IÏAGBLAD VOOR AMERSFOORT
1
Deviezenpositie dwingt regering tot
een ander beleid
Hongarije is een politiestaat,
zegt Deszo Sulyok
Aan hulp-plan van Marshall
wordt reeds gewerkt
Gouden tientje afgeschaft
Textiel en fietsbanden iets
ruimer beschikbaar
Eén paar schoenen
in 1% jaar
Spiegel der wereld
Geen enquête naar
Londens beleid?
Begroting volgens
nieuw schema
Onnodig uitstel
moet vermeden
Regering houdt rijksdaalders en
guldens voorlopig achter
Nikkelen kwartjes
en dubbeltjes
Parade van
de week
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 031 per week
of A— per kwartaal Losse nummers 10 CL
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Zaterdag 14 Juni 1947 Nr. 668 6e Jaargang
c
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telcf. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Goederenvoorziening niet gunstig
Gezien de goederenschaarste, waaronder een groot deel van de wereld
lydt en de dollarschaarste, waarmede Europa in het bijzonder te kampen
heeft, is het voor iedereen duidelijk dat ook het zo zwaar geteisterde Ne
derland de krapheid aan goederen en deviezen in bijzondere mate ervaart.
De regering heeft uiteraard bij haar politiek de grote lijnen voor ogen
waarlangs zij het wel vaar ts-herstel van het volk nastreeft. Zij stuit bij haar
beleid maar al te vaak op niet te vermijden hindernissen, die haar nood
zaken plotseling een bepaalde beleidslijn om te buigen of zelfs af te breken.
doen. iedere volwassen Nederlander
slechts één costuum in ongeveer
twee jaar aanschafte en één over
las in drie en een half ïaar. terwijl
iedere volwassen vrouw slechts één
iapon of ïurk per iaar en eenmaal
in de drie iaar een mantel of man-
telcostuum kocht. Ook andere tex
tielartikelen werden minder vaak
gekocht dan men wel eens denkt.
Dat de productie niet vol
doende zal zün om de punten te
honoreeren. behoeft men niet te
vrezen. Ondanks een grotere
export, welke noodzakelijk is
om van het buitenland grond
stoffen en artikelen los te krij
gen. zal naar verwachting de
productie zoveel hoger zijn. dat
zonder bezwaar aan de grotere
vraag zal kunnen worden vol
daan.
De volgende cijfers geven een ver
gelijkend overzicht van de in de ïa-
ren 1916 en 1947 voor de binnen
landse burgerli'ke voorziening be
schikbare hoeveelheden textielgoe-
deren:
Ton in Ton in
1946 1917
Wollen stoffen 8.800 12.700
Katoenen weefsels
en alle tricotages 15-800 20 000
Kunstzijden weefsels 3.700 4.400
Nog kan worden medegedeeld,
dat het in het voornemen ligt een
wijziging te brengen in de distribu
tie van de textielgrondstoffen. wel
ke tot gevolg zal hebben, dat de
wens van het publiek tot de fabri
kant doordringt.
De aanvankelijk gunstige devie
zenpositie gaf de regering in het
najaar 1946 aanleiding tot een ze
ker aankoopschema in het buiten
land. dat niet te handhaven was.
Toen in Maart 1917 de vooruitzich
ten minder gunstig bleken, moesten
de ministeries hun beleid aanpassen.
Deze noodzakelijke koerswijziging
geeft het ministerie van Econo
mische Zaken bijzondere zorgen.
Het drijft niet zelf handel, doch
laat het afsluiten van transacties
over aan het bedrijfsleven. Koers
wijziging heeft tot gevolg dat de
Rjjksbureaux, als distributieorga
nen voor handel en nijverheid, de
toewijzingen moeten wijzigen of uit
stellen.
Daardoor bestaat de laatste
maanden bij verbruikers als be
drijfsleven veel onzekerheid over de
gevolgen van de deviezenpositie.
Nu de regering met de herziening
van haar deviezenschema gereed is.
zal zij spoedig meer bekend maken
over de hiermpde samenhangende
maatregelen. De minister van Eco
nomische Zaken acht het niet toe
laatbaar reeds thans officiële mede
delingen te doen.
Teneinde evenwel geruchten en
ongemotiveerde onrust te voorko
men. geeft de minister van Econo
mische Zaken aan hoe de voorzie
ning van enkele belangrijke artike
len naar alle waarschijnlijkheid in
de naaste toekomst zal zijn. Hierbij
dient men in aanmerking te nemen,
dat goederenmarkten en de\ ie/.en-
positie zodanig zijn, dat zich altijd
omstandigheden kunnen voordoen,
welke aan de vooruitzichten af
breuk doen.
Vóór de oorlog
Over textiel merkt de minister
nog op dar vóór de oorlog, toen het
aanbod aan elke vraag kon vol-
Staking en politiek
W R is een einde
1gekomen aan
de Franse spoor
wegstaking, die
X het land milliar-
i J rlon heeft gekost
W i Alleen al voor de
jflliffllRj genationaliseerde
spoorwegen bete-
Er kende e,ke dag
staking een in-
komstenderving
van j m.ilioen francs. En hoeveel
andere industrieën en bedrijven zijn
niet komen stil te liggen, hetzij om
dat de grondstoffen en de steenko
len. hetzij omdat de arbeiders ze
niet konden bereiken. Men bere
kent. dat alleen in de streek van
Parijs 12 millioen arbeidsuren per
dag door de staking zyn verloren
gegaan.
Het einde is gekomen dank zij
een compromis: do arbeiders heb
ben een zekere loonsverhoging ge
kregen, zij het dan ook niet zoveel
als zij geëist hadden. Met dit al
wordt het Franse budget ook door
deze betrekkelijk geringe loonsver
hoging weer extra zwaar belast.
Bovendien melden zich reeds andere
categorieën arbeiders voor een
loonsverhoging aan, o.a. de mijn
werkers. In feite wordt ook met
deze betrekkelijk geringe concessies
toch de hele loon- en prijzenstop
onhoudbaar.
-_AAT het echter bij deze sta-
kingsgolf, welke de laatste we
ken over Frankrijk gaat. nog wei
om loonsverhogingen of hebben we
hier te doen met politieke stakin
gen, met een worsteling om de
macht met de communisten, die
willen bewyzen, dat er zonder hen
in Frankrijk niet kan worden ge
regeerd? Dit laatste kan men in
vele beschouwingen over de situatie
in Frankrijk lezen. Er wordt be
weerd, dat de communistenleider
Duclos in een onderhoud, dat hij
met de president Auriol heeft ge
had, de wederopneming van de
communisten in de regering als
vèorwaarde zou hebben gesteld
voor het beëindigen van de spoor
wegstaking. In dit opzicht is het
kabinet-Ramadier dan in ieder ge
val niet gezwicht.
De Egyptische regering heeft
Abd el Knm een maandehjkse toe
lage van 2000 pond voor hem en
zijn gezin toegestaan. Te Alexandrië
zijn aan zee twee villa's gehuurd
voor het gezin van Abd el Krim zo
lang deze in het ziekenhuis wordt
verpleegd.
Waar kunnen we j
op rekenen?
TABAK: Zoals reeds bekend z
is mogen de sigaren voortaan
5 bonvrij verkocht worden Doel: Z
verbetering van de productie j
erhoudingen in de tabak-ver-
werkende industrie en bestrij-
ding van de zwarte handel.
TEXTIEL: We krijger, dit jaar i
80 textielpunten, dat is 30 meer
dan in 1940 De minister geelt
toe, dat in verband met de grote
achterstand in kleding dat nog
veel te weinig is, maar er is z
vooruitgang Buiten de SO pun.
ten ontvangen arbeiders, oor
zoi er nodig, bedrijfskleding, zij z
het in r:og te geringe hoei eel- z
heid.
SC HOEK'EX' In tegenstelling j
met de oorspronkelijke opzet zal
iedere Nederlander één paar
j schoener in de IV2 aar (niet elk
jaar) kunnen kopen De kinderen
krijgen echter ieder iaar een bon
extra, terwijl voor bepaalde groe- j
pen arbeiders werkschoenen ter
beschikking worden gesteld.
j FIETSBANDEN: De minister
Z overweegt geleidelijk iedereen,
die een fiets heeft, handen ter
beschikking te stellen Distribu-
'ie blijft echter gehandhaafd
ZEEP Het ligt in de bedoe-
ling om de twee weken een bon
aan te wijlen voor resp 250
gram waspoeder. 250 gram zach-
te zeen en 225 gram huishoud-
of 180 gram toiletzeep. De
voorziening blijft echter nog be- Z
j neden de behoefte
Douwe Bakker krijgt
8 jaar er bij
Douwe Bakker, de 55-iarige Am
sterdamse inspecteur van politie,
die tijdens de bezetting chef van het
beruchte bureau inlichtingendienst
in de Nieuwe Doelenstraat was en
in September 1946 tot zeven iaar
gevangenisstraf veroordeeld was.
hoorde zich Vrijdagmorgen opnieuw
tot acht jaar vonnissen, nu voor an
dere feiten. Zijn straf is dus totaal
vijftien jaar.
Deszo Sulyok. de leider van de oppositionele Hongaarse Vrijheidspartij,
heeft in een rede in de Nationale Vergadering, een felle aanval ondernomen
op dc regering, op hetzelfde ogenblik dat de justitie opheffing vroeg van
zijn parlementaire immuniteit om hem te kunnen arresteren. HU noemde
Hongarye een politiestaat vol spionnen, waar de vrUhcid van pers, van
vergadering, van mening, niet meer bestaat. Sulyok eiste dat Hongarye
zicli los zou maken van de politiek der grote mogendheden in het Westen
en Oosten, en een eigen politiek zou voeren.
RADIO MOSKOU:
Kwaadaardige laster
1—1OEWEL wp allerminst willen
•*- A ontkennen, dat de opvatting
van de stakingen als een worste
ling met de communisten om de
macht in vele opzichten juist is (de
communisten hebben er al lang be
rouw van, dat zij zich uit de rege
ring hebben laten dringen), geloven
wij toch niet, dat deze stakingen i n
oorsprong het werk van de
communisten zijn. Ze gaan ons in
ziens veeleer uit van anarchistische
en syndicalistische (vanouds sterk
vertegenwoordigd in de Franse
vakbeweging) elementen onder de
arbeiders. Het extra gevaarlijke in
deze stakingen is juist, dat de lei
ding ervan in eerste instantie niet
berust bij de C.G.T. en de besturen
der vakbonden, maar dat deze vol
gen, waar de arbeiders voorgaan.
Het is dus zo: de communisten,
doodsbenauwd om door een radica
lere beweging uit de gunst der ar
beiders te worden vedrongen, haas
ten zich om mee te doen en de lei
ding aan zich te trekken. Dat zy in
tweede instantie de stakingen voor
hun politieke doeleinden proberen
uit te buiten, spreekt by nen ove
rigens vanzelf. Intussen is de kans
heel groot, dat van hun va-banque-
spel alleen De Gaulle profijt zal
trekken.
Radio Moskou noemde Sulyoks
rede gisteravond „kwaadaardige
laster tegen de Hongaarse demo
cratie". In dit eerste Russische
commentaar op de rede werd geen
verslag gegeven van de tekst.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft aan Fe-
renc Nagv. de voormalige Hongaar
se minister-president, die kortgele
den. na van Russische zijde van ver
raad te zijn beschuldigd, is afge
treden. en aan zyn gezin de diplo
matieke status verleend. Zij worden
binnen enkele dagen per vliegtuig
te New York verwacht.
Naar aanleiding van de brief van
Nagy aan Lord Vansittart, die
deze kortgeleden in het Britse Ho
gerhuis heeft voorgelezen, heeft
Tilcly, president van de Hongaarse
republiek, de beschuldiging, in deze
brief geuit, dat hy onder bedrei
ging van naar de Sovjet-Unie te
worden gedeporteerd gedwongen
zou zijn geworden op zijn post te
blijven, laster genoemd.
Geen crisis?
De sociaaldemocratische Hon
gaarse vice-premier. Arpad Szaka-
sits, heeft gisteren te Parijs gezegd,
dat er geen crisis in Hongarije is
en dat er ook geen crisis is geweest.
Als motivering voor zijn verklaring
wees Szakasits op het feit. dat de
drie voornaamste partijen te we
ten communisten, sociaal-democra
ten en de kleine boerenpartij be
reid zijn de coalitie voort te zetten.
Er is slechts een samenzwering
ontdekt en de personen, die daarbij
betrokken waren, zullen worden
berecht. Verder is er niets veran
derd en van Russische inmenging in
Hongaarse binnenlandse aangele
genheden is geen sprake, aldus Sza
kasits.
Andrew Misteth. lid van de Hon
gaarse party der kleine boeren en
Eenheidspartij in
Indonesië
Twaalf van de voornaamste re
publikeinse poli ieke partijen heb
ben zich verbonden in de „Kesa-
tceanTekan Partai'', om een een
heidsprogram vast te 'ellen met de
bedoeling „alle eventualiteiten,
voortvloeiende uit de consequences
van de republikeinse antwoordnota,
het hoofd te kunnen bieden."
Voorzitter is Kamadjaja van de
P.N.I. De partijen zijn de Masjoe-
mi, de P.N.I., de Partai Sosialis de
christelijke Paikindo, twee commu
nistische partijen, de arbeiderspartij,
de proletarische oartij en de volks
party.
De elfde partij om het wereld
kampioenschap dammen tussen
Ghestem en Keiler, alhier gespeeld,
is na 54 zetten remise gegeven.
voormalig minister van wederop
bouw. zei gisteren in het proces, dat
op grond van beschuldigingen van
samenzwering tegen hem wordt ge
voerd. dat de geheime vereniging,
waartoe hij zou hebben behoord, in
werkelijkheid een vereniging van in
tieme vrienden was. die plannen
voor wederopbouw bespraken. Hier
onder bevonden zich verscheidene
communisten. Hij voegde hieraan
toe. dat hii de door de groep opge
stelde plannen aan president Tildy
had voorgelegd.
Verliezen: één man
De regering maakt tot haar leed
wezen bekend, dat in de afgelo
pen week is gesneuveld tengevolge
van oorlogshandelingen:
Koninklijk Nederlands-Indisch le
ger: Soldaat Bontang, afkomstig uit
Indonesië.
In Kamer-kringen geen
enthousiasme
Een politieke medewerker van
het A.N.P. schryft: B\j verschillen
de gelegenheden Is zowel in de pers
als in parlementaire kringen de
mogelijkheid geopperd een parle
mentaire enquête in te stellen naar
het financiële beleid, dat de Neder
landse regering, welke In oorlogs
tijd te Londen zetelde, voerde. Zyn
wy wel Ingelicht, dan Is de laatste
tijd steeds minder voor een derge
lijke enquête gevoeld. Zjj 7.011 een
zeer omvangrijke procedure beteke
nen en dus veel tijd en geld kosten.
Men herinnere zich de enquête
commissie van 1920, die een onder
zoek instelde naar het distributie
beleid der regering in de oorlog
19141918. Dit onderzoek duurde
enige jaren, al betrof het hier geen
zuivere parlementaire enquête. De
laatste van de parlementaire
encpiètes en tevens de belangrykste,
welke ons parlement ooit onder
nam, had plaats in 1886'87 en be
trof een onderzoek naar de toe
standen in de fabrieken en werk
plaatsen Dan is er in 1933 door een
speciale Kamercommissie, benoemd
naar aanleiding van een aangeno
men motie van het toenmalige
Tweede Kamerlid Krijger, een on
derzoek ingesteld in de befaamde
zaak „Spoorhout".
Dez.e commissie was vrij spoedig
met haar rapport gereed, maar een
dergelijke gang van zaken zou niet
te verwachten zijn in de kwestie
van het Londense beleid, waarby
een commissie naar Londen zou
moeten gaan en personen zou moe
ten horen, die thans over de gehele
wereld verspreid zijn.
Ook overheerst de mening in
parlementaire kringen, dat een
parlementaire enquête niet zo heel
veel meer aan het licht zou bren
gen. dan nu reeds bekend is ge
worden. Men gelooft dan ook met.
dat het denkbeeld van een parle
mentaire enquête nog veel kans op
verwezenlijking heeft. Voorberei
dende stappen om tot. een dergelijke
enquête te komen, zijn althans nog
niet gedaan.
Prinselijk paar op
Olympische dag
in Amsterdam
Prinses Juliana en Prins Bern-
hard zullen de Olvmnische dag.
die op 22 Juni a.s. in het Olym
pisch stadion te Amsterdam ge
houden wordt, biiwonen. De ont
hulling van het eedenktekfn go-
wiid aan alle gedurende de oorlog
gevallen Nederlandse sportlieden,
zal geschieden door Prins Bern-
hard. beschermheer van het Ne
derlands Olympisch comité.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot wijziging
van de comptabiliteitswet.
In de memorie van toelichting
wordt meegedeeld, dat reeds ver
scheidene malen van verschillende
zyden de wens te kennen is gege
ven, dat de rijksbegroting in het
vervolg op een meer overzichtelijke
en systematische wyze zou worden
samengesteld. Voorts zyn door het
Centraal Planbureau voor de be
grotingsindeling zekere wensen
naar voren gebracht, terwijl ook by
de invoering van de herziene comp-
tabiliteitsvoorschriften de wense
lijkheid van een uniform rekenings
schema is gebleken.
In verband hiermede bestaat
het voornemen de ontwerp-
ryksbegroting voor het dienst
jaar 1948 op te stellen volgens
een nieuw schema. Daarbij
bleek het echter gewenst de
comptabiliteitswet op enkele
betrekkelijk ondergeschikte
punten te wijzigen.
Groot-Brittannië is voornemens het initiatief te nemen bü het regelen
van besprekingen tussen vertegenwoordigers van dc Europese landen om
tc overleggen, hoe het plan van Marshall voor hulp aan Europa uitgewerkt
kan worden. Dit overleg zal een van de onderwerpen vormen van dc be
sprekingen, die Bcvin en andere leden van de Britse regering zullen voeren
met Clayton, de Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken, wiens
komend bezoek aan Londen in welingelichte kringen „zeer welkom"
wordt genoemd.
Al zal er enige tijd moeten ver
lopen, voordat concrete maatregelen
kunnen worden getroffen, toch be
seft men zowel te Washington als
in dc Europese landen, dat onnodig
uitstel moet vermeden worden.
Waarschijnlijk zal men pogen
Marshall's plan althans gedeel
telijk deze winter in practijk te
brengen. In ieder geval zullen de
Amerikaanse autoriteiten de plan
nen nog aan het Congres moeten
voorleggen, waarvan de leden on
langs critiex hebben geoefend op
grote uitgaven voor hulpverlening
aan Europese landen. Men is te Lon
den verheugd over Marshall's ver
klaring, dat de Sowjet-Unie ook
werd gerekend tot de landen te be
horen. die voor hulp in aanmer
king komen.
Behalve aan het bezoek van Clay
ton, die echter voornamelijk komt
om besprekingen te voeren over de
Amerikaanse lening aan Engeland,
hecht men betekenis aan het bezoek
van Herve Alphand, chef van de
economische afdeling van het Franse
ministerie van buitenlandse zaken.
Men acht de te voeren besprekingen
over de economische inlijving van
het Saargebied bij Frankrijk, waar
voor Alphand Maandag in Londen
komt. een goede gelegenheid ter
voorbereiding van overleg met
Frankrijk over het plan van
Marshall.
Senator Arthur Vandenbcrg, voor
zitter van de Amerikaanse senaats
commissie voor buitenlandse betrek
kingen, heeft de vorming van een
adviesraad van de republikeinse en
democratische partijen voorgesteld
om na te gaan, wat de U.S.A. ter
beschikking kunnen stellen voor het
herstel van de door de oorlog ge
teisterde economie der wereld. Van-
denberg waarschuwde er echter
voor, dat de buitenlandse staten
deze besprekingen niet als een teken
moesten opvatten, dat zij thans op
de U.S.A. kunnen vertrouwen in
plaats van op zich zelf. ..Als Amerika
ooit over stag gaat, zou de hoop
voor de gehele wereld de bodem
worden ingeslagen." Vandenberg wil
van de voorgestelde adviesraad in
lichtingen krijgen over de volgende
punten:
1. Hoever Amerika zonder risico
en onverstand kan gaan in het sa
menwerken met het buitenland;
2. De basis, waarop deze samen
werking. wederzijdse besprekingen
incluis, kan worden aangegaan:
3. Welke behoeften in Azië zo
wel als in Europa hiermee gemoeid
zijn.
Op het Utrechtse Centraal-station werkt men met grote voortvarendheid
aan de bouw van een tunnel, die aan de Noordzijde de drie perrons met
elkaar zal verbinden.
Uit het wetsontwerp „nieuwe regeling inzake het Nederlandse munt
wezen", dat de minister van Financiën aan de Tweede Kamer heeft aange
boden. blijkt dat het in de bedoeling ligt de zinken munten af te schaffen
en te vervangen door nikkelen en bronzen geldstukken. In de toekomst
zal ons muntstelsel bestaan uit zilveren rijksdaalders en guldens, zuiver
nikkelen kwartjes en dubbeltjes, bronzen stuivers en centen. Voorts wordt
genoemd dc gouden dukaat als van rijkswege gegarandeerde handclspen-
ning zonder de hoedanigheid van wettig betaalmiddel. Wanneer dit ont
werp wet wordt, zullen uit ons muntstelsel dus verdwijnen het gouden
tientje en het gouden vijfje, de halve gulden, het twec-en-ecn-halvc cent
stuk en de halve cent.
ten, zullen de destijds in Ame
rika geslagen zilveren guldens
niet in circulatie worden ge
bracht. Een deel van de voor
raad van 130 millioen stuks zal
evenals de te Philadelphia ge
slagen zilveren dubbeltjes en
kwartjes, gebruikt kunnen wor
den tot voldoening van de ver
plichte teruglevering van het
op basis van de leen- en pacht
wet verkregen muntzilver.
Hoe groot dit deel zal kunnen
zijn, hangt af van de bereidheid
van het publiek om daaraan bij te
dragen door het achtergehouden
zilvergeld uit te geven en de cir
culatie te bevorderen.
De nieuwe muntwet zal. Indien
zij door de volksvertegenwoordiging
wordt goedgekeurd, op een nader
door de Kroon te bepalen tijdstip
in werking treden. Tot inwisseling
van de buiten omloop gestelde mun
ten zal gedurende minstens drie
maanden gelegenheid worden ge
geven.
Ook aan de rijksdaalder en aan
de gulden zal de hoedanigheid van
pasmunt worden gegeven, waar
door zij slechts tot een beperkt be
drag 50.wettig betaalmiddel
zullen zijn. Voor kwartjes, dubbel
tjes. stuivers en centen worden de
vroegere grenzen gehandhaafd. In
verband met het wegvallen van het
onderscheid tussen tekenmunten en
pasmunten wordt in het wetsont
werp alleen gesproken over munten
zonder meer.
Evenals de kwartjes en dubbel
tjes zullen voortaan ook de stuiver
en de cènt de koninklijke beeltenis
dragen.
Aan de memorie van toelichting
ontlenen wy de volgende bijzonder
heden:
De Minister acht thans het ogen
blik gekomen de samenstelling van
de muntcirculatie en de inrichting
van het muntwezen in overeenstem
ming te brengen met de opvattin
gen. welke thans worden gehuldigd.
Een van de consequenties daar
van is, naar het oordeel van de
minister de afschaffing van het
gouden tientje en het gouden vijf.
je. welke sinds jaren geen dienst
meer rieden als betaalmiddel.
De Minister stelt er prijs op te
verklarpn, rlat hiermee geen oor
deel Is uitgesproken over een even
tuele terugkeer van het stelsel
van de gouden standaard als zo
danig.
Zowel de rijksdaalder als de gul
den komen thans in de geldcircu
latie niet voor. Aan de verplichting
tot inlevering van deze munten tii-
dens de bezetting is slechts in ge
ringe mate gevolg gegeven zodat
mag worden aangenomen, dat een
groot deel zich noe bii het publiek
bevindt en in verband met de tij
delijke hoge waarde van de zilve
ren munten aan de circulatie ont
trokken is.
Terugbetalen
Zolang de ontwikkeling van
de zilverprys niet moer zeker
heid verschaft omtrent de mar
ge tussen nominale en reële
waarde van de zilveren mun-
Palestijnse post onder
alarm: briefbommen!
Het hoofdkwartier van de vei
ligheidsdienst te Jeruzalem heeft
de postbeambten te Tel Aviv
en Jeruzalem gewaarschuwd te
letten op briefbommen die uit
Italië haar hoge functionarissen
van de Palestijnse regering zou
den zijn gestuurd.
Door de gepubliceerde foto's is de
een-en-twintig-jarige Franse Joodse
vrouw. Elizabeth Lazarus, die teza
men met een man op de Frans
Belgische grens is gearresteerd en in
het bezit van briefbommen bevon
den. door haar verwanten herkend
als de dochter van een bekende
Franse componist, Daniel Lazarus,
een van de technische directeuren
van dc Parijse opera. Haar grootva
der van moeders kant was de Rus
sische componist Alexander Scria-
bin. Zij was beter bekend onder het
pseudoniem Betty Knutlj. onder wel
ke naam zij twee boeken geschreven
heeft, waai-van een, bevattende
korte verhalen over haar verblijf
onder dc Duitsers in Frankrijk, bin
nenkort zal verschijnen. Zij was tij
dens de oorlog illegaal werkzaam in
de omgeving van Toulouse. Een zen
ding in 1943 bracht haar door de
Duitse zóne van Frankrijk naar Bel
gië. Bij haar terugkomst vernam zij.
dat haar 38-jarige moeder. een
vooraanstaand illegaal werkster van
Russische afkomst, in haar flat te
Toulouse door Vichy-soldaten was.
doodgeschoten.
Frans Bastiaanse
overleden
Na een langdurige ziekte, die
hem reeds de gehele afgelopen win
ter op bed heeft gehouden, is Don
derdagmiddag te Amsterdam in de
leeftijd van negenenzeventig jaar
de dichter Frans Bastiaanse over
leden.
Muur stortte in bij
voetbalwedstrijd
In het uitvex'kochte stadion, waar
Vrijdagavond de voetbalelftallen
Voïewijckers en Blauw Wit een be
slissingswedstrijd om het afdelings
kampioenschap speelden, is, nadat
de wedstrijd twintig minuten oud
was. een gedeelte van de 2 meter
hoge muur. die voor de staantribune
aan de Diemerkant is gebouwd, on
der het gewicht van de er op leu
nende toeschouwers ingestort over
een afstand van bijna tien meter.
Het ongeval liep wonderlijk goed af.
Twintig personen vielen over en op
de muurstukken, die op het gras
veld neergekomen waren, doch nie
mand liep ernstige kwetsuren op.
hoewel het publiek hier ongeveer
anderhalve meter boven het terrein
staat. De wedstrijd werd niet on
derbroken.
Roofoverval mislukt
dank zij kordaat
optreden
Twee personen hebben een gewa
pende overval willen plegen in het
huis van de 55-jarige boekhouder J.
H. van Linschotcn te Rotterdam,
maar de opzet mislukte, dank zij
het kordate optreden van de vrouw
des huizes. Omstreeks half een
werd er gebeld. Mevrouw van Lin
schotcn drukte boven op het elec-
trische knopje, waardoor de deur
openging. Toen zij van beneden
hoorclc roepen „telegram", liep zij
de trap af en zag twee als militair
geklede gemaskerde mannen in de
deuropening staan.
Een van de mannen dreigde haar
met een stengun en wilde haar pas
seren om naar boven te gaan. De
vrouw pakte mot een forse greep
de loop van de stengun, duwde deze
een andere richting uit en gilde
naar boven om haar man. Deze
kwam toegesneld en gezamenlijk
drongen zij de indringer weer de
trap af. In het portiek ontstond
daarna nog een worsteling tussen
de boekhouder en de indringer die
tenslotte op de vlucht sloeg, zijn
makker achterna. Van de daders
ontbreekt echter elk spoor.
Volgens radio Moskou zijn in Roe
menië vele arrestaties verricht na
de ontdekking van een ondergrond
se organisatie, genaamd: broeder
schap van het kruis. Het centrum
van deze organisatie zou zich be
vonden hebben in de universiteits
stad Jassy, 320 kilometer ten noord
oosten van Boekarest. De gearres
teerden zijn voornamelijk studen
ten. onderwijzers en officieren.
Bewolkt
Weersverwachting van De Bilt.
geldig van Vrijdagavond tot Za-
terdagavond
Matig toenemende ind tussen
Noord-West en Noord-Oostlater 3
I in het Zuiden omlopend naar het
Zuid-Westen. Overdrijvende wol-
keuvelden. Weinig verandering
van temperatuur. Overioegeivi
I <lroog.J
Waar het om gaat
in Indonesië
OEN na anderhalf jaar onder-
A handelen het basis-accoord van
Linggadjati tot stand kwam scheen
de weg naar dc toekomst geëffend
en een hamonlsch samengaan van
het Nederlandse en het Indonesi
sche volk binnen afzienbare tijd
verzekerd. Alles wat na de parafe
ring van het basis-accoord In da
Nederlandse pers, in dc aether en
in dc Tweede Kamer is te doen ge
weest over het „naakte" en het
„aangeklede' Linggadjati het 13
de doorsnee-Nederlander gaan dui
zelen heeft onze hoop op een
spoedige oplossing van het Indone
sische probleem echter aanmerke
lijk doen tanen. Want de gevolgen
lieten zich voorzien.
In wezen is het rumoer, rondom
de jaarwisseling over het basis-
accoord ontketend, met de actie-
Gerbrandy-Welter als kern, de oor
zaak geweest van de impasse, waar
ln wij nu zijn geraakt. Want het
vertrouwen in het Nederlandse
volk, door Van Mook, Schermer-
horn c.s, op moeizame wijze bij de
Indonesiërs gewonnen, is door de
heftige, niets ontziende oppositie in
Nederland en de slag-om-de-arm-
politiek van de door de Tweede
Kamer aanvaarde motle-Romme
weer grotendeels verloren gegaan.
Daarom hebben dc Indonesiërs
na de weinig elegante en nog
hals over kop tot stand gekomen
aanvaarding van het accoord door
het Nederlandse parlement, het
been stijf gehouden. De zaak. waar
het hele conflict nu om draalt, ia
dat de Indonesiërs, in hun vertrou
wen geschokt, zo weinig mogelijk
troeven uit handen willen geven.
Dat bleek na Linggadjati meteen al
bij de financlëel-cconomische be
sprekingen. Nederland had daarbij
haast, want de rijkdommen van
Indonesië moeten on korte termijn
voor dc wereld ontsloten worden
(vetten b.v.l De Republiek heeft
deze haast, althans voorlopig, hele
maal niet.
OP 27 Mei heeft de Commissie
Generaal de Republiek een nota
overhandigd met een aantal voor
stellen, waarop binnen veertien da
gen antwoord werd verlangd. Een
ultimatum was deze nota niet. Wel
werd duidelijk te kennen gegeven,
dat afwijzing der voorstellen, al
thans op essentiële punten, verder
onderhandelen uiterst moeilijk zou
maken. Het antwoord, dat de Re
publiek deze week gegeven heeft,
deed niet genoegzaam van de ge
vraagde instemming blijken. Ook
op essentiële punten blijken de me
ningen vrij sterk uiteen te lopen,
waarbij tot uiting komt dat het ba
sis-accoord op verschillende wijze
wordt uitgelegd.
Het blijkt, dat de Republiek zo
weinig mogelijk bevoegdheden, zo
weinig mogelijk macht wil afstaan.
DaarlTij speelt ook een rol, dat de
Republiek er kennelijk naar streeft
in de Indonesische federatie een
overheersende positie te bekleden.
(Over dit laatste dient men overi
gens niet zo verontwaardigd tc zijn
want men moet o.m. goed beden
ken dat van de 70 millioen bewo
ners van Indonesië er 55 millioen
op het gebied van de Republiek
wonen, dat bovendien economisch
van veel groter betekenis is dan
de andere gebieden).
Zo eist de Republiek in de voor
lopige federale regering de helft
van het aantal zetels on. zodat zij
daar zij besluiten bii meerder
heid van stemmen vraagt prac-
tisch altijd haar wil kan doorzet
ten. De met veel macht beklede)
Gouverneur Generaal wenst de Re
publiek vervangen te zien door een
„Hoge Commissaris", wiens in
stemming alleen nodig is wanneer
specifiek Nederlandse belangen in
het geding komen. Op het gebied
der buitenlandse betrekkingen (een
eigen diplomatieke dienst) en het
terug geven der niet Indonesische
bezittingen op Republikeins gebied
lopen de meningen evenzeer uiteen.
Ernstiger nog is het verschil van
mening met beirekking tot militaire
aangelegenheden. De Republiek
eist b.v. onmiddellijke vermindering
der Nederlandse troepensterkte,
terwijl Nederland daaraan bepaal
de voorwaarden verbindt. Terwijl
Nederland een gemengde Neder
lands-Indonesische politiemacht
voorstelt, wenst de Republiek op
haar gebied slechts haar eigen po
liticmacht te laten optreden. En zo
is er meer.
\A7at moet nu onze conclusie
v zijn
De Republiek heeft de Neder
landse voorstellen slechts ten dele
aanvaard.
En wat moet er gebeuren?
„Militair optreden" roepen dege
nen, die met hun actie tegen de
Republiek en het basis-accoord
deze gehele kritieke situatie hebben
veroorzaakt en die zo langs deze
weg dus toch hun zin zouden kyij-
gcn.
„In geen geval militair optreden"
is ons antwoord. Dat zou een ramp
zijn voor ons volk. Wij zouden er
afgezien van morele overwegin
gen ons eigen graf mee graven.
De onderhandelingen moeten wor
den voortgezet, al of niet met ge
bruikmaking der tussenkomst van
andere mogendheden.
Er valt in Indonesië niets te win
nen met wapengeweld en alles met
vertrouwen. Instede van „er op
slaan" moeten wij onze troepen
macht verkleinen. Dat lenigt met
een al onze nationale armoe en
kan ons het vertrouwen der Indo
nesiërs schenken, dat wy nodig
hebben, willen wij ooit Indonesië
nog Iets tot onze welvaart doen
bijdragen.
Actie voor Wallace
Het Amerikaanse blad „Los An
geles Times" meldt, dat te Lqs An
geles een comité is opgericht, dat
actie zal voeren voor de candidaat-
stelling van de leider der oppositie
tegen Truman's buitenlandse poli
tiek, Henry Wallace, voor de pre
sidentsverkiezingen. Volgens het
blad is het comité opgericht met
medeweten en goedkeuring van
Wallace zelf.