Vliegtuig-offensief tegen de
geluid-barrière
Welke beteekenis heeft
Le Corbusier?
Vier seconden beslissen
over roem...of dood
Critiek op een
artikel
De schrijver
antwoordt
Vliegtuigen brengen hulp
in dezen „ijstijd"
D'
Sparen moet aantrekkelijk
worden gemaakt
Radio-programma
Misdaad beleeft „hausse
in Amerika
Bommen voor een
vreedzaam doel
Voorzichtig met
conclusies
2
Donderdag 20 Februari 1947
poooooocxx>cx»oooaoocwocooocoooroao
(Van een bijzonderen medewerker)
Eerst wanneer het vliegtuig de snelheidsgrens van het
geluid gepasseerd is J<an de mensch zeggen, dat hij het
luchtruim overwonnen heeft. Het wereldrecord van captain
Donaldson van 991.5 KM. per uur blijft nog 200 K.M. onaer
de geluidssnelheid, die echter niet constant is cn. afhankelijk
van temperatuur en luchtdichtheid, op 20 K.Al. hoogte
„slechts" 1000 K.M. bedraagt, een snelheid, die het mo
derne, schroefloozc straalvliegtuig moet kunnen bereiken.
DEZE maand
geluidsbarrière
I zal de aanval op de
ondernomen
worden. Er behoort ongehooidcn
moed toe, want het terrein, dat bo
ven de geluidssnelheid ligt, het su-
per-sonisehc, is „terra incognita".
Men heeft het benaderd, meer dan
eens, doch deinsde telkens weer te.
rug voor de verschrikkelijke gevol
gen nog één stap verder.
In den sector, waarin het
voorwerp de geluidsgolven be
nadert, inhaalt en voorbij
streeft, heeft de lucht geen tijd
meer uit te wijken cn begint te
kolken.
Den piloot kan elke contrólo uit
handen geslagen worden door deze
reuzenkracht. In de seconden, waar
in men de geluidsgrcns nadert, kun
nen de vleugcis verkreukeld en de
6taart omgebogen worden: het ver
nielde vliegtuig stort dan als een
verwrongen metaalmassa neer.
Onzichtbare muur
DEZE afschuwlijke overgangszö-
rie ligt tusschen 085 en 1450 km
per uur. Geen enkele piloot heeft het
ooit verder gebracht dan den rand
van deze zóne. Elke vlieger, die ma-
ximumsnclheidsduikpioeven heeft
gedaan, kent de verschijnselen van
de trans-sonische (om de geluidssnel
heid liggende) zóne.
Piloten, die strijden om het
wereldsnelheidsrecord en in hun
straalvliegtuigen niet een snel
heid. gelijk aan 80 van die
van het geluid voortjagen, be
schrijven dit op z'n gunstigst
als het „op een bouten fiets
over hohbelkeien rijden". Op
zijn slechtst was het net alsof
zij „op ee'n stroohalm in een cy
cloon vlogen"
Bell x S-l-
HET vliegtuig, waarmede de aan
val op do geluidssnelheid go-
daan zal worden, is de Hell XS-1, in'
geiicht als een vliegend laborato
rium.
De vlougelhuid is buitengewoon
dik Het geheele toestel heeft een
uiterst sterke constructie, daar het
weerstand moet kunnen bieden aan
krachten die achttien maal zoo
groot zijn als do zwaartekracht.
Buiten de kleine cockpit is het vol
gepropt niPt alle mogelijke instru
menten. 8000 pond brandstof een
mengsel» van vloeibare waterstof,
zuurstof en kerosene en een bat
terij van vier straalmotoren. Deze
machines kunnen 18.000 paarde-
kracht ontwikkelen bij een snelheid
van 1200 km per uur, en 6.000 paar-
d6kracht bij 600 km.
Men heeft uitgerekend, dat
tenminste 10.000 paardekrachten
noodig zijn om het vliegtuig vol
doende versnelling te geven in
de vier seconden, waarin het
door de trans-sonische zóne
wordt gejaagd.
Wie is Goodlin?
ALS piloot fungeert de 23-jarige
Canadees Chalmers Goodlin,
die op zijn zestiende jaar leerde vlie
gen en tweo jaar lang boven Enge
land in Spitfires vocht.
Goodlin, dio door zijn poging een
plaats zal krijgen in de rij van den
onsterflijken van de luchtvaart, en
als hij het overleeft een chèque
van 50.000 dollar, ondergaat nu zijn
'laatste training.
DE XS-1 zal onder een superfort
tot negen km boven de Moha-
ve-woesti.jn van California gebracht
worden. Dan daalt Goodlin in de
cockpit af om. na zijn straalmotoren
beproefd te hebben, als een komeet
met con vurigen staait weg te schie
ten
De brandstof zal in twee minuten
verbruikt zijn en met een derde deel
van zijn raketbatterij zal Goodlin tot
een hoogte van 21 km klimmen. Bui
ten zal liet dan 67 graden Fahren
heit onder nul zijn. maar de ontzet
ten bi wrijving zal het in de cockpit
broeiend heet maken.
Met zijn vier straalmotoren in
werking zal Goodlin op de ge
luidsgrcns aanvliegen. Door-
1 staat het toestel de vier angstl-
- ge seconden, dan znl Goodlin
daarna in de nimmer onder
zochte gebieden van het super
sonische met oen snelheid van
1600 km per uur stormen
TUINKALENDER
20 FEBRUARIVoor vervroe
ging gaat men reeds in Februari de
zaden ran tuinbooncn en doperwten
in ren broeibak of in een kistje niet
aaide onder een glasruit ter kieming
leggen. Aldus laat men de zaden
om rr glas omwikkelen tot bcwor-
telde planten, die In Maart of April
buiten in den tuin worden uiige-
plant. Daardoor wordt een vervroeg,
de oogst verkregen. Zoowel detwn-
booncn als doperwten kunnen aldus
wei ren paar weken eerder dan ge
woonlijk worden geplukt. Goede
v/oege soorten zijnde tuinboon
„Witkiem", de stamdoperwten uK°l-
vrdon Wonder" en „Wonder van
Wit ham" en de half hoog e doperwt
Lentedopper"S. L.
Goodlin loopt gevaar dat zijn
vliegtuig breekt. Bij die snelheid zal
de lucht het vlccsch van zijn lichaam
scheuren cn den adem in zijn longen
terughamoren. Een parachute? Bij
die snelhei 1 zou deze in flarden ge
scheurd worden!
Zendtoestellen
ALLES gaat te snel om waarne
mingen te verrichten. Radio
grafisch gecontroleerde instrumen
ten zullen daarom alle waarnemin
gen onmiddellijk via veertien afzon
derlijke zendtoestellen naar den
grond seinen, zoodat ook als het
toestel verongelukt men tot dat
moment ingelicht blijft.
„Slechts" ÏOOO
Kilometer
Nog deze maand
Canadeesche piloot,
Chalmers Goodlin,
met een Bell XS-I-straal-
vtiegtuig, de snelheidsgrens
van het geluid doorbrekenI
Achttien jaar tegen
aannemer van
Vught geeischt
In 's-Hertogenbosch stond voor
het Bijzonder Gerechtshof terecht
de aannemer P. A- M. van Geloven
uit Tilburg. Hij was o.m. aanne
mer en houwer van het beruchte
concentratiekamp der SS und po
lizei te» Vught. Ook bouwde hij
daar een crematorium. Voorts was
hij lid van de N-S.B. en begunsti
ger van de Germaansche SS. Als
een kleine man zonder ccnig be
zit was hii de Duitsche werken
begonnen- Spoedig bezat hij zeer
veel geld en kocht o.m- een schit
terende renstal en een complete
villa rnet meubilecring. liet aantal
door hem te werk gestelde arbei
ders liep over de duizend, waar
van honderden werden uitgezon
den naar Rusland.
Tor zitting werd met millioencn
gegoocheld. Alleen 't kamp Vught
leverde 4% millioen gulden op-
Verdachte beweerde nog IV? mil
lioen schuld aan de Duitschers te
hebben.
Wegens opzettelijke hulpverlee
ning aan den vijand eischte dc
procureur.fiscaal 18 jaar gevange
nisstraf met ontzetting uit de kies
rechten cn uit de bevoegdheid
cenige functie te bekleeden in het
hout- of bouwbedrijf, alles voor
het leven.
De philosophische faculteit der
Universiteit te Bonn heeft het be
sluit der nazi-regeerïng herroepen,
vvaarby Thomas Mann het eere
doctoraat werd ontnomen.
De Oostenrijksche bondspresi
dent heeft den acteur Albert Bas-
sermann den titel van professor
yerleend.
T X uw blad van Vrijdag 14 dezer
verscheen een hespreking van de
tentoonstelling van Le Corbusier te
Amsterdam van do hand van den
Heer D. Zuiderhoek to Amersfoort.
Hot artikel (waarin de groote
bouwmeester abusievelijk wordt
aangeduid als „Parijsche schilder-
architect". terwijl hij Zwitser van
geboorte is) geeft van begin tot eind
bliik van een zeer onwelwillende en
zelfs geprikkelde houding van den
auteur, maar het is tevens zoozeer
ineinueerend. dat wij niet willen na
laten een woord van ernstig protest
te doen hooren
Het is natuurlijk bet goed recht
van den heej Zuiderhoek het werk
van Le Corbusier en zijn talrijke
adepten van verschillende nationa
liteit af to wijzen, doch zijn motie
ven daartoe zijn even doorzichtig
als boosaardig! Wanneer hij van het
schilderwerk zegt: dat het ge
halte ons te veel herinnert aan het
ambitieus s/reven van een gewiek-
s/en dilettant dan laten
wij dit geheel voor zijn rekening,
maar wanneer hij over de zoozeer
vernieuwende en zelfs geniale ar
chitectuur van den hefaamden
bouwmeester niets anders weet te
zeggen dan - .glnzen huizenreek
sen op pootjes en uiterst klei
neerend over .het thans reeds
meer dan 20 jaren oude thema"
spreekt evenals overeen reeds
te boven gekomen periodeia
zelfs Le Corhusier'a werkste
riel durft tc noemen, dan is
dit kennelijk neergeschreven onder
de ban van het soort on
weerstaanbare neerslachtigheid
waarvan de heer Zuiderhoek in zijn
te laken bijdrage rept!
UIT elk woord van zijn artikel
spreekt duidelijk het verlangen
om het werk van Le Corbusier als
onbelangrijk voor het heden en de
toekomst voor te stellen en de au
teur doet dit in het middeleeuwse^?
heimwee van een. die niet met zijn
tijd meckan en daardoor reaetion-
nair is.
Wii ziin van meening, dat oen
dergelijke kwaadwillige ontboeze
ming geen enkel n"t heeft; dat dc
daarbij gevolgde wiizo van publie
ke voorlichting voor den leek in
hooge mate misleidend cn verwar
rend is en dat overigens elke criti-
sehe bespreking van louter afbre-
kenden aard dient te worden ver
meden; immers aan het opbouwen
de element ontleent dc critiek haar
bestaansreden
Aldus heeff de beer Zuiderhoek
nóch dc Kunst, nóch dc dagbladle
zers, nóch zichzelf een dienst, bewe
zen door het schrijven van zjin 'n
alle opzichten afkeurenswaardig ar
tikel.
G. RIETVELD
H. G. J. SCHELLING
OTTO VAN TUSSENBROEK
Eerlijk gezegd begrijp ik de cri
tiek van doze drio inzenders niet
en ik vraag mij dan ook af, of zo
mijn artikel wel goed hebbon gele
zen. Dit artikel was afkeurend ten
opzichte van do tentoonstelling,
maar bet werk van lo Corbusier heb
ik bevruchtend genoemd voor on
zen tijd en ik heb gesproken van
naïef simpele realiseeringen, van
glasheldere stellingen met practi-
sche waarde. Het is onjuist dat ik
het werk in het algemeen steriel
zou hebben genoemd, dit is in te
genstelling met vruchtdragend be
schouwd Wel werd hij het pnlais
centrosoijus van steriele momumen-
taliteit gesproken.
Wat dit alles met boosaardigheid
te maken heeft is mij niet. recht dui
delijk. En is het kleineerend eon
thema 20 jaar oud te noemen? 20
jaar geleden heeft le Corbusier be
langrijke waarheden gezegd, maar
het is niet goed deze thans anders
dan in historisch licht te stellen.
Daar gaat het nu juist om. Het is
dn groote verdienste van lo Corbu
sier geweest, dat hij 20 jaar geleden,
toen het noodig was, deze waarhe
den heeft gezegd.
Maar thans hebben zij hun glans
van nieuwheid verloren. Indien men
dit «nis feit constateert, bewijst dit
dan. dat men niet met zi.jn tiid mee
kan? Of kan men niet m^t zijn tijd
mee als men nog steeds fanfares
aanheft over iets wat 20 jaar gele
ien, toen deze inzenders jong wa
ren terecht als liet nieuwste van
het nieuwste gold.
In dit verband kan het goed zijn
op Zwitserland en Scandinavië te
wijzen, waar op de basis van lc
Corbusier's theoreiën de architecten
inderdaad verder heboen gestu
deerd en gewerkt. Dit z.ijn de adep
ten van lc Corbusier, die ik bewon
der! .Tuist ik! Waar de inzenders het
vandaan halen dat ik het werk van
deze adepten zou afwijzen is één
van de vele onbegrijpelijkheden, in
hun betoog, want over deze adep
ten heb ik zelfs niet gerept.
Wat ik echter niet wcnsch is mee
te huilen met de wolven in het
bosch, zooals ik dit bespeur in dc
adoratie van al die kranten cn tijd-
chriftenartikelen van do laatste
maanden naar aanleiding van deze
tentoonstelling, waar ik me als
nuchtere Hollander min of meer
„genomen" heb gevoeld.
Dat men niet „straffeloos" daar
tegen zijn stem zou kunnen verbef-
ten, was mij bij voorbaat al duide
lijk. Het kan in dit verband verhel
derend zijn, welk antwoord een der
drie inzenders onlangs voor de ra
dio gaf, toen een der luisteraars
had gevraagd, „Is het alles Kunst,
wat in het Stedelijk Museum wordt
geëxposeerd?" Het antwoord luidde;
..Ja, want dc Directie weet het be
ter dan U."
Breng daar eens iets tegen in.
Breng er iets tegen in als het gaat
om een expositie in dit museurn van
liet werk van een man, die boven
dien nog adviseur van de UNO is.
Ja, wat daar tegen in te brengen,
wat te zeggen over de Wijsheid
(ook voor mij geen diep geheim)
dat de Parijsche schilder-architect
le Corbusier in Zwitserland geboren
is. Onze groote Amsterdamsche
dichter Vondel was in Keulen ge
boren. moet ik daarom van den
Duitschen dichter Vondel spreken?
Eerlijk gezegd hen ik over het
stuk van deze drie inzenders teleur
gesteld. Ik mis er te zeer het op-
houwende element in, dat zij zelf
zoo belangrijk zeggen te vinden. Ik
heb er mijn argumenten ook niet in
weerlegd gevonden cn aangetoond
gezien waarom de tentoonstelling
van le Corbusier's wérk dan eigon-
lijk wel belangrijk was Ik had van
vaklieden met de namen van de
drie inzenders verwacht, dat zij
zoo zij het niet mij niet eens waren
niet z'n drieëri bijeen, tot een
betere cn waardiger weerlegging
hadden kunnen komen
D. ZUIDERHOEK.
(Van onzen luchtvaart-
medewerker)
UIZENDEN schepen in
Europa zijn ingevroren,
liggen hulpeloos in het grimmige
ijs gekluisterd. In Engeland,
Duitschland en Scandinavië zijn
treinen vastgeloopen en het ver
keer langs den weg is ook in
vele districten van West-Europa
volkomen lam gelegd. Maar toch
is er één vervoermiddel, dat zich
niets aantrekt van de kou, dat is
het vliegtuig, dat zijn zeer bij
zondere eigenschappen juist nu
wel overtuigend demonstreert.
Het vliegtuig toont niet alleen,
dat het maling heeft aan gs en
sneeuw, het brengt ook hulp aan
geïsoleerde gebieden. In verschei-
deno Engelsche graafschappen zor
gen tientallen vliegtuigen eévoor,
dat de burgerij in ingesneeuwe dor
pen en stadjes niet verhongert. Zij
stjjgen op van bevroren vliegvelden
en werpen voedsel en post neer in
of bij de dorpen, die al in weken
geen contact meer met de buiten
wereld hebben
Voortreffelijk werk
Het vliegtuig is door de serie
rampen van de laatste maanden
hier en daar in discrediet gekomen
en daarom is het nuttig hier eens
illustraties te geven van het voor
treffelijke werk, dat op dit oogen-
blik dóór het luchtruim verricht
wordt. Niet alleen kan men eiken
dag nog regelmatig dc groote lucht
reuzen van Schiphol zien opstijgen,
met Batavia, New York. Buenos
Aires. Londen, Parij3 of Scandina
vië als bestemming, maar do „klei
ne" luchtvaart verzet ook enorm
veel werk mot de hulpvcrlecning
aan geteisterde gebieden cn door
voorzorgmaatregelen te nemen te
gen door de vorst dreigende cata
strofen.
Eén van de treffendste voorbeel
den van dit laatste is wel dc actie
van dc Britsche luchtmacht tegen
het ijs in den Rijn. Een ongewoon
schouwspel: evenals in den winter
van 1945, toen de geallieerde lucht
machten op de Duitsche stellingen
aan den Rijn beukten, stijgen nu
wederom eskaders bommenwerpers
op. die vernietigende lasten in dat
gebied uitwerpen Doch thans niet
op de oevers, doch midden in de ri
vier. Aan den voet van de Lorelei
heeft zich namelijk een zoo ontzag
wekkende ijsmassa opgestapeld
(enkele meters dik), dat men er
van overtuigd is. dat bij invallende
dool de in beweging komende ijs-
muur verschrikkelijke verwoestin
gen in het Rijngebied zal veroorza
ken: noodbruggen zullen weggesla
gen worden, havenemplacementen
en dijken zullen bezwijken met
groote overstroomingen als gevolg.
Daarom valt men nu met zware
bommen het ijs aan om het te ver
splinteren en door het traag stroo-
mende water te doen afvoeren.
Aan de Zuidpool
En tenslotte moet in deze beel-
denrjj van actie in de lucht nog het
recente succes van admiraal Byrd
vermeld worden. Weer en wind trot-
seerend heeft hij zoowaar een
„oase" aan de Zuidpool ontdekt.
Zijn vliegtuigen hebben daarmee
het welslagen van zijn expeditie
thans reeds verzekerd.
Hoe het komt, dat het nog steeds
maar gaat in de lucht? Wel, het re
cept tegen de koude is eenvoudig:
als er op de vliegvelden maar voor
gezorgd wordt, dat de motoren met
speciale installaties warm geblazen
worden, willen zij altijd wel draaien.
En sneeuw? Geen nood: dc wielen
worden weggenomen en het vlieg
tuig op ski's gezet: dat gaat voor
treffelijk. De vliegenier weet zich
tegenwoordig werkelijk uitstekend
aan te passen aan de kou. Hjj heeft
dan ook veel liever twee weken vijf
tien graden vorst dan twee uren
mist!
(Nadruk verboden).
Door voorrang bij goederenaankoop
(Van onzen financieeten redacteur)
NU de totaalcijfers van de spaarbanken over het afgeioopen
jaar bekend zijn, kan men zich een beeld vormen van het
verloop van de besparingen in 1946. In dat jaar werd een bedrag
van 357 millioen terugbetaald en 276 millioen ingelegd, zoodat
in totaal 81 millioen meer werd terugbetaald dan ingelegd.
Toch moet men zeer voorzichtig
zijn met het trekken van conclu
sies uit deze cijfers. Na de geld-
zuivering zijn immers groote he.
dragen hij de spaarbanken geblok
keerd jammer genoeg is niet
bekend hoeveel cn daar deze
geblokkeerde bedragen aange
wend konden worden voor beta
ling van belastingen is het zeer
waarschijnlijk, dat een aanzien
lijk deel van dc vroegere inleggin
gen hiervoor zijn gebruikt.
Hiertegen 7011 men kunnen aan
voeren, dat in dat geval tocli het
deel van het inkomen, dat anders
voor de belastingbetaling 7,011
moeten worden gereserveerd, nu
naar de spaarbanken had kunnen
worden gebracht. Doch nu doet
zich het eigenaardige verschijnsel
voor. dat sedert do geldznivcring
de geneigdheid van spaarders om
hun geld naar een hank te bren
gen, aanzienlijk is verminderd,
waarbij zeker ook de opheffing
van het bankgeheim een rol van
beteekenis heeft gespeeld.
Voor wederopbouw
Het i? voor de financiering van
den wederopbouw echter van het
allergrootsto belang, dat deze
spaargelden weer naar de banken
vloeien, daar zij eerst dan dienst
baar gemaakt kunnen worden
aan ons economisch leven. Van
daar, dat er reeds zoo lang stem
men opgaan voor het inzetten van
een spaarcampagne. waarbij door
de regeering op de noodzakelijk
heid van sparen wordt gewezen en
het sparen tevens aantrekkelijk
wordt gemaakt.
Zijn de voorwaarden voor
hot sparen gunstig te noemen,
heeft m.a.w. een spaaractie op
het oogenblik een grooto kans
van slagen?
Allereerst lijkt het gewenscht.
dat een dergelijke actie zoo min
mogelijk een officieel karakter
krijgt en dat de uitvoering aan de
particuliere spaarbanken komt.
terwijl deze spaarbanken ook een
7.00 groot mogelijk initiatief moe
ten hebben.
Geen heffing-in-eens
Het is nu eenmaal een feit, dat
het groote publiek hii een propa
ganda van het ministerie van Fi
nanciën om te sparen onmiddel
lijk denkt aan een nieuwe heffing
in eens of iets dergelijks, wat het
resultaat van een snaarcampagne
ongunstig zou beïnvloeden. De
particuliere spaarbanken, die op
dit punt een veel grootcr vertrou
wen van het publiek genieten, zijn
dan ook veel beter in staat een
dergelijke actie te doen slagen.
Nu moet men er wel rekening
mee houden, dat in weerwil van
een campagne de voorwaarden
voor een vergroot ine van de be
sparingen niet gunstig lijken. Zoo
lang 't prijspeil oml.oog blijft loo-
pen en nog steeds vele menschen
niet in staat zijn zich het allcr-
Een aardig detail uit den groo-
ten Carnavalsoptocht, welke Je
s-Hertogenbosch werd gehou
den. (P.)
noodigste aan te schaffen, blijkt
de neiging oin te sparen gering.
Toch moet men dit ook weer
niet al te pessimistisch zien,
want indien men let op de be
dragen, die in het afgeioopen
jaar voor het bioscoopbezoek
zijn uitgegeven, zal men moe
ten toegeven, dat cr nog wel
mogelijkheden bestaan om een
deel van het inkomen tc be
sparen. doch hiervoor is nood
zakelijk. dat het sparen aan
trekkelijk wordt-
Lage. rentevoet
Nu kan men zich afvragen of do
regcerjngspolitiek om den rente
voet laag to houden de aantrekke
lijkheid van hel sparen sterk doet
verminderen. Dit zou waar zijn in
dien hei juist was, dat men spaart
omdat de rente een bepaalde hoog
te heeft verkregen. Dit wordt te
genwoordig, althans door econo
men. niet meer aanvaard. Het of
fer, dat de spaarder moet brengen
om e^p bepaald gedeelte van zijn
nkomon nu niet te verteren kan
nooit opwegen tegen liet nut, dat
één of twee percent rente meer of
minder hem verschaft.
Men zal cr dan ook, meencn wij,
naar moeten streven om het spa
ren een aantrekkelijkheid te ge
ven. die uitgaat boven de rente
vergoeding. Hierbij denken wij bij
voorbeeld aan een premie in den
vorm van voorrang bij het aan-
koopen van goederen in de toe
komst- Het lijkt ons zeker niet on
mogelijk, dat de spaarbanken
langs een dergelijken weg het spa
ren wederom attractief zullen ma
ken.
Het is te hopen, dat zij hierin
spoedig zullen slagen, want het is
dringend noodzakelijk, dat de bij
dc banken aangeboden spaargel
den eindelijk weer gaan toenemen
(Nadruk verboden).
Ontploffing eischt
drie slachtoffers
Woensdagmiddag heeft een zware
ontploffing te Nijmegen in de smede
rij en winkel van T II v G drie
slachtoffers veroorzaakt. Bij het
werk sprong een zuurstofapparaat
uit elkaar. Smederij en winkel wer
den zwaar beschadigd en de etalage
van een aangrcrïzenden winkel werd
eveneens vernield. Een vier jonge
knechts, de 17 jarige II H, werd op
slag gedood. Twee andere knechts
werden ernstig gew ond.
Urk krijgt weer vleesch
De vleeschvoorziening van Urk is
gewaarborgd. Twee groote vracht
wagens, elk met zes levende, tame-
lijk vette koeien en een reserve wa
gen met hulpmateriaal zijn er in ge
slaagd na een tocht, van negen uur
over don Kamperdijk, Urk te berei
ken. De koeien moesten ondorweg
driemaal worden uitgeladen, daar de
wagens dreigden te kantelen. Don
derdag zal nog een auto niet ge
slachte varkens den tocht onderne
men, De Urkc-rs krijgen nu voor het
eerst sedert-14 dagen weer vleesch.
VRIJDAG 21 FEBR.
HILVERSUM I 301,5 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
9.00 Uit onzen muziekkalender. 10.00
„Uit het boek der boeken". 11.45 Fa
milieberichten. 12.03 Hoborocital.
14.30 „liet eeuwige masker", 17.15
„Fransche balletmuziek". 17.45 „Wat
liet buitenland leest". 18.30 Strijd
krachten. 19180 Vaudeville orkest.
20.08 Da gewone man zegt er 't zijne
van. 20.15 „Pelléas et Mélisande".
23.3024.00 JÓansorkest.
HILVERSUM II 415,5 M. 7.00
Nieuws. S.18 Opera programma 10.45
„Toespraak t.ot de hoofden van Lc-
bak". 11.30 Populaire wijsjes. 12.00
Balletmuziek. 12.30 Sportagenda.
14.00 Kookkunst. 14.20 Bach--
llaydnprogr. 15.20 „Een man die lief
heeft", 17.30 Muzikaal babbeltje.
18.40 Orgelspel. 19.00 Denk om de
Bocht. 19.15 „Om de tafel". 20.05 Het
Radio Strijktrio. 21.30 Buitenlandsch
Weekoverzicht. 21.45 Stradiva-Sex
tet. 22.15 Jazz-uitzending. 23.15
24.00 Symphonisch Vrijdagavondcon
cert.
Te Karlsruhe wordt een expo
sitie gehouden van wat tijdens het
nazi-regiem als ontaarde kunst werd
gequalificeerd.
/A NGEVEER 12.000 Ameri-
kanen, van wie de meesten
er zelf niet aan zouden denken,
de wet te overtreden, zullen dit
iaar een plaats vinden in het
nieuws betreffende groote mis
daden. Zii zullen n.I. dc slacht
offers van moordenaars wor
den.
Bij een of meer per uur
zullen zii mecdoogenioos naar
de andere wereld worden ge
holpen, worden doodge
stoken, doodgeschoten of ver
giftigd door vreemden of door
verwan/en.
liet leeuwendeel der publiciteit
zal natuurlijk hun moordenaars
toevallen, maar zelfs deze zullen,
indien zij worden veroordeeld,
voor die publiciteit coen honger
prijs betalen dan de slachtoffers.
I11 verscheidene Amerikaansche
steden worden per jaar meer
FEUILLETON
IMXjQ CBAló PtÜCE VEftTAj_'NG APA CA.MPEPT
1)
HOOFDSTUK I
„Klets niet!" zei Archie Car-
stairs, „Moeder kan geen kalkoen
van twaalf pond kwijtgeraakt z\jn".
„O nee? zei zijn oudere zusje
Dlnah verachtelijk, „ze is wel eens
een vleugel kwijtgeraakt!"
Archic snoof ongeloovig.
„Ja. dat is ze", voegde April er
aan toe. „Dat was toch we gingen
verhuizen uit Eastgate Avenue.
Moeder had vergeten de pianoman
nen het nieuwe adres tc geven en
ze kwamen pas, toen al de andere
boel al weg was en toen reden ze
rond met den vleugel tot ze de zaak
had opgebeld. En in dien tusschen-
tfjd was moeder hun naam en adres
kwijtgeraakt en dus moest ze alle
pianoverhuizers uit het telefoon
boek opbellen om den goeie te vin
den!"
Het was even stil. Toen zei Dinah
bedachtzaam: „Moeder is eigenlijk
niet verstrooid, ze heeft het alleen
maar druk!" De drie kleine
Carstairs zaten op de balustrade
van de veranda aan den voorkant
van het huis en lieten hun blote,
bruine beenen in de namiddagzon
bengelen. Van boven uit het groote.
oude, cgpleisterde huis konden zij
het zwakke geratel van een schrijf
machine hooren, die op volle kracht
werkte. Marian Carstairs, alias
Clark Cameron, alias Andrew Thor
pe, alias J. J. Lane was bezig een
nieuwen detective-roman af te ma
ken. Als hij af was, zou ze een dag
vrij nemen om 'r haar te laten was-
schen en cadeautjes voor de kleine
Carstairs te koopen. Zg zou ze fui
ven op een uitbundig diner en zc
meenemen naar de beste voorstel
ling in de stad. Den volgenden mor
gen zou ze met een nieuwen detec
tive beginnen. Het was een gang
van zaken, waar de kleine Carstairs
hcelemaal aan gewend waren go-
raakt. Dinah beweerde tenminste,
dat ze zich kon herinneren, dat het
al zoo geweest was, toen Archie
nog in dc wieg lag.
Het was een warme, loome mid
dag.
Voor het huis lag een bebosehte
vallei, gehuld in een doorzichtigen
nevel. Hier en daar stak een aak
tusschen de boomen door, maar het
•.varen cr niet veel. Het huis was
uitgekozen om zijn rustige afzonde
ring Het eenige huis in de onmid
dellijke nabijheid was do roze, Ita-
liaanseh uitziende villa van Wallace
Sanford, die een paar honderd me
ter verder lag en van het huls van
de Carstairs gescheiden was door
een stuk open terrein, een groepje
boomen en een hoogc buks-heg.
Archie", zei April ineens met
droomerige stem: „ga eens in dc
suikerbus kijken!"
Archie protesteerde heftig. Hij
hoefde geen akkevietjes voor haar
op te knappen alleen omdat zij
twaalf was en hij tien. Laat ze zelf
maar ln de suikerbus gaan kijken.
Hij besloot zijn argumenten met te
vragen
W'rom?"
April zei: „Omdat ik het wil".
„Archie", zei Dinah beslist met
de volle autoriteit van haar veertien
jaren: „Hou je opmerkingen voor
je!"
Archie bromde wat en ging. Hij
was klein voor zijn leeftgd. met
weerbarstig bruin haar en een ge
zicht, dat tegelijk een onschuldige
en een brutale uitdrukking kon
hebben. Hij was altijd een beetje
smerig, behalve de eerste vijf minu
ten nadat hij in 't bad geweest was.
Nu v/as dc veter van zijn ccne gym
schoentje los en er was een gaatje
in de knie van zgn manchestersche
broek.
Dinah, van veertien, was wat
April verachtelijk noemde „het
toonbeeld van gezondheid". Zij was
lang voor haar veertien jaar en
goed geproportionneerd. Ze had een
weeldengon bruinen krullebol, groo
te bruine oogen en een knap ge
zichtje, waarop meestentijds een
heldere lach en de bezorgdheid van
het oudere zusje elkaar afwissel
den.
Zc was modern gekleed in eon
helder rood rokje, een Schotsch
blousje, groene ski-sokjes en stof
fige molières.
April was klein en zag er be
drieglijk teer uit. Haar gladde haar
was blond cn haar oogen groot
als die van Dinah waren blauw
grijs. Er was kans. dat ze zou op
groeien tot een schoonheid, of lie
ver, dat ze zou opgi'ocien om zich
tc laten verwennen cn ze wist
het. Haar peau de pêche broek en
haar blousje waren smetteloos, zo
had roode sandalen aan en een roo-
de geranium stall in 'r haar.
(Wordt vervolgd)
moorden gepleegd dan in geheel
Groot Brittannië.
In de loop van 1945 het laat
ste volle jaar, waaromtrent cij
fers beschikbaar zijn werden
volgens het federale bureau voor
statistiek in Amerika in totaal
1565 541 groote misdaden ge
pleegd. Onder die misdaden wa
ren 11.234 misdrijven teeeri hr-t
leven. Van deze misdrijven wer
den 6.847 als moord geclassifi
ceerd, de overige als doodslag.
Weinig verbetering
Onder het totaal aantal misda
den waren voorts 59.807 gevallen
van geweldpleging en 11.537 van
onteering.
Gedurende de eerste negen
maanden van 1946 steeg het aan
tal misdaden in het algemeen
volgens het Federale Bureau voor
statistiek met S% en het aantal
moorden in het hijzonder met
15,3% boven het cijfer van 1945,
Ondanks de inspanningen van
politie en maatschappelijke in
stellingen schijnt 1947 niet veel
verbetering te beloven.
De jeugdcriminaliteit en de na
den oorlog ingetreden ontwrich
ting van het maatschappelijk be
stel worden als oorzaken ge
noemd naa?t de armoede.
- Gevaarlijke maanden
\7 OLGENS do door het federale
v bureau voor statistiek ver.
zamelde gegevens, heeft men in
September en December meer
kans om vermoord te worden dan
in onder© maanden.
Uit rapporten, afkomstig uit 405
Amorjkaansche steden, blijkt, dat
in 1945 hot aantal misdrijven te
gen het leven in de eorgte helft
van het jaar sterk terugliep, dat
liet in do zomer steeg, daarna
daalde en opnieuw gedurende
korte tijd steeg togen het eind van
het jaar.
Hoogtepunten
Dc zomer schijnt wel de meest
gevaarlijke tjjd voor de gecivili
seerde menschheid te zijn. Zelf
moorden, moorden, zware geweld
plegingen en onteering bereiken
hun hoogtepunt in de maanden
van Juli tot October,
Do meeste gevallen van dood
slag komen evenals de meeste ge
vallen van diefstal in November
en December voor. Het is moge
lijk, dat de lange donkere avon
den in die maanden die een gun.
stigo omstandigheid vormen voor
inbrekers, de verklaring geven
voor heide laatstgenoemde feiten-
Bij de talrijke pogingen tot dief
stal zal het immers veelal voor
komen. dat de dief door zijn
slachtoffer wordt betrapt en deze
onopzettelijk doodt in een ge
vecht-
Marika Röklc niet
schuldig
De filmster Marika Roekk, die
beschuldigd werd van voor don
Duitschen spionnagedienst te heb
ben gewerkt, is door de eere-jury
van de vereeniging van Oostenrijk
st hr- acteurs niet schuldig verklaard.
Tech zal 7.ij niet kunnen optreden
voordat de geallieerde raad zich
met deze uitspraak vereenigd heeft
Het tooneelstuk van Jean Paul
Sartre, „Huis Clos", heeft in New
York zulke successen gehad, dat
aparte nachtvoorstellingen gegeven
moesten worden.