Utrechtsche timmermanszoon werd tot Paus gekozen Welkom bij BRANDPUNTEN JONGEMAN Kasteleyn verliest eerste partij Brandhout verkrijgbaar ZOOJUIST ONTVANGEM aankomend vr. kantoorbediende 3 geroutineerde Correspondenten geroutineerden Correspondent Spaansch Uw braodlpent WINKELPAND csj^ 4 Dinsdag 28 Januari 1947 en Oudegracht, bijeen, om over de wijze waarop de stad haar \reugde over de pauskeuze zou toonen, te beraadslagen. Zijn eer ste besluit gold het houden van een receptie, om de burgerij gele genheid te bieden den oversten (burgemeesters) van beide raden „te congratuleren, eer te bewysen ende triurnphe te doen, ter eeren ende lieften,'voor de hooge onderscheiding, die aan een geboren burger van Utrecht was te beurt gevallen. Den volgenden avond werd be sloten, na overleg en in samen werking met de vijf kapittelen als vertegenwoordigers der geestelijk heid, vier dagen later (28 Jan.) een groote processie te houden en dan „mitten eerweerdige heylige sacrament, ende allen heyligen reliquien in aire manieren als 'sdage3 na Magdalene geschiet, binnen °m (langs) der stadt graft" te gaan, en „dat elck goet borger alsdan ter eeren goids. en allen heyligen reliquien, mit hemde toertsen voer in der p~o- cessien mede dair sellen moegen gnen." Bevolen werd dien dag verder als een Zondag te vieren, zich eerbiedig bij den stoet, die door de oversten en de raadsleden geopend zou worden, aan te slui ten. Tevoren moest iedereen de straat voor zijn huis van sneeuw, ijs en vuilnis zuiveren en vrij hou den en werden degenen die den dag door vechten, „perlement" maken, of „onsedicheyt mit snee- vloeken" ontwijdden, met „zware correctie" bedreigd, „want men dat scerper rechten sel dan op een anderen tijt." Op de bruggen der Oudegracht mochten vreugdevu ren worden ontstoken en de ver- vaardigers van het „scoenste vuer" zouden met twee vaten accijnsvrij bier beloond worden. De „Backebruggers" verwierven den prijs benevens een extra vat, maar ook de omwonenden van de Jacobs-, Volder-, Geerte- cn Gaard- brugcen hadden zoo hun best gedaan, dat elke groep met een vat bier werd beloond. Gratie voor bedevaart "LJOE het verloop van den dag was, is niet o\ergeleverd, wel dat de raad uitgebreide voorzorgs maatregelen had getroffen: „die overste (borgermeester) met die vive ende sömmighe vanden rade" zijn met 54 gehuurde ge zellen voortdurend doende ge weest „om die triurnphe te vol gen, off daer eenich twyst off geschee] gevallen had dé" en ver teerden onderweg zoo wat 13 gul den aan wijn en bier. „Neghen leghe (stads)dienres" hebben eveneens „vroech ende laet, nacht cr.de dach gelopen", om onbe hoorlijkheden te voorkomen. Dirk van Zuylen is met eenige andere hoeren uitgezonden „om die tri- Utrecht terug te keeren. Hij had zich reeds van een woonhuis ach- q ter het koor van den Dom verze kerd, doch in 1517 kocht hij nog een buis met hof in het rechts gebied van St. Pieter, welk huis vermoedelijk rechts van de tegen woordige inrijpoort van Paus huize aan de Kromme Nieuwe- gracht gelegen was. Hij bleek met dezen koop bijzonder ingenomen te zijn. „De heer gaf mij dat huis, waarop ik meer dan op alle an dere huizen van Utrecht gesteld was", schreef hij opgetogen aan zijn vriend, den Dordtschen pen sionaris Floris Oem. en met den aankoop kan Adriaan moeilijk* anders bedoeld hebben dan het verkrijgen van een goed en ruim huis in zijn geboortestad, waarin hij zijn levenseinde rustig zou kunnen afwachten. Zelfs toen hij enkele weken later (Juli 1517) tot kardinaal was verheven, schreef lrij schertsend aan zijn Utrecht- schen zaakgelastigde, mr. Joan nes Deel: „al werd ik ook paus dan zou ik het huis nog willen bouwen en in Utrecht verblijf houden." Een jaar Paus pAUS ADRIAAN heeft zijn -1- nieuwe Utrechtsche huis nooit bewoond, zelfs niet gezien. Mij stierf den 14den September 1523, nauwelijks een jaar nadat hij zijn hooge ambt had aanvaard en am per den tijd kan hebben gevonden de bedoelingen van zijn beleid te doen verstaan. Zijn voorloopig graf in de St. Pieterskerk te Rome droeg het Latijnsche opschrift, dat vertaald luidde: Hier rust Adri aan VI, die het voor het grootste ongeluk van zijn leven hield, dat bij regeerde. Deze woorden,die aan Adriaan Florisz. van Utrecht zelf worden toegeschreven, ken merken den grooten Utrechtenaar, die vóór alles menech was geble ven, doch telkenmale aan de op dracht gehoorzaamde, omdat hij meende de stem van den roepen den god niet te 'mogen weerstaan. Ook het pausschap had hij niet begeerd on hij zou liever, zooals hij nog den 15den Februari 1522 aan zijn reeds genoemden Dordt schen vriend schreef, „buyten pauselicke. cardinaelsche, ende biischoppelicko weerdigheyt" zijn gebleven, om in zijn „proosdye (van het kapittel van Oud-Mun ster) god te dienen." G A. EVERS' De eerste van de drie Barragepar tijen, welke nobdig zijn om den kampioen 2.e klasse groot biljart karlre 5/2 aan te wiizcn, werd he denavond te Rotterdam gespeeld. De uitslag luidt: Kessel 800 33 82 9.09 Kasteleyn 20G 33 7 6.2 umphe optie brugghen ende die vueren te besien, wye den prys hadde" en had hier en daar den goeden afloop van het feest ten koste van 30 stadsguldens beklon ken. Ook op andere wijze zon het stadsbestuur op middelen, om de verheffing van een Utrechtenaar tot hoofd der Christenkerk door goede werken te eeren: daags voor den feestdag werd twee mis dadigers, die ter dood veroordeeld waren, gratie verleend, mits ieder hunner een bedevaart naar Rome ondernam cn daar paus Adriaan dankte, omdat „die stat van Utrecht zijnre heylicheyt ter eeren hem zij n -1 ij ff gegeven heeft, ende bethoen dair off brengen, ende dat binnen drie maenden naestkomende". En nogden23sten Maart, daags na den derden Vas- ten-zondag. werd „om god te lo ven ende te danken" voor de pauskeuze, op het Buurkerkhof „eleken ermen mensche een wey- ten broet van enen halven stu- ver" uitgereikt. De koerier had den 29stcn Januari 8 Philipsguldens als belooning ontvangen, maar den lsten Februari werd hem met volledige instemming der gilden een jaargeld van 100 pond (gul den) toegezegd; hij keerde 4 da gen later met felicitatie-brieven van den raad en de kapittelen naar Rome terug. In het laatst \an September, nadat „Venroy's dienre" het bericht der kroning, welke den 31stèn Augustus plaats \ond, had overgebracht, werd weer tot het houden eener pro cessie besloten. Het eveneens den 26sten September in den raad, ge uite voornemen, om 's pausen „tytel, wapen ende naem voer den poerten in blauwen steen" te la ten zetten, schijnt niet tot uit voering te zijn gekomen. „Ven roy's dienre" was de bediende van Mr. Anthonis van Venroede, kanunnik in het kapittel van St. Marie, die blijkbaar Utrecht bij de kroning heeft vertegenwoor digd. De bode was nu met 5 kei- zersguldens beloond. Een ha is in Utrecht 1\/[R. ADRIAAN FLORISZ heelt altijd gehoopt, als hij zijn hoo ge opdrachten vervuld had, naar legen Oudegracht. Of daar vol doende ruimte voor zoo'n om vangrijk bedrijf aanwezig ge weest kan zijn, mag betwijfeld worden. Het geboortehuisje is later, ver- moedeljjk in de lSde eeuw, bij het aangrenzende pand aan de Oude- grachtzijdc, het tweede van den hoek der Brandsteee af. getrok ken, en de kamer die-met een portret van den Paus in den schoorsteenmantel was versierd, bleef in wezen, tot professor Kar- sien het huisje in 1843 kocht en de kamer liet wegbreken. Een vroegere eigenaar, de op 16 December 1732 overleden Henricus Bosch, had echter een zgn. paus- zaai naast de geboortekamer la ten inrichten, welke door de vol gende. eigenaren van het huis onveranderd bewaard bleef. In 1S67 werd het geheel door den aartsbisschop van Utrecht aange kocht en werd er de „Paus Adri- aan"-zustenschool gevestigd. Bij de algeheele verbouwing in 1911 kon de karakteristieke pauszaal met haar vroeg-18de eeuwsche be timmering moeilijk behouden blij ven, maar de schilderijen met tafereelen uit Adriaan's leven en een fraaie schoorsteenmantel wer den gespaard en op de eerste verdieping in de teekenzaal aan gebracht. Leermeester van Karei V In 1507, toen Adriaan de leer meester van den nauwelijks ze venjarigen kroonprins Karei (V) was geworden, huldigde de stad haar zoon door hem vier gebrand schilderde glasramen voor de kapel zijner bij die gelegenheid betrokken nieuwe huizinge te Leuven te schenken. Margaretha van Savoye, de tante van prins Karei, op wier aandrang de ver- eerende leeropdracht door haar vader was geschied, werd met een levenden zeehond bedacht, dien zij te ADtwerpen in ontvangst nam. Een andermaal, in 1519, werd de inmiddels tot kardinaal verheven bisschop van Tortosa van 6tadswege door een belang rijk geschenk in geld vereerd. De stad viert feest ÏVTOG in den avond van den dag, waarop de koerier Wil lem Hermen Ivorsgensse uit Rome de stad had bereikt, kwa men de oude eri de nieuwe raad m het Schoonhuis, het toenma lige stadhuis tusschen Steenweg DE VOORMALIGE PAUSZAAL aan de Brandsteeg te Utrecht VANDAAG is het vier-en-een-kwart-eeuw geleden, dat de Utrechtenaren in processie door de stad trokken, om een bij zondere gebeurtenis, die eenig in de stadsgeschiedenis was en zou blijven, op grootsche wijze te vieren. Op 23 Januari 1522 was een koerier uit Rome aangekomen met de tijding, ,,dat meyster Aryaen Florisse, geboeren borger t'Utrecht, cardinael deS tytels der heyliger martelaeren Johannis en Pauli, biscop van Derthusen, nu paus der heylige Christen kerken van Roemen gecoren is." Die verkiezing moet voor de Utrechtenaren een even groote verrassing zijn geweest, als ze voor de Romeinen bleek te zijn. Zoo min als de laatstcn gedacht hebben, dat een niet-Italiaan, een barbaar uit het Noorden, den stoel van Petrus zou bezetten, zullen de eersten vermoed heb ben, dat Adriaan van Utrecht, die zij als onderkoning in Spanje wis ten, tot die hooge plaats zou wor den geroepen. Tien stemmingen had bet con claaf, dat sedert 27 December 1521 in de Sixtijnsche kapel beslo ten was, reeds gehouden, zonder dat Adriaan als een ernstig can- didaat naar voren was gekomen; in den aanvang waren een enkele roaal twee 6temmen op hem uit gebracht. De verdere beraadsla gingen leidden niet tot voldoende overeenstemming tusschen de 39 aanwezige kardinalen; geen der achtereenvolgens besproken can- didaten kon het vereischte aantal van twee-derde der schriftelijk uitgebrachte stemmen verwerven. Als bet ware ten einde raad nam, vóórdat het elfde scrutinium op den 9den Januari zou beginnen, Giulio de' Medici, die eerst sterk voor de candidatuur van All es- san dro Farnese geijverd had, het woord, betoogende. dat het niet mogelijk was gebleken een paus uit de aanwezige kardinalen te kiezen. Zelf had hij drie of vier candidaten genoemd, maar ze waren afgewezen, en aan de door ^anderen voorgestelden kon hij om verschillende redenen zijn stem niet geven. Nu was het dus noodig een goeden kardinaal te zoeken, niet in het conclaaf te genwoordig. Dit voorstel vond al- gemeene instemming en op het verzoek zoo'n persoon te noemen, antwoordde de' Medici: kiest den kardinaal van Tortosa, een eer biedwaardig man van 63 jaar, die algemeen waardig wordt geacht. Bij de toen volgende stemming bepaalden 15 kardinalen hun keuze op Adriaan van Utrecht en onmiddellijk daarop maakten 11 anderen van het recht van acces gebruik door hun stem op hem PORTRET VAN PAUS ADRIAAN VI, naar een schilde rij van den Utrechtschen schil der Jan van Scorel over te brengen. Het vereischte aantal stommen, in dit geval 26, was verk-egen de beslissing nog onverwacht gevallen, tot verba zing van allen, tot misnoegeji van velen. In 1449 geboren Adriaan floriszoon was den 2den Maart 1449 geboren en volgens de overlevering zag hij in een eenvoudig huisje, een zgn. kamer aan de Brandsteeg, tusschen de Oudegracht cn den Springweg, het levenslicht. Zijne familie bezat daar eigendommen en bet is dus vrij zeker, dat de overlevering op waarheid berust. Weer volgens de legende, was zijn vader. Floris Boyensz., timmer man. naar de meening van ande ren scheepstimmerman op een werf of helling aan de nabij ge- LUNCHROOM UTRHCHTSCHESTRAAT 37, AMERSFOORT gams ONMIDDELLIJKE *3 VERLICHTINGEN i VERBETERING asthma, neus- verkoudheid. hooikoorts, bronchitis,! en moeilijke ademhaling Op den 29en Jan. 1947 zal het stoffelijk over schot van mijn echtge noot ANTHONIE HERMANUS HUIZINGA, worden overgebracht van Amsterdam Buitenvel- dert, naar het R.K. Kerk hof te Amersfoort, al waar de herbegraving zal plaats hebben om ongeveer 11.15 uur. Th. H. Huizinga Tommei Voor de vele treffende bewijzen van belangstelling ondervonden bij ons 25-jarig jubileum, betuigen wij hier mede onzen hartelijken dank. Inzonderheid aan de H.H. Regenten van de stich ting ,,De armen de Poth" en Burgemeester en Wethou ders onzer gemeente. D. F. v. KAMP H. v. KAMP— GIJSBERTSE De Directeur van Gemeen tewerken maakt bekend: De bewoners van de stra ten, aanvangende met de letters U, V. W, IJ en Z kun nen bij den portier, Achter Davidshof 2. een bon afha len voor 100.kg. stobben- hout. Overgelegd moet worden de distribuliestamkaart van het Gezinshoofd. •ooooooooooocooococ een kleine, zeer aparte collectie tasschen boxcalf en andere leer soorten verwerkt mei reptielenleer. (Slangen, cameleon, enz.) Alles geheel met de hand vervaardigd. Iets heel bijzonders! RECHTSCHEWEG 36-58 Geopend: 912Vj en 1^>6 oooooooooooooooooo Ruwe Handen Ruwe huid, Ruwe lippen PUROL Doos 30 ct. ^wtoCón met meer crème karakter, daarom geliefd door de vrouw - 40 ct. WIE WIL WETEN wat "m in 1947 boven z'n hoofd hangt, stuurt postwis sel groot f 2.50 met naam, geboortedatum en geslacht op het strookje van den post wissel JEA.N FAGEL, astro loog. v/d Meerstr. 1 Haarlem VOOR DIRECTE INDIENSTTREDING GEVRAAGD: voor alle voorkomende kantoorwerkzaamheden. Eenige kennis van boekhouden en vlot kun nende typen. Salaris f 100125 per maand naar bekwaamheid en ervaring. Brieven met volledige inlichtingen onder No. 2733 bureau van dit blad. Op de Export-AIdceling van de N.V. POLAK SCHWARZ'S ESSENCEFABRIEKEN te ZAANDAM is plaats voor: een Correspondent ENGELSCH FRANSCH en DUITSCH Gegadigden, die in één taal gespecialiseerd zijn, dienen toch de andere talen grondig te kennen. En voor een met grondige kennis van de moderne talen. Bij alle functies strekt diploma H.B.S. of O.H.S, tot aanbeveling. Leeftijd minstens 25 jaar. Eigenhandig geschreven brieven met opgave van leeft., opleiding en ref. te richten aan de afd. Personeel. Op oen aantal stations bestaat gelegenheid tot plaatsing van eenig* LEERLINGEN LIJNASSISTENT VerelschtenDiploma Mulo A o( B, HB.S. 3 J.c. ol een daar. mede gelijk te stellen diplome; geboren In de |aren 1918 t/m 1932; voldoend gezichtsvermogen. Zij. die een bril dragen gelleven niet te tolllelteeren. LEERLINGEN LOKETTISTE Verelschten: Diplome Mulo A of B, H.B.S. 3 J e. of een daer. mede gelijk te stellen diplome; leeftijd tenminste 17 Jeer doch Jonger don 23 jeer. Solllcltotles te richten tot de N. V. Noderlendscho Spoorwegen. Opleidingsschool to Utrecht. Voor adm. goed onderlegden (boven 20 jaar) wordt werkkring met goede vooruitzichten aangeboden. Brieven met uitvoerige inlichtingen en opgave huidig salaris onder no. 2748, Bureau van dit blad. ooc<xxxxxxx>o<xx><xkxx><x><x><><xxxxxxxxxxx> <xxxxx>ooooo<x>oo<x>o<x>oooooooooooooo<xx> in deze krant wordt gelezen in stad en land 000000%0000000000000000000000c/000~>oo* >00000000000000000000000000000oooooooz tot 20 woorden (150 3 x achlereenvt lgens f 3.50 elk woord meer 0 10 per olaatsing extra. TE KOOP GEVRAAGD Een goede divan; ook gaar. ne genegen te ruilen tegen een in prima staat verkee- rende baby-commode Terna. testr. 3. na 6 uur, event, met bijbetaling 2747 TE KOOP AANGEBODEN Te koop: Piano en pracht vos. 's Avonds na 7 uur. Ka. pehveg 60. 2719 Te koop: Een z.g.a.n, in. strumentmakers-draaibank 25 cM tusschen centers, geen transporteur, compleet met motor cn verder toebehooren, bij: N v. Delen, Rijksweg 44. Voorthuizen (Gld.) 2715 Een huishoudkachel geheel compleet. F. Geitenbeek, Sta. tionsstraat 509, Scherpenzeel. We hebben ontvangen: Zware kwaliteit beenpijpen f 9.65, dubbele bagagetasschen f 13 25, schooltasschen (leder) f 13.85, pracht heeren porto, monnaie's f 6.95. Alle kleuren schoencream, Fahner's ledoi-. handel. Arnh.str. 18. 2727 Anthraciet zonder Bon kunnen wij nog niet leveren. Maar wel drooge kachelblok- ken f 75 per 1000 kg. Franco thuis. P. Mater, Micreveldstr 66. Woestjjgerweg 56, tel. 5073 4502 2742 JE HUUR GEVRAAGD Zit. en slaapkamer gevr. voor direct door officier voor hemzelf en vrouw. Eet zelf in kazerne. Voorkeur voor na. bjiheid Kamp Laan 1914. Br. naar Lagendijk Marnixlaan 75. 2720 Gevraagd met Mei 2 gem. kamers en gebr. keuken voor 4 volw. Ina evac. met baby, omtrek A'foortZeist. Bric. ven no. 2651, bur. v. d. blad Echtpaar met 1 kind zoekt kamers met keuken of gebruik van keuken Br no. 2653. bur, van* dit blad. TE HUUR AANGEBODEN Kantoorruimte te huur on geveer 4x12 M. in het centr. van do stad. beneden-ver. dieping, geheel gestoffeerd cn eenig meubilair. Br. no. 2745 bur van dit blad. Ruime zit.slaapka'mer zon der pension. Goede stand. Liefst 1 heer of 2 vrienden. Br no. 2741 bur. van dit 'ol PERSONEEL AANGEBODEN .B.z'.a. nette veric-gcnwoor. diger'\oór bakkersbedrijf of eventueel iets dergelijks In het bezit van luxe éiuto met vergunning. Br. onder no. 2643, bur. y d blad. FERSONEEL GEVRAAGD H.H Koppers, heerenkapper uitstekend kunnende knippen cn scheren. Br. no. 2753 bur. van dit blad RUILEN Ruilen: Een nw. donker© heeren jas, kl m. voor een damesmantel z.g.a.n m 4S, Te koop, eenig linnen tafelda. mast. Br. no. 2743 bur van dit blad. LESSEN Dansschool Joop Snijders Korte Gracht 20, tel 5083 Vanaf heden inschrijvingen voor nieuwe lossen voor be. ginnenden. half gevorderden en gevorderden. Spec., tango, en Ri:niba-lesscn. Privé.lessen volgens afspraak 2730 Middenstandsdiploma 1947, Spoedopleiding voor roeerge. vorderden Aanmelding b\j H. Martens, Leeraar M.O. Boek-, houden, Celsiusstraat 77. Amersfoort. Eveneens oplei. ding voor practijkdiploma Boekhouden. 2726 Opleiding voor Midden standsdiploma en practjjkexa. mens Boekhouden. Adressen van geslaagden ter inzage. Inl. A. van Woudenberg, Berg. straat 36. 2728 Boksen en Jiu.Jitsu. Nieu we cursus vangt aan met Fe bruari voor beginners en ge- vorderden, opgave dagelijks aan de A'foortsche Sport school, Plantsoen-Zuid 10. 264S DIVERSEN Amicitia. Denkt aan: Ab.- concert 29 Jan. S uur, Willem Andriessen (piano), Carel van Leeuwen Boomkamp (cello). Losse kaartverkoop op den dag der uitvoering, van 10 1 uur, 2746 Verdwaald. jonge gr\jzo hond t'eef omg. schietbanon Leusderheide, ruige zwarte kop, korte staart, ronde hals. band met ring, naam Anja. Goede belooning Inl. Galvani. straat 24, Amersfoort. 2744 Door inruiling enkele goede 2e handsch kinderwa. gens aangeboden „Het Baby. huis". Kerkstraat 46 (Ap pelmarkt) Tel. 3697 2729 Wij Handhaven, ons prima werk voor het verven en re- pnreoren van lederklceding, vlug. goed en billijk en alles in één week terug. Het ver ven van tasschen. handschoe. nen en schoenen binnen 48 uur Geen verzendrisico. Alles op eigen ateliers: „Alver.i". Mo- torkleedingbedrijf, Kamp 34, Amersfoort. 2703 Mandoline. en guitaarclubje hebben nog eenige avonden of uren beschikbaar voor een voudige of kinderfeesten. Bil. lijke prijs. Brieven onder no. 264 1. bur van dit blad. Prima brandhout. Appel- en perenboomenhout„. Kachclklaar a f 42.50 p. 500 kg. Franco thuis J. v. d. Bor. Zwarte- broekerweg 42, Terbchuur. 2607 Opgericht 1890 Het hoofdkantoor der N.V. AMSTERDAMSCHE SUPERFOSFAATFABRIEK en N.V. VEREENIGDE CHEMISCHE FABRIEKEN te UTRECHT, Maliebaan 81 zal in verband met de feestelijkheden ter gelegenheid der herdenking van het 40-jarig bestaan der N.V Amsterdamsche Superfosfaatfabriek GESLOTEN ZIJN op 29 en 30 Januari a.s. RECEPTIE op 30 Januori, des namiddags van holf 3 tot half 5 in de Kleine Zacl von den Stads schouwburg te Utrecht, Lucos Bolwerk. met of zonder Depothouder te huur gevraagd. CHEM. WASSCHERIJ EN VERVERIJ S.C.S. Asselschestraat 2, Telefoon 5235, Apeldoorn Voor spoedige Indiensttreding te Utrecht wordt gevreogd een LEERLING-KLERK »ooi werkzaamheden op het terrein dor documentatie en statis tiek Verelschten- H.8.S 5 J.c. of gelijkwaardig diplomadiplome Stollïtlek strekt tot eanbevelmq; loellljd 22-25 |oar. De oon vangsbezoldlglng bedraagt 1950.- per jeer (1e loonklasse)t aanstelling boven het minium nlot uitgesloten. Sollicitatie» met efschrllten cijferlijsten aan de 2e Afdeellng van den Algemeencn Dienst der Nederlandtche Spoorwegen te Utrecht.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 4