Grondslagen ontdekt van de
stadsmuur van 1259?
Klankfestijn van Nijkerks
zingende toren
Uit Amersfoort j
Belangrijke oudheidkundige vondst
bij de Onze Lieve Vrouwe toren
Meer dan 3 meter
onder straatpeil
Drie
in een
Eet nu Leusdense
bananen
r
Zaterdag 9 Augustus 1947
3
Dezer dagen zijn bij het graven van funderingssleuven in het
perceel Krankeledenstraat no. 24 een tweetal middeleeuwse ge
metselde bogen ontdekt, waarvan de grondslagen tot op meer
dan 3 meter onder het straatpeil zijn nagespeurd. De vorm van
deze bogen is van een romaans type en doet denken aan de
binnenbogen van kolenzandsteen der nog aanwezige Maas
trichtse stadsmuur van 1229. Het gebruikte materiaal van grote
baksteenmoppen en trasspecie lijkt volgens metselaar Paschedag
- die tientallen jaren in de oude binnenstad aan verbouwingen
heeft gewerkt - als twee druppels water op dat wat tijdens de
restauratic van de Kamperbinnenpoort is aangetroffen.
Zoals men op bijgaande teke
ning kan opmerken, staan de ge
vonden bogen niet evenwijdig aan
de rooilijn van de Krankeleden
straat. doch haaks hierop. Van een
aanzet voor een keldergewclf is op
beide bogen geen spoor aanwezig.
Integendeel is, gelijk men op onze
schets kan zien. op pijler II van
boog A duidelijk een aanzet op te
merken, welke doet vermoeden, dat
vóór de bouw van woningen hier
nóg een funderingsboog aanwezig
is geweest.
De vindt plaats dezer eeuwenoude
fundamenten maakt deel uit van een de
meest merkwaardige historische plekjes
onzer oude stad en is gelegen schuin
tegenover het Kapelhuis, in de schaduw
van de Onze Lieve Vrouwetoren. Hier
vloog op een ongeluksdag in 1787 een
grote hoeveelheid buskruit de lucht in
en verwoestte onherstelbaar de Onze
Lieve Vrouwekerk. Langs de Kranke
ledenstraat sleepten tot voor vier
eeuwen ontelbare moede pelgrims zich
voort op bedevaart naar het genade
beeld van de heilige Maagd, vermaard
vér buiten het bisdom Utrecht.
Vijfhonderd jaren geleden weerklonk
hier het uitbundig lied van de arbeid,
wanneer met de ruimvloeiende giften
der bedevaartgangers de kerk met de
toren werd gebouwd.
In een vergeeld handschrift
In een vergeeld handschrift van
een Cort verhael van 't begin, fun
datie ende ordre van regieringe,
vanf Goodtshuys de armen ge-
naempt d'Heyligen Geest, int ge
meen d'Poth, lezen wij onder het
jaar 1444: „dat door 't erigeren
ende i immer agie van ons L. Vrouwe
ende den toorn duyn anncj, by St.
Joostencapelle int quartier deser
stadt genaempt den Rooden toorn
veel uytheemse personen, uyt devo
tie ende veel armen en gebreecki-
gen, die men pelgroms noempde. tot
dese stadt quamen ende hun loge
ment alsdan sochten
Maar niet alleen in 1444. doch reeds
jaren eerder werd Amersfoort door
grote scharen van pelgrims bezocht;
door zulke grote scharen soms. dat op
de dagen der procesie met het beeld
van O.L.V. alle burgers van onze stad
in hun pantser moesten gaan. Dit blijkt
uit de raadsnotulen van het jaar 1439.
waarbij (let hier op het jaartal') onder
meer werd Bekend gemaakt, dat „een
Sonnendagen, naestcomende. offt God
wyll, se sel men dragen bynnen onsser
stat dat beeld van Onsser Lieven Vrou
wen, ter eeren Goeds ende Syne ge-
benedider moeder'' (a.s. Zondag, zo
God wil. zal het beeld van O.L.V. bin-
De instanties, die over de collecte-
vergunningen gaan. streven naar
vermindering van het aantal open
bare inzamelingen.
Zo hebben de besturen der t.b.c,-
Sanatoria „Sonnevandc", „Zonne
gloren" en „Zonnestraal" en de
plaatselijke comité's dezer instellin
gen de handen ineengeslagen om ge
zamenlijk een gemeenschappelijke
collecte te organiseren. De op
brengst wordt verdeeld op grondslag
van het aantal van ieders verplceg-
dagen in het vorige jaar.
Hier ter plaatse zal als de ge
vraagde vergunning wordt verleend
deze gecombineerde collecte worden
gehouden op Zaterdag 16 Aug.
Het bestuur der samenwerkende
comité's te Amersfoort bestaat uit:
Ds. M. G. Gerritsen (Zonnegloren),
voorzitter; W. C. Oosterman (Zon
nestraal), secretaris en mevr. A. J.
v. d. Burg-Bloemendaal, penning
meesteres.
Zij, die aan deze collecte willen
medewerken kunnen zich als collec
tant (trice) opgeven bij: mevr. Arts,
Soestenveg 455, mevr. Frauenfel-
der, Borgesiuslaan 36, tel. 6464, J.
C. Kip, Utrechtsestraat 3b en by
de secretaris.
Egyptische zwemmers
in Amersfoort
Vrijdag arriveerden in Amersfoort
21 Egyptische zwemmers, die tot
volgende week Woensdag in Amers
foort te gast zullen zijn by de AZ
PC. Dinsdagavond zyn er in Pesie's
Bad zwemwedstrijden, waarin de
vertegenwoordigers van de Kring
Utrecht uitkomen tegen de gasten,
die gisteren reeds kennis maakten
met onze stad. Zy zien er zeer spor
tief uit in hun blauwe jasjes en met
hun bruin verbrande gezichten. Het
gezelschap bestaat alleen uit heren.
Zy behaalden reeds in verscheidene
Europese landen triomphen.
Er wordt Dinsdagavond ook een
polowedstrijd gespeeld. De Amers-
foortse ploeg, die tegen de Egypte-
naren te water zal gaan is als volgt
samengesteld:
Doel: Ter Weel (AZPC); achter:
Heyligers en Woelders (Neptunus)
en De Jongh (AZPC); voor: Geutjes
(Neptunus), Th. Mosterd (AZPC)
en W. Dekkers (Neptunus).
nen onze stad worden rondgedragen,
ter ere Gods en ^'n gebenedijde moe
der). In hetzelfde jaar 1439 komt, voor
het- eerst in de ons overgebleven ge
schreven geschiedenis, bij de Raad der
stad de wens naar voren, de buitenstad
thans tussen Singels en Beek te
omgrachten en ommuren. Deze nieuwe
ommuring, blijkens de raadsnotulen in
1465 grotendeels gereed, maakte de
oude omwalling van omstreeks 1259
overbodig. In 1468 heet het dan ook;
„Die raet is overdragen, dat men
tpouyn (het puin) aen der stat oude
muer by Onsser Vrouwen enwech vue-
ren sell ende so rumen sell, die pro
cessie dairheen mach
Tpouyn aen der stat oudemucr
by Onsser Vrouwen nu. vond de
aannemer Van Nieuwenhuizen in
1938, bij de bouw van de grote
groentenwinkel in de Krankeleden
straat; maar behalve het puin en
tot op grote diepte een laag van
humus vond hij ook een enorm
funderingswerk van grote bak-
stcenmoppen en tras tot op een
diepte van minstens 3 meter onder
het straatpeil. Fundamenten, welke
ontegensprekelijk hebben gediend
voor het dragen van een buiten
gewoon zware bovenbouw.
En de ervaringen van metselaar Pasche
dag, én de vondsten van aannemer Van
Nieuwenhuizen, èn de vorm, het mate
riaal mitsgaders de plaats van de thans
ontgraven funderingsbogen in de Kran
keledenstraat no. 24 maken het naar
onze mening zeer waarschijnlijk, dat wij
hier te doen hebben met de resten
van de grondslagen der oude stadsmuur
van 1259.
Door deze recente ontdekkingen gera
ken vele „vaste" meningen b.v. die
over het ontstaan de Muurhuizen
aan het wankelen. Wij zien daarom
verdere ontgravingen van dergelijke
funderingsbogen in de voormalige 13c
ceuwsc stadsommuring met grote be
langstelling tegemoet. P. S. Teeling
„Eet geen bananen met de
schillen".... Kent U het nog, het
ivas eens een gevleugeld lied.
Sinds de bananen geen gemeen
goed meer zijn ligt het lied bij
de vele anderen op de markt
kramen, bij de rommel die voor
een stuiver nog niet u-eg gaaf.
Maar er is één familie in Leus
den waar het lied van de bana
nen weer klinkt. Zij het dan
zeer beschaafd en aangepast aan
de hoeveelheid bananen, die de
boom wenst te produceren. De
boom, ja de boom, die in een
kas van een bewoner aan de
Schuttershoeflaan met zijn exoti
sche bladeren naar de Hollandse
zon grijpt. Bloem op bloem ver
schijnt, verdwijnt en maakt
plaats voor trossen, echte tros
sen bananen. Het is in ieder ge
val zo met die boom, dat hij niet
voor een e.xtra-bananen-bon-aan-
wijzing kan zorgen. Maar wel
een open doekje voor de verzor
ger van de Hollandse pisang
boom, die twee jaar oud is en
nu al bananen levert. Wie begint
er met rijstvelden?
oc
2
-X.
szq&lZF&th.-
U
-l-
'■I
BooC, A
vz-Qt-ffPt/L. /fFLDzr# C
Herdenking Capitulatie
van Japan
Door de club „Insulinde" van en
voor Indische geëvacueerden te
Amersfoort. Soest, Soestdyk, Baarn,
Soesterberg, Lunteren en naaste om
geving, wordt op Zaterdag 16
Augustus in „Amicitia" te Amers
foort, een plechtige herdenking ge
houden ter herinnering aan Japans
capitulatie, aan hen die vielen in de
strijd tegen de Japanse overweldi
ger. Ds. E. F. Wildervanck, leger-
predikant en Pater Dr. Th. van Rooy
zullen het woord voeren.
Medewerking verlenen voorts het
gemengd koor „Soli Deo Gloria" en
de Kon. Veren. „Oost en West", afd.
Amersfoort.
Predikbeurten
Herv. Kerk St. Joriskerk vm. 10
uur prof. Berkelbach v d Spren
kel (Utrecht), nm. 5 uur ds. v.
Kekem (Zeist).
Nieuwe kerk vm 10 uur ds.
Koolhaas, nm 1 uur ds. De Bres.
Emrna-kerk vm. 9 uur en 10.30
uur ds. Smits, nm. 5 uur ds.
Koolhaas.
Gymnasium vm 9 uur de heer
Mensinga (Baarn) Jeugdienst vm.
10 30 uur de Heer Grimm (Am
sterdam).
Kapel Zon en Schild vm 10 uur
ds. Nauta (Cillaarshoek).
Jongerendiensten Kerk (Appel
weg) vm 10.30 uur de Heer M W
Ivnegt. Wljkgebouw vm. 10.30
uur de Heer K Kielder. Ge
bouw Immanucl vm. 10.30 uur de
Heer H C van Norden. Jeugd
huis vm 10 uur de Heer W J Hot-
linga.
Geref. Gem. (Stoovestr.) 10 en 5
uur dhr. Hagesteijn (Vlaardin-
gen).
Geref. Kerk (L. Vr.straat) 10 uur
ds. W S de Vries (Voorburg). 17.30
uur ds. D C v Ronkhuyzen (Bol
nes) .L. Costerplein) 9 uur dr.
N H Ridderbos, 17.30 ds. W S de
Vries (Tulpstr. 9 uur ds. D C v.
Lonkhuyzen, 17.30 uur dr. N H
Ridderbos.
Chr. Ger. Kerk 10 uur leesdienst
15.30 uur ds. Velema (Bunschoten)
Vrije Ger. Gem. (Muurhuizen
53) 9.30 en 17 uur Godsdienstoef.
11 Aug. 19 uur ds. D v Leeuwen
(Loenen a. d. Vecht).
Rem. Gem. 10.30 uur ds. Schut
Ver. v. Vrijz. Herv. 10 uur ds.
A I Verduyn (Metslawier).
Vrije Ev. Gem. (Appelweg) 20
uur ds. J Enter (R'dam).
Ev. Luth. Kerk geen dienst.
Doopsgcz. Gcrn. geen dienst
Oud Kath. Kerk 10 uur H. Mis.
Vrije Kath. Kerk 10.30 uur H.
Mis.
Chr. Science Soc. 10 uur Huil.
11.15 uur Eng. dienst (v. Perseyn-
straat 9).
Burgerlijke stand
8 Augustus
Geboren: Jelle Jochem, z. v. P.
Kortes en H. A. Sanders; Tijmen,
z. v. T. Geurts en M. Bouw; Caro
lina Gerardina Wilhelmina, d. var.
H. H. Tieman en W. H. Spanier.
Gehuwd: J. D. Hazelcgcr en A.
van 't Hazeveld; A. Bcrendse en W.
M. Tuinstra.
Overleden: J. van den Heuvel, 4
jaar, zoon van N. H. van den Heu
vel en H. Rehlis.
Bestrijding Coloradokevers
Alle houders van met aardappe
len beteelde percelen in de gemeen
te Soest worden dringend verzocht
in de periode van 11 t/m 20 Augus
tus 1947 het aardappelgewas ten
minste eenmaal te bespuiten met
water, waaraan op 100 liter 500 gram
calciumarsenaat is toegevoegd. Deze
bespuiting moet als zodanig worden
uitgevoerd, dat:
le. een hoeveelheid, overeenko
mend met ongeveer 800 liter per
hectare gelijkmatig over het gewas
wordt verdeeld. 2e alle bladeren
van de aardappelplanten met de
vloeistof worden bevochtigd; 3e. op
zodanig uur en bij zodanige weers
gesteldheid gespoten wordt, dat het
gewas nog dezelfde dag kan opdro
gen.
Voor het verkrijgen van calcium
arsenaat en spuitmateriaal kan men
zich wenden tot de Coöp. Landbouw-
vereniging. Torenstraat 16, Soest.
Marktberichten
AMERSFOORT. 8 Augustus.
Kippen 3.505.50; hennen 5
6.50; jonge hanen f 1.503.50;
tamme konijnen f 38.
Aangevoerd waren ongeveer; 60
kippen, 120 jonge hanen, 40 jonge
hennen, 20 konynen en 60 duiven.
Gevonden voorwerpen
Portemonnaic met inli.; kinder
armband. schroevcndraier. briefje
bankpapier, fototoestel, iuet tas,
gr. zw. bouvier, badpak, gr. kruis
van een rozenkrans, kl. spiegeltje,
weekkaart Ned. Buurtspoorwegen;
kl. honden; ged. van een gebit m.
vier tanden, nummerbord H. Z.
52906, roei istenkaart (Noord Velu-
we) armband goud, tennisracket,
kindersokje (roze), wit gymnast,
schoentje (IV). rijwiel op massic-
1 ve banden, fototoestel in foudraal
(Agfa), sleutel A.K.A., nikkel hor
loge zonder glas en ketting, zakje
met buitenlandse postzegels, foto-
briefkarten, huissleutel, wit lin
nen ceintuur, zilv. oorbel met wit
steentje, rood kinderschoentje, da
mes badpak, postduif no. 783739-47
paar lage br. schoenen, br. cein
tuur, beige handschoenen, zw.
damestas met pers. bew. t.n. R. J.
Kestens. bril nikkelmontuur, br.
portefeuille m. foto's, koperen ge
wicht 5. D.G.. armband met 8 scha
kels, fototoestel (Box in étui), kin-
dersch. tas (bruin), damesrijwiel,
pakje roomboter, bl. gebr. Mutsje
met wite rand.
Medische Zondagsdienst
Doktoren, alleen te raadplegen bij
spoedgevallen: J. A. Hendrik?, Tes-
selschadelaan 3, tel. 6013, A. F. Ba
tenburg, Utrechtseweg 18. tel. 5358.
Apotheken: Cramer. Utr. weg 93,
tel. 3498: Zwart, O. Soesterweg 92,
tel. 5474, Verniecrnpotheek, Ver-
meerstr. 124, tl. 5335.
Verloskundigen: TT. A. v. d. Grient,
Breestr. 8B, tel. 6830, M. A. J. de
Leuw, Socsterwcg 15, tel. 4973.
Olievelden op Oost-Java
in brand
Op de olievelden van de Konink
lijke Shell te Tjepoe op Oost-Java
(Republikeins gebied) z\jn branden
uitgebroken, wordt van Nederland
se zyde gemeld.
De branden hebben tot nu toe
geen ernstige afmetingen aangeno
men. De Nederlandse troepen red
den in de door hen bezette gebieden
1300 Chinezen, die door de republi
keinen waren ontvoerd.
Telegrammen voor de
31 ste Augustus
Nu weer felicitatie-telegrammen
verzonden kunnen worden aan de
leden van het Koninklijk Huis,
wordt de aandacht op het volgen
de gevestigd: Degenen, die van
plan zijn hu» gelukwensen aan
de Koningin ter gelegenheid van
haar verjaardag telegrafisch aan
te bieden, dienen deze telegram
men tijdig, doch liefst voor 30
Augustus aan te bieden. De afle
vering zal op 1 September ge
schieden.
Chaplins „Dictator"
Chaplin holt in zijn film „De
Dictator" nu achter dc gebeurtenis
sen aan. Daar kan Chaplin niets aan
doen. In de dagen, dat dc duizen
den, die zich nu „amuseren" met
Chaplins creatie van de leider, zijn
film hadden moeten zien, stampten
dc „Hinkel"laarzen over het Hol
landse land en door 't Amsterdamse
ghetto.
In zijn ongeëvenaarde grootheid
als humorist leert Chaplin het
mensdom tussen een traan en een
lach door de voosheid van het dic
tatoriale stelsel zien. De kostelijke
sccnes tussen Hinkel en Napolini,
zij openbaren ons nu niets meer,
doch accentueren wel onze opvat
ting dat dwazen de wereld regeer
den. Hoe gewetenloos die dwazen,
sterker idioten, in de wereld huis
hielden, wel, dat behoeft deze film
ons niet meer te vertellen. Op dit
gebied holt de film dus eveneens
zeer achter de realiteit aan.
Het lijkt ons aanvechtbaar om de
joodse tragedie, kortom de tragedie
van dc naar vrijheid dorstende
mens, met een lach en een traan af
te doen. Wel overkoepelt dc humor
leven en dood. doch voor velen
lijkt ons de dreiging van de dood
nog te nabij om de „real-anierican"
humor naar waarde te kunnen
schatten.
Met dit al doen wij geen poging
om „De Dictator" als grootse
Chaplin-creaEe tc bagatelliseren.
Het kan niet a.iders of Chaplin
moest als jood in zijn dubbelrol
van joods kappertje in het ghetto,
een meesterlijke creatie leveren.
Het hindert alleen, dat hij in de
huid of liever in het paradepakje
van „Hinkel" kruipt. Op dit mo
ment verliest hij zijn onsterfelijke
creatie cn wordt inderdaad de
„stro-pop", die zich door zijn „scha
duwen" laat misbruiken.
Filmisch trof in deze film wel
zeer het „Eiscnstcin" moment van
de gekooide vogel. Een filmisch
moment, dat onze blik gevangen
houdt als de Hinkel-mannen hun
luguber bedrijf in het ghetto, waar
duizenden als gekooide vogels le
ven, uitoefenen.
Als dan tenslotte het Joodse kap-
pertje dc rol van „Hinkel" moet
spelen, dan schreeuwt hij niet de
brallende woorden van de dictator,
maar het verlossende menselijke
woord van de man, die zich zijn
roeping van mens in de wereld be
wust is. Het is alleen jammer, dat
ook hier dc recente gebeurtenissen
in de wereld, de waarde van Chap
lins woorden geweld aan doen. Het
w-ordt ons een beetje wrang in de
mond als hij een beroep doet op
menselijkheid cn waardigheid.
Heeft Hinkel ons daar dan werke
lijk zo ver vandaan gebracht?
„De Vier Veren" in
Rembrandt
In het Rembrandt-theater wordt
Alexander Korda's technicolor „De
vier veren" vertoond. Deze film be
leefde destijds haar Nederlandse
première in het Grand-theater.
Korda verhaalt van de strijd van
Kitcheners mannen tegen de Afri
kaanse opstandelingen, die gevoerd
werd in de brandende hitte van de
zon, die het zand van de Sahara
wit heeft verbrand. Hij vertelt ook
van de heldenmoed van een jonge
man en diens liefde voor een pa
triottisch meisje.
Hoest
Ouderdomsvoorziening
De Commissie van Onderzoek ter
uitvoering van de Noodwet Ouder
domsvoorziening werd voor de ge
meente Soest als volgt samen ge
steld: K. de Haan, wethouder van
Sociale Zaken, voorzitter. H. J. van
Hal, secretaris, II. Bosnia, W. van
Breukolen, H. J. Brink, D. v. d.
Broek, J. H. Hesselink cn K. Wior-
sema, leden.
Van het groene laken
De nederlaagwedstrijden, georga
niseerd ter gelegenheid van het
eerste lustrum van de biljart
vereniging „Centraal", werden
voortgezet met de wedstrijd Centraal
De Vaart uit Hilversum.
Centraal maakte in deze ontmoe
ting 160 winst caramboles en De
Vaart 212, zodat De Vaart won met
52 caramboles. De B. V. „Zonneheu-
vcl" blijft dus de leiding in dit tour-
nooi behouden.
Beroepen
Bij de Chr. Geref. Kerk te Soest-
dijk is beroepen candidaat A. L. van
Noort van Apeldoorn.
Medische dienst
Zondag 10 Augustus is geopend
apotheek „Soestdijk", Van Weede-
straat 46.
Examens
Te Utrecht slaagden dc dames R-
Brouwer, J. Seegers voor het diplo
ma huishoudkunde.
Predikbeurten
Ned. Herv. Kerk. Oude Kerk 10
uur Ds. A. Hoekert van Voorburg.
Emmakerk 10 uur Ds. E. Groe-
neveld. Hees 10 uur Ds. W van
der Waal. Zonnegloren 10 uur
Cand. Ruitenberg van Amersfoort
Eltheto 10 uur Kinderkerk.
Evangelisatiesamenkomsten
Zondag 10 Aug. Gebouw Buiten
zorg 7 uür Eenv. Heer van Gor-
kum. Woensdag 13 Aug. Zaa!
v. d. Broek, Nieuwstraat 57, 7.30
uur Eerw. Heer Hofmeester van
Hilversum.
Geref. Kerken. Julianakerk 8.30,
10.15 en 4.30 uur Ds. S. Wouters
van Dordrecht. Wilhclmina-
kc-rk 10 en 5 uur Ds. J A G Rull-
':nann van Batavia. Gebouw
Bunt weg 11 en 4 uur Ds. Pieffers
van Bussum.
Geref. Gemeente Kleine Rem-
brandtzaal 10 en 5 uur Leesdienst
Chr. Geref. Kerk 10 en 4 uur
Ds. K. Q. van Smeeden van Gro
ningen.
Ver. Vrijz. Godsdienstige!) Afd.
Ned. Prot. Bond Gebouw Religie
en Kunst 10.30 uur Dr. K. H.
Boersera'a van Leiden.
H oouland
Distributie rijwielbanden
Diegenen, die nog geen aanvraag
om een bewijs van Inschrijving voor
rijwielbanden voor vervanging heb
ben ingediend, doch hiervoor wel io
aanmerking komen, kunnen in het
tijdvak van 11 tot en met, Aug.
'47 alsnog een aanvraag indienen.
Dit geldt dus alleen voor diegenen,
die vóór 1 October 1946 reedB één of
twee bonnen vor buitenbanden heb
ben ontvangen.
Uitreiking schoenenbonnen
Dinsdag 12 Aug. vindt van 9—12
uur de uitreiking van schoenenbon
nen plaats.
Personen, wier stamkaartnummer
eindigt met bet cijfer 9, en die nog
in het bezit zijn van het. inlegvel
met de bon 612 komen hiervóór in
aanmerking. Eveneens komen kinde
ren geboren in Juli cn Augustus /an
een der jaren 1932 tot en met. 1945,
alsmede kinderen geboren in «le
maanden September en October 1916
voor een schoenenbon in aanmer
king.
Bestrijding Coloradokevers
Ter bestrijding van de coloradoke
ver vestigt de burgemeester er le
aandacht op, dat alle gebruikers
van met aardappelen beteelde gron
den, verplicht zijn hun gewas in dc
periode van 11 t.m. 20 Augustus a.s.
ten minste eenmaal te bespuiten met
een oplossing van calcium arsenaat.
Medische dienst
Voor spoedgevallen zowel in Hoog
land als in Hoevelaken raadplege
men ds. Verbeek te Hoogland (tel.
K 3493—260).
Predikbeurten
Ned. Herv. Kerk: Zondag 10 Aug.
2.30 uur, van Kraegten uit Soest.
Beiaardiers ontlokten schone klanken
aan 't carillon
„Op deze voor Nijkcrk onvergetelijke dag is het mij een bijzondere
vreugde te kunnen getuigen van de sterke culturele band, die bestaat
tussen België en Nederland. Wij hebben genoten van het bijzonder fijn
zinnige en musicale spel van Renaat van Steenwegen. Ook dc jury, die
hem met 359 van de 390 te behalen pnt. de eerste prijs heeft toegekend".
Aldus W. Baron van Tuyll van Serooskerken in zijn hooggestemde
speech bij het bekendmaken van de uitslag der jury.
bleef alle critiek achterwege. Poly-
Renaat van Steenwegen
de beste speler
Er zijn steden in ons land, waar
de zingende toren niet alleen staat
in 't midden van de rijen huizen,
maar waar zijn lied ook leeft in de
harten van dc burgers. 1 n Vlaan
deren staat Mechelen met zijn in
heel de wereld beroemde bciaar-
diersschoo'. aan de spits van die
plaatsen. En in ons Noorden is het
kleine Nijkerk bezig voor zich die
plaats te veroveren dank zij het
onvcrmocK ijverige werken van
Nijkerk's Klokkcnspelvcreniging, cn
in 't bijzonder van de bestuursleden
Baron van Tuyll en H. Teygelcr.
In Nijkerk wordt het klokkenspel
au scrieux genomen, als kunst be
schouwd, cn dat 't dat werkelijk is,
heeft deze dag voor iedereen, die 't
nog niet wist of ten volle besefte,
bewezen.
De hele dag heeft het in de twee
de helft van de 18e eeuw door de
klokgieter Andreas van den Ghevn
tc Leuven gegoten cn met dc drie
luiklokken uit 37 klokken bestaande
carillon niet stilgestaai en dc ver
schillende meesters hebben zijn
gave en schone klank over stad en
land doen klinken, 't Begon 's mor
gens met ten echte torenmuziek:
ccn kundig samengesteld blaasoctet
blies staande op de torentrans
koraalmuziek met begeleiding van
het carillon. Beiaardier H. C. J.
Teygelcr, die dc bewerkingen ge
schreven had, strooide zijn speels
variërende tussenspelen tussen de
statige klank van dc koraalmuziek
cn zelfs voor vele Nijkerkcrs was
dc schoonheid van deze morgenmu-
zick een openbaring.
Daarna volgde een druk bezochte
ontvangst van beiaardiers en geno
digden ten stadhuizc. waar Baron
van Tuyll de vele gasten namens
het gemeentebestuur begroette cn
de hoop uitsprak, dat deze eerste
Nederlandse beiaardiers-wedstrijd
na de oorlog een prettig verloop
moge hebben en veel kunstgenot
moge schenken.
Deze hoop is alleszins in vervul
ling gegaan. Al was dc in een
kamer van hotel „Marktzicht" ver
zamelde groep van deskundigen
maar klein, lopende door de nauwe
vcelboehtigc straatjes waardeerde
men overal de aandachtig luisteren
de liefhebbers van het torenspel,
toen in de vroege namiddag dc wed
strijd begon, waaraan deelnamen dc
beiaardiers C. Roelofs uit Apel
doorn, N. Bruin uit Almelo. Renaat
van Steenwegen uit Hevcrlec (Bel
gië), W. J. A. P. Crcman uit Zwol
le en Th. V. v. Dijk uit Kampen.
De door dc heren T. van Balkom,
Den Bosch, A. J. dc Groot, Bergen
op Zoom cn H. C. J. Teygeler, Er-
melo. gevormde jury kende de prij
zen toe overeenkomstig de mening
van het critisch collegium:
Eerste prijs met 359 p. Renaat
van Steenwegen die een gave
rhythmisch onverzwakte vertolking
gaf van het verplichte nummer
„Preludium' van Jcf van Hoof,
maar misschien nog meer in het
vrij gekozen werk „Preludium en
Fuga" van J. W. Franssen zijn ver
gevorderde techniek cn gezonde
muzikaliteit in ccn ook dynamisch
rijkgeschakeerd spel bewees.
Dc tweede prijs verwierf dc blin
de beiaardier Creman uit Zwolle
met 326 pjnten, die in dc vertol
king \an de muz:kaa! niet geheel
bevredigende „Toccata jubilantc
voor Carillon" van Jac. Bousart niet
veel onderdeed voor de eerste prijs
winnaar.
Technisch heeft ook de eveneens
blinde beiaardier C. Roelofs uit
Apeldoorn het ver gebracht, maar
vooral in de eigen variaties over
„Merk toch hoe sterk" was zijn
spel te onrustig, om voor meer dan
een derde prijs met 266 p. in aan
merking te komen.
Na een goedb :zochte uitvoering
van Nijkerk's uitstekende Fanfare
corps in het Van Recnenpark be
klom de meester-beiaardicr van
Mechelen Staf Nccs de feestelijk
verlichte toren. Hadden wij tijdens
de wedstrijd reeds genoten, hier
phone werken van oude Ncdcrl.
meesters wisselden af met liederen
cn moderne klanken van Jcf van
Hoof en Ger. H. Bocdijn, om ten
slotte in ccn werkelijk levenslustige
vertolking (zoals van zo'n gezellige
Vlaming niet anders te verwachten)
van „Dc schone blauwe Donau"
middeleeuwse volksfeest-taferelen
in moderne versie wakker te roe
pen.
Dit grootse klankfestijn van do
zingende toren gebeurde in het
klcino Nijkerk. En waar blijft
Amersfoort met zijn bekende
Hemony-carillon?
HANS M. SCHEIFES
Officiële publicaties
In het tijdvak van 11 Aug. t.m.
27 Sept. zullen de volgende bon
kaarten worden uitgereikt.
K.\ t.m. KE 711 voor niet zelfvers.
LA, LB en LC 711 voor zelfverzor-
gers melk cn vlees
OA. OB on OC 711 voor zelfverzor-
gers vlees
PA, PB en PC 711 voor zelfverzor-
gers melk
QA 711 Tabak, QB 711 Versnaperin
gen cn QC 711 Tabak/Versnaperin
gen.
Do uitreiking van de kaarten K,
1 0 cn P zal geschieden volgens
dezelfde indeling van leeftijdsgroe
pen als de bonkaart 709.
Mannelijke personen, geboren in
1929 cn vroeger, ontvangen naar
keuze een Tabaks-, een versnape
ringen- of een gemengde kaart.
Vrouwelijke personen, geboren in
1929 en vroeger, ontvangen naar
keuze een versnaperingen- of een
gemengde kaart. Dc overigen heb
ben uitsluitend recht op een versna-
peringenkaai t.
Aan wio uit te reiken:
Bonkaarten mogen uitsluitend
worden uitgereikt ten behoeve van
personen, wier stamkaart is voor
zien van een TD 2 zegel en van een
Distributièstempel. De uitreiking
dient te geschieden door do Distri-
buliedienst van de gemeente, waar
Je rechthebbenden in het bevol
kingsregister zijn ingeschreven.
Aan personen, opgenomen in
het Centrale Bevolkingsregister
cn aan lien, die wegens do uit
oefening van hun beroep buiten
hun woonplaats verblijven en daar
door in do onmogelijkheid verkeren
hun bonkaarten in hun eigen kring
af te Halen, kunnen deze door de
Disti ihutiedienst van hun tijdelijke
verblijfplaats worden uitgereikt. j
In te nemen tegenwaarde:
Voor elke uitgereikte bonkaart
zal de inwisselingshon, welke links
bovenaan dc bonkaart 709 voor-
komt, als tegenwaarde worden in
genomen. Losse inwisselingsbonnen j
mogen nipt worden aangenomen.
Afkmising stamkaart:
In het vakje 406d (Dirk) voor een
bonkaart plus Tabakskaart: Hoofd
letter A. In de overige gevallen een
diagonaal kruis.
BELANGRIJK:
Nogmaals wordt het publiek er
op gewezen Jo bonkaarten 709, wel
ke geldig zijn voor het tijdvak 4
Aug. t.m. 27 September, na afloop
hiervan niet onmiddellijk te vernie
tigen, alvorens U in het bezit is ge
steld van boven aangegeven bon
kaarten 711.
7/8 8/8
85% 82
12',i 12%
12% 11%
25'i 15>i
14% 14%
19% 19
43', 41%
143% 142
190 189'/,
90% 89^
48 48
60% 59%
A.T.enT. 155 155
Am .Tob. 75% 7S
Anac.C. 36% 355^
Bethl.S. 88'', 88
Boeing A. 16% 16
Chrysler 59 57
City B 40% 40%
Consol E 25Yt 25%
Douglas 55 55
Du.P.N. 192% 190
Ea^tm K. 46 45%
Oen.El. 37% 36%
Gen .Mot. 60 59%
Atch.T,
Baltim.
Can.Pac.
Ill In C.
N.Y.Cen.
Penns.R.
Sout.Pac
Un.Pac.
All.Ch.
Am Can,
Am.Car.
A.Smelt.
7/8 6/8
Oood T. 45% 45J4
HudsonM 16% 16
Int. H. 881, 87
I Nickel 29% 29%
tnt.TenT 11^ 11%
Kenn.C. 44% 44
Montg. W 61 60%
Pac.M. 5 5
Radio C. 8% 8%
Rep.St 26% 25%
Rey T.B. 41% 41%
Scara R. ,'39% 30%
Shell Un. 30% 39
Soc. Vac. f 16% 16%
Stand Br. 30% 30%
St.OllN'J i 79% 78y.
Studeb. 1 20% 20',;
Texas C. J 66% 64%
U. Alcr. 9 19% 18%
Un Corp. 35', 3
Un Fruit 54% 54%
US Rubb 46% 46
US Steel 72% 71J<
Westing. 28% 28
Woolw. 50% 50%
Omzet 790.001
Amsterdamse Effectenbeurs
Act aandelen
Amsterdam, 8 Aug.
Evenals de laatste dagen
had de effectenbeurs ook
heden een onbelangwek
kend verloop. De stem
ming was prijshoudend,,
maar het aantal orders
was gering en er zat by-
na geen tekening m de
markt. De cultuurfond
sen waren wat de hoofd-
koersen aangaat, in en
kele gevallen iets lager.
De scheepvaartaandelen
waren vergeleken met
de vorige slotpryzen zo
goed als onveranderd.
Koninklijke waren met
een hoofdkoers van
411% een drietal punten
hoger dan gisteren bij
het slot. De industriëlen
waren weinig of niet
veranderd. Aandelen
Unilever echter waren
ten opzichte van de vo
rige slotpnjs met een
hoofdkoerS\ran 294 een
goede drietal punten ho
ger. In het vrije verkeer
was bitter weinig te1
doen. De scheepvaart
markt was verwaar
loosd. In industriëlen
ging zo goed als niets
om en ook Koninklijke
werden nu en dan met
een enkel stukje tegelijk
verhandeld. Van de
meeste fondsen kwamen
tijdens het vrye verkeer
na de hoofdkoersen geen
andere prijzen meer te
voorschijn en waar dit
wel het geval was, wa
ren de koersafwijkingen
onbetekenend
Koloniale Bank
N. 1. H.bank
Ned. H Mil.
A.K.U. aand
Bergh's Jurg.
v. Berkels pat.
Calvé Delft Crt
Centrale Suiker
Fokker
Van Gelder
K. Nd. H ovens
Lever Cert.
Ned. Ford
Ned. Kabelfabr.
Philips gloell.
D. Petrol. MIJ.
Kon. Petr. Mij
A'dam Rubber
Band. Rbb MIJ.
Deli-Bat. R M
Oost Java R M.
SerbadJadl S R.
Holl. Am. Min
Java-C.-J. Lijn
K.N.S.M
Sch. Unie
Rott. Lloyd
St. Mij. Nederl.
H.V.A.
Jav. Cult. MIJ.
Ned. Ind. S U
Ver. Vorst C M.
«rit-Bat.
•iell Tabak
Senemb.
7/8 8/8
Sltk. Hfdk
105% 106
103 103
136
193%
295%
127
174%
259
219
142'/,
164
290%
395
276
135
194%
299%
127',j
175%
216
1425',
165%
400
280
368'/, 367%
389 393',
403% 411',
148% 148
105 1045-i
109'/, 109%
91 89%
79 79%
102 200%
148", 147%
163 163%
178% 178',
- 169
- 159»;
239% 238",
128 126',
127% 127%
655; «4%
123
161 161%
141 141%
8/8
Sltk.
106
103
136
193
299
128%
175%
211
143
165%
294
400
282
361
394
410%
147%
105
110
89
79%
2005,
147%
163%
178
169
159%
238',
127', k
128
645 i
129
161
141%
Actieve obilg.: 7/8 8/8
Ned. '38 (3%) 8
dito '47 (3%) 3
Ned '37 3
Dollarl. '47 3
NWS 2%
Sp. eert. 100 2%
N L *37 A 3
Nlet-actieve
obUgatles
A'dam '37 1 3%
's-Hage '37 3%
R'dam le en 3e
ing. 1937 3%
R'dam'38 (3%) 3
Utr. pr. '37 3%
Ut. gm. 37 1 3%
Pandbrieven
Amst. Hypbank
Arnh. Hyp. B.
Friesch Gr. H.
Grav. Hyp. Bk.
Ned. Hypb.
Veendam 3%
Rott. Hyp bank
Utr. Hypb.
(2% vpl. ultL)
Westl. Hypbnk.
bndustr. obüg.:
Bergh's en 1 3%
Levers Z M 3%
Werkspoor 3%
Bt. Ptr. Mil 3%
Ned.-Ind. Spw
100% 100%
99% 99%
99% 99 M
100% 100',;
82% 82%
101V. 101;,
95% 95
101H
101
101 100%
- 99%
- 101%
103';
103%
104% 102%
104 56%
Niet-acL aand.
A'damse B.
Hll. Bank Unie
Incasso
Rott. Bankver.
Tw. Bank. Cert
Gist en Sp. fab.
Rott. Dr. My.
Werksp Serie A
Wilt. Fyenoord
Anlem
Ned. Ind. Gas
Interna tio
Bllllton 2e rubr.
Amst. Ball. Mij
Dell Sp. MIJ.
Ned. Ind. Spw.
Diversent
Lever Br.
Mij. Fin. N. H.
Ned. Waivlsv.
Prolongatie
Axner fondsen
Anaconda
Bethi. Steel
Chrysler
Gen. Motors
Intern. Nickel
Kennecott
Republic Steel
U.S. Steel
Phillips
Shell Union
Tidewater
Baltimore
Pensylvania
bieden
t laten
7/8 8/8
102% 144%
57 184
145 143
149% 149%
1605, 164
371 381
235 330
167% 16i%
150
353
144
45
30%
107 109%
99% 99%
2% 2%
37% 37%
92
«2% 62%
47%
45%
26%
75% 75%
60»%
32% 31%
20»;
12%
19%
20%
12%
De Amsterdamsche MU
van Ongevallenverzeke
ring sluit 1946 met een
winstsaldo van 33.533,
incL saldo a p. ad 3484.
De winst wordt geheel
gereserveerd incl. 2500
voor belastingen.
Het premie-inkomen
steeg met 355 000, een
ontwikkeling, die zich
in 1947 heelt voortgezet.
Aan premiën werd in
totaal ontvangen 1.56
milliocn.
De Bataafsche Hypo
theekbank sluit 1946 met
een winstsaldo van
49.006 (v.j. 36.387).
waarvan 34.876 wordt
gereserveerd. Hierna kan
4dividend worden uit
gekeerd. Aan pandbrie
ven was uit. 1946 in om
loop 8.57 (v.j. 9.36)
millioen. De rentemarge
bedraagt 0.6581%, dc
hyp. rente gemiddeld
4.0942%. Aan hypotheken
stond uit 9.03 (v.j.
9.11) mill. Voor ruim
60% js van de geboden
conversie-gelegenheid
gebruik gemaakt.
