Burgemeester bindt Kroesbaard
aan Parelglans vast
Van drijvende kazerne tot
varend luxe-hotel
Op de drempel van een nieuwe wereld
POLEN, eerst gevangenen,
later geallieerden
Moord in de Rue
ie
Radio-programma
1600 man werkten
aan herstel
j Tussen Noord- en Zuidpool
Voor de kinderen
Kunstmatige zon
aan de Pool
- door EDGAR ALLAN POE
Scheepstijdingen
2
Vrijdag 1 Augustus 1947
Nieuw-Amsterdam bijna weer hersteld
in oude luister
Vèr uitstekend boven de grote ioodsen ligt daar de „Nieuw Amster
dam. de glorie van onze zeevaart, een gevaarte uit het rijk der reuzen*
geklemd in een haventje van Liliiputterland. Als dwergen krioelen
mensen om het gevaarte. Men wrijft zich de ogen uit! Is dit hetzelfde
schip, dat op 19 April Rotterdam binnenvoer,, die verveloze, haveloze,
deze door circa 400.000 geallieerde soldaten uitgewoonde, drijvende
kazerne? De Engelse opdrachtgevers, die zeiden: „de Nieuw Amsterdam"
voor onze rekening opknappen" en de Rotterdamse Droogdokmaat
schappij die dit kolossale werk aangreep.... hulde!
soorten, tapijten, stoffen en rubber
platen benodigd.
Nieuwe decoraties
Smetteloos wit blinken de
lange promenadedekken en de
reddingboten onder de zwarte romp
met de ontelbare ronde vensters. Bo
ven het wit en zwart het okergeel
van de twee machtige gestroomlijn
de schoorstenen. Het doet goed de
brede banden om de pijpen in de
kleuren van onze stad te zien.
Er is een speciale trap aange
bracht van de kade naar het schip
om de arbeiders het aan boord gaan
te vergemakkelijken. Het zijn er
niet zoveel meer, die er nu dagelijks
in en uitgaan. In de eerste maanden
waren het er circa 1600, nu nog
maar400.
Je haalt er de werforbciders ge
makkelijk tussen uit: stoere, ge
spierde kerels met bruingebrande
koppen. Ze kijken een beetje neer
op de zwakker gebouwde meubel
makers. stoffeerders, etcdie nu de
laatste hand leggen aan de inrichting
van het schip.
Als in een doolhof
GEEN dienstvaardige hofmeester
om ons de weg te wijzen in de
doolhof van gangen en trappen. We
dwalen op goed geluk rond in dit
labyrinth waarbij het gevoel, dat we
ons op een schip bevinden soms
volkomen verloren gaat.
'n Sterke verflucht begeleidt ons
in de gangen en trappenhuizen. Het
is er bedompt en broeierig want de
grote luchtvo— —■«ors w n nog
niet Bijna niet om uit te houden!",
zegt ons een stoffeerder, die bezig
is in een der luxe hutten. Puffend
/aat hij zich een ogenblik zakken in
een der mollige fauteuils en veegt
zich het aweet van het voorhoofd.
We glimlachen even om het con
trast tussen deze werkman in z'n
sjofele werkbroek en de tere, crème
kleurige bekleding van de cabine.
Een groot deel van dc luxe-inven-
taris van het schip Is na jaren lang
verblijf in pakhuizen In Amerika
opnieuw op zijn plaats gebracht.
Kostbare wandschilderingen cn
beeldhouwwerken, w.o. een mooi
borstbeeld van de Koningin, waren
zorgvuldig achter noodbeschotten
weggesloten en zijn onbeschadigd te
voorschijn gekomen.
Maar niet alles kon verwijderd of
weggestopt worden teneinde bescha
diging door de geallieerde soldaten
te voorkomen. Wanden van gangen,
hutten en zalen waren dikwijls zo
diep bekrast, dat ze opnieuw gepo
litoerd en zelfs vervangen moesten
v/orden.
De railing van het schip bleek zo
kwistig bedorven met hartewensen
en namen van Yankee-soldaten, Jai
zij geheel vernieuwd moest worden
Een deel van dc oude railing wordt
nu nog als curiositeit bewaard.
Voor de gedeeltelijke vernieuwing
van de bekleding van wanden, vloe-
ren en meubilair waren honderden
vlerkante meters hout van kostbare
ARBEIDERS en kunstenaars heb
ben hand in hand gewerkt om
het schip zijn vooroorlogse glorie te
rug te geven.
In de grand-hall importeert het
door John Radeker gebeeldhouwde
plafond. De bekleding van deze
grote zaal, waarin tijdens de oorlog
700 militairen sliepen, is in wijnrode
en crèmekleurige tinten gehouden
evenals in de bioscoop, die ruim
200 toeschouwers kan bevatten.
De eetzaal le klasse doet pompeus
aan met haar geelgewatteerde wan
den. De gebrandschilderde ramen
van Joep Nicolaas zijn er weer op
hun plaats gebracht.
Kunstenaars als Paul Citroen, Kur-
pershoek en Jan Roede, hebben mo
derne wandschilderingen uitgevoerd
in de bars en dancings van het
schip. Roede heeft het gezocht in
abstracte voorstellingen. Kurpers-
hock in decoratieve figuren uit fau
na en \hra.
We dwalen verder langs brede
trappen met nieuwe koperen leu
ningen en langs steile trapjes waar
men zich weer op een schip gevoelt.
Overal bordjes met „pas op, ge
verfd".
Via de enorme, hypermodern uit
geruste keukens, bakkerijen, slage
rijen. langs winkelgalerij, kerkje, bi
bliotheek en kinderspeelkamers,
door lange gangen met rijen hutten
en cabines, belanden we tenslotte
op de brug. We kijken neer op de
vrachtboot, die langszij hoog in het
dok ligt. zelfs op de reusachtige tin-
baggcrmolen. die „Kalmoa", die
klaar ligt om van de werf opnieuw
naar Indonesië te vertrekken.
Diep beneden ons golft zacht het
water van de Maas. Een havenrond
vaartbootje, van uit onze hoogte als
een armzalig notedopje, draait
scherp bij. Honderden verdringen
elkander aan de railing, turen om
hoog naar het machtige schip. En
wij gevoelen ons dankbaar gestamd,
dat het behouden bleef en opnieuw
de Rotterdamse en Nederlandse vlag
zal hoog houden in de wereld.
Duizenden kilo's verf hebben de Nieuw Amsierdbm zijn vooroorlogse
aanschijn teruggegc n. Op de werf van de R.DM. wordt thans de
laatste hand gelegd aan herstel en vernieuwing van het interieur van
het machtige schip.
Zweden heeft bij de Sowjet lega
tie te Stockholm geprotesteerd te
gen het feit, dat de Sowjet assis
tent militair attaché in een verbo
den zone in Noord-Zweden notities
heeft gemaakt en foto's genomen
van Zweedse versterkingen.
Geronnnio Marchena, communis
tisch leider volgens de verklaring
van het militair gerechtshof te
Madrid) is door dit hof ter dood
veroordeeld wegens het neerleggen
van bommen in voedselwinkels en
restaurants te Madrid.
Onbekenden hebben ter viering
von Mussolini's geboortedag in ver
schillende stadswijken van Rome
neo-fascistische pamfletten ver
spreid.
De eerste Nederlandse ambassa
deur in de Unie van Voor-Indië, de
heer A. Lamping, is te New Delhi
aangekomen.
Een D.C. 4 van de Belgische
Luchtvaartmij. „Sabena" heeft de
eerste non-stop vlucht van Leo-
poldsville (Belg. Congo) naar Bius-
sel in 20 uur en 20 minuten vol
bracht.
Tussen Sluis en Delfzijl
De heer J. A. H. Mettrop, oud
leraar gymnasium en H.B.S. te Den
Haag is clbor de Franse regering
benoemd tot ridder van het legioen
van eer.
Van 31 Juli af kunnen de abon-
né's in de geautomatiseerde tele
foonnetten van. het district Maas
tricht rechtstreeks do abonné's in
het district Den Haag draaien.
De Rijksgebouwendienst herdenkt
op 1 Augustus zijn 25-jarig be
staan. Deze dienst omvat behou
dens enkele uitzonderingen de zorg
voor alle voor de Rijksdienst be
nodigde gebouwen.
A LLE vijf heren sprongen op en
liepen naar Parelglans, di©
voorzichtig zijn prachtige vleu
gels zat af te drogen, want die
waren nat van dauw.
„Goede morgen. Parelglans",
zei de burgemeester, „we zaten al
op U te wachten want we wiaten,
dat U koning Kroesbaard zou ko
men halen. Hier is hij", en hij
niaakte zijn pandjesjas los, welke
hij een beetje om Kroesbaard had
heengeslagen omdat anders Zijne
Majesteit verkouden had kunnen
worden.
„Wat is er met de koning aan
de hand?", vroeg de libelle.
„Och, hij is wat erg vermoeid
van de meer dan drukke dag. U
moet weten, hij heeft reusachtig
veel beleefd. Maar dat zal hij U
zelf wel vertellen, als hij hele
maal uitgerust is".
„Maar de koning kan toch niet
slapend op mijn rug gaan zitten.
Hij zou er vast afvallen als ik
vlieg 1", zei Parelglans.
KOM, Majesteit, wordt eens
wakker", riep do burgemees
ter en schudde Kroesbaard zacht
jes heen en weer- Die deed zijn
ogen open en keek slaap-dronken
cm zich heen. Hij herkend© Parel
glans en glimlachte tegen hem.
„Ik ben niet erg lekker, maar dat
gaat wel weer over", mompelde
hij. Toen zag hij vaag voor zich
de stralend verlichte zaal, d©
feestelijk geklede dames en de
statige heren, en hij lachte weer.
.,'k Heb zo'n heerlijke avond ge-
had. Parelglans, daarvan zal ik
je onderweg vertellen. Maar het
gekke is, ik kan niet goed op mijn
benen staan en vliegen, dat zal
ook niet gemakkelijk gaum want
ik ben een beetje duizelig!"
„Daar weet ik wat op," riep de
burgemeester en hij haalde zijn
zakdoek voor de dag. „Gaat U
maar op Parelglans zitten, dan
zal ik U voorzichtig vastbinden".
„Pas op mijn vleugels", bibber
de Parelglans, „als die stuk gaan
kan ik nooit meer naar de heer
lijke hei vliegen".
„Ik zal heus oppassen. Klim
er maar op. MajesteitI", zei de
burgemeester, maar het lukte
Kroesbaard niet zonder om te
allen zijn been over de rug van
de libelle te tillen. Dharom zette
de burgemeester hem behoedzaam
achter Parelglans' sprieten, welke
Kroesbaard dadelijk krampachtig
vastgreep.
„Au, au, au. Majesteit, U weet
dat ik daar niet tegen kan," gilde
het verschrikte in6ect. „ik ben
geen olifantl"
KROESBAARD liet de sprieten
los, hij was in te goede bui
om met de libelle te kibbelen. De
burgemeester ging op zijn knieën
liggen en schoof voorzichtig de
zakdoek onder Parelglans' buik
door en knoopte hem acjiter
Kroesbaard vast zodat Zijne Ma
jesteit een stevig steuntje had en
niet kon vallen.
„U kunt vertrekken. Majesteit",
zei hij, „Nogmaals, het was mij
6en hoge eer U in mijn stad te
mogen ontvangen. En als U zin
hebt weer te komen, U kunt ieder
moment van de dag weer van de
toren komen vallen. Groet allo
Zwamlanderg van mij en vertel ze
dat het oaü spijt dat mensen en
kabouters zo weinig van elkaar
weten en elkaar nooit spreken.
We zouden elkaar veel meer kun
nen leren en helpen!"
Kroesbaard luisterde maar half
naar wat de burgemeester zei,
want hij zo rustig op de rug
van zijn „vliegmachine" zat kreeg
hij weer slaap. Hjj begreep ech
ter wel dat de burgemeester iets
vriendelijks bedoelde on daarom
Atoom-energie in dienst van medicijnen,
landbouw en industrie
OTTO LILIENTHAJL, pionier en eerste wetenschappelijke onderzoe
ker van de luchtvaart aan het eind van de vorige eeuw, was ervan
overtuigd, dat het ogenblik, waarop do mens zich als een vogel in de
lucht kon verheffen, het begin zou betekenen van een nieuwe cultuur
periode voor do mensheid. Zijn profctlo is bewaarheid, het vliegtuig
bracht inderdaad een omwenteling teweeg, zjj het gelijk zovele uitvin
dingen, zowel ten goede als ten kwade. Thans staat do wereld wederom
op de drempel van een nieuwe periode. De eeuwig speurende mens ont
dekte een manier om de ontzaglijke krachten opeengehoopt in de stof
de atoom-energie, vrjj te niakon. Omstandigheden noopten hem ze eerst
ais een ongekend vernietigende kracht belichaamd In de atoom-bom
ongekende voorultg^hg In dc wereld. Do mogelijkheden, die liet vliegtuig
bracht zullen kinderspel zijn vergeleken bij het geen de wereld by een
voortschrijdende ontwikkeling In do toepassing van de atoom-encrglo
te wachten staat.
de voornaamste geleerden bij de
onderzoekingen wélke tot het split
sen van atomen heeft geleid, gaf
onlangs in een rapport een aan
trekkelijk beeld van het tegenwoor
dige en toekomstige gebruik van
atoom-energie voor doeleinden wel
ke niet op vernietiging z\jn gericht.
Dr. Ferm! wees erop dat electrl-
sche elementen met ketting reactie
„waarin energie wordt opgewekt In
een gemakkelijk onder controle te
houden mate, reeds ruim drie .jaren
jn bedrijf z|jn. Iljj verwacht dat er
in de toekomst „grote centrale in
stallaties zullen zjjn waarin zeer
grote hoeveelheden energie zullen
worden opgewekt en in electrische
energie of stoom voor plaatseliik
energiegebruik zullen worden ver
anderd.
Uranium elementen zouden ge
voegelijk kunnen worden gebruikt
voor de verwarming van steden,
voor de aflevering aan fabrieken en
particuliere woningen van de beno
digde hoeveelheid warmte. Een be
langrijk punt ten gunste van atoom
energie Is dat hiervoor geen zuur
stof nodig is, dat. geen rook, stoom
en generlei gassen afgescheiden
w orden. Een fcta<f waarvan de ver
warming op deze wijze geschiedt
zou 7.ieh kunnen verheugen In een
heerlijke heldere atmosfeer.
Een belangrijke en voor de hand
liggende methode om atoomenergie
toe te passen is door gebruikmaking
van de enorme warmte welke wordt
voortgebracht. De grote hoeveelhe
den warmte verkregen uit atoom
splitsing kunnen benut worden om
stoom te leveren voor een stoom
machine of om de drijfkracht te le
veren voor motoren of generatoren.
Het voordeel verbonden aan het
gebruik van atoomenergie voor ver-
warmingsdoelemden of als drijf
kracht zullen zich in het bijzonder
openbaren in verafgelegen oorden
waar de transportkosten het gebruik
van gewone zware brandstoffen
Ëractisch onmogelijk zou maken,
[et is wellicht iets te voorbarig om
pu reeds vergelijkingen te maken
ten opzichte van de kosten voor
atoomenergie, steenkool, benzine en
electrische energie, doch het is een
vaststaand cit dat radio actieve
energie belangrijk goedkoper zal
zijn (ian Welke andere energie ook.
Wanneer wij een beschouwing
geven over dc economische kant
van atoomenergie op een indu
striële basis, moeien wjj natuur
lijk rekening houden met dc enor
me opeenhoping van latente ener
gie in kleine hoeveelheden van
zuivere uranium of plutonium. Om
een voorbeeld te geven, een pond
uranium in gespleten toestand,
verwekt dezelfde warmte als 6000
vaten olie; 10.000 ton uranium zou
derhalve gelijk staan met 120 mil
liard vaten olie, oftewel ongeveer
6 maal de bekende olie reserves
in de Verenigde Staten!
Op basis van de tegenwoordige
prijzen heeft een pond onafgeschei-
den uranium 235 dat 250.— kost,
De uiteindelijke resultaten van de
huidige onderzoekingen zijn onbere
kenbaar en bijgevolg niet te voor
spellen. doch zekere algemene moge
lijkheden mogen worden opgesomd
zonder de grenzen van de weten
schappelijke voorzichtigheid te over
schrijden.
In de eerste plaats is atoom-energie
een onbeperkte Kracht, zo goedkoop,
dat ze practisch gratis is en die in
elk gedeelte van de wereld beschik
baar kan zijn onafhankelijk van
natuurlijke hulpbronnen of klimaat.
Onbeperkte hoeveelheden van alle
soorten goederen met inbegrip van
die, welke uit duizenden nieuwe
materiaalsoorten vervaardigd wor
den. zullen eveneens beschikbaar
komen tegen prijzen welke ongeloof
lijk laag zijn in vergelijking met de
thans geldende maatstaven.
Menselijke arbeid zal zo sterk
verminderd worden, dat een van de
voornaamste problemen van de we
reld waarschijnlijk zal worden de
psychologische aanpassing aan de
nieuwe eeuw van vrije tijd.
Verbazingwekkende vorderingen
tenslotte zullen worden gemaakt
en zjjn inderdaad reeds gemaakt
bij zuiver wetenschappelijke onder
zoekingen op velerlei gebied, in de
medicijnen, landbouw en industrie.
Professor Enrico Feri.ii van de
Universiteit van Chicago, een van
wuifde hij met zijn hand en fluis
terde iets van „Dank U wel, bur
gemeester", toen zakte zijn hoofd
opzij en de rest van zijn woorden
ging verloren in zacht gesnurk.
„Ik ga maar", zei Parelglans en
sloeg zijn vleugels uit. Het ging
een beetje moeilijk, omdat de
zakdoek hem hinderde, maar toch
kwam hij van de grond, verhief
zich hoog in de lucht tot boven de
toren en zette koers naar Zwam-
land. Het laatste, dat de vijf heren
zagen was dat Kroesbaard scheef
zakte en in de lus van de zakdoek
bleef hangen.
„Het zal mij verbazen als Zijne
Majesteit heelhuids thuis komt",
zei de burgemeester en de andere
heren antwoordden in koor: „Mij
ook". Toen stapten ze in de auto
en tuften weg.
J. VAN STRATEN.
(Wordt vervolgd).
een hoeveelheid verwarmingsenergie
gelijkstaande aan die van steenkool
ter waarde van 8,000.—. Aan de
technische methode om uranium 235
en plutonium af te scheiden wordt
nog steeds gewerKt, en van het
succes van deze onderzoekingen zal
de uiteindelijke prijs afhangen. Met
goedkope atoomenergie zal het eco
nomisch mogelijk zijn de mijnen in
de bergen te ontginnen en zelfs in
de zee. aangezien er zich velerlei
chemicaliën in het zeewater in op
geloste vorm bevinden. Door mid
del van atoomontploffingen kunnen
wij naar water zoeken in de Sahara
en het naar de oppervlakte pompen
om kunstmatige oases aan te leggen.
Wij kunnen kanalen dwars door et
land graven en we kunnen zelfs de
vorm van de aarde wijzigen naar
gelang wij zulks nodig achten.
Een groot voordeel van uranium
elementen zal zijn dat zij kunnen
dienen als ovens voor bijzonder ho
ge temperaturen, met het oog op de
sterke opeenhoping van energie op
een betrekkelijk kleine oppervlakte.
Chemische omze lingen waarmede
thans in gewone ovens dagen en
weken gemoeid gaan zullen zich
binnen enkele seconden kunnen vol
trekken m doelmatig gebouwde
atoomovens. Men verwacht ook dat
volkomen nieuwe reacties zullen
worden geconstateerd bij deze toe
passing van atoomenergie.
Machinist in oorlogstijd
Toen Rusland in oorlog kwam
Op een slechte dag kregen we
order naar een klein „snert plaats
je" te gaan om een lading troe
pen naar Suez te brengen. Het
gehucht had een onuitsprekelijke
naam, 't klonk erg poëtisch en
was Perzisch. Aan de ingang van
de Perzische Golf kwamen we een
scheepje tegen van onze maat
schappij en we beklaagden de
arme stakkers die hier het groot
ste doel van hun tijd moesten
rondvaren.
De zee ging langzamerhand
over in kokend zoutwater, er hing
een lichte nevel zodat de horizon
vervaagde. Hoe de stuurlui daar
nog een zonnetje op konden schie
ten ging onze niachinistenpctten
te boven. („Horizon" is noodzake
lijk tenzij een speciale sextant ge
bruikt wordt).
Niettegenstaande kwamen we
op de plaats van bestemming;
„plaats" bleek een weidse naam
voor een lange steiger en een
strook geel zand Een paar een
zame palmen leidden een armoe
dig bestaan; hoc in deze uithoek
van de wereld ooit troepen kon
den komen of iemand belang kon
stellen in zo'n „bak met zand"
was ons een raadsel.
Gelijk een goochelaar
Zoals een goochelaar jonge ko
nijn enuit een hoge hoed haalt, zo
produceerde een dikke zwetende
officier z'n manschappen. Do dek.
ken waren spoedig vol, de salons
ook en we hoorden de piano, dus
was de tijd gekomen een kijkje te
nemen en kennis te maken. Ónze
voorhoede kwam echter spoedig
onthutst terug. Zoals gewoonlijk
hadden ze getracht in het Engels
contact te maken; toen dat Riet
lukte Frans. Maar ze hadden net
Zo halen de arbeiders in de bergen,
100 mijlen noordelijk van Adelaide
in Australië, het uranium-erts, be
langrijke factor in de aanwending
van de atoomkrachtuit de bodem.
Kunstmatige zon
De elementen zullen niet alleen
kunnen worden gebruikt als hltte-
bron. Ook de sterke uitstraling kan
dienstbaar worden gemaakt. Laten
wij aannemen dat wij deze bron van
uitstraling zouden kunnen omringen
met een scherm van lichtgevend
materiaal dat licht afgeeft met elk
gewenst spectrum zodra het aan een
intensieve bestraling wordt bloot
gesteld.
WU zouden dit het beste kunnen
vergelijken met een kunstmatige
miniatuur zon, welke indien zij b.v.
in het leven zou worden geroepen
in dc onherbergzame oorden van
dc Poolstreken door geheel de lange
donkere winter een nieuwe bloeien
de plantengroei teweeg zou kunnen
brengen cn een gedeelte van de we
reld voor de mens zou kunnen open
loggen dat tot dusverre als onbe
woonbaar werd beschouwd. Voor
het ogenblik is dit slechts een op
timistische veronderstelling, doch
het kan niet In twijfel worden ge
trokken dat dergelijke plannen voor
verwezenlijking vatbaar zijn zodra
alle technische moeilijkheden, zoals
de samenstelling van een materiaal
dat In staat is de enorme geconcen
treerde hitte en uitstraling door het
element veroorzaakt te weerstaan,
zi)n opgelost.
Terwijl wij de mogelijkheden en
de plannen opsommen welke in de
toepassing van uranium besloten
liggen, zou er enige twijfel kunnen
rijzen omtrent de beschikbaarheid
van deze kostbare brandstof.
Er blijft evenwel genoeg uranium
ter beschikking om zelfs nog meer
te kunnen bereiken. De hoeveelheid
uranium in de bekende vindplaatsen
is tamelijk groot, en ongetwijfeld
kan er nog meer gevonden worden
indien de onderzoekingen worden
uitgebreid. Dc allerbelangrijkste
bron is evenwel de uranium die
zich in alle ertsen der wereld be
vindt.
FEUILLETON
(Vrije bewerking)
Maar omdat dit toch de
enige mogelijkheid kon zijn begon
ik met het rechterraam te onder
zoeken, dat toegankelijk was. Met
veel moeite haalde ik de pin er uit.
Doch tot mjjn verbazing kon ik het
nog niet openschuiven. Toen vond
ik zonder veel moeite dat bo
vendien nog een veer in het kozijn
was aangebracht, welke men met
een eenvoudige handgreep kon uit
schakelen. Hier had ik dus een
spoor: het raam kon op twee wijzen
vastgezet worden. Ik schoof het
raam dicht en zag nauwlettend toe
of de pin die ik daarbij in het gat
hield, zelf op zijn plaats terug zou
vallen. Dit gebeurde niet, de pin
bleef flink uitsteken en ik wist dus
dat de moordenaar niet door dit
raam had kunnen ontsnappen. Mijn
laatste hoop of liever, al mijn ver
wachtingen waren toen op het lin
kerraam gevestigd. Ook daar trof
ik een soortgelijke veer aan en ook
daar was een soortgelijke pin. De
grote ontdekking kwam toen ik de
pin er uittrok en merkte dat hij af
gebroken was en bij een nauwkeu
rig onderzoek bleek de breuk ook
oud te zijn, zeker was het dat de
pin minstens enkele maanden gele
den gebroken was. Aan de deuken
dichtbij de kop van de pin in het
hout kon men ook afleiden wat er
gebeurd was. Men had de pin een
maal zo vastgeroest gevonden dat
men met een hamer getracht had
hem los te slaan, waarby hy na
tuurlijk gebroken was.
Nu was het niet moeilijk meer om
te reconstrueren wat er gebeurd
moest zijn. De moordenaar had
naar alle waarschijnlijkheid het
raam geopend aangetroffen: er
waren tenminste aan de buitenkant
op het kozijn nergens sporen te
vinden die er op wezen, dat het met
een breekijzer of waarmee dan ook
geforceerd kon zijn. Bovendien had
de veer dan ontwricht moeten wol
den. Dit was niet het geval. De af
tocht geschiedde eveneens door dit
raam dat achter de misdadiger ge
sloten werd. Dit had hij heel een
voudig van de buitenkant kunnen
doen, zodat het raam in de veer te
rug viel en dus meteen stevig vcr-
?rendeld was. Het was bepaald een
out van de politie, dat zij zelf niet
deze zaken had onderzocht, maar
het was wel begrijpelijk omdat de
ramen beide gesloten waren en
men de pinnen in het hout kon zien
zitten. Ernstiger evenwel moet deze
fout aan de Süreté aangerekend
worden omdat de ramen dc enige
mogelijkheid van ontsnapping kon
den zijn en men net als ik derhalve
zo lang had moeten zoeken totdat
men een verklaring zou hebben ge
vonden voor het raadsel.
Ik was er echter nog lang niet
met deze ontdekking, want nu
kwam het probleem, hoe de moor
denaar Uit het raam had kunnen
wegkomen. Nu meende ik dit te
mogen reconstrueren door hetgeen
ik gezien had bij onze rondgang om
het gebouw heen. Ongeveer twee
meter, in feite iets minder dan dat,
van het raam verwijderd liep een
stevige stang langs het gebouw: de
bliksemafleider! Maar zelfs wan
neer iemand in die stang had kun
nen klimmen zou hy nog met geen
mogelijkheid het raam hebben kun
nen bereiken, laat staan er door
heen komen, want enig houvast by
het raam had hij niet, daar de ja-
lousieën immers'waren opgetrok
ken. Maar nu had dit huis die
merkwaardige ouderwetse luiken,
(lie men nog wel vaak in de buurt
van Lyon en Bordeaux aantreft. Z\j
waren opengeslagen, tegen de bui
tenmuur dus. Ik onderzocht dc
scharnieren en vond dat zij zeer
stevig waren en wanneer je je dat
soort luik herinnert weet je, dat ze
brede, horizontaio spijlen hebben,
die zo scheef staan dat men van
buiten niet naar binnen kan kijken,
doch waardoor men nog wel enig
licht binnen krygt. Nu was er maar
een oplossing waardoor binnen
komst en aftocht van de moorde
naar mogelyk kon zyn en wel door
dat hij zich vastklemmend aan de
bliksemafleider, met de linkerhand
het openstaande luik gegrepen had
en zich met luik en al tegen het
raam had laten draaien. Het raam
stond open, de moordenaar kon zich
dus zo, direct naar binnen slinge
ren. Op gelhke wyze had h\j ook
zijn aftocht kunnen verzekeren.
Doch je moet je voorstellen, dat
een en ander zich afspeelde op de
vierde verdieping, zonder dat er,
gelijk in het circus, een net voor de
artist gespannen was, die deze
uitermate moeilyke „toer" zou kun
nen uithalen. Ik kwam dus tot de
conclusie, dat onze moordenaar wel
een zeer bekwaam acrobaat moest
zijn had hij dit stoute stukje met
succes willen volbrengen. Meer dan
dat, ik bleef het voor een mens een
zo goed Sanskrit kunnen gebrui
ken, iets verder dan schouder op
halen waren ze niet gevorderd.
Een andere deputatie had meer
succes: het waren Polen.
Tot vo°r kort hadden ze in
een krijgsgevangenkamp in
Rusland gezeten; toen echter
de Duitse horden do Russi
sche beer op het lijf vielen
waren do Polen eonsklap9 ge
allieerden.
Zo waren niet erg te spre
ken over de behandeling door
hun grote „ally" 'maar nu gin
gen ze naar de woestijn, naar
Montgomery.
Eenige dagen later lieten we het
anker vallen in Suez, helaas weer
een zandbak, en onze Polen stap
ten van boord, het achtste leger
binnen. Vandaar zijn ze hun ze
getocht begonnen welke terug
voerde naar Polen of de Engere
kolenmijnen 1
W. H. KIEWIET
Axeldijk thuisr. 29-7 v De Dulns
n Londen: Alhena 5-8 te R'dam
verw.; Alphacca 28-7 te Montevi
deo; Averdijk 26-7 te Galveston;
Djirak 26-7 te Bombay; Gaaster-
kerk ultr. 29-7 Zuid. van Kreta;
Gadila 28-7 v Hongkong n Miri; Jo-
han de Witt thuisr. p 27-7 Malta;
Klipfontein 28-7 te Antwerpen;
Lely 2S-7 te Forianpolis; Megara
29-7 te R'dam; Orion 29-7 v Para
maribo n A'dam; Ophir 29-7 te Ba
tavia; Polydorus 27-7 v Aden naar
Macassar; Papendrecht 29-7 van
Avonmouth n Vlaardingen; Rijn
land uitr. 26-7 v Santos; Stad
Maastricht 29-7 te Antwerpen; Sa
maria 28-7 v Dakar n Conakry; Si
mon Stevin 28-7 v Hongkong n
Manilla; Sommelsdijk 28-7 te Bata
via; Tasman v Batavia 28-7 bij Se-
marang; Zuiderkruis thuisr. 28-7 te
Aden; Ariadne 28-7 te Alexandrlë;
Clavella 20-7 v Pladjoe; Cottlca
27-7 v Paramaribo n A'dam; Cari- -
bia 29-7 te Kopenhagen: Danae
29-7 v R'dam n Tanger; Hugo do
Vries 27-7 v Colombo n Singapore;
Hydra p 28-7 Vlissingen n West-
Indie Ino 24-7 v Barranquilla naar
Curagao; Ilos 29-7 v Gibraltar naar
Lissabon; Janssens 27-7 v Penang
n Singapore; Johan de Witt 4-8 te
Southampton en 5-8 te A'dam ver
wacht; Klipfontein vertr. 31-7 van
Antwerpen n R'dam; Kedoe 29-7 te
IJmuiden; Marinier 29-7 te Santan
der; Manto 25-7 te Tampico; Nero
25-7 te Cristobal; Orpheus 29-7 v
Messina n Palermo; Oranje p 29-7
Guardafui; Phrontis 28-7 v Port
Swettenham n Java; Prlnsontijn
22-7 te Curasao; Pygmalion 28-7
te Trinidad; Prins Willem IV 29-7
te Montreal; Prins Maurits 27-7 v
Quebec n Antwerpen/R'dam; Plata
26-7 v Cap Haitien; Paula 21-7 te
Pladjoe; Rijnland 27-7 tc Sao r»..
cisco do Sul; Roclf 29-7 te Bilbao;
Saidja 22-7 te Miri; Trajanus 24-7
te Maracaibo; Tabinta 29-7 v Mom-
bassa; Vulcanus 28-7 v Oran naar
uitzonderlijke prestatie achten en
Éa:h was het
jgelijkheld.
bleek dus nog zwak te staan omdat
de enige denkbare
Mijn nele theorie
er juist zo een abnormale capaci
teit van de moordenaar in dit spe
ciale geval verlangd werd. Maar ik
ga verder en wy komen terug op
het interieur van het vertrek. De
laden van het bureau waren uitge
trokken en doorsnuffeld, alles kort
en klein geslagen en...... al het
goud was er nog! Indien een dief
iets uit het bureau had meegeno
men, waarom nam het dan het bes
te niet mee, het meest waardevolle
dat de dames bezaten? Hij had toch
gemakkelijk dc gouden geldstuk
ken, die voor het grijpen lagen, in
een linnen zak kunnen wikkelen om
ze mee te nemen.
De politie heeft zich vastgebeten
in de omstandigheid da-t juist enke
le dagen voor net misdrijf de vier
duizend gouden franken van de
bank werden gehaald, doch het le
ven is zo vol van een samenloop van
toevallige gebeurtenissen, dat het
c'om is om aan deze co-incidentie
te blyven vasthouden. Alleen wan
neer het goud verdwenen was zou
er enige grond zyn voor een ver
band tussen de moord en het op
nemen van dit aanzienlijke bedrag
van de bank.
(Wordt vervolgd)
Barcelona: Valerius 28-7 te Singa-
§ore; Venus p 29-7 Gibraltar; zui-
erkruis 29-7 v Aden, 4-8 te Port
Said, 13-8 te R'dam verw.
VRIJDAG 1 AUG.
Avondprogramma
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws.
19.15 „Het Evangelie in Esperan
to". 19.30 Geestelijke liederen. 19.45
Voor jonge Middenstanders. 20.00
Nieuws. 20.15 Kwartet. 21.30 Resi
dentie-orkest. 22.30 Nieuws. 23.15
Zone Schaaktournooi.
HILVERSUM II: 19.00 Praat U
rustig verder. 19.15 Filmwezen van
dem.-soe. standpunt bezien. 19.30
„Het geloof van Israël". 20.00
Nieuws. 20.05 Rotterdams Philh.
Orkest. 20.30 „Religie en Beelden
de Kunst". 21.00 Men vraagt
21.30 Buitenlands weekoverzicht.
21.45 Amateurs zetten hun beste
Beentje voor. 22.15 Swing and
Sweet. 22.40 Avondwijding. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00•Symphonisch
concert.
ZATERDAG 2 AUG.
Ochtend- en middagprogramma
HILVERSUM I: f.00 Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 8.00 Nieuws. 9.00
„Uit d© muzikale sprookjeswereld".
10.15 Sonates v Haydn en Mozart.
12.00 Angelus. 12.03 Amelito Galli-
Curci en Tito Schipa. 12.30 Welk
boek. 12.35 Dansorkest. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Strijdkrachten. 13.30
Dansorkest. 13.45 Filmkwartjer.
14.00 Theater-orkesten. 14.30 „De
Toneelkijker". 15.00 Jongeren! 15.15
KRO-Kiosk. 16.00 Musetteklanken.
17.00 „De Wigwam". 18.00 Wiel
rennen. 18.15 Journalistiek week-*
overzicht. 18.30 Strijdkrachten.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws.
7.15 Gvmnastick. 7.30 Victor Sil
vester. 8.00 Nieuws. 9.35 Weens
Philh. Orkest. 10.00 Morgenwijding.
10 35 Bariton en piano. 11.00 Voor
de arbeiders. 12.00 Lichte orkest
werken. 12.35 Accordeon-orkest,
13 00 Nieuws. 13.15 Ensemble „Vin-
centlno". 14.00 „Loon naar presta
tie" 14.15 Radio Philharmonisch
Orkest. 15.15 Van boek tot boek.
15.30 Een kort reisje door Europa-
16 05 Nederlando ne restis senaga.
16.20 Metropolc-orkest. 17.00 Sport
praatje. 17.30 Artistieke staalkaart
18.00'Nieuws. 18.30 Om en nabij de
twintig.
TUINKALENDER
VRIJDAG 1 AUGUSTUS. - Twee
bekende bestrijdingsmiddelen, die
met succes tegen diverse rupsen
aardvlooien en sommige kevers kun-
nen worden gebruikt, zijn dc „Der-
ris-" en de D.D.Tpracparaten" zo
als Gesarol. De Der ris is een Indisch
product en van zuiver plantaardige
oorsprong. De D.D.T. praeparateil
zijn van chemische samenst-rig. AL
le twee zijn in de tulnbouwhandel
verkrijgbaar. Bij de aanschaffing leze
men zorgvuldig de gebruiksaanwij
zing. Er zijn praepcraten die in op
geloste toestand worden gespoten cn
anderenwaarmecle wordt gestoven-
Voorts houde men er rekening mede
dat deze stoffen giftig zijn voor bijen.
Daarom pleegt men dc bomen of
planten tijdens de bloei niet te be
spuiten cn ook niet mej, het poeder
te bestuiven, S.
