DE GESCHIEDENIS WORDT HERSCHREVEN Woorden en Daden Voor het eerst V-actie via de aether Radio-programma Padvinders in het Ëlysée fflnmsssimm MAAK ZELF EEN ZOMERHOEDJE OORZAKEN KOERSSTIJGING op Amsterdamse beurs Bestemming der spaargelden DE GEER VOOR HET HOF Enkele indrukken en kanttekeningen PVROUM 2 Dinsdag 13 Mei 1947 "DEPAALDE strekkingen van de •*-* Russische pio.Jaganda, die voor binnenlands gebruik bestemd is. geven aanleiding tot onplezierige overpeinzingen. Onze correspondent uit Moskou bes hrijft vandaag (8 Mei) twee, documentaire films, respectievelijk over Korea en over Bulgarije, die nauwelijks vriendelijk mogen heten i.n opzichte van de nict-Slavische buren en bondgeno ten van Rusland. Ook de film ,.De slag om Stalingrad", waarvan het scenario Zondag 4 Mei over radio Moskou werd voorgelezen, bevat wonderlijke gedeelten. Zo is er b.v. een scène in Moskou, waarin Stalin, Mofotow, Churchill en de Ameri kaanse ambassadeur Harriman zit ten te discussiëren over het tweede front in het Westen. Hier volgt een gedeelte er uit: CHURCHILL: Van een invasie in Europa kan dit jaar geen sprake zijnEngeland kan geen onder neming riskeren, die geen kans biedt op een beslissend succes. STALIN: Met andere woorden, dc Britse en Amerikaanse leiders zijn van plan om de plechtige be lofte, die zij ons in het voorjaar hebben gedaan, te breken. HARRIMAN: Wij hebben U een plechtige belofte van dc regeringen van de V.S. en Engeland gebracht. In 1943 zal de invasie van Frank rijk worden uitgevoerd. MOLOTOV: Het is nodig, dat zij nu Maats vindt. Dit is niet een verlangen van ons a».een, maar van dc hele mcnsLeiü. STALIN: Welke garanties heb ben wij, dat deze „plechtige belof te" oo*; weer niet zal worden ge broken? MOLOTOV: De Engels prime- jninister ken best weer eens bewij zen, dat zijn land niet in staat is om mensen op te offeren. Churchill steekt een nieuwe sigaar op. STALINMijnheer de prime- minister, de Sowjet-Unie en haar leger zullen het Duitse offensief tot staan brengen. Maar de volledige verantwoordelijkheid voor de ver dere duizenden slachtoffers in Europa zal neerkomen up dc hoof den van hen, die hun plechtige toe zeggingen hebben gebroken. Legende T DE twist gaat door cn Stalin ver klaart, dat de Russen bezig zijn een tegenoffensief voor te be reiden dat Stalingtad zal bevrijden. Churchill cn Harriman gaan de deur uit, waarop Stalin de volgen de alleenspraak houdt: Alles is volkomen duidelijk. De veldtocht In AfrikaItalic. Wat zij willen is het eerst op de Balkan te zijn. Zij willen ons laten doodbloeden, on., ons latér hun wil *e '.unncn dicteren. Zij willen hun doel bereiken met dc wapens van ander^ volken. Maar het <eal hun niet lukken. De Slaven rullen met ons zijn. Zij hopen, dat wij Stalingrad zullen TIEN padvinders, tussen acht en twaalf jaar oud, zijn on der aanvoering van hun patrouil le-leider tot in het Elysee, het paleis van de Franse president doorgedrongen. Zij spraken een der wachten aan en verklaarden de president te willen spreken. De wacht bracht het verzoek over aan de zoon van de president, Paul Auriol. en deze ontving do padvinders op zijp karner. De jeugdige bezoekers zetten hem uiteen, dat zij gaarne mee wiiden clocn aan de internatio nale jamboree, welke aanstaande zomer in Frankrijk zal worden 1 gehouden, doch dat daarvoor, werd veretet, dat de troep een taak volbracht. De patrouille-lei der zei, dat het doordringen in het Elysee en het te spreken krij gen van de president toch zeker als het volbrengen van een taak kon worden beschouwd. Paul lachte hartelijk om deze vernuf tige vondst. Hij vertelde de jon gens. dat hij weliswaar moeilijk zijn vader uit de kabinetsverga dering kon wegroepen, doch dat hij een andere oplossing zou trachten te vinden. Nog dezelfde avond ontving de troep een brief van do president, waarin de ver zekering werd gegeven', dat het verlangen vervuld zou worden. Bewapening Over de gehele wereld zijn bijna 19 millioen man onder do wape nen veertig landen geven ge zamenlijk 82.000.000 000 gulden per jaar uit aan bewapening, al dus Hanson Baldwin, de militaire deskundige van de „New York Times". Voor het laatst Paul Robeson, de beroemde ne gerbariton, is voor het laatst als beroepszanger opgetreden. De vol gende twee jaar zal hij zijn tijd besteden om door het houden van voordrachten cn als zanger te vechten tegen het fascisme. Aardbevinc Bij een hevige aardbeving in Zuid Italië zijn drie personen ge dood en 33 gewond. De kerk en véle huizen van het plaatsje Isca zyn ingestort. IJdelheid De Amerikaanse vrouwen be- sseden meer dan 20 millioen dol lar per jaar om hun handen mooi te maken. Het grootste aantal af nemers voor nagellakken en an dere manicure middelen- vindt men onder hen, die jonger zijn d9n 25 jaar. Gesluierde lijfwacht Dr. Beel heeft voor het eerst van zijn leven gesluierde vrouwep gezien op een feest van de Sultan van Pontianak. De vrouwen wa ren leden van de lijfwacht.. Incompetentie Koenetzof, de Sowjet-minister van volksgezondheid, is wegens incompetentie ontslagen, aldus werd officieel te Moskou medege deeld. als duiveneieren Tengevolge van een zeer zwarg hagelbui zijn in Allahabad (In dia) 11 personen gedood en 20 ge wond. Enige honderden woningen van lichte coD6tructie zijn volle dig vernield. T N het interview, dat Stalin op ■*- 9 April heeft toegestaan aan Harold Stassen en waarvan de inhoud begin Mei in de pers is gepubliceerd, heeft Stalin o.a. li^t volgende gezegd: „Het is noodzakelijk om een ondérscheid te maken tussen de mogelijkheid van samen- I werking en de wens daartoe. De mogelijkheid van samen- j werking hestaat altijd, .maar j j de wens er toe is niet altijd j aanwezig. Wanneer de ene partij niet wenst samen té*$ werken, dan is het gevolg: conflicten en.... oorlóg. Ik Wens te getuigen, d aj\ Rusland wil samen - w er k e n." S Wuorden. rijk aan beloften voor een wereld, die naar vrede snakt, maar die zo langzamer hand ook wel geleerd heeft, dat woorden goedkoop zijn en die daden wil zien. Daarom brengen wij neven- gaand hoofdartikel uit de Man chester' Guardian van 8 Mei ter kennis van onze lezers. Wij stel len hierbij voorop, dat dit lei ding gevende liberale orgaan niet anti-Sowjct is, integendeel, altijd voor. een toenadering tot de Sowjetunie pleit. Financïeel-economisch overzich t J. V. STALIN: „Rusland wil samenwerken" Maar overgeven en onze basis voor een tegenoffensief zullen verliezen. Dat zal evenmin lukken. Dit past allemaal precies in de legende, die de laatste drie maan den regelmatig door de officiële Russische propaganda is aangewak kerd, nl. dat dc bondgenoten uit het Westen Frankrijk p"s zijn binnen gevallen, toen zij zagen, dat de Sowjct-Uhic de vijand had versla gen cn klaar stond om Duitsland tc bezetten en Frankrijk te bevrij den zonder hun hulp. Dc Prawda herhaalde dit nog weer eens in het weekend cn Tarlé, een \an dc voor aanstaande Russische historici cn lid van de Akademie. bracht de le gende nog weer een stap verder: Legende II I,N dezelfde tijd. dat het Rode leger vie: vijfde van alle Duitse legers verpulverde en Ber lijn begon te naderen, waren Rus- lands bopdgenotcn, hoewel zij slechts een klein gedeelte van de Duitse troepen tegenover zich hadd-n, niet in staat om de hele kust te bezetten cn dc start banen, vanwaar de dodelijke V2's naar Londen gericht werden, te vernielen. Pas toen het Duitse monster al verpletterd lag aan de j voeten van de Russische troepen in Berlijn cn toen Keitel dc onvoorwaardelijke overgave had getekend, konden de honderddui zenden vrouwen en kinderen, die uit Londen geëvacueerd waren, naar die stad, waarvan eenvierde verwoest was, terugkeren". Dit mag dan al fantastische ge schiedenis zijn, maar wat is de reden, dat zij wordt geprogageerd? Wat hebben dc Russen er mee voor om hun bondgenoten van kort gele den zwart te maken? Het lijkt een wonderlijke manier om dc ..samen werking", die' Stalin verklaart tc wensen >p gang te brengen. A L enige jaren hebben we onder grote hoe- den met neergeslagen rand gelopen, die een groot gedeelte van het gezicht in de scha duw legde. Madame Mode heeft in een gril al die schaduw weggevaagd en uitsluitend hoeden laten creëren die uit het gezicht gedragen wor den. We zien nog wel enkele grote hoedeh, maar dan met de rand omhoog, en met veel draperieën. Favoriet zijn echter de kleine hoedjes, bedekt met grote ..rozen of tuiltjes veld' men, strik ken en voiles. Ook de kleuren zwart, grijs, korenblauw, paars, groen ea rood hebben plaats moeten ruimen voor zachto pasteltinten als roze, geel, lichtblauw, zachtgroen, zandkleur. De nieuwe model len zijn in 't alge meen mooi, maar vrij kostbaar. Voor hen die handig zijn met de naald en wat fantazie bezitten, is hierin echter veel te bereiken. Van een lapje zijde, gevoerd met linnen (dit haalt u uit een oud colbertje van uw man) of van een lapje fluweel is een aardig hoedje te maken. Bloemen zijn tegenwoordig in vele kleu ren en soorten te koop. een voile en uw garderobe is weer met een modern en aller aardigst hoedje uitgebreid. We maakten een dergelijk modelletje, echter om achter op het hoofd te dragen.^ van bandfluweel. Hiertoe werd eerst* een vorm gemaakt van binnen, aan de buiten zijde bekleed met een stukje katoen van een oud laken. De binnenvoering. die het laatst gemaakt wordt, is van zijde. Over het katoen legden we repen bandfluweel, van een ceintuur die niet meer gebruikt werd, zodat de repen steeds 1 cm. over elkaar kwamen, waarbij dan dc bovenste los bleef en de onderste op het katoen genaaid werd. De opstaande kant werd op dezelfde wijze behandeld. De achterkant moet wat schuin uitlopen voor de vorm van het achterhoofd. Tenslotte de voering er in, van achter een strik of andere garnering en desgewenst een voile of een tuiltje bloemen. Dit model is van roze bandfluweel met een blauwe voile. GEEN Walcherenvonden de Nederlandse droogleggers, toen ze met hun kranen en pompen in het gebied van de rivier de Trent en in Norfolk aankwamen, waar de overstromingen duizenden hectaren vruchtbare akkergrond onder water hebben gezet. Voor Engeland, dat nooit veel te duchten heeft gehad van het water, was de toestond echter critick genoeg, om de hulp van de Nederlanders in te roepen, naèat men eerst met provisorische maatregelen getracht had de vloed te stuiten Hier ziet men een overstroomd gebied in Lincolnshire, waar een geïmprovi seerde barricade van tanks en zandzakken door de stroom is meegesleurd. Een halve eeuw geleden: Op 14 Mei 1897 slaagde Marconi er in draadloos tekens over te seinen (Van een bijzondere medewerker) CMGENLIJK is het een vraagstuk wat men bij de herdenking van belang- rijke uitvindingen moét doen? Eén man die het eindresultaat boekte, herdenken of alleen het ogenblik, waarop dit geschiedde? Is het niet zo, dat slechts in uitzondeiingsgevallen aan één uitvinder de ontdekking ge lukt? Bijna altijd reikten en reiken geniale fechnlci en geleerden elkaar de hand: dé draad wordt opgevat, opnieuw gesponnen en verbeterd! Zo is het ook gegaan met het bruikbaar maken van de radiogolven. Algemeen gejdt de Italiaan Guglielrflo Marconi als de uitvinder van de radio. Op de keper beschouwd is het echter niets nieuws, wat hij heeft geschapen. Hij nam n.l. de zender van Herz, de cohaerer van Branley, de luchtge- ieidcr van Popoff, verenigde een en ander op e.n vindingrijke manier en werd hierdoor de' eerste, wie het overbrengen van tekens door middel van draadloze telegrafie over aan zienlijke afstanden gelukte. •Marconi, een ingenieur van 23 jaar cn van gegoede huize, ondernam zijn eerste geslaagde pogingen in de tuin van zijn vader en wel op diens land goed bij Bologna. Dat was laat in de herfst van 1896. Het volgende jaar. in 1S97, ging hij tot proeven op grotere afstand over. Voor een uit gebreid experiment beschikte hij ech ter niet over voldoende middelen. Daarom wendde hij zich tot Preece, hoofdingenieur der Engelse telegra- fiemaatschappij. Tussen Lavernock Point, in de na bijheid van Cardiff, aan het kanaal van Bristol en het kleine eiland Flatholm werden deze historische proeven gedaan. Op de klip van La vernock was een dertig meter.hoge mast opgericht. Midden in het Ka naal, op een afstand van 5 km., lag het versterkte rotseiland Flatholm, waarop zich tevens een hoge vuur toren verhief. Daar bevond zich de zender. In een planken schuur stond liet zendtoestel met een kleine induc tor, die door een accubatterij van acht cellen werd gevoed. Aanvankelijk gelukte het niet zelfs maar een enkel teken op te vangen. Men schreef jje oorzaak hiervan toe aan de ijzeren spandraden, die de ma4t in evenwicht moesten houden en die de ontvangdraad als een kooi om gaven. Hierop maakte men de mast nog ongeveer 20 meter hoger en nu kwamen de eerste tekens, echter zeer onduidelijk, door. Volledig succes kwam pas de vol gende dag, de 14e Mei 1897 In een houten kist zat Marconi gehurkt met vier van zijn medewerkers, die in de grootste spanning naar het ontvang toestel luisterden. En toen kwamen plotseling, na het hijsen van het af gesproken vlagsignaal, de eerste duidelijkke Morse-tekèns door, ge luidloos en onzichtbaar overgebracht van een nauwelijks waarneembaar eiland in de mist af, overgebracht door dat onbekende, geheimzinnige medium: de wereldaether, die ook de enige verbinding vormt met de pla neten van he* heelal. En wat waren de Morse-tekens, die voor het eerst langs draadloze weg verzonden werden? Men had de letter V afgesproken... Veel later, in de tweede wereldoorlog werd de V als beginletter van Victorie het symbool der overwinning. Zonder het te kunnen verriioeden had men ook toen dezelfde letter gekozen; en ook in 1897 luidde dit teken een over winning in, misschien wel een van de grootste overwinningen der tech niek, die in de geschiedenis der mens heid tot op heden is geboekstaafd. O (Van onze financiële redacteur)» In normale tijden hoeveel ja ren is het geleden, dat wit die had den? worden gewoonlijk de be dragen, die' worden bespaard, aan gewend voor de vorming van ka pitaal, dat wil zeggen voor de bouw van fabrieken, machines, schepen enz. Het is weliswaar nooit zo ge weest, dat ieder bedrag, dat ge spaard werd, automatisch in kapi taal overging, automatisch werd geïnvesteerd, doch in de periode voor de eerste Wereldoorlog was de vraag van de ondernemers naar ka pitaalgoederen zo gropt, dat er zich bijna nooit moeilijkheden bij het absorberen van spaargelden voor deden. Integendeel, het is zelfs zeer waarschijnlijk, dat de economische crises, die wji urt de vorige eeuw kennen, voor het merendeel veroor zaakt zijn door een tekort aan be sparingen, door het feit dus, dat de ondernemers het aanbod van spaar gelden hadden overschat. Vlucht ln de effecten Na 1920 is deze situatie essen tieel gewijzigd en vooral in Ame rika heeft men sindsdien te kam pen gehad meteen overvloed van spaai'gelden. De ondernemers vra gen spaargelden, omdat z(j menen, dat zrj met de machinerieën e.d. die zij met behulp hiervap kunnen aan schaffen, op winstgevende wijze aan de productie zullen kunnen deelnemen. De vraag naar spaar gelden van <ieze zijde hangt dus af van de verwachtingen welke de on dernemers hebben van het toekom stig verloop van de vraag naar hun producten. Toen in de jaren 1926 en volgen de de vraag naar spaargelden ach terbleef bij het aanbod, gingen de spaarders naar andere wegen zoe ken om deze bedragen rendabel te maken. En zij zochten een uitweg óp de effectenbeurs, waar zij hun besparingen belegden in reeds vroe ger uitgegeven fondsen instede van deze te investeren in nieuw kapi taal. Het gevolg was dus. dat de vraag naar vroeger geëmiteerde aandelen steeg en .de koersen op liepen. Vermoedeljjk kan uitsluitend hierdoor de bijzonder grote stijging van de koersen van aandelen op de New Yorkse effectenbeurs en ook op de- andere beurzen in de jaren voor 1930 worden verklaard. Hoe- Marconi ln de tuin van het landgoed van zijn vader te Bologne: draadlo ze telegrafie op korte afstand in het jaar 18%. TT (Van een bijzondere medewerker) HET proces De Geer werpt welis waar licht op de Londemse pe riode van onze staatkundige geschie denis. maar het is toch in de eerste plaats van belang, omdat het bewijst, dat onze- democratische staatsvorm haar macht en gezag naar binnen handhaaft, óók tegenover aanzienlij ke burgers, zelfs tegenover een ge wezen Minister-President. De President, prof, mr. J. A. Van Hamel, behandelt de zes-en-zeveritig- jarige verdachte minister van Staat met grote hoffelijkheid. Zo is het de gewoonte, dat een verdachte de vra gen van het Hof staande beant woordt. De tweede keer, dat de grijsaard daartoe van zijn stoel op staat, ontheft de President hem van. deze plicht. Maar hij houdt de teu gels krachtig in handen De verdach te tracht enige vlijmscherpe vragen te ontwijken. Doch de President eist onomwonden antwoord. Deze conflicten zijn symptomatisch voor het geval De Geer. Star tracht FEUILLETON $ue HeiM fleutelfyes1... [DOOR CRAIG ftlCE«VERTAUNG: A PA KAMPERS I 66 „Hello", zei Dinah, „hello". Door de hoorrr kwam onmisken baar het geluid van munten, die in de gleuf van een telefoontoestel worden gegooid. Toen klonk er, heel zacht, een bekende stem. „Spreek ik met Miss Carstairs?" „Ja, U spreekt met Miss Dinah Carstairs", zei Dinah met verbaasd gezicht. „Wie „Je spreekt met met een vriend van je", zei de stem. „Ik was bang, dat jullie ongerust zou den zijn, als jullie ontdekten, dat ik weg was. Ik wou jullie alleen maar vertellen, dat ik gezond en veilig ben". „Oh!" hijgde Dinah. „Mr Ze slikte vlug de rest in. „Waar bent U? Waarom bent U wegge gaan?" „Ik ben op een veilige plaats", zei hij. „Niemand zal me vinden. Ik ben weggegaan, omdat ik geloof, dat ik weet, wat er gebeurd is. Dus maak je over my maar geen zor gen". ,-,Wècht!" zei Dinah wanhopig. „W&cht nou! We moeten U waar schuwen. Wy geloven, dat we óók weten, wat» er gebeurd is. Het was uit wraak. Hjj zal U ook zoeken. Omdat U er bij betrokken was. U weet wel, wie ik bedoel. Die man, diedieverliefd was op dat meisje". Aan de andere kant van de l\jn was het even stil. Toen: „Waar heb je 't in vredesnaam over?" „Luister", zei Dinah. „Die spul len, die Mrs» die z y had ver borgen, hebben w ij gevonden. U weet wel. We hebben ze op een goede, veilige plaats verborgen. Maar we hebben ze gelezen. We weten alles. Die foto van U, toen U metchU weet wel, door dat straatje liep. Die knipsels en „Alsjeblieft", zei hij. „Alsjëb\lèft!"" Hij zweeg even. „Ik weet, wat jul lie denken. Zo was het niet. Jullie zijn zulke aardige kinderen en ik wil niet dat jullie dat denken. Geloof me. Ik was volkomen onschuldig. Ik had geen idee van wat er stond te gebeuren. Ik wist niet, dat -ik hun werktuig was. tot alles achter de rug was. En toen was het te Jaat Geloof me toch alsjeblieft!" „Lat doen wev, zei Dinah na drukkelijk. „We gelóven U. Maar hij, de man, dieU weet wel wat ik bedoelMr^. S. en dio andere man hij weet niet, dat U onschuldig bent. Misschien zal hij U niet gelóven. Misschien zal hij U niet eens de kans geven om te spre ken. Hij zal Uwebs tQch als tublieft voorzichtig. Hij heeft al zo lang gewacht op een gelegenheid om wraak te nemen'2 Even was het stil. Toen: „Over wie heb je 't?" »„Over-de-man-die-verliefd-was-op- het-meisje", zei Dinah. „O mijn God!" Aan de andere 'kant klonk iets, dat bijna op een lach leek. „Er was maar een man, die verliefd was op Bette. Ik!" „Hé, wacht even", zei Dinah. Ze luisterde even, schudde de hoorn heen en weer en hing tenslotte op. „Verdraaid, hy heeft opgehangen''. „Enfin, hoe het ook zij, in veilig heid is-ie", zei April opgelucht. „Da's dat. Wat zei hy?" Dinah vertelde het haar. De twee meisjes keken elkaar aan, met ver baasd, niet begrijpende gezichten. „Ik ben helemaal de kluts kwijt", zei April. „Ik ook", bekende Dinah. „Maar ik ben nog steeds van mening, dat we een onderzoek naar die Rupert van Deusen moeten instellen. En wat wou je zeggen, toen de telefoon ging?" „Niks", mompelde April. „Niks bijzonders". Ze vilde het DinahWel vertellen, maar daar was het nu geen ge schikt ogenblik voor. Ze kon beter zelf eerst eens een onderzoek naar die Rupert van Deusen instellen. „Zeg, moeder kan ieder ogenblik beneden komen. We moeten nog een hoop doen": Dinah vloog naar de keuken. „Laten we de tafel in de serre zet ten. Dit is een heel byzondere gele genheid. En al3 Archie terugkomt met de bloemen-" De keuken en d$ sèTre waren in- eehs vol drukte en bedrijvigheid. Middenin de drukte kwam Archie terug met een geweldige doos en een tweede iets kleinere. .,Ik had wel een vrachtwagen mo gen hebben", verkondigde hij, ter wijl hy de dozen op tafel zette. April deed de grootste doos open n slaakte een kreet. „Dinah! Krjk es! Talismanro^en, de mooiste, die zé"heeft. En wat veel! Prachtig!" „Goddelijk", zei Dinah big. Ze haalde de grootste vaas uit de kast, terwijl April de andere doos open deed en weer een kreet slaakte. „Oh!" zei Dinah, „wat een schat!" April haalde de corsage uit de doos en staarde er naar met glin sterende ogen. Kleine Dorothy Per kins rozeknopjes, takjes fijn groen, net veertjes, en dat alles bijeenge bonden met lichtblauw lint. „Gunst", zei Dinah, „daar hoef je toch niet om te grienen?" „Wie grient er hier?" April snoof een paar keer. „Moeder zal ze prachtig vinden. Dinah, ze kan de moord nooit gepleegd hebben". „Moeder?" zei Dinah. „Mrs. Cherin^ton", zei April. „Mijn hemel", zei Dinah. „Ik heb nooit gezegd, dat» ze 't gedaan heeft". „Juffrouw Flut", veegde Archie er schamper aan toe. „Wacht maar, kinderachtig gie", zei April. „Help me dekken". de jog- tafel De talismanrozcn stonden midden op de serrctafel toen Marian Cars tairs de trap af kwam. Het wafel ijzer was warm en het beslag stond-: in een schaal ernaast. De geur van het spek, dat op een afgedekte schaal lag, hing in de kamer, en de koffiefilter maakte vrolijke geluid jes. De corsage van rozeknoppen Jag op moeders bojd. En er was nergens een spoor van de- drie klei ne Carstairs. Moeder liep vlug de serre in en zei: ,;Oh!" Ze Keek rond. Achter een van de gordijnen klonk een zacht gegichel, gevolgd door een nog zachter: „Sssssst! Moeder begon, heel hard, in zich zelf te praten. Wat een fijn, fijn stel kinderen ze toch had en hoe mooi de bloemen waren, hoe heer lijk het ontbijt rook en hoe geluk kig ze was. (Wordt vervolgd) hij te redeneren langs te voren vast gestelde lijnen, ontoegankelijk is hij voor het argument van de tegenpar tij. Het levensconflict van De Geer ligt als het ware bloot, wanneer de President hem vraagt of hij het ge past of ongepast vond, dat individua listisch, cgoïstiseh en eigengereid' zijn eigen gang ging en zich niet voegde naai' de hem uitdrukkelijk kenbaar gemaakte wens van de Re gering, toen hij naar het bezette ge bied ging cn dus niet zijn plaats in het gelid innam in de tijd van het grootste gevaar van zijn land. Rus tig. overtuigd en in het vólle besef van de ernst van zijn vraag spreekt de President. „Je plaats innemen in het gelid", zoals zijn twee eigen zoons, met dui zenden anderen hebben gedaan en hun leven verloren in dienst aan het land. De President is genoodzaakt de vraag herhaalde malen ie stellen en tenslptte antwoordt de verdachte, dat hij het niet ongepast vond. Hier houdt de redenering op. Hier botsen twee karakters, twee levens houdingen. Aan de ene zijde de ge hoorzaamheid aan de opdracht en de wetenschap van het offer. Aan de andere zijde de handhaving van het ..ik" zonder inachtneming van de gemeenschap en zelfs met breken van trouw aan de overheid in het uur van gevaar voor volk en land. De gewezen minister-president wenste zich niet te schikken. Hij heeft zijn woord gebroken, de trouw aan de regering in oorlogstijd ver zaakt. de geest van verzet ernstig benadeeld en daardoor de weer kracht van ons volk afgebroken. De oorlogswil van het kabinet Gerbrandy, was de uitdrukkelijke wil van de meerderheid van het Nederlandse volk. Het democratische beginsel eist gehoorzaamheid aan de wettige regering, ook van hen, die een afwijkende mening hebben, ook al waren zij herhaaldelijk minister en minister-president. Het uitgeven van de brochure (het tweede punt van de tenlaste legging) is uitvloeisel van dezelfde eigenge reidheid, dezelfde koppigheid. De Geer handhaaft eigen mening, zoekt in bezet gebied publicatie-mogelijk heid voor eigen inzicht en speelt zo de bezetters in de kaart. T~)e openbare aanklager. Mr. Back- hoven, heeft sentiment en ka rakter van de verdachte haarfijn geanalyeeèrd. Hij weet aannemelijk te maken, dat de twee misslagen in dit leven in een zeker continu ver band staan met de overige, goede en minder juiste, daden. In dit strak ke betoog wordt pijnlijk duidelijk op hoeveel punten het beleid van De Geer in de fnoeilijke maanden voor én na" de Duitse invasie faalde. Drie maal brengt De' Geer in de Lonctep- se ministerraad de mogelijkheid van wel de bedrrjfsvooruitzichten in die tijd er zeker geen aanleiding toe gaven*, deed alleen het feit. dat een continue stroom van nieuwe spaar gelden naai- dé beprs vloeide, het koerspeil oplopen. Deze theoretische uiteenzetting, die betrckkiiig -hoeft op de crisis van 1929,. heeft heden ten dage nog niets aan actualiteit ingeboet, in dien het et* om gaat de koersstijgin gen op de Amsterdamse effecten beurs van de laatste maanden te verklaren. Op het eerste gezicht zal dit .enige verwondering wekken, omdat er immers algemeen in ons land over een te geringe spaaracti- viteit wordt- geklaagd. De toe vloeiing van geld op de Amster damse beurs is feitelijk niet veroor zaakt door een vermeerdering der spaargelden doch door een vermin dering van beleggingsobjecten. Door de verkoop van Amerikaanse fondsen aan het buitenland neemt het totaal der in ons land'aanwe zige beleggingsobjecten af, tcrwyi er anderzijds reeds vroeger geaccu muleerde besparingert liquide wor den. En deze liquide middelen vlooien voor een belangrijk deel we derom terug naar d& effectenbeurs waar zy de koersen der oude aan delen omhoog drijven. Indien er zeer veel nieuwe emissies aan de markt zouden komen en de vrijgekomen gelden dus onmiddellijk jonden worden geïnvesteerd, zou een der gelijke koersstijging veel minder hevig zijn geweest, al zou de vrees voor inflatie toch een zekere stij ging van het lcoerspeil waarschijn lijk hebben gemaakt. Deze liquidatie van Amerikaapse fondsen maakt'dus duidelijk hoe het komt, dat in weerwil van de. nog niet bijster gunstige bedrijfsver- wachtingen voor de eerstkomende jaren de koersen zo zijn opgelopen. Doch tevens is te begrijpen, dat onze regering er naar heeft ge streefd deze nieuw-ontstane liquide middelen te binden. Succes Dollar-lening ver zekerd Dit heeft geleid tot het uitgeven van een „dollarlening", welke lening echter slechts zeer weinig met dol lars te maken heeft. Bepaald is n.l. dat degenen, die Amerikaans bezit hebben geliquideerd, in kunnen schrijven op een nieuwe lening, die tegen de dollar-dagkoers zal wor den afgelost. Het gehele internationale mone taire betalingsverkeer van tegen woordig heeft de wisselkoersen ge fixeerd en het is zeer wel denkbaar, dat het prijspeil in een bepaald land aan zeer grote fluctuaties onderhe vig Is, terwijl toch ln de wisselkoers geen enkele wijziging optreedt; vandaar dat de naam dollarlening min of meer misleidend genoemd kan worden. -Dit neemt echter niet weg, dat de vraag naar beleggings objecten momenteel zo groot fs. dat wij er niet aan twijfelen, dat de dolhirlening uiteindelijk toch een succes zal worden. DINSDAG 13 MEI Avondprogramma HILVERSUM I: 19.05 Flip Staal, reporter.. 20.05 Wii waren met de microfoon b«20.15 Dinsdag- avondtrein. 22.15 Buitenlands ovct» zicht. 22.30 Willy de Molenaar-van Amerongen, sopraan; Johan de Mo lenaar, plano. 23.15—21.00 Shehe- tazade. HILVERSUM-«I: 19.20 Ensemble „Fantasia". 20.05 De gewone man zegt er 't zijne van. 20.20 Radio Philharmonisch Orkest. 21.15 „Het kwintet in de kamermuziek". 22.55 „Vaders dagboek". 23.002-1.00 Werken van Henk Badings. WOENSDAG 14 MEI Ochtend- en middagprogramma HILVERSUM I: "7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 10.00 Morgenwijding. 10.20 „Onze* keu ken". 12.35 örgelspel. 13.15 Voor het platteland. 13.20 „The Ram blers 13.50 Red Banner ensemble of the LT.S.S.R. 14.15 Omroepka- merorkest. 17.15 „The Ink Spots" en „The Andrew Sisters". 17.30 Ne derlands'Volksherstel. 17.35 Accor deon-Orkest. 18.20 Schrammelmu- ziek. 18.30 Strijdkrachten. HILVERSUM II: 10.30 Morgen dienst. 11.00 Zangrecital. 11.30 Vra gen aan voorbijgangers. 12.00 Po pulaire orgelbespeling. 12.20 Staf muziekcorps. 13.15 „Canzonetta- Sextet". 14.00 Twee Engelse orga nisten. 14.45 Het Nederlands Radio- kwintet. 15.05 Populaire pianomu ziek. 15.25 Het Röntgen-Strijk kwartet. 16.00 Postzegelverzame laars. 16.15 Kinderkoor. 17 45 Het Rijk overzee. 18.45 Plattelandsge- bruiken in de'Graafschap. Hnf/eznnrfW/ mnrletlolinncni djtols. vocn Uuïfujjjl TUIN li A LENDER DINSDAG 13 AIEL Ball Mel If het tijdstip, waarin slabonen en snij bonen wórden gezaaid. Hiervan zaait men de lage stambonen op rijen, die ongeveer 50 cm. uit elkaar liggen. Op de rijen legt men op een onderlinge afstand van 45 cm. op een diepte van 3 d 4 cm. telkens 3 bonen bij elkaar. Er kan ook wel op 15 cmtelkens één boen opart wor den gelegd. Van stokslgbonen en stoksnijboncn legt men 3 a 4 stuks rondom iedere slokKvan pronkbe nen 2 stuks. Van oorspronq zijn de ze bonen tropische gewassen. Zé houden van zon en warmteTenge volge van koud vele regens kunnen ze reeds in het begin mis lukken. ln dat geval gaat men in het laatst van Hei of Juni opnieuw zaaien. j S. L. een compromis met Hitier ter spra ke. Hij wil^zelf wel met Hitier gaan sprekenDeze mentaliteit heeft zijn hele houding.bepaald. Dan horen wij de procureur-fiscaal uiteenzetten, hoe dë ideologische grondslagen van» het Duitse Rijk on verenigbaar zijn met de grondslagen, waarop onze staat en onze bescha ving rusten. Hij toont aan, dat de „synthese" zoals verdachte die (in zijn gelijknamige brochure) voor stond, de overwinning van het na zisme betekent en de dood van de vrijheid. Duitsland, leiding gevend in Europa, vernietigt Nederland als staatkundige en culturele zelfstan digheid. Het 'laat slechts een plaats open voor Nederland als aardrijks kundig of taalkundig begrip. In deze rede sprak de eerbied voor het ver zet en voor de wil van de verzetters om Nederland onverzoenlijk te ma ken tegen het Nazisme.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 2