DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Amsterdamse universiteit verleende vier eredoctoraten Naar een wapenstilstand in Palestina? Spiegel der wereld Prof. Goudriaan verstoorde rust bij ,,'t spoortje" Atoomwolken of... vrede UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOE Prof. Romein noemt Mevr. Holst en Huysmans kerkvaders van het socialisme Ook Van Eyck en Teirlinck geëerd Joods contact met Trygve Lie Daarom was men op hein geheten Hevige veldslag in Mandsjoerije Nitti niet geslaagd Plotselinge aanval op Saigon Gironummer 510330 Bank; R'damsche Bank Poctboa 9 Abonnementsprijs: 031 per week ot t— per kwartaal Losse nummers 10 et Woensdag 21 Mei 1947 Nr. 648 6e Jaargang c Re<L en A dm.: Snoudcaertlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur TJ. DE BOORDER ..GU. Henriëtte Roland Holst en Kamiel Huysmans, ontvangt het ere doctoraat niet alleen wegens bijzondere verdiensten voor de letterkunde of bevordering van de Vlaamse cultuur, doch ook, gelijk het In de bullen ge schreven staat, „wegens het streven naar verbetering in de toestand der mensgemeenschap". Ik wil noemen „kerkvaders van het socialisme", hoereer ook verschillend van instelling en geestcstype: mevrouw Holst, de priesterlijke idealiste en Huysmans. de vechtende, strijdvaardige realist". onbetwistbaar socialistisch georiën teerde personen voor het cre-docto- raat in aanmerking komen, dit een bewijs is van 'de groeiende invloed der socialistische levens- en wereld beschouwing ook op de universitei ten. Deze erkenning noemde zij de kracht tot verjonging en vernieu wing der Amsterdamse Universiteit Zij sprak de hoop uit dat de intellec tuele elite in toenemende mate zich in dienst van het socialisme en zijn ïaealen: gerechtigheid, vrijheid en vrede zal stellen. Kamiel Huysmans prees zich ge lukkig dat hij de problemen der cul turele minderwaardigheid van de Vlaming en de sociale minderwaar digheid \an de Belgische arbeider nader tot hun oplossing heeft kunnen brengen Herman Teirlinck zei, als verte genwoordiger der Vlaamse letter kunde zich mede verantwoordelijk te voelen voor de Noord-Nederlandse. Tussen beide cultuurkringen kan een uiteindelijke eenheid groeien, terwijl, volgens Teirlinck. ..de litera tuur van de wereldmens in aantocht Op deze wijze sprak prof. dr. Jan Romein zijn beide promovendi toe in de aula van de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, waar gis teren ter gelegenheid van de Hooft- herdenking het doctoraat honoris causa uitgereikt werd aan de dich teres Henriëtte Roland Holst, de politicus-cultuurhistoricus Kamiel Huysmans,' de dichter prof. P. N. van Eyck en de romancier Herman Teir linck. „Gij. mevrouw Holst, krijgt de bul om een waarheid, die Uw eenvoud misschien kwetst, maar niettemin de waarheid is: gij zijt onze grootste dichteres cn meer. één van de groot ste dichteressen aller tijdon. Ook Uw historische arbeid heeft grote bete kenis. vooral Uw bock ..Kapitaal cn arbeid in Nederland", dat onmisbaar is geworden bij de studie van de Nederlandse geschiedenis der 19de eeuwaldus sprak prof. Romein verder. Tegenover „de tragische cn ernstige figuur" van mevr. Roland Holst stelde prof. Romein de scherts en luim van Kamiel Huysmans. die veel deed voor de bevordering van de Vlaamse cultuur. „Verder deedt gii meer dan geschiedenis beoefenen zei prof. Romein, „gij hebt geschie denis gemaakt". Cum laudc! Prof. Donkersloot sprak over prof. Van Eyck en Herman Teirlinck. Prof. Van Eyck. die ernstig ziek is geweest, was niet aanwezig, doch zijn echtgenote nam in zijn plaats de bul in ontvangst Het speet prof. Don kersloot dat de Universiteit hot ere doctoraat cum laude niet kent. het zou voor prof Van Eyck op zijn plaats znn gewèesl. Deze is ongetwij feld de beste kenner van .onze letter kunde. aldus prof Donkersloot, over- elk onderwerp dat hij behandelde heeft hii ook het belangrijkste ge- zegd. „Gij Hebt de poe/ie herkend als één der hoorbaar geworden aan rakingen van het menselijke zijn met het mysterie" Spr. kondigde een uitga\e van-nieuwe gedichten van prof. Van Eyck aan. die in een ver meerderde herdruk an Herwaarts"' zulen verschiinen Prof Donkersloot wees er verder op. dat* prpf. Van £yck dc literaire' critiek een stuk vooruit heeft gebracht en pleitte voor een leerstoel in dit voor de studie van de letterkunde onmisba re vak Herman Teirlinck noemde prof. Donkersloot, met Karei van de Woes- tijne het voorbeeld van een schrij ver. die zich tot het uiterste kan cul tiveren en toch de band bewaren kan met het volksleven. In haar dankwoord zei mevrouw Roland Holst. dat. nu sedert kort ook is De minister van Onderwijs. Kun sten en Wetenschappen, dr. J. J. Gielen, de burgemeester van Am sterdam mr d'Ailly, alle professoren van de Amsterdamse Universiteit en verder vele vooraanstaanden od li terair. cultureel cn diplomatiek ge bied woonden deze indrukwekkende ere-promoties bij. Utrecht-Eindhoven nog niet electrisch Aan de verwachtingen, die de Spoorwegen koesterden, om reeds vóór Pinksteren 't baanvak Utrecht Eindhoven electrisch te kunnen berijden, i* door de tegenslagen, die bij de werkzaamheden aan "de on- derst.it iohs werden ondervonden, de btylein ingeslagen. Het is de N'-S. mei 111 geluk ken de pntillagé de ondersta- tjons aclit dagen voor de daarvoor uitgetrokken tijd in orde te maken STAATSLOTERIJ Hoge prijzen' 16630 2000; 3192. 9344. 10638, 15194. 20257 1000. Medal of Freedom voor dr. ir. Hupkes Dinsdagmiddag werden, tijdens een plechtigheid ten huize van de Ame rikaanse militaire attaché, kolonel Frank. M. S. Johnson, 19 leden van de Nederlandse strijdkrachten onder scheiden met de Amerikaanse „bron- ze star medal" voor bewezen dien sten. Bovendien werd de medal of freedom with silver palm" litge- reikt aan dr. ir. W. Hupkes, oud president directeur der Nederlandse Spoorwegen, en aan*sergeant CM, M. Koene van de Nederlandse strijd- krachten. Smokkelaars aan de j grens opgepast! I De directeur van de rijksbelastin gen kan personen, die betrapt zijn op smokkelhandel of medeplichtig heid daaraan, of hiervan ernstig worden verdacht, het verblijf In de strook langs de Duitse en Belgische grens geheel en ai ontzeggen. Walvistraan voor Nederland De Internationale noodvoedsel- raad heeft een tussentijdse toewij zing bekend gemaakt voor copra, uit de Philippijnen en voor walvis traan uit Noorwegen en Japan. Hierbij werd aan Nederland 6000 ton walvistraan en aan Zwitserland 1300 ton walvistraan toegewezen. „Willem Barendsz" in IJmuiden De Nederlandse walvisvaarder ..Willem Barendsz", die bijna ze>en maanden aan de Zuidpool op de walvisvaart is geweest, is gesleept door dd ..Nestor" en de ..Elisabeth Goedkoop" van de' firma Wijsmuller de IJmuider sluizen binnengevaren Burgemeester Aru. J. d'Ailly van Amsterdam was ter begroeting aan wezig. Ilcnrictte Roland Holst, Kamiel Huysmans, prof. V N van Eyck en Herman Teirlinck zijn, ter gelegenheid var\ de Hooft-hcrdenking, door de Amsterdamse Universiteit lot doctor honoris causa benoemd. De mmis ter i an Onderwijs, Kunsten cn W etenschappen dr. J Gielen, die dè plechtigheid bijwoonde, in gesprek met Xeêrtands grootste dichteres Hen riet te Roland Holstvan der Schalk. Achthonderd vrouwen naar Indonesië Ruim achthonderd vrouwen en kinderen hebben zich ingescheept naar Indonesië op de „Sibajak" te Rotterdam. De regering heeft deze reis georganiseerd buiten het nor male vervoer om de steeds aroter wordende achterstand in de gezins hereniging van de Nederlanders op Java in te halen. Het vertrek van de ministers Berl en Jonkman uit Batavia is een dag uitgesteld en thans bepaald op Vrijdag a.s., 23 Mei. Van gezaghebbende zijde wordt vernomen, dat Max Seligman, de ver dediger van de terechtgestelde Joodse verzetsman Dov Gruner, mede deling heeft, gedaan van een voorstel tot wapenstilstand in Palestina, indien de Britse regering bereid zou zijn de militaire gerechtshoven op te 1 heffen. l)e mededeling beeft Seligman verstrekt aan Trygxe Lie, secre- I tarls-generaal der U.N.O. Men zegt de een zekere Kritzmann en de burgemeester van Tel Aviv I gezamenlijk een telegram aan Seligman hebben gezonden, waarin zty hom \erzoeken een beroep te doen op de Verenigde Naties, opdat het. \er- wachte doodvonnis over vjjf personen, die thans door een Falestyns mili tair hof'worden berecht, uitblijft. In deze advertentie, die als titel draagt: „Brief aan de geweldple gers in Palestina", wordt ver klaard. dat de Amerikaanse Joden vreugde voelen bij alle gewelddaden tegen Britse zaken, personen en be doelingen. De Amerikaanse minister" van buitenlandse zaken. Marshall, deel de mede, dat bij tot dusverre nog geen stappen had gedaan naar aan leiding van het Britse protest. Hrj w#4gerdr> rich verder over deze kwestie uit te laten. Wrijfpaal 1 E laatste weken is er een ze- kere ontspanning ingetreden in de verhouding tussen verschillende staten van Oost-Europa en de we reld van het Westen. Het meest op vallend daarby is Wel de gunstige wending, welke de Pools-Britse be trekkingen hebben genomen. Op één plaats is van die ontspan ning echter niets te merken, nl. in Joegoslavië. De verhouding tussen dit land, d.w.z. tussen het regiem van Tito, ^n de Angelsaksische "mo gendheden, in het bijzonder de V.S. is nog steeds bijzonder slecht niet alleen, maar zij wordt eerder nog slechter dan beter. Dit is op zich zelf geen groot wonder, want van de satellietenstaten der Sowjefc- Unie is Joegoslavië het enige, dat direct in de invloedssfeer van het Westen vooruitsteekt cn daardoor met Griekenland (voorpost van het Westen m dc Oostelyke invloeds sfeer!) het „voorrecht" heeft van in het bijzonder de w r ij f p a a 1 tussen West en Oost te zijn. Tito laat geen enkele gelegenheid voorbij gaan, om tegen dc oorlogs hitsers van het Westen (waar hij Frankrijk gewoonlijk ook by noemt) uit tc varen; Washington cn Londen hebben van hun kant weinig goede woorden eri nog min der daden voor Joegoslavië over. OP het ogenblik heerst er in Joegoslavië een voedseltekort, dat nu de hulp van de Unrra is weggevallen, tot een kritieke situa tie dreigt te leiden. De yninister van economische zaken is naar Moskou gevlogen om hulp in deze nood te gaan vragen. Wij vrezen echter, dat men hem daar op dit ogenblik niet zal kunnen helpen. Tot net esten zal Tito zich niet opnieuw willen wenden, nadat zrjn verzoek van Februari j.l. op 13 Maart door het State Department met een weigering: is beantwoord. Vanwaar eigcnlyk die weigering., hebben wij ons toen afgevraagd. Daarover is zo langzamerhand ook wat meer licht gekomen. Het is nl. nu wel duidelijk, dat zij verband houdt met het feit, dat in Joegosla vië de industrie genatio naliseerd wordt zonder schadevergoe'ding aan de eigenaars. En in doze industrie had het buitenlands kapitaal een zeer belangrijk aandeel. Met inbe grip van de aan Joegoslavië ver strekte credieten beliep dit* 6.215.7 xnillioen dinar op een totaal van 18.470 ïiiilüoen dinar, dat wil zeg gen 33.7 Cr. Als wy deze cyfers lezen verbaast het ons niet, dat Joegoslavië mede hierdoor tot wrijfpaal tussen West en Oost is geworden. In de civiele procedure, Ingesteld door prof. dr. ir. J. Goudriaan. oud j 'president der Ned. Spoorwegen, te- -. gen ir. Ch. H. J. Dr lessen, hoofd ingenieur der spoorwegen, naar aanleiding van een brochure door deze inmiddels gepensionr.eerdo I hoofdingenieur uitgegeven over het beloid van prof. Goudriaan tijdens i de bezetting, zijn gisteren de plei- j dooien begonnen. Mr. Westcrouen van Meeteren. yoor prof. Goudriaan optredend, i beklaagde zich over de gehele in- j houd der brochure De schrijver heeft z.i. de bedoeling gehad be schuldigingen neer.te schrijven zon der de feiten behoorlijk te onder zoeken. Zy bevat beledigingen, waarvan vele bij het publiek blijven hangen. In de brochure heeft schrij ver zich beroepen op personen, die. als getuige gehoord, de feiten heb ben ontkend, althans niet beves tigd. Tenslotte zijn genoemde fei ten onjujst gebleken. Pleiter acht te vordering van zyn cliënt onmid dellijk toewijsbaar. Ir. Driessen stond niet onbevan gen tegenover prof. Goudriaan. .Voor hem was 't een teleurstelling dat hij de directeursplaats, waarop hy rekende, niet heeft gekregen. Daardoor moest 'hij zich beschou wen als de laatste, die tot het uit geven van een dergelijke brochure mocht overgaan. Dat hy dit niet heeft ingezien rrïbet hem zwaar worden aangerekend. De Amerikaanse ambassadeur drt Herman B. Barhch reikte de ex- president-directeur der Spoorwe gen, ir. W. Hupkes, de „Medal of Freedom" uit. Het is psychologisch goed ver klaarbaar. dat men tegenover prof. Goudriaan niet recht vriendelijk gestemd was. Hy kwam de rust verstoren, die er heerste bij „het spoortje" zoals dr. Bodemeijer in 'een brief het bedrijf noemde. Het is reeds fatsoenshalve zwaar te veroordelen dat men met stoken is begonnen toen prof. Goudriaan door de Duitsers afgezet en in Bu- chenwaJdc gevangen gezet was. Na zijn bevrrjding is men met adressen gaan werken. Bij deze adressen- actie werd niet-tekenen beschouwd als een onvriendelyke geste tegen over de directie. Mr Westcrouen van Meeteren merkte nog op,dat in de tijd, dat de brochure werd uitgegeven een der gelijke publicatie bij het publiek „er in ging als koek". Drie feiten bewezen De rechtbank, gepresideerd door mr. C. Veen. heeft uit de brochure een viertal passages gelicht, waar van het bewys moet -worden gele verd. Mr. G. J. Salm, die voor ir, Driessen pleitte, achtte drie daar van folledig bewezen. De passage over de voorstellen, die prof. Gou driaan deed aan dr. Bodemeher. om na zijn afkeuring nog diensten voor de Spoorwegen te verrichten tegen het volle salaris, is naar het oordeel van pleiter door de getui genverklaringen van drs. Wannink en de heer De Moor volkomen be- ves'. .gei. Het gedeelte over prof. Goti- driaan's ingetrokken ontslag van Ir. Reifsma is inderdaad niet volkomen bewezen. De publicatie is ontleend aan mededelingen, gedaan door ir. Hupkes. Joustra en Reitsma Sr. Deze laatste ontkent nu gedreigd te hebben met zrjn Duitse relaties. Uit de getuigenverklaringen is. volgens mr. Salm, echter gebleken, dat prof. Goudriaan gezwicht is voor moei lijkheden met de Düitsers, welke hji vreesde. Het derde punt gaat om het ex tra verlof aan de amtei\aar W. G. A. d. Berg verleend óm 11 Sep tember 1940 de begrafenis van de W.A.-man Peter Ton by te wonen. Volgens pleiter heeft prof. Goudri aan zelf deze regeling niet alleen erkend, doch bovendien een „fijn politiek zetje" genoemd. De bewus te ambtenaar heeft de begrafenis bijgewoond en deze dag is niet van het gewone verlof in mindering ge bracht. Evenzo is, naar het oordeel van mr. Salm bewezen de propaganda, die met goedvinden van eiser op de stations is gevoerd. De terug keer van Gcoidriaan naar 't Spoor wegbedrijf werd zo ernstig geacht, dat de directie ontslag zou nemen wanneer dit geschiedde. Het gehele corps hoofdambtenaren zou dan te vens ontslag hebben genomen. Pleiter ontkende dat het tekenen van een adres onder druk is ge beurd. De behandeling van deze zaak wordt op 18 Juni voortgezet. Doodvonnissen moeten worden opgeschort Seligman heeft, naar gemeld wordt, het telegram aan een hoge functionaris «Ier UNO getoond en gezegd, dat de Palestijnse illegale beweging geen gewelddaden meer I zou plcgeni als de militaire recht banken'werden afgeschaft cn de I uitvöerïng van doodvonnissen werd opgeschort. I De UNO-functlonaris vroeg, welke garanties er waren voor uit voering der overeenkomst door de ondergrondse beweging Seligman moet hebben geant woord, dat een wapenstilstands- overeenkomst mogelijk is. Trygve Lie heeft, naar wordt aangenomen, overwogen, dat hij niet in slaat was maatregelen te treffen, magr dat hij het voorstel van Seligman wel oiidcr de aandacht kon brengen van de commissie van onderzoek inzake Palestina, die op 26 Mei tc Lake Success een vergadering houdt. Brits protest Naar de New York Times meldt, her ft de Britse ambassadeur in de U.S.A.. Lord Inverchapel, het-Ame rikaanse departement van buiten tandse zaken meegedeeld, dat een advertentie in een New-Yorkse krant, waarin om hulp aan het ge wapend verzet in Palestina wordt gevraagd door dc Britse regering als aansporing tot moord wordt be schouwd. De New York Times neemt aan dat hiermee de advertentie bedoeld wordt, die door het Palestypse ver- zetfonds was geplaatst eji opgesteld is door de toneelschrijver en mede voorzitter van de Amerikaanse Liga voor Vry Palestina. Ben Hecht. Scherpe critiek op Soekarno's rede Een woordvoerder van de R. D. te Batavia heeft in een ei- tra-commentaar gesproken over ae verhouding van de republiek ten opzichte van de Pasoendan- beweging. De ..Nieuwsgier" noemt dit commentaar opvallend door zijn ongewoon scherpe toon, die de in- cruk geeft, dat men aan Neder landse zijde het geduld begint te verliezen. De woordvoerder noem de de wijze, vvaarqp de republiek zijn bezwaren kenbaar maakte tegen de beweging, weinig demo cratisch. Ten aanzien* van de ver klaring \an Soekarno „de een heid van Indonesië kan niet meer verbroken worden", zei de com mentator. dat. als de president alleen gesproken had \an Java en Sumatra, hij nog vrede poet deze uitdrukking had gehad. Thans was deze uitspraak vol komen autoritair ey misleidend. ..Wanneer men Kartelegawa en zij/j mannen wil doodverven als Japanse collaborateurs, loopt m.en gevaar, dat Kartelagawa een apart wpordje gaat wijden aan de col laboratie in de republiek". Antar'a meldt in een officieel republikeins communiqué, dat het commentaar eenverdacht making inhoudt. Tour van Soekarno en Hatta begonnen President Soekarno en vice-presi dent Hatta zijn Maandag met een groot gevolg, waarin zich o a. Sjari- foedin bevindt, hun voorgenomen tour door West-Java begonnen. De heren Suurhqff. Vijlbrief en Blokzijl (de vertegenwoordigers van de vak verenigingen N.V.V. en E.V.C-. de eerste Nederlandets die de Preanger na het uitroepen van de republiek bezoeken, maken de reis mee. Amerikaanse boycot? Walter Winchell, overzichtsschrij ver van dc New Yorkse „Mirror" voorspelt, dat Amerika een cam pagne zal voeren om de Britse scheepvaart en net luchtvervoer te boycotten teneinde pressie uit tc oefenen op de Britse politiek in Pa lestina. De actie zou door Ameri kaanse voorlichters niet als een boycot-actie aangekondigd worden, maar toch hetzelfde resultaat heb ben. Geadviseerd zou worden in plaats van Britse schopen en vlieg tuigen van Nederlandse, Belgische, Zweedse en Franse gebruik te ma ken. Studenten demonstreren tegen burgeroorlog Na een hevige veldslag hebben de Chinese regcringstrocpon de communistische strijdkrachten te ruggedrongen van de spoorlijn van Tientsien naar Moekden en dc om geving van dc haven Tsjing Waifg- tao, 150 k.m. ten Noordoosten van Tsicntsin. De spoorlijn is ernstig be schadigd. Men hoopt echter de ver binding tussen China en Mandsjoe- rye binnen enkele dagen tc her stellen, zo meldt A.F.P. uit Pe king. Zesduizend studenten zyn. na het politiccordon verbroken te hebben, langs het gebouw van de Chinese Nationale Vergadering getrokken om te demonstreren tegen de bur geroorlog. op het ogenblik dat fsjang Kai Sjek de zitting van dc Volksraad opende. Zij werden opgevangen door een slcrkc politicmacht, die vrijelijk ge bruik maakte van knuppels en rie men. Eén studente werd zwaar ge wond. één student gedood, ver scheidene studenten gewond en een aantal hunner gearresteerd. Na on derhandelingen van twee uur tus sen een delegatie der studenten en regeringsautoriteiten werd over eengekomen, dat de gewonde stu denten zouden worden behandekl, de gearresteerden vrijgelaten en de betoging kon worden voortgezet. Tsjang Ivai Sjok verklaarde in zijn openingsrede voor dc politieke volksraad - een adviserend lichaam der regering uit vertegenwoordi gers van alle politieke partijen ge kozen - dat dc regering bereid was naar een politieke overeenkomst met dc communisten tc streven, op voorwaarde, dat de communisten niet tot gewapend geweld hun toe vlucht zouden nemen oni dc macht te verovpren cn alle militaire ope raties zouden staken. Linkervleugel stelde eisen Fraucesco Nitti, de leider der Italiaanse liberalen heeft president De Nicola meegedeeld, dat hij er niet in geslaagd is een nieuwe Ita liaanse regering saraei te stellen. De moeilijkheden hiermee zyn te wijten aan de vasthoudendheid van de kleinere lin .se partijen, dlo er op stonden dat Nitti haar econo- misi-l^ program zop aanvaarden. Nitt: streefde naar formatie van een regering van de centrum, cn linkse partijen Naar A.F.P. uit Rome meldt heeft Nitti de opdracht tot vorming van een kabinet teruggegeven. Sarah Churchill speelt voor de film Sarah Churchill speelt thans in een Italiaanse film van Mario Sol- dati, welke dc titel draagt: .Da nielle Cortes". Sarah vertolkt de rol van Helene de Santa, een ge passioneerde, maar toch trouwe vrouw. De Twentse textielindustrie, die geen gebrek aan orders, doch wel aan geschoold personeel heeft, opende fabrieksscholen ter opleiding van jonge arbeiders Zelfs gedurende hun opleidingstijd ontvangen de leerlingen een behoorlijk salaris. Tijdens een der lessen aan de weefgetouwen in een fabrieksschool te Borne. Berlijners jammeren over hun Amerikanen [Je Berlijners zijn zich een on geluk geschrokken^ Het is dan ook inderdaad ecu hele sensatie aks hei beste ruilmiddel de Amerikaanse sigaret je .zo maar ontnomen wordt. Want door het Amerikaanse verbod tot de invoer in Lucky Strike's, Ches terfields. Philip Morris' enz. zal er langzaam maar zeker 6on ein de- komen aan de voorraden van dit zo fel begeerde artikel. Er werden maandelijks maar liefst 30.000 sloffen, ofwel 6 'Uiil- hoen sigaretten naar Berlijn ge stuurd. Die 30.000 sloffen vorm den een van de steunpilaren van de Berlijnse zwarte markt. Vele Berlijrtere. die lie on hei) s- niare hoorden, zeiden dadelijk, dat de öigafeltenprijzen tot aan de hemel zouden stijgen. (Een slof kost thans rmk. 1.000). Generaal Clay, de Amerikaanse opperbevelhebber, vond het ech ter een prachtige^naatregel. Ik weet niet of koffie nu de plaats van do sigaretten zal gaan innemen dat wordt din weer een nieuw probleem." Duizenden Amerikanen van het bezettingsleger gebruikten de si garet om allerlei luxe-artikelen van de Duitsers los te krijgen: fo totoestellen. pelzen, juwelen en schilderijen. In sommige gevallen hebben de Amerikanen ondanks een officieel verbod de inrichting van Ijun woning betaald met öiga- letten. „Ze waren zo goed ils goud", jammerde de bedroefde Berlijners. Zoekof veroordeeld? Men heeft te Londen geen be vestiging kunnen krijgen van een bericht dat maarschalk Gregory Zpekof. de befaamde bevelhebber van het tweede Oekrainse leger tij dens de oorlog, die thans bevelheb ber is van het garnizoen te Odes- sa, wegens het beramen van écn complot tegen de.Sowjet-Unie tot 15 jaar gevangenisstraf zou zijn Veroordeeld. Men heeft practise!) niets meer van Zoekof gehoord, sinds in November te Moskou offi cieel werd bevestigd, dat hij als opperbevelhebber, van alle Russi sche strijdkrachten op het vaste land door maarschalk Ivan Konjef was opgevolgd. In Maart deed een .gerucht de ronde, dat hij ontslagen was. omdat hij klaagde over inmen ging van politieke commissarissen Enkele dagen geleden kwam uit Wenen het bericht, dat Zoekof aan een ernstige leverziekte feed. Mr. O. J. van Heuven Goedhart hrofdredacteur \an „Het Parool", is te Lake Success eenstemmig geko zen als voorzitter van de subcom missie der UNO voor vrijheid vao berichtgeving door de pers. DRIE berichten naast elkaar op de voorpagina van één onzer grootste dagbladen: ..Amerika bewa pent 'zich voor de oorlogvoering onder water". „Een atoom-wolk?" en „Amerika helpt Turkije bij de vor ming van dcfehsicf leger". Het is met verbijstering dat wy deze 'berichten lazen. Twee jaar na de afgrijselijkste mensenslachting, die de geschiedenis kent, twee jaar van confrontatie met dc gevolgen van dc Wereldoorlog II: millioenen doden (hoeveel precies is nog niet bekend cn zal waarschijnlijk nooit bekend worden!), evenveel, mis schien nog meèr zwaar verminkten, ontelbare totaal weggevaagde ste den, verwoeste landerijen, bossen, havens enz. honger, gebrek aan da allernoodzakelijkste levensbehoeften, kou, Omdat dc mijnen geen brand stof genoeg produceren, onbetaalba re oorlogsschuldcn, inflatie, devie- zengebrek. woningnood enz. enz., na deze twee jaar van internationaal wantrouwen, van achterbakse konkc- larij en naakt machtsstreven weten dc hoogste gezagvoerders geen an der antwoord to geven op dc cnor- me problemen, die om oplossing vra gen dan; voorbereiding tot oorlog met atoombommen, atoomwolken, nieuwe snelle duikboten en vernieti gingsschepen voor duikboten, torpe do-jagers, vliegtuigen die sneller gaan dan het geluid, zodat de aan valler onhoorbaar kan naderen etc. ]\/|EN noemde de oorlog vroeger 1*1 nog qcp „ridderlijk" bedrijf, om dat manaen tegen mannen streden, waarbij persoonlijke kracht cn moed de belangrijkste motoren waren. De uilvinding van het buskruit ver stoorde deze illusie: men vermoord de elkaar van yerrc afstand. Het „krijgsvak" is hoe langer hoo meer gemechaniseerd en gerationaliseerd, waardoor de „productie" kon Wor den opgevoerd. Nauwelijks heeft de mensheid zich hersteld van 9^chrik over de toepassing van de atoom bom, of het ding schijnt al weer ver ouderd tc zijn. Glenn L. Martin, de bekende vliegtuigfabrikant verklap te dat Amerikaanse geleerden zich bezig houden met de „constructie" van een radlo-aclieve wolk. die vliegtuigen op gróte hoogte kunnen „neerlaten", cn zonder explosie het zelfde resultaat verwekt als de atoombom De massale mensenmoord wordt verder, gepei fectioraïccrd. De Amerikanen hebben blijkbaar ontdekt dat atoomwolken en. hoewel wat verouderde atoombommen, de strijd op het land tc riskant maken en zoeken het daarom onder water. Na schild, narnas, stalen helmen en gasmasker zal de toekomstige sol daat zich in duikerpak en anti- atoom-loodplaten of iets dergelijks moeten hullen om gcvechtsklaar te zijn. En alle landen bewapenen, alle landen wantrouwen elkaar, alle lan den zijn afgunstig op eikaars positie, alle landen zoeken nu reeds toekom stige oorlogspartners, alsof er geen Wereldoorlog I cn II geweest zijn, alsof niet ieder weet: do Wereldoor log III zal inderdaad dc laatste zijn» omdat dc mensheid ge-atomiseerd zal worden, misschien de gehele aarde, gelijk sommige pessimisten beweren. ONS kwelt dag aan dag één vraag: waarom dit alles? Vrijheid, recht, behoud van onze positie in de wereld, herstel van de Rijkseenheid, dat zullen de veelal fraseologische antwoorden zijn die wij krijgen Maar zij stellen ons niet gerust. Zij geven zeker geen antwoord op die andere vraag: „Wie of wat is in staat deze voortdurende dreiging van geweld te weerstaan9" Ook daarop krijgen wij antwoorden, die fraseologisch aandoen: „het socialis me, het communisme, het Christen-' dom enz!" De practijk geeft helaas een andere werkelijkheid te zien. Het socialisme: nog veel tc zwak; het communisme, gelijk wij dat he den in de wereld kennen: een voort durende bron van wanbegrip, wan trouwen en verkeerd gerichte agita tie; het Christendom: het centrum van alle grote oorlogen lag nog steeds in die landen, waar het Chris tendom een eeuwenoude traditie is En toch: waarschijnlijk'van Chris tendom en socialisme kan het ant woord op onze kwellende vragen komen. Maar waarom komt het niet? J. VAN STRATEN Op alle Franse posten ten Oosten en ten Zuid-Oosten van Saigon, hoofd stad van Indo China, werd Zondag avond plotseling een algemene aanval ingezet van opstandige troepen. De strijd duurde vele 'uren. Maan dag werd opnipuw de alarmtoestand afgekondigd uit vrees voor een twee de aanval. (A.P»), Amnestie in Griekenland Demetrios Maximos. de Griekse minister-president, heeft bekend ge maakt, dat de Griekse regering be reid is opnieuw amnestie te verlenen aan gucrillastrijders. die zich over geven. De Griekse regering is voor nemens onpartijdige buitenlandse waarn'emers uit te nodigon naar Griekenland te komen om zich er van te vergewissen, dat ieder, die van de clementie van de staat ge bruik maakt, een rechtvaardige be handeling krijgt. De KLM heeft -»luchtverbinding met Glasgow (Schotland) geopend. Twee maal per week vliegen de v I iegtu igen AmsterdamG lasgow vice-versa Fraai voorjaarsweer Weersverwachting van De Bilt geldig van Woensdagavond tot Donderdagavond. In de kustprovincies geduren de de nacht weer vorming van enige wolkenvelden, welke over dag oplossenIn de overige pro vincies slechts weinig bewolking. In hei gehele land droog weer met opnieuw iets hogere tempe raturen. Metst matige, wind tus sen Noord en Oost

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1