DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Soedirman wilde geen einde van bestand Van Mook wilde in '42 reeds groote wijziging FIGHTING JUDEfl Progressieve Amerikanen ©rganiseeren zich Waarom gaf U Van Mook zoo groote bevoegdheden? Kwestie-Buitenzorg wordt opgelost Spoedig opklaring op Sumatra? KNIP op 27 Jan. bijeen? Prof. Posthuma lid van de C.G.? Evert van Dijk zal niet meer vliegen Bakker knoeide met bonnen Londensche kabinet heeft zijn plan toen ter zijde gelegd imnrx Parade van de week Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 031 per week of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 et. UITGAVE VAN-DE£ST.{CHT.S»G^H«EvT PA."»R*CttQ>È Zaterdag 4 Januari 1947 Nr. 535 6e Jaargang Red. en Adm.: Snouckacrtlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Tclef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER MIR SJARIFOEDDIN, de repubiikeinsche minister van defensie, heeft verklaard dat dc rede van luitenant-generaal Soedirman van 26 December in geen geval beschouwd moet wor den als een bevel of ook zelfs maar als het kenbaar maken van de bedoeling een eind te maken aan het bestand en de maatregelen waartoe in verband met het bestand is besloten. de actie zoo goed als voltooid. De bevolking vluchtte in de richtin; Een officieele verklaring der re geering zegt voorts, dat de commis sie voor de politieke uitwerking van het bestand de kwestie-Buitenzorj heeft besproken met de leden van de commissie voor binnenlandsche zaken, dr. A K Gani. en Amir Sja- rifoeddin. Ook Sjahrir was daarbij tegenwoordig. Men besloot het bur gerlijk bestuur en de politie van de rejjubltek weer te doen functionnee ren zoodra de maatregelen in ver band met het onderzoek zijn be ëindigd. Met betrekking tot de an. dere diensten van de republiek zul len plaatselijke besprekingen worden gehouden ten einde de verhoudio; te regelen van die diensten tot de Nederlandsche autoriteiten. Gevechten bij Medan Over de militaire situatie heeft de Nederlandsche militaire woordvoer- :1ei te Batavia gisteren medege. deeld: Bij Medan moest van luchtmacht en artillerie gebruik worden ge maakt tegen repubiikeinsche troe pen, die waren opgerukt. De ver liezen aan Nederlandsche zijde be droegen twee dooden cn vijf gewon den. Op 31 December werden zij na bij den westelijken sector uiteenge dreven. Donderdagmiddag begonnen Nederlandsche troepen een actie op groote schaal ter beveiliging van de bebouwde kom van Medan en bet vliegveld tegen repubiikeinsche ar. tillerie en mortieren in de westelij ke en zuidelijke sectoren, binnen de op 7 December overeengekomen strook van twee kilometer buiten den stadsrand. Hierbij word lichte tegenstand ontmoet, doch meestal namen TRI en Lasjkar Ra'jat bij de nadering van de Nederlandsche troepen de vlucht. De rest werd ge vangen genomen of tijdens de actie gedood, o.m. een Japannees. Onder de gevangenen bevonden zich een officier en twee soldaten van de TRI. Om 4 uur in den middag was Dr. Van Mook heeft heden ver klaard het waarschijnlijk te ach ten, dat de gevaarlijk gespannen militaire atmosfeer op Sumatra spoedig zal opklaren. Gisteravond heeft do It. G. G. een bezoek ge bracht aan Sjahrir. waarbij zij den huldigen toestand volledig bespraken. Naar Van Mook me dedeelde, had hun onderhoud op vele punten opheldering ge bracht; hij zoowel als Sjahrir verzekerden, dat zij niet het voornemen hadden d© bestands- overeenkomst te laten varen en beiden spraken ook den wenscli uit, dat de huidige spanning zoo spoedig 'mogelijk zou worden weggenomen. Van Mook was verder van meening. dat dit een gunstigen invloed zou hebben op de meeningr in het binnenland tegen den tijd. dat het ontwerp- accoord van Linggadjati in het K.N.I.P. (voorloopig republi- keinsch parlement) zal worden behandeld. Zoowei Van Mook als Sjah rir verwachten, dat het K. N. I. P. het accoord zal aan vaarden. Van Mook verklaarde verder cïat de wederopbouw niet eerder kon aanvangen voordat de van conflicten vervulde atmosfeer ge heel was opgehelderd. Aan den anderen kant sprak hij echter de meening uit, dat cle huidige ge vechten werden veroorzaakt door ongeregelde Indonesische ele menten, die door Soedirmans on langs gehouden radiorede in aanzienlijke mate waren opge hitst. Naar het repubiikeinsche pers bureau Antara meldt, zal het K. N. I. p. (voorloopig republi- keinsch parlement) waarschijn lijk op 27 Januari t_ Soerakarta in plenaire zitting bijeenkomen. Ongevallen in 1946 bij de mijnen Blijkens een opgave van het staatstoezicht op de mijnen zijn in het afgeloopen jaar in het Lim- burgsche mijnbedrijf 35 doodelijko ongelukken gebeurd. Van deze ongevallen hadden er 28 plaats in cle ondergrondsche werken. Er waren zeven doodelijke on gevallen bovengrondsch. van de Nederlandsche troepen, waar zij onder bescherming werd geno men. Het Roode Kruis heeft voed sel en twee baadjes per persoon uit gereikt. Bij een actie op 28 cn 29 Decem ber bij Palembang waren aan Ne derlandsche zijde drie dooden en twee licht gewonden te betreuren. Tijdens de actie ontving het Chari- tas.hospitaal vele treffers van dc repubiikeinsche artillerie. De Hig- gingboot, die in de richting van Pladjoe voer, werd van den oever af met een zwaren mitrailleur be schoten; een inzittende werd ge wond. Verder werd een Nederlandsch vliegtuig door de republikeinen be schoten en zeven maal getroffen Volgens den republikeinschen bur gemeester, dr. Isa. had de rede van Soedirman een ongunstige uitwer king ten aanzien van den algemee- nen toestand gehad. Sinds Nieuw jaarsdag is het contact met de re. publikeinsche leiders verbroken. Van welingelichte zijde ver neemt A.P., dat prof. drs. S. Posthuma aangezocht is om als financieel expert toe te treden tot de commissie-generaal. Hij zou niet afwijzend staan tegenover dit verzoek. Prof. Posthuma is buiten gewoon hoogleeraar voor de vraagstukken van bankwezen aan de Economische Hooge- school te Rotterdam. Ministers en C.G. confereerden Gisteravond heeft de minister raad voor het vertrek van de com missiegeneraal naar Indonesië nog besprekingen gevoerd met cle leden der commissie. De bijeenkomst duur de van acht uur tot half elf. Evert van Dijk.j de bekende K.L.M.-piloot, is afgekeurd voor den vJiegdienst. Hij zal in K.L.M.-dienst blijven. Van Dijk, die op 23 Mei 1S93 te Delft werd geboren, werd 22 Decem ber 1921 gebrevetteerd. Hij trad op 1 Mei 1925 in dienst bij de K.L.M. Lang voor den tweeden wereldoorlog was hij reeds één der „luchtmillionnairs" der. K.L. M. en gezagvoerder op de Indië-route. Over Van Dijk zijn vele „sterke" verhalen in omloop, waarvan som mige in ^nkele boeken over de luchtvaart zijn vastgelegd. Wereld vermaardheid kreeg hij, toen hij door Charles E. Kingsford Smith als tweede piloot uitgekozen, met de Southern Cross" een drie-motorige Fokker F 7 op 24 Juai 1930 van Port Marnock in Ierland naar het vliegveld Habor Grace op New Foundland vloog. Dit was de twee de vlucht van Europa naar Ame rika. De eerste maal, dat het van Eu ropa uit gelukte, op 12 April 1928, waren het Hühnefeld, Köhl en Fitz- maurice die den tocht met succes ondernamen. Evert van Dijk kreeg vele onderscheidingen voor bijzon dere vluchten. Geysendorfer De nestor va-n de K.L.M.-piloten, G.*J Geysendorfer, geboren 1 April 1892 te Sliedrecht is herkeurd, evenals de piloot Snitselaar. Beiden werden goedgekeurd. De uitslag der keuring van Geysendorfer was zelfs beter dan die van den laatsten keer. Geysendorfer is eveneens een we reldvermaard K.L.M.-piloot, die o.a 1927 met den heer van Lear Black in een Fokker F 7 A, de H.N. A.D.P. de eerste retourvlucht Am sterdamBatavia uitvoerde, in 1933 met den „Panclerjager" een bijzon dere postvlucht naar Nederlandsch- Indië maakte en in October 1934 met Asjes deelnam aan de Mel bourne-race Gisteren hield de Koningin haar Nieuwjaarsreceptie in het Paleis op den Dam te Amsterdam. Ook de Russische ambassadeur V. A. Val kow en zijn echtgenoote bezochten onze vorstin. Bakkers mogen meel niet zeven Het is den bakkers verboden meel of bloem anders dan in de samenstelling, waarin zij deze grondstoffen ontvangen, tot brood te verwerken. Het ver mengen van meel en bloem voor bruinbrood of het vermengen van verschillende soorten bloem blijft geoorloofd. Deze maatregel is genomen om. dat de vraag naar kleinbrood en witter groot brood zulke afmetingen aannam, dat de bakkers daaraan niet meer konden voldoen, vooral niet toen de toewijzingen voor in- laudsch patentbloejn moesten wor den beperkt. Een aantal bakkers vond er wat op en ging er toe over uit het op toewijzing vorstrekte meel de zemelen te zeven, waardoor de broodjes uit witter meel gebakken konden worden. Het is duidelijk, dat daardoor de totale hoeveelheid voor brood be stemd meel wordt verminderd of dat nog donkerder, namelijk meer zemelen bevattende „gewone" broo- den worden gebakken. Bovendien ontstaat op deze wijze een oneerlijke concurrentie, waarin steeds meer bakkers aanleidiug vinden een con cessie aan den smaak van een deel van het publiek te doen. De Katwjjker logger KW 159 is istermorgen omstreeks zes uur ter hoogte van boei N F 9 met het Tho- lensche vaartuig 42 in aanvaring ge weest. Het Tholensche schip is ge. zonken. De bemanning is gered en door de KW 159 in Vlissingen binnenge bracht. een bijeenkomst te New York, belegd om een nieu^ve poli- tieke actie-groep The Progressive Citizens of America op te zetten, hebben na speeches van Wallace en anderen drie honderd gedelegeerden uit 21 staten die 10 groepen vertegen woordigen met 15.000 leden gestemd voor de vorming van de nieuwe organisatie. Onder hen bevonden zich de Na tional Citizens Political Action Com mittee (de NCPAC), de Independent Citizens' Committee of the Arts, Sciences ans Professions (de ICCAS P) en acht kleinere groepen. Wallace deed een aanval op den staat van dienst van de twee voor naamste Amerikaansche politieke partijen en verklaarde: De progres sieven willen een echt twee partyen- land en niet een land, dat bestiiurd. wordt door een imaginair, een par tijstelsel onder het mom van een twee-partijenblok. Hij drong aan op een duidelijke definitie van de po litieke doeleinden en zei. dat hij de voorkeur gaf aan de verkiezing van een door en door reactionnair in 1948, zooals die van Taft (senator Robert Taft van Ohio), boven die van een lauwen «betaal. Derde partij Wallace zei verder: de reaction- nairen hebben het door de wetge ving voor een derde partij moeilijk gemaakt aan den verkiezingsstrijd deel te nemen, maar de progressie- ven zijn van plan een twee-partijen, stelsel door te voeren, hoe dan ook. Frank Kingdon de voormalige voorzitter van de NCPAC en Jo Da vidson de voormalige voorzitter van de ICCASP, zijn als co-voorzitters van de nieuwe gioep gekozen. Tot vice-voorzitters zijn benoemd Gevolg van ernstigen zwarten handel Ruim een maand geleden kwam te Bergen op Zoom een ernstige knoeierij met broodbonnen aan het licht waarhij verscheidene burgers en militairen betrokken bleken te zijn. In verhand met het politioneele onderzoek kon tot op heden over deze fraude nog niets worden ge meld. Het staat vast, dat de bakker, die oe broodleverantie had voor het in Bergen op Zoom gelegerde garni zoen, regelmatig een belangrijk hoo- ger aantal brooden noteerde dan hij afleverde. Dit kon slechts geschie den met medewerking van be paalde militaire instanties, welke met de fourage waren belast. Op deze wijze werden niet alleen vrij aanzienlijke bedragen extra ver diend, doch hierdoor kwam de bak ker ook in het onrechtmatige bezit van groote hoeveelheden meel, wel ke hij voor clandestiene leveringen aanwendde. Verschillende militairen hebben in de extra winst gedeeld. Opmerkelijk is echter, dat zij over het algemeen van deze bedragen extraatjes kochten voor de man schappen. De bakker schijnt door al te uit gebreide clandestiene leveranties en door het feit, dat liy door leden van zijn personeel bestolen werd. ten slotte zoodanig in moeilijkheden te zijn geraakt, dat hij op een gegeven moment geen meel meer in voorraad had, toen hij brood aan de militai ren moest leveren, waarvoor hij reeds toewijzingen ontvangen had. De boekhouder van den bakker heeft aan de clandestiene practijken eveneens meegeholpen. Hij verkocht broodbonnen aan een juffrouw, die op haar beurt de waardevolle papier tjes naar de grens te Putte bracht, waar een bakker er wel raad mee •wist. Deze laatste leverde namelijk clandestien brood aan Belgen. Er zijn in tal van Nederlandsche plaatsen in verband met deze affaire arrestaties verricht. Het onderzoek, strekt zich ook uit tot het buiten land, omdat enkele militairen, die bij deze zaak betrokken zijn, inmid dels zijn verplaatst. Het laat zich aanzien dat nog meer arrestaties zullen volgen. Laguardia; Philip Murray, voorzit ter van de CIO; de zanger Paul Ro beson; Alexander Whitney, de voor zitter van de broederschap van spoorwegmannen; Elmer Benson, voormalig gouverneur van Minne sota en Frederic March, tooneelspe- ler. Porti voor brieven met Duitschland De verlaadde porti, welke gelden in liet z.j? grensverkeer met Duitsch. land, zb'n met ingang van 30 December 1946 vervallen. Met ingang van dien datum z'u'n die porti verschuldigd, welke in het alge. meen verkeer rnet Duitschland gelden (brieven t.m 20 gram 20 cent: per 20 gram meer 121/2 cent daarboven; brief kaarten 121/2 cent per kaart.) Prof. Gerbrandy over „Linggadjati" Prof. mr. P. S. Gerbrandy heeft Donderdagavond voor de radio, in zijn hoedanigheid van voorzitter van het „Nationaal Comité Handhaving der Rijks- eenheid" gesproken over: „Den ernstigen toestand, waarin wij ons bevinden na en in verband met het resultaat der debatten in de Tweede Kamer o\ Linggadjati." ^iet Nationaal Comité wil dat zijn actie wordt gevoerd met gees telijke wapenen. Het blijft ondanks de beslissin in de Tweede Kamer, ons goed recht, zoo zeide spr. om gemoti veerd vol te houden dat onze constitutie door daden der regee- ring bedreigd en aangetast'wordt. „Tegen die aantasting ons verzet ten is plicht", zoo vervolgde hij „wij hebben 't benauwend gevoel, alsof wij reeds maanden lang ons in een permanenten staatsgreep bevinden, waarbij een richting wordt gevolgd en daden worden gepleegd, die allerminst de in stemming des volks bezitten. Het drama is niet beëindigd door de beslissing der Tweede Ka mer. Ons wacht een reeks van ge beurtenissen, ontstellend verras sende misschien, een reeks van beslissingen ook, die. al is het laat, tot herziening van het beleid zullen nopen." Grondwetswijziging „Onze grondwet", aldus prof. Gerbrandy, wordt op dit oogenblik gewijzigd door een Nederlander: Hubertus Jo hannes van Mook, die mis schien meent dat het zoo moet, maar in wiens hart ze ker onze constitutie die ons nog dierbaar is, niet leeft." „Er wordt in de laatste dagen met veel woorden en begrippen gesold, maar waarmee het ergst gesold is, dat is met de radiorede van de Koningin, uitgesproken op 7 December 1942. Aan dit staatsstuk is onder an Regeering vraagt Gerbrandy: Naar aanleiding van de radiorede van prof. dr. P S Gerbrandy wordt van officieele zijde het volgende op gemerkt,: „Het is een vanzelfsprekend en grondwettelijk gewaarborgd goed recht -van iederen Nederlander, ook van prof. Gerbrandy, om in het openbaar vrij zijn meening uit te spreken over het, beleid der regee ring. Het is van den anderen kant een even goed recht der regeering om haar beleid niet.tegenover ieder, die zich als voorvechter van een andere beschouwingswijze opwerpt, doch slechts in de daartoe grond wettelijk aangewezen, door het volk gekozen colleges te verdedigen. Zij heeft haar beleid in de volksverte genwoordiging toegelicht en onge vraagd heeft deze zich in groote meerderheid achter haar voorne mens geschaard. De regeering gaat nu voort met den arbeid aan de uitwerking der overeenkomst op de thans gelegde basis, o.m. aan de voorbereiding van de ronde-tafel, conferentie, "terwijl uiteindelijk de koninklijke belofte van 7 December 1942 ook in een voorstel tot grond wetswijziging zal worden gegoten. De regeering meent echter wei ernstig protest te moeten aanteekenen tegen de denigree- rende wijze, waarop prof. Ger brandy heeft gemeend den met zooveel volharding aan zijn zware taak arbeidenden luite nant gouverneur-generaal, dr. Van Mook te moeten aanvallen. Wanneer het waar is, wat prof. Gerbrandy meedeelt over de voorgeschiedenis der koninklijke rede van 7 December 1942, wanneer hij dus reeds in dien tijd wist, wat hij thans meent over dr. Van Alook te moeten zeggen, dan mag de vraag wor den gesteld, waarom juist hij, destijds minister-president, dienzelfden dr. Van Mook, dien hij achtereenvolgens tot minis ter van Koloniën, tot luitenant gouverneur-generaal en weder om voor minister van Koloniën voordroeg, nog verscheidene jaren nadat de gebeurtenissen plaats hadden, waarmee hij thans zijn oordeel tracht te staven, als minister handhaafde. Sterker nog: waarom hij hem in October 1944, behalve tot minister van Koloniën tege lijkertijd tot luitenant-gouver neur-generaal voordroeg, dr. Van Mook dus meer machtsvol komenheid schonk dan ooit een minister van Koloniën of een gouverneur-generaal bezat en zich ten behoeve van dr. Van Mook een figuur veroorloofde, die hij zelf naderhand ais een „staatkundig monstrum" kwali ficeerde. Bovendien vraagt de re geering zich af waarom prof. Gerbrandy de toelichting in zijn radiorede gegeven op de koninklijke rede van 7 Dec. 1942 en die hij zelf blijkbaar van groote beteekenis acht voor een juist begrip van deze rede, aan de Staten- Generaal heeft onthouden toen hij deze in een nota op de hoogte stelde van de hoofdpunten van het regee- ringsbeleid in Londen. Tenslotte zij meegedeeld, dat" Je regeciing iu de nadere toelichting van prof. Gerbrandy geen aanlei ding vindt om haar overtuiging, dat zij uiets ongrondwettelijk voor stelde noch ïd strijd han.lelde met de bedoeling der koninklijke rede, te herzien". hu «xv in.K tbr .^uict tu jutt' wn n* %-w nrv orr-; trm •n-.m „a*.-, WARNING! l MtktV Vtf-J'l |<l;J ifc-AZ bf MtSrj WttK!4 H i, sr.},» Hitj 'fcsr ti tl: pstliïszs »T tlej{'i|. Ifc Ut xirrjliw StttTBtM M tj fxn) c:,' f>b NüiJteet *wii '■'.'■tu 'n 1* tv,) i! *iw. "RU fvt *-.|c t'i.t:sFVtf i! tt: jrtSJ» titstiZ» trvf U ïita iiu' ti tt otlf :j tt »lav ft- a i' «bi Dl/ is eert proclamatie van de lrgocn ■Zwat Leoemi. waarin, indien hef non- nis repen een Joodscken soldaat, die veroordeeld werd rot IS stokslagen, wordt uitgevoerd, elke Britschc offi cier me/ dezelfde straf wordt be dreigd Twee Britsche officieren zijn sedertdien reeds door de lrgoen ge kidnapt en fjegeeseld. (P.) deren, en daarmee kom ik op het „probleem-van Mook", voorafge gaan een voorstel van dr. van Mook. hetwelk neerkwam op het aanbrengen van een groote ver andering in de structuur des ko ninkrijk. Nochtans handhaafde dat ontwerp de eenheid des rijks Natuurlijk, want niemand, ook niet de Javaan Pangeran Soed jono minister zonder portefeuille in ons kabinet, wilde in 1942 aan die eenheid tornen," aldus Ger. brandy. Maar het kabinet stelde dit voorstel-V-n Mook terzijde. Het kabinet overwoog dat wij niet het recht hadden in een tijd, dat bijna alle rijksorganen waren ver lamd, op ons gezag een nieuw statuut van het koninkrijk als plan van ons uitgaande, ook al had het misschien goede kwali telten, aan de openbaarheid over te geven. Daarom beperkten .vij ons opzettelijk tot de radiorede van 7 December 1942. die in gerc serveerden vorm perspectieven opende, maar de concrete staats vormen volledig ter beschikkin liet aan de bestaande rijksorga- nen." Thans wil men het rijk verdee len door een contract met een speudo-republiek aan te gaan. Men verdedigt die verdeeling met een beroep op de koninklijke radio rede, die doelbewuster die eenheid stelde dan een ter zijde gesteld plan van dr. Van Mook van 1942 Plan aan de pers „Dr. Van Mook legde, tegen een uitgegeven consigne in, bij een toelichting, welke hij in Washing ton op de radio-rede zou geven vooraf aan vertegenwoordigers der pers zijn terzijde gesteld plan voor als een soort proeve, hoe de koninklijke rede kon worden ver tolkt. Ik kon en kan daarin niets anders zien dan een poging, om zijn terzijde gesteld plan toch van een stempel van regceringsgezag te voorzien." „Dit voorval", zoo vervolgde prof Gerbrandy, „toont duidelijk aan, hoe dr. Van Mook de neiging vertoont een schrede te doen bui ten de grenzen van het gemeen schappelijk besluit en van de ko ninklijke rede. welke wij allen als uitgangspunt wenschen. Ik be hoef verdere voorbeelden daarvan vanaf het eerste spreken met Soekarno tot aan het beruchte Linggadjati niet meer op te som men, ze zijn alle bekend." Dr. Van Mook heeft op bepaal de gebieden groote verdiensten ik denk o.a. aan de onderhande lingen met de Japanners in 1941. Maar hij heeft, in de laatste twee jaren getoond niet te zijn een Ne derlander, in -wien van nature werkt dat zintuig hetwelk grond wet en wet aanvoelt als barrière tegen machtsoverschrijding en willekeur. Tegen machtsover schrijding en willekeur welkq eerst voor enkelen, dan voor dui zenden, in het eind voor de rechtszekerheid, de vrijheid en veiligheid van millioenen fataal zou worden". De weg door de twee laatste ka binetten onder voorgaan van dr Van Mook, voert hoe langer hoe verder weg van het pad der ko ninklijke rede van 1942". Kwade genius Bevin" Het nationale verbond wan fabri kanten in de V.S. heeft bij het Ame rikaansche departement van buiten- landsche zaken geprotesteerd tegen de Britsche plannen tot nationalisa tie van de industrie in de Britsche zone van Duitschland, aldus meldt de „Washington Post". Zij hebben er op aangedrongen een „vliegende brigade" van Zwitsersche en Amerikaansche professoren naar Duitschland te zenden om'zoo „den sinisteren invloed van den kwaden genius Bevin tegen te gaan." Nat. Opsporingsbureau aan het werk Met, ingang van 15 December is de centralisatie van verschillende opspo ringsdiensten t.w. Afwikkelingsbu reau Concentratiekampen, Bureaux Opsporing Joodsche personen en de ctfdeeling opsporing ex-politieke ge vangenen van de Stichting '40—'45 tof stand gekomen. Al die bureaux zijn samengebracht in het Nationaal Opsporingsbureau. waarvan de werk zaamheden. onder supervisie \an het ministerie van Sociale Z3ken. zijn opgedragen aan het Nederlandsche Roode Kruis. Voor inlichtingen over vermiste personen van alle categorieën ex- politieke gevangenen. Joden, perso nen in Indonesië, in Duitschland te- werkgestelden enz. dient men zich mondeling of schriftelijk, uitsluitend te wenden tot het informatiebureau van hej Nederlandsche Roode Kruis. Vlamingstraat 2. 's-Gravenhage. De bladen ..Reveille" en „Appèl" zullen voortaan samengevoegd wor den uitgegeven door het Nationaal Opsporingsbureau. De Belgische minister van Invoer Paui Kronacker heeft met den Ne- derlandschen minister van Landbouw, Visschenj en Voedselvoorziening, s! L. Mansholt, op diens departement te 's-Gravenhage besprekingen gevoerd over de aspecten van de ..Food and Agriculture Organisation" der UNO en over de tarweconventie. DAT met het tot stand komen van het basis-accoord van Ling gadjati en dc aanvaarding daarvan in de Tweede Kamer het Indonesi sche probleem nog niet is opgelost, hebben de dagen rond de jaarwis seling ons wel duidelijk geleerd. Zoowel in Indonesië als in Neder land stuit hét accoord op verzet en het ziet er naar uit, dat zoowel hier als ginder de opposanten voorloopig nog niet het hoofd in den schoot zullen leggen. Dat wil dus zeggen, dat zoowel in Indonesië als in Ne derland de regeeringen, die de ver antwoordelijkheid voor de onderhan delingen dragen, telkenmale het ge vaar loopen, uit het eigen kamp een stuk tusschen de beenen geworpen te krijgen. Als dc onderhandelingen op een dergelijke wijze bemoeilijkt worden is de kans op mislukking niet denk beeldig. En mislukking der onder handelingen beteekent kolonialen oorlog. Laten wij ons daar toch goed van bewust zyn. Een aantal der op posanten zoowel in ons land nis in Indonesië is zich daar ook in derdaad van bewust; zij sturen wel bewust op een kolonialen oorlog aan. En een koloniale oorlog zou onge twijfeld bloedvergieten op grooten schaal beteekenen; onze jongens, die pas naar Indonesië vertrokken zijn of straks scheep zullen gaan, zullen dan inderdaad oorlog moeten voeren en ieder weet nu wel zoo langzamerhand wat dat zeggen wil. En zelfs indien Nederland er dan in slaagt na langdurigen guerilla- strjjd Indonesië te „onderwerpen" aangenomen ook dat de groote mogendheden zich afziidig zullen houden dan zullen wij nog niets bereikt hebhen, behalve dan, dat wij de Indonesiërs voor goed van ons hebben vervreemd. ZOOWEL hier te lande aLs over zee is een zeer sterke stroo ming, die tot een redelijk vergelijk wil komen. Dat deze strooming in Nederland overheerscht, is uit de aanvaarding van het accoord door de Tweede Kamer gebleken. In Indone sië valt de beslissing pas in de twee de helft van Januari. De twee groot ste Indonesische partijen, de Partai Nasional Indonesia en dc Mohamme. daansche Masjocmi hebben zich tegen het accoord uitgesproken. De P.N.I. heeft echter ook verklaard, dat zij zich neer zou leggen bij de beslissing van den Nationalen Raad. Iu dezen Nationalen Raad zijn de P.N.I. en de Masjoemi wel de groot ste fracties, maar zij hebben samen niet de meerderheid (112 van de 413 zetels; de socialistische en de com munistische partij, die vóór het accoord zijn, hebben thans elk 35 zetels). Er is een zeer goede kan» dat de Nationale Raad het accoord aan vaardt, zoödat. op de basis van Ling gadjati voortgebouwd kan worden aan de nieuwe constructie van ons rijk. Maar het moet duidelijk zijn, dat het met veel moeite gewonnen vertrouwen der Indonesiërs, steeds opnieuw geschokt wordt door de op posanten in Nederland, die zich niet bij de uitspraak van het Parlement willen neerleggen en wat dit betreft dus nog wel een lesje in de demo cratie kunnen gaan halen bij de P.N.I. in Indonesië. DE radio is de laatste weken keer op keer dienstbaar ge maakt aan dc propaganda voor of tegen Linggadjati en dc vrij wille keurige wijze, waarop het pro én contra in den aether verdeeld kon worden, heeft nog wel eens heel dui delijk getoond, dat het met de hui dige inrichting van onzen omroep totaal mis is. Dat zoowel pro als contra het recht moeten hebben zich te uiten is duidelijk. Maar dan moet dit gebeuren in een verhouding, welke in overeenstemming is met de politieke structuur van ons volk. Daar is thans geen sprake van ge weest. Eenige leiding in het radio debat was er niet. De Avro heeft zich opgeworpen als dc felste be strijdster van Linggadjati, maar welke politieke of geestelijke stroo ming deze omroepvereeniging in ons volk vertegenwoordigt is niemand duidelijk. Al met al heeft de radio veel meer anti. dan pro-geluiden laten hooren en daarmee van de stroomingen in ons volk een ver keerde afspiegeling gegeven, een andere ook bv. dan in de Neder landsche pers gegeven is. De laatste bestrijder van Ling gadjati via de radio was deze week niemand minder den oud-minister, president Gerbrandy, wiens stem in het debat als er dan achteraf nog debat zal zijn zeker niet mocht worden gemist. Een dag tevoren had echter de stem van onze Koningin door den aether geklonken in haar Oudejaarsrede. Ook zij sprak over Indonesië: „Moge het nieuwe jaar de nieuwe rechtsorde naderbij bren gen, waarvoor van verschillende zijden alle krachten worden inge spannen en welke alle ten goede mogen keeren, ieder zyn rechtmatig aandeel brengende in de geestelijke en stoffelijke welvaart." De Koningin staat buiten en boven het debat. Maar wy wilden toch hier haar rede, waarin zij haar verlangen naar „de nieuwe rechtsorde" tot uiting brengt, niet onvermeld laten. (Vervolg op oag. 2) Geleidelijk kouder Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilf, gel. dig tot Zaterdagavond Langzaam verder dalende tem peratuur. Matige, tijdelijk krach- tige ivind tusschen Zuid en Oost. Overdrijvende wolkenvelden. Geen neerslag van beteekenis. - ss v - r jniiKiiniiiiimiininnniiiinu

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1