DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Amsterdamse universiteit verleende
vier eredoctoraten
Naar een wapenstilstand in
Palestina?
Spiegel der wereld
Prof. Goudriaan verstoorde
rust bij ,,'t spoortje"
Atoomwolken
of... vrede
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOE
Prof. Romein noemt Mevr. Holst en
Huysmans kerkvaders van
het socialisme
Ook Van Eyck en
Teirlinck geëerd
Joods contact met Trygve Lie
Daarom was men op hein geheten
Hevige veldslag in
Mandsjoerije
Nitti niet geslaagd
Plotselinge aanval
op Saigon
Gironummer 510330 Bank; R'damsche Bank
Poctboa 9 Abonnementsprijs: 031 per week
ot t— per kwartaal Losse nummers 10 et
Woensdag 21 Mei 1947 Nr. 648 6e Jaargang
c
Re<L en A dm.: Snoudcaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur TJ. DE BOORDER
..GU. Henriëtte Roland Holst en Kamiel Huysmans, ontvangt het ere
doctoraat niet alleen wegens bijzondere verdiensten voor de letterkunde of
bevordering van de Vlaamse cultuur, doch ook, gelijk het In de bullen ge
schreven staat, „wegens het streven naar verbetering in de toestand der
mensgemeenschap". Ik wil noemen „kerkvaders van het socialisme",
hoereer ook verschillend van instelling en geestcstype: mevrouw Holst, de
priesterlijke idealiste en Huysmans. de vechtende, strijdvaardige realist".
onbetwistbaar socialistisch georiën
teerde personen voor het cre-docto-
raat in aanmerking komen, dit een
bewijs is van 'de groeiende invloed
der socialistische levens- en wereld
beschouwing ook op de universitei
ten. Deze erkenning noemde zij de
kracht tot verjonging en vernieu
wing der Amsterdamse Universiteit
Zij sprak de hoop uit dat de intellec
tuele elite in toenemende mate zich
in dienst van het socialisme en zijn
ïaealen: gerechtigheid, vrijheid en
vrede zal stellen.
Kamiel Huysmans prees zich ge
lukkig dat hij de problemen der cul
turele minderwaardigheid van de
Vlaming en de sociale minderwaar
digheid \an de Belgische arbeider
nader tot hun oplossing heeft kunnen
brengen
Herman Teirlinck zei, als verte
genwoordiger der Vlaamse letter
kunde zich mede verantwoordelijk te
voelen voor de Noord-Nederlandse.
Tussen beide cultuurkringen kan
een uiteindelijke eenheid groeien,
terwijl, volgens Teirlinck. ..de litera
tuur van de wereldmens in aantocht
Op deze wijze sprak prof. dr. Jan
Romein zijn beide promovendi toe
in de aula van de Gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam, waar gis
teren ter gelegenheid van de Hooft-
herdenking het doctoraat honoris
causa uitgereikt werd aan de dich
teres Henriëtte Roland Holst, de
politicus-cultuurhistoricus Kamiel
Huysmans,' de dichter prof. P. N. van
Eyck en de romancier Herman Teir
linck.
„Gij. mevrouw Holst, krijgt de bul
om een waarheid, die Uw eenvoud
misschien kwetst, maar niettemin de
waarheid is: gij zijt onze grootste
dichteres cn meer. één van de groot
ste dichteressen aller tijdon. Ook Uw
historische arbeid heeft grote bete
kenis. vooral Uw bock ..Kapitaal cn
arbeid in Nederland", dat onmisbaar
is geworden bij de studie van de
Nederlandse geschiedenis der 19de
eeuwaldus sprak prof. Romein
verder. Tegenover „de tragische cn
ernstige figuur" van mevr. Roland
Holst stelde prof. Romein de scherts
en luim van Kamiel Huysmans. die
veel deed voor de bevordering van
de Vlaamse cultuur. „Verder deedt gii
meer dan geschiedenis beoefenen
zei prof. Romein, „gij hebt geschie
denis gemaakt".
Cum laudc!
Prof. Donkersloot sprak over prof.
Van Eyck en Herman Teirlinck.
Prof. Van Eyck. die ernstig ziek is
geweest, was niet aanwezig, doch zijn
echtgenote nam in zijn plaats de bul
in ontvangst Het speet prof. Don
kersloot dat de Universiteit hot ere
doctoraat cum laude niet kent. het
zou voor prof Van Eyck op zijn
plaats znn gewèesl. Deze is ongetwij
feld de beste kenner van .onze letter
kunde. aldus prof Donkersloot, over-
elk onderwerp dat hij behandelde
heeft hii ook het belangrijkste ge-
zegd. „Gij Hebt de poe/ie herkend
als één der hoorbaar geworden aan
rakingen van het menselijke zijn met
het mysterie" Spr. kondigde een
uitga\e van-nieuwe gedichten van
prof. Van Eyck aan. die in een ver
meerderde herdruk an Herwaarts"'
zulen verschiinen Prof Donkersloot
wees er verder op. dat* prpf. Van
£yck dc literaire' critiek een stuk
vooruit heeft gebracht en pleitte
voor een leerstoel in dit voor de
studie van de letterkunde onmisba
re vak
Herman Teirlinck noemde prof.
Donkersloot, met Karei van de Woes-
tijne het voorbeeld van een schrij
ver. die zich tot het uiterste kan cul
tiveren en toch de band bewaren kan
met het volksleven.
In haar dankwoord zei mevrouw
Roland Holst. dat. nu sedert kort ook
is
De minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen, dr. J. J.
Gielen, de burgemeester van Am
sterdam mr d'Ailly, alle professoren
van de Amsterdamse Universiteit en
verder vele vooraanstaanden od li
terair. cultureel cn diplomatiek ge
bied woonden deze indrukwekkende
ere-promoties bij.
Utrecht-Eindhoven
nog niet electrisch
Aan de verwachtingen, die de
Spoorwegen koesterden, om reeds
vóór Pinksteren 't baanvak Utrecht
Eindhoven electrisch te kunnen
berijden, i* door de tegenslagen, die
bij de werkzaamheden aan "de on-
derst.it iohs werden ondervonden, de
btylein ingeslagen.
Het is de N'-S. mei 111 geluk
ken de pntillagé de ondersta-
tjons aclit dagen voor de daarvoor
uitgetrokken tijd in orde te maken
STAATSLOTERIJ
Hoge prijzen' 16630 2000; 3192.
9344. 10638, 15194. 20257 1000.
Medal of Freedom voor
dr. ir. Hupkes
Dinsdagmiddag werden, tijdens een
plechtigheid ten huize van de Ame
rikaanse militaire attaché, kolonel
Frank. M. S. Johnson, 19 leden van
de Nederlandse strijdkrachten onder
scheiden met de Amerikaanse „bron-
ze star medal" voor bewezen dien
sten. Bovendien werd de medal of
freedom with silver palm" litge-
reikt aan dr. ir. W. Hupkes, oud
president directeur der Nederlandse
Spoorwegen, en aan*sergeant CM,
M. Koene van de Nederlandse strijd-
krachten.
Smokkelaars aan de j
grens opgepast!
I De directeur van de rijksbelastin
gen kan personen, die betrapt zijn
op smokkelhandel of medeplichtig
heid daaraan, of hiervan ernstig
worden verdacht, het verblijf In de
strook langs de Duitse en Belgische
grens geheel en ai ontzeggen.
Walvistraan voor
Nederland
De Internationale noodvoedsel-
raad heeft een tussentijdse toewij
zing bekend gemaakt voor copra,
uit de Philippijnen en voor walvis
traan uit Noorwegen en Japan.
Hierbij werd aan Nederland 6000
ton walvistraan en aan Zwitserland
1300 ton walvistraan toegewezen.
„Willem Barendsz" in
IJmuiden
De Nederlandse walvisvaarder
..Willem Barendsz", die bijna ze>en
maanden aan de Zuidpool op de
walvisvaart is geweest, is gesleept
door dd ..Nestor" en de ..Elisabeth
Goedkoop" van de' firma Wijsmuller
de IJmuider sluizen binnengevaren
Burgemeester Aru. J. d'Ailly van
Amsterdam was ter begroeting aan
wezig.
Ilcnrictte Roland Holst, Kamiel Huysmans, prof. V N van Eyck en
Herman Teirlinck zijn, ter gelegenheid var\ de Hooft-hcrdenking, door de
Amsterdamse Universiteit lot doctor honoris causa benoemd. De mmis
ter i an Onderwijs, Kunsten cn W etenschappen dr. J Gielen, die dè
plechtigheid bijwoonde, in gesprek met Xeêrtands grootste dichteres Hen
riet te Roland Holstvan der Schalk.
Achthonderd vrouwen
naar Indonesië
Ruim achthonderd vrouwen en
kinderen hebben zich ingescheept
naar Indonesië op de „Sibajak" te
Rotterdam. De regering heeft deze
reis georganiseerd buiten het nor
male vervoer om de steeds aroter
wordende achterstand in de gezins
hereniging van de Nederlanders op
Java in te halen.
Het vertrek van de ministers
Berl en Jonkman uit Batavia is een
dag uitgesteld en thans bepaald op
Vrijdag a.s., 23 Mei.
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen, dat Max Seligman, de ver
dediger van de terechtgestelde Joodse verzetsman Dov Gruner, mede
deling heeft, gedaan van een voorstel tot wapenstilstand in Palestina,
indien de Britse regering bereid zou zijn de militaire gerechtshoven op te
1 heffen. l)e mededeling beeft Seligman verstrekt aan Trygxe Lie, secre-
I tarls-generaal der U.N.O.
Men zegt de een zekere Kritzmann en de burgemeester van Tel Aviv
I gezamenlijk een telegram aan Seligman hebben gezonden, waarin zty hom
\erzoeken een beroep te doen op de Verenigde Naties, opdat het. \er-
wachte doodvonnis over vjjf personen, die thans door een Falestyns mili
tair hof'worden berecht, uitblijft.
In deze advertentie, die als titel
draagt: „Brief aan de geweldple
gers in Palestina", wordt ver
klaard. dat de Amerikaanse Joden
vreugde voelen bij alle gewelddaden
tegen Britse zaken, personen en be
doelingen.
De Amerikaanse minister" van
buitenlandse zaken. Marshall, deel
de mede, dat bij tot dusverre nog
geen stappen had gedaan naar aan
leiding van het Britse protest. Hrj
w#4gerdr> rich verder over deze
kwestie uit te laten.
Wrijfpaal
1 E laatste weken is er een ze-
kere ontspanning ingetreden in
de verhouding tussen verschillende
staten van Oost-Europa en de we
reld van het Westen. Het meest op
vallend daarby is Wel de gunstige
wending, welke de Pools-Britse be
trekkingen hebben genomen.
Op één plaats is van die ontspan
ning echter niets te merken, nl. in
Joegoslavië. De verhouding tussen
dit land, d.w.z. tussen het regiem
van Tito, ^n de Angelsaksische "mo
gendheden, in het bijzonder de V.S.
is nog steeds bijzonder slecht niet
alleen, maar zij wordt eerder nog
slechter dan beter. Dit is op zich
zelf geen groot wonder, want van
de satellietenstaten der Sowjefc-
Unie is Joegoslavië het enige, dat
direct in de invloedssfeer van het
Westen vooruitsteekt cn daardoor
met Griekenland (voorpost van het
Westen m dc Oostelyke invloeds
sfeer!) het „voorrecht" heeft van
in het bijzonder de w r ij f p a a 1
tussen West en Oost te zijn.
Tito laat geen enkele gelegenheid
voorbij gaan, om tegen dc oorlogs
hitsers van het Westen (waar hij
Frankrijk gewoonlijk ook by
noemt) uit tc varen; Washington
cn Londen hebben van hun kant
weinig goede woorden eri nog min
der daden voor Joegoslavië over.
OP het ogenblik heerst er in
Joegoslavië een voedseltekort,
dat nu de hulp van de Unrra is
weggevallen, tot een kritieke situa
tie dreigt te leiden. De yninister van
economische zaken is naar Moskou
gevlogen om hulp in deze nood te
gaan vragen. Wij vrezen echter, dat
men hem daar op dit ogenblik niet
zal kunnen helpen.
Tot net esten zal Tito zich niet
opnieuw willen wenden, nadat zrjn
verzoek van Februari j.l. op 13
Maart door het State Department
met een weigering: is beantwoord.
Vanwaar eigcnlyk die weigering.,
hebben wij ons toen afgevraagd.
Daarover is zo langzamerhand ook
wat meer licht gekomen. Het is nl.
nu wel duidelijk, dat zij verband
houdt met het feit, dat in Joegosla
vië de industrie genatio
naliseerd wordt zonder
schadevergoe'ding aan de
eigenaars. En in doze industrie
had het buitenlands kapitaal een
zeer belangrijk aandeel. Met inbe
grip van de aan Joegoslavië ver
strekte credieten beliep dit* 6.215.7
xnillioen dinar op een totaal van
18.470 ïiiilüoen dinar, dat wil zeg
gen 33.7 Cr.
Als wy deze cyfers lezen verbaast
het ons niet, dat Joegoslavië mede
hierdoor tot wrijfpaal tussen West
en Oost is geworden.
In de civiele procedure, Ingesteld
door prof. dr. ir. J. Goudriaan. oud j
'president der Ned. Spoorwegen, te- -.
gen ir. Ch. H. J. Dr lessen, hoofd
ingenieur der spoorwegen, naar
aanleiding van een brochure door
deze inmiddels gepensionr.eerdo I
hoofdingenieur uitgegeven over het
beloid van prof. Goudriaan tijdens i
de bezetting, zijn gisteren de plei- j
dooien begonnen.
Mr. Westcrouen van Meeteren.
yoor prof. Goudriaan optredend, i
beklaagde zich over de gehele in- j
houd der brochure De schrijver
heeft z.i. de bedoeling gehad be
schuldigingen neer.te schrijven zon
der de feiten behoorlijk te onder
zoeken. Zy bevat beledigingen,
waarvan vele bij het publiek blijven
hangen. In de brochure heeft schrij
ver zich beroepen op personen, die.
als getuige gehoord, de feiten heb
ben ontkend, althans niet beves
tigd. Tenslotte zijn genoemde fei
ten onjujst gebleken. Pleiter acht
te vordering van zyn cliënt onmid
dellijk toewijsbaar.
Ir. Driessen stond niet onbevan
gen tegenover prof. Goudriaan.
.Voor hem was 't een teleurstelling
dat hij de directeursplaats, waarop
hy rekende, niet heeft gekregen.
Daardoor moest 'hij zich beschou
wen als de laatste, die tot het uit
geven van een dergelijke brochure
mocht overgaan. Dat hy dit niet
heeft ingezien rrïbet hem zwaar
worden aangerekend.
De Amerikaanse ambassadeur drt
Herman B. Barhch reikte de ex-
president-directeur der Spoorwe
gen, ir. W. Hupkes, de „Medal of
Freedom" uit.
Het is psychologisch goed ver
klaarbaar. dat men tegenover
prof. Goudriaan niet recht
vriendelijk gestemd was. Hy
kwam de rust verstoren, die er
heerste bij „het spoortje" zoals
dr. Bodemeijer in 'een brief het
bedrijf noemde.
Het is reeds fatsoenshalve zwaar
te veroordelen dat men met stoken
is begonnen toen prof. Goudriaan
door de Duitsers afgezet en in Bu-
chenwaJdc gevangen gezet was. Na
zijn bevrrjding is men met adressen
gaan werken. Bij deze adressen-
actie werd niet-tekenen beschouwd
als een onvriendelyke geste tegen
over de directie.
Mr Westcrouen van Meeteren
merkte nog op,dat in de tijd, dat de
brochure werd uitgegeven een der
gelijke publicatie bij het publiek „er
in ging als koek".
Drie feiten bewezen
De rechtbank, gepresideerd door
mr. C. Veen. heeft uit de brochure
een viertal passages gelicht, waar
van het bewys moet -worden gele
verd. Mr. G. J. Salm, die voor ir,
Driessen pleitte, achtte drie daar
van folledig bewezen. De passage
over de voorstellen, die prof. Gou
driaan deed aan dr. Bodemeher. om
na zijn afkeuring nog diensten
voor de Spoorwegen te verrichten
tegen het volle salaris, is naar het
oordeel van pleiter door de getui
genverklaringen van drs. Wannink
en de heer De Moor volkomen be-
ves'. .gei.
Het gedeelte over prof. Goti-
driaan's ingetrokken ontslag van Ir.
Reifsma is inderdaad niet volkomen
bewezen. De publicatie is ontleend
aan mededelingen, gedaan door ir.
Hupkes. Joustra en Reitsma Sr.
Deze laatste ontkent nu gedreigd te
hebben met zrjn Duitse relaties. Uit
de getuigenverklaringen is. volgens
mr. Salm, echter gebleken, dat prof.
Goudriaan gezwicht is voor moei
lijkheden met de Düitsers, welke
hji vreesde.
Het derde punt gaat om het ex
tra verlof aan de amtei\aar W. G.
A. d. Berg verleend óm 11 Sep
tember 1940 de begrafenis van de
W.A.-man Peter Ton by te wonen.
Volgens pleiter heeft prof. Goudri
aan zelf deze regeling niet alleen
erkend, doch bovendien een „fijn
politiek zetje" genoemd. De bewus
te ambtenaar heeft de begrafenis
bijgewoond en deze dag is niet van
het gewone verlof in mindering ge
bracht.
Evenzo is, naar het oordeel van
mr. Salm bewezen de propaganda,
die met goedvinden van eiser op
de stations is gevoerd. De terug
keer van Gcoidriaan naar 't Spoor
wegbedrijf werd zo ernstig geacht,
dat de directie ontslag zou nemen
wanneer dit geschiedde. Het gehele
corps hoofdambtenaren zou dan te
vens ontslag hebben genomen.
Pleiter ontkende dat het tekenen
van een adres onder druk is ge
beurd.
De behandeling van deze zaak
wordt op 18 Juni voortgezet.
Doodvonnissen moeten
worden opgeschort
Seligman heeft, naar gemeld
wordt, het telegram aan een hoge
functionaris «Ier UNO getoond en
gezegd, dat de Palestijnse illegale
beweging geen gewelddaden meer
I zou plcgeni als de militaire recht
banken'werden afgeschaft cn de
I uitvöerïng van doodvonnissen werd
opgeschort.
I De UNO-functlonaris vroeg,
welke garanties er waren voor uit
voering der overeenkomst door de
ondergrondse beweging
Seligman moet hebben geant
woord, dat een wapenstilstands-
overeenkomst mogelijk is. Trygve
Lie heeft, naar wordt aangenomen,
overwogen, dat hij niet in slaat was
maatregelen te treffen, magr dat
hij het voorstel van Seligman wel
oiidcr de aandacht kon brengen
van de commissie van onderzoek
inzake Palestina, die op 26 Mei tc
Lake Success een vergadering
houdt.
Brits protest
Naar de New York Times meldt,
her ft de Britse ambassadeur in de
U.S.A.. Lord Inverchapel, het-Ame
rikaanse departement van buiten
tandse zaken meegedeeld, dat een
advertentie in een New-Yorkse
krant, waarin om hulp aan het ge
wapend verzet in Palestina wordt
gevraagd door dc Britse regering
als aansporing tot moord wordt be
schouwd.
De New York Times neemt aan
dat hiermee de advertentie bedoeld
wordt, die door het Palestypse ver-
zetfonds was geplaatst eji opgesteld
is door de toneelschrijver en mede
voorzitter van de Amerikaanse
Liga voor Vry Palestina. Ben
Hecht.
Scherpe critiek op
Soekarno's rede
Een woordvoerder van de R.
D. te Batavia heeft in een ei-
tra-commentaar gesproken over
ae verhouding van de republiek
ten opzichte van de Pasoendan-
beweging.
De ..Nieuwsgier" noemt dit
commentaar opvallend door zijn
ongewoon scherpe toon, die de in-
cruk geeft, dat men aan Neder
landse zijde het geduld begint te
verliezen. De woordvoerder noem
de de wijze, vvaarqp de republiek
zijn bezwaren kenbaar maakte
tegen de beweging, weinig demo
cratisch. Ten aanzien* van de ver
klaring \an Soekarno „de een
heid van Indonesië kan niet meer
verbroken worden", zei de com
mentator. dat. als de president
alleen gesproken had \an Java en
Sumatra, hij nog vrede poet deze
uitdrukking had gehad.
Thans was deze uitspraak vol
komen autoritair ey misleidend.
..Wanneer men Kartelegawa en
zij/j mannen wil doodverven als
Japanse collaborateurs, loopt m.en
gevaar, dat Kartelagawa een apart
wpordje gaat wijden aan de col
laboratie in de republiek".
Antar'a meldt in een officieel
republikeins communiqué, dat
het commentaar eenverdacht
making inhoudt.
Tour van Soekarno en
Hatta begonnen
President Soekarno en vice-presi
dent Hatta zijn Maandag met een
groot gevolg, waarin zich o a. Sjari-
foedin bevindt, hun voorgenomen
tour door West-Java begonnen. De
heren Suurhqff. Vijlbrief en Blokzijl
(de vertegenwoordigers van de vak
verenigingen N.V.V. en E.V.C-. de
eerste Nederlandets die de Preanger
na het uitroepen van de republiek
bezoeken, maken de reis mee.
Amerikaanse boycot?
Walter Winchell, overzichtsschrij
ver van dc New Yorkse „Mirror"
voorspelt, dat Amerika een cam
pagne zal voeren om de Britse
scheepvaart en net luchtvervoer te
boycotten teneinde pressie uit tc
oefenen op de Britse politiek in Pa
lestina. De actie zou door Ameri
kaanse voorlichters niet als een
boycot-actie aangekondigd worden,
maar toch hetzelfde resultaat heb
ben. Geadviseerd zou worden in
plaats van Britse schopen en vlieg
tuigen van Nederlandse, Belgische,
Zweedse en Franse gebruik te ma
ken.
Studenten demonstreren
tegen burgeroorlog
Na een hevige veldslag hebben
de Chinese regcringstrocpon de
communistische strijdkrachten te
ruggedrongen van de spoorlijn van
Tientsien naar Moekden en dc om
geving van dc haven Tsjing Waifg-
tao, 150 k.m. ten Noordoosten van
Tsicntsin. De spoorlijn is ernstig be
schadigd. Men hoopt echter de ver
binding tussen China en Mandsjoe-
rye binnen enkele dagen tc her
stellen, zo meldt A.F.P. uit Pe
king.
Zesduizend studenten zyn. na het
politiccordon verbroken te hebben,
langs het gebouw van de Chinese
Nationale Vergadering getrokken
om te demonstreren tegen de bur
geroorlog. op het ogenblik dat
fsjang Kai Sjek de zitting van dc
Volksraad opende.
Zij werden opgevangen door een
slcrkc politicmacht, die vrijelijk ge
bruik maakte van knuppels en rie
men. Eén studente werd zwaar ge
wond. één student gedood, ver
scheidene studenten gewond en een
aantal hunner gearresteerd. Na on
derhandelingen van twee uur tus
sen een delegatie der studenten en
regeringsautoriteiten werd over
eengekomen, dat de gewonde stu
denten zouden worden behandekl,
de gearresteerden vrijgelaten en de
betoging kon worden voortgezet.
Tsjang Ivai Sjok verklaarde in
zijn openingsrede voor dc politieke
volksraad - een adviserend lichaam
der regering uit vertegenwoordi
gers van alle politieke partijen ge
kozen - dat dc regering bereid was
naar een politieke overeenkomst
met dc communisten tc streven, op
voorwaarde, dat de communisten
niet tot gewapend geweld hun toe
vlucht zouden nemen oni dc macht
te verovpren cn alle militaire ope
raties zouden staken.
Linkervleugel stelde
eisen
Fraucesco Nitti, de leider der
Italiaanse liberalen heeft president
De Nicola meegedeeld, dat hij er
niet in geslaagd is een nieuwe Ita
liaanse regering saraei te stellen.
De moeilijkheden hiermee zyn
te wijten aan de vasthoudendheid
van de kleinere lin .se partijen, dlo
er op stonden dat Nitti haar econo-
misi-l^ program zop aanvaarden.
Nitt: streefde naar formatie van een
regering van de centrum, cn linkse
partijen
Naar A.F.P. uit Rome meldt
heeft Nitti de opdracht tot vorming
van een kabinet teruggegeven.
Sarah Churchill speelt
voor de film
Sarah Churchill speelt thans in
een Italiaanse film van Mario Sol-
dati, welke dc titel draagt: .Da
nielle Cortes". Sarah vertolkt de
rol van Helene de Santa, een ge
passioneerde, maar toch trouwe
vrouw.
De Twentse textielindustrie, die geen gebrek aan orders, doch wel aan
geschoold personeel heeft, opende fabrieksscholen ter opleiding van jonge
arbeiders Zelfs gedurende hun opleidingstijd ontvangen de leerlingen een
behoorlijk salaris. Tijdens een der lessen aan de weefgetouwen in een
fabrieksschool te Borne.
Berlijners jammeren
over hun Amerikanen
[Je Berlijners zijn zich een on
geluk geschrokken^ Het is dan
ook inderdaad ecu hele sensatie
aks hei beste ruilmiddel de
Amerikaanse sigaret je .zo
maar ontnomen wordt. Want door
het Amerikaanse verbod tot de
invoer in Lucky Strike's, Ches
terfields. Philip Morris' enz. zal
er langzaam maar zeker 6on ein
de- komen aan de voorraden van
dit zo fel begeerde artikel.
Er werden maandelijks maar
liefst 30.000 sloffen, ofwel 6 'Uiil-
hoen sigaretten naar Berlijn ge
stuurd. Die 30.000 sloffen vorm
den een van de steunpilaren van
de Berlijnse zwarte markt.
Vele Berlijrtere. die lie on hei) s-
niare hoorden, zeiden dadelijk,
dat de öigafeltenprijzen tot aan
de hemel zouden stijgen. (Een
slof kost thans rmk. 1.000).
Generaal Clay, de Amerikaanse
opperbevelhebber, vond het ech
ter een prachtige^naatregel.
Ik weet niet of koffie nu de
plaats van do sigaretten zal gaan
innemen dat wordt din weer
een nieuw probleem."
Duizenden Amerikanen van het
bezettingsleger gebruikten de si
garet om allerlei luxe-artikelen
van de Duitsers los te krijgen: fo
totoestellen. pelzen, juwelen en
schilderijen. In sommige gevallen
hebben de Amerikanen ondanks
een officieel verbod de inrichting
van Ijun woning betaald met öiga-
letten.
„Ze waren zo goed ils goud",
jammerde de bedroefde Berlijners.
Zoekof veroordeeld?
Men heeft te Londen geen be
vestiging kunnen krijgen van een
bericht dat maarschalk Gregory
Zpekof. de befaamde bevelhebber
van het tweede Oekrainse leger tij
dens de oorlog, die thans bevelheb
ber is van het garnizoen te Odes-
sa, wegens het beramen van écn
complot tegen de.Sowjet-Unie tot
15 jaar gevangenisstraf zou zijn
Veroordeeld. Men heeft practise!)
niets meer van Zoekof gehoord,
sinds in November te Moskou offi
cieel werd bevestigd, dat hij als
opperbevelhebber, van alle Russi
sche strijdkrachten op het vaste
land door maarschalk Ivan Konjef
was opgevolgd. In Maart deed een
.gerucht de ronde, dat hij ontslagen
was. omdat hij klaagde over inmen
ging van politieke commissarissen
Enkele dagen geleden kwam uit
Wenen het bericht, dat Zoekof aan
een ernstige leverziekte feed.
Mr. O. J. van Heuven Goedhart
hrofdredacteur \an „Het Parool",
is te Lake Success eenstemmig geko
zen als voorzitter van de subcom
missie der UNO voor vrijheid vao
berichtgeving door de pers.
DRIE berichten naast elkaar op
de voorpagina van één onzer
grootste dagbladen: ..Amerika bewa
pent 'zich voor de oorlogvoering
onder water". „Een atoom-wolk?" en
„Amerika helpt Turkije bij de vor
ming van dcfehsicf leger".
Het is met verbijstering dat wy
deze 'berichten lazen. Twee jaar na
de afgrijselijkste mensenslachting,
die de geschiedenis kent, twee jaar
van confrontatie met dc gevolgen
van dc Wereldoorlog II: millioenen
doden (hoeveel precies is nog niet
bekend cn zal waarschijnlijk nooit
bekend worden!), evenveel, mis
schien nog meèr zwaar verminkten,
ontelbare totaal weggevaagde ste
den, verwoeste landerijen, bossen,
havens enz. honger, gebrek aan da
allernoodzakelijkste levensbehoeften,
kou, Omdat dc mijnen geen brand
stof genoeg produceren, onbetaalba
re oorlogsschuldcn, inflatie, devie-
zengebrek. woningnood enz. enz.,
na deze twee jaar van internationaal
wantrouwen, van achterbakse konkc-
larij en naakt machtsstreven weten
dc hoogste gezagvoerders geen an
der antwoord to geven op dc cnor-
me problemen, die om oplossing vra
gen dan; voorbereiding tot oorlog
met atoombommen, atoomwolken,
nieuwe snelle duikboten en vernieti
gingsschepen voor duikboten, torpe
do-jagers, vliegtuigen die sneller
gaan dan het geluid, zodat de aan
valler onhoorbaar kan naderen etc.
]\/|EN noemde de oorlog vroeger
1*1 nog qcp „ridderlijk" bedrijf, om
dat manaen tegen mannen streden,
waarbij persoonlijke kracht cn moed
de belangrijkste motoren waren. De
uilvinding van het buskruit ver
stoorde deze illusie: men vermoord
de elkaar van yerrc afstand. Het
„krijgsvak" is hoe langer hoo meer
gemechaniseerd en gerationaliseerd,
waardoor de „productie" kon Wor
den opgevoerd. Nauwelijks heeft de
mensheid zich hersteld van 9^chrik
over de toepassing van de atoom
bom, of het ding schijnt al weer ver
ouderd tc zijn. Glenn L. Martin, de
bekende vliegtuigfabrikant verklap
te dat Amerikaanse geleerden zich
bezig houden met de „constructie"
van een radlo-aclieve wolk. die
vliegtuigen op gróte hoogte kunnen
„neerlaten", cn zonder explosie het
zelfde resultaat verwekt als de
atoombom De massale mensenmoord
wordt verder, gepei fectioraïccrd.
De Amerikanen hebben blijkbaar
ontdekt dat atoomwolken en. hoewel
wat verouderde atoombommen, de
strijd op het land tc riskant maken
en zoeken het daarom onder water.
Na schild, narnas, stalen helmen en
gasmasker zal de toekomstige sol
daat zich in duikerpak en anti-
atoom-loodplaten of iets dergelijks
moeten hullen om gcvechtsklaar te
zijn.
En alle landen bewapenen, alle
landen wantrouwen elkaar, alle lan
den zijn afgunstig op eikaars positie,
alle landen zoeken nu reeds toekom
stige oorlogspartners, alsof er geen
Wereldoorlog I cn II geweest zijn,
alsof niet ieder weet: do Wereldoor
log III zal inderdaad dc laatste zijn»
omdat dc mensheid ge-atomiseerd
zal worden, misschien de gehele
aarde, gelijk sommige pessimisten
beweren.
ONS kwelt dag aan dag één vraag:
waarom dit alles? Vrijheid,
recht, behoud van onze positie in de
wereld, herstel van de Rijkseenheid,
dat zullen de veelal fraseologische
antwoorden zijn die wij krijgen
Maar zij stellen ons niet gerust. Zij
geven zeker geen antwoord op die
andere vraag: „Wie of wat is in
staat deze voortdurende dreiging
van geweld te weerstaan9" Ook
daarop krijgen wij antwoorden, die
fraseologisch aandoen: „het socialis
me, het communisme, het Christen-'
dom enz!" De practijk geeft helaas
een andere werkelijkheid te zien.
Het socialisme: nog veel tc zwak;
het communisme, gelijk wij dat he
den in de wereld kennen: een voort
durende bron van wanbegrip, wan
trouwen en verkeerd gerichte agita
tie; het Christendom: het centrum
van alle grote oorlogen lag nog
steeds in die landen, waar het Chris
tendom een eeuwenoude traditie is
En toch: waarschijnlijk'van Chris
tendom en socialisme kan het ant
woord op onze kwellende vragen
komen. Maar waarom komt het niet?
J. VAN STRATEN
Op alle Franse posten ten Oosten
en ten Zuid-Oosten van Saigon, hoofd
stad van Indo China, werd Zondag
avond plotseling een algemene aanval
ingezet van opstandige troepen.
De strijd duurde vele 'uren. Maan
dag werd opnipuw de alarmtoestand
afgekondigd uit vrees voor een twee
de aanval. (A.P»),
Amnestie in Griekenland
Demetrios Maximos. de Griekse
minister-president, heeft bekend ge
maakt, dat de Griekse regering be
reid is opnieuw amnestie te verlenen
aan gucrillastrijders. die zich over
geven. De Griekse regering is voor
nemens onpartijdige buitenlandse
waarn'emers uit te nodigon naar
Griekenland te komen om zich er
van te vergewissen, dat ieder, die
van de clementie van de staat ge
bruik maakt, een rechtvaardige be
handeling krijgt.
De KLM heeft -»luchtverbinding
met Glasgow (Schotland) geopend.
Twee maal per week vliegen de
v I iegtu igen AmsterdamG lasgow
vice-versa
Fraai voorjaarsweer
Weersverwachting van De Bilt
geldig van Woensdagavond tot
Donderdagavond.
In de kustprovincies geduren
de de nacht weer vorming van
enige wolkenvelden, welke over
dag oplossenIn de overige pro
vincies slechts weinig bewolking.
In hei gehele land droog weer
met opnieuw iets hogere tempe
raturen. Metst matige, wind tus
sen Noord en Oost