Karei Doorman voer recht op
de Japanners in
Bert Voeten's oorlogsdagboek
Duitschland hoeft toch
geen gevaar te zijn
Niet zonder ve rdienste, maar
ook niet „belangrijk"
Vechtend ging
de vloot ten
onder
Radio-programma
2
Geen persoonlijke
overtuiging
TUINKALENDER
Scheepstijdingen
40-jarig jubileum
Ed. Verkade
EFFICIENCY BIJ DE AFWASCH
M
Openmaken van
conservenblikken
Donderdag 27 Februari 19 »7
BERT VOETEX. Doortocht.
Een oorlogsdagboek 1940—
1915 fAmsterdam, Contact).
1D ERT VOETEN'S oorlogsdag-
boek heeft snel bekendheid
verworven. De schrijver heeft er
op slag naam mede gemaakt en
de critiek was ln het algemeen
enthousiast en sprak van een
„wonder-mooi" werkje. Voor de
ramen der boekwinkels liggen
reeds exemplaren van een derden
druk.
Met verwondering heb ik dit uit
bundige succes gevolgd. Want
toen ik het boekje, kort na ziin
verschijnen, voor het eerst door
las, had het weinig indruk op mij
gemaakt. Ik vond het vlot ge
schreven, maar te oppervlakkig
om werkelijk belangrijk te kun
nen zijn. Daarom heb ik er In de.
ie kroniek toen ook niet de aan
dacht op gevestigd Het koor der
lofprijzingen echter, waarin nie
mand minder dan Anton van
Duinkerken voorging, deed mij be
sluiten tot een hernieuwde aan
dachtige lezing wellicht had ik
mij in mijn oordeel vergist.
Thans heb ik aan dit voornemen
gevolg gegeven, maar deze her
haalde kennismaking heeft mij in
mijn oorspronkelijke meening
slechts versterkt. Ditmaal echter
acht ik mii verplicht in deze ko
lommen van dit oordeel reken,
schap af te leggen. «Doortocht"
is immers niet meer een willekeu
rig boekje zooals er zoovele van
de pers komen, maar een geschrift
dat algemeen de aandacht getrok
ken heeft. Ook in deze rubriek
mag het daarom niet langer on
vermeld blijven-
Instinctief verzet
VAIANNEER ons 'n oorlogsdag
boek" aangekondigd wordt,
is onze aandacht allereerst ge
spannen op de ontmoeting met
den mensch, die het geschreven
heeft. De uiterlijke feiten kennen
wij in hoofdzaak al bij voorbaat
uit eigen ondervinding. Wij heb
ben daar indertijd zelf onze reac
ties op gehad en achteraf zijn wij
op die reacties lang niet altijd
even trotsch op; wij ziin ons be
wust, dat daarin veel oppervlak
kigs school en veel oncritische
v,kuddegeest". Maar juist daarom
zijn wij verlangend naar .de ken
nismaking met die van een ander
om daaraan de onze te toetsen,
om retrospectief een dieper en
zuiderder reactie te beleven dan
waartoe wij in staat waren een
die meer blijk geeft, van persoon
lijk dóórdenken en onderkennen
van de kernproblemen, waarvan
d© gebeurtenissen slechts de zicht
bare teekenen waren.
Aan dit verlangen wordt door
het boekje van Bert Voeten echter
in geenen deelc voldaan. Zijn no
tities bij de feiten van den dag
getuigen niet van een breeder blik
of een zuiverder inzicht dan het
gewone gemiddelde. Het zijn
slechts de reacties van een „goed
Nederlander", die zich verzetten
blijft tegen geestelijke slavernij
maar die dit haast meer instinc
tief doet dan uit een principieel
gefundeerde overtuiging waarvan
hij zich scherp bewust is. Wij
herkennen telkens de slagwoor
den en -zinnen, die wii om ons
heen eindeloos hoorden herhalen
en die wij zelf evenzeer op de lip
pen genomen hebben. Zij zijn
meer dan enkel „frasenzooals
W. F. Hermans in Criterium (in
de eenige ongunstige critiek die
mij onder de oogen gekomen is)
aan Voeten verwijt, want zij kwa
men voort uit het hart en op dat
oogenblik geloofden wij er aan.
Zoodoende hebben zij zonder ccni-
gen twijfel hun waarde gehad als
uitingen van een collectieven ver-
zetsgeest. Wat echter in een
dagboek zoeken, is iuist niet het
collectieve, maar het eigene: de
persoonlijke verwerking en de per
soonlijke overtuiging. Of een der
gelijke overtuiging geworteld i9
in den godsdienst dan wel in de-
paalde politieke of filosofische op
vattingen. doet in dit verband
minder ter zake als zij maar
wortels en daarmee de noodigc
innerlijke vastheid heeft!
„Zwevende" reactie
VAN deze „wortels" heb ik in
Voetens boekje slechts weinig
kunnen ontdekken (iets daarvan
is misschien merkbaar in de no
tities van 15 en 10 Juni 1941)
zoo weinig, dat de reacties „zwe
vend" blijven en men zich telkens
afvraagt in hoeverre zij wel reëel
gefundeerd zijn. Daardoor brengt
hij ons ook niet dichter tot bet
wezen van bet Nederlandscho
geestelijke verzet, dat als collec
tief verschijnsel wel een sferk-ln-
stinctieven inslag had maar ten-
DONDERDAG 27 FEBRUARI.
Een der meest geteelde voorjaars
bladgroenten is wel de spinazie.
Deze wordt in Maart of April in
tien vollen grond gezaaid. Om de
kieming te versnellen legt men het
êpina zie zaad vóór het .aaien één a
ycce etmalen in water. Daarna zaait
men hef op rijen, die vijftien centi
meter uil elkaar liggen. Door het
taaien op rijen kan men den grond
\e.ter onkruid mi how en Spinazie
verlangt een voedzame n stikstof ru
iten. vóchügen grond. Tuinkers,
raapstelen en snijsla kunnen even-
sens reeds in Maart buiten worden
gezaaid. De oogst van de tuinkers
komt reeds na enkale 'eken. die-
van de spinazie, raapstelen en snij
sla volgt einde April of begin Mei
S. L.
slotte toch voortkwam uit over
tuigingen rlie hij de besten van
ons volk sterk en bewust leefden.
Ik wil zeker niet ontkennen, dat
dit boekje als weergave der reac
ties van den gemiddelden inlellec.
tueclen Nederlander documen
taire waarde heeft: voor den toc-
kom-tigen geschiedschrijver van
onze bezettingsjaren zal liet onge
twijfeld oen kostbare informatie
bron blijken. Ik wil Voelen ook
allerminst verwijlen, dat hij het
in het licht gegeven heeft, er is
heel wal oorlogslitcrnluur ver
schenen die ver beneden het peil
daarvan ligt- Mijn verzet geldt
slechts de verheerlijking en over
schatting. die het s'ignaleeren als
een belang r ij k werk. Naar
mijn meening is hel dit niet,
omdat de schrijver slechts do
feiten annoteerde zonder hun
dieperen zin te ontdekken en te
confronteeren met zijn eigen
innerlijke zekerheid.
Te litterair
F ligt het belang van dit
boekje wellicht in zijn vorm
geving? Is Voeten, die een dichter
is. er in geslaagd van de uiter
lijke gebeurtenissen en zijn (op
s door
prof. dr. W. A. P. Smit
zichzelf weinig-diepe) reacties een
beeld te teekenen dat ons door
zijn suggestieve evocatie treft?
Ook op deze vraag moet het ant
woord in liet algemeen ontken
nend luiden Wel komen er een
aantal bladzijden voor, die ons
door hun rake beschrijving
boeien: ik denk b.v. aan den
vluchtlocht door België in de Mei
dagen van 1940. aan den angst
van de gemetamorphoseerde
Son ja voor herkenning, aan de
beschieting van 't verkeer op den
Haarlemmerweg steeds mo
menten dus waarbij de schrijver
persoonlijk aanwezig ij. Toch
komt hij ook dan nooit ver uit
boven een goede (zoo men wil:
een zeer goede) journalistiek:
kort. zakelijk, raak-typeerend en
suggestief.
„Ér is al een tram beschoten!
Wc zagen de rijtuigen voorbij
rijden. Do beide laatste wagens
waren doorzeefd. Gewonden
dooden lagen in liet gras langs
den weg. Grootc groepen reizigers
gingen te voet verder, gedurig
naar boven kijkend. Er zat een
kleine blauwe auto tegen den
berm- Volkomen in puin gescho
ten. Omringd door bloedsporen.
En daarboven trokken in einde-
looze reeksen de bommenw'crpers.
Weer scholen de lasers omlaag
Weer verlieten we iilines onzen
wagen, zochten dekking in sloo-
ten of achter hoornen en stegen
opnieuw in. Uren duurde dit spel
mei den dood"-
Terwijl een dergelijke beschrij
ving ongetwijfeld zijn verdienste
heeft en in het verband volkomen
past, kan Voeten echter niet altijd
de verleiding weerstaan om een
meer literairen toets aan te bren.
gen. Meestal valt deze dan geheel
uit den toon. De dagbockstijl ken
merkt zich nu eenmaal door de
betrekkelijke haast en abruptheid,
waarmee de gedachten uit de
volheid van hef hart worden neer
geschreven. Fn het algemeen is
lit ook inderdaad dc stijl van
Voeten. Maar juist daarom doen
de al te literaire zinnen storend
aan, als later aangebrachte ver
siersels aan een bouwwerk waar
bij zij eigenlijk niet passen. Een
tvpiscji voorbeeld levert de notatie
van 17 November 1942: ..Derna ge
vallen. Rommel wijkt, wijkt. Laag
over de woestijn keeren de ade
laars met brandende vleugcltop-
pen"; evenzeer een zin al.s de vol
gende van 5 September 1945: „Ge
ruchten dwarrelen dwars om ons
been gelijk de blaren der linde-
boomen aan de gracht".
Ook ten aanzien van dc vorm
geving moet ik mijn afwijkende
meening blijven handhaven: niet
zonder verdienste, maar niet
„belangrijk".
Bij de oefenwedstrijden der Ncder-
fandsche elftalclub op het VUC-ter-
rein te Den Haag ter voorbereiding
van de komende interland voetbal
wedstrijden zijn proeven genomen
met een nieuw soort gummibal van
Amerikaanschcn oorsprong. Eenige
spelers bekijken den nieuwen bal.
V.l.n.r.: BergmanDrüger, Kraakv,
d. Linden, van RaaltePotharst en
Wilkes
Van de Capelle 21-2 tc Victoria,
iraz.; Alkaid p. 23-2 Ouessant;
Amerskcrk 22-2 te Antwerpen;
Adinda 20-2 te Singapore; Averdijk
20-2 te Grays Harbour; Bantam 20
2 v. Singapore n. Batavia; Beng-
kalis 21-2 v. New Westminster; Cc-
ronia 16-2 te Balik Papan; Corilla
22-2 v. Brisbane naar Gladstone;
Duivendijk 22-2 v. Christobal; Ga-
nymedes 19-2 v. La Guaira n. Cu
rasao, Jupiter 20-2 v. Curagao n.
La Guaira; Kota Baroe uitr., p. 22-
2 Malta; Kota Inten, uitr.. 22-2 te
Southampton, Lely 22-2 v. Rio de
Janeiro n. Montevideo; Leeghwater
uit., 23-2 te Genua; Larenbcrg, thr.
22-2 v. Brisbane; Malvina 19-2 Las
Piedras n. R'dam; Nigcrstroom 23-
2 te Antwerpen; Ovcrijsel 20-2 v.
Ccbu n. Vancouver; Prins Willem
IV naar Aexandrië p. 22-2 Oues
sant: Plato 21-2 te Cristobal; Slo-
terdijk p. 23-2 Gibraltar. 27-2 te
R'dam verw.; Stad Arnhem 23-2 te
Barcelona: Thorbecke 23-2 te Port
Soudan; Telamon 20-2 v. Maracaibo
n. Las Piedras: Tibia 19-2 v. Hono
lulu n. Los Angeles (verb.); Traja
nus 20-2 te Curacao; Utrecht n. Ja
va p 23-2 Gibraltar; Veendam p.
23-2 Bishop Rock; Volendam 23-2
te Eatavia; Winsum p. 23-2 Las
Palmas; Westplein 22-2 te Aden;
Zonnewyk p. 23-2 Perim; Zwarte
Zee sleepb. 22-2 op 22.19 Zb en
39.44 Wl.
(Waarin opgenomen Lloyds be
richten)
Volendam 22-2 tc Buenos Aires;
Margeca 22-2 tc Casablanca: Wel
tevreden 24-2 te Suez; Katwijk 24-
2 te Gibraltar; Oranjcfontein 21-2
tc Durban, Bloemfontein 23-2 van
Curacao n. La Guaira. Gaastcrkerk
24-2 v. Karachi n. Bombay; Leegh
water 23-2 te Genua; Alcinous 24-2
v. Port Swettcnham n. Singapore;
Delfshavcn 24-2 te Norfolk; Alchi-
ba 24-2 v. St. Vincent C. V. n. San
tos; Alkaid n. Antwerpen p. 24-2
Dover; Duivendijk 8-3 v. Vancouver
te Liverpool verw.; Noordwijk 25-2
v. Terneuzen n. Rotterdam; Noor-
dam 24-2 te New York; Straat
Soenda 21-2 v. Port Elisabeth naar
Kaapstad; Stad Arnhem 23-2 te
Barcelona: Tsjisadane 24-2 te Hong
kong: Thorbecke 23-2 te Port Sou
dan; Tibia 19-2 v. Honolulu n. Los
Angelos, Tiba 23-2 te Montevideo;
Tjibadak 22-2 v. Macassar n. Ba
tavia; Tjitjalenga 24-2 te Soeraba-
ja; Utrecht p. 23-2 Gibraltar; Win-
sum p. 23-2 Las Palmas: Westplein
thuisr.. 22-2 te Aden; Zwarte Zee
sleepb. n. Montevideo 22-2 op 21.19
Zb en 39.11 Wl.; Rotti 24-2 van Ba
tavia n. d. Straits; Philips Wouwcr-
man 24-2 v. Port of Spain; Tjipon-
dok 24-2 tc Port Said: Oranie. uitr.
p. 24-2 Fimsterrc; Radja 22-2 v.
Los Angeles; Salawati 24-1 te Los
Angeles; Govert Flinck 24-2 van
Genua; Ariadne 24-2 v. Catania n.
Gibraltar; Bacchus 21:2 te Cura
cao; Euterpe 24-2 te Lissabon; Ju
no en Arv Schcffer 24-2 te Antwer
pen: Hed'el 24-2 v. Tarregona naar
Vclencia: Delft 23-2 tc Antwerpen;
Odysseus 22-2 v. Genua n. Oran;
Telamon 20-2 v. Maracaibo n. Las
Piedras; Trajanus 20-2 te Curacao;
Alpharrl 23-2 te Porto Alegre; AI-
chiba 24-2 v. St. Vincent C V.;
Gouwe p. 24-2 Ouessant; Kota In
ten uitr., 24-2 v. Southampton;
Merwede p. 24-2 Madeira; Papen-
drecht n. Melbourne p. 23-2 Kaap
Leeuwin; Westplein 23-2 v. Aden;
ecman 24-2 v. Pensacola n. A'dam;
Zonncwyk 28-2 te Port Said verw.
IJMUIDEN. 24 Fcbr. Aange
komen: Lestria v. Casablanca: Leo
nardo L. Romero v. Baltimore;
24 Febr. Vertrokken Karei
Doorman n. d. Noordzee; 25 Fe
bruari Texaco III n. R'dam,
Storfos n. Newcastle.
Over eenige maanden zal de be
kende Nederlandsche acteur
Eduard Verkade ziin veertigjarig
toonecljubilcum vieren.
Er is een huldigingscomité op
gericht. waarin z. exc. dr. J J Gic-
len. minister van O. K. en W. en
z. e\c. sir Neville Bland, ambassa
deur van Engeland, als eerevoor-
zitters zitting hebben genomen.
Voorzitter is mr. A. J. d'A'illy, bur
gemeester van Amsterdam, secre
taris de beer Carel Briels en pen
ningmeester mr. dr. G. M. Venijn
Stuart.
5
V- v
HET GEBIED ROND SOERABAJA werd kort geleden door de Neder
landsche troepen onder bescherming genomen. Hoe noodig dit was, bleek
uit de jammerlijke omstandigheden, waarin de bevolking Verkeerdeten
gevolge van de tactiek der verschroeide aardewelke op vele plaatsen
was toegepast. Een groot gedeelte der bevolking was meegevoerd door
de terugtrekkende benden en hiervan maakten rampokkers gebruikom
hun bezittingen te rooven en de velden te oogsten, Doch de Nederland
sche autoriteden waren op haar post. Op de foto zien we een groep
Rampokkers, in de buurt van Perrong, die de gestolen padi in veiligheid
wilden brengen, maar door een patrouille van de veldpolitie werd a(ln-
gchouden. (P.)
door Clamator
T N ons vorig artikel hebben wij
gewezen op 't gevaar, dat Euro
pa zou bedreigen, wanneer de Duit-
sche militaire clique via dc Com
munisten contact zou zoeken met
Rusland. Vanzelf dringt zich nu
vraag op, hoe kunnen wij een der
gelijk gevaar voorkomen? Zeker
niet doordat wij de ellende in
Duitschland tot een blijvende ma
ken. En ook niet hierdoor, dat de
Westeuropecschc landen door mid
del van annexaties een soort wal tot
bescherming \an hun grenzen op
trekken. Neen, alleen in een werke
lijk democratisch Duitsch volk kun
nen de buurlanden van Duitschland
een garantie vinden tegen een her
haling van wat er gebeurd is.
Wanneer wij ooit tot een oplos
sing van het Duitsche probleem
willen komen, dan moeten dc maat
regelen, die wij daarvoor gaan ne
men van een ruimer gezichtspunt,
nl. van een Europeesch standpunt
Februari 1942 is een
maand geweest van voort
durende tegenslagen in den
strijd tegen den Japanschen
overweldiger. Java komt meer
en meer in het nauw. Het ge
allieerde smaldeel, onder bevel
van schout bij nacht K. W. F.
M. Doorman, heeft reeds zware
verliezen geleden. Twee Ameri-
kaansche kruisers zijn bescha
digd. Banka is bezet en bij
Pladjoc en Palembang op Su
matra zijn Japansche parachu
tisten afgeworpen. In den nacht
van 14 op 15 Februari gaat de
torpedobootjager „Van Ghent"
verloren; op 17 Februari de
„Van Nes". Een dag later zin
ken de „Soerabaia" en de K7.
Een enkel lichtpunt is er. Een
gedurfde aanval op een groot Ja-
ansch convooi in Straat Bandoeng
ij het eiland Bali wordt een volko
men overwinning. Met waarschijn
lijk zware verliezen vluchten dc
Jappen om aan de slachting te ont
komen, maar de „Tromp", die elf
voltreffers heeft gekregen, moet
naar Australië om te dokken en dc
„Piet Hein" is aan flarden gescho
ten.
Komende actie
Op 26 Februari vergadert schout
bij nacht Doorman met zyn com
mandanten te Soerabaja om de
actie voor de volgende dagen te be
spreken. Vijf kruisers: „De Ruy-
Ler", „Java", „Houston", „Exeter"
en „Perth" zullen met negen torpe-
dobootjagers uitvaren om dè nade
rende Japansche convooien aan te
vallen. Waarschijnlijk zal er dit
maal bescherming van jagers zijn,
want een Amerikaansche vliegtuig-
carrier nadert reeds Tjilatjap. Als
de opdracht slaagt in het Oostelyke
deel van de Javazee, zal het smal
deel in het Westelijke deel dezelfde
taak vinden.
Zoodra de avond valt varen de
schepen uit. De nacht verloopt rus
tig, maar den volgenden morgen om
negen uur verschijnen Japansche
vliegtuigen, die niet meer zullen
verdwijnen. En de jagers, waarop
men hoopt, komen niet, want de
vliegtuigcarrier is vlak onder de
kust van Java in den grond gebom
bardeerd.
Ja/xinsch convooi
's Middags om kwart voor drie
wordt gemeld, dat een Japansch
convooi kruist Westelijk van het
eiland Bawean en onmiddellijk zet
schout bij nacht Doorman koers in
de richting van den vijand. Ruim
vier uur later ontdekt men vijande
lijke schepen. Niet net convooi ech
ter, maar het dekkingskader waar
bij zich twee zware kruisers bevin
den, die reeds op 27 kilometer af
stand het vuur openen met twintig
kanonnen. De „Houston" en de
„Exeter" beschikken slechts over
twaalf zware vuurmonden, maar
Doorman ontwijkt het gevecht niet.
„Full speed" varen de geallieerde
schepen. Het vlaggeschip „De Ruy-
ter" krijgt een voltreffer, maar de
gevechtswaardigheid wordt niet
aangetast en binnen een half uur
branden 34 kanonnen op de Japan
ners los.
Er volgt een torpedo-aanval van
zes Japansche jagers, maar als er
één wrak wordt geschoten, draaien
de anderen af. En om vijf uur wor
den beide Japansche kruisers ge
troffen. Vijf minuten later veran
dert echter het beeld van den strijd.
De „Exeter" krijgt een zware gra
naat in het achterketclruim en zes
van de acht ketels vallen uit. Tien
minuten later wordt de „Kortenaar"
getorpedeerd.
Aftocht dekken
Nu gaan de geallieerde eenheden
op tegenkoers om den aftocht van
de „Exeter" te dekken en de „Witte
de With" krijgt bevel den getroffen
kruiser naar Soerabaja te begelei
den.
Met drie kruisers achter zijn
vlaggeschip zoekt dan Doorman den
stryd weer op en vier Amerikaan
sche torpedojagers lanceeren een
torpedo-aanval, die een zware ex
plosie bij den vijand veroorzaakt.
Doch in dc duisternis verliezen dc
vloten elkaar uit het oog. De ge
allieerde schepen speuren naar den
tegenstander, terwij de Japansche
vliegtuigen met magnesiumlichten
precies aangeven, welken koers zij
varen. Een uur lang blijft het rus
tig, maar om half acht ontwikkelt
zich weer een artillerie-duel en kan
men waarnemen, dat op een af
stand van acht kilometer torpedo's
worden gelanceerd. Doorman ver
andert van koers en stoomt in dc
richting van de kust Het is volle
maan en een heldere nacht. De
Amerikaansche torpedojagers moe
ten thuisvaren om brandstof in te
nemen, zoodat alleen de Britsche
jager „Jupiter" nog meevaai-t, tot- 1
dat deze om half tien in de lucht
vliegt.
Kruisers varen door
Maar de vier kruisers varen door.
Om kwart over elven doemen de
silhouetten op van twee zware Ja
pansche kruisers. Weer een artille
rie-duel met treffers aan beide zij
den. „Dc Ruvter" krijgt een voltref
fer in het achterschip en draait
over stuurboord van den vijand af,
doch herneemt meteen zijn vroege-
ren koers.
Dan komt de catastrophe.
„De Ruvter" en dc „Java" wor
den getroffen door torpedo's.
Beidé kruisers staan meteen in
vlammen. Het is afgeloopen.
De „Perth" en de „Houston" ont
wijken verderen stryd. De slag in de
Java-Zee is verloren. Nog vaart het
hospitaalschip „Op ten Noort" uit
om drenkelingen op tc pikken,
maar vyandclijKe torpedobootjagers
brengen het op. En den volgenden
dag gaan de Nederlandsche torpe
dobootjagers vechtend ten onder.
De „Perth" en de „Houston" zinken
eveneens.
Slechts vier Amerikaansche tor
pedobootjagers ontkomen aan de
vernietiging.
De „Striking Force", onder bevel
van schout bij nacht Doorman, was
vernietigd en Java lag open voor
den invaller
Ned. trekpaard kampioen
in Denemarken
December j.l. werd naar Dene
marken uitgevoerd de hengst Tal
bot van Catharinahoek 12992S. Bij
keuringen in Jutland behaalde de
ze vertepreiiwoonliKer van do Ne
derlandsche trekpaardfokkerii vo
rige week het kampioenschap.
EN zal zich wel
licht afvragen,
wat er van zoo'n ge
woon en dagelijksch
werkje als het afwas
schen, tc zeggen valt.
Het behoort zeker niet
tot de prettigste bezig
heden van de huis
vrouw en daarom
wordt er niet die aan
dacht aan geschonken,
die het, met het oog
op de kostbaarheid
van serviezen en pan
nen. toch wel verdient.
Kijken wij maar eens
naar de gehavende
pannen, naar het ser
vies met scheurtjes,
scherfjes en afgebro
ken oortjes. Meestal
souvenirs uit dc af-
waschteil, nietwaar?
Gewoonlijk wordt er
veel te ruw mee omge
gaan, de teil wordt ge
heel gevuld met kop
jes, borden, enz. en het
rammelen verraadt hoe
onzacht de aanrakin
gen onderling zijn.
De juiste manier van
afwasschen spaart het
materiaal en het is dus
niet overbodig ons
even af te vragen of
onze manier de juiste
is. Allereerst wordt al
les gesorteerd en zeer
vuile stukken worden
met water te we-eken
len worden afgespoeld.
Het afwaschwater blijft
aanmerkelijk langer
bruikbaar, als restjes
uit kopjes en borden
tevoren vewijderd wor
den.
In het heete sop wor
den dan eerst de gla
zen afgewasschcn.
Denk er aan ze steeds
heelemaal onder te
dompelen. Een glas dat
gedeeltelijk met heet
water in aanraking
komt, zet alleen da&r
uit en het moét dus
wel springen. U kunt
glaswerk werkelijk in
zéér heet. water was-
schen, als U het stuk
maar ineens onderdom
pelt. Na het glas krijgt
het zilver een beurt,
daarna het servies stuk
voor stuk en tenslotte
de pannen. Droog alles
stevig af en wrijf het
glanzend.
Veel moeite bespaart
u zich, als u aan beide
kanten van den goot
steen een stuk aanrecht
heeft. Men zet links de
vuile afwasch, neemt
het met de linkerhand
op, wascht het met de
rechterhand af en zet
het rechts op de af-
druipbak. Het afdro
gen gaat op dezelfde
wijze.
Zoo ziet U, dat zelfs
iiet simpele afwasschen
'n beschouwing waard
is, als wij tenminste ef
ficiency in onze huis
houding willen toepas
sen. Probeert U het
maar eens. het afwas
schen wordt er beslist
een minder saai, mis
schien zelfs een prettig
werkje door.
FEUILLETON
ICOOP.CRAJC PKJCF VERTAL'N
HOOFDSTUK II.
Marian Carstairs, alias, op dat
oogenblik. J. J. Lane, keek de ta
fel rond en telde haar zegeningen.
Het waren er welgeteld drie. Ze
zuchtte gelukkig.
Op de tafel, die door kaarsen
verlicht werd, lag een schoon, ge
borduurd tafellaken en in het mid
den stond een pul met theerozen.
De ham was verrukkelijk malsch en
heerlyk gekruid, de zoete aardap
pelen dreven in een dikke, bruine
saus, de beschuitbollen waren
gloeiend heet en zoo licht als veer
tjes. De samenstelling van de sa
lade was een groot succes gewor
den. April, die lieverd, had voor het
eten een glas sherry naar boven ge
bracht en zulke lieve, prettige din
gen gezegd.
„Moeder, U ziet er veel leuker uit
in Uw blauwe house-coat". „Moe
der, laat mij vanavond Uw haar
doen". „Moeder, gebruik een klein
beetje rouge. Wij vinden het altijd
zoo "leuk als U er snoezig uitziet".
En tenslotte: „O moeder, laat mij
een van die roze rozen in Uw haar
doen".
Had er iemand ooit zoo'n fijn stel
kinderen? Ze bekeek zc met ver
rukten blik, Zoo goed. zoo pienter
en zoo knap. Ze glimlachte tegen
hen allen en deed zichzelf verwij
ten, dat ze diep in haar hart ook
maar de geringste argwaan tegen
hen koesterde.
En toch cr was iets bekends
in den volmaakten zorg waarmee
ze omringd werd. Dat had ze meer
meegemaakt. Door vroeger opge
dane ervaring móést ze wel ver
moeden. dat er binnenkort een
plannetje besproken moest worden
Ze zuchtte weer, maar nu niet meer
zoo gelukkig. Zulke plannetjes wa
ren gewoonlijk prijzenswaardig en
begrijpelijk, maar ook gevaarlijk en
duur, en beteekenden vaak een be
lemmering voor het werk, of
alle drie.
„LTp allupes upin upordupe?" zei
Dinah tegen April.
„Upen upof! zei April blij.
„Praat gewoon" zei Marian
Carstairs met een ooging om ern
stig te kijken.
„Dat is gewoon", gilde Archie,
„dat is de pee-taal. Ik zal U ver
tellen, wat het beteekent". Zijn ge
zicht straalde. „Je neemt de eerste
letter van iedere
„Hupoe jupe mupond!" zei April
haastig en schopte hem onder de
tafel aan. Archie bromde iets on
verstaanbaars en gehoorzaamde.
Na het eten, toen April koffie
naar de zitkamer bracht en Archie
voorkomend voor sigaretten, luci
fers en een aschbakje zorgde,
moest Marian wel concludeercn,
dat haar vermoedens ongetwijfeld
gegrond waren. En toch Hoe
kon iemand ooit argwaan koeste
ren tegen zoo'n onschuldig kind
met zulke heldere oogen als April?
„LT ziet er moe uit" zei Dinah
medelijdend. „Wilt U geen voeten
bankje hebben?" Ze kwam er al
mee aandragen, zonder op ant
woord te wacnten.
„U moest niet zoo hard hoeven
te werken", zei Archie.
„Ja heusch". voegde April cr aan
toe. „U moest meer ontspanning
hebben Bovendien ontspanning,
die U zou helpen bij Uw werk.
Marian nam een gereserveerder
houding aan. Ze dacht aan den tjjd,
toen ze allemaal les in het diepzee-
duiken hadden genomen voor „cou-
leurlocal". Goed, ze moest toege
ven, dat die ervaring een van J. J.
Lane's meest geslaagde boeken had
opgeleverd, n.l. dat met het lijk
van den man, die men in een dui
kerpak op onverklaarbare wijze
doodgestoken had gevonden. En
toch
„Moeder", zei April bijdehand, „als
er 'n dame vermoord in haar eigen
huiskamer werd gevonden, en als er
een paar minuten later een snoepe
rige filmster aan kwam rijden en
zei, dat ze op de thee was gevraagd
en als iemand twee schoten had
hooren knallen, maar als de dame
maar door één schot gedood was.
en als haar man er tusschenuit was
en geen alibi had, maar als de man
en de filmster het geen van tweeën
hadden gedaan" ze raakte bui
ten adem, hygde en eindigde:
„Wie zou U dan denken, dat het
gedaan had?"
„Lieve hemel", zei Marian ver
schrikt, „waar heb je dien onzin
gelezen
Archie gichelde en sprong op de
sofa heen en weer.
„Het is geen onzin", riep hy, „en
we hebben het niet gelezen ook. We
hebben het gezien".
„Archie!" zei Dinah streng. Zc
wendde zich tot moeder en zei:
„Het is bij de buren» gebeurd, van
middag".
Marian Carstairs spc-rde haar
oogen open. Toen fronste ze het
voorhoofd. „Onzin, dezen keer laat
ik me niet door jullie voor den gek
houden!"
Wordt vervolsd)
Een onzer lezeressen gaf ons flen
volgenden tip voor het openmaken
van conservenblikken, die wij gaar
ne doorgeven.
Over het algemeen wordt een
opening gemaakt in het deksel
van een groentenblik. Veel ge
makkelijker is het met een gewo
nen blikopener het ehcole deksel
er af te snijden.
Hiervoor brengt men den blik
opener direct onder het deksel in
den buitenwand van het blik. bij
voorkeur hij den lasch- of soldeer-
naad. Terwijl rnen de bus op het
aanrecht of tafel zet, snijdt men
het deksel rr heel gemakkelijk af.
Bij het snijden ontstaat er echter
een buitenwaarts zeer scherp
kantje waarvoor het noodig is.
dat men de linkerhand beschermd
met ccn doek of stevig papier.
Het deksel komt er dan als ccn
onbeschadigde vlakke schijf af.
(Wij houden ons aanbevolen voor
meer tips, die voor onze lezeressen
van helancr kunnen zijn Adressee-
ren: „Vrouwenspiegel", Redactie
van dit blad).
Mr. Jan Dcrks. radio-com
menlator en tooncelschriiver. is
het komende seizoen als lettcrkun
dig adviseur verbonden aan het
Zuid-Nederlandsch Tooneel.
uit, worden bezien, HeJ is natuurlijk
een feit, waaraan niet valt tc tor
nen. dat dc Dnitschers de ellende,
waarin zij op het oogenblik zitten,
eerst zelf over andere volkeren neb
hen gebracht. Daar staat echter te
genover, dat de bevolking van de
bezette gebieden tijdens den oorlog
toch altijd de hoop hielden, zich aan
de verwachting vastklampen kon
den op bevrijding en daarmede op
redding uit haar misftrw terwijl het
Duitsche volk op dit oogenblik goen
enkele uitkom«t ziet. Het psvrliolo-
giseho gevolg hiervan zou kunnen
zijn, dat Je Dnitschers. wanneer
deze toestand van horeloosheid 'n
alle opzichten zou blijven voortdu
ren. op den duur aan de communis
tische propaganda het oor zouden
gaan Iconen, ondanks het feit. dat
zij in meerderheid tot dusver het
communisme hebben afgewezen.
Europeesch denken
XXT ANNEER het Duitsche volk
V zich van die zijde laat over
tuigen. dat deze toestand van blij
vende ellende met opzet in 't loven
is geroepen en tot de „zegeningen
van de democratie" hehoort. dan
heeft Europa zelf de baan vrijge
maakt. die via een nieuwe catastro
fe tot zijn eigen ondergang leidt.
Wat moeten wij dan we] doen?
Naar onze meening is do conigo
oplossing te vinden in een radicale
verandering van de politiek tegen
over onzen voormaligen vijand. Of
wij probeeren de schade, die de
Dnitschers ons hebben toegebracht
uit hun zakken geheel vergoed te
krijgen met alle schadelijke gevol
gen van dien of wij zetten deze ma-
terieele overwegingen opzij en lee-
ren Europeesch denken en hande
len met als gevolg een duurzamen
vrede. Dit laatste geweldige voor
deel is toch waarachtig wei ernig
risico waard! Op deze wijze zou de
vrees over Duitschland. dio de we
reld nu al zoovele tientallen jaren
bezield heeft <*n nog bezielt, einde
lijk kunnen verdwijnen.
Centraal probleem
T~^E menschheid zit midden in de
gisting van een nieuwen tijd.
Bi; een goed begrip voor de situatie
en een helder inzicht in wat er ge
beuren moet kan de volkeren van
de geheele wereld heel wat ellende
bespaard worden en met behulp van
de ongelooflijk belangrijke ontdek
kingen op het gebied van de
atoomenergie kan een tijdperk van
vrede en van welvaart voor allen
in het. leven worden geroeprn. Het
gaat cr nu alleen maar om. dat deze
idee gemeengoed van allen wordt.
De eerste stap op den weg naar
de verwerkelijking van dit ideaal
van de menschhoid is de pacificatie
van Europa. En hef centrale pro
bleem voor een herordening van
Europa is en blijft Duitschland
Nu bestrijdr men do gedarhte
van een Furopeescho Rdérarië met
met met het betoog, dat ons we
relddeel op het oogenblik weinig
of niet mee telt in de wereldpoli
tiek en dat alles afhangt van de
beslissingen van do Groote Twee,
welke eenvoudig over het hoofd
van de Europeesche volkeren heen
worden genomen. Maar van dit
laatste zijn de staten van Europa
dan toch in de eerste plaats zelf de
oorzaak, gezien juist hun onderlin
ge verdeeldheid. Zij denken im
mers. precies zooals zij dat al eeu
wen bobben gedaan, nog altijd te
zeer nationalistisch en heelemaal
niet Europeesch.
Een uitweg
X\T AT zich op het oogenblik om
ons heen afspeelt geeft ons
de hoop, dat de tijd rijp wordt voor
een grootere conceptie, ondanks do
omstandigheid, dat het den schijn
heeft, of het nationalisme momen
teel op de spits wordt gedreven.
Wij zien nl. hoe de staten van
West Europa juist door datzelfde
nationalisme (maar buiten Europa)
hun positie als koloniale mogend
heid meer en meer gaan verliezen,
waardoor hun plaats in de wereld
langzaam maar zeker er een van
den tweeden of derden rang
wordt. En als ze nu niet tusschen
dc Groote Twee fyn gedrukt wil
len worden, dan moeten ze wel
Europeesch gaan 'denken en hande
len.
Men make zicTï niet van dezen
dringenden eisch af met een schou
derophalend: „och wat. dit is alles
toch maar utopie!" Het jongste
verleden zoowel als h£t heden ton
nen, wat er ton goede of ten kwade
bereikt, kan worden met denkbeel
den, die met hartstocht en fanatis
me worden aangehangen en uitge
dragen.
VRIJDAG 28 FEBRUARI
HILVERSUM I 301.5 m.: 7.15
Ochtendgymnastiek; 9.00 Kolisch-
kwartet; 9.30 Piano-duo; 10.00 Gril-
lcr Strijkkwartet; 11.15 Cello-reci
tal; 11.45 Berichten uit overzeesche
gebiedsdeelen; 13.15 Metro-Pavane
orkest; 11.20 „Van oude en nieuwe
schrijvers"; 1-4.40 Zang-recital;
15.10 Het Domstad Strijkkwartet;
16.30 „Collegium Musicum Amste-
lodamense"; 17.10 Bcrl. onderwy-
zerszangvereeniging; 17.30 Mari-
nierskapcl; 19.15 „Volk en krijgs
macht één": 19 30 Geestelijke liede
ren- 19.45 „Probleem der Volkshuis
vesting"; 20.05 Weerpraatje; 20.08
Bijbel en muziek: 21.00 Het Radio
Philhaimonisch Orkest; 23.00 Yc-
hudi Menuhin.
HILVERSUM II, 415,5 M.: 7.00
Nieuws; 8.18 Opcraprogramma;
10.20 De Regenboog; 10.45 „Het
Telegram": 12.00 Dcbroy Somers'
Band; 12.30 Sportagenda; 12.35
„The Skymasters"; 11.00 Kook
kunst; 14.20 Aeolian Sextet; 15.20
„Hoe zij loog tegen haar man";
16.00 Guus Hoekman, bas, Isja Ros-
sican, piano; 17.50 Muzikaal babbel
tje18.20 „The Ramblers"; 19.00
Denk om dc bocht; 19.15 „P.T.T.,
vroeger, nu en in de toekomst";
19.30" „Ons vrijzinnig Protestantsch
geloof"; 20.30 „De striid om den
mcnsch": 21.00 Agrarisch Congres;
22.00 Buitenlandsch Weekoverzicht.