DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
3
Eén jaar voorwaardelijk, f4000 boete
en ontzetting uit alle rechten
„Opdracht voor Indië was
een faciliteit"
Economische besprekingen
in Batavia gestrand
We moeten begrip krijgen
voor eikaars standpunt
UITGAVE VAN DE STICHTING HET RAROOL
Eis tegen jhr. De Geer:
Mr. Van Walsum noemt verdachte:
lichamelijk zwak, doch
listig en sluw
Vrede,zei DeGeer,
Churchill gromde
maar wat
„Vanguard" weer thuis
Terugkeer heeft alleen mijzelf
ernstig geschaad"
Ik ben onschuldig,
zei Be Geer
Voorstellen onaanvaardbaar voor
Indonesische delegatie
Congres anti-papisme
Anti papisme breekt
volkskracht
Statuut van West-
'Borneo getekend
Kolenrantsoen
ongewijzigd?
Nog vijftien jaar
deviezen-lasten
Commissaris der Kroon
in Indonesië
Churchill kreeg hoge
onderscheiding
Leen en pacht voor
Europa?
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bapk
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0-31 per week
of Lper kwartaal Losse nummers 10 ct.
Maandag 12 Mei 1947 Nr. 641 6e Jaargang
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
TeleL redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORD ER
Mr. W. P. Bakhoven, advocaat-fiscaal bij het Bijzonder Ge-
B rechtshof te Amsterdam heeft Zaterdagmiddag, na een requisitoir
van bijna drie uur, tegen oud-minister jhr. mr. D. J. de Geer een
voorwaardelijke gevangenisstraf van één jaar geëist,
verder een geldboete van 4.000,— subsidiair vier maanden ge
vangenisstraf, ontzetting uit het recht openbare ambten te bekle
den en ontzetting uit de beide kiesrechten voor den tijd van vijf
jaar.
Pres.: ,,Vo%l U Uw handelwijze
gepast?"
Verd.: „Ik vond haar niet onge
past."
Pres.: „Moest U dan niet de me
ning huldigen, dat elke Nederlander
zich in die dagen te houden ha>l
aan de wensen van de regering'/"
'„Verd.: Ik zal uw critiek in mijn
verdediging: beantwoorden."
Pres.: „Nu begrijp ik waarom
men U een „eigengereide kerel"
noemt. Beantwoord U mijn vraag!
Als het landsbelang vraagt niet
naar Nederland te gaan, was Uw
handelwijze egoïstisch en individua
listisch. Geeft U dat toe?"
Verd.: „U kunt mijn handeling
noemen individualistisch, eigenge-
reid, wereldvreemd of naïef, maar
zij was het niet."
Pres.: „Ik moet tot ftirjn spijt
zeggen, dat ik geen bevredigend
antwoord van U krijg."
Pres.: „Achtte^ U tlissen onze
bondgenoten en Hitier een eervolle
vrede mogelijk?"
Verd.: „Ik achtte de mogelijk
heid niet uitgesloten. Hij zou Euro
pa he.el wat ellende hebben be
spaard."*'
GEEN VERZET
In zjjn zeer uitvoerig requisitoir
zei de advocaat-fiscaal mr. W. P.
Bakhoven o.m., dat de wijziging in
het defensle-belcid in 1940 een go-
volg was van do pacifistische in
stelling van de minister-president.
Bij de \oortgczeltc behandeling
van de zaak:De Geer las Zater
dagmorgen de president van het
Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam een aantal verklaringen voor
van getuigen, die niet gedagvaard
f waren. Zo noemde rjc journalist
mr. G. E van Walsum. een oud
vriend van verdachte. Physiek
zwak. doch listig en sluw. Overi
gens was hij pacifist.
Een oud-illegaal strijdster
schreef dat verdachte lijdens
zijn verblijf iri Berlijn in ver
binding heeft geslaan met
Hitler. Himmler en Borne-
marin Hij zou toen inlichtin
gen en namen hebben ver
strekt over de illegaliteit.
Dc president zei dat liii op ver
zoek van de procureur-fiscaal de
zc brief volledigheidshalve bekend
maakte en vroeg getuige Posthu
ma wat diens mening was.
Deze achtte een contact tussen
De Geer en Hitier, Himmler en
Borneraann uitaesloten en ver
dachte antwoordde op een vraaQ
van de president: „Toen ik U dit
schrijven hoorde voorlezen, kon ik
voor het eerst, tildens dit nroces,
lachen. De vrolijke noot ontbreekt
niet".
Loopbaan
Nadat jhr. De Geer een overzicht
had gegeven' van zijn politieke
loopbaan, en \er daarbij de nadruk
op legde, dat hij zich het" meest
met financiële problemen had bezig
gehouden vroeg de president:
Heeft U zich ook met buiten-
landsp politiek bemoeid
Verd.: „Ik heb vaak. in de Kamer
gesproken over de Volkenbondspo
litiek."
Pres: „Uit versehdfen/lp verklarm
gen meen ik te moeten opmaken,
da/ U a/s minisfer-giresident lievr
niet over buitenlandse politiek
sprak. Is drr't zo?"
Verd.: „Dat is niet geheel juist.
Ik heb vaak over, internationale
Ëolitiek gesproken. Oud-minister
•e Graeff heeft zich over een van
mjjn redevoeringen zeer waarde
rend uitgelaten.
Tot 3 September 1940 bleef jhr.
De Geer minister-president en ge
durende die tijd stond hij op het
standpunt, dat de oorlog niet tot
het bittere einde moest worden ge
boerd. Toen echter de Engelse re
gering besloot' de oorlog door te
zenen bleef jhr. De Geer h<?t
standpunt vasthouden dat ónder-
handelen beter was.
Hij zou in 1940 by een der
eerste bezoeken aan Churchill
een toekomstige „vrede van
Amiens." (Vrede tussen Enge
land en Frankrijk in 1803, na
de gTote overwinningen van
Napoléon. Red.) hébben
voorgesteld. Mr. Van Klefifens,
die bij dit gesprek aanwezig
was. vond dit zeer onaange
naam en vertelde later, dat
Churchill hierop slechts rea
geerde. „door af en toe onver
staanbaar te grommen."
De president verweet verdachte,
dat hij bi) zijn radioredes uit'Londen
nooit critiek heeft doen horen op
het onrechtmatige van de Duitse
inval in Nederland en .dat hy het
Nederlandse volk de raad gaf sa
men te werken met de Duitsers.
Jhr. De Geer antwoordde
hierop: „In 1942 gaf de rege
ring in Londen, ook een derge
lijke aanwijzing aan de Neder
landse ambténaren, ik werd in
1940 heus niet geleid door Le
ger des Heils-motieven of iets
dergelijks."
*t Vacantiereisje
De president sprak vervolgens
over jhr. De Geers vacantiereis
naar Zwitserland en stelde hem de
vraag of hy dat niet vreemd vond
voor een eerste minister tijdens de
oorlog.
Verd.: „Er waren enkele minis
ters, die met mij mee wilden."
Pres.: „U bedoelt zeker professor
Gerhrandy. Die heeft gezegd, dat
hi) U daarheen zou volgen om U
het terugreizen naar Nederland te
kunnen beletten."
Verd.: „Ja, zo deed hij het voor
komen."
Pies.: „Toen U kou voor Uw ver
trek met. tie gezant te Lissabon di
neerde, heeft u gedaan alsof U niet
van plan' was ma: Nederland te
gaan terwijl U het reisbiljet al in
Uw zak had. U ging naar Nederland
wetende dat het in strijd was met
het uitdrukkelijk vertonnen van de.
Nederlandse regering. Vond U dat
onder de bestaande omstandigheden
gepast.
Naar Nederland
Verd.: „Mijnheer de president, op
zulke strijdhaftige vragen kan ik
niet anders antwoorden dan met
een lang commentaar.
jhr. De Geer, die geen verzet tegen
Duitse agressie zou hebben ge
pleegd. Hjj draagt de verantwoor
ding voor deze miserabele toestand
waarin zich onze defensie aan het
begin van do oorlog bevond, echter
niet alleen, ook de andere leden,
van de regering, ja, het hele Ne
derlandse volk zijn hieraan schul
dig."
Uitvoerig schilderde mr. Bakho
ven de houding van jhr. De Geer
bif de besprekingen der regering in
Londen. Hij wilde de Duitsers niet
te zeer tegen Nederland in het har
nas jagen en de mogelijkheid tot
toenadering met de Duitsers open
houden.
Wanneer jhr. De Geer bezield
was geweest de oorlog aan de
zijde der bondgenoten voort te
zetten, zou hij over alle bezwa
ren zijn heengestapt.
REëELE OPDRACHT
„De regeringsopdracht, waarme
de verdachte naar Indië zou ver
trekken zo zei mr. Bakhoven
„was.een reële opdracht. Op deze
wf9e wilde men hem verhinderen
naar Nederland te gaan. Alle mi
nisters zijn het er over eens. dat
verdachte zich nooit naar Neder
land had mogen begeven."
Toen verdachte in Lissabon was
en het plan opvatte naar Neder
land te reizen, had hij ontheffing
van zijn opdracht moeten vragen
en niet een verkeerd gebruik mogen
maken van de hem verstrekte visa.
„Ik geloof niet," zei mr. Bakhoven.
..dat jhr. De Geer door het niet uit
voeren van de opdracht Nederland
heeft benadeeld en de Duitsers be
voordeeld. Toch heeft zijn terug
keer een slechte invloed gehad op
de mentaliteit in Nederland."
Mr. Bakhoven besloot ziin requi
sitoir met de woorden:
„Edelachtbare heren, het komt
niet vaak voor, dat zulk een be
jaarde verdachte berecht moet wor
den. Jhr. De Geer heeft ons land
vele goede diensten bewezen en
hof moge jegens hem alle barmhar
tigheid betrachten, die het nodig
mocht oordelen. Wij mogen hem
echter de straf niet besparen."
In een zéér spannende race wist
de Triton vier hel hoofdnummer
van dc gisteren op het Amsterdam-
Rijnkanaal verroeide Varsity voor
Argo met slechts enkele decimeters
verschil te winnen. Een overzicht
van het wedstrijdterrein even voor
dat Triton, geheel rechts op de
foto, de finish passeert. Uitvoerig
verslag van de rac$ vindt men op
pagina vier.
Kapiteins staken
In. de haven van Stockholm liggen
talrijke schepen* *til door een sta
king van kapiteins op de grote vaart,
die een vergoeding voor de hogere
kosten-voor levensonderhoud vragen.
De staking bedreigt de Zweedse
voedselvoorziening en de gehele bui
tenlandse handel,
De Engelse Koninklijke familie
is .inn boord van de „Vanguard",
waarmee de reis naar Zuid-Afri-
ka werd gemaakt, in Engeland
aangekomen.
Jhr. De Geer verdedigt zich
r
„Ik word verdacht niet van het plegen van een openbaar misdrijf,
maar \an hel bezitten van boze gedachten, van ontrouw aan onze vrije
en democratische instellingen, van geestelijke verbondenheid met mensen,
die Ik als landverraders beschouw. Dit werd nog versterkt door mijn
terugkeer in Nederland, die voor mij niet anders was, dan een terugkeer
naar myn familie, als vry burger. Zeker heb ik nooit sympathieën gehad
voor liet naiionaal-socialisme. In 1933 hield ik een rede in het parlement
waarvan één mijner ambtgenoten zeidc, dat het de scherpste aanval op
het nationaal-socialisme was, die hij ooit gehóórd had."
Aldus begon jhr. mr. D. J. de
Geer zyn pleidooi voor het Bijzon
der Gerechtshof te Amsterdam.
„In de nationaal-socialistische
barbaarsheid." zo vervolgde nii.
„heb ik geen korreltje goud kunnen
vinden, hoewel ik altijd gemeend
had, dat <»lke dwaling een kleine
waarheid inhoudt.
Myn terugkeer hierheen, heeft tot
resultaat gehad een wolk van ach
terdocht en achterklap, van laster
en bedrog waaraan ik niet kon onr-
komeri. Men heeft wapens tegen mij
gesmeed en hiervoor het materiaal
gevonden- in enkele onvoldragen
uitlatingen mijnerzijds. Zo heeft
men, bijvoorbeeld toen ik bif wijze
van „pourparler" tijdens een sa
menzijn met Churchill de mogelijk
heid van een „vrede van Amiens"
naar voren bracht, een vrede, die
zoals bekend'niet oneervol was voor
Engeland, werd mij dit zeer zwaar
aangerekend.
„In September 1940," zo vervolg
de hij, „kreeg ik eervol ontslag als
eerste minister. Ik had mijn taak in
Londen vervuld en meende volko
men gerechtigd 'te zijn naar de mij
nen terug te keren. Misschien was
het verkeerd, ontactvol, individua
listisch. wereldvreemd, naïef hoe
dan ook, ik was gewoon mijn eigen
zienswijze te volgen en liet mji niet
van mijn besluit afbrengen. Wat be
treft het feit, dat ik mijn Indische
opdracht niet uitvoerde, moet ik U
zeggen, dat de zaak heel anders
ligt, dan aan Uw hof is voorgesteld.
Minister Weiter heeft tegen
mfj gezegd: „Als g\j naar Indië
wilt om Uw kinderep te bezoe
ken, wil ik U Wel een opdracht
geven. Ik stel er eigenlijk geen
prijs op."
„Zoals U ziet." vervolgde jhr. De
.Geér, „de Indische reis was een mij
verleende faciliteit en geen serieuze
opdracht. Ooit' als et geen enke'.e
opdracht gewéést was. zou men 4nrj
in de gelegenheid gesteld hebben
daarheen te gaan. Het bewijs, dat
mijn opdracht niet serieus was. ligt
wel hierin, dat er geen ander »n
mijn plaats ging; toen ik naar Ne
derland teruggekeerd was.
Dat ik naaf Nederland terugkeer
de is verkeerd geweest, niet voor
het Nederlandse volk gelukkig, al
leen maarivoor mijzelf. Ik ben niet
geleid door de een of andere on
trouwe gedachte toen ik besloot
naar Nederland te gaan. Mijn w e r-
k e 1 ij k e terugkeer was die
van een ambteloos burger.
Andere hooggeplaatsten
„Het verwijt", zo ging jhr. De
G:cr voort, „dat ik mij door mijn
terugkeer in de macht van de vij
and begeven heb, is niet erg logisch
Immers men zou dit verwijt Tot alle
hooggeplaatsten, die op 10 Mei in
Nederland gebleven zijn, moeten
richten. Zij hebben zich toch ook in
handen van de vijand begeven.
De Gouverneur-Generaal van In
dië is bij de inval van de Japanners
gebleven, toen de poorten tot Aus
tralië nog wijd open stonden. Hij be
gaf zich, door zijn blijven, m han
den yan de vijand, doch dit is hem
nooit aangerekend. Integendeel, zfjn
handelwijze werd geprezen en als
volkomen juist'betiteld."
„Ik kan niet geloven, dat mijn
terugkeer eén inzinking m de
kracht van het verzet heeft teweeg
gebracht. Misschien dat dit een
kort ogenblik het geval geweest ts,
doch het moet van ,zeer voorbij
gaande aard geweest zyn. Indien
het politieke vertrouwen van de
Nederlanders een ogenblik geschokt
was, is dat geschied door de wa
pens, die de critici in Londen tegen
mij gebruikten en waarmede zij ten
slotte de Duitse propaganda voed
sel gaven.'Mussert noemde mij een
ontrouwe kapitein, die stilletjes
het lekgeslagen schip verliet."
Sprekende over zijn brochure be
toogde jhr. De Geer. dat er ve'en
met hem (o.a. Lloyd George), er
ónvatting huldigden gelijk aan die,
welke hij uitgewerkt had.
„In de cijd dat ik mijn brochure
schreef," zo vervolgde jhr. De Geer
„was Engeland nog bereid niet
Duitsland te onderhandelen. JDe
brochure die ik schreef, was het
product van mijn overtuiging. Zjj
werd niet geschreven op aandrang
van Duitse zijde.
„Het is geen defaitisme ge
weest van allen," zo riep hij
uit, „die ooit naar vrede streef
den en meenden, dat oorlog zelf
moord betekent. Ook ditmaal
is onze beschaving aan het
ergste ontkomen. Defaitisme is
het te twijfelen aan de moge-
liikheid, dat de volkeren elkan
der eens zullen vinden."
Komend tot het slot van zijn plei
dooi haalde verdachte een citaat
aan over de „Dreyfuss-affaire:
„Dreyfuss Is schuldig en zijn- on
schuld is een verzachtende omstan
digheid." Zo zou het ook met mijn
geval zijn indien U my zou ver
oordelen. Want indien bij mij de op
zet aanwezig geweest was, mijn
land te benadelen, dan zou ik de
zwaarste straf verdienen. Indien U
my deze niet geeft is het omdat g|j
zelf niet aan deze opzet Runt gelo
ven. Ik meen dat Uw Hof dus niet
tot een veroordeling tegen rnjj zal
kunnen komen. Mocht het oordcel
echter anders zyn, dan verzoek ik
U-wel rekening te houden met mijn
hoge leeftijd. Misschien heb ik de
avondvrede niet verdiénd. Ik heb
vele fouten gemaakt, maar als in
deze klacht het „schuldig" wordt
uitgesproken zal hel; zijn tegen
iemand die ten aartzien van Uw
aanklacht een rein geweten heeft."
DE Instelling van een centrale controle op de in- en uitvoer, onder lei
ding van een gecombineerd contróle.lichaam, benevens de stiQhting
van een gemeenschappelijk devlezcnfonds ter financiering van de import
voor geheel Indonesië, is door de Indonesische delegatie verworpen, zo
wordt in een Nederlands communiqué meegedeeld. De Indonesische dele
gatie verklaarde zich niet bij machte deze schikking over geneel Indonesië
te aanvaarden. Een voorlopige regeling, waarbij ondernemingsproducten zo
spoedig mogelijk ter beschikking zouden komen, zonder voorafgaande op
lossing van de daaraan verbonden juridische problemen, was eveneens on
aanvaardbaar voor de republikeinen. Republikeinse tegenvoorstellen negeer
den de onvoorwaardelijke erkenning van de artikelen 14 en 15 van de over
eenkomst van Linggadjati. De republikeinse houding heeft, volgens ge
noemd communiqué, (in Nederlandse kringen grote ongerustheid en teleur
stelling gewekt. Er wordt echter getracht een andere oplossing te vinden.
Nederlandse zegslieden verklaarden
tegenover den correspondent van het
Franse persbureau A.F.P.:
Te Djogja schijnt men ,nog steeds
een weg te bewandelen, die mpn na
liet accoord va*i Linggadjati had
moeten verlaten en men overlaadt
ons met Verwijten en insinuaties,
walmeer wij handelen in de geest van
Linggadjati. Een vijftien dagen na de
ondertekening van het accoord, zo
zegt het commentaar, begon de re
publikeinse pers opnieuw met een
anti-Nederlandse campagne.
Van de andere kant schrijft het
republikeinse „Nieuwsblad": „De
Nederlanders zullen ondervinden, dat
onze houding in volle ernst tot het
einde toe gehandhaafd zal blijven,
indien de Nederlanders er niet aan
denken de blokkade op te heffen, is
het niet onmogelijk, dat wij tot een
contrablokkade zullen overgaan. Dc
Nederlanders zullen dan moeten kie
zen tussen twee mogelijkheden: de
oorlog of een onvoordelige regeling
Zelfs indien Amerika de Nederlan
ders bij een eventuele aggressie zou
steunen, zullen de Nederlandse mili
taire leiders onze stellige bedoeling
om1 de taktiek van de verschroeide
aarde toe te passen op het eerste
teken van de algemene aanval, niet
kunnen negeren."
Geen crisis
Prof. Schermerhorn zei daarente
gen: Er is geen sprake van een crisis,
het communiqué bedoelt alleen een
opsomming te geven van punten
waarop geen overeenstemming kan
worden bereikt. Deze punten zijn wel
van vitaal betang voor de'organisatie
Van een vruchtbare samenwerking.^.
Deze verklaring legde prof. Scher
merhorn af in Pontianak, waar zich
thans de ministers Bee! en lortkman
en de commissie-generaal bevinden
ONDER auspiciën van de Nederlandse Volksbeweging werd Zaterdag
middag in de Jaarbeurs een congres georganiseerd over het onder
werp anti-papisme. om. zoals de voorzitter, P. Stam. het in zijn openings
woord uitdrukt, een mogelijkheid te scheppen het door gcloofstegenstel-
lingen versnipperde Nederlandse volk eendrachtiger te maken, waarbij
elke staatsburger eerbied krijgt voor de overtuiging van zijn tegenstander,
die als medemens dezelfde rechten geniet en plichten heeft als ieder ander
Nederlander.
ling nemen tegen iets waar men zelf
niets van weet.
Prof. v. Melscn achtte een door
braak van het anti-papisme niet
gemakkelijk, daar aan beide zijden
met fanatieke wapens wordt ge
streden. maar wij moeten er toch
naar streven' omdat het afbreuk
doet aan de volksgemeenschap. Wé
moeten wederzijds begrip kweken
van eikaars fundamentele inzich
ten. een ruiterlijke erkenning dat
aan beide zijden van de scheids
lijn „mensen van goeden wille"
wonen en ten slotte door in ons
gedrag teg?no%er elkaar volstrekt
eerlijk te zijn.
Prof. Banning
De tweede inleider prof. W. Ban
ning ging uit van het standpunt, dat
hij als Protestant de Katholieke
kerk niet als dè kerk, dc R.K. gods
dienst niet als dè enig juiste gods
dienst aanvaardde maar dat hij on
danks de ontithese geen anti-papist
was. Spreker beschouwde eerst het
probleem historisch, waar het Cal
vinistische Nederland zich verdron
gen zag duor de Katholieken en nu
trachtte weer vaste voet te krijgen
op het verloren terrein. Daarbij is
onder anti-papisme dan te verstaan
De Katholieke prof. dr. A. G. v.
Meisen bezag het anti-papisme, niet
als een voorbijgaand verschijnsel,
specifiek Nederlands maar als een
historische manifestatie, over de
gehele wereld. Het wezen van de
Katholieke kerk veroorzaakt een
anti-stroming, omdat de Katholiek
zijn godsdienst de enige juiste
vindt ei er zijn kerk in het middel
punt plaatst van het maatschappe
lijk gebeuren. De niet-katholiek ziet
deze kerk echter af te vaak als een
massa-instituut, met een uiterst ge
raffineerde organisatie, waarvoor
men zich hoeden moet. Spreker
achtte het echter een bezwaar dat
de niet-katholieken zo weinig af
weten van het Katholicisme en
daaróm het onbekende duchten.
Anderen weer zien het Katholicis
me als een diabolisch verworden
Christèndom waarbij men de abso
luutheid van de kerk niet aan
vaardt. De Katholiek l« grijpt wel
dat de plaats yan de kerk door de
andere. Christenen niet wordt be
grepen, maar nimmer mag men stel-
een door ressentiment bepaalde
geesteshouding, die de Roomse
kerk ziet als het machtsinstrument
ter verovering van economische, po
litieke, sociale en culturele over
heersing, waarbij het R.K. volksdeel
het Protestants karakter van ons
volk tracht te bedrogen. Dit anti
papisme wordt gevoed door de iso-
lements-politiek (verbod tot lid
maatschap aan vctenigingen van
andersdenkenden), de exclusive-
ringsmethoden (d.w.z. alleen R.K.
machtshebbers in R.K. gebied, zon
der te zien of de andersdenkenden
wel goede politici en bestuurders
zijn, het ultramontinisme (waarbij
de eenheid van de kerk boven dc
nationale eenheid gaat en uit Rome
wordt gednteerd) en de afgunst op
de emancipatie der Katholieken.
We moeten deze stroming echter
afwijzen, omdat zij eeh nationaal
kwaad betekent, vergiftigt cn splitst
Europee; bezien no. meer tegen
stellingen schept (terwijl de R.K.
kerk in Duitsland juist zovelen iri
het rechte spoor hield) en Christe
lijk onwaardig is. omdat wij allen
broeders in Christus zijn. We moe
ten niet de brokken kien, maar het
gehele bouwwerk staande op zuilen
van verschillende structuur.
Men kan het anti-papisme te-
strijden door Kathc'iëkcn en pro
testanten de oorzaken van diepst
gewortelde tegenstellingen weg te
nemen en hen tot een gemeenschap
pelijke verantwoordelijkheid te
brengen, die in concrete daden tot
uitdrukking komt (o.m. zoals de
volksbeweging tracat te verwezen
lijken)..
Na de heide voordrachten der'
hooggeleerden wa- er nog. een gea
nimeerd debat tot hat in de mid
dag.
Dc Nederlandse commissie-
generaal cn de Raad van West-
Borneo hebbep vandaag een
overeenkomst getekend, waar
door Wcst-Bornco een eigen
regering krijgt.
De ministers Boel en Jopkman
waren tegenwoordig toen de sul
tan van Pontianak als voorzitter
van de Baad van West-Bornco
beloofde te zullen samenwerken
bij de oprichting van de Verenig
de Staten van Indonesië. Hij zei.
dat de Indonesische Republiek in
gebreke is gebleven de overeen
komst van Linggadjati na te
komen», maar hoopte, dat de Re
publiek de nieuwe Staten van
West-Borneo zal erkennen en. dat
er hartelijke betrekkingen zullen
bestaan. De nieuwe regering zal
trachten de rubber- en copra-eco-
nomie van West-Bornoó een bre
dere basis te geven.
Dr, Van Mook wees er op. dat
de Verenigde Staten van Amerika
bewezen hebben, dat een federa
tieve structuur het beste voldoet
om een gezonde staat te maken
van een gebjed als Indonesië,
waar vele volken en minderheden
zijn. Hij beloofde volledige Neder
landse steun aan West-Borneo.
voor de ondertekening van het sta
tuut van WesJjj-Boroeo, dat onlangs
tot autonoom gebied is verklaard.
De autonoom-verklaring is in
de republiek ongunstig ontvangen,
omdat men»in de vorming van klei
nere staten een Nederlandse verdeel-
en-heers-pojitfek ziet.
De sultan van Pontianak Hamid II
heeft gezegd dat het Amerikaanse
kapitaal ^ich gewillig toont en zich
interresseert voor het vestigen van
grote industriële ondernemingen op
West-Bcfrneo. Hij schatte het aantal
aanhangers van de republiek op
West-Borneo op ongeveer een half
percent van de bevolking.
Oppositie
Volgens het Franse persbureau
AFP wijzen de in het Oost-Indone
sische parlement gehouden debatten
erop. dat de oppositie tegen het ka
binet Nadjamoeddin zich toespitst
De leden van de oppositie wijzen elke
gedachte aan een compromis van de
hand, zelfs indien Nadjamoeddin de
helft van zijn kabinet zou opofferen.
In politieke kringen te Batavia ont
houdt men zich echter van voorspel
lingen, voordat jnen hier van de rede
die Nadjamoeddin Dinsdag in het
parlement zal uitspreken, heeft kennis
genomen. Men vestigt er overigens
de aandacht op, dat deze debatten
blijk geven van een levendige belang
stelling voor publieke aangelegenhe-
der», hetgeen bij een jonge staat als
deze in de toekomst een normaal
politiek leven garandeert.
Naar wij vernemen wordt er naar
gestreefd voor het stookseizoen
1947—1948 twaalf eenheden brand
stof beschikbaar te stellen. Als ge
volg van de strenge en langdurige
winter is er thans echter een tekort
ontstaan van 100.000 ton kolen, die
reeds bestemd waren voor het nieu
we stookseizoen. Ook de invoer van
buitenlandse gaskolen vormt nog
een onzekere factor. Een en ander
maakt 't niet mogelijk thans reeds
met zekerheid het rantsoen te kun
nen bepalen. Vermoedelijk zal eind
Mei een bon voor vijf eenheden
worden aangewezen.
Mansholt zegt:
De politiek van de regering is er
nu op gericht de kleine landbouw
bedrijven ook in staat te stellen te
kunnen concurreren. Men zal zich
in de toekomst ook meer op fruit
teelt cn tuinbouw moeten toeleggen.
Vroeger werden bananen cn si
naasappelen geïmporteerd, doch nu
dit bU de deviezen-moeilijkheden,
waarmee we de eersto vyftlen Jaar
nog wel te kampen zullen hebben,
op bescheiden voet gebeurt blijft er
een a-raag naar fruit.
Zo. liet minister S. L. Mansholt
zich uit in een rpdc. die hij Zater
dagavond te Venhuizen voor de
Noord-Hollandse afdelingen van de
Partij van de Arbeid hield.
De ministers Eeel en Jonkman
hebben na overleg met de andere
ministers een plan voor een belang
rijke reorganisatie van het opperbe
stuur in Indonesië meegenomen
naar Batavia, meldt de Haagse
redacteur van „Het Parool".
De aflossing van de luitenant-
gouverneur-gcneraal zou op het
programma staan. Verwacht mag t
worden, dat dc ministers een beroep
op dr. Van Mook zullen doen om
zich met do leiding van dc Neder
landse ambassade in Washington te
-belasten,
Met de aflossing van tlr.Van
Mook zouden de posten van gouver
neur-generaal cn luitcnant-góuver-
neur-generaal niet meer worden be
zet en in de plaats daarvan zou een
Commissaris van de Kroon worden
benoemd als drager van het hoogste
Nederlandse gezag in Indonesië.
De Commissaris-generaal zou als
hoogste orgaan van de Nederlands-
Indische regering onmiddellijk on
der de vertegenwoordiger van de
Kroon worden gesteld.
Men heelt stellig dc indruk, dat
dc regering de heren Schermerhorn
en van Poll in ieder geval in Indo
nesië wil 'houden.
Andere candidaat
In diplomatieke kringen te Wash
ington verwacht men, dat.minister
Van Klcffens dr. Loudon als Neder
lands ambassadeur in de V.S. zal
opvolgen.
Dr. Loudon zal tegen 1 Juli Wash
ington verlaten om minstens drie
maanden rust te nemen op zjjn bui
tengoed in Massachusetts.
Winston Churchill is Zaterdag
morgen in het Hotel des Invalides
to Parijs gedecoreerd met de
Franse militaire medaille, do hoog
ste Franse militaire onderschei
ding. De militaire medaille wordt
voornamelijk toegekend voor held
haftig.gedrag aan onderofficieren,
en slechts incidenteel aan hogere
officieren voor het leiden van een
geslaagde campagne., Churchill
ontving dc decoratie uit handen
van Paul Ramadier, dc Franse mi
nister-president, zelf houder van
de medaille:
Aan de begiftiging met dc me
daille zifn verschillende profijten
verbonden: Eert pensioen van
tweëhohderd francs per jaar. een
toelage van tweehonderd francs
voor tabak en vermelding in allo
officiële publicaties. Voorts heeft
do begiftigde recht 'op sèluut van
alle soldaten on onderofficieren,
terwijl hij „indien hij in. beschon
ken toestand op straat wordt aan-
getroffen, op kosten van de presi
dent van de republiek in een taxi
naar huis moet worden gebracht."
De gezaghebbende journalist Wal
ter Lippman schrijft in de „Wash
ington Post", dat de Amerikaanse
regej-ing binnen de volgende twaalf
maanden een leen- en pachtprogram-
ma in enigerlei vorm voor Europa
moet lanceren. Lippman, die vaak de
politiek van het Amerikaanse.minis-
terie van Buitenlandse Zaken weer
geeft, en soms zelfs voorspelt, zeide,
dat een „catastrophe van de Euro
pese levensstandaard" mógelijk is.
Hjj voegde er aan toe, dat de Ver
enigde Staten binnen enkele maan
den in de een of andere vorm een
leen- en pachtprogramma 'van ten
minste vijf milliard dollar per jaar
voor Europa zullen moeten lanceren.
Hij beschreef de rede van de onder
minister van Buitenlandsche Zaken,
Acheson (waarin deze erop aan
drong de impórt in Amerika te ver.
gemakkelijken om het buitenland in
de, gelegenheid te stellen dollars te
verkrijgen, waarmee het Amerikaan
se goederen zou kunnen" kopen) als
de eerste stap der regering in deze
richting.
tv 30C Y-I HRB3R&3B3E3GO
Warm voorjaarsweer
Weersverwachting van De Bilt,
gèldig van Maandagavond lot
Dinsdagavond.
Aanhoudend warm voorjaars
weer met overdag tijdelijk zon
neschijn, maar met. voornamelijk
in de namiddag, 'avond cn nacht
enkele verspreidde buien met
kans op onweer. Des nachts wei
nig wind met hier en daar nevel
of mistvorming, overdag meest
matige wind uit Oostelijke rich
tingen.
Algemene vooruitzichten: Bet
is' te verwachten, (lot het vóór de
tijd van het jaar zeer warme
weer nog tenminste enkele dagen
zal aanhouden, waarbij de kans
■op losse onweersbuien echter
blijft bestaan.
'AlfllilllUllllUlllUIIJIlJIIDtTlluiu