WORDT GENèVE HET CENTRUM
DER WERELD-WETENSCHAP?
Een neger en een Brit
over koloniën
Grauwe armoede in
lieflijke dalen
Klein slam
gewaagd!
Recept in een
verscholen hoekje
Folinezuur, prachtig middel
tegen bloedarmoede
Radio-programma
En wolven huilen in bos
Raadsels en 'n rijmelarijtje
Een bos bloemen
ZOEKLICHT
Achterlijke toestanden in mijnen
van Zuid-Wales
2
.Woensdag 6 Augustus 1947
I E idee tot oprichting van een Internationale Universiteit, die
ruim een jaar geleden werd gelanceerd, vindt in allerlei
kringen steeds groter bijval. De idee is echter niet nieuw, want
zij wortelt op een zeer oude Europese traditie en herinnert ook
aan pogingen uit een meer recent verleden. In de Middeleeuwen
ontleenden de Universiteiten haar bestaansrecht voornamelijk aan
haar internationaal karakter. Daarentegen bleek het gedurende
de twintig jaren van praten tussen de beide wereldoorlogen,
zelfs in de schoonste dagen van de Volkenbond, met mogelijk
om tot de geringste verwerkelijking van deze idee te komen.
Een der eerste taken, die de
jonge UNESCO kreeg, was
de oprichting van een Inter
nationale universiteit. Een
oud plan, een gezond ideaal
zal hiermee worden ver
wezenlijkt en de wetenschap
zal afdalen uit haar ivoren
toren, waar zij te lang
reeds in te groote afzon
dering en beslotenheid ver
toefde.
In de Middeleeuwen droegen de
universiteiten allereerst door hun
recrutering een internationaal ka
rakter. Te Parijs, Oxford, Bologne,
Praag stroomden de studenten uit
alle vier windstreken binnen en dit
bepaalde de inwendige structuur
dezer universiteiten. Meesters zoo
wel als leerlingen waren van elke
nationaliteit. De Italiaan Thomas
van Aquino en de Spanjaard Ray-
moni doceerden te Parijs, de
Fransman d'Ailly te Bologne. Op
deze wijze wa3 de wetenschap in
derdaad gemeengoed van alle
Europese geleerden; alle grote
stromingen, zowel de theologi
sche en philosofische als die der
exacte wetenschappen, ontwikkel
den zich door een vruchtbare sa
menwerking van allen. Het onmid
dellijk gevolg hiervan was, dat ook
de universitaire titels over de ge
hele Christelijke wereld dezelfde
waarde hadden.
De Middeleeuwsche universitei
ten waren echter als het ware klei
ne republieken van geletterden, ge
ïsoleerd van de volkeren in wier
midden zij stonden en zelfs onaf
hankelijk van de staten die hen be
schermden. Men kan daarom zeg
gen, dat zij meer supernationaal
aan internationaal waren. Daarom
hebben wfl nu weinig aan het voor
beeld dezer universiteiten, want de
begrippen natie en staat zijn nu te
veel vervlochten en daardoor is het
probleem geheel anders geworden.
15 jaar in portefeuille
WCJ kunnen meer putten uit de
studie van de vergeefsche po
gingen in de tussen-oorlogse
jaren. De archieven van het Inter
nationaal Instituut voor Intellec
tuele Samenwerking, voorloper
van de UNESCO, zyn er vol van.
In 1921 organiseerde men tej
Brussel vacantiecursussen voor
vreemdelingen, die door een cosmo-
politische groep professoren werden
geleid; maar hoewel men hieraan
zeer edelmoedig den naam van
„Université Internationale" gaf,
kregen deze pogingen nooit een
permanent karakter; het was een
proef zonder toekomst.
Var» 1923 dateert een plan om de
vier Christelijke oudste universitei
ten, Parijs, Oxford, Eologne en Sa-
Jamanque te internationaliseren en
in 1924 deponeerde de Spaanse
delegatie het „plan-Madariaga" bij
de Volkenbond, het meest uitge
werkte en diepgaande plan dat nog
ter tafel was gebracht. Maar dft
plan was nog niet terug van de
sub-commissies, toen de tweede
Wereldoorlog uitbrak
Dat een zo vruchtbare idee niet
zonder meer te gronde kon 1 gaan
bewijst wel de grote belangstelling
die er in het afgelopen jaar voor
aan de dag is getreden. Nauwe
lijks waren de UNO en de UNESCO
geboren, of reeds werd hun de in
stelling van een Internationale Uni
versiteit als onmiddellijke taak op
gelegd.
Specialisten voor UNO
DEZE Internationale Universi
teit zal in de eerste plaats
moeten worden belast met de oplei
ding van staf en ander personeel
van de UNO en der internationale
technische organisaties daaraan
verbonden. De opleiding dus van
specialisten op het gebied van ar
beid, demographie, hygiëne, moder
ne culturele techniek (zoals pers,
radio, films), van tolken, vertalers,
ja. alle medewerkers waaraan een
internationale organisatie behoefte
heeft.
In de tweede plaats zal zij een
Instituut voor onderzoek moeten
worden op elk wetenschappelijk ge
bied en de geleerden op die gebie
den moeten samenbrengen. Eener-
zijds zal deze staf van geleerden de
resultaten van haar arbeid moeten
doorgeven aan hun collega's in het
land van herkomst, vooral naar
mate er door de internationale sa
menwerking belangrijke resultaten
zijn verkregen; anderzijds zullen z\j
gezamenlijk werken op hun spe
ciaal gebied en daarby de methoden
en resultaten in eigen land verkre
gen, ter beschikking stellen van de
staf. Behalve aan de andere weten
schappen zal men speciale aandacht
wijden aan de moderne culturele
techniek zoals film, radio, fotogra
fie en pers, waarvan de invloed op
het leven der volkeren met de dag
groter wordt, maar die, vooral in
Europa, nog geen plaats op de uni
versiteiten hebben weten te ver
overen.
Tenslotte zal de Internationale
Universiteit ook het hoger onder
wijs ter hand nemen door iedere
student die dit wenscht in de gele
genheid te stellen er kennis te ver
zamelen in de door hem gekozen
faculteit. Dit geldt nog in meerdere
mate voor hen, die elders reeds een
graad hebben gehaald cn zich ver
der wensen te bekwamen.
Drie voertalen
EEN delicaat probleem is dat van
de voertalen. Men zal drie offi-
cicele talen moeten aanvaarden:
Engels, Frans en Russisch, ter
wijl zowel studenten als professo
ren daarvan minstens twee mach
tig moeten zrjn. Publicaties zullen
steeds in twee dier talen zijn ge
steld en colleges eveneens over elk
onderwerp in twee dier talen.
Dc benoeming der professoren
geschiedt enerzijds op voordracht
van de competente instanties der
verschillenden landen (ministeries
van onderwijs en dergelijke), ander
zijds op voordracht van nationale
en internationale wetenschappelijke
lichamen (academies, etc.). Et
moet evenwicht worden gevonden
tussen de waarborg dat iedere
staat naar behoren wordt gerepre
senteerd en die, dat wraardevolle fi
guren worden aangetrokken, afge
zien van de verhouding der natio
naliteiten.
De aangewezen plaats voor deze
Universiteit is West-Europa .zo
wel om historische als om geogra-
phische redenen. Er zijn punten te
noemen ten gunste van de vestiging
te Parys zowel als te Genève.
Maar te Parijs is reeds het gehele
intellectuele en universitaire leven
v?ji Frankrjjk geconcentreerd en
dit schijnt dus niet meer voldoende
ruimte te bieden.
GENèVE. dat eens, met het
Volkenbondspaleis het centrum
van de internationale samenwer-
king binnen zijn stadsgebied
kreeg, heeft sedert de tweede
wereldoorlog veel aan belangrijk- j
beid ingeboet. Het internationale
steekspel wordt thans in de
Amerikaanse metropool bedre-
ven, en alle ondergeschikte (hoe-
zeer ook nog belangrijke) orga-
nen de economische commissie
voor Europa, de Internationale
Vluchtelingenorganisatie, de Vol-
kenbondsbibliotheek, het Euro-
pesc U.N.O.-secretariaat zijn
in het grote (thans veel te grote)
gebouw ondergebracht. Gcnève
berust er al in. in het vervolg
als zoiets als een bijkantoor van
Lake Success te blijven voort-
bestaan, maar wellicht zal het
nog het centrum worden van het
internationale wetenschappelijke
onderzoek een bestemming die
de rustige stad aan het Lac Lc-
j man ongetwijfeld beter past, dan
die van het tocrnooivcld der
wereldpolitiek.
Een zeer interessant spel is zeker
wel het volgende:
NOORD
Schoppen b, x, x
Harten b, 10, x, x
Ruiten h, v, x, x
Klaveren h. x
ZUID OOST
Sch x. x
H
R
KI
a, h, v, x, x
8. 7.6
x, x, x
Sch
H
R
KI
v, 10, x, x
X, X, X
5. x
v, 10, x, x
Schoppen
Harten
Ruiten
Klaveren
ZUID
a, h, x, x
a, b. 10. 9
i, b, x, x
Na een stormachtige bieding be
landden NZ in een 6 R. contract.
Gewaagd ja, maar toch wel te ma
ken. Als W gewaarschuwd door Z's
bieden van Sch., R en KI. met troef
begint, kan Z het spel niet winnen.
Maar VV hechtte daaraan geen
waarde en begon zonder argwaan
met H.h., gevolgd door H.v. Z.
troefde
Z realiseerde zich, dat als Sch. V
niet tweede zit, KI. v. goed moet
zitten, zoodat hij terstond begon
met Sch. a en h te incasseeren. KI.
naar N's h volgde en KI. waarbij Z
op de v sneed. KL a zorgde voor den
6en slag, waarop in N de Sch. b.
werd opgeruimd.
De situatie is nu zoo, dat Z nog 3
troeven heeft en 3 zwarte kaarten,
terwijl in N 4 troeven liggen en 2
H.'s Als. Z er in
slaagt zijn 3 zwar
te kaarten in N te
troeven is hij waar
hy wezen wil. Z
trok Sch. na, en
W troefde met R 6
(als hij niet troeft,
heeft Z het al heel
makkelijk), welke^N overtroefde.
Uit N volgde kleirw troef, Z nam,
waarna deze wederom Sch. speelde.
Heeft W geen troef meer, dan is
het eenvoudig, maar W troefde, N
noodzakend weer over te troeven.
Z kwam door H te troeven aan slag
en speelde nu zijn laatste KL Daar
O zoowel de laatste KI. als de laat
ste troef had, won Z het spel. W
die door zyn uitkomst het spel eerst
had vergemakkelijkt, had het door
zijn 2 x introeven voor Z nog moei-
I lijk gemaakt.
I Opmerking verdient, dat na den
Ik weet niet hoe andere collega's er tegenover staan, maar het stemt 1 ~en Sla^ -Z °°,C °P andere manier
mm als arts die tot een iets oudere generatie behoort, altijd tot diepe
dankbaarheid, wanneer ik in staat ben te vertellen over nieuwe ontdeK-
kingen, nieuwe geneesmethoden of nieuwe geneesmiddelen voor ziekten
waarmede ik zelf in mijn jonge jaren heb zitten tobben, omdat toen het
juiste middel ontbrak, en waarbij ik dus tekort ben geschoten tegen
over al die patiënten die hun hoop en vertrouwen op mij gevestigd had-
flpn 71/ kiM.f wt 1. 4-L L L 1.
Voor de
kinderen
Bridge-
rubriek
Genève echter schh'nt de aange
wezen plaats, omdat aaar reeds een
waarlijk internationale atmosfeer
is en de internationale activiteit er
een veel grooter plaats inneemt
dan te Parys. Daar zou zich veel
gemakkelijker een centrum van in-
trnationale intellectuele activiteit
kunnen ontwikkelen. Daarom is de
kans groot, dat Genève het centrum
zal worden van de wereldcultuur en
het internationale wetenschappe
lijke onderzoek.
(Nadruk verboden).
den. Ik deed myn best maar het mocht niet baten.
Als er één ziekte is, waarvoor h9t
bovengenoemde geldt, dan is het
wel de z.g. „pernicieuse of Biermer-
se anaemie". een zeer ernstige vorm
van bloedarmoede. Zoals ge mis
schien weet wordt het nieuwe bloed
in het beenmerg aangemaakt. Hij
deze vorm van bloedarmoede heb
ben we te maken, niet met een pri
maire ziekte van het beenmerg,
maar met een ziekilijk verhoogde
afbraak en oplossing \an de be
staande bloedlichaampjes. Daardoor
heeft een vee| te snelle regeneratie
van de bloedlichaampjes plaats en
ziet men talrijke typische jonge
ormen ervan in het bloed optreden.
De patiënten hebben een eigen
aardige geelbleke, groenachtige tint,
er bestaat meestal een lichte ontste
king van de tong, er zijn verschijn
selen van de kant van het zenuw
stelsel, drukken op v 1 borstbeen is
pijnlijk en in het maagsap ontbreekt
lie* vrije zoutzuur. Tn zulke gevaj-
len zal de arts nooit nalaten een
bloedonderzoek te doen, want alleen
daardoor staat de diagno&e vast.
Deze pernicieuse anaemie nu gold
vroeger als een ongeneeslijke ziek
te. ^ij gaven wel geneesmiddelen
om de bloedvormfn_ aan te zetten,
maar het is begrijpelijk dat ^Li daar
mede niet verder kwamen. En de
grote doses arsenicum die wij voor
schreven moeten, op zijn zachtst
uitgedrukt, van zeer twijfelachtige
waarde geweest zijn, omdat daar
door tenslotte zelfs beschadigingen
van de lever kunnen optreden.
Totdat nu ongeveer een twintig
Jaar geleden twee onderzoekers,
Mlnot en Murphy ontdekten, dat in
de lever een stof aanwezig is, die
men „het antlpernlclosa principe"
noemde, waardoor het mogeljjk
werd de symptomen van deze ziekte
te genezen.
Men gaf de patiënten dus grote
hoeveelheden rauw lever, per dag
minstens honderd-driehonderd gram
en in zware gevallen zelfs een half
k één kg. Het was natuurlijk zeer
lastig zulke grote hoeveelheden naar
binnen te werken en daarom wer
den zelfs boekjes inet leverrecepten
gepubliceerd, waard r de patiën
ten zelf in staat waren enige afwis
seling in deze zo eentonige voeding
te brengen.
Maar de wetenschap stond niet
stil, Men begon de ruwe lever te
concentreren, zodat enkele gram
men de werking van honderd en
meer gram verse lever bezaten.
Daarna maakt# men praeparaten
die ingespoten konden worden en
men slaagde erin deze steeds zui
verder te bereiden. De actieve stof
te identificeren is tot nu toe echter
niet gelukt.
Vervolgens bleek dat de lever
nie' het enige orgaannraeparaat is,
waarmede bij de behandeling van
doze ziekte successen zijn te beha
len. Met de toediening van een poe
der, bereid uit gedroogde varkens
maag kan men in sommige gevallen
van pernicieuse anaemie minstens
oven goede resultaten noeken.
N'KIIWE ONTDEKKING
Ed nu is, tijdens de oorlog, in
Amerika op dit gebied wederom een
zeer belangryko ontdekking gedaan,
nl. die van hst folinezuur, waardoor
wij weer een nieuw middel hebben
tegen de pernireuca anaemie en
aanverwante vormen van bloedar
moede. De werking van het foline
zuur en van de bovengenoemde an-
tiperniciosa facto, van de lever ko
men daarbij zozeer overeen dat men
zich heeft afgevraagd, of deze twee
niet identiek zijn. Dit schijnt echter
niet het geval zijn! Maar juist
daardoor opent de ontdekking van
deze stof geheel nieuwe perspectie
ven voor de studi betreffende het
ontstaan om 't wezen vai. de bloed
armoede.
Zijn naam heeft het folinezuur te
danken aan bet feit dat enige on
derzoekers het u't spinazieblaadjes
(folium blad) wisten te isoleren.
De structuurformule ervan is reeds
bekend en men is er in geslaagd
hef synthetisch te bereiden. Verder
is de ontdekking van het folinezuur
wederom een overtu.gend bewijs
hoe dergelijk soort ontdekkingen,
evenals h.v. die van de atoomener
gie, tegenwoordig niet meer gedaan
kunnen worden door één persoon,
maar dat zij het resultaat zijn van
de noeste vlijt van talloze geleer
den die door samenvoeging en ver
gelijking van hun «sulfaten, welke
dikwijls op geheel verschillend ge
bied liggen, tenslotte tot een derge
lijke bewonderenswaardige eenheid
kwamen.
Dr. P. H. v. d. HOOG
het spel kan winnen, n.l. eerst KI.
naar N's h, dan weer H troeven,
Sch. en h, troef aas en troef na,
overgenomen met troef v. troef
heer na, en dan als dwangkaart de
laatste troef van N. Z gooit op de
laatste troeven zyn Sch's af. O. die
de KI. v vierde heeft en Sch. v
komt in dwangpositie.
Het bestek van dit artikel laat
niet toe de kansen van beide metho
des precies te berekenen of te ver
gelijken. De eerste is waarschijnlijk
meer voor de hand liggend en mo
gelijk fractioneel kansrijker, de
tweede methode daarentegen dieper
en sierlijker.
Ik wil dit artikel echter besluiten
met hier te herhalen, dat aangezien
dergelijke scherp geboden spellen
veel doorzicht eischen, zwakkere
spelers goed doen wat geserreerder
te bieden. Het jagen naar gewaag
de slams behooren zy achterwege te
laten. Zij moeten als het ware om
klein slam te kunnen bieden een
kaart hebben om eventueel groot
slam te halen.
Mr E. C. GOUDSMIT
(Nadruk verboden)
NED. HER. KERK
Beroepen: te Zuidland toez. J. C.
van Nieukerken te Vuren en Da
lem; Heemskerk: R. C. W. J. Hoek
te Wilp.
Beroepen en aangenomen naar
Olst J. R. Mefjer te Homhuizen
Kloosterburen; aangenomen naar
Tholen B. G. A. van der Wiel te
Linschoten.
Bedankt voor: Brielle L. C. Spij
kerboer te Oost-West Souburg;
Rotterdam-Charlols (pred. met bflz.
opdracht voor het Stadszendings-
werk) B. van Gelder te Winters
wijk; Beilen F. Offerings te Vlagt-
wedde.
A VONDS na het eten
o/iren je naar buiten
om nog een poos met je
vriendjes of je vriendinne
tjes te spelen. Wat zal je
gaan doen? Krijgertje, ver
stoppertje, stand of anne-
mine-mo? O nee, alsje
blieft geen stand, want dat
is zo gaan vervelen en
voor anne-mme-mo weet
je geen jongens-, meisjes-
of bloemennamen meer.
Van krijgertje krijgt een
van je vriendjes of vrien
dinnetjes zo'n pijn in de
zij dus het zal vanavond
wel weer verstoppertje
worden.
En toch zou je zo graag
eens een nieuw spel spe
len. wel hier is er een.
Met je vriendjes en
vriendinnetjes spreek je
af om een dag naar het
bos te gaan. Het is een hele
tippel en om de tijd wat te
korten doen we voor on
derweg vast een greep uit
onze voorraad spelletjes,
als een voorproefje.
Een meisje of jongen
van het groepje noemt
een natuurvoorwerp op:
b.v. een veer van een
vogel, een bloem of een
takje van een bepaalde
boom. Wie het eerst met
het gevraagde aan komt
draven krijgt een steentje.
Denk er bij dit spel aan.
dat je van plan bent om
raar het bos te gaan. Zorg
dus wel dat je doorloopt,
onderwijl!
Wanneer we in 't bos zijn
gekomen, gaan we eerst
eens lekker uitrusten en
Krabbeltjes
en
Babbeltjes
steentjes tellen. Hij of zij,
die de meeste steentjes
heeft is de „bolleboos" van
de dag. In het bos gaan we
een fijne sluiptocht op
touw zetten. Luister maar
eens.
F)E KONING van Hup-
pelland had een zieke
dochter. Er v.-as maar één
middel om haar weer be
ter te maken. Een drank.
Doch alleen de goede fee
wist hoe die drank bereid
moest worden. De koning
kon nu zijn dienaren wel
naar de goede fee sturen,
maar er waren zo veel ge
varen aan die reis verbon
den, want de goede fee
werd in het bos verscho
len gehouden door de boze
heks. Rondom haar schuil
plaats hielden vijf wolven
de wacht.
De heks had pas plezier
in haar leven, als zij de
mensen ongelukkig en be
droefd kon maken. Daar
om deed zij de grootste
moeite om de goede fee
verborgen te houden, zo
dat het niemand zou ge
lukken het recept te pak
ken te krijgen om het
prinsesje te genezen.
Maar op een dag zeiden de
dienaren van de koning:
„Sire van een koning,
EERST EVEN AFTELLEN en dan joelend en
krijsend met een vaartje het water in. Een ge
weldig geplons en gespetter is het teken dat het
zwemmend krijgertje spelen is begonnen.
7V7"u trekken wij een paar
-l diepe rimpels in het
hoofd:
Raadselhoekje
1. Welke mens is wijs,
maar niet geleerd?
2. Welk dier wordt gro
ter wanneer het onthoofd
wordt?
Anneke Paardekooper
weet ook nog raadsels
Weten jullie het ant
woord?
3. Welk huis heeft geen
ramen en geen schoor
steen?
4. In welk goed limona
deglas kan men toch geen
limonade schenken?
Tot besluit nog een paar
raadseltjes van Tonnie v.
Ginkel.
5. Om welke spiegel
heeft men nog nooit een
lijst gemaakt?
6 't Heeft geen eind en
geen begin
Soms steek je er je
vinger in.
't Is een klein en glad
rond ding
Je raadt het al, het is
een
De antwoorden op onze
hersengymnastiek vragen
van de vorige week wa
ren:
I. Van Speyk - Paul
Kruger - Lodewijk XV -
Theo Uden Masman - Wil
lem van Oranje - Jan
Boots.
II. Het was een
groot schilder.
Geef mij maar
een Fcgrdje.
Ja, we hebben de j
Dom beklommen.
U bent nu al maanden
diep bedroefd over de
ziekte van Uw dochter.
Laat ons toch het bos
doorzoeken, om de schuil
plaats van de goede fee te
vinden."
Nou. je begrijpt, hoe blij
die Koning was, toen hij
hoorde, dat zijn dienaren
graag het gevaar wilden
trotseren om voor zijn
dochtertje het recept van
de geneeskrachtige drank
op te sporen.
Nog dezelfde avond
trokken zij het bos in en
een paar dagen later kwa
men ze met het recept èn
de goede fee weer op het
paleis terug.
V AN DIT VERHAAL
v gaan we nu eens een
spannende tocht door het
bos maken.
Een meisje is de goede
fee. Daarna wordt er over
legd, wie de vijf wolven
zullen zijn. De wolven en
de fee krijgen ongeveer
een kwartier de tijd om
een fijne schuilplaats op
te zoeken" De fee verbergt
zich tussen de struiken of
in een greppel en de wol
ven verdelen zich in een
cirkel om de schuilplaats.
Als het kwartier om is,
gaan de dienaren van de
koning op pad. Zo gauw
een wolf een van de die
naren in het oog krijgt,
sluipt hij er zo zacht mo
gelijk naar toe en probeert
hem te bijten. Een beet
bestaat uit een tikje op de
rug. Ogenblikkelijk geeft
de dienaar dan zfjn leven,
(een stukje papier) aan de
wolf en gaat terug naar
de koning om een nieuw
te halen.
Als eindelijk één van de
dienaren erin geslaagd is
het recept te pakken te
krijgen is het spel afgelo
pen. De wolven mogen
hem niet meer tegenhou
den.
Zijn er vijf wolven ora
de goede fee te bewaken,
dan moeten er ongeveer
1015 dienaren zijn om
haar op te sporen, want
als een van hen een beet
van een wolf te pakken
heeft, moet hij of zij im
mers eerst naar de koning
tippelen om een nieuw
leven te halen.
In dit spel kunnen jullie
zelf de nodige spanning
brengen, door het met
overleg te spelen.
Het hoeft ook niet
speciaal in een bos ge
speeld te worden. Het kan
net zo goed in de buurt
waar je woont.
Maak maar veel plezier!
Volgende week een ander
spel. Tante Ans.
De namen van de veer
tien verborgen bloemen
namen uit onze onoplos
bare puzzle van twee we
ken geleden zijn:
1. roos; 2. Afrikaan; 3.
sering; 4. jasmijn; 5. Mei
doorn; 6. ridderspoor; 7.
papaver: 8. lelie; 9. anjer;
10. madelief: 11. aster; 12.
stokrozen; 13. boterbloem;
14. duizendschoon.
Alleen Alie Kuilen uit
H.. Peter Groen uit U. en
Tineke van Lunteren uit
A. hebben met z'n drietjes
kans gezien om alle bloe
mennamen te vinden. Na
tuurlijk kri.igt dit dappere
drietal in de loop van de
week een boek toege
stuurd.
"9UT.T uaa '9 :t3rl3UiS
-aaz ap uio '5 :sej8 joa uaa
uj f. :sinquaT(^eis uaa g
'.so-soa 'Z !sfiA\ua3?a T
:8eep
-ucA ueA spspeei ap uba
uapaooAvjue ap ufiz jtq
LABOURS dagblad '„Daily: Tirr1T>_f „nnnp
Herald" publiceert deze j op de WERELDPERS
week een discussie tussen een:':"
politieke lcide. van de negers
van Nigeria.^ Zik (Nnamdi Ari-
kiwe) en Péter Stursbcrq. die
onlangs voor de .Herald" een
reis maakte naar de Britse kolo
niën aan Afrika's westkust. Het
onderwerp van de discussie is
de kobniale politiek van Groot-
Engeland conservatief
Azikiwe begint met to verklaren,
dat hij zich beschouwt als een be
schermd persoon in Nigeria cn dat
derhalve zijn uitlatingen niet be
doeld zijn als anti-Brits of anti
blank.
(Van een bijzondere correspondent)
TT ET zijn de tegenstellingen, die het leven beheersen Licht en schaduw,
-l A liefde en haat, rijkdom en armoede, zUn de elementen van het eeuwige
drama, waarin wij mensen moeten medespelen
Ik reis door het prachtige land van Zuid Wales met *Un frisse, groene
heuvels, lieflijke valleien, kronkelende wegjes en onstuimige beekjes. Ik
passeer alleraardigste schilderachtige stadjes en bewonder burchten en
ruïnes uit de tijd der Kelten
Weinig animo voor werk
in de schachten
Maar nu de tegenstelling en het is
een schrijnend contrast dat dit be
koorlijke Zuid Wales maakt met het
Zuid Wales van de putten en de
schachten, waar de steenkool wordt
gedolven in harde en slecht betaalde
arbeid. Het land van de armoede en
de ellende. In die zelfde liefrijke da
len liggen de kleine mijnwerkers-
dorpjes, waar eendere huisjes met
grauwe daken in lange rijen langs de
heuvelhellingen staan. De bewoners
van deze dorppeil behoren allen tot
de arbeidersklasse. Tussen hen be
staan geen sociale verschillen, zoals
cr geen verschil bestaat tussen hun
woningen. De enige uitzonderingen
hierop vormen misschien slechts de
huizen van enkele hogere employé s
en van mr. Sullivan de manager/die
in een kleine villa hoog bover. het
dorp op de heuvelhelling woont, cr
paarden op na houdt en een auto
heeft. Maar dat zijn dan ook de enige
betere huizen in Abertridwr en
Senghenydd.
De geschiedenis van deze plaatsen
loopt parallel met de geschiedenis
van de mijnindustrie, die al heel oud
is in dit district. Reeds in 1281 wer
den hier in de buurt kolert gedolven,
maar pas na 1850 op groter schaal en
eerst van het einde der vorige eeuw
dateert de exploitatie van dc diepere
lagen.
Abertridwr is een Wels woord,
dat „samenkomst van drie (tri)
wateren" betekent. Drie kleine
beekjes dalen van de heuvelhel
lingen af en verenigen zich juist
onder Aber Square in het mid
den van het dorp, tot een breder
stroompje, dat uitmondt in het
kanaal van Bristol. Meer dan een
halve eeuw geleden was het wa
ter van deze riviertjes kristal
helder. Vissen uit de Atlantische
Oceaan zwommen omhoog door
de stroomversnellingen en een
oude mijnwerker vertelde, dat hij
in die dagen van Abetridwr naar
Senghenydd door de beek kon
v/aden en in één enkele avond
vijftig vissen kon bemachtigen.
Die dagen zijn lang voorbij. Se
dert men het water van een der
stroompjes is gaan gebruiken
voor het wassen van dc steen
kool, komen de vissen niet meer
naar boven Het is vet geworden
en zwart, even zwart als de so
ciale verhoudingen in deze vrien
delijke dalen.
Vele, vele jaren lang was dit ge
deelte van Wales het armste van de
vele arme districten van het Ver
enigd Koninkrijk Tuberculose en de
mijnwerkersziekte silicosis teister
den de bevolking, zoals zij geteis
terd werd door crisis en werkeloos
heid. Somber was het beeld dat deze
mijnwerkersplaatsen boden, in de ja
ren der industriële depressie voor
1940. Pas gedurende de tweede we
reldoorlog is er verbetering gekomen.
Heeft deze voortgang gevonden in
de laatste twee jaren nu er een La-
bourregering in Londen zetelt?
De belangrijkste veranderingen die
Labour voor de mijnindustrie en
de mijnwerkers gebracht heeft zijn
de nationalisatie van de mijnen en
de invoering van een werk-week van
vijf dagen.
Mr. Arthur Horner, secretaris van
de Nationale Mijnwerkersbond sprak
de verwachting uit, dat men aan het
eind van het jaar voor een tekort van
vijf milliocn ton zou staan en dat het
gevolg zou zijn dat 1.250.000 mensen
zonder werk zouden komen en een
nog veel groter aantal slechts halve
dagen zou kunnen werken. Natuur
lijk kan Engeland steenkool impor
teren. uit Amerika, uit Polen en uit
andere landen. Maar voor deze aan
kopen zijn deviezen nodig cn de hui
dige regering streeft er naar onder
de druk van de dollarleningen van
daan te komen. Vandaar dat de vraag
„hoe de steenkoolproductie te verho
gen". het probleem is waarvoor En
geland zich ziet gesteld. Vandaar ook,
dat de tegenstanders van het huidige
kabinet felle aanvallen richten op dc
vijf-dagen-week, zoals bijvoorbeeld
mr. Anthony Eden deed in een rede
voering voor zijn kiezers in War
wick.
Maar mr. Shinwell, de minister
voor brandstofvoorziening, zei on
langs in het Lagerhuis, dat dc werk
week van vijf dagen een van de
steunpilaren, vormde van de Labour-
politiek. En op een mijnwerkersbij
eenkomst in Murton verklaarde hij,
dat het onzin was over langere werk
tijden of afschaffing van dc vrije
dagen te spreken. Hij verwachtte
een stijging der productie, wanneer
zij. die thans voor het eerst in de
mijnen werken beter geschoold zul
len zijn en meende, dat de crisis van
thans kon worden overwonnen door
extra inspanning.
Een van de moeilijkheden van het
ogenblik is het gebrek aan mijnwer
kers. De regering laat niets onbe
proefd om het uit de weg te ruimen.
Dat haar pogingen slechts gedeelte
lijk succes hebben, komt omdat de
mijnwerkers, ondanks nationalisatie,
betere lonen en een werkweek van
vijf dagen, een zwaar en gevaarlijk
baantje hebben. Men kan het in be
paalde regeringsbureau's in Londen
wel verheerlijken, maar in Aber
tridwr en Senghenydd kent met het
te zeer van nabij om er nu bepaald
erg happig op te zijn. Men heeft
hier zyn eigen opinie over het* werk
in de mijnen, zoals wij een volgende
maal zullen zien.
Azikiwe constateert, dat Enge
land ondanks ae uitgestrektheid van
het imperium de schuldenaar yan
Amerika is geworden en hij schrijn
dit voor een goed deel toe aan de
tegenstellingen in Brittannic"s hou
ding, o.a. ten aanzien van de kolo
niën. Azikiwe heeft oezwaar tegen
de behoudende politiek en vooral
tegen het bestaan van de kleur-
banicre in Groot-Brittannic, de
Unie van Zuid-Afrika, Australië en
de koloniën. Hij beschuldigt de
Britten van „herrenvolkisme".
In weerwil van verdragen, zegt
hij. heeft Engeland protectoraten
bestuurd, alsof het kroonkoloniën
zijn. Alleen de bevoorrechten ge
nieten opvoeding. Ziekenhuizen zijn
slechts voor een klein deel der
bevolking toegankelijk. Aan de pu
blieke diensten ontbreekt veel. Het
gevangenissysteem is middeleeuws.
Economische monopolies verstikken
dc ontwikkeling. Het beheer der
mijnen is despotisch cn dc land
bouw wordt onvoldoende gemoder
niseerd. Ook is er vaak geen gods
dienstvrijheid.
Azikiwe dringt allereerst aan op
het instellen van de leerplicht voor
inheemsen.
Engeland progressief
In zijn antwoord ontkent Sturs-
berg, dat bijvoorbeeld in Nigeria
slechts de bevoorrechten onderwijs
genieten, gezien het grote aantal
rcgcrings- cn zendingsscholen. Heeft
Azikiwe echter het oog op het
hoger onderwijs, dan is hij dichter
bij de waarheid. Ook het ontbre
ken van godsdienstvrijheid in Nige
ria geeft Stursberg niet toe. Zelfs
het rcactionnaire Mohammedanisme
geniet vrijheid, zegt hij.
Het koloniale bewind van Labour
is er nog niet aan toe veel resulta
ten te tonen, maar Stursberg wijst
erop dat reeds grote bedragen wor
den besteed aan de ontwikkeling
van Nigeria.
Azikiwe's verlangen naar een
meer democratische grondwet kan
Stursberg begrijpen, maar de huidi
ge grondwet vormt een overgangs
stadium.
Het bestaan van do kleur-barrièrc
geeft Stursberg toe. „Ze worden
veroordeeld door onze koloniale
bestuurders, maar cr bestaan nog
afzonderlijke woonplaatsen cn ver
enigingen voor inheemsen in Nige
ria cn tot voor kort bestonden er
exclusieve Europese ziekenhuizen".
Maar. zo meent Stursberg. dc be
doeling van Groot-Brittannië is d;t
niet. zo het in Zuid-Afrika en Aus
tralië dan al het geval mag zijn. De
koloniën, besluit hij, krijgen zo
spoedig mogelijk zelfbestuur.
Minister Creech Jones heeft dat
meermalen aangekondigd. Het is
het nieuwe credo van het ministerie
van kolciiiën.
Inz. Hr. P. F. te A'dam ontv. 1 fles TIP.
WOENSDAG 6 AUG.
Avondprogramma
HILVERSUM I: 19.00 Nieuwe.
19.15 Voor de landbouwer. 19.30
Actueel geluld. 20.00 Nieuws. 20.15
Chr. liederen progr. 21.05 Lezing
door prof. H. Wagenvoort. 21.25
Hawaiianmuziek. 21.50 Strhkork.
22.30 Nieuws. 23.16 Nabeschou
wing schaaktournooi.
HILVERSUM II: 19.00 Orgelspel
19.15 Nieuws uit Indië. 19.30 Ons
leven en ons geloof. 19.45 Lezen in
do bijbel. 20.00 Nieuws. 20.15 Resi
dentie-orkest. 21.15 Hoorspel: De
koning is dood, leve de Koning.
22.15 Malando en ziin tango-rumba
ork. 22.45 Geestelijk leven. 23.00
Nieuws. 23.15 Op vlèug'len van mu
ziek.
DONDERDAG 7 AUG.
Ochtend- en middagprogramma
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws.
9.00 Werken van Smetana, Dopper.
Dvorak. 10.15 Morgendienst. 10.45
Orgelmuz. 11.00 Voor de zieken.
12.00 Angelus. 12.03 Orgelspel,
zang. 12.30 Lunchconcert. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
Welk boek een goed boek? 13.25
Lunchconcert. 13.45 Voor de vrouw.
14.00 Gedeelt. uitz. van de zen
dingsdag. 15.15 Zangrccital. 15.45
Philharmonisch orkest. 16.00 Bijbel
lezing. 16.45 Radio Phil. harm. ork.
17.15 Pianomuz. 18.00 Lichte muz.
18.30 Progr. v. d. Strijdkrachten.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws.
8.15 Gram.muz. 9.15 Morgenwij
ding. 9.30 Waterstanden. 9.35 Vro
lijk progr. 10.30 Voor dexvrouw.
10.50 Voor kleine kinderen. 11.00
Lichte muz. 11.20 Scandinavisch
morgenconcert. 12.15 Ensemble
Bartho Decker. 12.30 In 't spionne
tje. 12.35 Ens. Bartho Decker. 13.00
Nieuws. 13.15 Waltztime. 13.45
Paul Robeson. 14.00 Lezing. 14.20
Liederen. 15.00 Voor zieken en ge
zonden. 16.05 Reprises. 17.20 wat
wil je worden? 17.30 Serenade-
progr. 17.50 Rijk over zee. 18.00
Nieuws. 18.15 Sport. 18.30 Internat,
koorzang.
TU1NKALENDER
6 AbGUSTUS. Reeds vele jaren
geleden werd hier te lande de u ï-
kermais ingevoerd. Van deze
mais worden de kolven reeds vanaf
de tweede helft van Augustus ge
oogst. De korrels zijn dan nog zacht
en mals en worden als groente toe
bereid en gegeten. Het is een zeer
smakelijke en voedzame groente,
die in Noord.Amerika onder de
benaming „sweet corn" sen grote
populariteit bezit. In ons land wordt
de suikermais nog slechts in geringe
mate gewaardeerd. Ze kan in iedere
goede tuingrond worden verbouwd.
IVie ze nog nimmer teelde, kan dit
een volgend aar eens proberen.
Goede soorten zijn de gele Golden
Bantam en de witte Adams Extra
Earley. Men verwarre deze suiker
mais niet met andere maissoorten,
die pas in October in rijpe toestand
worden geoogst. S. L,
