Landsvrouwe wijst haar volk
op zijn taak
ONS VOLK HERDENKT SLACHTOFFERS VAN OORLOG EN VERZET
Teleurstelling mag ons
niet terneerslaan
Zaterdagavond zweeg elke
Nederlander 2 minuten
„VOOR HEN DIE VIELEN"
„Onze offers nü geringer dan
van hen die vielen"
VERHOUDING LONEN - PRIJZEN TE
GUNSTIG VOORGESTELD?
Plechtigheid bij de
Woeste Hoeve
Plechtigheid ook
in Londen
Eis tegen de A.V.R.O.
afgewezen
Bevrijdingsvuur in
Amsterdam
Défilé langs Koningin
Irgoen doet overval
op gevangenis
Buitenlandse diplomaten spraken
ons volk toe
Vertrouwen in de
toekomst
Mr. Visser 6 Juni
geïnstalleerd
Penningen
Stichting
'40-'45
Staking in Bilbao
Ongebruikelijke groepering van
de cijfers
Bedevaart naar Waalsdorpervlakte
Waarom publicatie
opgeschort?
Prins Bernhard naar
jamboree te Parijs
Dinsdag 6 Mei 1947
EL jlLSSL -f' l
SB r-jjgaf V-'felL'L: 1 lgf^.-jrr«g-ic>t"^- A-Wc'7
Kants?«spaBi!«8
CVan onzen speclalen verslagger)
Aan de rijksweg tussen Arnhem
en Apeldoorn werden in de maand
Maart van 1945, nog slechts weinige
weken voor de bevrijding, 117 Ne
derlanders gefusilleerd als repre
saille voor de aanslag op Rauter.
Daar op die plaats, naar de woor
den van onze Landsvrouwe, heilige
grond, waren Zaterdagmiddag velen
met Haar samengekomen om allen
die hun leven gaven voor de vader
landse zaalc te danken en te eren. Als
H. M. de Koningin bij de Woeste
Hoeve arriveert ontvangt het pu
bliek haar in diepe stilte en terwijl
Zjj zich door de rijen heen naaf het
eenvoudige monument begeeft zin
gen Apeldoornscho mannenzangver-
eniging'en het „Wilt heden nu tre-
deir'. Slechts het klapperen van de
vlag, welke achter het eikenhouten
kruis halfstok is gehesen, verbreekt
daarna de intense stilte als de Ko
ningin naar voren treedt om ge
holpen door Truus de Jong en Paul
Borgcrs kinderen van Apel-
doornse slachtoffers aan de voet.
van het kr.uis een imposant bloem
stuk ne'er te leggen, dat bestaat uit
een kussen van IJslands mos van 1
m. x 0.80 cm, waarop het verzets-
kruis rust. Op het verzetskruis St.
Joris die de draak verslaat en op de
armen de woorden ..Trouw tot in
de dood". Het kruis rustte op rozen
in de bijbehorende kleuren rood en
geel, waarmee ook de rand was af
gezet en aan weerszijden van het
kruis was een toef margrieten Ce-
stoken: symbool van de vrijheid
waarvoor duizenden hun leven ga
ven.
Enkele minuten staan allen recht
en dan klinkt het „Ere quo modo
moritur."
De opdracht
Maar geen herdenking heeft
waarde als niet opnieuw de op-
dracht wordt aanvaard als met
onze belofte aan ons volk en aan
onze doden wordt hernieuwd. Daar
van getuigt de Koningin in een ont
roerende rede. Zij gewaagt van
deze herdenkingsdag als van een
dag van nationale bezinning, als de
bron, waaruit opvolgende geslach
ten kracht zullen putten tot het in
nationale eensgezindheid verwezen
lijken van de taak die ook de ge
vallenen voor ogen stond: de ver
nieuwing van óns volksbestaan. Zij
gedenkt allen die hun leven gaven,
op welke plaats ook. getuigt van
het oprecht warm en menselijk
meegevoel van óns volk en bidt hen
die achter bleven Gods troostende
liefde toe. Maar geen woorden van
lof moeten er klinken. Niet door
hen die vielen op een hoog voetstuk
te plaatsen, niet door een kloof te
scheppen tussen hen en ons, die hun
taak moeten voorzetten, eren wij
hen. Wij moeten aan hen denken als
zijnde in <?ns rniclden en vragenwat
verwachten zij van ons Zij zullen
antwoorden, dat wü ons niet ter. oer
mogen laten slaai door de teleur
stelling. die gevolgd is op de te
hoog gespannen verwachtingen. Te
simpel hebben wy ons gedachUhet
herstel van een wereld, welker ont
reddering voor de oorlog reeds dui
delijk aar: de dag was getreden. Wij
moeten opnieuw beginnen en de
jongeren vragen ons te helpen. Al
lereerst-moeten bij dezen de teleur
stelling en verbittering overwonnen
wórden, die vele ouderen en jonge
ren doen zien naar het ontoereiken
de in deze tijd' en beletten hen oog
te hebben voor het goede, dat daar
naast eveneens aanwezig is. On3
volk is heel arm geworden, maar er
is ook een andere zijde aan de wer
kelijkheid. In onze havens, in de fa
brieken, In mijnen, in de landbouw
en het verkeer en op. vele andere
gebieden worden persoons- en
groepsbelang ondergeschikt ge
maakt aan het landsbelang en
wordt reeds veel verwezenlijkt, van
wat hun die vielen voor ogen stond.
Zoekt wat samenbindt ook bij het
opbouwen op geestelijk gebied.
Taak der jeugd
Dan richt de Koningin zich tot de
jongeren, op wie een grote taak
rust in het gezondmaken van de
zieke samenleving, in het vaderland
in de westersche wereld. Ver
sterkt de broederband met kamera
den in andere landen. Maakt zelt
uw plannen en voert ze uit langs
democratische weg ieder op eigen
wjjzé. Met de warmte van mijn hart
sta Ik achter u. Als Ik dan uit -eigen
levensovertuiging iets tegen u mag
zeggen: nieuwe vonken pn nieuwe
vuren, het christendom practisch in
toepassing gebracht over de- breed
te en door "de diepte des levens. En
tot Mijn gehele volk zeg ik: Laat
ons op deze dag aan de gevallenen
plechtig beloven voorwaarts te
gaan èn te werken,-ieder op de
plaats waar hij gesteld is, aan de
vernieuwing van ons vaderland.
Landsmoeder
Het door allen gezoqgen Wilhel
mus is het antwoord en dan worden
kransen en bloemen gelegd: een
grote krans van witte tulpen en
aronskelken namens de regeerLng
door den minister van marine, door
den Commissaris der Koningin in
Gelderland en door vele nabestaan
den.
Aan alle kanten stroomt men toe
en onze Landsvrouwe gekleed in
een eenvoudige zwarte japon met
een pelerine van bruin bont, die
door een grote margriet bijeen
wordt gehouden, staat als een
Landsmoeder temidden van Haar
volk. Zij onderhoudt zich mét de
burgerlijke en militaire autoriteiten,
w.o, gen. majoor Koot en burge
meesters van Gelderse gemeenten,
en met familieleden van omgeko
men verzetsliedenEn aan beide zij
den van het kruis stapelen de bloe
men zich op
In tegenwoordigheid van de Konin gin had op de Woeste Hoeve een
indrukwekkende herdenking plaats van de 117 door de Duitsers ver-
moorde Nederlanders.
Zaterdagavond om 8 uur precies klonk door de luidsprekers het trompet
signaal, dat de plechtige dodenherdenking in de Waalsdorperduincn in
luidde en het gehele land verstilde twee minuten om allen, die door het
brute geweld der Duitsers om het leven kwamen, te herdenken. Treinen,
trams, bussen, auto's fietsers e*n voetgangers stopten, in de huiskamers
staaakte men gesprekken en spel: men bezon zich op de vrees en ellende,
die in de jaren 19401945 ons volk beheersten.
dy onthulde op „Zorgvliet'' een ge
denkteken ter nagedachtenis van
prof. Oranje.
In de Ridderzaal
In tegenwoordigheid van prinses
Juliana en prins Bernhard .heeft. Za
terdagmiddag de voorzitter van de
Eerste Kamer, prof. mr. R Kranen
burg In de Ridderzaal te 's Gravën-
liagê de doden herdacht. .Wij zullen
nooit vergeten, wat ons in de bange
jaren samenbond: de grote traditie
van geestelijke vrijheid en liefde
voor ons vaderland". Een selëct ge
zelschap binnen- en buitenlandse
kunstenaars verzorgde een indruk
wekkend programma, dat besloten
werd met declamatie van „De acht
tien doden" van Jan Campert.
In de oude St Bavo te Haarlem
waren Zaterdagavond duizenden bij
een om te luisteren naar een rede
van ds. P. J. Mackaay. Later op de
avond trok een kilometerslange stoet
lancs de plaats aan de Dreef, waar
vijftien Haarlemmers gefusilleerd
werden.
Op de afsluitdijk bij KornT
werderzand zijn de beide
verdedigers van dit belangrijke
strategische punt. kapitein Boers
en luitenant Ham. die in Duitse
concentratiekampen om het leven
kwamen, herdacht.
Duizenden N ij me ge nar en be
zochten de Britse en Amerikaanse
kerkhoven in de omgeving der stad
en legden daar bloemen neer.
Ook de in Londen wonende Neder
landers hebben de slachtoffers van
verzet en oorlogsgeweld herdacht.
De ambassadeur jhr. my. E. F. M. J.
Michiels van Verduynen hield daar-
Op liet kerkhqf bij Margraten,
waar duizenden Amerikaanse solda
ten begraven liggen, heeft de burge
meester een krans gelegd De eigen
lijke herdenkingsdag is hier 30 Mei
„Memorial day".
Vele duizenden Amsterdam
mers hebben in schier volkomen
stilte de vier fusilladeplaatsen in de
hoofdstad bezocht Burgemeester mr.
d'Ailly en alle wethouders liepen in
deze „stilje optocht" mee. Bij het ge
denkteken in de Apollolaan sprak
de burgemeester een korte rede uit.
waarin hij vaststelde, dat „wij na de
oorlog in vele opzichten hebben ge
faald. Op de plaatsen, waar onze
helden vielen, zullen wij steeds weer
moeten terug keren om nieuwe
krachten te putten". Prof. Gerbran-
De president van de Amsterdam
se rechtbank, mr. C. W. Thone. deed
uitspraak in het kort geding tussen
de AVRO en de componist Koos
van de Griend. De heer Van de
Griend is van mening, dat de AVRO
bit het opvoeren van het radiohoor
spel „Paul Vlaanderen contra de
markies" ten onrechte gebruik
maakt van de composities, welke
htj het vorig jaar gemaakt heeft
voor „Paul Vlaanderen knapt het
op". Hij meent, dat de auteursrech
ten hem toebehoren en derhalve
'niet door de AVRO kunnen worden
gebruikt zonder ziin uitdrukkelijke
toestemming.
Mr. Thone achtte de eis van de
heer Van de Griend, die voor elke
maal dat „Paul Vlaanderen" met
zjjn muziek voor de microfoon zou
worden opgevoerd, een dwangsom
van vyfhonderd galden verlangd
had, niet ontvankelijk. Hij over
woog hierbij o.a. dat de auteurs
rechten van de door de heer Van
de Griend gecomponeerde muziek
aan Öe „Stichting Radio Nederland
in overgangstijd" behoren, daar de
heer Van de Griend op het tijdstip
van ziin compositie in dienst van
deze stichting was.
Honderdtwintig: estafettelapers
hebben gisteren het vuur der bevrij
ding van Nijmegen naar Amsterd am
overgebracht. Om ongeveer acht
uur vertrokken zij uit Nijmegen en
arriveerden om kwart voor vier in
de hoofdstad, waar burgemeester
d'Ailly de fakkel overnam en daar
mee het bevrijdingsvuur aanstak.
Duizenden Amsterdammers waren
getuige van dit plechtige momeht.
Duizenden inwoners van Apel
doorn hebben langs de Koningin
gedefileerd, die by de gedenknaald
aan het einde van de Loolaan had
plaats genomen. Zii voerden vele
praalwagens mee, terwijl de stoet
opgevrolijkt werd door negen mu
ziekcorpsen.
Den Haag was feestelijk geïllumi
neerd. Leden der jeugdorganisaties
speelden 's middags een spel „Wij
bouwen aan een nieuw Nederland".
Rond 8000 jongens en meisjes voer
den verschillende opdrachten uit,
die hen in het bezit brachten van
onderdelen van een'grow
dat later op het Binnenhof opge
steld werd. Zjj besloten de dag met
een grote fakkeloptocht.
Dertigduizend Rotterdammers
genoten van het bevrijdingssport-
feest, dat verscheidene sportmani
festaties omvatte, 's Avonds lokten
concerten op verscheidene pleinen
talloze Rotterdammers hun huizen
uit.
De Irgoen Zwaj leoemi heeft een
gewapende overval gepleegd op de
gevangenis te Acre, waar onlangs
Dov Gruner werd terechtgesteld
Tweehonderd een en vijftig gevan
genen werd bevrijd.
De aanvallers hadden de omgeving
versperd met mijnen en maakten ge
bruik van automatische wapenen.
bij een rede.
,ja, Generaalwij moeten één
zijn, terwdle van hem
zegt de vader van Jan
Hoof.
van
Ontroerende herdenking op Grebbeberg
Posthume onderscheidingen uitgereikt
OP de Grebbeberg rusten ónder hoog opgaand geboomte de Hol
landse jongens, die onder de eersten waren, die vielen in de
strbd tegen de meedogenloze vijand. Hun strijd was slechts schijn
baar vruchteloos De „Grebbeberg" werd tot een symbool, dat
latere strijders inspireerde tot een verzet, dat groeide en groeide
naarmate de bezetting langer duurde en in ondergrondse strijd aan
het gehate regiem in ernstige mate afbreuk dééd.
De plek, waar deze eerste gevallenen rusten, is een gewijde plek
geworden, waar aan de voet van het grote houten kruis, opgericht
ter herinnering aan „Hen. die vielen", de gedachten aan hen, die het
hoogste offer brachten, domineren.
Generaal Winkelman getuigt
van onze dankbaarheid
De derde Mei is de dag. gewijd aan
deze gedachte, aan de herdenking
der doden, die vielen voor de goede
vaderlandse zaak. Hier, voor dit
kruis, komen1 zij samen, die de dra
gers moeten worden 'geacht van de
eerbied van heel een volk voor zijn
gevallenen: oen enorme krans sym
boliseert de hulde der landsvorstin.
een minister legt een krans namens
hen, die thans de wapens dragen.
Generaal Winkelman, de man, die
het eerste verzet leidde, spreekt.
Hij spreekt van de behoefte van
heel ons hart. van onze dank
baarheid te getuigen jegens hen.
die pal' stonden voor ons
vaderland, herinnert aan de lange
bezettingsjaren, aan het taaie verzet,
dat de bewondering afdwong van
onze bondgenoten, aan onze ere-
plicht. hun nagedachtenis te eerbie
digen door eendrachtige samenwer
king ten behoeve van de opheffing
van ons land uit de inzinking
Dan, na de treurmuziek van de mi
litaire kapel der Stootttroepen,
worden twintig doden posthuum ge
ridderd. Zij vielen in verschillende
phasen van def strijd tegen de over
weldiger. in de Meidagen, in het on
dergrondse verzet, bij de bevrijding
van ons vaderland. Maar hqn all,er
doel was het Zelfde. zij werden al
len bezield' door de zelfde liefde
voor hun land en hun medestrijders:
hun wil, was de zelfde als die van
hen, die op deze Grebbeberg rusten.
Een commando klinkt, trommels
roffelen, de muziek speelt de eêrste
regel van het Wilhelmus, stram
staan 400 soldaten in de houding en
presenteren het geweer. Dan is het
stil; slechts het ruisen van de bomen
wordt geboord, enkele vogels tjilpen.
En dan worden met een klare stem
de namen voorgelezen van de' twin
tig doden, wier daden blijven voort
leven.
Generaal Winkelman reikt de on
derscheidingstekens uit aan de nabe
staanden. Iéder afzonderlijk spreekt
"hij toe. weet telkens andere woorden
te vinden. „Mevrouw, uw man was
r. t icwi gravwijaaffafaj g -
Dr. Beel zegt:
Na de herdenking van de slachtoffers van het verzet en de oorlog, van
de geestelijke verdrukking en de materiële ellende volgde Maandag de
vreugde om de herwonnen vrijheid. Het was de minister-president dr. L. J.
M. Beel, die de brug sloeg tussen beide dagen. Zijn rede was op gramofoon-
platen vastgelegd en so kan hij, ondanks het feit, dat hy in Indonesië
vertoeft, ons volk tpch toespreken.
komen naar Australië om een nieuw
leven in een jong land te beginnen.
Zij kunnen er zeker van zijn, dat alle
andere Hollanders, die naar
Australië hopen te gaan. daar van
harte welkom zullen zijn."
De heer Leif Egeland, de Zuid-
Afrikaanse gezant, legde er.de na
druk op, dat gedurende de oorlog
de banden tussen Zuid-Afrika en
het Nederlandse moederland nog
versterkt zijm Bezoeken van voor
aanstaande Nederlanders, zoals de
dichter Roland.Holst en de zangeres
Annie Woud zijn in de Unie zeer
gewaardeerd. Bij de jongste tentoon
stelling in Johannesburg, bleek het"
Nederlandse paviljoen de enige
buitenlandse inzending een be
zienswaardige en succesvolle at
tractie.
Hij wees er op, dat juist nu, twee
jaar na de bevrijding, van ons volk'
in materieel opzicht meer offers
worden gevraagd dan onmiddellijk
na de capitulatie van het Duitse
leger. Doch in verhouding met de
offers, die zo velen hebben gebracht
om ons deze vrijheid te hergeven is
dat. wat de regering van ons volk
verlangt, slechts gerinfe. Dr. Beel
bleek er van overtuigd te zijn dat
de Nederlanders, ter wille van een
betere toekomst, nu bereid zouden
zijn waardig hun plicht te doen.
„Dan zullen wij in staat zijn de
idealen, waarvan zij, dié stierven,
droomden, te verwezenlijken.
In de Engelse uitzendingen van de
Nederlandse wereldomroep hebben
verscheidene diplomatieke verte
genwoordigers ip ons land het
woord gevoerd
Sir Neville Bland, de Britse am
bassadeur zei: „Wij hebben even
eens onze moeilijkheden. Ook wij
zijn vastbesloten deze te overwin
nen en ik heb het volste vertrouwen,
dat wij beiden zullen slagen, al weet
ik niet. wie van ons de langste weg I 3 uur, in een buitengewone zitting
De nieuwe burgemeester van
's-Gravenhage mr. W. A. J. Visser
zal op Vrijdag 6 Juni, 's middags om
r\E Stichting 1940'45
U brengt een serie
penninoen in omloop,
die in bezettingstijd door
prof, L. O. Wenkebach
zijn ontworpen. De net
to-opbrengst komt ten
goede aan de slachtof
fers van de ondergrondse
strijd legen de Duitse
onderdrukking en aan
hun nabestaanden
De penningen zijn iri
brons gegoten en hebben
een diameter van ca. 85 m.m,; bovendien worden de ontwerpen uitgevoerd
als slagpenning van 60 m.mdiameter. De serie bestaat uit zes stuks, alle
met dezelfde keerzijde, waarop de Nederlandse Leeuw staaf afgebeeld, die
zijn boeien verbreekt, het verwenste hakenkruis onder de voet lopend.
Het omschrift luidt: „Je mainUendrai".. 1
Op de voorzijde der penningen staan als omschrift zes verschillende
strophen uit ons Wilhelmus.
een goed mens, wat hij deed, verge
ten we nooit", „Joüw broer., dat was
een kerel., hij bracht onder moor
dend vuur, gewonde kameraden in
veiligheid". Lang onderhoudt hij zich
met dc ouders van Jan van Hoof. die
de Waalbrug redde: een oudere man.
die de decoraties, die de borst van
zijn zoon hadden moeten sieren, in
onjvangsti nam, kan zijn ontroering
niet bedwingen. ,,Ja generaal, zo is
liet. wij moeten één zijn, ter wille
van hem, van hem!" En hij salueert,
zoals hij het in zijn diensttijd in het
begin dezer eeuw moet hebben ge
leerd en maakt rechtsomkeert., het
rode doosje als een kostbaar kleinood
voor zich dragend.
De plechtigheid is ten einde, ont
roerd verlaten de familieleden der
posthuum geridderden de begraaf
plaats. de minister en de vele gene
raals stappen in hun auto's. Deze sol
daten marcheren af en spoedig is het
kerkhof, verlaten, zijn de gevallenen
weer alleen. De wind speelt met de
linten van de kransen voor het grote
kruis; nu en dan snort verkeer over
de grote weg.
zal hebben af te leggen."
De Amerikaanse ambassadeur, dr.
Herman Barüch sprak zijn vertrou
wen uit in Hollands uiteindelijk her
stel. Hij zei: „De lidtekenen op het
gelaat van dit mooie land zullen een
blijvende waarschuwing vormen te
gen het gevaar ener verzwakte
waakzaamheid."
Ook dé Canadese ambassadeur, de
heer Pierre ,Dupuys, wees op het
tenVpo van het herstel in Nederland
en voegde hieraan tqe: „Tevens is
het duidelijk dat Nederland zijn
voor-oorlögse positie niet kan terug
winnen. tenzij de stabiliteit in
Europa is hersteld. Het vraagstuk
van Duitslands toekomst is voor ge
heel de wereld van verstrekkende
betekenis en voor Nederland van
het allergrootste belang".
Welkom!
De Australische gezant, de hèer
Keith Officer zeide o.m.: „iedere
Australiër denkt met dankbaarheid
aan de moed, waarmee in 1941 de
Nederlandse troepen de Japanse op
mars naar het Zuiden trachtte te
stuiten. Ook dank zij hun inspan
ning. werd ons eigen land nooit door
de vijand overvallen. Vele van hen
van de gemeenteraad plechtig geïn
stalleerd worden.
Zaterdagmorgen heeft hij een be
zoek gebracht aan het stadfihis te
Den Haag, De burgemeester maakte
van deze gelegenheid gebruik zich in
het algemeen" te oriënteren, terwijl
hij met de waarnemend burgemees
ter en de wethouders enkele actuele
vraagstukken, de residentie betref
fende, besprak.
Ongever 20.000 arbeiders in de
staalindustrie te Bilbao -zijn in sta
king gegaan. Het conflict is ontstaan
door maatregelen, die genomen zijn
tegen arbeiders, die op de eerste
Mei zijn weggebleven. De civiele
gouverneur van Bilbao had bevel
gegeven, dat de 14.000 arbeiders, die
die dag vrij genomen hadden, ont
slagen moesten worden
De staking staat onder leiding v<_.
communisten, socialisten en BasKi
an
sche leiders. Er zijn veel arrestaties
verricht doch er worden geen inci
denten gemeld.
Een overzicht van de Waalsdorper vlakte, waar tienduizenden de hel
den van het verzet herdachten
(Van een speciale
verslaggever) -
A CHTEP Hollands
duinen rijen zich
kleurige velden aaneen
en in de tuinen der bol-
lenkwekers liggen '.voor
hun huizen prachtige voor de kruisen is üit-
bloemtapijten gespreid gelegd, reeds van verre
opgericht. Zij worden
verlicht door het flak
kerende schijnsel van
flambouwen, waarin
ook de enorme Neder-
land se vlag van hya-
zinthenbloesem, welke
welke een hulde bete
kenen aan de geallieer
de volken en aan hen
die vielen. In hei land
schap waar wij door
rijden har.gf vrijwel
huis aan huis de vlag
halfstok en van de
dorpstoren steekt zij
aan de lange stok bo
ven de spitsen uit. Het
volk van Nederland
maakt zich gereed om
in stille omgangen de
doden te eren, die hun
l.vén gaven opdat wij
in vrijheid 'zouden le
ven. De Haagse bevol
king trekt naar de
Waalsdorpervlakte,
waar zoveel illegale
werkers voor de Duit
se executiepelotons hei
leven lieten.
De lucht is grauw en
er dreigt regen als de
oneindige stoet Jch
op weg begeeft naar de
plaats waar de fusilla
des hebben plaats ge
had en waar vier ruw
houten kruisen staan
zichtbaar wordt
Mannen van de Kon.
Landmacht en van de
Kon. Marine
naast illegale
in hun blauwe overalls
de erewacht betrokken
Het is of heel Den
Haag „de weg der
achttien doden" gaat.
Men ziet er ambtena
ren en schooljongens,
a-isfocratisthe figuren
en mannen zo van hun
werk. de uniform van
deelnemer de duinen
weer heeft verlaten.
De stilte hangt boven
hef wijde landschap,
waar de avopd steeds
verder valt. De stilte
hangt in de rijen der
„bedevaartgangers". De
deelneming is zo groot,
dat men de meegc-
brachte bloemen niet
zelf. kan neerleggen,
hebben maar deze aan padvin-
werkers ders moet overgeven.
En nog moet men nabij
de plaats, waar de fu
silladcs plaats hadden,
in de diphte drommen,
nog wel een half uur
wachten, voor men in
langzaam tempo langs
de plaats der herden
king kan trekken. Het
zal dan ook nodig zijn
d- Spoorwegen en PTT dat men voor dit pro-
nog aan, huisvrouwen bleem een oplossing
Schevemngers
vrijwel allen hebben
bloemen bij zich.
Tienduizenden zijn
ér al op de vlakte en
duizenden nog daarbul-
vindt wil de plechtig
held daaronder niet
lijden.
Intussen de mensen
wachten geduldig. Door
het duister van de
ten als om acht uur avond klinki muziek en
twee minuten stilte in boven de walm der
acht worden genomen flambouwen uit wordt
en het Wilhelmus dit men de zoete geur ge-
ogenblik van herden- waar van de bloemen
ki beslulh Dan gaat van Hollands velden,
de stoet weer verder, die als een stille hulde
maar het zal nog lang aan de voet dei krui-
duren eer de laatste sen worden gelegd.
„De kosten van het levensonderhoud waren in Februari 1947 gestegen
tot 198 pet., de lonen tot 192 k 193 pet., yan 1938'39," zo meldde enige
dagen geleden (in ons blad van Zaterdag 3 Mei) het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Wy veronderstellen .dat deze eyfers de komende
maanden een belangrijke rol zullen spelen ondanks het voorbehoud waar
van het C.B.S. deze publicatie vergezeld deed gaan.
nieuwe organen in de economische
sector van dezelfde democratische
geest te doordringen als onze oude
staatsorganen, dan zal, wat sommi
gen vrezen, geleide economie inder
daad gelijk worden aan „geheime
economie."
Thans heeft een minister invloed
uitgeoefend op het tijdstip van de
publicatie. Invloed op de inhoud is
dah nog maar één stap. Hoe vroe
ger tegen het betreden van deze
gevaarlijke weg gewaarschuwd
wordt, hoe beter.
Aanvechtbare methode
Het Bureau merkte op, dat uit de
cijfers geen conclusie mag worden
getrokken voor de verhouding van
de absolute grootte vah het inko
men tot die van de uitgaven en dat
zjj geen inzicht verschaffen in de
stijging van de door een gezin ge
dane totale uitgaven. Wij vrezen
echter dat de cijfers zullen worden
gebruikt en het voorbehoud zo
spoedig mogelijk zal worden ver
geten.
Het gevaar Is daarom verre van
denkbeeldig dat deze eyfers een
wapen zullen worden in handen van
hen die het levenspeil van grote
groepen van onze bevolking verder
omlaag zou willen schroeven. Wy
kunnen ons niet aan de indruk ont
trekken dat deze aanval al begon
nen i9 vóór de cijfers door het CBS
officieel waren gepubliceerd.
Wy denken hierbij aan een pas
sage uit het jaarverslag van de
Nederlandse Bank:
„Het gemiddelde reële loon
bedroeg in Augustus 1946 ruim
96 pet. van het vooroorlogse"
en"verder:
„zich met bezorgdheid af te
vragen of het reële loon in ons
land op het bereikte peil kaïT
worden gehandhaafd."
Hoewel het jaarverslag eerder
gepubliceerd werd dan de door ons
bedoelde cijfers van het C.B.S.zijn
er verscheidene aamvyzingen, dat
de President van de Nederlandse
Bank deze cilfers al vóór hun pu
blicatie kende.
Onjuiste invloed
Zjjn wij goed ingelicht, dan waren
deze cjjfers reeds geruime tijd ge
reed doch mochten zjj op last
van Minister Huysmans nog niet
worden gepubliceerd. Wy willen ons
hier niet verdiepen in de vraag
waarom deze bewindsman de publi
catie zo lang heeft tegen gehouden,
maar menen ernstig te moéten
waarschuwen tegen een dergelijke
invloed van de uitvoerende macht
op een wetenschappelijk orgaan als
het C.B.S. Indien het ons ernst is
met de democratiseering van ons
openbare leven, dan zullen wy moe
ten begrijpen dat de onafhankeiyk-
heid van dergelijke organen even
noodzakelijk is als b.v. de onafhan
kelijkheid van onze rechterlijke
macht. Slagen wij er rüet in de
Men zal het ons niet kwalijk ne
men dat wij onder de invloed van
dan dat de in Augustus 1940 afge
broken reeks niet wordt voortge
zet. Zy is vervangen door nieuwe
eyfers die ongeveer 15 punten ho
ger liggen dan de vroegere reeks.
Of deze nieuwe eyfers een juiste het levenspeil van 1939 hebben be-
indruk geven van het verhoogde reikt. Het is te zot om daarover te
pryspeil is aan twijfel onderhevig, i praten. Laten wy waakzaam zijn
Men ka: jÉÉÉili Él i
diende lonen per uur in 4 takken
van nijverheid, maar dit werd niet
als het indexcijfer van dë lonen als
gelijkwaardig cyfer geplaatst naast
het cyfer voor de kosten van het
levensonderhoud. Dit doet men
thans wel.
Dit cyfer stond voor het eerste
halfjaar 1946' al op 174.7 of wel
ruim 11 punten boven het indexcy-
fer voor Juni 1946. Het thans door
het C.B.S. gepubliceerde cyfer voor
het tweede halfjaar 1946 wordt be
rekend op 186 en verhoogd met
kindertoeslag zelfs op 192 k 193.
Een ander beeld
Wy vragen ons af waarom dit
juist in dezelfde publicatie moest
geschieden.
AH» men de gebruikeiyke weg
had gevolgd, had men naast het
nieuwe indexcyfer voor de kosten
\an het levensonderhoud (in De
cember 1946 berekend 'op 197) ala
Indexcijfer voor het loon 164.8 moe
ten aangeven en niet het nieuwe,
thans door het C.B.S. gepubliceerde
cyfer van 192.
Als cijfers nog enige zin hebben
zou men door vergelijking van kos
ten levensonderhoud 198 en lonen
192 de bovenaangehaalde conclusie
kunnen trekken die de President
van de Nederlandse Bank getrok
ken heeft. Dat men deze conclusie
echter in het geheel niet trekken
kan bewyst een eenvoudig reken
sommetje. Door Me lonen met 3 pet.
te verhogen zou men nameiyic weer
den kan zich b.v. afvragen waar
om het prysverloop in de gemeen
ten Groningen, Enschede, Eindho
ven, Tilburg, Dongen en Heerlen
is gevolgd. Het statistisch Bureau
van de gemeente Amsterdam kwam
tot een cyfer dat voor Juni 1946 al
18 punten hoger lag dan het nieuwe
(verhoogde) cyfer van het C.B.S.
Ook al weten wy dat deze eyfers
onderling niet zo eemakkeiyk ver
gelijkbaar z\in, geeft dit grote ver
schil toch te denken.
Vergulde pil?
VVy vragen ons verder af of de
bittere pil, die een verhoging met
15 punten toch is, moest worden
verguld door het aangeval van een
loonstyging die byna evenredig is
met de prysstyging. Deze vraag
klemt te meer na hetgeen wy hier
boven over de voorgeschiedenis van
deze publicatie hebben vermeld. Tot
nu toe was het namelijk gebruike
lijk als Indexcyfer van de lonen te
publiceren het gemiddelde van 24
takken van nyverheid. Daarnaast
werd een indexcyfer voor de land
bouw gepubliceerd en nog een cyfer
.vóór ny verheid en landbouw teza
men. In vroegere publicaties werd
derhalve door het C.B.S. opgege
ven:
1 - 2 3
30 Juni '46 163.1 240.5 173.9
31 Dec. 1946 164.8 240.6 175.4
1. gem. 24 takken van .nijver
heid: 2. landbouw; 3. Nyverheid en
landbouw.
Daarnaast werd nog wel een cy
fer vermeld voor gemiddeld ver
dat men die conclusie mei trekt en
dat de nieuwe cijfers van het C.B.S.
niet worden -tot middelen om het
levenspeil der bevolking nog verder
omlaag te brengen.
J. KOOPMAN.
Prins Bernhard heeft Zaterdag
morgen in „Roval" te 's-Graven
hage met een korte toespraak de
nationale padvindersraad ge
ïnstalleerd. Hij zei o.m. met de
minister Van Justitie in contact
te staan om te grachten liet pad-
vindersuniform wettelijk be
schermd te krijgen. Te veel z.g.
„wilde" padvinderselubs maken er
misbruik van. deelde, mee het
ólan te hebben de jamboree te
Parijs te bezoeken.
Een der commissarissen vertel
de de prins dat er momenteel
140.000 padvinders in ons land
ziin.
Burgemeester Oud en de garni
zoenscommandant majoor Verhoeven
legden te Rotterdam bloemen
neer bij het granieten kruis naast
het stadhuis. Aan de Willemsbrug,
waar de mariniers zo fél. gevochten
hebben, hechtte de commandant een
krans.