Oud-Europa en
Jong-Amerika
KROESBAARD, nu QL1MKIN
David en Goliath
Onze credietwaardigheid nog
steeds ongeschokt
Handig probeert men zand
in de ogen te strooien
Radio-programma
Sportsplinters
De wereld van
morgen
Hartstocht in de Kaukasus
2
Vrijdag 22 iJkgfistiis 1947
AAN WIE DE TOEKOMST? PAARDENKRACHTEN TEGEN IDEëN
De wereld van
de P.K. en van
de mechanische
spieren straalt
naar buiten.
De moderne wetenschap is als een donkere
straat, die uitloopt op een hel verlicht plein. Men
kan zich anno 1947 reeds atoommachines in
denken, waarmede de mens in enkele maanden een
nieuw Panama-Kanaal graaft, of de Sahara om
woelt of reusachtige Ijsbergen doet smelten!
Men kan zich ook raketvlicgtuigen voorstellen
die weggeslingerd worden van de aarde, die gieren
door het interplanetaire ruim, Venus en Mars
voorbij, evenals men dromen kan van twee men
sen, de een in Chili, de ander in Nederland, die
via een draadloos toestelletje, dat men gemakke
lijk in een handtas of jaszak kan bergen, met el
kaar pratenHet doet denken aan een sprook
je, het lijkt alles maar schijn.
Onlangs was ik in Detroit, het
arsenaal van de Amerikaanse auto
industrie, een helse nachtmerrie van
de superproductie. Ik was verbijs
terd, maar de honderdduizend wer
kers schenen er zich bchagelijk bij
te voelen. Alles woelde dooreen on
der het gebeuk van de plethamers.
Aan het einde van de rollende stra
ten kwamen uiteindelijk de produc
ten te voorschijn, auto's met vernik
kelde voorhoofden en ogen als mas
todonten. De hele fabriek stuwde
naar het einde van die rollende
straten.
De arbeiders werken er zonder
hartstocht; woordloos gingen zij
hun gang.,.. Wat wordt er van
onze Europese auto-industrie vroeg
ik mij af, en van al de andere indus
trieën die trachten- op dreef te
komen. Wat beginnen wij tegen
deze overvloed van Seattle naar
Boston en van Chicago naar Phila
delphia? De fabrieken en laborato
ria van Amerika daveren van ar
beidskracht, terwijl die van Europa
in de koude huiveren.
Van „overthere"
Ik stapte af in St. Louis aan de
Missisippi en kwam in een grote fa
briek. Men zag mij als een schepsel
van „overthere".
Een koper? Het was mij alsof ze
dachten: Een Europeaan. We heb
ben jelui cr toch maar goed onder-
gekregen. Jelui lopen over van
ideecn, ja maar wij van paarde-
krachten. Wij beschikken over meer
mechanische spieren en over meer
robots dan wie ter wereld ook.
Een reus van een vent met een
jockeypet op smaalde: jelui Napo
leon vond het massa-leger uit, wij
de massa-industrie. We zullen dat
ingebeelde Europa maar kolonise
ren, het herscheppen naar ons beeld
met film, coca cola, techniek, met
paardekracht op wielen of op vleu
gels, met onze jeugd, onze durf en
met ons volledig gebrek aan res
pect voor prestige.
De wereld van morgen behoort
ons toe. Wederopbouw, veiligheid,
comfort, je krijgt het op afbetaling.
Jelui zijn ontredderd. Pak je weg
uit mijn atoom-zon. Ik ben Goliath.
En wat jelui kunnen opleveren aan
bruikbare arbeidskrachten, welnu,
die komen immers vanzelf tot ons....
De reus met de jockeypet
heeft ons onderschat. Ook
Europa werkt met reuzen
kracht, met zin voor techniek
en met stijl. Men heeft ook in
de Oude Wereld uitvindingen
gedaan, men doet die nog en
zal deze blijven doen. Iedere
huishoudster wil haar koelkast,
iedere landbouwer zijn tractor,
iedere vlieger een nieuw toe
stel.
De toekomst
Zeker, wij worden uitgekleed tot
op het hemd. Het is tot in den treu-
re herhaald, dat die grote wereld-
onderneming die de oorlog in het
tijdperk van de machine geworden
is, voor ons op een jammerlijk defi
cit is uitgelopen, dat wij moeten
moderniseren, zelf alles moeten uit
vinden, omdat Amerika geheim
houdt wat reeds gevonden is. Wij
kennen het liedje dat het niet gaat.
dat het slecht gaat en dat het nooit
meer gaan zal, dat we. wat het ver
leden betreft, recht hebben op een
gratis plaatsje op de eretribune,
maar tot de nek in materiële moei
lijkheden weggezonken, de hoop
weer mee te mogen scheppen beter
kunnen opgeven. Alen vergeet daar
bij de formidabele vaart die onze
arbeidskracht kan nemen.
De toekomst hoort hem toe die
Aet hardnekkigst wroet. Ook aan
*ns, zo wij willen, me de eindeloze
Zondag 24 Aug. organiseert de
ruiterclub „Ons Genoegen" te Ven-
ray een internationaal ruiterfeest.
Onder de vele inschrijvingen be
vinden zich de beste volbloeds van
Nederland en België.
De eerste na-oorlogse motor
race om de British Empire Trophy
op het «eiland Man is gewonnen
door Gerard in een Era. Hij reed de
155 mijl (40 ronden) over het boch
tige traject met hoge bermen en
hagen in 2 uur 16 min. 52 sec. Ge-
mid. snelheid 68.02 mijl per uur.
Fietz heeft met zijn „Van Bra-
kel" opnieuw een zege behaald in
de wedstrijden van de Paignton zeil
club in Torbay in de drakenklasse.
Zondag zullen bouwers van
modelvliegtuigen uit alle delen van
het land te Hilversum deelnemen
aan de jaarlijkse wedstrijd, uitge
schreven door de Kon. Ned. Vereni
ging voor Luchtvaart, waaraan het
kampioenschap van Nederland ver
bonden is.
Tijdens wedstrijden in het Sta
dion te Orebro wierp de Amerikaan
Fortune Gordien de discus 54 64
meter ver? een van de beste wereld
prestaties van dit jaar.
Na het grote succes van de
Speedway races in het Olympisch
Stadion worden thans pogingen in
het werk gesteld een team Engelse
rijders naar Nederland te laten ko
men.
De bekende Deense zwemster
Jenny Kammersgaard zou gearres
teerd zijn in verband met een door
het aanhouden van een Deens visser
ontdekt complot tot het doen ont
snappen naar Zweden van Duitse
nazi's.
De Franse journalist André
Labarthe, bekend geworden door
zijn reportages over de experi
menten met de atoombom in Bi
kini, schrjjft speciaal voor ons
blad een paar bijdragen over een
onderwerp dat een ieder interes
seert: De wereld van morgen.
Een studiereis door de Verenig
de Staten verschafte hem de
stof voor artikelen over de auto
en de stad der toekomst, inter
planetair vervoer, de nieuwe ge
neeskunde en zo meer. Om te
beginnen roept hy een beeld op
van het Amerika van thans.
horizonten van nobele machines,
met de wereldomspannende taak,
waarvan de vervulling de mens Van
zorgen bevrijdt.
Dnjeprostroi is Europees!
Tennessee zal eens Europees zijn.
En ook de atoomenergie, de raket
motor, al die dingen van morgen!
Morgen zelf zal Europees zijn!
De machine zij met ons!
Publicaties van Niemöller
uit de verkoop
Twee publicaties, die Martin
Niemoeller te New York had uitge
geven, zyn daar uit de verkoop ge
nomen, omdat volgens de uitgevers
thans gebleken zou zijn, dat Nie
moeller sinds 1924 met de Nazi's
gesympathiseerd heeft.
Het Haags Jubileumcomité
heeft voor de Haagse Kunstmaand,
te houden Januari 1948, een prijs
vraag uitgeschreven voor een af
fiche. Secretariaat jury Parkstraat
38, Den Haag. Eerste prijs f 500.
In ons artikel over de Na-
jaarsbeurs dient men te lezen Ned.
Meubel- Export-Stichting voor
„Nemcs". Toen wy spraken over
werkvermindering op Zondag heb
ben wij alleen gedacht aan de melk
machines (de andere werktuigen
zal de boer 's Zondags doorgaans
niet gebruiken). Voorts zullen de
Spaanse producten ten dele in het
Paviljoen Vredenburg worden on
dergebracht, ten dele in de Irene-
hal. In deze laatste komen de Ma
rokkaanse producten.
Alle Duitsers, die zich in Britse
krijgsgevangenschap bevinden, zul
len, waar zij zich ook bevinden,
voor het einde van 1948 gerepa
trieerd zijn.
Wat Frankrijk, Engeland en Nederland
in 1952 aan Amerika moeten betalen
(Van onze financiële redacteur)
Het crediet van 195 millioen dol
lar, dat ons land de vorige weck
van de Wereldbank ontving, heeft
niet alleen tot gevolg, dat wil de
eerste grote moeilijkheden op de-
viezengebied te boven zijn, doch le
vert tevens het bewijs, dat onze
credietwaardigheid in het buiten
land nog geenszins is geschokt. Dit
laatste is misschien wel het belang
rijkste, daar ons land immers voor
de tijd van drie opeenvolgende jaren
gezamenlijk een crediet van 535
millioen dollar heeft aangevraagd
by de Wereldbank, een bedrag dat
wjj voor de wederopbouw van ons
land zeker nodig zullen hebben. Dat
wij nu als eerste tranche een be
drag van nagenoeg 200 millioen
dollar hebben gekregen, tegen bij
voorbeeld Frankrijk 250 millioen, is
wel het beste bewijs voor het ver
trouwen, dat de Wereldbank in onze
economische toekomst heeft. Trou
wens. uit het door experts van
twaalf verschillende landen uitge
brachte rapport over deze lening
wordt er o.m. op gewezen, dat ons
land een zeer fraai financieel ver
leden heeft, dat het financiële be
leid in ons land voorzichtig is en
dat de activiteit van onze bevolking
er de garantie voor geeft, dat ons
land in staat zal zijn deze lening
terug te betalen.
Enigszins in tegenspraak hier
mede kon het bericht lijken, volgens
hetwelk de aflossing van de het vo
rige jaar door ons land aangegane
lening bij de Amerikaanse Import-
Export Bank van 200 millioen dol
lar enige jaren werd opgeschort,
doch hierbij moet men niet uit het
oog verliezen, dat op het ogenblik
ons deviezentokort door onze scheve
import-exportverhouding zo uitzon
derlijk ongunstig is. dat niet te ver
wachten valt, dat dit in de toekomst
zo zal blijven.
En in 1952?
Iets anders is echter of in 1952
en volgende jaren West-Europa als
geheel wel over de nodige dollars
zal kunnen beschikken om aan de
Amerikaanse verplichtingen te vol
doen. Zoals de zaken nu staan, zul
len Engeland, Frankrijk en Neder
land samen in 1952 moeten begin
nen met de aflossingen en renten
over te maken van de tot dan aan
eg ane leningen. Zoals bekend is.
heef.t Engeland 3.750 millioen ge
leend, Frankrijk 250 millioen en
Nederland, wat de grotere tranches
betreft, 200 en 195 millioen dollétr.
We nemen hier slechts enige van
de belangrijkste leningen tezamen,
doch wfj komen dan reeds tot een
DE ministers strompelden met
gebogen hoofden de Konink
lijke beuk uit en bleven aarze
lend bij de ingang staan. Vlijm
oo kapper volgde met 's konings
baard onder zijn arm. Do Zwam-
landers stonden huiten te wach
ten als voelden zij, dat er iets
heel bijzonders ging gebeuren.
„Wat 'moeten we doen", fluis
terde Golfkuif, de beukennootjes-
minister.
„Wat we altijd doen. als er
nieuwe wetten afgekondigd wor
den. Voorlezen!", antwoordde
Rondbuik, minister voor hout-
sprokkel-zaken.
„Ja, natuurlijk voorlezen",
mompelde alle ministers, „Voor
uit, Dieprimpel, dat is jouw taak.
Deze wetten zijn Binnenbosse Za
ken!"
Dieprimpel keek zijn collega's
ongelukkig aan. „Ik durf niet,"
zei hij met bibberende stem, „wat
zullen de Zwamlanders boos
zijn!"
„Wet is wet", spraken de minis
ters en Dieprimpel knikte verdrie
tig", want in zijn hart was hij het
met ze eens. Met trillende been
tjes klom hij op het Koninklijke
podium, liep naar Koninklijke
bel, welke aan de beuk hing
en slingerde de klepel heen en
weer. Het werd doodstil in het
bos.
TOEN haalde Dieprimpel de per
kamenten rol voor de dag en
stotterde": „Zw Zwamlanders,
ik k .heb de e...e...eer U tw...
twee n...nieuwe wè...wè...wè...".
Hier stopte bij, hij kon het woord
je wetten niet over zijn lippen
krijgen. Plotseling ging hij fier
rechtop .staan („was hij minister
van Binnenbosse Zaken of nietI*')
en sprak met luide stem: ..Zwam
landers. ik heb de eer U twee
nieuwe wetten voor te lezen, wel
ke Zijne Majesteit de Koning en-
VOOR DE KINDEREN
kele minuten geleden geschreven
heeft. Luistert goed en handelt
er naar!"
Daarna las hij voor, dat alle
Zwamlanders hun baarden moes
ten laten afscheren en pandjesjas
sen moesten dragen. Toen hij
zweeg leek het nog stiller dan
voor hij begon, het was alsof geen
enkele Zwamlande>r adem haalde.
Alleen de bomen ruisten zuch
tend en de wind zoerride droevig.
Eensklaps begonnen alle Zwam
landers tegelijk te schreeuwen.
„Baarden, wat baarden, wat wil
de koning met onze baarden. Ja,
hé, wij zónder baarden en hij al
leen met één, dat doet-ie alleen
maar om zijn eigen prachtig kroe
zende baard nog beter te doen
uitkomen!"
Dieprimpel hief zijn hand om
hoog en meteen was het weer
doodstil. „Neen, onderdanen van
de wijste koning, die wij ooit ge
had hebben. Gij vergist U. De Ko
ning heeft zelf het voorbeeld ge
geven. Vlijm, kom hier en hat
zien wat je onder je arm hebt!"
\7 LIJM klorn ook op het podium
V en hief de baard boven zijn
hoofd. De kroezige krullen wap
perden in de wind. Alle Zwam
landers sperden hun ogen wijd
open en steunden van schrik en
verbazing. Toen riep er één: „Je
kan ons wel alles laten zien. maar
i s dat wel de baard van onze
koning? Ik geloof er niets van.
Wij willen de koning zelf zienl"
„Ja, ja. wij willen de koning
zelf zien!"
„Vox populi, vox Zwamlandi".
fluisterde de hooggeleerde Grijs
lok.
„Wat betekent dat", vroeg
Rondbuik. „De stem van het volk
is de stem van Zwamland. De ko
ning moet verschijnen', antwoord
de Grijslok. „ik ga hem halen".
Hij draaide zich om en wilde de
Koninklijke beuk ingaan. Maar
dat hoefde niet meer, want ko
ning Glim kin, die vroeger Kroes-
baard heette, stond in de ingang.
Hij had alles gehoord, toen hij in
zijn slaapkamer was. trad nu
naar buiten en klom op het
podium.
„Daar is Uw Koning, kijkt hem
goed aan andere herkent gij hem
riet. Omdat hij geen kroesbaa-d
meer heeft heet hij geen Kroes-
baard meer. Van beden af heet ik
Glimkin".
„Oooooooooh!". klonk het als
een lange, angstige zucht uit de
verzamelde Zwamlanders en als
of één het sein had gegeven gre
pen zij allemaal tegelijk naar hun
baarden en hielden ze vast,
„Gaat naar huis en laat Uw
haarden afscheren. Het kost U
niets. Als het gebeurd is zult gij
U van een zware last verlost voe
len", ^ei koning Glimkin.
Toen draaiden de Zwamlanders
zich om en strompelden verdrie
tig naar huis. De koning had be
volen: „Scheren!", dus moest er
geschoren worden, daar was niets
tegen te doen.
J. VAN STRATEN
(Wordt vervolgd)
bedrag van 4.4 milliard en het is
zeker, dat dit bedrag de komende
jaren nog zal toenemen. Indien wii
nu aannemen, dat deze 4.4 milliard
in 50 jaar moeten worden afgelost
en de rente 2% bedraagt (de rente
op de Franse en Nederlandse lenin
gen bii de Wereldbank is 4 V2
moet dus van deze leningen totali
ter reeds 440 millioen dollar per
jaar worden overgemaakt.
Dit houdt in. dat deze drie
landen, boven hun normale im
porten naar en exporten uit
Amerika in 1952 een surplus
aan exporten van 440 millioen
dollar moeten hebben. Dit wil
dus zeggen, dat Amerika in
1952 en volgende jaren uit deze
drie landen een extra import
van dat bedrag moet ontvangen
en genoemde landen in staat
moeten zijn een dergelijk be
drag te exporteren.
Geen van beide lijkt op het
ogenblik waarschijnlijk en in
dien er in de komende jaren
nog niet aanzienlijke wijzigin
gen in de leningsvoorwaarden
Sullen worden gemaakt, vrezen
wij nu reeds, dat West-Europa
in 1952 in zeer ernstige trans
fer-moeilijkheden zal geraken,
daar het dan niet in staat zal
zijn de voor de betaling van
renten en aflossingen noodzake
lijke dollars te verschaffen.
Voorlopig uit dc brand
Doch het is misschien enigszins
voorbarig om op dit moment reeds
te gaan spreken over de problemen
die zich in de toekomst zullen voor
doen. Voorlopig is ons land in ieder
geval uit dc brand en wij zullen
uit Amerika de zo zeer nodige
machines en grondstoffen kunnen
inkopen, die voor onze wederop
bouw nodig zijn. Wij kunnen in dit
verband slechts hopen, dat de ont
wikkeling in Indonesië niet van dien
aard zal zijn. dat wjj daar de ko
mende jaren deviezen voor beschik
baar zullen moeten stellen. Aan
vankelijk was verondei-steld, dat
Indonesië zich de komende iaren
wat deviezen betreft zelf zou kun
nen onderhouden, doch de drama-
tischo ontwikkeling der laatste we
ken heeft hieraan twijfel doen ont
staan.
Nu is weliswaar een van de voor
waarden van dc lening van de We
reldbank, dat deze lening noch voor
militaire doeleinden, noch voor In
donesië mag worden aangewend,
doch indien dan ook deze dollars
daar- niet voor mogen worden ge
bruikt, door een lening komen toch
weer andere deviezenbronnen ,,vrii"
(wii denken bijvoorbeeld aan de
liquidering van ons dollarbezit. wel
ke nog onverminderd zal moeten
voortgaan), zodat dat uiteindelijk
toch ois hetzelfde neerkomt.
Al zijn er dus bij deze lening ver
schillende sombere kanttekeningen
te maken, vast staat toch in ieder
Tval. dat ons land er zonder deze
lening op het ogenblik aanzienlijk
ongunstiger voor zou staan.
PAN DIT N EU ROE, de eerste mi
nister-president van de nieuwe rege
ring van India kijkt gedurende de
viering van de Onafhankelijkheids
dag van een regeringsgebouw te
New Delhi uit over de feesivieren-
de menigte.
FEUILLETON
door
M. J. LÊRMONTOF
f Vertaling J. A. Ages f
ÜiiuaiuiuiDiiicuuiliiiiiuiiiiiiiiniiinuiuiiiitiiuiiiuujiuiDaniuiiül
een Kauhasische vertelling1
oorspronkelijke titel: „Bèla"
Inderdaad hoorde ik het geklep
per van hoeven, ,,'t Zal wel een ko
zak zijn, die naar ons toe komt...",
sprak ik.
„Voor de duivel nee, vervloekte
Russen", brulde hij en halsover kop
stormde hy het vertrek uit, als een
wilde panter. In twee stappen was
hij op de binnenplaats; bij de poort
van het fort hield een schildwacht
hem met zijn geweer tegen; hij
sprong over het geweer en rendè
naar de weg. Op een afstand wer
velde stof op; dat was Azamat, op
de nerveuze Karagoz galopperend.
Onder het gaan rukte Kazbitsj zijn
karabijn uit het foedraal en vuurde.
Doodstil stond hij daarna, wel een
minuut lang, totdat hij overtuigd
was, dat zijn schot gemist had;
toen schreeuwde hij luid, sloeg zyn
wapen op een steenblok, verbrijzel
de de karabijn en wierp zich zelf
toen op de grond, als een kind in
tranen uitbarstend
Het volk uit het fort kwam toe
gelopen en groepte zich om hem
heen, maar hij merkte het niet: zij
bleven een tijdlang staan praten en
keerden toen terug. Ik gaf orders,
dat het geld voor de schapen naast
hem zou worden gelegd; hij raakte
het niet aan, hy lag languit ge
strekt, als een dode. En ge zult het
niet willen geloven; daar en in die
houding bleef h(j de gehele nacht...
Doch de volgende morgen kwam
hij terug in het fort en begon na te
vragen, wie de dief was geweest.
De schildwacht, die Azamat had
gezien, het paard losbindend om er
mee weg te galopperen, vond het
niet nodig zyn naam te verzwijgen.
Toen Kazbitsj de naam van de dief
vernam fonkelden zijn ogen en hij
begaf zich op weg naar het dorp,
waar Azamats vader woonde.
„Ja, wat was er met die vader
gebeurd?"
„Daar gaat het juist om. Kaz
bitsj vond hem nergens; hy was
voor een week of zes dagen ver
trokken; hoe had Azamat anders
zijn zuster kunnen ontvoeren?
Toen dc vader terugkeerde wa
ren zoon en dochter verdwenen. De
zoon was slim genoeg te begrijpen,
dat het hem slecht zou vergaan, als
hij gegrepen zou worden. Hy ver
dween dan ook spoorloos; waar
schijnlijk heeft hy zich bij de een of
andere bende Abreken aangesloten
en zal hy wel aan de overzijde van
de Terek of de Koeban ergens zyn
omgekomen: dat zou ook zijn ver
diende loon geweest zijn.
Ik moet bekennen, dat ik mij
schuldig gevoelde over deze hele
geschiedenis. Zodra ik er lucht van
kreeg, dat het Circassische meisje
by Gregory Alexandrowitsj was
deed ik mijn epauletten aan, nam
mijn degen en ging naar hem toe.
Hy lag op zijn bed, in de voorste
kamer van zyn appartement. Hij
steunde het hoofd met een hand, 111
de andere hield hij een pijp, die was
uitgegaan; de deur, welke naar de
andere kamer leidde, was gesloten
en de sleütel stak niet in het slot...
Ik zag dat alles in één oogopslag.
Ik kuchte, toen ik op de drempel
stond en stampte met de hakkeD
van mijn laarzen, maar hij deed
alsof hij mij niet hoorde.
„Luitenant!" sprak ik zo bars
mogelijk. „Ziet go niet, dat ik naar
U gekomen ben
„Ah, hoe gaat het je, Maxime
Maximowitsj Wil je soms ook
een pijpje stoppen?" antwoordde
hij, zonder op te staan.
„Pardon! Ik ben Maxime Maximo
witsj niet. Ik ben Uw kapitein."
„Dat is 't zelfde voor my. Wil je
soms thee? Als je alleen maar eens
wist, hoe gekweld ik wordt, hoe on
gerust ik my maak."
„Ik weet er alles van", sprak ik
op het bed toelopend.
„Des te beter. Ik ben niet in een
stemming voor conversatie."
„Luitenant, ge hebt een vergrijp
begaan, waarvoor ook ik verant
woording zal moeten afleggen."
„Och, kom! Wat voor kwaads
steekt erin? Wij hebben tot nog toe
samen lief en leed gedeeld."
„Wat zijn dat voor grappen. Uw
degen, luitenant!"
„Mitka, haal mijn degen!" Mitka
bracht de degen. Toen ik mijn
plicht vervuld had ben ik naast
hem op het bed gaan zitten cn
sprak:
„Gregory Alexandrowitsj, geef
toe, dat dit niet in orde is."
„Wat niet?"
„Wel, dat je Bela ontvoerd hebt
en wat moet ik met die schurk
Azamat doen? Biecht op, kerel!"
„Maar, als ik haar nu eens mocht
beminnen?"
En daar zat ik. Wat moest ik daar
op zeggen? Ik wist het werkelijk
niet. Na een korte stilte vertelde ik
hem evenwel, dat mocht haar va
der komen om haar op te eisen, hij
haar dan ook zou moeten terug
geven.
„Waarom dit alles?", vroeg hij.
„Hij zal toch stellig weten, dat
zij hier is."
„Hoe zou hij dat kunnen weten?"
Ook daarop moest ik zwygen.
„Luister naar me Maxime Maximo
witsj." zei Petsjorin en hij ging
recht op zitten; „j\j bent een beste
kerel, weet je, maar als wij haar
aan die wilde zouden teruggeven
zal hij haar doden of verkopen. Het
is nu eenmaal gebeurd en er is geen
reden om de hele zaak nu te beder
ven; laat haar bij mij en houd jij
mijn degen maar."
(Wordt vervolgd).
J 'j. ..I
IN MEPPEL wordt het oude handweven nog in ere gehouden. Een wevêf,
aan de arbeid achter zijn eeuwenoud weefgetouw.
Als de controleurs komen (II)
Maar de ervaring leerde de ambtenaar
De controleurs vliegen meestal de
gebraden duiven niet zo maar in de
mond, al is het toeval wel eens gun
stig en speelt doortastendheid en in
tellect van de onderzoeker een rol.
Aan de andere kant komt het wel
eens tot botsingen en ontkomt de
delinquent, op soms geestige wijze.
Zo was er eens een opsporings
ambtenaar die een zwarte handelaar
in de kraag wilde vatten. Deze ging
er echter van door en de ambtenaar
spurtte hem na. Een politie-agent. die
niet wist wat er gaande was, zag het
hollende tweetal en maakte er een
optocht van door ook mee te rennen.
De controleur won de race, doch
werd op zijn beurt door de agent
gegrepen met de barse vraag: „Wat
mot dat?" Ook is er een geval, dat
een controleur na een opwindende
jacht over tuinheiningen en sloten
zijn prooi najoeg cn teil slotte greep.
Diefstal en smokkel zijn wel de
voornaamste bronnen van de zwarte
handel en de ambtenaren die deze
terreinen bestrijken, in samenwer
king met douane en politie, zyn soms
ware duivelskunstenaars, in het vin
den van de „lekken".
Hoe brutaal men soms te werk gaat
illustreert het voorval met de prys-
overtreder, die Dij een tweede con
trole nadat hij de eerste maal
reeds was gegrepen en veroordeeld
conscentieus in zijn kasboek ver
meldde „Bruto winst 350.min
40.boete: blijft 310.netto
winst".
Het publiek doet mee
Aan de andere kant is het soms
ergerlijk hoe zeer dit blijkt her
haaldelijk het publiek het „zwart
doen" in de hand werkt, door te
bedelen om b.v. zwarte fournituren
en daarna als de grote prijs be
taald moet worden de knuppel in
het hoenderhok te werpen en in Den
Haag aan te kloppen.
Overigens zijn er altijd artikelen,
die bijzonder in trek zijn en voor
welke prijs dan ook worden gekocht,
zoals boenwas, schuurpapier in
een geval kon 25000 vel worden ach
terhaald banket, snoepgoed (drop)
en textiel. Vooral in dit laatste maakt
men gebruik van een oud cn reeds
lang voorzien trucje, om verfraaiin
gen aan te brengen, die uiteraard niet
in de voorschriften-tabellen zijn op
genomen en waardoor het goed vijf-
of zesmaal zo duur wordt geprijsd.
Zo is er een geval bekend dat een
mantel, die niet meer dan 75 mocht
kosten, voor 500 werd aangeboden,
nadat er een strookje konijnenbont
op was aangebracht.
Hoc men ontduikt...
Veel nieuws op het gebied van
„ontduiken" is er niet onder de zon.
Spreekwoordelijk is het geheel of ge
deeltelijk verstoppen van voor-oor-
logse partijen, die voor goed geld
naar de zwarte markt gaan. Voor de
rest is er het geknoei met boeken
en bescheiden, waarbij de contro
leurs meer dan eens te horen krij
gen dat de Duitsers alle boeken
meenamen, zodat verificatie van de
cijfers onmogelijk blijkt.
Betalingen „onder tafel" zijn verre
van zeldzaam. Zo werd er eens een
lunchroom verbouwd voor 20.000.
Het bleek echter, dat er nog 6000
„onder de tafel" was berekend. In
één geval kwam men daar achter,
doordat bij de inkoper een factuur
werd gevonden waaraan de leveran
cier een strookje had gespeld met
het verzoek de factuur te vernieti
gen.
Verder zijn er zaken waarbij een
zwarte boekhouding wordt gevoerd,
Eenjarige koffielurk
De kleine Billy Mc Canch', te Pitts
burgh (USA), die op het ogenblik
veertien maanden oud is, drinkt lie
ver koffie dan melk. Het gekke vao
het geval is, dat zyu moeder het
hera ook geeft e.. dat hij er als een
wolk uitziet, hoe el hij te vroeg het
levenslicht aanschouwd© en bij die
gelegenheid slechts 1350 gram woog;
thans blijft de wijzer vaD de weeg
schaal pas staan, wanneer hij 15 kg.
aanwijst.
Billy's moeder zegt. dat haar coon-
tje meer eet dan haar echtgenoot en
dat 'ie de gewoonte om koffie te
drinken van haar man beeft overge
nomen. „Op zekere d"zag hij z'n
pappie koffie drinken en gaf toen
te verstaan, dat hij 0Cx. wat wilde
hebbeD", vertelde mevrouw Mc
Canch glimlachend; „thans drinkt
Billy vijf of zes koppen per dag en
hij is beslist een gezonde baby".
Aan de concerten, die de
Haarlemse Orkestvereniging in
September in Engeland gaat ge
ven. zullen Gtjs Beths. Jaap Stotijn
en Hans Osieck als solisten mede
werking verlenen. Dirigenten zijn
Marinus Adam en Kees Hartvelt.
in de vorm van een privé-kasboekj#
uit de zak van de directeur. Als dat
in handen van de prijsbeheersing
valt is de boekhouder zuur.
Op een merkwaardige wijze kwam
eens een opsporingsambtenaar achter
het feit, dat er een zwarte boekhou
ding aanwezig was. Hy' had zich bij
de bedrijfsleider gelegitimeerd met
het verzoek om toegelaten te wor
den. Toevallig was er een accountant
aanwezig, die voor dc „fiscus"
waarvoor deze zijn bezoeker aan
zag, alle cijfers wel wilde tonen,
ook de getallen van de „bijzondere
boekhouding", die was ingesteld om
de prijsbeheersing te misleiden. De
ambtenaar sperde ogen en oren open
en sloeg toe.
Het toeval
Een andere controleur kreeg een
straatverkoper aan de deur, die das
sen aanbood, voor een veel te hoge
prijs. De controleur kocht een exem
plaar en hoorde de verkoper uit, die
ijverig allerlei zwarte adressen
noemde. Geen dag later waren ze de
sigaar. Ook liftte eens een praat-»
grage reiziger in een auto van de
dienst en de man bleek een ras-was-
zwarte Piet te zijn. De ambtenaar
bracht de lifter netjes thuis en kwam
op het spoor van een fiitgebreidt
sluikhandel.
Dat men levert op valse facturen,
is ook geen bijzonderheid. De klin
kende namen en telefoonnummers
zijn vaak gefingeerd en als het goed
is afgeleverd vindt niemand de leve
rancier ooit terug.
Soms leidt een ondèrzoek tot een
uitgebreide kettinghandel. Zo was er
eens een vröü'w 'iïr een poffertjes
kraam die nogal ruim in boter en
suiker zat. Toc-n ze op verzoek van
de prijsbedwingers aan het vertel
len ging, kwam men bij motorhande
laren, textielleveranciers, sigaretten-
verkopers en bonr.en-verkopers te
recht.
Andere aanwijzingen zijn somS
de grote weelde en braspartijen van
grossiers en fabrikanten. Als zo'n fa
brikant in enkele uren tijds 1400.—»
stukslaat, heeft hij andere bronnen
van inkomsten en menige oplettende
ambtenaar is zo aan het controleren
gegaan.
Gemiddeld 1 millioerf
In fabrieken en bedrijven werkt
men voorts met schijnbemerkingenJ
schijn-onkosten (er wordt b.v. loon'
uitgekeerd voor zestig man, terwijl ep
maar veertig werken) maar de rouW
tme heeft de controleurs een zesdei
zintuig gegeven.
Hun oorueel is dan ook: vroeg of
laat loopt men tegen de lamp, hetzij
doordat men brutaal, nonchalant of
vergeetachtig wordt, hetzij dat men
er door anderen bewust of onbe-
wust wordt bijgelapt. En dat er sla-
gen vallen, die raak zijn, bewijst
wel het feit dat er maandelijks
boeten worden geheven van f 600.000
tot anderhalf millioen gulden.
VRIJDAG 22 AUG.
Avondprogramma
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws,
19.25 Kath. jeugd. 19.40 Victor Syl
vester. 19.55 Alg. Hulpactie. 20.00
Nieuws. 20.12 Gewone man. 20.20
Res. Orkest. 21.20 Luisterspel:
„Wapens in een klooster". 22.10
Avondgebed. 22.30 Nieuws. 22.5Q
Dansork.
HILVERSUM II: 19.00 Gram.«
platen. 19.15 P.T.T. actualiteiten,
19.30 Lezing prof. dr. Beek. 20.00
Nieuws. 20.05 „Le Miroir de Jesu",
20.30 Causerie. 21.00 Men vraagt
en wij draaien. 21.30 Buitenlands
weekoverzicht. 21.45 Streekuitz,
Drente. 22.15 Radio-filmpremière,
22.40 Avondwijding. 23.00 Nieuws,
23.15 Symph. Concert.
ZATERDAG 23 AUG.
Ochtend- cn middagprogramma
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws,
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Mod,
Rus. Ork.muz. 11.00 Voor de zie
ken. 11.45 Werken Hendrik An-
ariessen. 12.00 Angelus. 12.03 Ka
merorkest. 12.30 Welk boek? 12.35
Weeroverzicht. 12.38 Lunchconcert.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Progr. v. d,
Ned. Strijdkrachten. 13.30 Lunch
concert. 13.45 Filmkwartier. 14.00
Musical comedies. 14.30 Toneelkij
ker. 14.15 Am. Radio componisten,
15.00 Voor de jongeren. 15.15 Ned,
Kamerkoor. 16.00 Muset.teklanken,
16.20 Vliegende Hollander. 16.30
Causerie. 17.00 Voor de jongeren,
18 00 Pianoduo's. 18.15 Journa
listiek weekoverzicht. 18.30 Progr,
v. d. Ned. Strijdkrachten.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws,
9.30 Waterstanden. 9.35 Philb. ork,
10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor
dracht. 10.35 Cello-voordracht.
10.55 Voor de arbeiders. 12.00
Lunchmuz. 12.30 Kalender. 12.35
Orgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15 Mil
ler-Sextet. 14.00 Lezing C. Wou
denberg. 14.15 Radio Philh. ork.
15.00 Boekbespreking. 15.16 Vaude
ville ork. 15.45 Lys Gauty. 16 05
Reportage zomerkamp. 16.30 Jan
Vogel. 17.00 Sport. 17.15 Gram.-
muz. 18.00 Nieuws. 18.15 Jan Cor-
duwener. 18.30 Om en nabij de 20,
