De Goudse glazen stralen weer Romantiek verdrongen door nuchtere zakelijkheid DRIJVENDE EILANDEN; die werkelijkheid wordt een droom St. Catharina Gasthuis thans gemeentemuseum Berlijn eet distels en vindt ze lekker Waar in Vreeswijk Huize De Wiers" stond verrijst fabrieksgebouw Familie - lief en - leed Plannen stuitten vroeger af op Japans protest Doidende straal uitgevonden Zaterdag 28 Juni 19471 3 Dirck Crabeths eerste werkstuk viert feest. Zeshonderd vijf s.i zeventig- jaar geleden, in 1272 liet Floris V een gezegeld pa pier schrijven, waarbij aan de poor ters der stad een soort zelfbestuur werd verleend. Het stuk zelf is vwdwencn, maar een Utrechts 'ti- schrift ervan ligt met vele apderc, hanst even eerbiedwaardige docu- •rmuten in een vitrine uitgestald in he' pas geopende Goudse Museum. Dt.ar komt men ook de kunstige h vidtekeningen tegen van Prins Willem van Oranje, en de dichter Coornhert, beide predikers van een verdraagzaamheid, die, zegt men maar wie gelooft het altijd? een der beste eigenschappen is gewor den van ons volk, en die, naar'het schijnt, in Gouda iets meer vasten voet hoeft gekregen dan elders. Hft oudste stuk is een charter van graaf Willem III uit 1311. De inkt heeft het uitgehouden, maar men moet wel iets meer nog dan gezonde ogen hebben om dit in el kaar gevlochten schrift te kunnen ontcijferen. Zelfs het document uit 1502 met zijn zwierige staartlctters, een beslissing van Phillns de Schoo- ne over de tweede vrije paarden markt St. Bureaucratius had toen voor een eenvoudige zaak ook al heel wat woorden nodig! laat laat zich moeilijk meer spellen. DE CRABETH's P)E politiek van de democratl- sche(?) Floris is er dus oor zaak van, dat Gouda thans feest viert, dat de jeugd zich voor de sierlijke étalages'Verdringt en dat meer bezoekers dan gewoonlijk zich de „Crabeth's" herinneren neen, niet de koekjes, die heetten trou wens: ..Crabcthjes" maar de makers van de kleurige, stoutmoe dig gecomponeerde ramen in de 123 Meter lange Sint Jan. Niet alle 31 ramen tet men de hoge koor- vensters er bij dan nog meer zijn van de hand van do gebroeders Cra- beth: Dirck en Wouter. Niet alle' ramen zijn even goed, maar in het algemeen hebben deze gebroeders de beste gemaakt, en zij beiden wa ren Gouwenaars: de stad Gouda is dus terecht trots op deze twee zo nen (trotser waarschijnlijk dan de Goudenaren uit de 16e eeuw), al is het niet onwaarschijnlijk dat hun vader uit Frankrijk stamt, en al maakt dc moderne kunsthistorie het wel duideliik dat hun schone kunst hier te lande niet alleen stond. Naast Gouda moeten Haar lem en Den Haag. zomede enkele andere plaatsen een vriiwel even rijke bloei aan glasschilderkunst hebben gekend, maar deze produc ten zijn vrijwel alle verloren ge gaan. Gouda had het geluk de meeste ramen te mogen behouden. Intussen zonder kleerscheuren heeft de Tijd ze niet overgeleverd. NATUURRAMPEN "T)E ramen hebben hun ontstaan aan een natuurramp te danken de kerk werd in 1552 door een ..horriblle onweer en tempeest van hagel, windt, blixcm, donderslag en sehatering in de lucht met regen zo zwaar getroffen, dat alle ven sters nieuw beglaasd moesten wor den. Ze zijn ook in later tijd wel eens harder gestriemd dan het breekbare materiaal kon verdra gen. Utrecht herinnert zich nog de befaamde orkaan van 1671, toen het schip van do Dom tot ruines verviel, diezelfde orkaan heeft ook de Noordelijke ramen in Gouda ernstig geteisterd waardoor in ver schillende composities andere han den bezig zijn geweest. In de 18e en 19e eeuw, waren de restaura teurs niet altijd even bekwaam en tenslotte heeft ook de jongste res tauratie van ir. Schouten, ondanks de piëteit waarmee zij is uitgevoerd vat gegeven tot kritiek. Maar dit alles neemt niet weg, dat de Goudse venstergalerii een weelde van kleur effecten vertoont, die de gewijde, koele stilte onder de hoge gewelven met een stoet van tintelende klan ken omspeelt. Ik zei al: niet alle taferelen zijn even mooi. De Cra beth's maakten vaak composities waarop het een en ander viel af te dingen, ondanks de grote vlucht van hun gedachten; de anderen die beter componeerden waren minder vindingrbk in de kleur en jn dc dé tails; cn allen schotte het aan psychologische dramatiek, aan die pere mystische bezinning opera- gebaaj en druk beweeg moesten dit verlies vergoeden maar toch: voor de massa is hier niet meer of minder dan een wonder verrezen, een visioen van schoonheid, gelijk waardig bijna aan Rembrandt's Nachtwacht cn aan het mirakel der Franse tapijtkunst... En de kunst historici als prof. Van Gelder spre ken, ietwat skeptischer, maar toch niet zonder eerbied van de „Parmi- giancskc spankracht en blijmoedige durf dezer Goudse manieristen." BANDEN MET UTRECHT TJET mag Utrecht tot voldoening 1 1 strekken, dat het ook op posi tieve wijze heeft bijgedragen tot dit Goudse glasfenomeen. Meer dan één raam is door Utrechtse hand geschonken en een van de- voor stellingen uit dc tweede, protes tantse. periode is door een Utrechts schilder Joh. Wtcwacll ontworpen. Daartegenover .4t^at, dat Dirck van Zijl, een Utrechts glasmaker, die indertijd als uitvoerder van enkele ramen te boek stond, thans door de kunsthistorici is geschrapt. Ook heden ten dage ziin er artis tieke relaties tussen beide steden. Op de wel erg vlakke daklijst van het Goudse station zijn enige plas tische versieringen aangebracht, die inderdaad verrijkingen zyn. De maker van dit beeldhouw werk is de Utrechter Jo Uiterwaal. Uit de archieven koiyien nog tel kens nieuwe vondsten te voorschijn, die een ander licht werpen op het ontstaan en de historie van deze ramen. De jongste „onderduik-pe- riodc", toen de glazen stuk voor stuk zijn weggenomen, pm in 1916, van Mei tot December, weer scherf je voor scherfje opnieuw te woi'dcn aangebracht enkele blessures konden daarbij niet uitblijven heeft een hernieuwd innig contact mogelijk gemaakt. Zijn do hoge koorvensters daarbij ook uit hun ..harnas" gelicht geweest, dan is het broodnodige onderzoek bier wellicht nog tot resultaten geko men die tot dusver volkomen on bereikbaar" waren... NIEUW MUSEUM GOUDA is ook een nieuw mu seum rijker geworden. Het St. Catharina Gasthuis aan dc Oostha ven, een gebouw uit 1665, een pret tige klassicistischc gevel in bak steen. met pilasters, die over de ge lige hoogte van het bouwwerk doorlopen, is inwendig geheel ver bouwd. Het z.g. Ruim eertijds bestemd voor besmettelijke ziekten is thans schutterszaal geworden, met stukken o.a. Van Ketel, Bol en Crabeth Jr. Dirck Crabcth moet al vroeg van Ketel, in Gouda geboren, gezegd hebben: „Dit wil een van de honderd worden, die tot volcomen- heit comen." Verder is cr een aaneengescha kelde reeks stijlkamers met mooi licht cn sierlijke interieurs, zii 't dat de blanke wanden alle gelijk zijn, terwijl ook de vloerbedekking nog op een juiste stijloplossing wacht. Er zijn oude schilderijen van bekende meesters als P. Pic- tersz, Engebrechts. v. Oostsanon. er is fraai zilver, fonkelend giswerk, oen enkel oud stuk sculptuur en in de rechthoekige Aula is uit „Her wonnen Kunstbezit" een cynpositie van Hollandse schilderijen inge richt. De kop van een oud man door Rembrandt en het portret cioor Frans Hals, deftiger dan gewoonlijk en daardoor ver want aan Terborch. vormen een waardig pièce de milieu. Er is van het Museum uit verband met de, St. Jan en op een schilderachtig Binnenhof vindt men oude gevel stenen. Kortom: het Museum, hoewel be perkt. is een aanwinst voor de stad cn een welkome'pleisterpiaats voor de bezoeker. C.A.S. Goedkoop eten is het in elk geval nel De Berlijpers eten thaos molsla, «laatjes van distels, brandnetels en andere wilde planten, die een dagelijks voorkomend onderdeel van hun menu zijn geworden, cn zij vinden ze nog lekker ook. Je hoeft alleen maar een wandeling naar de bossen tc maken, zeggen ze, en verder heb je niets anders nodig dan een pan, om ze te men gen cn een levendige fantasie. Deskundige distelsla-ctcrs be weren, dat dit «laatje met ere de plaats kan innemen van de ge wone sla en zij prijzen het even geestdriftig als de amateurs, die geen verstand hebben van de eigenaardigheden van de distel, er op vloeken. De bovenste delen van de distel moeten -minstens 40 minuten ko ken, aldus de distelenlhousiasten. Na het koken moet de zaak door een vleesmolen worden gedraald en dan koud worden opgediend. Wil men het allerfijnste berei ken, dan moet men verschillende wilde planten met elkaar men gen. Een der sla-mixers beschreef de sla'zijner dromen als volgt: „Eerst neem ik wat«pringkruid, dat hier overal in tuinen en Op weiden groeit. Dit doe ik in kokend wa ter en voeg er dan drie rhabar- berbladeren, een handvol eiken bladeren cn een klein bosje beek- bunge-, vlier- of acacia-bladeren aan toe. Na-dit alles vijf minuten op een laag vuur te hebben go- roerd, doe ik er een of ander har tig kruid zoalö pepermunt, ca- mille of duizendblad bij. Dit mengsel kook in nog tien minu ten, voeg een snuifje zout toe _vooral niet meer dan een snuifje en draai de hele boel door do vleesraolgn. Dan gaat het in een saladeschaal. Een druppel azijn er bij\ en je hebt de fijnste Nach- kriegssalat van Duitsland." Een Berlijn^ blad heeft aan deze verrijking van het Duitse mennu een artikel gewijd en zijn lezers opgewekt, terug te gaan tot dc natuur en hun disteltjes te plukken waar ze maar groeien. „Wie zijn groenten in bossen en velden haalt" aldus het blad „hoeft niet in de rij te staan" en het voegt er ter nadere overwe ging aan toe: „bovendien spaart hij een hoop geld." Het eerste glas, dat de Goudse Kerk na dc ramp van 1552 kwam te sieren, was een geschenk van dc toenmalige Bisschop van Utrecht. George van Egmond. Dirck Crabeth maakte hiermee rijn eerste grote werkstuk (1555) voor de St Jan, dat ook een ereplaats kreeg: in het koor, in de lengte-as der kerk, boven het hoofda'taar Het raam gaf dan ook een voorstelling van dc Doop van Christus In de Jordaan, het deel. dat wij hier reproduceren is het centrale moment der voorstelling. D; H. Geest daalt in de vorm van een duif neer op het hoofd van de geknielde Jezusgcslalle. Th R heeft daar in Vreeswijk aan het kanaal, aan de overkant van •*-*' de Handelskade een mooi, oud adellek huis gestaan. „De Wiers" Van alles wat er in die gemeente aan vroegere adellijke en patrici sche glorie herinnerde was tot voor kort dit voorname gebotiw het enige overgeblevene. Het schamele restant, een verwaarloosd ske let, waarin de ramen de holle donkere^ogkassen vormden, is on langs afgebroken. Het voldeed zelfs niet meer als magazijnruimte en werkplaats aan de tegenwoordige bezitter, dc firma Gebr. Van Zutphcn, een scheepswerf en machinefabriek waar sleepboten en andere binnenvaartschepen worden gerepareerd. Op de plaats ^Vaar eens de monumentale trots van Vreeswijk stond, is thans, op dc oude fundamenten, een nieuw, nuchter maar zeer doeltreffend fabrieksgebouw verrezen. In Vreeswijk is men niet sentimenteel. Het mooie laat zeventiende ecuwsc huis is bijkans vergeten Het leven gaat verder. Toch wil men, sentimenteel of niet, wel eens de gedachten terug richten en laten verwijlen bii wat was. Daar aan de Vaartse Rijn is het eenmaal goed geweest voor welgesteld^ lieden, die niet op een paar florijnen behoefden tc kijken. Hoewel „De Wiers" vertegenwoor digde zeker niet alleen „pais en vrêe". -Een klein familiedrama vormt immers het begin van alles \v%t er van de Wiers bekend is geworden. Dc archieven gaan niet verder terug dan 1656 en toen behoorde het goed aan Wilem Ploos van Amstel, heer van Langesteyn, Wil- liscop en Cortheesvvyck en zjjn echtgenote, Maria van Gemert. Dat blijkt n.l. uit een testament, dat zij in dat jaar lieten opmaken, waarin zij hun dóchter, joffr. Isabella Clara tot enige erfgename ver klaarden, Edoch cr was ten aan zien van het landgoed een eigen aardige clausule in dat testament. Isabella had nl. een oogje op haar neef Engelbert, heer van Guntér- stcijn en Thienhovcn, hetgeen niet naar de zin was van de oudelui. Dat lieten zij duidelijk blijken in hun testament. Er staat woordelijk: „Doch alsoo men dagelijcx be- vint dat verscheydcn kinderen buyten wille endc consent van here ouders haer ten houwelyck begeven met persoonen daer toe dc ouders niet genegen zijn, soo hebben wij wei expressclyck ge- ordonneert ende gewllt, als wij ordonnoeren ende willen by de- sen, indien ons voors dochter (dat Godt verhoeden wil) haar t'eniger tyt ten houwelyck quame te begeven mot jr. Engelbert, Ploos van Amstel, heere van Edward r. Armstrong staat op het punt de stoffige fles whisky te ontkurken, welke sinds 20 jaar alle mogelijke omzwervingen ojf zijn schrijfbureau h'ceft gemaakt. Zeker had hij«niet gedacht, zoveel jaren daarmee tc moeteit wachten! Het was in 1924: x\rmstrong was chef bij do dienst yan mecha nische onderzoekingen op de be kende fabrieken vaxj Du Pont de Nemours, toen hij liet, "Jee k*eeg, dat het centrale thema van zijn leven zou worden. Hij diende on middellijk zijn ont6lig in om zich geheel tc kunnen geven aan de verwezenlijking van zijn plan: bet kunstmatige eiland. Vervolgens schafle hij zich een uitstekende fles whisky op de zwarte markt" aan het was nog in do dagen dei* drooglegging en legde een eed af, deze fles niet tc openen alvorens zijn taak Een zeer euggestieve tekening 'vatf Armstrongs plan voor een drijvend eiland (vliegveld). tct een goed einde was gebracht. In zijp jeugd wa6 Armstrong een groot bewonderaar van Jules Vernc geweest, wiens lectuur hij verslond. Maar in tegenstelling met de beroemde Franse roman schrijver is Armstrong niet enkel een geniale dromer. Ontelbare plannen verwerkelijkte hij reeds en daaraan had hij dan ook de belangrijke po6t te danken, die hem in do reusachtige onderne ming Du Pontwverd toevertrouwd. Het is aan hem dat men o.a. de voornaamste verbeteringen te danken heeft van de boortorens der petroleum. Maar zijn grootste denkbeeld is het drijvende eiland. Want het mag dan waar zijn, dat de tech nische voorwaarden van de lucht vaart een verbluffend snelle ont wikkeling hebben doorgemaakt, één economische kant van dit pro bleem blijft toch altijd bestaan: „Het is winstgevende stukgoede ren of passagiers te vervoeren, dan de brandstof, benodigd voor de vlucht!" Ilct plan, in 1924 door Arm strong voorgesteld, had in de meest uiteenlopende kringen on middellijk groot succes. De inge nieur ontving felicitatie- en aan- moedigingsbrieven van Kipling, Sir John Biles, de bekende En gelse schcepvaartingcnicur, de filmster Gloria Swanson cn van de beroemde Franse vlieger en fabrikant Louis Blériot, welke laatste zelfs vertegenwoordiger en directeur voor Frankj-ijk werd van de „Maatschapp'jj van Drij vende Eilanden", welke Arm strong stichtte. Het enthousiasme .was op zijn hoogtepunt. Het drijven de eiland zou de verbindings- brug worden tussen de ver- schillendo werelddelen, ten spijt van de allergrootste \ve- reldzeeèn. Men zou er de At lantische Oceaan en de Stille Zuidzee mee besfrooicn! Ge lijk het echter in het leven zo vaak gaat, alles liep anders dan men zich had voorgesteld. Men deed namelijk niets om te geraken tot de practische verwezenlijking van het stout moedige x>lan. Japan verontrust VERONTRUST door krantenar tikelen, brachten de Japan ners via hun arafoasadcur in Was hington ter kennis, dat zij het ter hand nemen van de houw van dergelijke eilanden zouden be schouwen als een onvriendelijke daad tegenover Japan... Hierop weigerde het Amerikaanse minis terie vary Openbare Werken zijn goedkeuring aan het plan tc ge ven. In 1936, werd de kwestie door tussenkomst van president Roose velt weer ter hand genomen, die verschillende malen persoonlijk de zaak met Armstrong had be sproken. Ten overstaan van een speciale commissio ontvouwde Armstrong zijn plan. Deze poging stuitte af *op het verweer van do vliegtiiigfabrikanten en van Char les Lindbergh. De fabrikanten vreesden, dat dc drijvende eilan den een belemmering zouden vor men voor de ontwikkeling van de toestellen met grote actie-radius. Het is zeker curieus om vast <e stellen, dat dezelfde Lind bergh, toen hij enige maan den later een warm pleidooi hield voor de aanleg van een groot aantal viicgvclden in de Verenigde Staten, rustig ver klaarde, dat de toestellen na tuurlijk best het land konden overvliegen zonder tussenlan ding-te maken, maar dat het toch voordeliger was stuk goederen tc. vervoeren dan brandstof! En juist dat is het meest doorslaande argument .van Armstrong, i Het idee is bijna een kwart i eeuw oud, maar thans staat de i verwezenlijking van Edward R. j Armstrong's plannen dan toch eindelijk voor de deur: het kunstmatige eiland, midden In de wereldzeccn, waar schip en vliegtuig kunnen hunkeren. Opti-'\ misten sprekch reeds van ver- dubbelde winstmarges voor de luchtvaartmaatschappijen. Wat de Amerikaanse Lucht- vaartmij. betreft, deze kwam langs indirecte weg Armstrong een aanbod doen van een mil- Hoen dollars om het exclusieve bezit van zijn patenten te verkrij gen. Proeven met maquettes PEARL HARBOUR bracht alles weer opnieuw ter tafel. In regeringskringen begreep men toen dat behaho hun zakelijke rol de drijvende eilanden een prachtig verdedigingewapen wa ren. Men gipg experimenteren met met maquettes, waarvan het resultaat was, dat binnenkort op de werkelijke breedte, maar voor lopig op eenkwart van de gepro jecteerde lengte, een drijvend ei land te water zal worden gelaten. Dit zal niet alleen de lucht vaart interesseren, maar ook het seinwezen en de aanboring van oliebronnen langs de kusten van de Stille Zuidzee. Immers, het drijvende eiland is 6tabiel, onver schillig hoe ■'dc atmospherische conditie is en hoe hevig de golf slag ook mag zijn. De drijvers liggen zo diep onder water, dat de bewegingen aan de oppervlak te van het water', ook al zijn dat de wildste golven, ze niet kunnen Lereiken. Theoretisch zakelijke stu dies hebben aangetoond, da^ een „kunst'-eiland tussen San Francisco ende Hawaii-eilan- den tot gevolg zal hebben, dat de winst op elke reis met 100 zal worden verhoogd. Daartegenover slaat dan een zéér klein tijdverlies voor het innemen van brandstof op het drijvende eiland. Zaken zijn zaken. En daarom zullen de drijvende eilanden ze ker „het daglicht aanschouwen". Guntersteyn etc.... dat sy in dien gevalle uvt onsc nae te laten goeueten aiiecnlycK nil hebben ac legittime portie...." enz. Het verhaal gaat nog verder in zeer oude spelling, maar het komt hierop neer. dat het landgoed be waard. beheerd, cn de opbrengst gekapitaliseerd moest worden ten behoeve van dc eventuele kinderen uit het niet gewenste huwelijk, tot dat de jongste daarvan twintig zou zyn. En toA trouwde ze met haar neef Laat nu die ondeugende joffrouw Isabella toch (in 1659) niet haar Engelbert trouwenZy kreeg drie londeren, die vermoedelijk nog wel een korte tyd op ,.Dc Wiers hebben gewoond. Erg gehecht waren zij overigens niet aan het landgoed, want zy verkochten het in 1697 aan Johan de Sandra, heer ter Oyen, wonende te Arasterdam, die er in totaal 14200 gulden voor betaalde. De heer de Sandra heeft er maar kgrt plezier van gehad; hij stierf in 1698 en in datzelfde jaar gingen de eigendomsrechten over op Mi- chiel Creagh. die er tenminste twintig jaar lang van heeft gepro fiteerd. Na hem betraden anderen het statige huis. Zo hebben er ge woond de fanulio van Wcstreencn, die het landgoed reeds belangiijk wisten te vergroten, vervolgens een mr. Wichcrs, die cr 48900 gulden H^t pe'rccel waartoe het mooie huii behoorde kwam in handen van een mynheer, die er zoals de vakternt luidt „aam was blijven hangen". Hy moest aan „xyn trek komen" en het de 600 zware bomen der prach tige oprijlaan vellen. Hetzelfde lot ondergingen 340O1 zware bomen in het om het huis gelegen fraaie plantsoen en ftos Het huls werd in 1807 tezamen met stal cn koetshuis, een tuin, een koepel, dc voortuin en een gedeelte water verkocht aan... dc Nederlandse stoómbrikettcn- fabriek tc Utrecht. Het is geen wonder dat een zo n prozaïsch be drijf in een oude deftigè patriciërs woning niet gedijen kon het ging reeds het jaar daarop failliet. De nieuwe eigenaren echter hebben zich om wat er van „De Wiers was overgebleven in het minst niet be kommerd. Weer en wind gevoegd bij hun achteloosheid waren in staat om interieur en exterieur van het eens zo waardige gebouw te doen verkommeren cn toen ten laatst© male- het werd aangeslagen kocht dc N.V. „de Keulse Vaart" het pand voor een koopje. De graóht was bijkans dichtgeslibd en werd ge dempt, de vijvers deels tot een haven vergraven en de koepel aan de Vaartse Rijn geslooptSic transit gloria niundiTenslotte vond er de scheepswerf een onder dak. Nu 'wordt daar opgericht op de degelijke fundamenten van de oude „Wiers" (muren van 80 cm dik) een nieuw pand een fabriek, dus strak cn zakelijk. Er voor in het ha ventje liggen romp aan romp de sleepboten te wachten op reparatie, tezamen met aken die links cn rchts er van gemeerd, liggen tegen de wal van de Vaartse Rijn. De werf Gebr. van Zutphcn zit volop ift het werk er is voor jaren genoeg. Ook hier veroorzaken pcrsonccl-gebrok en materiaalschaarste natuurlijk stagnatie. Waar eertijds heren van dit en van dat rondliepen in kuitbroeken en zijden kousen en dames in hoepel rokken zich elegant voortbewogen, waar dc rust slechts geaccentueerd werd door het luiden van dc huis bel, het snateren van ganzen en het j krassen van een pauw, lopen nu j mannen in overalls bedrijvig heen en weer, klinkt het geratel van dej stoorphamer en dc snerpende fluit van een sleepboot Brikettenfabriek in adellijke villa Maar met de luister van het scho ne buitengoed was het toen gedaan. Huize „De Wiers", was eens het waardige en*schone landgoed aan de - Vaartse Rijn te Vreeswijk en de trots van de streèk. Het bezit verwis selde in de loop der jaren vele malen van eigenaar, ten slotte werd het grondbezit, plantsoen en omliggende akkers en weiden, verkaveld en verkocht e/% kort gelec^n het fraaie huis gesloopt. voor betaalde. Na zyn overlijden werd het hele bezit gekocht door zijn jongere zuster mevrouw Brabcr- Wichers voor 65000- gulden. Dc vol gende eigenaar heette Cornelis Jacobus Cornel, een rentenier te Vreeswyk. die er 70400 gulden voor over had. Deze Cornel is een trouwe kerel geweest, want niet alleen dat hg tijdens zijn leven mevrouw Bra- ber-Wichers als rentmeester ge diend had. bij zyn overlijden bleek dat hij haar tweede dochter Jacque line Marie Braber al$ universeel erfgenaam had aangewezen. Dat was daarom zo verdienstelijk, om dat Jacqueline met de vermaarde ingenieur Frederik Willem Conrad was getrouwd en deze ingenieur zat op zwart zaad. Met één klap had de goede rentmeester daaraan een einde gemaakt, door hem in staat te stellen een gedeelte van het rijke landgoed te geide te maken. Niettemin moet de familie Conrad in de loop der jaren toch kans hebben gezien om de bc-zitting weer uit te breiden, want toen in 1878 het landgoed onder de hamer kwam en werd geveild in twaalf percelen bedroeg de opbrengst niet minder dan f 271.800. Twee Franse technici, Luc de Seguin en Guy Castelain, zouden erin geslaagd zijn door middel van hoogfrequente ultra-golven von 24 centimeter diertjes als muizen, en witte ratten te doden. De zender, die zij hiervoor ge bruiken heeft een sterkte van 10 a 200 watt* De. stralen der zender kunnen word'ii gericht op het gehele proefobject of een deel ervan, aldus het blad „Ce Ma- tin". „Dc dodende straal", zoals zij dpor de twee technici ge noemd wordt, werkt in op de ze- nunen of hef ruggemerg van de diertjes, u aarbij hun lichaams warmte abnormale afwijkingen gaat vertonen. Het is te hopen, aldus „Ce Matin",^dat de experimenten, die ook genomen kunnen worden op grotere proefkonijnen, al naar gelang van de sterkte van de zender, alleen maar binnen de muren van het laboratorium zul len worden verricht. Op de „hechte fundamenten" van wijlen Huize „De Wiers" slaat thans opgericht een fabrieksgebouw. Xuchtcrc zakelijkheid heeft de roman tiek van weleer verdrongen. TUINKALENDER ZATERDAG 2« JUXI. Weldra zullen iccer de bollen van de be kende Droogbloeier of Herfsttijloos verkrijgbaar zijn Haar botanische naam is Colchicum autumnale. Deze bol bezit de hoedanigheid, dat ze voor haar bloei niet in de aarde be hoeft te worden gezet en ook met behoeft te worden bevochtigd. Men zet de bol maar ergens op de ven sterbank of op een kast of andere plek in de kamer neer en aldaar, gaat ze dan vanzelf bloeien. In Au gustus cn September prijkt deze Droogbloeier met haar Ula-rose bloemen. Na de bloei gaat wen de bollen op een diepte van 8 a 10 cen timeter buiten in de tuin ui* planten- In het voorjaar gaarV'zich de blade ren ontwikkelen. In de nazomer, komt ze dan ook weer in de tuin tot bloei. S.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 3