Met Russische illegalen
op marseli in den Balkan
Carry Pothuis-Smit is
vandaag 75 jaar
Eindonderwijs of voorbereiding tot
de universiteit?
DAMMEN, door B. Springer
Radio-programma
Socialiste, feministejournaliste
schrijfster en... huismoeder
Vele jaren lid der
Eerste Kamer
NIET TWEE VLIEGEN SLAAN
IN EEN KLAP
Pleidooi voor het
Engelsch en de
moedertaal
moojtd
onder getuige
TUINKALENDER
Woensdag 12 Februari 1947
DE cosmischc wenteling der
tijden voltrekt zich langs
den weg van Gods eeuwige en
harmonische wetten. Wij aan
vaarden het als een axioma.
Voor u cn voor mij is een half
jaar een korte spanne tijds. Het
glijdt voorbij. Misschien als een
donkere wolk of mogelijk als
koesterende zonneschijn.
Voor den mcnsch die gezucht cn
geleden heeft in een concentratie
kamp van het „laarzenvolk", was
het een eeuw.
Ten slotte is alles .betrekkelijk.
1VÏ Russische vriend
-L» A Iwan was nu een half
jaar weg, sinds ik de valsche pas
sen voor hem drukte.
En dat halfjaar* was voor mij
een oneindigheid.'
Vele malen stond ik op het punt
het Oost-Pruisische gat, waar ik
de „zwarte kunst" beoefende, te
verlaten.
Mij dreef een innerlijke onrust,
een sport „haast-je-rep-je-koorts"
als of ik bang'was. dat morgen de
wereld zou vergaan en ik er niets
van te zien had gekregen.
Dat is een jeugdkwaal, een
„invasie" van ongeduld in jonge
harten.
H' R klinkt een schuchter
- kloppen op de deur
van mijn kamer. Een klein meis
je. schriel, mager, spichtig met
een paar stijve vlechtjes langs de
ooren, staat voor me.
„Moet Je b>i miJ zijn?". vraag
ik het scharminkeltje.
„Ich habe einon Brief fur DichP
„Dass ist sehr nett von Dir,"
zeg ik.
„Der Brief ist nicht von mir,
aher von cinem Herrn. Er steht
draussen. Du solist kommen, in
der Gartnergasse
Ik geef haar haastig een tien- jie( er heerlijk, zij
lingsluk. haren en kleine snorretjes.
pfenning:.
Iwan! denk ik en scheur den
brief open, schiet in m'n jas cn
draaf naar de Gartnergasse.
„Iwan!" zeg ik hijgend. „Ben je
het werkelijk?"
„Ja, maar spreek zachtjes. De
Pruisen zijn achterdochtig. Ik
durfde niet bij je komen, omdat
ik niet weet of er iets uitgelekt
is van de valsche passen die je
voor me gedrukt hebt!"
„Nee. ik heb het zetsel direct
gedistribueerd en alle misdruk
ken verbrand. Stel je gerust, Jk
ben erg voorzichtig!"
T WAN ontvouwt zijn plan-
JL nen. De ondergrondsche'
organisatie van het verzet tegen
de czaristische tyrannic is perfect.
Hij kan niet lang bij me bhjven.
hij moet nu contact krijgen met
zijn „revolutionnaire broeders" m
Zwitserland, waar de hoofdzetel
gevestigd is.
Mijn gozicht betrekt.
„Maar nu kan ik toch wel met
je meegaan!" meen ik.
„Als jc wilt! Maar ik mod ook
naar andere steden, W'eenan, Boe
dapest, Sofia. Ik moet het te voet
doen. Geld hebben we nog nw»t!"
„Dan ga ik mee. Ik heb al mc»«r
dan duizend kilometer afgelegd
en er vier paar „halfsleetjes" voor
gebruikt. En honger lijden daar
zie ik niet tegen op!"
Iwan knikt en zegt: „Dan is het
in orde!"
Zethaak en drukrollen liet ik
achter mij. De wereld moest be
slist verbeterd worden. Ik voel
me een pionier, een St. Joris, die
de draak van het onrecht zal
dooden.
HET is lente, de zon
schijnt. De hoornen bot
ten uit. Ik kan wel zingen als ik
naast Iwan loop. De wereld is
wijd. de wereld is mooi.
Als het de volgende paar dagen
uren aaneen „pijpesteelen" regent
zing ik niet rneer. Doch dat is
maar tijdelijk. In kleinere stadjes
slapen wij in goedkoope loge-
mentjes. Daar zit van alles bij
elkaar Het is een goed soort
schorriemorrie, dat ons precies
vertelt waar je moet oppassen
voor een moffen-gendarm. Zij lee-
ren ons de geheime taal der tee-
kens op schuttingen en muren die
er met krijt op geschreven zijn.
Het is een complete code van
waarschuwingen voor het zwer-
versgildo, alleen begrijpelijk voor
„ingewijden".
Dag aan dag gaan wij verder.
Overdag zweeten wij en trekken
onze jasjes uit, '6 nachts rillen we
in de bosschen wanneer wij on
der een boom slapen.
In de puszsa's van Hongar.je
Mijn vriend Iwan
(II)
door Jan Hendriks
j j/j 7 EERZIEN in de j
ww Gartnergasse. -
I Schapendarmen-diner. -
Bezoek bij „revolution- j
j naire broeders"- Goud- j
j transport naar Moskou. -
Stotteren of „de j
hik". - Reporter-aspira-
ties.
liggen we bij het vuur van her
ders en zigeuners. Zij deeien broe
derlijk met. ons hun „goulasch"
van schapendarmen en knoflook.
Ik verzeker u, een diner in de
„uitte zaal" van Krasnapolsky of
bij „de Poort van Cleef" te Am
sterdam. is een armzalig surro
gaat daarbij vergeleken.
MJN vrouw beweert, dat
ik haar dit nooit ver
teld heb en dat ze er geen ver
moeden van heeft gehad, dat ze
zulk een „aartszwerver"' had ge
trouwd. Ik heb haar nooit veel
verteld. Ik voel me zeer schuldig.
Ik bedoel om die schapendar
men met knoflook, waarvan ik
haar het recept nooit heb ver
strekt. Maar waar krijg jc van dat
goedje?
IN Boedapest maakte ik
kennis met Iwans „revo
lutionnaire broeders". Zij zitten
bij elkaar op een kleine mansar
de, onder de dakpannen. Ik vind
hebben lange
•hij
Zij voeren lange gesprekken
over Kant's „Kritik der reinen
Vernunft", over Tolstoi, Maxim
Gorki en Dostojewski. Vooraj de
laatste is een onuitputtelijke bron
van discussie. De gespletenheid
van dezen mcnsch is voor hen
het eeuwige probleem. Wat be
zielde de schrijver van boeken die
toen al in de geheele wereld ge
lezen werden om zich over te
geven aan het kansspel van de
roulette, met al de hartstocht van
een beroepsspeler? En waarvoor
hïj lango reizen naar Duitschland
maakte? Was dat nu speciaal de
Russische ziel?
Iwan weet de vrij simpele op
lossing te geven.
Dostojewski was een goedhar
tig mensch. Wanneer hij „iets"
bezat, gaf hij bet weg aan ande
ren die „niets" hadden. Daardoor
kwam hij in groote schulden, die
hem benauwden. Hij was ei^tc
eerlijk voor. Daarom trachtte ui
het „geluk" te dwingen...
Toen het woord „geluk" geval
len was ontspon zich een lang
gesprek over den zin daarvan en
of wij wel recht daarop hadden.
Mijn hemel, ik had ze wel alle
maal willen omhelzen. Maar van
hun organisatie kwam ik niet
veel te weten.
TOCH heeft Iwan den
band met 't ondergrond-
sche verzet vaster aangehaald, al
ontging mij het juiste inzicht.
Hun ontbrak echter de „nervus-
rerum", het geld, om spoediger
verbinding met elkaar te krijgen.
Maar Iwan 16 optimist. Hij
zegt, dat er ieder halfjaar een
trein met goudroebels naar Mos
kou gaat. De overval wordt voor
bereid en hij is er vast van over
tuigd. dat ze slagen zal.
Ik ben er beduusd van. Een
roofoverval op een trein? Dat ligt
niet in de lijn van mijn opvoe
ding in het huis van mijn ouders
in de A'msterdam6che „Pijp".
CERVTE. onvolprezen land
van natuurschoon.
Geestdriftig maak ik Iwan deel
genoot van mijn impressies.
Hij is den laatsten tijd zwijg
zaam en in gedachten, verstrooid
knikt hij.
Maar ik begrijp Hij heeft een
„mi6sie" en ik zwerf eigenlijk
maar uit passie en uit vriend
schap voor Iwan. Met geen stok
zou iemand mij van hem vandaan
kunnen slaan.
C ARAJEWO.
Het schot, dat de wereld
iji 1914 zou schokken tot in haar
grondvesten was nog niet geval
len. Die tijd lag nog ver af.
Aan de peripheric van de stad
gekomen rusten wij even uit bij
een droge greppel.
Wij hooren een vreemd geluid,
kreunen, dat bijna op jammeren
geleek, gemengd met Poolsche
vioeken. Wij gaan op zoek. Een
lange, magere kerel ligt in het
gra6 aan den kant van den weg op
zijn buik.
Tc zamen helpen wij hem op de
been en vragen wat hem scheelt.
„Buik meiniges ist kaput sehr
schlimm. Habe gefressen Pflau-
men mit Pitten. Bin krank sehr
viel 1"
Ja, dat is nu Wladeck uit War
schau, die het Duitsch radbraakt,
dat je er kiespijn van krijgt.
Hij heeft weken lang van prui
men geleefd die in Servië langs
den weg*groeien en de pitten
mee doorgeslikt. Maar dat „nam"
z'n raaae niet en ze kwam in
opstand.
Als hij snel spreekt en niet goed
weet, hoe zich uit te drukken be
gint hij te stotteren.
I N mijn jeugd heb ik een
A onderwijzer gehad, die
elke eeriste van de maand het
zelfde euvel had. Dat wisten wij
op school en maakten er grappen
over. Deze man had zich niet on-
gansch gegeten aan pruimen. Het
was voor mij een „psychologisch
vraagstuk", waaropa hij nu juist
op dien dag zoo stotterde.
Ik vermoed, dat deze onderwij
zer daarom zoo hevig gecmotion-
neerd was, omdat hij op „den eer
ste" zijn „salaris" kreeg cn niet
wist wat hij met „al dat geld",
(per week uitgerekend zeven of
acht gulden) moest beginnen.
Misschien krijgen de onderwij
zers van dezen tijd de „hik", bij
wijze van variatie.
WIJ draaien voor Wla
deck een sigaret. Hij
knapt er zienjderoogen van op.
Sindsdien is hij bij ons geble
ven, als „Dritter im Bunde". Hij
is de tegenpool van Iwan, die
weinig spréékt. Wlhdeck ratelt
den geheelen dag. Iwan verdraagt
het filosofisch, ik raak er de kluts
bij kwijt, want hij vertelt de
meest fantastische dingen.
Maar als goede kameraden ma
ken we geen ruzie als het ons
verveelt.
Als ik niets anders zeg als:
Ach, so! en Ach, ja, dan zwijgt
hij een poosje.
WIJ zijn nu dicht bij de
stad.
Op een groot veld is légeroefe-
ning. Wij kijken er naar, wij zien
soldaten heen en weer rennen,
vallen, opstaan, weer rennen.
Daverende commando's knette
ren als een onweer over hun
zweetende hoofden.
Iwan ziet mij aan. gejaagd, on
rustig.
Als hij uniformen ruikt begint
het litteeken op zijn wang, over
gehouden van de karwats van een
Kozak, te gloeien en wordt fel
rood.
Dc Pool Wladeck brengt gelui
den voort als heet sissen en bla
zen vqn een dolle kat. Hij is eens
lialf dood geranseld omdat hij in
Oost-Pruisen tegen een generaal
aan liep. Hjj is namelijk „kippig".
Nu, en ik kan een Pruis met of
zonder generaalsuniform „sowie
so" niet luchten, mitsgaders allen
die hun manieren imiteeren.
Er is dus gemeenschappelijke
afkeer.
"P\E directeur van het eer-
ste socialistische blad
„Recht voor Allen", heeft mij ge
schreven. Zijn brief lag poste
restante in Boedapest Hij vraagt
of ik ook oorlogsvoorbereidingen
gezien heb in den Balkan of in bet
toenmalige keizerrijk Óostenrijk-
Hongarije.
Hij verwacht een „reportage",
hoewel dit woord toen nojj niet
zoo algemeen bekend wag.
Ik zal er om denken, misschien
stuurt do redactie wel honora
rium. Want m'n schoenen zijn
totaaj versleten.
Roode kakelkip
„Een roode kakelkip'' noemde
men een anti-reuolutionnairc
zijde mevröuv) Carry Pothuis
Smit, zonder dat men haar ken
de) toen zij als eerste vrouw lid
van dc Eerste Kamer werd. Zij
bleek „een eenvoudiqe, beschaaf
de vrouw, een huismoeder met i
zachte stem, een bescheiden
figuur. Toen hoopte men. dat zij
(politiek tenminsteniet tot drie
kon tellen, maar ook dat kwam
niet uitZij bleek in dc zaken, j
waarover ze sprak, uitstekend
thuis." Zoo beschreef TP. K.
Vliegende bekende socialistic
sche politicus en auteur de i
thans 75-jarige.
~\f ANDAAG viert Carry Pothuis-Smit haar 75-sten verjaardag.
Voor groote groepen jongeren zal de naam van deze vrouw
niet veel zeggen maar bij de ouderen onder onze lezers zal hij
herinneringen wekken aan een lieve, bescheiden maar o zoo hard
nekkige en dappere strijdster voor de belangen der Nederlandsche
vrouwen in het algemeen en voor de arbeidersvrouwen in het
bijzonder.
VAN oorsprong onderwijzeres
(o.a. in het Burgerweeshuis te
Amsterdam) trok zij zich al spoedig
de belangen van het vrouwelijk huis
personeel en tde naaisters aan en in
de toenmalige vakorganisaties van
deze groepen deed zij jarenlang
prachtig werk. Via dit vakvereeni-
gingswerk leerde zij ook haar late-
ren echtgenoot, den diamantbewer
ker Sam Pothuis kennen, die later
zoo'n vooraanstaande rol in het Ain-
sterdamsche organisatieleven en do
gemeentepolitiek zou spelen.
Mevrouw Pothuis bleef haar*
taak: den strijd voor vrouwen-
IN* het thans bestaande middelbaar onderwijssysteem hinkt de
H.B.S. op twee gedachten. Zij geeft middelbaar eindonderwijs vol
gens den oorspronkelijken opzet, maar is ook de school die voorbe
reidt voor de universiteit, althans voor eenige faculteiten daarvan.
Dat zijn twee vliegen die men beter niet in één klap kan slaan.
Bij de noodzakelijke differentieering van het middelbaar onderwijs
kan men beter één middelbare school scheppen die eindonderwijs
geeft en die dan ook niet wil concurreeren met, de school die voor
bereidt voor de universiteit.
is uiteraard niets op tegen,
'dat leerlingen die dc voor de
universiteit voorbereidende school
hebben gevolgd, niet gaan studee-
ren na afloop van hun schooltijd.
Maar er moet één "type zijn. dat
voorbereidt voor het hooger on
derwijs. Waarom hiervoor twee
middelbare scholen in stand hou
den, terwijl er op ander gebied
oen totaal onvoldoende differen
tiatie is? Het ondcrwifs op de an
dere middelbare scholen moet bo
vendien niet vertroebeld worden
door concurrentiezucht met die
eene middelbare school, die dan
middelbare vooropleidingsschool
voor het hooger onderwijs zal zijn.
Om de „Miss-Blancihe"-plaquette
De wedstrijd om de „Miss-
Blanche*'-plaquette, georganiseerd
door het „Res. Damgenootschap"
en waaraan de sterkste Haagsche
spelers hebben deelgenomen,
heeft tot resultaat gehad dat P.
van Oosten en F. Gordijn beiden
11 punten hebben gescoord uit 7
partijen.
De eerste van de drie beslis
singspartij cn werd gewonnen door
F. Gordijn. Deze interessante par
tij volgt hieronder.
F. Gordijn (Wit)P. van Oos
ten (Zwart).
1. 33 29. 17-22; 2. 39-33, 11-17;
3 44-39 6-11; 4 50-44, 1-6; 5 32-28,
19 23; 6. 28x19, 14x23; 7. 31-27
Tot zoover was de partij gelijk
aan verschillende uit de match
Raichenbach-Springer (1937) De
Franschman vervolgde gewoonlijk
met 7. 35-30. De tekstzet is min of
meer een nieuwtje. 7. 22x31;
8. 36x27. 10-14; 9. 35—30, 20 25;
10. 30-24. Een soort van Roozen-
burg-opstelling. 10. 23-28! Een
belangwekkende voortzetting. 11.
33x22. 17x28; 12. 38-32. Interes
sant was de volgende verwikke
ling. 12. 38-33. 14-20; 13. 33x22,
18-23; 14 29x13. 20x29; 15. 34x23,
12-17; 16. 18-12!! 7x29; (gedw.)
17. 39-34, 17x28; 18 34x32. met
iets beter spel voor Wit. 12.
18-23; (gedw.) 13. 29x18, 13x31;
14. 37x26. ook gedw De opening is
buitengewoon* belangwekkend en
door beiden met bravour gespeeld.
14. 28x37; 15 41x32, 9—13. In
deze vrijwel gelijkwaardige stel
ling raakt Zwart den draad kwijt.
16 42-38, 12-18; 17. 46-41, 7-12;
18. 41-36 12-17; 19. 47-42. 5-10;
20. 42-37, 17-22; 21. 48-42, 14-19;
22. 40-35. 19x30; 23. 35x24, 10-14;
24 34-29!!, 4-9; 25. 39-33. 14-20;
26 37-31, 22-27? Beter is 9-14 enz.
27 31x22, 18x27: 28. 32x21. 16x27;
29 33-28 8-12; Zwart komt nu wel
in de verdrukking 30. 42-37, 12-17;
31. 28-23!!, 9-14; 32 44 39. En niet
32. 37-32. wegens 25 30; enz. 32.
38?? Verhaast het einde,
doch de Zwarte stand was moei
lijk. 33 23-19!!, 14x34; 34. 39x30,
25x34; 35 37 32, 20x29; 26. 32x3,
Zwart geeft op.
En aan die eene, voorbereidend
hooger onderwijs gevende, school
kan men dan de vrijheid laten
den gymnasiale of den lyccalen
vorm (e kiezen, zoodat aan leer
lingen. die hun keuze pas bepalen,
cenige jaren middelbaar onder
wijs gevolgd te hebben, niet den
pas is afgesneden. Behoeft het
nog betoog, dat ook deze scholen
door alle leerlingen van goeden
aanleg bezocht moeten kunnen
worden?
Latijn?
Buik meiniges ist kaput sehr schlimm
Wanneer er één inrichting voor
voorbereidend hooger onderwijs
is en d^noodzakelijke zuinigheid
laat ons eigenlijk geen ruimte om
er twee op na te houden), behoeft
men er ook niet aan te denken
één der klassieke talen (het La
tijn) op een andere middelbare
school te gaan onderwijzen, zoo
als een voorstel van gezaghebben
de zijde thans wil. Dat voorstel is
regelrecht een uitvloeisel van de
fout, dat er twee inrichtingen op
leiden voor de univerisitcit. Maar
in plaats dat men de fout in den
wortel aantast en het onnoodige
aantal van twee terugbrengt tot
één, gaat men de. zaak nog verder
vertroebelen door in den loop der
jaren ontstane doublure een per
manent karakter te geven!
Fransch
Als men het taalonderwijs
wenscht uit te breiden, komen
slechts de moedertaal en het En
gelsch in aanmerking. Dc moeder
taal, omdat het onderwijs in het
Nederlandsch altijd tekort geko
men is ten bate van het Fransch.
Het strikt zakelijk effect van het
onderwijs in het Fransch is vrij
wel nihil. Handel op Frankrijk
hebben wij haast niet en het ziet
er niet naar uit, dat deze in de
toekomst aanzienliik zal toene
men. Het cultureel effect is wel
veel geprezen, maar weinig bewe
zen en zeker niet economisch en
democratisch verantwoord. Ook
het onderwijs in het Duitsch heeft
geprofiteerd van den geringen om-
vancr van het onderwijs in het
Nederlandsch «in. Nederland!
De grondslag van velerlei cul
tuur is immers de moedertaal.
Dialctische of )a|atto uitspraak,
onvoldoende macht over de taal
in het mondeling en schriftelijk
verkeer blijven bovendien een bc.
lemmering bij het stijgen op de
Onderwijsvernieuwing II
door
dr. J. B. Drewea
maatschappelijke ladder. Meer
dan dat. In vele gevallen hebben
zij een promotic totaal verhinderd-
Engelscli
De rol die het Engelsch in het
wereldverkeer speelt, kan men
niet hoog genoeg aanslaan. Ame
rika, Australië, Britsoh-Indië en
Zuid Afrika zijn ontoegankelijk
voor hem die geen Engelsch kent-
In de handelscentra van China en
Japan speelt het Engelsch een be
slissende rol. Wij kunnen ons de
luxe niet permiteeren, dat wij met
souvereine minachting aan deze
werkelijkheid voorbijgaan. Het is
belangrijker dat wij twee midde
len om een cultuur te benaderen
perfect behecrschen (het middel
der moedertaal en dc macht over
het Engejpch) dan dat wij er vier
(Nederlandsch en de drie moderne
talen) zeer onvolledig of in het
geheel niet onder de knie hebben,
door versnippering van krachten
en door oneconomische besteding
van den tijd.
Wat noodig is
Wat do moderne maatschappij
dus eischt en wat de middelbare
school ook leveren kan, is naar
onze meening niet zoo zeer het
kweeken van karakters cn de ont
plooiing der persoonlijkheid als
wel de aanpassing van het mid
delbaar onderwijs aan de behoef
ten van den tijd.
Een economische democratie en
een efficiënte schoolwetgeving
zullen niet aan de school, die als
overheidsinstelling in dc eerste
plaats slechts onderwijsinrichting
kan zijn, cischen gaan stellen die
op het terrein der opvoeding lig
gen.
De weerstanden bij de reorgani
satie van het onderwijs zijn echter
ontzaglijk groot. Ieder schooltype
meent het algemeene belang het
beste te dienen door speciaal voor
eigen type te strijden. Iedere vak
organisatie van leeraren trekt aan
dc alarmklok als er van het eigen
vak een uur af gaat Moge de
Minister, die dit varkentje moet
wasschen. een open oor hebben
en een vaste hand. En alsjeblieft
een ambtelijk leven dat lang ge
noeg is om het wetsontwerp niet
nog op het laatste nippertje mee
te moeten nemen in zijn ambtelij
ke kist.
door Anthony Berkely 90
,U
heb* zeker nog nooit in een
heer Chitterwick?" Lady Milborne
lachte, nadat zij het wijnvraagstuk
met succes had opgelost.
..Eh neen", bekende mijnheer
Chitterwick. Zijn gelaatsuitdrukking
^cheen te kennen te geven, dat hij
het °°k nooit weer hoopte te doen.
,,Ze eten de mannen hier anders
heusch niet op", trachtte lady Mil
borne hem gerust te stellen, ,.wilt U
nog een cocktail?"
„Neen. dank U". antwoordde mijn
heer Chitterwick, ..het is heel vrien
delijk, maar liever niet".
Lady Milborne wenkte den kellner.
„Breng nog twee side-cars, als 't U
belieft". Zij schonk mijnheer Chit
terwick haar bekoorljjksten glimlach.
..Ik had nog trek en ik houd er niet
van alleen te drinken. U is toch niet
boos?" Indien een combinatie van
cocktails en haar eigen lach mijn
heer Chitterwick niet op zijn gemak
konden stellen, was lady "Milborne
van plan hem als onverbeterlijk te
beschouwen. Maar mijnheer Chitter
wick was niet onverbeterlijk en
maakte baar een vo°r z^jn doen zeer
charmant compliment
„En nu", zei lady Milborne na de
derde cocktail, „wil ik alles hooren.
Alles!"
zej mijnheer Chitterwick
vaag. „Ja. natuurlijk. Eh Mouse
is weer opgeknapt, vertelde U toch?"
„Ja. hij is weer bijna de oude. Ju
dy's dood v/as wel een verschrikke
lijke schok voor hem. maar hij be
seft nu. dat het zoo veel beter is,
dan <i eh. wel arrestatie en ver
oordeeling Ik veronderstel ten min
ste. dat zij veroordeeld zou zijn ge
worden".
„Me* Benson's getuigenis! Onge
twijfeld!"
„En wat zal er nu met hem gebeu
ren?"
„Hij krijgt beslist een zware straf.
Door zijn zwijgen, nadat de feiten
hem bekend geworden waren, maak
te hij zich medeplichtig".
Lady Milborn zuchtte. ..Ik kan het
nog maar steeds niet. gclooven, mijn
heer Chitterwick"»
„Het is ook bijna ongelooflijk", gaf
deze toe.
„Ik geloof overigens, dat U niet
geheel onschuldig bent aan het feit.
da* Judy vergif innam cn die beken
tenis naliet".
Het was mijnheer Chitterwick aan
•te zien, dat hij zich weinig op zijn
gemak voelde. „Werkelijk, lady Mil
borne
..Indien het vertrouwelijk is, zal ik
hei wel voor mezelf houden", verze
kerde deze hem. „nu. wat deed U.
mijnheer Chitterwick?"
..Ik eh h'm! Wel, het is
vertrouwelijk, maar misschien
Nadat met Benson had gesproken
en er van overtuigd was, dat deze
(zooals ik al verwacht had) geen an
der doel bezat dan zijn eigen huid
te redden en alle schuld op mevrouw
Sinclair te schuiven, zond ik Mouse
weg en telefoneerde van Riversmead
ui* naar Chiswick. Mevrouw Sinclair
was daar nog en ik vertelde haar
zonder omwegen, dat ik de waarheid
wist, dat »k niets anders kon doen
dan de zaak in handen van de poli
tic te geven, maar dat ik dit nog
Wilde uitstellen tot ik in Londen ge
arriveerd was, wat een kwestie van
hoogstens een uur of drie kon zijn.
En ik moet bekennen", zei mijnbeer
Chitterwick met een schuldigen blik
in zijn oogen, „dat ik duidelijk liet
doorschemeren, dat een poging tot
vlucht doelloos zou zijn en zij daar
om beter naar een ander middel om
aan den galg te ontkomen kon uit
zien. Zij aanvaardde de nederlaag".
Mijnheer Chitterwick zuchtte, terwijl
hij aan d^t verschrikkelijke gesprek
dacht. „En wat die bekentenis be
treft; ik gaf haar te verstaan, dat Z'.i
die moest achterlaten in ruil voor de
ongeoorloofde concessie, welke ik
haar deed en zij stemde er onmiddel
lijk in toe. Zij scheen niemand eenu
gen haat. toe te dragen, zeker haar
man niet en zelfs over Benson sprak
zij geen kwaad woord. Zij moet
rechtstreeks naar Queen Ann's Gate
gegaan ztjn. daar haar bekentenis
hebben egschreven en ten slotte
Pruisisch zuur hebben ingenomen".
(Wordt vervolgd
DONDERDAG 13 FEBR.
HILVERSUM I 301,5 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
9.00 Uit onzen muziékkalendcr.
10.00 Leger des Hcils kwartier.
10.15 Morgendienst. 11.45 Berichten
uit Indonesië. 12.03 Zangrecital.
12.30 Amusementsorkest. 13.50
Vrouwen-varia. 15.00 Nederlandsch
Harmonie Orkest. 15.30 Zangreci
tal. 16.45 Omroepkamerorkest.
17.30 Canadeesche componisten.
18.30 Strijdkrachten. 19.45 Dc Re-
geeringsvoorlichtingsdienst ant
woordt. 20.08 Ontspanning na in
spanning. 23.00 Nieuwe Nederland
sche muziek.
HILVERSUM II 415.5 M. 7.00
Nieuws., 9.50 Arbeidsvitaminen.
11.00 De Band van H. M. Grenadier
Guards. 12.00 Quartet Francais
o.i.v. Frangois Pourcel. 12.30 In 't
spionnetje. 13.15 Metropole-orkest.
11.20 Kamermuziek. 15.20 „Repri
ses". 16.10 „U kunt het gelooven
of niet!" 16.15 „De Camera loopt".
17.00 Avro-Kaleidoscoop. 17.30 „The
Skymastcrs". 17.50 Rijk over zee.
18.15 Het Renova-Scptet. 18.46
Sportpraatjc. 19.15 Jong Nederland
om de ronde tafel. 19.30 Radio
Volksmuziekschool. 20.15 Beetho
ven-concert. 21.15 „Dokter Clitter-
house", hoorspel. 22.45 „Nederland
in de Wereld".
rechten en vooral, de opvoeding
der meestal hoogst onontwikkel
de arbeidersvrouwen trouw.
Toen dan ook het blad „De Pro
letarische Vrouw" werd opge
richt nam zij de redactie in han
den. Ruim 35 jaar leidde zij het
blad geheel „con amore".
V rou wenki esrecht
Dat de strijd voor het vrouwen
kiesrecht haar bijzondere belang
stelling had is begrijpelijk. Toen in
1919 't wcetsontwerp-Marchant -door
het parlement was aangenomen was
dit één der gloriedagen uit haar le
ven. Het passief vrouwenkiesrecht
was reeds een jaar eerder van kracht
geworden; gevolg daarvan was dat
de sociaal-democrate Suze Groene-
weg als eerste en eenige vrouw in de
Tweede Kamer zitting nam.
In 1920 kreeg mevrouw Pothuis
deze „functie" in de Eerste Kamer.
Het is grappig te lezen hoe men op
haar benoeming reageerde. „De
Voorhoede", een anti-revoluüonnair
blad uit die dagen, schreef: „Liever
een roode kakelkip (tot lid van de
Eerste Kamer) dan een man van die
pe studie en levenswijsheid als prof.
Diepenhorst! Wat betcekent ook stu
die en levenswijsheid in onzen tijd.
Wie het hardst en 't luidruchtigst
kakelt heeft het meeste gehoor.
En waar zou men dan beter zijn
keuze on kunnen laten vallen dan
op een vfbuwelijke socialiste!"
„Geen „kakelkif?'
„Het was voor de in groote meer
derheid conservatieve oude heeren
in den Senaat zeker een zonderlinge
ewaarwording in hun midden deze
eenvoudige, bescheiden huismoeder,
die zoo niets, maar dan ook heele-
maal niets leek op de voorstelling,
die de meesten hunner zich van een
socialistische vrouw hadden ge
maakt. te zien verschijnenEen
socialistische vrouw, redactrice en
spreekster voor openbare vergade
ringen,. wel dat moest toch alwel
min of meer een feeks zijn, in alle
geval een blauwkous, met mannelijk
eb aar en krijsende stem. En daar
verscheen een eenvoudige, beschaaf
de vrouw, een huismoeder met zach
te stem. een bescheiden figuur," zoo
eeft. W H Vliegen in „Die onze
kracht ontwaken deed", een beeld
der intrede van mevr. Pothuis in de
Eerste Kamer, waar zij ruim zeven
tien jaar lang als eenige vrouw zit
ting had.
Hoe belangrijk mevr. Pothuis haar
strijd voor het vrouwenkiesrecht
achtte blijkt wel uit een citaat, ont
leend aan het opstel in het boekje:
..Wat deden de vrouwen met haar
kiesrecht?"
Principieeler houding
.En heeft het algemeen vrouwen
kiesrecht, dat de politieke belang
stelling en het politieke inzicht on
der de vrouwen zoo vergroot heeft,
waarschijnlijk ook niet meegewerkt
om de vrouwen principieeler en
daardoor standvastiger te maken
gedurende de oorlogsjaren? Want
ieder zal moeten toegeven: over het
geheel was de ljpudinf der vrouwen
dat opzicht voorbeeldig. Het
vrouwenkiesrecht blijkt, een zegen
le zijn voor de samenleving, een
verrijking van de beschaving!"
Ook als schrijfster is mevr. Pot
huis bekend geworden. Naast een
paar kinderboeken schreef zij twee
romans voor oudere meisjes („Ver
trouw de toekomst" en „Oorlogs
dagboek van een Hollandsch meis
je").
Het pleit toch wel voor de
groote vitaliteit van deze thans
75-jarige vrouw, dat zij dit laat
ste boek grootendeels in den
hongerwinter van 19441945
schreef, toen zij zelf ook in he
vige mate ondervoed was.
Spontaan en frisch
Wie haar persoonlijk goed kent,
zooals de schrijver van dit artikel,
bewondert nu nog in deze hoogbe
jaarde vrouw de geest.elijko activi
teit en de spontane, frissche wijze
aarop zij reageert op de groote
vraagstukken vaq dezen tijd. Het
schrijven heeft zij nog niet verleerd
zocais blijkt uit menig helder arti
kel in „Wij vrouwen", het vrouwen
blad van de P.v.d.A.
De leeftijd der zeer sterken heeft
deze „feministe" en socialiste, dit
eerste vrouwelijk Eerste Kamerlid
bf reikt, de frisehheid en de spon-
taniëteit der zeer jeugdigen heeft
zij behouden.
J. Vées.
Residentie-orkest terug
Gisteravond is het Residentie
orkest na een succesrijk verblijf in
Parijs in dc hofstad teruggekeerd
Men was opgetogen over dc ont
vangst cn over het prachtige con
tact met het publiek De beide
jeugdconcerten worden dbor 6000
jongens en meisjes bijgewoond. Het
geheele orkest werd in de groote
feestzaal van het Stadhuis ontvan
gen, waar de vice-president van den
gemeenteraad de musici toesprak.
12 FEBRUARI. ln iederen tuin,
waarvan de grond gocj is, kan ook
wel rabarber worden geteeld. Ze
wordt bij voorkeur zoo vroeg moge
lijk geplanthetzij reeds in het lafe
najaar of in den winter. Goede soor.
ten zijn: Paragon. Goliath en Victo
ria. JVil men reeds zeer vroeg ra
barber oogsten, dan plaatst men
reeds in den winter over de plant
een kist of mand met den bodem
naar boven. Daar omheen wordt
dar, nog wat ruige mest of andere
nugte aangebracht. Onder die kist
of mand komt dc rabarber weldra
tot ontwikkeling. Voor deze metho
de gèbruike men alleen de planten,
dret reeds een of meer jaren ter
plaatse in den grond staan. S. L.
