Hitlers spel in 1938 Uit het dagboek van Ulrich von Hassell mooJid Zware bommenwerpers zijn „ouderwetsch" Houten huizen iu ruil voor visch en groente Medici zullen in Neurenberg terecht staan Radio-programma Jiddisch Theater 70 jaar onder getuige Atoomhom eischt snelle vliegtuigen 2 December 1946 I^ERLIJN, 17-0-'38 (in den rein ■*-' BerlijnWeimar) Internaiiu. iiale onweersstsmming Hier tc lande groeiende itialafse onder den druk van de heerschappij der Partij en van de vrees voor oorlog. Heydrich in Neurenberg weer „prachtig" als al- tijd\ De redevoeringen van Iiitler al lemaal even demagogisch, doorspekt met scherpe aimuallen op de hoogere standen, zoo b.v, de slotrede van den Partijdagdie op een wilden bulder, toon werd uitgesproken. Deze verhe vigde haaf tegen de hoogere standen is vooral veroorzaakt door de waar schuwingen, die de generaals (op Keitel na) tegen den oorlog hebbeii doen hooren. Hitler is zeer geladen tegen ze en scheldt ze uif voor „laf'*. Tegelijk neemt de afkeer van zelf standige karakters toeWie niet kruipt, heet hoogmoedig. Zoo ligt het ook in wezen mei T'tij. Heydrich heeft tegen Plessen in Rome nadrukkelijk gezegd, dat 'k bij de heeren algemeen voor hoogmoedig doorga en ook dat Ribbentrop mij niet mag. ïk heb "mijzelf de laatste weken steeds vaker de vraag gesteld, of men nog wel in dienst mag staan van zoo'n immoreel stelsel; daar staat echter tegenover, dat de kleine kan?, die men heeft, om er iets tegen te doen, nog weer veel geringer wordt, wanneer men „er buiten" komt te staan. Hitier heeft geluk WOENSDAG (14-9-38) 12.45 uur bij Hoeder, die ditmaal weer erg onder den in- druk was van Hitiers buitenlandsehe politiek. Hitler heeft, zoo zeide Rnc- der, nu eenmaal geluk en zonder dit vaart niemand wel Weliswaar had hij dp (valsche) tijding gekregen en een beetje te snel aan de verschillen de commando's doorgegeven, dat Tsjechoslowakije gemobiliseerd zou hebben en zich daardoor natuurlijk duidelijk in het ongelijk gesteld had. 's Middags liet hij (Raeder) mij het bulletin haastig logenstraffen. De feitelijke politieke situatie was Woensdagmorgen zoo, dat Hitlers rede van Maandag in internationaal opzicht, ondanks al zijn geweldig ge bulder, alle deuren nog had open ge laten en, alleen maar op het zelfbe schikkingsrecht had gezinspeeld. De recht óp haar doel afgaande brutali teit van Hitier heeft weer alle groote mogendheden, voor wie de oorlog iets is, waar ze geweldig tegen op zien, stap voor stap teruggedrongen, zoodat momenteel Engelschen en Franschen heel vreedzaam discus- sveeren over het plebiciet iefs. wat een paar maanden geleden door nie mand voor mogelijk gehouden zou zijn. Dat Hitler in werkelijkheid meer wil, is een andere kwestie. On danks dit step voor stap terugwijken van de Westelijke mogendheden was de toestand bij mijn aankomst zoo, dat de oorlog voor 90 waarschijn lijk scheen en wel, omdat Ribben trop en anderen er op de meest licht zinnige manier van overtuigd waren, dat Engeland niet mee zou doen. Maar toen kwam het groote thea terstuk van de reis van Chamber lain. Aan den eencn kant weer een reusachtig rucces van Hitiers lawaai- schopperij, maar aan den anderen kent foch ook de sterkst denkbare moreele pressie van Engeland op Duitschland Engelsch standpunt K was dien dag. aan- vankelijk zonder eenig vermoeden van wat er op til was. al leen bij Henderson aan het ontbijt* Henderson was zeer openhartig en vriendschappelijk. maar tegelijk ken nelijk opgewonden Hij zelte mij op een wijze, die jk wel gelöoven «ïoest. het Engelsche standpunt uiteen als volgt: in de eerste plaats probeeren uit alle macht, desnoods met het brengen van bepaalde offers, den vrede »e redden; in de tweede plaats, als Dulbchland Pr toe ove»" zou gaan om geweld te gebruiken en als Frankrijk zich gedwongen zou zien in te grijpen, onvoorwaardelijk met Frankrijk meegaan. Hij klaagde bit ter over Ribbentrop, wiens schuld het in de eerste plaats was. dat En geland en Duitschland nog niet nader tot elkaar waren gekomen en was overigens van meening. dat alles nog in orde zou kunnen komen, al" het Naziregiem maar niet in de heele wereld en speciaal in Engeland dien U geweldigen haat tegen zich opriep. Tenslotte kwam hij voor den dag met de mededeeling, dat hij een laatste groote poging had gedaan en van het Engelsche kabinet gedaan had ge kregen, dat het zou laten weten, dat Chamberlain bereid was om Hitier op te zoeken. Dit was den vorigen avond besloten en vanmorgen om 8 uur had hij Weizsacker en Woennann hiervan in kennis gesteld en hij wachtte nu op antwoord. Helaas was Ribbentrop al bij de hond en bij den Führer Vervolgens telefoneerde hij zoo. dal ik het gesprek kon hooien, mei Goe- ring in Kurinhall, zette hem de zaok uiteen en zej ongeveer: „U zult moe ten toegeven, dat het. hoogst belang rijk is. wanneer de zeventigjarige Engelsche premier bereid is, vandaag nog naar den Führer te vliegen". Goenng zou geantwoord hebben „natuurlijk" en vervolgens beloofd hebben, onmiddellijk naar Obersalz- berg te telefoneeren. Henderson, die nuj eerst op eerewoord liet belooven. dat ik niets zou loslaten verzocht mij. toen hij hoorde, dat ik 's avonds Keitel zou ontmoeten, aan dezen te zeggen, wat hij mij had uiteengezet. Dat heb jk ook gedaan en ik was bepaald verbaasd toen ik merkte, dat Keitel blijkbaar zeer verwonderd was over het feit, dat Engeland van plan was mee te doen in geval van een conflict. Over het gehcei toondc hij in dit gesprek heel weinig begrip van de politiek en gaf hij uiterst licht zinnige, kwajongensachtig onzake lijke kansrekeningen ten bestp ook voor het geval, dat Engeland zich bij onze tegenpartij zou scharen. W., aan wien ik dit vandaag vertelde, was van oordeel, dat Keitel doodeenvou dig te dom .was. om zulke dingen te begrijpen. Keitels familie loonde ove rigens een veel nuchterder begrip dan hij. Zoo vertelde zijn doehtei, dat velen van de jongere officieren de meening waren toegedaan, dat de „bruinhemden". die nu zoo'n grootcn bek opzetten, maar eens hef eerst in het vuur moesten worden gezonden. Chamberlains bezoek T RIJDAG 16, '6 middags v bij Woermann, die mij in 't kort verslag deed. van het resul taat van Chamberlain? bezoek. Rib bentrop was boos. omdat hij er niet oijgehaald vyas. In de bespreking had Iiitler „den afstand" van de Duitsche gebieden als hef eenige. wat er nu nog mogelijk was. geëischt. Het woord „volksstemming" scheen niet gebruikt te zijn Chamberlain zou voor zich persoonlijk begrip hebben getoond voor Hitiers opvattingen, hij had natuurlijk alle voorbehoud ge maakt wa, betreft zijn eigen men- schen zoowel als de Franschen. Weiz- siicker vertelde mij vandaag, dat Chamberlain, naar het schijnt, er zich niet de gewenschte duide lijkheid over had uitgelaten, dat En geland mee zou doen, als er geweld zou worden gebruikt, blijkbaar,, om dat hij den indruk had. dat de zaak nu verder een vreedzaam verloop zou hebben. Ik vroeg Weizsacker, of er gevaar was. dat de situatie in Tsjechoslowakije zich zou ontwikke len. dat daardoor een Duitsche inval in het land zou worden uitgelokt. Naar zijn meening was dit met het geval: de persberichten waren kunst matig opgeblazen en voor een groot gedeelte zwendel. Momenteel stond de barometer op vreedzame midde len Maar men was zich jn de hooge regionen zeer goed bewust. wat voor 'geschillen er nog allemaal konden ontstaan. Woermann bevestigde mij waj Weizsacker mij ook al gezegd had. dat Ribbentrop ab-oluut niet wilde gelooven. dat Engeland even tueel mee zou doen. In aansluiting hieraan vertel ik meteen, dat ik^kort voor mijn ver trek een onderhoud had met Eisen- lohr, die naar Duitschland geroepen was, om de Duitschc 'vertegenwoor diging in Praag „dunner" te doen schijnen, wat hij m. i, terecht afkeur de: juist nu hoorde hij daar te zijn. Hij was over de heele manier, waar- (Van onzen specialen verslaggever). DE regeering heeft 800 houten huizen in Oostenrijk gekocht en betaald met gedroogde groente en visch. De woningen, hoofdzakelijk bestemd voor de geteisterde ge bieden, zullen door de regeering direct aan getroffenen geleverd worden voor f 5000.De kosten van de ontbrekende fundeering, vloeren, schoorsteen, sanitaire installatie e.d. worden begroot op een gelijk bedrag, zoodat de totale prijs f 10.000.zal bedragen. Bij de financiering kan van over heidssteun gebruik gemaakt worden, zooals een ten deelo renteloozo hy potheek. Voor oorlogsslachtoffers bestaat een nog gunstiger regeling. De eerste serie van doze Wecnscho huizen wordt medio December in ons land verwacht. Do huizen hebbon een oppervlakte van 8 bij 9 meter Door de deur komt men in een flinke bal. Daar omheen bevinden zich ecji huiskamer van 4.30 bij 5 meter; een geriefelijke keu ken met een kelderkast of, indien gowenscht een kelder; een studeer vertrek, een garde-robe mot W.C. en trap naar boven. Via do woonkamer betreedt men een cethoek, welke mot en gordijn afgesloten kan worden. Do groote slaapkamer boven is ongeveer vier motor in het vierkant. Twee kleinere vertrekken kunnen vijf bedden bevatten en zijn evenals de groote voorzien van een kast. Omdat in de groote slaapkamer lits- jumeaux en een kinderbed kunnen staan, tyedt do woning dus aan een gezin met zes kinderen een onderko men. Ook een badkamer ontbreekt niet. Geen noodwoningen Goed in de verf gehouden gaan deze houten woningen jaren mee, zij zijn dus niet als noodwoningen te beschouwen. Integendeel, de 800 huisjes bieden niet alleen uitkomst aan enkoio duizenden bunker- en kippcnliokbewoners. Ook aan in etages opcengelioopto stedelingen bezorgen deze practisch ingerichte landhuisjes wensehdroomen begin nend mot.... „Even buiten dc stadsdrukte een vrij huis met een grasveld voor de kinderen in plaats van een twechoog-achterbalkon." Maar hoe krijgt men een toewijzing en tienduizend gulden? Tot slot enkelo critische opmerkin gen over de te kleine ramen en over- houtvcrspllling. Waarom, in plaats van heele houten huizen, geen planken voor steenen huizen gekocht.? Terwijl men zich alom inspant om hout door beton, ijzer, of ander materiaal te vervan gen. doet men hier het om gekeerde cn gebruikt men het kostbare hout voor muren. op cle zaak was aangepakt, zeer be zorgd en gedeprimeerd en hij was van oordeel, dat de affaire, ook al zou er nu nog een resultaat uif te voorschijn komen, op fien duur toch onmogelijk goed zou kunnen gaan, Berlijn somber 279'38. IN Berlijn een sombere atmosfeer, omdat de Sudetenkwestie toch niet zoo goed verloopt als- velen gedacht hadden. Hoewel do Tsjechen in prin cipe de toezegging hebben gedaan aan de Engelschen en de Franschen, om de Duitsche gebieden aan ons af tp staan, staan wij aan den rand van den oorlog, van den wereldoorlog, omdat Hitiers eischen inzake de pro cedure (onmiddellijk ontruiming van de Duitsche gebieden door dc Tsje chen en bezetting ervan door Duit sche troepen) voor de Westelijke mogendheden alleen al om redenen van prestige onaanvaardbaar zijn. In deze situatie, d.w.z gezien het feit, dat bet Duitsche ultimatum aan de Tsjechen -Woensdag 28 afloopf en, als bet antwoord hierop niet bevre digend is, de Duitsche mobilisatie, waarmee gedreigd is, staan de kan sen op oorlog negen tegen één. 's Morgens na aankomst trof ik in hotel Adlers Kanitz, die mij vertelde, dat de stemming volkomen chaotisch was nu iedereen zich plotseling be wust werd. dat het ernst was. Dohna- Finckenstein van de S.S. had hem juist verteld, dat ,.de anderen, Frank rijk en Engeland nl. ons hadden verraden, en dat wij nu gedwongen Wij geven vandaag het eerste t uittreksel uit „Vom cindern j Deutschland", het dagboek f van den Duitsclicii diplomaat en samenzweerder tegen Hit- ter, Ulrich von Hasselt. Het behandelt de internationale (risis in 193S, die ontstond j toen Hitier de aansluiting van het Tsjcchostowaakschc Su- I detengebied eisclite, en op j den rand van een oorlog werd j opgelost bij den „vrede" van j Miinclicn, waar de groote I mogendheden Tsjeclwstowa- kije in den steek lieten. Ik geloof niet, dat hij zonder meer Hitier zal steunen, maar ben van meening, dat hij, nu ieder duidelijk is, dat wij tegenover een machtige coalitie slaan, vroolijkweg alls op al les zal zetten, om dan vervolgens zelf als de vredestichter en de scheids rechter van de wereld naar Rome te rug te keeren. „Nu tegen ons?" ALS de zaak nu goed gaat („it is allright this time", zooals Chamberlain zijn volk toeriep» dan sleept Hitler de Duitsche gebieden in de wacht, boekt dus wederom een groot succes. De vraag is echter, of dit succes niet door het verloop een totaal ander ka rakter heeft gekregen dan zijn vroe gere successen. Hitier moet nu voe len, dat hij ons aan den rand van een oorlog tegen de hajve wereld heeft gebracht, en dat zij, die van den ernst van Engeland, enz. overtuigd waren, DE GROOTE VIER" VAN 1938 TE MüNCHEN. Vaai links naar rechts; Chamberlain, Daladier, HitlerMussolini en- zijn schoonzoon Ciano het bij het rechte eind hebben gehad. De wereld van de Duitschers ove rigens alleen dat gedeelte, dat be halve de ofLcieele Duitsche berichten ook nog iets anders heeft gehoord zal een viezèn smaak in den mond waren de Duitsche gebieden met ge weld te nemen." Ontbijt met Heinrici Popitz; Tischbein en Sybel in hotel Continental Zeer gedrukte stemming. Popitz uiterst bitter van meening, dat het nu met steeds grootere woede zou gaan tegen de „bovenlaag", zooals Hitier dat noemt. Ieder fatsoenlijk mensch. aldus Popitz. de man, die op dit oogenblik minister van financiën is. bevangt een physieke walging, als hij redevoeringen hoort van het kali ber van Hitiers laatste zeldzaam ge- meene speech in het Sportpalast. Vqpr het ontbijt zag ik Stausz, die een van de eersten uit den kring van de mannen uit het economisch leven was, die zich bij Hitier aansloot, maar nu diep in den put zat en walgde van de heele zaak. Lichtzinnig spel LATER sprak ik Ullo Osten. die lang als of ficier in Spanje was. Hij prees de Italianen en klaagde over den toe stand van ons legch waarvan de or ganisatie aan alle kanten mis was. Alle verstandige officieren waren het erover eens, dat bet lichtzinnig was om met het begrip oorlog te spelen. Een chef van den generalen staf heb ben wij sinds Beek zich mokkend (en eerlijkl) teruggetrokken heeft, heele- mpdl niet meer. Van Keitel weet men steeds beter, dat hij een zwakkeling is. die er heelemqal geen eigen oor deel op na houdt (Stausz was van meening, dat Keitel niet in staat was, de dingen ook maar te begrijpen). Brauchitsch zet zijn kraag op en zegt: „ik ben soldaat en heb te gehoorza men". Gisteren een kritieke.dag van den eersten rang. 's Morgens hak ik het gevoel, dat de situatie vrijwel hope loos was. Wij zaten in Wittenmoor bij Udo Alvensleben tezamen met Ka- meke vrijwel voortdurend aan de racHo. De Duitsche voorlichting over den toestand in hooge mate onwaar achtig, Men loochende kalmweg, dat cr een ultimatum gesteld en met mo bilisatie gedreigd wa?, alleen om niet te hoeven toegeven, dat er een verlenging van den termijn was toe gestaan. En net zoo werd ons ver zwegen, dat Mussolini op verzoek van Engeland tusschenbeide was geko men. Volgens de Duitsche radio was de amenkomst vandaag van de Vier aan een door Hitier vrijwillig geno men initiatief te danken Hoe zal Mussolini zich gedragen? houden en de haat tegen de metho den van Hitier moet diep hebben in gevreten. Zal het Hitier nu voor den eersten keer bang te moede worden rnet al zijn zgn. goddelijkheid? Ditmaal heeft hij niet, zooals bij al zijn vroegere groote coups vrijelijk zijn inspiratie, waarop hij blindelings vertrouwt, kunnen volgen. Men vraagt zich af, wanneer wat er gebeurd is hem in derdaad 'n zwaren innerlijken schok geeft, welke psychologische gevolgen dit dan voor hem zal hebben'. Wel kan zijn, dat hij dezen schok afrea geert door nog veel heviger te keer te gaan en wel naar binnen, d.w.z. tegen de gehate „bovenlaag", die hem aldoor maar gewaarschuwd heeft. Maar het is op het oogenblik nog niet te overzien, of wij niet voor een ander, veel belangrijker keerpunt staan. Opluchting Ebenhausen, 1 October 1938 A LLES overheerschend •f* en een van de wei nige echte dingen i- de geweldige op luchting van het Duitsche volk, of be ter, van alle volken, nu het gevaar voor oorlog is afgewend hoewel de Duitschers. althans dc groote meer derheid hunner, er geen vermoeden van hebben, hoe dicht zij eraan toe zijn geweest In Berlijn, Londen, Pa rus ep Rome worden de ..Groote Vier" met dezelfdestormachtige geestdrift als „peacemakers" ontvan gen. In materieel opzicht heeft de brutale politiek van Hitier een nieuw groot succes gehad Copyright N.U.D.). Nog uitkeering aan de ongehuwde moeders Vorige week is in de Tweede Ka mer een motie aangenomen, voorge steld door den heer Steinmetz (K.V. P.), die uitkeeringen aan ongehuwde moeders, bij zwangerschap en beval ling, krachlens de Ziektewet in de toekomst onmogelijk wil maken. Het is ons gebleken, dat omtrent de uit werking van deze motie eenig mis verstand is ontstaan Daarom volgt hier een nadere verklaring. Artikel 23. derde lid, van de Ziek tewet 1913 bepaald, dat met ziekte worden gelijkgesteld zwangerschap en bevalling. In de oorspronkelijke wet was de ongehuwde moeder met de gehuwde gelijk gesteld. Bij de be handeling van enkele wijzigingen m 1927 is een amendement-Aalberse aangenomen, dat beoogde deze uit keeringen alleen aan gehuwde moe ders te verstrekken. Bij besluit van 16 September 1940 verkreeg echter ook de on gehuwde moeder weer deze rech ten. De bedoeling van don heer Stein metz was dit „Duitsche insluipsel", gelijk hij het noemde, uit de wet te verwijderen. De motie was dus a.h.w. een uitnoodiging aan den minister van Sociale Zaken om, bij dc opstel ling van een nieuwe wet. met den wensch van de Tweede Kamer reke ning te houden. Op dit moment echter geldt nog het besluit van September 1940, d.w.z, nü hebben ongehuw de aanstaande moeders en dito moeders nog volledig recht op deze uitkeeringen. Indien de bedoelingen van den hefer Steinmetz m de toekomstige wet ge realiseerd worden, dan pas vervallen deze uitkeeringen. Komende weken zullen de Jood- sche schouwburgen in de wereld den zeventigsten verjaardag vieren van het jiddisch theater. Het joodschc theater werd gosticht door Abraham Goldfaden, die meer dan 30 stukken schreef. Eertijds mocht een Jood in Europa alleen maar zingen in de herbergen. Nadat deze bepaling was opgeheven ston den de Joden voor de moeilijkheid, dat een vrouw niet voor het voet licht mocht komen. Nieuwe hervor ming is in de eerste plaats te dan ken gewoest aan Goldfaden, die, uit Bijbel en Talmoed aantoonde, dat bet Joodsehe theater een taak lmd, zoowel or» cultureel als op amuse- mentsgebiod. Het Nijraeegsche Bachcomité, dat jaarlijks dc Mattheüs.passion heeft uitgevoerd, heeft nu ook hcslo. ten dit jaar voor liet eerst op 23 De cember a.s. onder leiding van Piet Tersloot het Weihnachts oratorium van Bach to zingen. Prof. dr. Leo Polak stichting Op 9 December a.s. - vil f jaar na den dood van prof. dr. Leo Polak uit Groningen in het con centratiekamp Sachenhausen zal do thans gevormde prof. dr. Leo Polak-stichting de bibliotheek van den overledene in bruikleen afstaan aan de Universiteitsbiblio theek to Amsterdam Er zal bij die gelegenheid een tentoonstelling worden geopend van oude drukken, uit deze boe kerij afkomstig. Dc Stichting voornoemd heeft tot doel het verschaffen van hulp of het verstrekken van toelagen aan studenten in de wijsbegeerte en psychologie. Rubberprijs verlaagd Teneinde den prijs meer in over eenstemming te brengen met den we. reldprijs heeft het Ned.-Indisch Rub berfonds den basis.inkoopprüs van rubber met ingang van 1 December verlaagd tot 75 Ned. Indische cent per kilogram «of 82 Ned. Indische cent per kilogram franco pakhuis iu oceaanhavens. Het exterieur van een Oos- tenrijksch houtehuisVan dif type heeft de Nederland- sche regeering .er 800 ge kocht. doer Anthony Berkely 35 IN den salon bleken slechts lady Milborne en de oude dame aanwe zig te zijn. Mevrouw Sinclair liet zich onmiddellijk in een stoel neer en ran een tijdschrift in de hand. De gas vrouw trachtte zoo goed en zoo kwaad als het g»)g het gesprek gaan de .e houden met opmerkingen over het mooie weer, maar toen zij be merkte, dat mijnheer Chitterwick on- rusug wa? en slechts met een half oor luisterde, stond zij op met de mededeeling, dat de heeren in de bi- blic'heek waren en dat hij zich waar schijnlijk wel gaarne bij hen zou voe gen. Mijnheer Chitterwick begreep, dat dc -lames hem ln ieder geval gaarne kwi.lt waren om iets teJiooren over het gesprek, dat mevrouw Sinclair me- hem had gehad en hij volgde de vrouw des huizes clan ook gewillig, toen zij aanbood hem den weg te wij zen. 9 Zij leidde hem dpor een steenen gang, door de hall en vervolgens weer door een andere gang naar een kleine, kamer, die. wat zij ook ge weest moge zijn. zeker niet de biblio theek was. Het was klaarblijkelijk de kamer van een vrouw. „Dit is mÜn eigen hokje", lachte lady Milborne, „waar ik mijn bloe men verzorg en zooveel rommel kan maken als ik zelf wil. U neemt me toch niet kwalijk, dat. ik U hier ge bracht heb? Ik wilde nog even met U spreken, voordat U naar de biblio theek gaat". „Oh, zeker", zei mijnheer Chitter wick weinig op zijn gemak. „Ik wilde U mijn verontschuldi gingen aanbieden voor de wijze, waarop ik U hier naar toe heb ge lokt, Maar ik wist werkelijk geen an dere uitvlucht te verzinnen. U moet weten, dat Judy een van mijn beste vriendinnen is U vergeeft het me toch?" En zij lachte mijnheer Chit terwick zoo vriendelijk toe, dat hij haar onmogelijk kon weerstaan, „Natuurlijk, natuurlijk. Ik begrijp hef best", stelde hij haar gerust, „En vanzelfsprekend kennen wij Lynn, haar man, ook goed. Mijnheer Chitterwick, U kunt niet meencn, dat U hem met zijn tante in het Picca dilly Hotel gezien hebt. Ik bedoel, niet werkelijk". ,,ik vrees, dat twijfel niet mogelijk is'", zei mijnheer Chitterwick eenvou dig. „Maar Lynn zou zooiets niet kun nen doen, zelfs niq< wanneer hij wil de. Hij is een lieve schat, werkelijk. Mijnheer Chitterwick, er moet een verschrikkelijk misverstand bestaan. Het ban niet anders!" En lady Mil borne pleitte zoo hartbrekend voor haar vriend, dat mijnheer Chitter wick. o$ hij wilde of niet, onder den indruk raakte Maar ja, wat kon hij doen, vroeg hij haar „U moet Uw verklaring omtrent de Een verslaggever van het A.N.P. heeft een onderhoud gehad met kolonel mr. A. M. Baron van Tuyll van Serooskerken, die als vertegenwoordiger van de Nederlandsche regeering bij de ko mende processen te Neurenberg zal optreden. ren, die in ons land een duiste re rol hebben gespeeld, een ge heel nieuw licht komt te vallen. Het bewijsmateriaal, dat kol. Van Tuyll aan het Tribunaal zal overleg gen, is sinds de bevrijding in ons land verzameld In vele gevallen zijn do gegevens afkomstig van Neder landsche medici, die zelf als gevan gene in concentratiekampen hebben doorgebracht. Ook \an rjiet-medische zijde zijn echter, aldus de kolonel, belangrijke inlichtingen verstrekt. Uitstekend werk is in dit ver band verricht door do Commis sie Opsporing Oorlosgmisdrij- ven, waarvan het bureau, dat onder leiding staat, van den commissaris der rijkspolitie, mr. Bijl, te Amsterdam, gevestigd is. Gevraagd naar den aard van het Tribunaal, dat zijn oordeel over de oorlogsmisdadigers zal vellen, deel. de baron Van Tuvll mede. dat dit een zuiver Amerikaanseh Tribunaal is. Generaal Taylor zal hierin, als opvolger van Jackson, de functie van openbaren aanklager vervullen. De Nederlandsche belangen- bii dit proces zijn reeds met generaal Tay lor besproken, die te kennen gaf. de aanwezigheid van een Nederlandse!) vertegenwoordiger zeer op prijs te stellen. Ook andere landen, o.a. Frankrijk, zullen een vertegenwoor. diger naar Neurenberg zenden. De gruwelen, die in het eerste pro ces tegen 23 Duitsche medici, die proefnemingen op levende menschen verricht hebben aan dc wereld be kend zullen worden gemaakt, noem de baron van Tuyll beestachtig. Bij bet doorlezen van de dossiers is men ontzet over de misdadige experimen ten die deze „medici" waaronder een vrouw op hun slachtoffers hebben toegepast. Kol. Van Tuyll noemde het doel van de Nederlandsche vertegen woordiging' te Neurenberg tvvoele- dig: Eenerzijds zal Nederland bewijs materiaal verschaffen aan het Tri bunaal, dat de oorlogsmisdadigers zal berechten, terwijl Nederland an. derzijds door het proces materiaal zal verkrijgen, dat van belang kan zijn voor de processen, die hier te lande tegen oorlogsmisdadigers ge voerd zullen worden. Vooral de laatste factor achtte Kol. Van Tuyll voor ons land zeer belangrijk, omdat de Duit sche beklaagden do gewoonte hebben de op hen rustende schuld van zich af to wentelen en op een ander te schuiven. Hierdoor bestaat de mogelijk, heid, dat op verschillende figu. identificatie intrekken", antwoordde lady Milborne prompt. „De rnan, dien U zag, kan Lynn niet geweest zijn. Ik denk, dat bet een ander was. U moet begrijpen, dat bet verschrikke lijk zou zijn, indien Lynn wordt op gehangen. terwijl hij even onschuldig is als U of ik". Het was geen gemakkelijke taak haar tP verzekeren, dat er van een misverstand geen sprake kon zijn en dat het voor mijnheer Chitterwick onmogelijk was. zijn verklaringen zonder eenige reden ie herzien. Het was niet gemakkelijk, maar op een of ander^ wijze gelukte het mijnheer Chitterwick toch en het was ocn be droefde lady Milborne, die hem en kele oogenblikken later aan haar echtgenoot, in de bibliotheek overle verde. Lord Milborne was alleen. Hij gaf mijnheer Chitterwick een sigaar cn een whisky, bood hem den gemakke- lijksten stoel aan en beproefde toer» op zijn beui zijn krachten op den reeds zooveel geplaagde, „Blü, dat de jongen hier op het oogenblik niet is. Ik had een woord je met Je alleen willen spreken, Chit terwick". „Oh?" was alles, wat mijnheer Chitterwick er uitbracht. „Judy Sinclair heeft al met je ge sproken, niet? Tusschen twee haakjes, je moet ons dat kleinp bedriegerijtje om je hier te krijgen maar vergeven. Het was met een goed doel". „Oh. ja zeker; natuurlijk", mom pelde mijnheer Chitterwick. Wordt vervolgd) De minister van Binnenlandsche Zaken heeft aan den burgemeester medegedeeld, dat het hem minder gewenscht voorkomt-, dat woonge deelten van boerderijen aan nlet landbouwers ter bewoning worden toegewezen. Voor' vordering van een gedeelte van de woongelegenheid of tegen in. kwartiering geldt dit bezwaar niet. herwaardeerd moet worden en men is het er algemeen 'over cons, dal althans op papier, de aanvalskracht veel sterker is ge worden. terwijl de defensieve vvaardo aanzienlijk is vermin derd. Van onzen luclitvaart'medewerker) LANGZAMERHAND dringt het ook buiten de teekenkamers van de Britsche en Amerikaansche vliegtuigfabrieken door, dat de groote luchtvaartmogendheden niet langer zoeken naar nog grootere, sterkere en zwaardere bommemveipers dan reeds in T945 gebruikt werden. In dezen laatstcn oorlog lieten zij van jaar tot jaar machtiger toestellen naar Duitschland vliegen, totdat met de Boeing Super Fortress, welke tegen Japan-Averd gebruikt in de laatste oorlogsmaanden, voorloopig de grens bereikt scheen te zijn. Wel waren er n°e grootere ontwerpen gemaakt en ook reeds door de regeeringon goedge keurd. doclv do ntoombom heeft een radicalen omzwaai in da nmterieel-polltiek der legerlei dingen veroorzaakt. liet gevolg is. dat er voor den bouw van nieuwe reuzenvlicgtulgon geen dollar en geen pond sterling meer wordt besteed. De groote vliegtuigbouwers kregen reeds in den winter 1914—15 opdracht a) hun krachten uitsluitend te wijden aan projecten voor een kleinen bommenwerper met een zoo hoog mogelijke snelheid. „Eitjes" van 6000 kilo Om dit tc begrijpen dient men zich tc herinneren, dat in 1910, toen do oorlóg bqgon, een hom van 100 kilo al een „behoorlijk gewicht** had en oen van 500 kilo zelfs ils enorm zwaar werd beschouwd. In 1941 werd de Duitsche industrio murw geslagen met bommen van meer dan 6000 kilo. De zware vicr-mo- torige Lancaster-vliegtuigen waren noodig om deze mon sters te vervoeren. De atoombom van nog geen 100 kilo heeft echter vernieti gender uitwerking dan het „eitje" van 6000 kilo. 1-Iet is daar om thans niet langer zaak om het grootste, doch om het snelste vliegtuig te produceren. De Glostcr Meteor, het schroef- looze vliegtuig, waarmee de hui dige w crcldsnelheidsrecords ge vestigd zijn, kan gemakkelijk twee atoombommen vervoeren cn is zoo snel, dat vrijwel geen Jager bij do verdediging eenige kans heeft. Zoo komen de verhoudingen voor het luchtwapcn geheel an ders te liggen. De bommenwer per van dc toekomst is zoo snel als een jager en kan op groote hoogten vliegen, zoodat do ver dedigende jagers ook nog in een zeer hoog tempo moeten klim men. Daarom moet bij den hui- digen stand van ontwikkeling der defensieve wapens de over rompelende aanvaller altijd suc ces hebben. Hij is to snel en vliegt te hoog voor het jacht vliegtuig. Afweergeschut kan wel afgedankt worden! v De 'militaire staven der groote mogendheden beseffen dan ook terdege, dat lvet luchtwapcn go- Vrijdag VRIJDAG 6 DECEMBER HILVERSUM I. 301.5 M. 8.18 Operaprogramma. 8.50 Voor de huis vrouw9.00 Yehudi Menuhin (Men delsohn): 9.30 Boston Promenade Orkest; 10.20 De Regfnboog; 10.50 Voordracht in Westfriesch dialect; 11.15 Voor de vrouw; 11.45 Familiebe richten Uit Indonesië; 12.00 18e Euw- sche Kamermuziek 12.30 Sport agenda. 13.15 Rcnova-Septet, 14.00 Kookkunst. 14.20 Omroep-Kamcr- orkett 15.30 De Nobel-prijs-winnaar voor literatuur: Herman Hesse. 15.45 Tango's en Rumba'?. 16-30 Tusschen twaalf en zestien. 17.00 ..The Ram blers". 17.30 Paul F. Sanders: „Ame rika en de muziek" 18.15 Orgelspel. 19.00 Denk om de bocht. 19.15 Neder landsche componisten der lichte muze. 19.30 „Ons Vrijzinnig Protestantsch Geloof". Mej. Dr. N. A. Bruining. 20.03 Het Amsterdamsch Strijkkwar tet. 20.30 Dr. J. F- van Royen: „De Bijbel en Openbaar Onderwijs". 21.00 Men vraagt cn wij draaien! 21.30 Buitenlandse!) Weekoverzicht 21.45 Accordeonorkest. 22 15 Jazz-uitzen- dinq 2315 Werken van Elgar. HILVERSUM II 415.5 M. ^.30 Morgenconcert. 9.00 Kleine geeste lijke koorwerken van Anton Bruck ner 9.50 Fritz Kreisler, viool (Brahms). 11.00 Zangduetten door Gu Dree'svan Vlietsopraan en Riek van Veen, al/. 1145 Orkestwer ken van Glazöenof. 1215 Giaconda- Ensemble. 13.15 Stichtsch Salon orkest. 14.00 Vioolrecital door Nel van Woerkens. 14,20 Van oude en nieuwe schrijvers: Margreeth Wolf jes 14 40 Rottêrdamsch pianokwartet. 15 30 Pianorecital door André Jurres. 16.00 Declamatie. 16.30 Stafmuziek korps. Amsterdamsche Politie. 17.15 Zwcedsch Mannenkoor. 17.30 Mando- linata. 18.15 All Round Sextet. 19.15 Zakenman en Prijspolitiek, door Drs. T. C. Hijzen. 19.35 John Mac Cormack tenor. 19.45 „Sociale zorg in de on derneming". 20.05 Bijbel en muzieki 20 40 Moeilijke teksten uit het Oude Testament. 21.00 Orgelconcert. 21.45 Composities van oude meesters. 23.00 Nieuwe Nederlandsche muziek. Lud- vvig Ottcn. 23.30 Werken van Bizet. Hoogenboom's worden uitgeleverd De Duitsche politie-autoritei- tcn in Frankfurt hebben de Am sterdamsche recherche toegezegd de gebrs. Hoogenboom, die ver- ducht worden van den moord in do ar.uoesstraat te Amsterdam en die door een toeval in Duitsch land werden gearresteerd, over veertien dagen naar Amsterdam te doen overbrengen. Hoofdin specteur Dijkstra hoopt hen dan met den derdon verdachte, L. M. van der Helm, aan kruisverhoo- ren te onderwerpen. Het stint wel vast, dat een van de drie de 61-jarige mej. A. M. Mai'sman heeft ge wurgd. Waarschijnlijk waren de andere twee daarbij aan wezig. - Van der Helm verklaarde na zijn arrestatie in begin Novem ber, dat hij' door een der gebrs, Hoogenboom bewusteloos was ge* slagen en eerst bijkwam, toen de oude vrouw reeds was vermoord. Het heeft intubschen weinig gescheeld, of het lot was do Iloogenboonis zeer gunstig ge zind geweest. Van der Helm, die er bij zijn arrestatie zeer ver vuild uitzag, kreeg een ernstige infectie, nadat hij onder toezicht der politie in een badinrichting was gewasschen. Hij werd in een ziekenhuis opgenomen en na en kele dagen gaven de doktoren alle hoop op. Zoo opende zich voor de Hoogenbooms de moge lijkheid alle schuld op Van der Helm te werpen, het tegendeel zou moeilijk te bewijzen zijn ge weest. Dc zieke stierf echter niet cn is thans reeds goed gevor derd op den weg naar volledig herstel. Recordhonger nog niet gestild Nel van Vliet, die Zondag het vijf de wereldrecord op haar» naam wist te. brengen, heeft verklaard dat zij over 14 dagen in het Sportfondsen had in Amsterdam een aanval zal doen op het wereldrecord 400 meter schoolslag, terwijl zij waarschijnlijk met Hannv Termealen enTet Koster, van Feggelln zal probeeren het we reldrecord 100 meter wisselslag te verbeteren. TUINKALENDER 5 DECEMBERBij het planten van boomen, heesters of rozen moet men dP wortels niet langdurig aan uitdroging door zon of wind bloot stellen. Vooral rozen zijn daartegen slecht bestand. Mochten de wortels van deze gewassen door eenige oor zaak zijn uitgedroogd, dan zetten men ze vóór het planten eenigen tijd in het water. Indien de grond nogal schraal en zanderig js dan is her wel raadzaam om een flinke hoeveelheid goede, zwarte tuinaarde in de plant- gaten aan te brengen. Nimmer plan- Ze men als het vriest. S. L.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1946 | | pagina 2