwend stap ik over den drem
pel. Er kon eens een drernpelraiin
onder verstopt zijn. En die deur,
heeft die geen contact met booby
traps?
„Ik hoop van harte, meneer Her
berts. dat ze onderweg u niet in
de homaanslagen-mode betrek
ken
..We zijn hier in Eist wel wat
gewend." zegt de heer Herberts en
staart over de restanten van wat
vroeger de kom van ziin dorp
was. „ze moeten met. heel zwaro
artillerie komen en dan nóg heeft
het geen invloed op de inzichten
van de Keuze-Commissie
Nieuws uit Indonesië.
J3 RIE sleepbooten vertrekken
morgen uit Willemstajl (Cura
sao) met een van de grootste drij
vende droogdokken ter wereld. Het
dok, dat den naam „Juliana" draagt,
en kort na den eersten wereldoorlog
is gebouwd, is bestemd voor Balik-
papan. Het is 370 voet lang en heeft
capaciteit voor schepen tot 4000 ton.
Deze schepen kunnen met de ge
weldige kraan „Valk", die door
twee sleepbooten tien dagen gele
den uit Rotterdam gesleept is, in
de .ïJuliana" geheschen worden.
De tocht naar Balikpapan zal,
naar men verwacht, honderd dagen
duren. Kapitein A. de Koe, comman
dant van de sleepboot Betty, treedt
op als commandant.
C. G. ontvangt de pers
Schermerhorn heeft op een pers
conferentie, toegestaan aan Indone
sische journalisten, verklaard, dat de
Nederlandsch-Indonesische overeen
komst volgens zijn verwachting voor
het eind van dit jaar zou zijn onder
teekend Prof. Schermerhorn hoopte
voor Kerstmis weer in Batavia terug
te zijn. Hij was ervan overtuigd, dat
het Nederlandsche parlement en de
Nederlandsche regeering de overeen
komst zouden ratificeeren. De heer
De Boer verklaarde, dat de ondertee-
kening van de ontwerp-overeenkomst
een groote slap in de richting van de
wederzijdsche samenwerking van de
beide volken beteekende. Hij sprak
zijn erkentelijkheid uit tegenover ir.
Soekarno voor het aandeel, dat deze
had gehad ln het goede resultaat van
de onderhandelingen.
Tusschen schip en ka
De „Nieuwsgier" schrijft: „Er valt
nog wel zoo het ®en en an^er teis-
schen schip en ka. al is het Met meer
zoo erg als een jaar geleden. Van een,
partij cigaretten bestemd voor onzfe'
soldaten, groot 34.8 millioen, verdwe
nen er maar ongeveer 11.3 millioen.
Voorts verdwenen 992 rantsoenen
postpapier en enveloppen. 1274 fles-
schen gedistilleerd, 6006 stuks toilet
artikelen. 5776 stukken chocolade
en dit alles in een maand alleen uit
pakettcn voor onze troepen".
Mariniers op de HBS
In Soerabaja is een avond-H.B.S.
tot stand gekomen, waar mariniers
cn militairen van de landmacht, die
ln Nederland of in de archipel hun
studies hebben moeten afbreken, nu
in de gelegenheid worden gesteld hun
einddiploma H.B.S. A of B te halen.
In liet kort
De Nederlandsch-Indische regee
ring heeft crediet-vergunningen ten
bedrage van meer dan 19.000.000 gul
den verleend voor het herstel cn de
vestiging van bedrijven in Batavia,
Soerabaja. Bandoeng. Medan, Sema-
rang en op Bali.
De stroom van vluchtelingen uit
Madoera blijff voortduren. Volgens
deze vluchtelingen Is de voedselpo
sitie op het eiland hopeloos.
Uit Atjeh verneemt men, dat on
geveer 300 geïnterneerden, voorna
melijk vrouwen en kinderen van
personeel van de K.N.I.L.M., zoo
spoedig mogelijk door de Indonesi
sche autoriteiten uit het kamp van
Lawesi Galagal zullen worden ge
ëvacueerd.
