Monster Frankenstein
Amerikaanse
Europese
visie op een
federatie
Fokker brengt een nieuwtje:
twee-motorige trainer
HET VRAAGSTUK VAN DE DUITSE
JEUGD-GESPREK MET EEN SS-ER
Radio-programma
Mary Shelley schiep:
Verveling in de
kerk
Verhaal is reeds
130 jaar oud
CTol QR A'CTÖKÉV
..HEr NIEUW HANDIG
1N5ECTENB0LKJE
Kleinere musea geen
pakhuizen!
De Franse boekband
Engels één-persoonstoestel
voor 5000 gulden
Italië kwam veel
te laat
EEN REISJE LANGS DE RIJN.
EEff
De oudere Heihebbers van griezelfilms herinneren zich maar al te wel
„Het monster Frankenstein naarin Boris Karloff onze haren te
berge deed rj|zen. Slechts weinigen onder ons weten dat. het „monster"
reeds 130 jaar oud is en dat zijn schepster niemand anders was dan d©
tweede vrouw van de beroemde Engelse dichter Sholiey.
en ik zag heoi wakker worden
omdat het afschuwelijke ding
aan z\jn sponde »nd en op
hem neerkeek met gele, wate
rige en peinzende ogen u
Zo vertelt Mary Sl.elley hoe zij er
toe kwam in „Frankenstein" de be
klemmende strijd tussen het door
het menselijk brein geschapen wan
gedrocht en zijn scheppe. te schilde
ren.
Merkwaardig: dii onnozele ver
haal van Mary Shelley heeft groter
bekendheid over de wereld gekro-
gen dan al het wer^ xan ^iaar °e"
nlrtle echtgenoot. Die bekendheid
kwam, toen de film zich meester
maakte dit verhaal.
En op „Frankenstein" volgden
talloze andere griezelfilms: „Het
spook van de opera", ,.t)r. Jékyll
and Mr. Hyde" enz.
Geestelijk Leven
HET Weekblad ..Trouw" vraagt
of het mogelijk ie zich in de
kerk te vervelen. „Wij veronder
stellen. dat het openbaar stellen
van defce vraag voor vijftig jaar
veler verontwaardiging zou heb
ben opgewekt". Want, zo schrijft
dit weekblad, dat waren toen van
•lie onderwerpen, waaróver het
niet behoorlijk was te spreken.
Thnnrt kan een onderwerp als dit
zondtr schroom aan de orde wor
den gesteld. Want die verveling
bestaat, „niet maar bij mensen,
die uit loutere gewoonte naar de
kerk gaan, maar ook bij hen. dtê
cr heen gaan niet eeb verwach
ting in het hart". Het blad vraagt
eon I zich af: hoe kan dat? Het blad
deze I haalt als antwoord daarop aatt
een artikel van prof. Van Hoik in
het Mfei-nurnihêr van „Theologie
011 Practijk", dat de oorzaak dé.
zèr verveling schuift op het fbjf,
clal krant, radio, volksuniversiteit
en andere vormen van het open
bare woord do moderne mens met
treffender uitingen van welspre
kendheid in aanraking hebben
gebracht rlan dat htl zich nog met
oen preek kan vergenoegen. Of
schoon de schrijver de betekenis
hiervan niet wij ondèrechattcn.
kan hij zich toch meer vinden in
hetgeen prof. Miskottc een aantal
jaren geleden eens schreef in
Ilomiletica", naar aanleiding
van een preek, die hem tor beoor
deling was toegezonden. Dat oor-
"cleél treft het „openbaar geheim,
vriil ouzo Eredienst, dat °ok de be
langstellenden de preek, in maar
al te veel gevallen, tocli eigenlijk
laten gebeuren". Prof. Miskötte
geeft de schuld hiervan aan pre
ken, „waarin het oen döbr het
ander gesubstitueerd wordt, tie
woordliii boompje-Verwisselen Spe
len, allee na korter of langer om
weg. weer en weer. op hetzclfdo
neerkomt". Prof Miskdtlfc wenst
de Vblwellhg te verdrijven met de
zuivere uitleg, zo. dat inplaats
van dat alle teksten eigenlijk
maar één tekst zijn, elke tekst
iets nieuws geeft en dat dö tek
sten samen boVon zichzelf uitwlj-
zeh naar de LÖgOfe zélf. door wel
ke alle dingen gemaakt zijn, die
komende in de wereld, een iege
lijk mens verlicht". De schrijver
in „Trouw" voegt er aan toe, dat
boven alles dé prediker zich be
wust moet zijn een boodschap te
brengen van God. Als hij zelf niet
gcgrejïuri is, moet Hij rich niet
verbazen, dat niemand gegrépen
wordt door wat hij te berde
brengt..
Shelley was als 22-jarige gehuwd
met de 16-jarige Harriet Westbrook,
die hem twee kinderen schonk. Drie
dagen na de trouwdag ontmoette
Shelley Mary Godwin met wie bij
hertrouwde, toon zijn eerste vrouw
zich uit verdriet had verdronken.
Het lot wilde, dat Shelley later dok
in do golven omkwam, bij een zeil
tocht in de haai van Spezia (1822).
Mary Shellëv heeft verteld, hoe
zij er toe kwam als jong meisje het
„Möhster Frankenstein" to cre
ëren. Zij was toen tijdehs de zomer-
vacantie in 1817 in Zwitserland, sa
men met Sneller en hord ByrOn. De
regelt dwong hen veelal thuis te zit
ten.
Om de tijd té verdrijven lazen zij
Veel, o m. enkele spookgeschiedenis
pen waartoe ook dë „Ontrouwe
minnaar" behoorde. Shelley dacht
wellicht aan zijn eerste vrouw, toen
hij /ijn afkeurend oordeel uitsprak
over deze geschiedenis van een
man. die zijn bruid meende te om
helzen. doch terecht kwam in r1é
armen van de ddót hem verlaten
vrouw. I.ofd Byron stëld. hierop
voor. dat zij allo drie een „ghoSt-
story" zouden schrijven
Toon de anderen daarmede
instemden hegrih Byroh meteen
aap ëcn verhaal, waarvan hij
een fragment in het slof van
zijn gedicht „Mdzeppa" inlaste.
Mary Shelley zocht lang naar een
onderwerp, 's Nachts kon zij Ie
slaap niet Vattèh. „Inééns zag ik"
zo vertelt zij zelf in enigszins pathe
tisch Engels, „een bleke student
neerknielen naast hel ding dat hij
ontworpen had: liet spookbeeld van
eén mens lag Uitgestrekt er
machtige machine poogde
spookgestalte tot leven t brengen
Tenslotte lukte dat. Schrikwekkend
is hef wat ik, half wakend en dro
mend. zag gebeuren. Ei. ik zag ook.
hoe do schepper van dit levende
monster door twijfel werd bezield,
geneigd scheen weg te vluchten,
weg van het vreselijke werk, dat
zi'm ogeiii handen en hersens had
den 'gos-lnpcn.
..Ik 7Üg in zijn ogen dé wens
oplichtbii. dat d t ding, door
lieni op zo onvolmaakte wijzo
beziel, .veer in dode stof zoü
verzinken, dat hij zou willen in
slapen niet het geloof dat de
stilte tan liét graf voor altijd
liet kortstondig bestaan van het
afschuwelijke lichaam, dat hij
als de wieg van het levéit had
aaugezien. zou vernietigen. Ik
zag hem Inslapen, de man, die
mcondè over de wereld té tri
omferen, dooi zijn se' Cpping,
Als een gruwelijk schrikbeeld sloop
Boris Karloff als „Monster van Fran
kenstein" over het witte doék, liet
onze haren te berge rijzén én joeg
koude rittingen langs onze koortsige
ruggen.
Tussen Sluis en Delfzijl
Vijfhonderd jonge Denen, leerlin
gen van Middelbare scholen, komen
Maandag naar ons land voor eén 14-
daagS bëzoêk.
,f 47.785 gewetensgeld ontving de
minister van Firianciëh.
Vijftigste autorit liaar Praag maakt
J. de Wit Uit Oegstgeest, chauffeur
bij een vervoersbedrijf.
Telefoonverbinding van Batavia en
Ver. Staten is in gebruik genomen,
niet met ons land. gelijk wij ver
meldden. Die kwam reeds op 21 Oc
tober '46 tot stahd.
Dr. Tollenaar, dlfectëur van dier
gaarde „Blijdorp" te Rotterdam,
gaat met pensioen.
Bij botsing tussen vrachtwagen en
motorrijwiel op Sloterdijk te Am
sterdam is motorrijder hoogst ern
stig gewond.
Zesjarig jongetje uit Govert
Flinckstraat te Amsterdam Is in
Atnstel verdronken.
Drie fllm9 over Neêrlands weder
opbouw zijn door ministerie nage
synchroniseerd in Esperanto voor
vertoning in Zwitserland, V.S. en
andere landen.
Consul-generaal uit Singapore, de
heer VigeVeno, repatrieerde en is
aangesteld op politieke afd. mini
sterie Buitenl. Zaken. 1
BcIlamy-VerttilRlng houdt Zondag
20 Jüli ih Den Haag een interna
tionale bijeenkomst.
Velerlei geknoei hebben ambtena
ren van Centrale Dienst voor eco
nomische controle geconstateerd.
Clandestien geleverd: 98.000 L. don
kere olie. 455.000 L. petroleum en
95000 kg nieuwe en oude metalen.
Prijs van elcctrische artikelen
fnoet in het vervolg in metalen delen
worden geslagen, evenals codenum
mer.
rVERWiE.
M W
LST£AJS1 ACTIE- f\
A-VM BuuRMAM
van "2. hooi zec.t'
Hu 2ie.TEb.2oUfT.
AVN 8uuRfAAN
vAN 3 se_is»T -
ziet E.R. zo Uit;
M'N BUUR MAM
v/a^m B&MEUieJM 7pr,r:
-/V
Wl-i Z.IE-T e.B.'Z-O UIT.'
M'm Buurman
van links-onder^
ze&t i
VN
It ril Zjêt eA.-zo vjUT",
TOE-M heb iK't
ÖPgëttocHT I CS
PAcr.tj n?Aio^
Dividend over het boekjaar Mei
'4531 December '46 voor gewone en
cumulatief preferente aandelen der
n.v. Philips gloeilampen fabrieken
is vastgesteld op 6 per jaar.
ÏJE musea en de oudheidskamers
*~^in dc kleine provlnclè-steden
genieten, helaas maar al te recht, de
reputatie van onoverzichtelijke stof
nesten te zijn. Ook in Frankrijk was
dat zo. maar na de oorlog is'daarin
in verschillende plaatsen verande
ring gekomen. Waren het eerst
muffe stapelplaatsen van alles ett
nog wat. nu drong ook daar een
frisse geest door. Overal gingen
jonge mensen aan het werk, die
onderling wedijverden in energie
en daarbij in nauwe samenwerking
stonden met dc algemene leiding
der musea. Jadwiga Vuyk vertelt
van enkele resultaten in het maand
schrift Apollo, waarvan al weer
twee nummers voor ons liggen. Er
wordeh daar soms gewaagde expe
rimenten gedaan. Zo bijvoorbeeld in
Dijon waar men het heeft gewaagd
in de zaal met beeldhouwwerken
gekleurde reflectoren in te schake
len. Deze bijdrage geeft de redactie
aanleiding tot een verzuchting over
de toestand in ons eigen land, waar
men een fijne neus moet hebben, om
tussen al de onnoemelijke rommel
die enkele stukken te vinden die
het bestaan van zulk een muséum
rechtvaardigen. En dat deze door
onkunde en onverschilligheid dan
niet reeds nu ten onder zijn ge
gaan. ligt enkel en alleen aan de
soliditeit van hun maaksel...." En
als voorbeeld van deze verwaarlo
zing wórdt clan meegedeeld „hoe in
één der kleine musea in een kamer
met enige prachtige 17de eeutvse
stukken een gothisch hartddockeri-
rekje (weet gij hoe zeldzaam zo iets
is?) doodrustig tot étdgèretje is
vermaakt, ter plaatsing van enige
volmaakt tiendc-rangs vaasjes van
Chinees blauw."
Jean Adhetnar vestigt opnieuw
aandacht op de betekenis van Jules
Hardouin-Mansart, architect van
Lodewijk XIV.
De redactie herdenkt wat F. V.
Toussaint van Boelaert voor Apollo
heeft betekend. Het was aan hem
té danken dat Vlaamse dichters en
prozaschrijvers van verschillende
generaties zo verdienstelijk bijdra
gen voor het maandblad hebben
afgestaan. Zijn laatste stuk proza,
een zeer origineel verhaal Salome,
zal binnenkort in Apollo worden
gepubliceerd. Verder zijn er o.m.
bijdragen van Joh. Tielrooy (Lite
raire ci'ltlek en humanisme): dr. W.
C. Braat (Over kunst ën Imitatie 111
de architectuur) en G. Kazemier
(P. Col-ri. Hooft dc minnedichter.)
Europa's essentie
TN het keerpunt pleit Reginald
D. Lang voor oen Europese fede
ratie. Eerst gaat hij na wat het es
sentiële van Europa is. Dit essen
tiële is z. i. een eenheid in verschei
denheid. Vandaar dat én een een
heid, die verwordt tot strakke een
vormigheid. èn een verscheidenheid,
die leidt tot chaos de vernietiging
van de idee Europa met zich mede
brengt. Een Europese federatie zou
naar Langs mchlng dc volkën moe
ten omvatten, wier cultüuf onmis-
In de Bibliothèque Nationale te
Parijs wordt deze zomer een voor
bibhophielen en eigenlijk voor alle
minnaars van het boek. eeh zeer in
teressante tentoonstelling gehouden
van originele boekbanden. De ge
schiedenis van de kunstboekbinderij
in de laatste tich eeuwen is in hoofd
taak de geschiedenis van de Franse
Boekdrukkunst, wijl de omringende
„inden, ook Duitsland en Engeland
voor hun composities telkens weer
gekeken hebben wat Parijs te zien
gaf. terwijl de Franse banden zich
bij voortduring hernieuwden door
toepassing van nieuwe materialen,
nieuwe kleuren, nieutvé versieringen.
In vogelvlucht zijri proeven vtm alle
hoogtepunten uit de bindkunst-ge
schiedenis op de tehtooristellihg te
bewonderen. De catalogus zelf
eert hlOoi stuk wetk geeft ook een
treffehde indruk Van het werk van
eed zestaj rnodêrhe meesters.
kenbaar Europees is, cn wier voor
naamste belangen ophet Europese
continent liggen. In een dergelijke
federatie zou het „Duitse probleem"
er niet langer een zijn van machts
verdeling tussen de staten; opge
vangen In een Europese organisatie,
zouden de belangen van de Duit
sers, die samenvallen met die van
andere Europeanen. In de plaats
treden van 't belang dat Duitsland
zag in de tegenstelling tot andere
stèiten. Rusland zou, volgens Lang,
niet tot een Europese federatie moe
ten behoren
Na er op te hebben gewezen, dat
een waarlijk federalisme patriottis
me insluit het houdt het onder
contróle, niet door de soüverèiniteit
van dë staten in zekere mate te ver
minderen iets, wat onmogelijk Is
maar door de n&tiohale staten in
te voegen in een transnationale or
ganisatie besluit Lang Zijn arti
kel, dat een Amerikaanse visie op
het vraagstuk geeft, als volgt:
„In een federatie zal Europa zijn
autonomie weer herwinnen, zijn
volkeren nieuwe kracht geven, en
zijn beschaving herstellen. Een
verenigd Europa zal het symbool
zijn van een idee; een federalis
tisch Europa zal deze Idee ge
trouwelijk weergeven, en Europa,
verenigd en federalistisch, zal niet
langer onheilspellend rondwaten
in onwerkelijke wereldbeelden."
Van de overige bijdragen noemen
we: Begripsverwarringen omtrent
het personalisme (Emmanuel Moü-
niet); Verval der Europese socidal-
democratie (dr. H. Brugmans) en
Een kwarteeuw Russische film (R.
Wielek.)
Een grote maquette op de tentoonstelling Rotterdam Straksin het
Booymahs-niuséum toont hoe de Coölslngel, Rotterdams boulevard, et-
volgens de herziene plannen fan Ir. C; van Trêa en zijn medewerkers
uit zal zien.
Derde luclitvadrtsaloti te Brussel
(Speciale berichtgeving)
In Brussel wordt in het Palais du Cinqüantenaire de derde internatio
nale luchtvaarttentoonstelling gehouden. België is vertegenwoordigd door
de Sabena en de Belgische luchtmacht. Het buitenland heeft zich hiet
onbetuigd gelaten, er zijn stands van Engeland, Frankrijk, Tsjècho-SIo-
wakijë, Denemarken en Nederland.
Italië heeft ook een flinke ruimte
gereserveerddoch de Italiaanse
zending kwam niet op tjjd blhnén.
Amerika is ook aanwezig doch de
inzendingen zijn gedaan door Bel
gische importeurs zodat van een
directe Amerikaanse deelname niet
gesproken kan worden.
De tentoonstelling draagt over
wegend het karakter van een
expositie voor sporttoeStellen
én machines voor luchttoérlsttle.
El' zijh een dozijft vliegtuigen
uit de kleinere klaëse te zien
zoals de Amerikaanse Aeronca,
Ndvion, Cèssrta eh Ercöupc.
Vooral de Ercoiipé zal aandacht
trekken. Het is een mooi toestelle
tje van geheel metalen constructie
met als bijzonderheid dat het voe-
tenstuur ontbreekt. Dc wetking
van dë richtingsroeren is gekop
peld aan de bediening vah de rol-
roeren.
Tsjechen cn Britten
Dc Tsjechen hebben een grote
stand waarin, naast de Walter
motoren, te bezichtigen Z.ijh de
SokoJe dc Zlin, de Prpgd-haby èn
een groot aantal modellen. De Brit
ten liehlèh twee stands voor hun
rekening, Ih de eerste twéé sport-
toestellen: de Tipsy Bêlfalr en dë
Tipsy Junior, in "dé tweede eelt
modél op Waté grootte vah dc Cün-
lifffe Oweh COncordia.
De Tipsy Junior ls een attrac
tie van deze salon want deze
kleine eenzitter, Uitgerust met
een Walter Mikron nlotor van
40 pk wordt aangeboden voor
85.000 B. fres of ongev. 5000
guldéh.
De Concordia is een tienpersoons
verkeersvliegtuig uit de midden
klasse, uitstékend geschikt voor
aanvoerlijnen. Het prototype heeft
kortelings met succes in Engeland
proefgëvlogen.
De Frftnscn brengen een twee
persoons sporlvllegtulg van de S. N.
du Cciltre uitgerust met èeh Math is
motor van 65 pk. Rateau laat een
zeer interessante straalmotor type
SRA-I zien (stuwkracht 120Ö kg.)
Denemarken ls voor het
eerst voor het voetlhlit gekomen
met een aardig sportkistje van
orthodoxe opvatting type KZ-VII
voor vier persotien en uitgerust met
een Cohtlnental motor Van 125 pk.
Prijs 33.000 Deense Kronen. Het is
een product van de Skandinavisk
Aero Industri A. S. in Kopenhagen.
Wat Fokker laat zien
Ons eigen land is aanwezig
met eeh stand van Fdkker-Dlé-
pen. Fokker* brengt als rtiéUW-
tje een model van de S-13 trai
ner uitgerust met iwte motoren
van BUI pk cn HësUfiih Voor op
leiding van navigatdts, bom
menwerpers, boordschutters,
radiötelcgraflsteh en waarne
mers voor het opdoen vah er-
(Van onze speciale verslaggever)
In Ruhrort héb ik een lekker
glaasje bièr gedronken in het pas-
geopehde z.gn. Missiehuis. Dat is
een soort Cadiclub voor Nederlan
ders. door een Nederlandse lèvens-
middelenfirma op tollw gezet, waar
de schippers hun bonnen kunnen in
wisselen en een tehuis vinden met
een strijkje en ëen dansvloer, waar
op geen Duitser of -se een voet mag
zetten. Zo zijn cr enkele huizen in
plaatsen langs de Rijn. waar deze
firma het zij gezegd alles in
het werk stelt om de ravitaillering
van Nederlanders ih stand te houden.
Men betaalt er met z.g.n. missiegeld,
dat aan de grens verkrijgbaar is.
Natutmlijk wordt er door de Ne
derlanders een beetje gekankerd èn
dat gold ditmaal speciaal de vér
strekking vah sigaren. Maar binnen
kort hoopt men deze bij de Voedsel
pakketten te verstrekken.
De nacht in Duitsland is trooste
loos. Vrijwel alle straten zijn donker,
behalve die. waarop het geallieerde
verkeer zijn weg zoekt Men moét
nl. kolen besparen en uit de brokken
van huizen straalt geen licht, omdat
nog overal de venstergaten geblin
deerd zijn. £en buitenlander die zijn
weg lahgs het puin zoekt, overvalt
êen mistroostigheid, die zelfs hiét
door hot jengelend orgel van de ker
mis Wórdt verjaagd.
Naamsverandering en
humor
Een jonge Duitser, de enige die
me terloops bekende in de Hitler-
jeugd te hebben gezeten, wat ik
trouwens kon zien aan zijn zwarte
korte broek, hielp me op het goede
pad én lüthtte zijn hulhor nog door
to zeggen, dat ik via die-eii-dië-straat
op de Adolf Hitlérplatz zou komen
Toen Ik bij die naaitt de wenkbratt-
Wen omhoog trok. slöeg hij zich té
gen het voorhoofd en bedacht zich:
Ach wie heiszt er jetzt Ah ja.
Graf Adolfplatz. cn in een adem
daarop- De Engelsen hebben .der
Adoif" tot graaf bevorderd, omdat
het hem zo ..wunderbar" gelukt is
Duitsland kapot tè maketi.
Zo Zijn allé hamén uit de Nazi-
periode vervangen door menselijker
klanken, al Weet nog niet iédere
Duitser hoe het eigenlijk nu heet
Leuk is het, als men soms wat mij
twéé maal overkwam in eén café
zit en op het bestek een hakenkruis-
je aantreft. Tóeh ik daar een keer
op WêéS antwoordde de waard, dat
hij dat alleen hongerige gasten gaf:
dan hadden ze al gegeten en gedron
ken zeer voordelig by de schrale
rantsoenering.
Overigens zijn dit de enigé mopjes,
die ik vernam. Men heeft geen lust
tot „tappen". ZelfS de galgenhumor
ontbreekt. Waar onze donkere dagen
zo rijk aan waren en men heeft niet
de Jnoed over dé Engelsen een
„Spasz" te verkopen, omdat de angst
voor het „verlinken" er nog inzit.
Geestelijk is Duitslahd aan de Rijn
al even dor. Op cultureel gebied
presteert het nog weinig. De animo
tot dansen en alle sléchte ontspan
ning daarna is schrikbarend. Goede
muziek èn goede lectuur vindt nog
geen weerklank. De „Büchereien"
waar ik ter informatie eens binnen
liep, boden weinig aantrekkelijks.
Veel brochures over democratie en
aanverwante zaken, maar weinig ge
nietbaars voor leesgierigen. die al
weten (of denken te weten) wat de
mocratie is. De pers zelf geeft ook
nog weinig ontspanningslectuur. Het
zijn dorre droge berichten in magere
krantjéS, typografisch slecht ver
zorgd, mét welhig advertenties, be
halve dan die waarin personeel
wordt gevröagd.
Het zotl droog wordeft, ihdleh ik
alle plaatseh afschilderde, die ten
dele of geheel zijn verwoest: DUssel-
dorf. Duisburg. Solingen. OHligs,
overal hetzelfde beeld, dezelfde el
lende, dezelfde mentaliteit. In al de
ze steden zijn dc voornaamste stra
ten puinvrij gemaakt en rijden weer
chkele trams. Wat opvalt is de loya
liteit. waarmee dé bezetter iijn aan
kondigingen èn verkeersborden heeft
samengesteld. Stond bij órts het bij-
terige Duits bovën aan; hiér over
het algemeen domineert het Duit
se opschrift, terwijl onder op het
bord of aanplakbiljet, pieterige let
tertjes de Engelse vertaling geven.
Wel zijn alle nazi-opschriften, haken
kruisen en gevelstenen overgeschil
derd. is de Duitse vlag, dé adelaar
verdwenen, maar dat is dan ook het
enige.
Het Duitse
natuurschoon
Als ik de volgende dag ih écn
Volkswagen, dié getuigt van de
Duitse ondernemingslust al gaat
thans alles haar het buitenland
langs de brede autobahn nëar Solin-
gen snel. geniet ik van het prachtige
Duitsland, welks natuur nauwelijks
te overtreffen zal zijn. Veel is er ge
spaard gëbléveh van dé kléihe dorp
jes diep in de daleh of hoog tegen
de hellingen. Alleen daar waar een
spoorlijn langs liep. hadden beschie
tingen plaats, die echter de verkeers
ader direct troffen. Zo heeft ook de
brede autoweg, eens de trols van de
brallende Nazi's (én Inderdaad kan
mén op dergelijke Wegëh trots zijn)
hiér én daar gekraakte punten, waar
Wegen over of onderlangs voeren.
Zo sloeg men twee wegen in een
klap Maar het puin ligt op de berm
geschept en dc Baileybrug heeft de
taak van het viaduct overgenomen.
Onderweg sloppen we bij eén
jeugdkamp; een groot Katholiek
kampeercentrum. waar we kunhen
kennismaken met jeugd en leiders.
We zien de jonge frièse knapen al
lerlei werkzaamheden verrichten,
die het kamperen met zich mee
brengt. Men vertelt ons. dat vooral
dc kgrk in het Duitsland van heden
zich inspant de jeugd iri het spoor te
brengen Dat kost moeite en geld.
Velen zijn nl. ontworteld en vergif
tigd door de nazi-ideologie, maar
dóór het constant waakzaam blijven,
zal het wel gaan. Aan de andere
kant proberen dc Communisten een
soört eenheidsorganisatie tot stand
te brengen, die nog niet sterk staat,
omdat de outlets zo langzamerhand
van .-.ëèhHeldszaken" de maag vol
hebben. Het probleem van de on
grijpbare jeugd is echter schrikba
rend en veel zal men nog moeten
doen om het jeugdwerk (ook het
jéugdiierbergwerk) op poten te écl-
ten. Maar het beglh is er én dê eer
ste ronde schijnt „gewonnen". We
helpen het de wilskrachtige leiders
wénsen èn gaan weer verder.
Bij Keulen nadert het einddoel
van de reis: trieste stad met bergen
1 puin rondom de Dom, de gehaven
de glorie vah West-DUitsland. Op de
ttéinrit daarheen, raketi Wc in ge
sprek mét één Duitse jongeman Uit
Solingeh. Als hét ijs gebroken is. ver
telt hij SS-er të zijh geweest, te heb
ben gevochten aan Oost-, Zuid- en
Westfront. Hij kwam er töë. omdat
iedereen ging vechten, zijh vrienden
en familiélédén cn hoewel zijn
ouders het hem verboden, voegde
hij zich bij de eliteschooiers. Dit
zelfde woord gebruik' ik tegen hém.
Hij is verwonderd. Schooiers? Hét
was hét algemeen erkehde Duitse
keurcorps, zoals in Höilahd de mari
niers. Maar dat waren mehscn. al
vochten ze als lêèüWen. vertél ik.
Dat warén de SS-ers odk, beweert
hij. maar ze offerdeh alles én vroe
gen daarom ook alles, tot het on
menselijke toe. eerlijk toegegeven. We
wordért het niét éefis. al^ hij zegt. dat
het oneerlijk is, een strijder in de
rug te knallen, zoals hem gébêUrdé
in Rusland. SluiptnoOtd noemt hij
het. Ik heb er het woord „verzet"
voor. Ik laat het maar. om deze
jongeling, die geenszins kwaad is. té
zuiveren van geest. Dat is ondoen
lijk en verspilling van energie.
Grappig is zijn opmerking, dat hij
ook in Holland is geweest: Ja. hij
heeft in Brussel lekker gedronken
en in Luik gevoetbald. „Mooi Hol
land". Ook geografisch corrigeer ik
hem niet. want hij mocht nog eens
zin krijgen nm het werkelijke Hol
land te bezoeken.
Diner in een
Kelder-restaurant
In KéUlen. de op drie na zwaarst
getroffen stad Van de Heimat, leidt
hij fmi rönd. Verlokt door een paar
sigaretten cn hij toont zich in alles
bereid. Ik moet zelfs mee itl een
restaurant, d.w.z. in de kelders, van
wat eens het grootste restaurant Was,
waar ik met tegenzin, van zijn bon
kaart ihee-toetast. Op het menue
staat dat we Nudeln éteh, mlt Rihd-
fleisch und verscbiedenen Hollandi-
sehen Gerriüsen. Juist de dag Voör
mijn aankomst zijn Nederland en de
Britse bezetters het eens geworden
over groenteleveranties ën met uit
roeptekens kóndigeh de Duitse ho
tels en groentehandelaren (bil wie
alles op de bon is) de komst van
Hollandse groehtèri aan. Wat ik ten-
slottè op hét bord krijg is werkèlijk
mét geen pén tè beschrijven èh met
géén vork te ètën. Èen eierdopje
mécaroni, tvaatöp èen ui-sèusjë ligt,
gedompeld ih wat vleessUertén (rrtis-
schièh zijh het wel dat-hièh geweest»
met eén schoteltje sla, waar de krop
kennelijk nog aanzit. Dit allés wordt
geflankeerd door een glas blei-, dat
gekleurd water mét zoetstof, zóbdér
alcohol blijkt te zijh. of eeh glas li
monade. waarbij het sléchtste oot-
logssurrogaat nog eeh wijntje té
noemen kan zijn. Als ik mijn neus
Optrek, ha énige vergeefse pogingen
om de glibberige substantie haar
binnen té Wérken, wél-pt hij zich mét
smaak op hét tweede prakje ctt slikt
hét gulzig haar binnen.
Meer is er in dit café niet të krij- j
gén. Wijh is ér niet eh de „schnaps"
kost veel geld en zal wel akelig véél
Op méthvl-alcohöl lijken. De dokto
ren dié ik spi-ak. hebbeh nl. veel
blindheldsgevallen moeten behande
len. Tenslotte dringt do SS-er me
eeh sigaret op. van zijn railtsoëri,
waarin tk clgcn-boiJW terugken met
één aroiha. dat het midden houdt
tussen smeulend lampekatoen en
hooibergbrand.
Dë weg terug
Dan gaan we naar zijn kamer, er
gens in een Vérruïnecrdé wijk, waar
ik moet bukken als de deur open
gaat. Een morsig „madol", een Poolse
sol datenbruid, schudt me (Ie hand en
wijst më één voorwerp, dat ze stoel
rioemt doch waarin ik géeh stoel kan
ontdekken. De wanden bestaan Uit
opgestapelde stenen, zonder cement,
dié af en toe de kamer ihtolleh. als
er buiten iemand tegen leunt. Het
ameublement bestaat Uit een tafel,
twee stoelen en eert bed. Iri ëen
keukentje is cr dari nog wat ander
gerei, waarvan de blinkende Solln-
ger-messen me het meest opvallen
de man werkt immers in Solingen!
Nog een ülif lang spuit de jonge ke
rel zijn verwarde denkbeelden, die
niet eens de moeite waard zijh om
hier te Worden neergeschreven. Ik
wil hopeh. dat hij een Ultzonderlhg
betekeht. Dah sta Ik óp, na alle dran-
kèh te hebben afgeweerd. Ik moet
maar gauw schrijven en mijn adrefe
sturen, dan krijg ik een mobi eetbe
stek. Want met Hollanders heeft lllj
het zo goed kunnen vihdén Schone
Leute"!Arm Brüssel, zielig Luik.
Als allen zo hun „weg terlig" be-
Wanaeleri. ziet het ,©r donker uit. En
al zitten alle SS-officieren nog vast,
dergelijke knapen kunnen in hurt ar
geloosheid nog veël verniëtigën. En
hier helpt geen „handleiding tot
huiskamerdemocratie".
varlhg voot* vliegers óp tweè-
of meermotorlgc toestellen.
Verder zijn er de modellen van de
F-25 Promotor, de P-l Partner en
het s-ll lesvhegtuig. Dc promotor
heeft men laten overvliegen naar
liet Brusselse vliegveld Evere om
daar voot belangstellenden té kun
nen demonstreren.
Als algemene indruk van dezf!
derde .Brusselse Luchtvaartsalon
kan gezegd wordeu dat het geneel
niet zo iridrtikwekkend is als des
tijds de tweede salon, die in 1939
voor de oorlog werd gehouden. Toch
iS er nog gettoèg te kijken.
liét bezoek op dè opènlngèdag
was niét blizondcr grOot, Viaar
daaraan zal de geweldige hitte dér
laatste dagêtl wel debet Zijn. Dé ex
positie is iédere dag opert van déS
molgeils 10 lult tot des avonds 7 tl.
TUINKA LENDER
WOENSDAG 10 JVtl. tn 'Ie
nlocsliiinen fladderen de koolwitjes
cn leggen hun oranjegele eitjes a tin
de onderkant taH dc bl dèteh van
de knolgewassen. >er vraatzuchtige
rupsen, dié Uit dcz*. eitjes voor {ko
nten, kUhiieU in de zomer en her/si
zeer veel schade aan de kool gewas
sen teweegbrengen. Zodra men deze
eitjes ontdekt, moét in en ze daar
om vernietigenMet vinger en duim
kunnen ze Worden stük gedrukt-
Móchten de kootgeicóèsen 'reeds
dóór deze rupsen zijn aangetast dan
nloeten ze natuurlijk ook onschade
lijk iborden gemaakt. Men kan ze.
verzamelen en doden. Ze kunnen
echter ook zeer goed worden be
streden door bestuiring met DDT-
siUifpraénaraten. fliervbbr komt
o.d. Gésarol in aaninerking. S. L.
Woensdag 16 Jt'Li
Avondprogramma
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws.
1D.15 Land- cn Tuinbouw. 20.00
NlëUws. 20.15 Het Residentie Orlt.
2i.l5 ,;Kerkdiensten bij de Marine
21.30 „Van alles wat21.50
„Welkom in Hcllendoorn". 22.00
Jamboree! 22.30 NieUWS. 23.00
Schubert-cycius.
HILVERSUM II: 19.00 „Is de
aarde overbevolkt?" 19.15 Het
nieuws uit Indonesië. 19.30 „Ons
leVeri en ons geloof". 20.00 Nieuws.
20.05 Dingen van dc ddg. 20.15 Me-
tropole-orkest. 20.45 „Een spel voor
Laura". Hoorspel. 21.15 Metropole-
orkost. 21.35 Omroepkamérorkest.
22.20 Klein Vrouwenkoor. 22.45
Geestelijk leven. 23.00 Niéuws. 23.25
24.00 Dansmuziek.
DONDERDAG 17 JULt
Ochtend- eii middagprogramma
HILVERSUM 1: 7.00 Nieuws.
7.16 Gymnastiek. 8.00 Niéuws. 8.i5
„Pluk'de dag".' 9.00 Gram.muz.
10.15 Morgendienst. 11.45 Familie
berichten. 12.03 Omroep-Kameror-
kést. 12.30 Metropole-orkest. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
..Welk boëk? 13.25 Mêtropole Otk.
13.46 Vrouwënvaria. 14.00 Cinderel-
la-Ènsemblé. 14.40 Causerie voöt dé
vroiiw. 15.00 Kamerorkest. 16.45
Collegium Musicum Amstelodamen-
sc. 17.20 Composities van Georgé
Gershwip. 17.45 All Round Sextet.
18.30 Ötrijdktachtén.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws.
7.30 „Ochtendrhythme". 8.00 Nws.
9.15 Morgenwijding. 9.35 „Arbeids
vitaminen". 10.30 Van vrouw tot
vrouw. 11.20 Jolian Strauss concert.
12.00 V. Grondijs-Gontcharenko Pe-
ttenko, piano. 12.30 „In 't spionne
tje". 13.00 Nieuws. 13.15 Omroep
orkest. 14.00 De vrouw. 15 00 „Voor
zieken en gezonden". 16.00 U kunt
het geloven of niet. 3 6.05 Reprises.
17.00 Kalêidöscoop. 17.20 Vacantie.
17.50 Het Rijk over zee. 18.15 „Thé
Skymasters". 18.45 Sportpraatje.
(tngezoi.den mededeling)
nln Oorrl, die gepen-
slonneerd loods was
Die vond. dat het leven
20 doods was
Maar 't bekoorde hem
wëe*
Toöit mén hem op een
keer
Liet Droeven wat 'n
Bnotz was
tnz de Hr. D. S. te Anna Paulov.na
ontv. 1 fles TIP.
fihgézoiiden Mededelingen)
