Oud-Spaansche kerken naast villa's
met hangar
V,
Hoe beter muziek per plaat
des te meer geruis
Gevaar van pokkenepidemie
is niet denkbeeldig
Nederland zoekt contact met
Ierland
Duitsers verschoten hun
kunstmeststoffen
6
Een missionaris
op zijn ezel
Nederlandse vrouw
1898-1948
Iedere Nederlander moet
ingeënt worden
Dr. Huysmans in
Dublin
Auto der Koningin
was van Amerikaanse
Vier hoefnagels
voor een ei
Zaterdag 24 Mei 1947
Architect Fledderus in Amerika IX
....en vliegende
business-men
„We will take the road together
thru' the morning's golden glow.
And we'll drzam of those who trod it
In the mellow long ago".
(Uit „El Camino Real" Mc Groarthy)
AN SONOMA, veertig: mijl boven San-Francisco
tot San Diego in het Zuiden en verder naar
Merico loopt El Camino Real, de koninklijke weg;
door de Spanjaarden aangelegd toen zü. eerst in 1768.
Californic koloniseerden. De geschiedenis van dezen
weg is niet geschreven door de conquistadores met
het zwaard, maar door de conquistadores met het
kruis.
Het verhaal begint op het eiland Mallorca in Span
je. waarop 24 November 1713 een zekere Junipero
Serra geboren werd. In 1749 dook hij als Franciscaan
in Mexico op, voegde zich op hoog bevel bij de tros
der Spaansche krijgers en stichtte langs El Camino
Real de vijf-en-twintig zendingsposten, die thans in
oude glorie of in puin de trots van de Californiërs
zijn. De „Spanish Missions".
Ik heb den koninklijken weg weinig vorstelijk be
reden. met een Greyhoundbus. Maar toch comfortabe
ler dan Vader Serra, die zich met een ezel moest be
helpen.
Dank zij propaganda staan die Greyhoundbussen in
goeden geur bij den kleinen man. Want je bent ai
een erge tobber als je geen auto hebt en op dit ver
voermiddel bent aangewezen.
Hollandsche trekkers die voor mij gingen, hebben
in boeken als ..Rendez-vous in San-Francisco" en
„Menschenleven in Amerika" de romantiek van deze
bussen bezongen. Van de lieve meisjes, die ze er in
aantroffen, waar je een praatje mee kon houden en
was dies meer zy. Ik heb schijnbaar geen neus voor
romantiek. Vier maal heb ik honderden mijlen in die
bussen door ..God's own country" gehobbeld, steeds
'£wïït
W UO. PvsZ ?rXAr^ Ci l. /iteuó.
tJi— tiedsU~~.
trek geen Indiaan meer te bekennen, maar er zijn er
meer dan 5000 gedoopt en meer dan 3000 liggen er be
graven. Kerk en Staat hebben hun plicht gedaan en
de ruïne van 1836 in 1933 weer geheel hersteld. In de
kapel van de Passie ligt de oude Franciscaan begra
ven en voor den ingang staat metershoog het beeld
van Junipero Serra. de man die naast het zwaard het
Woord bracht in de gouden vallei van Californië.
HONDERD MIJL oostelijk ligt Fresno en Fresno is
de modernste stad ter wereld. De meeste Ame
rikanen weten het zelf niet. Maar Simon Eisner, die
Sierra Sky Park ontwierp en mijn vriend werd in
Los Angelos, vertelde mij ervan en bracht mij er
heen. Hangarhome-airfield-City noemde hij het zelf,
maar dat is een beetje te dik. Het komt hierop neer,
dat een groep air-minded families in goeden doen.
die hun zaken in Frisco of Los Angelos hebben, te
zamen met een ondernemenden aannemer een neder
zetting stichtten, die er ongeveer zoo uitziet. Een air-
strip of runway van 3800 voet lang. daarbij een hotel
met restaurant, een zwembad, een vliegschool en
daarbij aansluitend 120 villa's met bij iedere villa een
hangar voor het eigen vliegtuig.
Wanneer Vader dus 's morgens naar kantoor gaat.
stapt hij uit de bijkeuken in de hangar, taxied zijn
vliegtuig het tuinpad af. den weg op en naar air
strip om den hoek. Komt in omgekeerde volgorde 's
avonds weer thuih.
Toen ik er was. waren er 18 villa's met hanger ver
kocht en evenveel in aanbouw. Wat een ongelooflijke
herrie zal het zijn op Zaterdagen en Zondagen, als
behalve Vader ook zoons en dochters het luchtruim
doorklieven. De vreugde van het op
het land wonen ontgaat mij hier en
ik ben er ook niet langer gebleven
dan beleefdheidshalve noodzakelijk
ben ik in gezeiscnap geweest van wegwerkers, india
nen, moegesloofde vrouwen en ondefinieerbare man
nen.
\J ANDAAG, op den koninklijken weg, is de bus met
negers en mexicanen. Mexicanen kun je ruiken.
Die zijn anders dan wij. Ze hebben iets kruidigs. Iets
van het tropische klimaat, waarin zij levenDe
eerste stopplaats is Salinas en de
volgende Monterey, aan den Pacific
Ocean. Hier woont de befaamde
schrijver John Steinbeck, die zich
rijk geschreven heeft aan de armoe
de van anderen en een landgoed
bewoont, waar volgens dorpsge-
mompel een arme door de honden
wordt weggejaagd. Mijn vader zei
altijd, dat het nooit leuk is om ach
ter de schermen of achter den kan
sel te kijken en ik weet dat hij gelijk
heeft. Daarom laat ik Tortilla Flat.
de armelui's wijk van Monterey voor
wat het is en wandel den langen
weg van Monterey naar Carmel
door sparrewouden en over heuvels.
Mij lokt El Camino Real en liever
dan tusschen vliegtuigmotoren ben
ik dagenlang gelukkig en dankbaar
geweest tusschen de graven van Con
quistadores en Indianen, in de oude
Spaansche kerken en kloosters van
San Luis Obispo. San Juan Bautista.
San Rafaël en Santa Barbara, waar ik bij de Presidio,
het Casa van José de la Guerra. die eens honderden
jaren geleden Commandant van Santa Barbera was.
afscheid neem van de romantiek en de bus zal nemen
naar Hollywood, waar geen romantiek is maar de
filmfabrieken zijn en ik het avontuur zal vinden op
straat. REIN H. FLEDDERUS.
Aan de luidspreker
Carmel is een wonderstadje. Er
woont een groote kunstenaarsbent
en het lijkt een beetje op Juan les
Pins. Dezelfde pijnboomen. dezelfde
roodbruine rotsen, dezelfde oneindi
ge schoonheid van de blauwe zee.
De beroerde telefoonpalen, die ieder
Amerikaansch stadsbeeld verpesten,
zijn hier vervangen door onder-
grondsche kabels, er zijn goede
kunsthandels, er werken een paar
voortreffelijke mode-ontwerpers en
er staan huizen zoo leelijk en toch
zoo romantisch tusschen de agaves,
bougainvilleas. sparren en chrysan
ten, dat ik hier zou willen blijven
tot in lengten van dagen en oud wor
den en desnoods sterven, hoewel het
in den hemel bijna met mooier kan
zijn dan hier.
Hotel San Carlos is voortreffelijk
en ik leg me te slapen met het uit
zicht op de baai. waar deze dwaze
zonaanbidders de olietanks rose,
geel, smaragdgroen en mauve heb
ben geschilderd en langs den pier de
visschersschepen van Cannery Row
in het avondlicht wiegelen, terwijl
zeevogels ter grootte van een kal
koen een late ruzie uitvechten.
EN ANDEREN MORGEN vroeg
wandel ik naar San Carlos de
Rio Carmelo, de Spaansche missie
die de speciale liefde had van Va
der Serra. Vertoonen de andere
missies architectonisch meer gelijke
nis- met de Indiaansche pueblos,
hier is de linker toren bijna Moorsch
en heeft Vader Serra iets van thuis
om zich heen willen hebben. De mu
ren zijn echter metersdik van adobe
(in de zon gedroogde kleiblokken),
de Indiaansche bouwwijze dus.
Nu is er mijlen in den om-
Van 18 Augustus—15 September
1948 zal in de Houtrusthallen te
's-Gravenhage een grote nationale
tentoonstelling worden gehouden,
getiteld ..de Ncd'rlandse Vrouw
1898—1948". Het doel van deze ex
positie is hulde te brengen aan
Neerlands eerste vrouw, die in dat
jaar haar 50-jarig Regeringsjubi
leum hoopt te herdenken. Bij de
troonsbestijging van Hare Majesteit
werd eveneens een tentoonstelling
van vrouwenarbeid geor niseerd
en thans hoopt men binnen afzien
bare tod hetzelfde te kunnen doen.
De Stedelijke Oudheidskamer te
Geertruidenberg is een kostbaar ob
ject rijker geworden, nl. het oude
stadszegel, dat stamt uit de 13e
eeuw.
De Nederlandse Bachvereniging
geeft haar jaarlijkse uitvoering van
de Hohe Messe op Zaterdagmiddag
21 Juni 1947, om 2 uur, in de Grote
Kerk te Naarden. De generale repe
titie vindt plaats op Vrijdagavond 20
Juni 1947, des avonds om 7 uur.
Korte tijd geleden beluisterden we
een gramofoonplaten-concert, waar
van het programma was «samenge
steld uit werken van moderne Ameri
kaanse componisten. Er was een
weelde van „natuurlijke" klank, als
gevolg van de goede kwaliteit der
weergave; de wereldberoemde orkes
ten voerden de composities uit (dat
van de B.B.C. en het Boston-sympho-
nie-orkest) de namen van de diri
genten, Toscanini en Koussevitsky,
garandeerden een vlekkeloze inter
pretatie.
We hebben genoten en ons geluk
kig geprezen, omdat we door de
gramofoonplaat zo innig contact heb
ben met de scheppingen der grote
componisten.
Indien we gingen klagen os er het
lichte platengeruis, dat hoorbaar was,
zou dit als „zwarte" ondankbaarheid
zijn aan te merken.
Er zijn bij de weergave per gra
mofoonplaat immers twee dingen die
jammer genoeg niet van elkaar te
scheiden zijn, namelijk het licht kras
sende bijgeluid, de „ruis", en de hel
derheid der weergave. De fabrikanten
zijn er na vele jaren experimenteren
in geslaagd een procédé samen te
stellen dat een zeer lange houdbaar
heid der platen garandeert. De vele
trillingen met kleine amplitude over
een zeer korte groef-afstand hoge
tonen en eveneens de veel minder
in aantal zijnde trillingen met een
2eer grote amplitude lage tonen
veroorzaken over een zelfs zeer lange
periode slechts een uiterst geringe
slijtage, als gevolg van de kwaliteit
van het gebruikte materiaal. De af
stand van twee plaatgroeven, een
compromis tussen de te verwerken
amplitudes, een ruime zekerheids
marge en de optredende slijtage, is
zorgvuldig aan de practijk getoetst.
Al naar de kunstwaarde van het
muziekstuk wordt dus de dichtheid
van de groef bepaald en worden de
uitersten van „hoog" en „laag" af
gesneden. Meestal zal het muzikale
oor bij „gewone" opnamen, vanwege
het wegblijven van de hoogste en
laagste frequenties, dus bijna niet ge
stoord worden door bijgeluid. Dit
„ruis"-euvel zal echter bij de duur
dere opnamen iets meer hoorbaar
zijn, omdat de fabrikant dan bijna
alles dienstbaar heeft gemaakt aan
een zo perfect mogelijke weergave.
Hij heeft namelijk de frequentie-ge
voeligheid opgevoerd tot om en bij
de 4500, waardoor echter tevens het
„ruis"-gebied, dat ligt tussen 2750 en
4000, overschreden wordt.
We wijden aan dit onderwerp eni
ge aandacht, omdat vele luisteraars
dikwijls de radio-deskundigen van
nonchalance beschuldigen, als zouden
ze „op een koopje uit zijn" en oude
platen draaien onder het motto: ,.We
krijgen tóch „onze centen" wel en
het komt er dus niet zo erg op aan."
Dit is een beslist onjuiste veronder
stelling. Als een splinternieuwe gra
mofoonplaat goede muziek-kwaliteit
bevat, dus „loopt" tob bijv. frequentie
4500, zal de „ruis" goed hoorbaar
zijn. Het zou overigens voor de radio
technici een klein kunstje zijn dit bij
geluid geheel weg te knijpen, maar
daar zou de muziek-kwaliteit zeer on
der lijden.
Dit bijgeluid heeft practisch niets met
de ouderdom van de plaat te maken
en is bijna geheel een gevolg van het
weergave-principe.
Eén oplossing zou slechts zijn, als
men opnamen maakte volgens het
Philips-Miller-procédé. Hier treedt dit
bijverschijnsel niet op. Alle opnamen
van beroemde orkesten, solisten
Hoe goed Amerika
wordt ingelicht...
Judy Barden, een medewerkster
van de New York Sun. heeft in haar
blad verslag uitgebracht van een
bezoek, dat zij thans aan Nederland
brengt.
„Holland is een verbazingwek
kend land. vol verbazingwekkende
dingen. Opa wandelt in zijn lange
zwarte jas en hoge zwarte hoed met
oma in haar nationale costuum, een
lange zwarte japon met een ge
kleurde sjaal om haar middel en een
schone witte muts op. Zij wandelen
plechtig. Oma draagt laaggehakte,
zwarte schoenen, en opa goede.,
ouderwetse knoopjesschoenen. Zij
glimlachen tegen elkaar. Zij zien er
gelukkig uit.
„Moeder en vader schijnen van
een ander ras te zijn. Zij rijden op
fietsen voor twee. 4rie en vier perso
nen. Soms rijden ze op een fiets
met een kind voor en achter op. De
kinderen zijn rond. rozig en lief.
Dan de kinderen tussen tien en
twintig jaar. Zij zijn volkomen arge
loos. Ze gaan uit in grote groepen.
Als ze midden op straat zin krijgen
te gaan dansen, doen ze dat. Ze leg
gen hun rugzakken neer en een be
gint een volksliedje te zingen. Dan
doen ze een rondedans.
Daarna nemen ze hun rugzakken
weer op. stellen zich in het gelid en
marcheren, steeds zingend, weer
weg.
„Maar Nederland heeft ook zijn
teleurstellingen. Toen ik van Olden-
zaal naar Den Haag reisde, heb ik
niet veel mensen gezien, die de
spreekwoordelijke klompen droegen.
„Maar een van de attracties is dat
bijna alle Nederlanders Engels spre
ken. Hun taal lijkt veel op Duits,
maar als je moeilijkheden wilt heb
ben, moet je iets over Duits tegen
hen zeggen
Miss Barden geeft tenslotte een
beschrijving met hoeveel geestdrift
Amerikaanse bezoekers in Neder
land verwelkomd worden
Ongeveer twintig jaar geleden is
de indirecte vaccinatiedwang tegen
pokken opgeheven. Voor die tijd
moest van elk kind, voor het op
school werd toegelaten, een „pok
kenbriefje" worden overgelegd ten
bewijze, dat het ingeënt was met
koepokstof. Als gevolg daarvan is
de vaccinatietoestand van ons volk
slecht. Velen zijn nooit ingeënt, ter
wijl van anderen de laatste koepok
enting zo lang geleden is. dat niet
verwacht kan worden dat ze nog
weerstand tegen pokken zullen be
zitten. Waarom is dit belangrijk,
zult U zich afvragen, waar in Ne
derland geen enkel geval van pok
ken in de laatste decenniën is ge
constateerd?
Pokken is een terecht zeer ge
vreesde ziekte. De sterfte is groot,
terwijl diegenen die er niet aan te
gronde gaan voor de rest van hun
leven geschonden zijn (pokdalig).
De ziekte is daarenboven zó besmet
telijk. dat de verspreiding als een
laaiend vuur om zich heen kan grij
pen. Het zich bevinden in één ver- i
trek met een lijder aan deze ziekte
is voldoende om besmet te worden,
terwijl de ziekte ook door dode
voorwerpen (verband en dergelijke»
kan worden overgebracht. Boven
dien blijft het ingedroogde mate
riaal uit een pokpuist nog geduren
de langen tijd besmettelijk.
De eerste verschijnselen doen aan
griep denken doch weldra ontwikke
len zich de blaasjes, die straks ont
aarden in grote pokpuisten en ern
stige littekens achter laten bij ge
nezing. De puisten komen soms ook I
op de ogen voor, waarvan blindheid
het gevolg kan zijn.
Smetstof
Ds oorlog heef: Europa verdeeld
in arme en rijke landen en tot die
laatste categorie behoren in de eer
ste plaats die, welke het geluk had
den neutraal te blijven. Zweden,
Zwitserland en Portugal zyri dan
ook als oasen in de deviezen- en dol
lar-arme woestenij van West-Euro
pa. De Engelsen waren uiteraard de
eersten, die beseften, dat er nog een
land bestond en wel Ierland, waai
de burger gelaafd wordt aan de
hoorn des overvloeds. En de Britten
koesteren plotseling een zó warme
belangstelling voor het land dei-
groene valleien, dat de Ieren argwa
nend zijn geworden omtrent de op
rechtheid der gevoelens van hun na
buren, met wie zij immers enkele
eeuwen in een hardnekkige vrij
heidsstrijd verwikkeld zijn geweest.
Lord Rugby, die de Britse Rege
ring in Ierland vertegenwoordigt,
heeft gemeend, dat het gedrag van
de Britten als uitgehongerde wolven
in dit land van honing en boter, niet
waardig is en richtte derhalve een
boodschap tot zijn volk, waarin hij
o.m. zei:
„Zegt niet, dat ge hier zijl 9e~
komenomdat het in Enge'and -o
slecht is. Want Ieren hebben geen
hoge dunk van ratten. En vertelt
ook niet. dat ge non Ierland ge
komen zijf omdat ge altijd ver.
langde het Abbey Theatre le zien:
niemand zal V geloven. Zegt
daarom niets; de Ieren weten
heus wel, waarom U naar hun
tand komt!"
Deze terechtwijzing van Lord
ensembles zijn echter op de plaatRughy aan zijn landgenoten is type-
vereeuwigd en niet op de Philips-
Miller-band. Het zou een kwestie van
vele milliarden guldens zijn de gehele
gramofoonplaten-industrie om ie
schakelen, afgezien van nog andere
factoren die remmend zouden optre
den.
We hebben dus de keuze tussen:
óf goede muziek-kwaliteit met daarbij
„ruis", óf een slechtere weergave met
veel minder bijgeluid. Wij voor óns
kiezen beslist het eerste. A.R.
rend voor de wijze, waarop de Ier de
buitenlanders zyn land ziet binnen
komen. Het was daarom zo verras
send voor ons, Nederlanders, om ge
tuige te zijn van de ongewoon har
telijke wyze, waarop onze „good-
wili"-missie, o.l.v. onze minister van
Economische Zaken, ontvangen
wTerd.
Goede indruk
De K.L.M. maakte reeds een voor
treffelijke indruk bij aankomst. Op
Ter gelegenheid van de eerste,
vlucht van de K.L.M. naar Du
blin is een Nederlandse missie,
onder leiding van dr. G. IF. V.
Huysmans, minister van Econo
mische Zaken, naar Ierland ver
trokken om onze betrekkingen
met dot land in de sfeer van een
persoonlijk contact te verstevi
gen. Een onzer verslaggevers
maakt deze reis mee er. geeft
bijgaand artikel zijn eerste i*1'
drukken over de uitzonderlijk
hartelijke ontvangst van het Ne
derlandse gezelschap in de Ierse
hoofdstad.
ENKELE maanden
geleden ging
Mrs. Lilla von Saher,
een Amerikaanse da
me met een Duitse
naam, in New York
naar de bioscoop, niet
vermoedend dat het
resultaat van dit
filmbezoek zou zijn,
dat zij de auto zou te
rugkrijgen, die zij ze
ven jaar geleden in
de steek had moeten
laten.
De heer en mevrouw
Von Saher moesten
bij de Duitse invasie
het voorjaar van
1940 overhaast Ne
derland verlaten met
achterlating van een
luxueuse 12-cilinder
limousine. De opval
lend fraaie wagen
werd gretig „be-
schlagnahmt" en voor
de duur der Duitse
bezetting werd hij ge
bruikt door dragers
van dik gegalonneer
de hakenkruispetten
en hun dames. Een
van Seyss-Inquart's
naaste handlangers
was de fortuinlijke
„bezitter" geworden
en met „herrenvöl-
kische" praalzucht
zoefde hij lang Hol
lands wegen, die vijf
eindeloze jaren Hol
lands wegen niet
meer waren.
Maar al die tijd
waren er enkele Ne
derlanders, die het
wel en wee van de
12-cylinder nauwlet
tend gadesloegen.
Zodra de bevrijding
kwam werd hij de
Duitse dief ontnomen,
die zich over dit ver
lies bedroefder toon
de dan over het ver
lies van de oorlog. De
wagen werd overge
dragen aan de Geal
lieerden en door hen
in de garage van Ko
ningin Wilhelmina's
paleis ondergebracht.
Teruggegeven
DE limousine was
nog steeds een
vorstin waardig
en ook generaal Ei
senhower en Winston
Churchill, toen z\j
Nederland bezochten.
Op zekere dag, toen
Koningin Wilhelmina
een rijtoer door Am
sterdam maakte, nam
een filmcameraman
een serie opnamen.
Het was puur toeval.
dat Mrs. Von Saher
juist deze opname in
het New Yorkse film-
nieuws zag en
haar eigen auto her
kende!
Toen kwam het
probleem. Moesten zij
en haar man Konin
gin Wilhelmina vra
gen de limousine aan
de rechtmatige eige
naars te retourneren
Na lang wikken en
wegen besloten zij het
verzoek in zee te stu
ren. Het werd aan
Hare Majesteit voor
gelegd en thans is de
historische limousine
aan boord van een
Nederlands schip op
weg naar New York
waar het echtpaar
Von Saher vol span
ning de aankomst
verbeidt.
Copyright UNO-
REUTER
Nadruk verboden)
de seconde af op tijd zette gezag
voerder Stroeve de grote Douglas-
DC 3-machine aan de grond, vlak
voor het volle stationsgebouw van
de luchthaven van Dublin. Uit het
toestel kwamen, behalve een aantal
Nederlandse, Zwitserse en Engelse
journalisten, onze minister van Eco
nomische Zaken, dr. Huysmans, ver
gezeld door dr. F. H. Beyerinck, chef
van het bureau Sterling-landen van
het directoraat-generaal voor de
Economische Betrekkingen en een
K.L.M.-deputatie, onder leiding van
de directeur, de heer H. Martin.
De Nederlandse gezant, mr. Van
Tets, was ter begroeting op het
vliegveld aanwezig. In het prachtig
ingerichte stationsgebouw van het
vliegveld had ook de ontmoeting
plaats van onze missie met de plaats
vervanger van president De Valera.
De Iersche minister van Economi
sche Zaken, Sean Lemass, nam de
honneurs waar voor het staatshoofd
(wiens functie in de Ierse taal de
onuitsprekelijke naam van „An Taoi-
seach" heeft) en in de loop van de
volgende dag kreeg minister Huys
mans de gelegenheid om met vele
prominente Ieren, zowel ministers
als hoge ambtenaren van Landbouw,
P.T.T., Handel en Industrie, Buiten
landse Zaken, van gedachten te wis
selen over een mogelijke economi
sche toenadering met de Ierse Vrij
staat.
Woensdagmiddag is de Nederland
se missie een lunch aangeboden,
waaraan ook president De Valera
aanzat. Zelden is een Nederlandse
officiële vertegenwoordiging na de
oorlog een zo hartelijke ontvangst
ten deel gevallen als thans in Ier
land.
De smetstof behoort tot de groep
der filtreerbare virussoorten, dat
wil zeggen, dat de ziektekiemen
kleiner zijn dan bacteriën en niet
achterblijven op filters, waar bac
teriën door kunnen worden tegenge
houden. In tegenstelling tot andere
virussoorten kan men de smetstof
soms wel onder het microscoop
zichtbaar maken. In het aangetaste
weefsel komen namelijk lichaam
pjes voor, die zich op een bepaalde
wijze laten kleuren en waarvan be
wezen is, dat ze de dragers zijn van
de smetstof. Men noemt ze insluit-
lichaampjes of lichaampjes van Pa-
schen, naar de ontdekker Enrique
Paschen (18601936). Men weet er
niet van of ze zelf een bepaalde
vorm van het virus zijn, dan wel
of ze onder invloed van het virus
zijn, dan wel of ze onder invloed
van het virus gevormd worden uit
het omringende weefsel. Reeds vóór
de ontdekking van deze lichaampjes
had Giuseppe Guarnieri (1856
1918) soortgelijke vormsels in het
hoornvlies van de ogen van met
pokken besmette mensen en dieren
gezien en beschreven (lichaampjes
van Guarnieri).
In Azië komen nog voortdurend
pokkenepedemicn voor. Een zeer
grote epedemie heerste in 1945 in
China (Sjanghai). Van een dergelijke
haard uit worden gemakkelijk, mede
door de snelheid van de moderne
verkeersmiddelen. ziekte-gevallen
over de wereld verspreid. Dit kan
bovendien des te eerder gebeuren,
waar er tussen de besmetting en het
uitbreken van de eerste ziektesymp
tomen een tijd van ongeveer twaalf
dagen verloopt. Gedurende deze tijd
voelt de besmette mens zich dus niet
ziek en kan bijvoorbeeld van China
uit al in Amsterdam zijn aangeko
men! Dit is geen theoretische moge
lijkheid, maar komt herhaaldelijk
voor.
In Engeland
Zo was er vorig jaar een epedemie
in Engeland (60 gevallen waarvan
verschelden met dodelijke afloop).
In Februari van dit jaar kwam er
in Engeland weer een epedemietje
voor (Grimsby). Tot nu toe werden
33 gevallen ontdekt (vier doden).
Ook in Parijs deden zich enkele we
ken geleden dertig gevallen voor,
terwijl in dezelfde tijd in New York
elf gevallen werden opgespoord,
waaronder twee met dodelijke af
loop.
Voor ons is de epedemie in
Grimsby het belangrijkst, omdat en
kele gevallen (de eerste) voorkwa
men in een logement voor zeelie
den. Het is daar niet mogelijk ge
weest om alle contacten op te spo
ren, aangezien sommige zeelieden
van vreemde nationaliteit waren en
Engeland alweer verlaten hadden.
Het ging hier om de bemanning van
kustvaarders, waarschijnlijk Noren
en Zweden.
Dit alles dient slechts om te de
monstreren, dat het als zeevarend
land zeer wel mogelijk is. dat zich
hier binnen afzienbare tijd één of
meer gevallen zullen voordoen We
hopen, dat deze dan snel ontdekt en
herkend worden, aangezien anders
de gevolgen desastreus kunnen zijn.
Kleinste mens ter
wereld
Onlangs kwam uit de U.S.A.
het bericht, dat aldaar de klein
ste mens ter wereld was overle
den. De dwerg was 3/ jaar oud,
woog 15 kilogram en was 85 cen
timeier lang.
Frankrijk heeft dit record ge
slagen Henri Ezrnard, in 1895 in
het departement Loiret geboren,
is 70 (.entimeier lang Wel schijnt
hij dikker te zijn dan zijn Ame
rikaanse uorganger, want hij
weegt 17 kilogram. Op de kermis
in Loiret heeft hij groot succes.
Vaccinatie is
Vaccinatie is het inbrengen van
koepokstof in de huid van de mens.
j Edward Jenner (17491823) ont
dekte op het eind van de achttien-
I de eeuw, dat bij de koe soms ook
i een soort pokken optreden. Melk
sters kregen via de uiers van de
koeien, die aan deze ziekte leden,
soms puisten aan de handen. Het
bleek hem, dat deze melksters, die
aan koepokken geleden hadden, tij
dens een pokkenepedemie gespaard
bleven voor echte pokken. Boven
dien zag hij, dat de koepokken zich
bij de mens niet over de gehele huid
uitbreidden, doch zich alleen ont
wikkelden op de plaats waar de
pokstof uit de puist van de koe de
huid was binnengedrongen. Hij ging
daarom over tot het kunstmatig be
smetten van mensen met deze koe
pokstof, die hij naar koe-vaccus
(lat.) vaccin noemde.
Allengs zag men over de gehele
wereld het belang van deze hande
ling in en overal begon men met de
koepokstof te enten, om zodoende
voor de gevreesde pokziekte ge
spaard te blijven. In vele landen
kwamen wettelijke maatregelen ten
einde ieder te dwingen zich te laten
inenten. Dit bleef zo bestaan tpt
twintig jaar geleden. Toen ontdekte
men, dat zich soms een gevaarlijke
complicatie kan voordoen na het en
ten. Bij mensen en kinderen boven
de twee jaar zag men deze verwik
keling in enkele gevallen per tien
duizend entingen optreden, tenmin
ste als ze voor de eerste maal gevac
cineerd werden. Er ontstond dan een
hersenontsteking.
Bij kinderen onder de twee jaar en
bij mensen die voor de tweede of
meerdere maal werden geënt zag
men de complicatie niet. Dit was re
den om de vaccinatiedwang af te
schaffen. Thans heeft men de ouders
van kinderen onder de twee jaar
verplicht hun kinderen te laten vac
cineren. (Tenzij zij aan de burge
meester verklaren principiële be
zwaren te hebben). Daar er in on
geveer vijftien jaar geen entplicht
heeft bestaan is een belangrijk ge
deelte van ons volk nooit gevacci
neerd.
noodzaak
Ten eerste moeten dus alle baby's
ouder dan 6 maanden en jonger dan 2
jaar ingeënt worden. Ten tweede alle
mensen, die naar het buitenland
gaan, om het even of dat nu En
geland. Indonesië. China of België is.
Ten derde ieder, die langer dan acht
jaar geleden voor het laatst werd in-,
geënt. Ten vierde iedereen, wanneer
zich in Nederland een geval van
pokken zou voordoen, wat, zoals
reeds gezegd werd. binnenkort zeer
wel mogelijk geacht moeten worden.
H. L. W.
Leopold Stokowsky. die gisteravond
het Concertgebouworkest dirigeerde
had na afloop driemaal een ovatie
in ontvangst te nemen. Toen hij
eenmaal in de solistenkamer was
verwenen was zelfs een minutenlang
aanhoudend applaus niet bij machte
hem op het podium terug te bren
gen.
DE AUTO WAARIN CHURCHILL bij zijn
bezoek aan Amsterdam reed (zij was hem
door de Koningin ter beschikking gesteld),
bleek door een toeval de auto van Mrs. Von
Saher, New York, te zijn. Zij krijgt hem nu
terug.
Nieuws voor trekkers. Het fraai gelegen landhuis „Ockenburg" te Loos-
duinen, dat Zaterdag als jeugdherberg geopend zal worden. Voorlopig
zullen 75 trekkers er onderdak kunnen vinden. Wanneer de bovenverdie-
ping gereed zal zijn, zal dit aantal 200 tot 250 kunnen bedragen.
Ontredderd Nazirijk
Lang nadat de geallieerde
legers Duitsland zullen hebben
verlaten zal er nog honger zijn,
voorspellen Amerikaanse des
kundigen.
Landbouwstatistieken tonen aan,
dat het landbouwkundig d.lemma
van het vooimalig nazirijk op dit
ogenblik nog erger is. dan toen het
land zich twee jaar geleden overgaf.
Zelfs de meest ambitieuze plannen
op lange termijn van Ie westelijke
bezettingsmachten lopend tot
1950 zullen de gemiddelde Duit
ser geen „\olle schalen'' bezorgen.
Een typisch Duitse staat, het door
de Amerikanen bestuurde Hessen,
leverde na een nauwkeurige studie
materiaal op waaruit bliik« waarom
het voeden van een verslagen volk
een ontzettende verantwoordelijk
heid zowel voor de overwinnaar als
de overwonnene met zich brengt.
Saul M. Katz, voedselofficier van
de Amerikaanse militaire regering,
die nipt vier assistenten, het opper
toezicht hecff over een gebied van
4000 vierkante mijl met vier milli-
oen inwoners, geeft de \olgende op
somming: „Hessen, dat zelfs in de
beste tijden voor de oorlog, zich
zelf niet kon voeden, moet thans
nog zorgen voor honderdduizenden
vluchtelingen. Zelfs een landbouw
kundig tovenaar zou Hessen niet
kunnen maken tot een land, dat.
zichzelf kan voeden. De kunstmest
stoffen, die het land zo dringend
nodig heeft, werden in de vorm van
ammunitie door de weermacht ver
schoten. De stalen onderdelen voor
de tractoren, die nu st.il staan wer
den gebruikt in de pantserwagens,
die naar Stalingrad en El Alamein
gingen. Dp mannen, die achter de
ploeg hadden kunnen staan, liggen
nu op de soldatenkerkhoven. De
oorlog is dp perste oorzaak voor het
tekort in de Duitse landbouw.
Weinig vee
Evenals andere staten in de Ame
rikaanse zone, staat Hessen in het
midden van een revolutionnaire ver
andering op landbouwgebied. De
veeteelt is gezakt tot een voor
West-Duitsland ongekend laag peil.
De bezettingsautoriteiten hebben al
les aangewend tot uitbreiding van
graan, en aardappelteelt, voor on
middellijke menselijke voeding.
Gedurende 1947 zullen er 460.000
varkens geslacht worden, waardoor
er slechts 58.000 zeugen cn 5000 be
ren in de gc'.ele staat zullen over
blijven. De veestapel van Hessen zal
met 10 verlaagd moeten worden
beneden het totaal van 1945. Dit be
tekent, dat het rantsoen van de
Duitsers in de komende jaren in de
westelijke zone voor het grootste
deel uit aardappelen en brood zal
bestaan met zeer weinig vet.
De gestadige achteruitgang van
de Duitse bodem door gebrek aan
kunstmest wordt aangetoond door
jaarlijkse oogstberichten. De aard
appeloogst. van Hessen zakte met
meer dan 20 (in 1946) van het
peil van 1945 en hij zal in 1947 nog
lager zijn.
De tarweproductie is met 19
achteruit gelopen en beweegt zich
in dalende richting. Het land moet
fosfaat hebben uit Noord-Afrika,
maar er komt slechts zeer weinig
binnen. Het sluiten van de fabrie
ken ten gevolge van kolengebrek
heeft de opbrengst van potas doen
ineenschrompelen.
Kolen betekent potas, potas be
tekent voedsel en meer voedsel be
tekent meer kolen. Een onbeteke
nend ding als een hoefnagel is
i oor een boer niet te krijgen. On
der de huidige omstandigheden op
de zwarte markt krijgt men v>er
'hoefnagels voor een vers ei. (A.P.)
