DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
c
kerkelijkheid en
onkerkelijkheid
Vliegramp bij Tilburg
eist 12 doden
Spiegel der wereld
Russen vallen Hongaarse
autoriteiten aan
Geen wijziging in Engelse
buitenlandse politiek
UITGAVE VAN DE STICHTING' HET PA R O O t
Twee lestoestellen botsten
tegen elkaar
Oorzaak nog niet Namen der doden
bekend
Doodvonnis voltrokken
Ontspanning
Uitverkoop op Deelen
Vijf vliegrampen
in één etmaal
Boe zich bij de volkstelling
te classificeren
Sluiten V.S. aparte
vrede?
Franse winkeliers
gaan staken
Moeilijkheden voor
de Gasperi
Sabotage bij de
Good-Year
Chemische fabriek
in brand
Petroleum in de vacantie
Van der Meulen voor
het .Bijzonder Ilof
Regering schoot
tekort
Dienstplichtig kader
boven dertig jaar
spoedig burger?
510330 Bank: R'damsche Bank
Postbas 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
•f 4^=- per kwartaal Losse nummer» 10 cL
Vrijdag 30 Mei 1947 Nr. 655 6e Jaargang
Red. en Adm.: Snonckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Gistermiddag omstreeks vijf uur zijn bij Tilburg twee twee-
motorige lesvliegtuigen van het „Avro Anson"-type, in gebruik
bij de Luchtstrijdkrachten, in de lucht tegen" elkaar gevlogen en
onmiddellijk na de botsing omlaag gestort. Er zijn twaalf doden
te betreuren. Vijf konden vrijwel gaaf worden geborgen, zeven
zijn zeer ernstig verminkt. Verscheidenen van hen hebben deze
week hun vliegbrevet gehaald.
De vliegtuigen waren opgestegen
op het vliegveld Gilze-Rijen. Op een
afstand van het vyf kilometer ten
Oosten van dit terrein, op de grens
van de gemeenten Rijen en Tilburg,
vlogen zij in volle vaart tegen el
kaar. Zij kwamen tereéht in een
weiland, waar geen huizen in de
buurt staan. Tot nu toe is ons van
de oorzaak van deze ramp niets be
kend.
Nader vernemen wij, dat de Avro-
Anson-toestellen, waarmee het onge
luk gebeurde, vliegtuigen zijn voor
de waarnemers-opleiding, gebouwd
door de A.V.Roe and Co Limited te
Manchester (Engeland), ontworpen
in 1937 en in dat jaar in gebruik bij
het zgn. Coastal-command, de kust*
verdediging en verkenning van de
Royal Airforce. In de oorlogsjaren
werd de Anson aanvankelijk nog als
kustverkenner gebruikt, doch later
bestemd als trainingsvliegtuig voor
de R.A.F., toen snellere toestellen
ingeschakeld werden. Van "de Anson
waren zeer grote aantallen bij de
Engelse luchtmacht in dienst. Het is
een twee-motorige laagdekker met
intrekbaar landingsgestel en uitge
rust met dubbele besturing. Een
draaibare geschutskoepel bevindt
zich aan de bovenkant van de romp
achter de eigenlijke cabine. De toe
etellen bieden plaats aan vijf oL zes
personen.
De Nederlandse regering had ze
gekocht van de R.A.F.. de L.S.K.
hadden ze eerst sedert kort in ge
bruik.
Heden zou op het vliegveld Gilze-
Rijen feest gevierd worden ter gele
genheid van de uitreiking van vlie-
gerkruisen. Dit feest is vanzelfspre
kend afgekfst.
Het doodvonnis tegen P. J. Ger-
rits, tot de doodstraf veroordeeld
by sententie van het Bijzonder Ge
rechtshof te 's-Hertogenbosch, is
voltrokken.
Hjj had begin 1944 de heren J. M.
V. d. Mortel en F. G. H. P. M. van
Spaendonck te Tilburg aan de S.D.
verraden. Beiden hebben tengevolge
daarvan de dood gevonden.
HET doet een mens tegenwoordig
deugd, wanneer hij het woord
ontspanning gebruiken kan. Dit
is zonder twijfel het geval, nu het
bericht binnengekomen is, dat de
Finse regeringsdelegatie, die onder
- leiding van de minister van ver
keer, Kaijalainen, 10 weken in Mos
kou-heeft vertoefd, teruggekeerd is
met een verdrag in de zak. dat in
ieder geval aan één van de twee
grote verlangens van Finland tege
moet komt.
Hoewel dit verdrag nog niet in bij
zonderheden békend is, staat nl. toch
wel vast, dat aan de Finnen het voor
hen zo gewichtige transitoverkeer
per spoor zowel voor personen als
voor goederen door het door hen
aan de Russen afgestane gebied van
Porrkala weer geoorloofd zal zijn. Wat
dit betekentkan men begrijpen,
wanneer men weet. dat hierdoor de
rijtijd der sneltreinen tussen de
hoofdstad Helsinki en de belangrijke
havenstad Abö van 8 op 4 uur, dus
op de helft, wordt teruggebracht.
Hun andere grote verlangen, het
herstel van het transitoverkeer dbor
het Saimakanaal. van zo groot be
lang voor de export van het Oosten
van Finland naar de zee. is echter
niet in vervulling gegaan, naar het
schijnt.
A L zullen de Finnen dit betreu-
*ren, toch zullen zij zich allermeest
verheugen over het feit, dat met de
totstandkoming van dit verdrag dui
delijk een ontspanning in de ver
houding tot de grote buurman uit
het Oosten is ingetreden. En dit zal
hun dubbel verheugen, omdat het in
cident van de aanslag op de Russi
sche ambassade, waarvan wij in on
ze Spiegel van 24 Mei melding maak
ten, deze 'verhouding pas weer dreig
de te-vertroebelen.
Intussen schijnt nu ook wel vast te
staan, dat het brandje in die stapel
kranten in de ambassade veroor
zaakt is door.het achteloos weg
werpen van een sigaret. De Finse
communisten hebben* deze anti-cli
max van wat een reactionnaire aan
slag heette, blijkbaar nog niet goed
kunnen verwerken. De minister van
binnenlandse .zaken. Leino. die com
munist is. heeft tenminste een belo-
ning v'an een half millioen Finse
marken op het hoofd an „de dader
van deze aanslag" gezet!
Dat de Russen dit incident en ba
gatelle behandelden was trouwens
ook al hieruit gebleken, dat het de
Opperste Sowjct niet had weerhou
den om zich doorcon delegatie te
doen vertegenwoordigen bij de
plechtige herdenking van het 40-jarig
bestaan van de Fihse Rijksdag.
Alles met elkaar hebben de Fin
nen reden tot optimisme over de
gang van zaken Hun regeringscrisis
is ook geëindigd en wel met de te
rugkeer van het kabinet-Pekkala.
Wanneer de Russen hierin nu aan
leiding zouden vinden om nu einde
lijk over te gaan tot de ratificatie
van het vredesverdrag Engeland
heeft het reeds ondertekend dan
zouden de Finnen weer een belang
rijke stap verder zijn.
De militairen, die door het
vliegtuigongeluk bij Tilburg
het leven verloren zijn:
A.nA. Dobbe. res. 2e luite
nant-waarnemer uit Zaandam.
W. J. A. Vis. sergeant-waar
nemer uit Vught.
J. A. Mol, sergeant-vlieger
Kon. Marine uit Treebeek.
C. XV. Nicuwenhuizen, ser
geant-vliegtuigtelegrafist Kon.
Marine uit Amersfoort.
A. H. Tigchelaar. matroos le
kl. leerling-vlieger uit Zeven
bergen.
H. Stienstra, sergeant zee
waarnemer Kon Marine uit
Geleen.
A. J. de Groot, sergeant-
vliegtuigtelegrafist Kon Mari
ne uit Den Haag.
W. J. Kroeger, sergeant-
vliegtuigtclegrafist. Kon Land
macht uit Helvoirt.
J. Gecrtsma, sergeant-ma
joor vlieger, Kon. Landmacht
uit Deventer.
G. Bakuwel, sergeanf-vlie-
ger, Kon. Marine uit Amster
dam.
A. M. M. Weijters. sergeant-
vlicgtuigtelegrafist. Kon Land
macht uit Tilburg.
Beyers, adjudant-onderoffi
cier uit Scheveningen.
Auto's met nummerborden uit
bijna alle provincies stonden op
Deelen geparkeerd. Het departe
ment van Financiën hield uitver
koop van de roestige resten, die
daar staan opgeslagen, m twee
flinke kavels^ z/-splitst werden par
tijen staal en ijzer aan de meest
biedende verkocht.
Van een der hellingen van de scheepswerf Gebr. Pot te Bolnes had de te
waterlating plaats van het voor rekening van het ministerie van Verkeer
gebouwde Stoomschip „Batavia", bestemd voor Indonesië.
i
,Zij souden de democratie omverwerpen"
Door middèl_van een officiële no
ta hebben de Russen bekend ge
maakt, dat de eerste minister van
Hongarije. Ferenc Nagv cn twee
andere hooggeplaatste autoriteiten
betrokken zijn bij een recent com
plot om de Hongaarse democratie
omver te werpen.
Volgens nog niet bevestigde be
richten wsaren de beide anderen de
minister van Buitenlandse Zaken
cn de voorzitteï van het parlement.
Evenals de eerste minister zijn zij
leden van de anti-cpmmunistische
partij der kleine boeren.
De inlichtingen, die de Hongaar,
se regering had ontvangen, zouden
bestaan hebben uit een „beëdigde"
verklaring van Bcla Kovacs, de
voormalige secretaris-generaal van
de party der Kleine Boeren, die
volgens kort geleden van Ameri
kaanse zijde ontvangen mededelin
gen door de Russen is gearresteerd
op aanklacht van spionnage, nadat
de Communistische partij tever
geefs had getracht hem uit het
openbare leven weg te werken.
Volgens een heden in alle plaat
selijke bladen verschenen communi
qué van de Russische luitenant-ge
neraal Sviridof hadden de Russen
Kovacs ondervraagd en besloten,
hem niet, zoals beloofd, aan de
Hongaren uit te leveren, doch hem
Het invullen der formulieren voor de volkstelling in ons land levert voor
menigeen onoverkomenlijke moeilijkheden op. De tellers, die in verschil
lende plaatsen van ons land reeds begonnen zijn met het ophalen der
formulieren, zijn echter gaarne behulpzaam bij het invullen der lijsten.
gevangen te houden en de Honga
ren zqn beëdigde verklaring te
zenden.
Dr. Ferenc Cappcs, de particu
liere secretaris van de premier, is
Woensdagavond gearresteerd. Zijn
huis wérd doorzocht en hij wordt
volgens zegslieden uit politieke
kringen door fle politieke politic
gevangen gehouden.
Na een buitengewone zitting van
het kabinet, die Woensdagavond
heeft plaats gevonden, is telefo
nisch contact gezocht met de eer
ste minister, die in Zwitserland
verblijft.
Tijdens de.ze zitting waren de
wandelgangen van het parlement
opgenropt met oocewondcn men
sen, die druk wat zjj noemden „de
jongste Russische actie" bespraken.
Tenminste vijftig personen von
den in de afgelopen 24 uur de dood
bij vier vliegtuigon 'elukken in
verschillende streken van de we
reld. Bij de botsing op Grlze-Riien
kwamen .twaalf militairen om het
leven. Het neerstorten van een vier
motorige Skymaster even buiten
het vliegveld „Laguardia" bii New-
York eigte achtendertig doden en
een tiental gewonden.
Een Amerikaans legervliegtuig,
eveneens een Skymaster, is in de
bergen nabij Tokio neergestort. Om
trent. het lét van de drie-en-dertig
passagiers en de acht leden van de
bemanning verkeert'men nog^n het
onzekere. Voorts verongelukte nog"
een Amerikaans legervliegtuig, een
superfort, te Laddfield in Alaski,
waarbij negen inzittenden gewond
raakten/ terwijl drie leden van de
bemanniqg vermist worden.
Bovendien is een IJslandse Dako
ta met een-én-twintig passagiers co
een bemanning van vier koppen
sedert Donderdagmiddag als ver
mist opgegeven.
De ministers Beel en Jonkman
hebben in de ministerraad verslag
uitgebracht over hun bevindingen
gedurende hun verblijf in Indonesië.
DOOR Mr. H. B. J. WASLANDER
Onder de vragen, die de Neder
landse bevolking bij de komende
volkstelling zal krijgen te beant
woorden. zijn er een tweetal
waarvan de beantwoording, naar
de ervaring leert, altijd weer "nor
sommigen tot eniee moeilijkheid
leidt. Ik bedoel de vragen, ver
meld onder rubriek 7 van de tef-
formulieren en luidende:
a Behoort hij (of zij) tot een
kerkgenootschap of godsdien-
tigp gemeenschap?
b Zo ja. tot welk(e)?
Zo eenvoudig alt* deze vragen
aanvankelijk lijken zijn zij toch
niet. DatJjIijkt al wel hier uit,'dat
op jiunt 7 een nogal veelzeggende
tot-lichting is gegeven.
De vraac luidt niet; „Is hij (ol
zij) I i d van een kerkgenootschap
of godsdienstigp gpniPïTnschap?"
Wanneer wij de loclichting lezen
lan wordt duidHijk. dnt men in-
vi-rdaad niet bedoelt alleen.maar
lo ragen maai het lidmaai^chhp.
De eerste zin van de toelichting
zou nog anders kunnen doeh ver
moeden pie luidt: ..Men vermeldt
da kerkelijke gezindte, waartoe
men krachten? doop. belijdenis
enz. behoort" Hiér wordt duide
lijk alleen maar gedoeld pp een
uiterlijk criterium. Hier wordt er
van uitgegaan, dat wie eenmaal
gedoopt is. daardoor is komen ts
behoren to» het hetroVken terk-
gonootschap. Welke de innerlijke
gezindheid van den betrokkene is.
wat er van diens innerlijke ge
zindheid in de loop der tijden ge-
oaaoocooooiTttnooiBoonti
Mr H. B. J. WASLANDER
onderwerpt in een tweetal arti-
kelen het vraagstuk dei kerkeiij.
kflijke of godsdienstige classifi
catie aan een ncdeie beschou
wing. De desbetreffende vragen
onder rubriek 7 van de tclfor-
mulieren, zullen .mmers ondanks
de daarop gegeven Toelichting,
vjoor iede een niét eren gemak
kelijk te beantwoorden zijn. De
verhandeling van thr. Waslatider
zal ongetwij/elfj wie onzer lezers
welkom zijn en hun b" her bepa
len van hun standpunt tot richt
snoer kunnen dienen.
wofden is, doet tot zover niets
terzake: Uif de tweede zin blijkt,
dat nie.n soms toch de innerlijke
gezindheid de doorslag wil laten
geven. Daar staat namelijk:
.wenst nie-ii beslikt niet neer tot
een kerkelijke gezindte te worden
'gerekend, dan vuile men ..neen"
Nief alleen dus degene, die
te enige tijd voor h£t lid-
maafschar» vÜh een kerkge
nootschap heeft bedankt,
maar ook degene die mis
schien noe steeds te laks. te
onverschillig of wat dan ook
is geweest f>rn formeel te be
danken. maar die voor zich
in gemoede heeft uitgemaakt
dat hij „beslist niet meer tot
een kerkelijke gezindte wenst
te worden gerekend", moef de
eerste vraag ontkennend be
antwoorden.
Omgekeerd bepaalt de derde
zin der toelichting dat degene,
die zich tot een kerkelijke ge-
z.ndte rekent, hoewel hij daartoe
krachtens doop enz. niet behoort,
ce naam dezer gezindte moet ver
melden.
Er zullen dus „leden" van kerk-
genpotschappen zijn. die overeen
komstig de aan de volkstelling
ten grondslag liggende gedachten
zullen moeten opgeven niet t >t
een kerkgenootschap te behoren
en anderzijds zullen er mensen
zijn. die .moeten opgeven w e 1 tot
een kerkgenootschap te behoren
hoewel zij niet formeel lid daar
van zijn. Voert dit tot de slotsom,
dat in* deze het objectieve crite
rium geheel heeft plaats gemaakt
voor. het,subjectieve, dat niet hct
uiterlijke criterium van Joop.
belijdenis, besnijdenis enz. be
palend is, miar.de innerlijke ge
zindheid? Hoewel de toelichting
op de vragen ongetwijfeld ver in
deze richting gaat. zou ik het zo
toeh niet geheel willen stellen.
Het is niet waar. dat zonder meer
en rechtstreeks naar de innerlijke
gezindheid wordt gev.aagd. De
eerste zin van de toelichting
luidt nog altijd: „Men vermelde
ile kerkelijke gezindte, waartbe
inert -krachtens doop. belijdenis,
enz behoort". !k z«»u het zó wil
len uitdrukken: bij de volkstel
ling wordt kennelijk uitgpgaar.
van liet vermbedon. dat men ..be
hoort" piï ook zal willen gere
kend worden tot het kerkgenoot
schap, waarvan :nen door doop,
belijdenis, enz. „lid" is geworden.
F'as wanneer men ondanks dat
lidmaatschap' „beslist niet
meer tot een kerkelijke gezindte
wen6t te worden gerekend", moet
men ..neen" invullen.
Beter echter w'are het geweest
iri beide zinnen het woord „be
slist" weg te laten, zulks ook met
het oog dp de zo gewenste conti
nuïteit in de kenmerken, die bij
achtereenvolgende volkstellingen
tot grondslag worden genomen.
Motie van vertrouwen
voor Bevin
Ernest Bevin, de Britse minister
van Buitenlandse Zaken, heeft gis
teren op de conferentie der Labour-
part ij verklaard, dat Groot-Brittan-
nië het zich niet kan veroorloven,
zijn positie in het Midden-Oosten
prijs te geven.
Over de kwestie van het vredes
verdrag met Japan zeide Bevin, dat
de methode te Potsdam gevolgd,
waarbij men trachtte deze kwesties
door vier of vijf ministers van Bui
tenlandse Zaken te laten regelen,
voor het geval Japan niet bevredi
gend zou zijn. Aan de conferentie
voor dit vredesverdrag moesten de
elf landen, die met Japan in oorlog
geweest waren, deelnemen.
Groot-Brittannlë had zich alle
moeite gegeven om een overeen
komst in Indonesië tot stand te
brengen. „Men beseft niet", aldus
Bevin, „dat wanneer in Nederlands-
Indië vrede zou heersen, de vetpo-
sltie van de wereld over ongeveer
een jaar geregeld zou zijn. Vrede in
China en Indonesië en een verdrag
met Japan zullen do verdeling van
levensmiddelen, vetten, oliën, grond
stoffen, zijde en textielgoederen cn
duizend andere dingen, die het le
ven veraangenamen, openstellen."
Engeland had er nimmer in toe
gestemd zijn positie in Egypte op te
geven, wel wilde het de Britse be
zetting van Egypte vervangen door
een verdrag van bondgenootschap
op gelijke voet.
Palestina-probleem
Bevin wilde niets zeggen ten na
dele van de Joden in Palestina, wat
betreft hun kolonisatie van het
land. Dat was echter niet het car-
dinale punt van de Palestijnse
kwestie. Hij wees er op. dat er
1.200.000 Arabieren en 700.000 Jo
den In Palestina waren en dat de
Britse regering volgens het man
daat niet gerechtigd was de Ara
bieren van hun rechten en vrijhe
den of hun land te beroven. Bevin
hoopte, dat de U.N.O. het Palestijn
se vraagstuk voor goed zouden re
gelen.
Over Duitsland sprekend zeide
Bevin, dat hij het niet wilde doen
voorkomen, alsof de fusie der twee
zones volmaakt gefunctionneerd zou
hebben. Hy las hierna een verkla
ring voor. die naar hij zeide terzelf-
dertijd ook in .Duitsland zou worden
bekend gemaakt. In de verklaring
wordt betreurd, dat te Moskou geen.
overeenstemming werd bereikt over
de economische eenheid van Duits
land. Het verschil van mening hier
over wordt echter niet als definitief
beschouwd. De Britse regering zal
blijven streven naar economische
eenheid in het kader van het ver
drag van Potsdam.
Tot slot zeide Bevin: „Toen ik
Er is een mogelijkheid, dat de
Verenigde Staten een aparte vrede
zullen sluiten met Duitsland en Ja
pan.
Hoewel het denkbeeld pas deze
week door de ex-president Hoover
in het openbaar werd geuit, is het
een feit. dat vooraanstaande perso-
nen in Washington het reeds enige
tijd koesteren. President Truman en
de mipister van buitenlandse zaken.
Marshall, zouden het eveneens reeds
in ernstige overweging hebben geno
men. Het algemeen argument, dat
eraan ten grondslag ligt, is dat Rus
land de totstandkoming van een
vredesverdrag op de lange baan
schuift, iri "fle mening, dat de tijd aan
zijn kant staat. De Russen denken,
zo wordt beweerd, dat in de Verenig
de Staten binnenkort een ernstige
depressie waarschijnlijk is en dat het
land daarna eerder ertoe gebracht
zal kunnen worden' een vrede naar
Ruslands zin te sluiten.
Uit protest tegen de regcringscon-
tróle hebben ongeveer twee millioen
Franse winkeliers en andere kleine
zakenlieden met staking gedreigd.
De minister van Economische Zaken
heeft verklaard dat de regering niet
zal schromen om krasse maatrege
len toe te passen; eventueel zou
worden overgegaan tot sluiting van
alle bedrijven, die aan de sta
king deelnemen.
Ter kabinetsvergadering is beslo
ten een delegatie van de wir^e-
liersbond op te roepen voor een
onderhoud met Ramadier, de minis
ter-president. De uinkeliersbond
heeft inmiddels besloten tot een
staking van vicr-en-twintig uur op
4 Juni, met uitzondering van voed-
selwinkcls, die alleen in de namid
dag zouden' sluiten.
Enige linkse partijen in Italic, die
zich eerst bereid hadden verklaard
als technici buiten partijverband
aan de regering deel te nemen, heb
ben thans de Gasperi meegedeeld,
dat hun afgevaardigden slechts deel
van de regering wilden uitmaken
op partij-basi^. terwijl zij alle be
langrijke economische posten wen
sen te bezetten.
Door deze houding hebben ook
dc vorige kabinetsformateuren
schipbreuk geleden. De Gaspari is
echter vastbesloten in ieder geval
een regering te vormen en zoekt
naar onafhankelijke afgevaardig
den, die hem van dienst willen zijn.
Men gelooft in welingelichte krin
gen, dat de Gasperi heden of mor
gen de leden van zijn nieuwe kabi
net zal bekend maken.
twee jaar ereleden minister van bui
tenlandse Zaken werd, verklaarde ik
dat indien iemand van mjj iri vier
of vyf jaar tijds grote dingen ver
wachtte, hij teleurgesteld zou wor
den. Ik hoop nu alleen, dat wij in
November zoveel tegen elkaar ge
zegd hebben, dat wij moegepraat
zullen zyn en tot overeenstemming
komen."
Tijdens een inleidende schermut
seling over de buitenlandse zaken
kreeg Bevin met meer dan twee te
gen één stemmen de motie van ver
trouwen der party.
De rede van Bevin over <le bui
tenlandse politiek oogst vrijwel al
gemene instemming va., de Engelse
pers, met uitzondering van de
communistische Daily Worker. Vol
gens de conservatieve Daily Tele
graph kan Bevin „voor de politiek,
\velke hij verdedigde, wat betreft
alle ruimere aspecten rekenen op
een steun tot ver buiten zijn eigen
partij".
De Times gee(t hoofdzakelijk een
recapitulatie van de kernpunten
van de red,0* De liberale Manehes-
ter Guardian sehriift, dat de alge
mene iQdruk van de red. er een is
,van eenvoud éa verstan 1. De Daily
Herald vraagt in zijn beschouwing:
„Welk land heeft meer gedaan ter
zake de vervulli.ng van het hand-
vest. Grpot-Brittannië of de Sowjot-
Unjc? en welk land heeft meer nei-
ging getoond tot machtspolitiek*
Groot Rrittannife f de Sowjet-
Unift?"
De Dally Worker doet een aan
val op de ..gezwf llen strijdkrachten"
zeggend: ..We kunnen een grootse
nationale campagne voor vergroting
van onze handel met het buitenland
hebhen ofwel Révin's kosthare bui
tenlandse politiek, doch hot slaat
vast, dnt we niet beide kunnen heg-
hen on basis van ons totale mannen-
aantal."
Het radicale rechtse Franse blal
..l'Aurore" noemt Bevins rede „meer
Engels dan socialistisch".
In Buitenzorg zyn twee Indone
siërs gearrest<%rd omdat zij van
plan waren een tijdbom te plaatsen
in de fabriek van de Amerikaanse
Good Year en Tyje Rubber Cv.
Inmiddels heeft de directie van
de Good Year fabrieken medbge-
deld, dat de sabotage, ondanks de
aanwezigheid -van Nederlandse sol
daten. die de wacht hielden bij dé
fabriek, voortduurde.
Zij weigerde uit te wyden over
de redenen voor de sabotage, doch
gaf toe, dat de opbrengst aan ban
don naar het Nederlandse leger on
het departement van het Verkeers
wezen van dq Ned. Indische rege
ring ging.
I Voetbalseizoen opent I
7 September
Nog in het voetbalseizoen
i 194647 niet beëindigd of het l
S Bondsbestuur kondigt reeds het j
nieuwe seizoen aan. Dit zal op
Zondag 7 September a.s. starten*
Een 23-jarige jongeman liet een
kolf met natrium en bénzol uit
zijn handen valen in de chemi
sche fabriek Chemorgala te Am
sterdam.
De kolf explodeerde met'een
klap en een grote vlam schoot de
lucht in. De jongeman kreeg glas
scherven in zijn arm en is naar
het ziekenhuis vervoerd.
De fabriek stond weldra in lich
terlaaie. Dikke groene rookwolken
stegen op.
De brandweer had de brand
eerst drie kwartier later onder
controle. Een gedeelte van tie
fabriek is uitgebrand, de labora
toria bleven behouden.
Zij die tussen 15 Mei en 15 Octo
ber 1947 hun vacantie buiten gaan
doorbrengen en voor het bereiden
van hun maaltijden op het gebruik
van petroleum zijrt aangewezen,
kunnen petroleum aanvragen.
Kampeerders en zij, die een spe
ciaal daarvoor bestemd zomer- of
kampeerhuisje hebben gehuurd,
moeten hun aanvragen richten tot
de A.N.W.B. Zy, die een (gedeelte
van een) woning hebben gehuurd
of over een buitenhuis(je) beschik
ken. moeten hun aanvragen op een
H-formulier indienen bij de distri-
butiedienst van de gemeente der
tydelyke vestiging, terwyl perso
nen, die aan ooord van een schip
verblijven, dit bij de distributie-
dienst van hun domicilie-gemeente
moeten doen.
i
Dr. Gejus van der Meulen, die
gedurende vele jaren doelverdcdi-
gcr van het Nederlands voetbalelf
tal is geweest, zal op Zaterdag 21
Juni a.s. voor het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam terecht
staan. Van der Meulen, die er reeds
vóór de oorlog nationaal-sociahsti-
sche denkbeelden op na hield, éer-
loor tydens de bezetting velen zyner
patiënten door zijn openlijk bedre
ven pro-Duitse activiteit. Later
sloot hy zich bij de S.S. aan.
De Koningin zal hedenmiddag
aanWezig zijn op het Amerikaanse
kerkhof Margraten, bjj Maastricht,
waar ter ere van de Amerikaanse
gesneuvelden herdenkingsplechtig
heden worden gehouden.
Eén dag krantloos?
liet Nederlandse lezend pu
bliek zal in de loop der^v-olgen-
de maand misschien naast 'Je
Zondagen ook op een door-de-
weeksc dag zijn krantje moeten
missen. Dc directies cn hoofdre
dacteuren van alle Ncdërlandse
bladen overwegen nl. de kranten
één dag per week met te laten
verschijnen, nu zij door papier
schaarste gedwongen worden
hun kranten 'in te krimpen, en
door technische moeilijkheden
terugkeer tot een kleiner for
maat uitgesloten
DE Nederlandse gemeenschap
stant voor ongekend zware
opgaven: wederopbouw in geeste
lijke en materiële zin, herstel van
rechtsverhoudingen, zuivorlng eq
bestryding van-immorele tendenzen
die de oorlog en bezetting ons heb
ben nagelaten, voor zoveel het de
binnenlandse vraagstukken betreft.
Daarnaast is er voor dc bevolking
op het eerste gezicht veel onbegrij
pelijks m handelsverdragën met het
buitenland en ten aanzien van de
deviczcnregclingen, om nog maar .te
zwijgen van do dringende noodzaak
onze verhouding tot Indonesië,
die thans in een beslissende phase
is gekomen, uitvoerig toe tc lichten.
Ons volk vraagt leiding cn voorlich
ting. het heeft bij een opinie-onder
zoek zelfs nadrukkelijk uitgespro
ken, dat het de voorkeur geeft van
een besteding van de beschikbare
deviezen tot aankoop van meer pa
pier voor de. dagbladen. Slechts 14o
wenste deze besteed te zien aan bui
tenlandse films. Des;e kleine min
derheid heeft het echter gewonnen,
niet alleen dat dc dagbladen niet
méér papier toegewezen krijgen,
neen, dc Regering heeft aan dc bla
den meegedeeld en dat nu de
voorlichting over Indonesië meer
dan ooit uitvoerige plaatsruimte zal
vragen dat de tegenwoordige pa
pierpositie zeer ongunstig is. dat de
huidige toewijzingen niet gehand
haafd kunnen blijven en dat met In
gang van 1 Juni de omvang van de
dagbladen kleiner zal moeten wor
den.
Wij verhelen niet dat de Regering
voor grote moeilijkheden staat cn
dat de verdeling der deviezen een
-uiterst précaire zaak is, waarby al-
tyd wel een of andere groep zich
benadeeld zal voelen. De verwaar
lozing van de belangen van de dag
bladpers is echter zo evident, dat
mon gerust kan constateren, dnt de
Regering de betekenis van dit voor
lichtingsinstituut volkomen mis
kent.
Uit de gevoerde onderhandelingen
is bij voortduring gebleken, dat de
overheid de dagbladen in de 'eerste
plaats een commentariërende ea
opiniërende taak toedenkt. Daarbo
ven uit gaat echter hun betekenis
als nieuwsorgaan, als „verkeers-
•instituut". Deze betekenis nu heeft
de Regering altijd onderschat als
het gaat om nieuws waarvoor zy
geen belangstelling heeft.
Er zyn in het volksleven allerlej
waarden verankerd, die slechts hun
betekenis krijgen door het bestaan
van de dagbladpers. In dq eerste
plaats is de kern van de democratie
dat allerlei zaken in het ojienbaar
geschieden: rechtspraak, de verga
deringen van onze vertegenwoordi
gende lichamen. Die openbaarheid
bestaat slechts by de gratie van de
dagbladpers. En verder is er de vrij
heid van drukpers, in welke rich
ting de Regering charmante en gra-
cieuse reverences maakt. Maar die
vrijheid van drukpers ia slechts be
staanbaar, wanneer er c$n apparaat
bestaat, waarm die vrijheid uit
drukking kan krijgen. Op het ogen
blik is dc situatie zo, dat de Rege
ring met de ene hand geeft en met
de andere terugneemt een lonkje
naar 'voren en een trap naar ach
teren
Terugkeer naar de kleine bladen
van vorig jaar moet als onmogelijk
van de hand worden gewezen. De
politiek vraagt meer ruimte, op so
ciaal terrein dreigen spanningen,
het verenigingsleven een speci
fiek Nederlands verschijnsel
bloeit weer, naast de directe nieuws
voorziening stellen de terreinen van
geest en cultuur hun elschen. En
met dat al behoren de Nederlandse
dagbladen tot de kleinste van de
beschaafde wereld!
\Vy hebben hier het probleem al
leen nog maar in zyn algemeenheid
gesteld. In de komende dagen zal
er nog gelegenheid zijn nader op de
betekenis van de dagbladpers te
wijzen. Wy zullen daarnaast dan
bovendien nog enkele mededelingen
doen over het cgevoerde beleid en
aan de hand van cijfers aantonen,
dat de Regering t.a.v. de zorg voor
de Nederlandse dagbladpers in haar
taak schromelijk ls tekort gescho
ten.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen streeft men er
naar. zoveel mogelijk dienstplichtige
onderofficieren boven de dertig jaar
te demobiliseren. Bij de bezuinigin
gen, die men wjl loepassen, worden
o.m. verschillende bureaux opgehe
ven of samengevoegd, waardoor per
soneel vrij komt, dat mèn zoveel mo
gelijk 'wil laten afvloqien.
Voor zover het echter speciaal op
geleide administrateurs betreft, zal
die demobilisatie nog op bezwaren
stuiten Het vraagstuk wordt op het
ogenblik bestudeerd en de kans is
groot, dat velen boven de dertig jaar
hun werk in de burgermaatschappij
spoedig kunnen hervatten.
Het blijft warm
Weersverwachting van De Bilt, J
geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdaga vond.
Langzaam naar Zuid vormende j
meest matige wind. Vrijwel ner
gens belangrijke bewolking. Op
nieuw warm weer.
