DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Regeringscrisis dreigt Spiegel der wereld Branden op tal van plaatsen in het Zuiden Djogja verwacht hervatting van militair optreden Leusderheide-brand vergt drie slachtoffers Katholieke ministers voor mars naar Djogja"? P.v.d.A. zou er tegen zijn Lifters-bandieten roofden een auto Vuur in de Peel en Veiligheidsraad is niet bevoegd Sjarifoeddin: Geen Japanse invloed Bakkersstaking is geëindigd op de Veluwe Ex-satellieten geen UN O-lid Donkere wolken Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbu» 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week ol L— per kwartaal Losse nummer» 10 et UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL 9 Vrijdag 22 Augustus 1947 Nr. 727 6e jaargang Red. en Adra.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telcf. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER 99 (Van onze Haagse redacteur) ^eder'a.nd naar aanleiding van de Indonesische kwestie, nadert thans met verbijsterende snelheid haar climax. De tegenstellingen z\jn thans, mot betrekking tot de vraag, of de Nederlandse pollne-actie op Java en Sumatra met voorbijgaan van de Veiligheids raad moet worden voortgezet, zo scherp geworden, dat de kans zeer reëel moet worden geacht, dat de regering uiteen zal vallen na de kabi netsvergadering, die Vrijdagavond of Zaterdag zal worden gehouden. In zijn artikelen in „De Volks krant" heeft prof. Romme omtrent het standpunt van de katholieke ministers in de regering niet de minste twyfel meer laten bestaan Deze ministers zouden thans be reid zijn, de gevolgen, welke een besluit tot hervatting van de op mars naar Djogja zou hebben op de houding van het buitenland, te aan vaarden. ongeacht het feit, dat er geen twijfel aan kan bestaan, dat mr. Van Kleffens deze gevolgen als rampzalig heeft gekwalificeerd. De ganse batterij van de K.V.P. is thans losgebrand om de P.v.d.A. voldoende murw te verkrijgen om de K.V.P. op haar noodlottige weg te volgen. Zelfs suggereert prof. Rom me, dat de ganse regering zich op het standpunt zou hebben gesteld, dat de opmars naar Djogja onmiddellijk moet wor den voortgezet. Uit tal van informaties is ons echter gebleken, dat deze suggestie op geen enkel punt in overeenstem ming met de feiten is. Met nadruk zou de P.v.d.A. zich op het stand punt stellen, dat ook indien eventueel in een later stadium een voortzetting van de politie-actie on vermijdelijk zou worden deze noodzaak thans geenszins aanwezig is. Snelle beslissing Naar men hier aanneemt, Zal mr. Van Kleffens heden in de Veilig heidsraad duidelijk maken, dat de Raad thans snel een beslissing zal moeten nemen, welke tot een ver betering van de situatie op korte termijn zal kunnen leiden, indien de Raad Nederland niet wil dwingen zijn eigen weg te gaan. De Raad heeft echter in de Chinese resolutie een voorstel op tafel liggen, uat noor mr. Van Kleffens, door de Partij van de Arbeid en door vele andere deskundigen wordt gezien als een reccle mogelijkheid tot ver betering van de toestand in Indo nesië. De kans, dat dc Raad zich op dit voorstel zal verenigen, acht men hier vrij gunstig. Het is echter zeer wel mogelijk, dat de Raad heden nog niet tot de aanneming van deze resolutie zal komen. Voor de Partij van de Arbeid zal dat een dringen de reden z\jn, om de verdere be- Om de dollars I JE Britse eco- nonusche de legatie die onder leiding van Sir Wilfrid Eady in i Washington is k s -yA gaan praten om gk. Amerikaanse hulp ■tt OLSSaal ter bestrijding van d rle B"tse crisis te ItfL Hutt» verkrijgen. heeft haar eerste succes geboekt. De beruchte paragraaf in de leningsovereenkomst, die Groot- Brittannië verplichtte stcrluig- saldi van andere landen ten koste van de lening in dollar-tegoeden om te zetten, is geschrapt. Dit komt te laat om nog veel te red den: de lening is op het laatst in een steeds hoger tempo opgeteerd en van de 3.750 millioen dollar is nu nog maar 100 millioen overge bleven, maar het is in elk geval een bewijs van bereidwilligheid. Aan dc bereidwilligheid van de Amerikanen hoeft overigens niet getwijfeld te worden. Zij zijn niet minder op eigen be'ang uit dan welk land ook, maar minder kortzichtig dan de Russen weten zij dat het eigen belang vastligt aan de belangen van anderen. Zij willen en dat is de kern van het plan-Marshall dat de landen die door de oorlog economisch kapot gemaakt zijn weer credietwaardig worden, want het grootste belang van de Verenigde Staten, die over wegend een export-mogendheid vormen, is een gezonde wereld economie. Maar de Britse delegatie-had meer punten op het programma staan en daarmee gaat het nog zo vlot niet. John W. Snijder, de lei der van de Amerikaanse delegatie, heeft gezegd dat de Britten harder zullen moeten werken. Het is een al te simplistische formule van een middelmatig man, maar andere Amerikaanse functionarissen heb ben het beter gezegd: Amerika wil wel helpen, maar zij moeten er ze ker van zijn dat het iets uithaalt. En hun critiek is onverbloemd: Attlec's noodprogram is ontoerei kend; het geeft geen garantie dat het slagen zal. Het is een merkwaardige sa menloop. Amerika (free enterprise, kapitalisme, dollar-imperialisme en wat men het meer wil verwijten) op één lijn met de Labour-opposi- tie in haar critiek op dc regering, die neer komt op de aandrang: bé ter planmatige economie. Dit is be- langenpolitielc op de breedst moge lijke grondslag een sterk con trast tegenover de roof-politiek die Rusland in Europa voert. Er zijn ongetwijfeld tegenstellin gen tussen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, maar zelfs deze tegenstellingen grijpen in elkaar. Brittannië heeft dollars nodig, maar Amerika kan de Britse markten niet missen, en moet daarom een sterling-devaluatie voorkomen. Daarom zullen zij el kaar blijven steunen, maar altijd onder voorwaarden. AD INTERIM. handeling in de Veiligheidsraad af te wachten. Te meer reden om niet naar Dojgja te marcheren zou de Partij van de Arbeid uiteraard aan wezig achten, indien de Veiligheids raad heden al tot aanneming van de Chinese resolutie zou komen. P. v. d. A. voor dc keus Niettemin schijnen de K.V.P. - ministers zich op het standpunt te hebben gesteld, dat ook aanneming dezer resolutie niet meer op tijd tot enig resultaat zou leiden. Men vreest hier dan ook ern stig, dat in beide gevallen ue K.V.P. het in de volgende mi nisterraad zou willen laten ko men tot een besluit om naar Djogja op te rukken, daarbij de keuze latend aan de P.v.d.A. zich daarbij aan te sluiten, of het tot een regeringscrisis te laten komen. Wij menen reden te hebben om aan te nemen, dat. Indien Inderdaad de K.V.P. de Partij var> dc Arbeid voor de keuze tussen deze alterna tieven zal stellen, de P.v.d.A. het laatste zal kiezen. Intussen koestert men in socia listische kringen de oprechte wens, dat de K.V.P. het niet ondoordacht op een dergelijke beslissing zal la ten aankomen. Een auto van de Tiiburgse ge neeskundige dienst, die Woensdag middag op de weg van Utrecht naar Den 1 laag reed, nam even voor de kruising van dc weg naar Leiden een man op, die wanhopig met zijn armen zwaaide. De man vertelde, dat toen hij met zijn auto voor 2 liitcndc militairen stopte, dezen hem een revolver onder de neus hielden, hem op deze wijze dwin gend direct uit te stappen, waarna dc militairen, die Engels spraken, in vliegende vaart met de auto ver dwenen. De auto van de Tiiburgse geneeskundige dienst zette een ach tervolging in. doch slaagde er niet in dc autodieven in te halen. Drie en twintig boerderijen in as gelegd DE BELGISCHE REGERING heeft een Nationaal strijdcomité legen duur leven en voor de opleiding van de koper" ingesteld, dat door \-olks- opvoeding de weg uit de inflationistische sfeer tracht te vinden. In de kranten en op straat wordt krachtige propaganda gemaakt tegen het te duur kopenDe redenering is: als de kopers weigeren hoge prijzen te be talen gaan zij vanzelf naar beneden. Dit grote bord staat op een der pleinen van Brussel Regering blijft van mening Een woordvoerder van het de partement van Buitenlandse Za ken verklaarde aan het ANP naar aanleiding van de vele geruchten, welke circuleren omtrent belang rijke beslissingen, welke door het kabimt genomen zouden zijiï, het \olgende: Het is onmogelijk op alle ge ruchten en speculaties commen taar te geven. Wel kan verklaard worden, dat de regering zich op het standpunt blijft stellen, dat de Veiligheidsraad niet bevoegd is, t.a.v. het conflict in Indonesië be slissingen tg nemen. Verder dat de regering met bijzondere be langstelling uitziet naar het ver loop van de zitting van de Veilig heidsraad van heden. Hot kabinet zal ongetwijfeld na deze zitting van de Veiligheidsraad alle aan leiding vinden orn bijeen te ko men ter bespreking van dc situa tie Of het kabinet dan belang rijke beslissingen zal nemen van welke aard ook, zal men rustig moeten afwachten. Nederlandse troepen maken zich gereed" Politieke kringen In Djogjakarta zagen in de rede van Van Mook een voorbereiding voor een grootscheepse aanval op de Republiek, met de bedoeling het gehele Republikeinse gebied te bezetten, zo meldt de radio zender „The Voice of Indonesia". Volgens Republikeinse berichten maken do Nederlandse troepen op de vliegvelden van Gombong en Pocrwokerto zich gereed voor de aan\al op Djogja. in het gebied van Siajjtar, door Re publikeinen in de as is gelegd. Het zelfde lot onderging de palmolie- fabriek Sawit Sebrang in het ge bied van Tandjong Poera. Van de Chinezen in het Medan- se werd vernomen, dat in de toe stand der Chinezen te Pankaian- brandan enige verbetering was ge komen. Op Sumatra schijnen de gruwelen tegen de Chinezen echter nog voort te duren. Een Chinees die uit Langsa ontsnapt is, deelde mee. dat de Chinese bevolking in deze plaats van de Republikeinen geen toestemming krijgt om te vertrek ken. Bij de huizen zijn benzineva- ten opgesteld. De verenigde Chinese genoot schappen aan Sumatra's Oostkust hebben telegrafisch een beroep op dr. Van Mook gedaan om onmid dellijke verlossing te brengen aan de slachtoffers onder de Chinese burgers van Pangkalanbrandan, welke stad door Republikeinse troe pen in as is gelegd, waardoor dui zenden onschuldigen dakloos zijn en aan de hongerdood bloot staan. Republikeinen uitgewezen? „Het Dagblad" te Batavia meldt, dat de Nederlands-Indi sche regering besloten heeft Indonesiërs in het bezette ge bied die weigeren loyaal mede te werken of deel uitmaken van verzetskernen, over de de marcatielijnen naar Republi keins gebied te brengen. Zij zullen met trucks of treinen uit Cheribon over de demarcatie lijn worden gebracht. Het is te verwachten dat het eerste convooi spoedig uit Batavia zal vertrekken, aldus „Het Dagblad". De minister-presidenten van Oost-Indonesië en West-Borneo in New York hebben zich uitgespro ken ten gunste van de voorstellen van de Nederlandse regering, voor arbitrage van een onpartijdige staat. Het Republikeinse legercommu niqué meldt nieuwe Nederlandse aanvallen, vooral in het Sockaboe- mische Wcr.t-Java). De Nederlan ders hebben in dit gebied vier plaat sen bezet. Ook uit het gebied van Modjokerto (Oost-Java) worden Nederlandse aanvallen gemeld, al dus het Republikeinse communiqué. Sjarifoeddin hield gisteravond voor Radio Djogja een rede, waar in hij Van Mooks radio-rede aan viel. Mr. Amir ontkende dat de Re publikeinse politiek door de Japan ners wordt ingegeven. En zelfs als het waar was, aldus Sjarifoeddin, dan is het nog de schuld van de Ne derlanders, die verzuimden de Indo nesiërs onderwijs te geven en de in tellectuelen naar Boven-Digoel ver banden. Volgens Sjarifoeddin zijn de Nederlanders na de order ..staakt het vuren" op West- Java 140 kilometer, op Midden- Java 77 kilometer, op Oost- Java en Madoera 157 en op Su matra 50 kilometer opgetrok ken. Sjarifoeddin herhaalde zijn bevel aan de Republikeinse functionaris sen in de bezette gcbie'den om niet met de Nederlanders samen te werken. Het Nederlandse leger-communi- qué meldt dat de grootste theefa briek ter wereld „Balim Bangan" Amsterdam vandaag iveer brood In een gistermiddag gehoudon spoedvergadering hebben de Am sterdamse bakkers besloten he denmorgen weer brood al tc leve ren. Verschillende bakkerijen had den hun ovens gedurende de sta king op temperatuur gehouden en samen met hun collega's, die over moderne outillage beschikken en die dus dadelijk kunnen gaan bakken, zullen zij dc bakkers, die vandaag nog niet kunnen bakken helpen, zodat ook deze hun klan ten brood kunnen verkopen. Men besloot tot het opheffen van rle staking omdat men meen de. dat, nu de Tweede Kamer de interpellatie-Hacke heeft toege staan. het overleg eerder vrucht zal dragen, wanneer de partijen niet meer op voer van oorlog staan. Ofschoon de bakkers weer aan het werk gaan, zal de noodbepa- ling, dat de Amslerdammers op hun melkbonncn extra rnelk kunnen krijgen, voor heden ge handhaafd blijven. Kamper patroons geven toe De Dinsdagmorsen uitgebroken staking \an georganiseerd© bak kersgezellen in Kampen, in ver- br:nd met de weigering van ver scheidene patroons om de extra- week loon als vacantic-toeslag te betalen, is bijna bijgelegd. Reeds Dinsdag gaven de meeste pa- troorfs zich gewonnen en bleven cr sleehls vier op hun standpunt staan. Wocnsdae was dit iartal leeds tot één patroon gereduceerd. ..Reynold's Bombshell", het twee- motorige vliegtuig dat kort geleden in recordtijd dc wereld is rond ge vlogen. is door de eigenaar te koop aangeboden. Vooral In het Zuidelijk deel van ons land had de grote droogte tal rijke branden tot gevolg, die door het. gebrek aan water slechts met inspanning van alle krachten kon- den worden geblust. Boerderijen, woonhuizen, bos- en hcldopercelen en een fabriek werden door het vuur geteisterd. Op enkele plaatsen kon de brand worden beperkt, doch in do meeste gevallen sloegen de vlammen over op belendende perce len. Slachtoffers vielen gelukkig nergens te betreuren. In Beers (N.B.) verwoestte het vuur tien boerderijen en een groot aantal hooimijten en kippenhokken. De brandweerploegen uit Mill, Gra ve, Cuyk en Nijmegen, die aan het blussingswerk deelnamen, stonden vrjjwel machteloos, omdat de felle Oostenwind de vonken deed rond- spatten. Door onbekende oorzaak brak brand uit in een woningcomplex te Heesch bij Oss. Verzekering dekt slechts gedeeltelijk de schade. De brandweer kon wegens gebrek aan water niets uitrich ten. Niet genoeg water Gistermiddag omstreeks één uur ontstond brand in de heg van een boerderij te Heusden. „Het vuur sloeg, aangewakkerd door de wind, over, met het gevolg dat in korte t\jd elf boerderijen in lichter laaie stonden. De brandweer kon slechts water betrekken uit één brandput. Z" moest zich daarom beperxen tot het vrijhouden van enkele belenden de panden aan één zijde der straat. Op deze wijze werd tenslotte het vuur gestuit. De brandweren van V enlo en Helmond verschenen 'ter assistentie, doch deze konden pas mede optreden toen men over een kilometerlengte uit de kasteel- gracht water had gepompt. Veel huisraad, landbouwwerktui gen en landbouwmachines, alle win. tervoorraden turf. dc gehele oogst, varkens en een paard verbrandden. Verzekering dekt slechts ten dele de schade. Broei van pakken haar had tot gevolg, dat in de lederfabriek „Ro- sario" te Dongen brand uitbrak. Door krachtdadig optreden van het personeel van de fabriek en de plaatselijke brandweer, bleef dc brand beperkt tot enkele tientallen pakken haar en de extractkamer. Niettemin is aanzienlijke schade aangericht. Donderdagmiddag brak omstreeks twee uur brand uit in dc Peel tus sen Nederweert, Mevel en Asten. De brandweer uit Nederweert. ge assisteerd door de brandweer uit Someren en Weert, bestreed, teza men met Peclwerkers het vuur met water uit het Peelkanaal. Er ont stond een geweldige rookontwikke ling, die tot ver in de omgeving zichtbaar was. Het Peeldorp de Moost. onder de gemeente Nederweert, dreigde ern stig gevaar te zullen lopen, doch door krachtdadig ingrijpen wist men hier erger te voorkomen. En kele millioenen reeds gestoken tur ven dreigen door het vuur te wor den ingesloten. Om half tien des avonds werd de brandweer uit Someren teruggeroe pen voor een brand in twee grote boerderijen in die gemeente. De Duitse granaat kwam vlak bij barakken tot ontploffing Donderdag tegen etenstijd werd 't publiek, dat zich op de Doornse- weg by Amersfoort bevond, gewaarschuwd dekking te zoeken, omdat het vuur op de Leusderheide de weg gevaarlijk dicht naderde. Grote rook wolken verhinderden een goed overzicht op de in lichter laaie staande heide. In Soest en in De Bilt kon men dc compacte rookmassa's met het blote oog waarnemen. Parlement aanvaardt dollarlening De Eerste en Tweede Kamer heb ben gisteren z.h.s. de dollarlening goedgekeurd welke Nederland heeft gesloten met de Internationale Bank voor hei stel en ontwikkeling. Tijdens de behandeling in de Tweede Kamer deelde de minister van Financiën, prof. Lieftinck, mede dat de besteding van het crediet in de verschillende landen, welke goe deren kunnen leveren, geheel vrij is. In antwoord op een opmerking van de heer Hoog kar spel (CPN), dat de kapitalistische mentaliteit in de internationale bank te zeer over weegt, zei de minister, dat het be treurd kan worden dat de Unie van Socialistische Sow jet-republieken aan deze organisatie niet heeft deel genomen. De Tweede Kamer willigde het verzoek van dr. ir. Hacke (Vrij heid) in om een interpellatie te mo gen houden over de staking der bakkers-patroons. De dag. waarop ir. Hacke deze interpellatie zal hou den, wordt nog nader bepaald. De Eerste Kamer keurde met 20 tegen 7 stemmen het wetsontwerp goed tot invoering van een buiten gewoon pensioen voor deelnemers aan het verzet en hun nagelaten betrekkingen. Tarwe en meel uit V.S. Nederland zal in October uit de Verenigde Staten 34.000 ton tarwe en 12.000 ton meel ontvangen. De Ver. Staten zullen naar Indonesië 12.600 ton meel zenden. Bescheiden illuminatie op Koninginnedag Het ministerie ran Economische Zaken heeft besloten ter gelegen heid van de viering van de ver jaardag van de Koningin een be scheiden illuminatie toe te staan op Maandag 1 September. Dez© feestverlichting mag, voor zover gas of electriciteit wordt gebruikt, uitsluitend buitenshuis worden aangebracht. Wie zich, zoals wij, op de heide bevond, waande zich op een slag veld, waar men eerst de tactiek van de verschroeide aarde had toege past. Het was ondraaglijk heet. De lucht boven de geblakerde stukken grond trilde. Het geheie gebied, dat tevoren» was afgebakend, stond in brand, hier laaide het vuur fel op, daar smeulde het om even later in een enorme vlammenmassa te ver anderen. Overal hoorden wij het knallen van munitie. Militairen van de M.O.D. zochten naarstig naar „grote stukken", die op een afgelegen verzamelplaats werden bijeengebracht. De barak ken, die bij de schietbanen behoren, begonnen om omstreeks twee uur gevaar te lopen. De vlammen na derden reeds de tuin, toen militai ren ingrepen. Spoedig had men met vuurzwepen, schoppen en een brandspuit het gevaar bezworen. Maar plotseling verscheurde een scherpe knal de stilte. Allen lieten zich plat np de grond vallen en ke ken om zich heen. Z|j zagen een vaandrig van 8 R.I. dc armen wyd uiteen slaan en achterover vallen. Een soldaat van hetzelfde regiment bespeurde bloed op zijn dybeen. Een dame, die aan de ander© kant van de Doornseweg voor haar woning stond, gilde. Uit haar arm druppel de bloed, waar een scherf haar had geraakt. De soldaat had eveneens een seherfwond en wel In het dij been. De vaandrig was in de buik getroffen. De scherf was op de kop pelriem gestuit en vandaar In het \lees gedrongen. Per G.G.G.D. werd hjj naar een ziekenhuis in Amers foort vervoerd. Zyn toestand is, evenals die van de andere gewon den, niet ernstig. Men vermoed, dat een granaat van Duits makelij, een zogenaamde tv, c.m. granaat, door de Intense hitte was ontploft. Het gebeurde vlak achter de barak. Het spreekt vanzelf, dat daarna nog uitgebreider veiligheidsmaat regelen werden getroffen. Iedereen werd verboden zich in de buurt van de brand op te houden. Dat was zeer juist gezien, want telkenmale klonken knallen, de een al harder dan de ander. Soms ook leek het. alsof hele kisten met munitie vlam hadden gevat. Dan knetterde het in de ondoordringbare smookmassa alsof men met een zware mitrail leur schoot. Tegen de namiddag trok de rook op. En voor het eerst zagen wij het uitgestrekt zwart geblakerde veld, dat nog dezelfde morgen een (schijnbaar) vredige heide was ge weest. Op verscheidene plaatsen wakkerde het vuur af en toe nog op. Daarom bleef de gehele nacht een brandDikct van driehonderd man aanwezig. Twee wagens van de cantinedienst zorgden voor de inwendige mens. Manschappen van de Mimen Onruimings Dienst zullen volgende week aan de slag gaan om het terrein van explosieven te zui veren. Zij verwachten geruime tijd met dit gevaarlijke werk druk te zijn. Bovendien staat vast. dat in het gedeelte van de Leusderheide, dat niet verbrand is, nog veel meer mu nitie verborgen ligt, omdat de Duit sers zich daar na de capitulatie van hun wagens en voorraden ontdeden. Het is daarom te verwachten, dat de „operatie-heidebrand" nog wel een keer herhaald zal wonlen. Vrijdagmorgen is opnieuw een deel van de Leusderheide aan de zijde van de Doornse Grintweg in brand gestoken. De mijnenoprui- mingsdienst gaat Dinsdag over tot het schoonvegen van de geblakerde grond waarin zich waarschijnlijk nog onontplofte projectielen bevin den. De grote stroken heidegrond in de richting Austerlitz zullen eerst na 10 Sept. worden afgebrand. De toestand van de beide mili tairen en de vrouw is bevredigend. brandweer uit Roermond, die InmUl. dels ook ter assistentie was opge roepen, moest zich naar Mlllert be geven, waar een boerderij ten ge volge van een bosbrand ernstig ge vaar dreigde t© lopen. Men behoef de danr echter geen gebruik te ma ken van materiaal, terwijl de bos brand Inmiddels door ter plaatse aanwezig© arbeiders bedwongen was. AI weken brand De Venlose brandweer is in één week tiids niet minder dan 18-maal uitgerukt om de strijd tegen bos branden In de omgeving van Vcnlo aan te binden. Bijna altijd ontston den deze branden doordat kinderen met vuur hadden gespeeld of door onvoorzichtigheid van volwassenen. Ongerekend de oppervlakte aan heide en andere grond van geringe economische waarde, maar van be. tekenis wegens het natuurschoon, werden ruim 12 h a. waardevolle, z g. oude bossen oen prooi der vlammen. Onder de gemeenten Deurne en Bakel hebben de laatste dagen op nieuw grote branden gewoed. Dc Peelbrand onder de gemeente Scve- num woedt nu reeds weken over een gebied ten Zuiden van dc nieuwe weg SevcnumHelenavcen tot aan de grens der gemeente Helden en Helenavcen. Een hevige bos- en heidebrand woedde gistermiddag ln het aan natuurschoon zo rijke gebied ton Oosten van Bennekom. De brand werd het eerst gesignaleerd bij de Renkumse weg ten Zuiden van de spoorlijn EdeArnhem vanwaar de vlammen, voortgejaagd door de sterke wind. zich met razende snel heid verspreidden. Daar niet alleen groot gevaar bestond voor de bos sen maar ook voor de vele landhui zen ln deze omgeving werden de brandweren van dc gehele Veluwe- zoom gealarmeerd, terwijl ook de garnizoenen van Ede en Arnhem om assistentie werd verzocht. Duizenden militairen, de Veluwse bosbrandweer en de brandweer van Ede, Arnhem. Renkum, Wagenln- gen en Behnekom bonden de strijd met de lammen aan. Omstreeks 6 uur kon gezegd worden dat men het vuur meester was. Enkele bonder, den h.a. helde en dennebos gingen In vlammen op, terwijl twee land huizen tot de grond toe afbrandden. Laat in dc avond vatte dc heide nabij het Edesc noodziekenhuis „Ho ra" opnieuw vlam. Militairen slaag den cr echter in dc brand te locali- scrcn en vervolgens tc blussen. De aanvragen van Oostenrijk, Italië, Hongarije, Roemenië en Bul garije voor het lidmaatschap van de UNO zijn gisteren alle afgewe zen. Over elk der aanvragen spra ken óf de Sowjet-Unl© óf de USA hun veto uit. Hongarije's aanvrage kreeg slechts de steun van Syrië. De USA brachten haar veto uit en de negen andere landen onthielden zich van stemming. De Italiaanse aanvraag werd door de USA gesteund, daar deze het als onrechtvaardig beschouwen, dat Italië buiten de UNO wordt ge houden omdat een der grote mo gendheden (Sowjet Unie) het vre desverdrag niet heeft geratificeerd. De Australische afgevaardigde stelde voor om de Algemene Ver gadering over 11 a 1 i ë's toelating te laten beslissen, maar Gromyko was tegen het voorstel. Hij zei, dat geen lidmaatschapsaanvragcn van Italië, Hongarije. Roemenië, Bulga rije of Oostenrijk in behandeling kunnen worden genomen voor de vredesverdragen met deze landen van kracht zijn. Het Australische voorstel ver wierf 9 stemmen, waar de Sowjet- Unie ©n Polen onthielden zich waar mee Gromyko opnieuw zyn veto uitsprak. O o s t e n r ij k's aanvrage kreeg 8 stommen. Frankrijk en P<\'cn ont hielden zich van stemming en Rus land stemde tegen. Zowel Engeland als de U.S.A. verklaarden niet de overtuiging te hebben, dat Ro e m e n i en Eu 1- g a r y e in staat zyn de verplich tingen van het Handvest na te ko men. OG steeds valt niet te voorspel- 1 len wat en hoe het einde zal zijn van dc behandeling der Indone sische kwestie in dc Veiligheids raad. Het schiint alsof de heer Van Kleffens, wiens stem aanvankelijk die eens roepende in de woestijn scheen, gereder gehoor vindt. Er zjjn een aantal staten en volgens Nederlandse begrippen niet do minste, die hem steunen, maar de vraag waar het om gaat: is de Vei ligheidsraad competent (d.w.z. be schouwt hij zichzelf als zodanig) is nog niet beantwoord. Inmiddels duurt de onzekerheid voort en neemt dc spanning tussen Neder land en de Republiek toe en tevens die in de binnenlandse politieke ver houdingen hier te lande. De toe stand is zorgelijk. De politiële actie kon niet anders dan tegenactie op roepen en het advies van de Veilig heidsraad tot staking der viiande- lykhedcn heeft niet tot het resultaat geleid, wat er van werd verwacht. Begrip voor de alge m e n e si tuatie is aan de zyde der Republiek, waar alle macht in handen schijnt te liggen van gencranl Soedirman en de onafhankelijk van hem optre dende officieren, blijkbaar niet meer aanwezig. Hier in Nederland wordt het een klemmend dilemma zelfs voor de meest consequente progres sieven. Zij staan toch ook voor het betreurenswaardige feit. dat de toe stand in de Republiek momenteel zeer veel te wensen overlaat. Grieks guerilla-leger stelt volksraden in Het Joegoslavische nieuwsagent schap meldt dat krachtens een de creet van „de generale staf van het Griekse democratische gucrilla- lcger", dat via de radio is omge roepen, volksraden, gekozen door de burgers in iedere stad en ieder dorp in de door de guerilla's be vrijde gebieden in het leven geroe pen worden. Ook is volgens het Joegoslavische persagentschap de vorming van „een algemene verga dering van burgers" aangekondigd. De mede-voorzitter van het Ame rikaanse comité van politieke actie voor Palestina, heeft verklaard, dat men de beschikking heeft over een aantal vliegtuigen, waaruit jonge Joodse mannen cn vrouwen met pa rachutes in Palestina zullen worden neergelaten. Vrij veel wind Weersverwachtingmedegedeeld door het K-M-N.l. (e De Bilt, gel dig (Of Zatcrdagavcnd: Matigeoverdag krachtige wind tussen Noord-Oost en Oost. Op de meeste plaatsen tijdelijk wat bewolking, doch vrijwel overal droog weer met ongev. dezelfde temperatuur. r^E Party van de Arbeid staat thans evenzeer als alle andere partijen, die het regeringsbeleid hebben gesteund, met of zonder toe juichingen. voor de gevolgen. Ge volgen. die op hun beurt, de aan dacht opeisen en tot maatregelen moeten leiden. Welke? Hier liet het dilemma. Tenslotte kan dc Neder landse regering de verantwoorde lijkheid voor de thans door haar bezette gebieden niet van. zich af schuiven. Hoewel haar souvcrelnl- teit over het nog Republikeinse ge bied de jure bestaat, schijnt hot raadzaam in dit stadium de verant woordelijkheid ckiar te laten aan Djogja. Zolang de Veiligheidsraad nog niet tot een uitspraak is geko men zou ingrijpen (opmarcheren naar Djogja) kunnen leiden tot een ernstig conflict met de V.R. althans mot de mogendheden in de V.R.. die niet de zijde van onze Regering heb ben gekozen. In de Katholieke Volkspartij is, nu ook „De Tijd" tot uiterste maat regelen overhelt, zij het in het volle besef, dat de moeilykheden op in ternationaal gebied thans pas be ginnen, een meerderheid voor de uiterste consequentie. Prof. Romme (Dc Volkskrant) had er al eerder op gewezen, dat z.i. krachtig ingril- pen, ongeacht de Veiligheidsraad, noodzakelijk zou kunnen blijken. Het blijkt nu tevens, dat de Par tij van de Arbeid nog lang niet één en ondeelbaar is wat de tc volgen politiek betreft. De algemene voor zitter der Partij heeft zich als in terpretator van een simpel zinnetje ln de resolutie van het onlangs ge houden buitengewone congres, waar in gesproken werd van arbitrage „waar nuttig en mogelijk" een aan hanger van het Nederlands grond wettelijke souvereiniteitsbeginsel doen kennen, waarop een groep in (je Partij van de Arbeid, bij monde van de horen Goedhart. Do Kadt en Tas, onmiddellijk van een afwijkende mening deed blijken. Vond de heer Vorrinlc arbitrage slechts nuttig en mogelijk ten aan dien van „ondergeschikte punten", de laastgenoemden wezen er op dat het de bedoeling van het congres is geweest de gevolgen van het toege paste wapengeweld zoveel mogelijk weg te nemen, iedere vorm van ge weld verdci* te vermijden en dat ar bitrage te dien aanzien op alle pun ten nuttig en mogelijk was. De voorzitter der Kamerfractie van de Partii van de Arbeid \tijst de verantwoordelijkheid voor ..de el lendige en schandelijke toestand in het onbezette gedeelte der Repu bliek van ons af. Die verantwoorde lijkheid kan eerst herleven, als onze arm niet langer wordt vastgehou den.". „In het bezette gedeelte der Republiek en in het overige Indone sië, draagt Nederland en niemand anders, gedurende de overgangstoe stand de uiteindelijke verantwoor delijkheid. Wij zullen die verant woordelijkheid ook moeten gebrui ken..." HOE sierlijk ook gezegd, des he ren v. d. Goes' mening schynt toch naar die der K.V.P over te hellen. Velen vragen zich af, wat het buitengewone congres tenslotte voor practische betekenis heeft ge had en waarvoor die schone reso lutie heeft gediend. De enig overgeblevene van de twaalf apostelen der SD.A.P., de heer A. H. Gerhard, leede een voor de Partii van de Arbeid en in het bijzonder voor haar Kamerfractie pijnlijke verklaring af. Hy sprak van „der Fluch der bösen Tat", welke boze daad hy vereenzelvigde met de motie Romme-v. d. Goes van Natcrs, toen de fractie der P.v.d.A. „onder het juk van Romme door ging." Alle andere narigheid voor deze Partij voortvloeiend uit de kwestie is daarvan, volgens de heer Gerhard, het onvermijdelijk gevolg geweest. Dit was een ernstige stem en vele leden der voormalige SDAP zullen haar hebben gehoord... Wij releveren dat alles, om te la ten uitkomen hoe de stand van za ken thans is. Labiel! Er hangt een crisis in de lucht. Dat men zich beheersc totdat de V.R. zijn beraadslagingen heeft be ëindigd. Eerst dan zijn de interna tionale gevolgen van eventuele stappen te overzien. Dc mogelijk heid, dat als de V.R. uitspraak heeft gedaan er nog een grond slag voor samenwerking tussen een onverdeelde P.v.d.A. en de K.V.P. gevonden zal kunnen worden, be hoeft nog niet uitgesloten te wor den geacht. Zelfbeheersing van onze Rege ring betekent offers aan onze en aan Republikeinse zijde, nog meer schade en leed, doch grotere offers en onherstelbare schade zouden kunnen worden voorkomen. De ver antwoordelijkheid waarvan De Tijd sprak en Het Vrile Volk bij monde van Mr. v. d. Goes van Natcrs. duurt langer dan deze week. Die verantwoordelijkheid intussen is zwaar schier ondragelijk... C. T.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1