DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Neêrlands boeren en tuinders
zijn zeer ontevreden
Landbouw eist
staking
Bravo Nel!
Doorn en de ex-Kroonprins
Brittannië om rapport van
consul te Batavia gevraagd
Belgisch voorstel inzake de
Indonesische kwestie
Vorm en geest
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Stichting v. d. Landbouw doet beroep
op alle Kamerfracties
Regeringsverklaring
Dinsdag nog niet
Spoorwagon in brand:
26 doden
De figuur van
maj. Von Ilsemann
Chineseconsulnaar
Djogja
N og weinig hoop op
beslissing
Jan Kloosterboer is
uitgeleverd
Opnieuw relletjes in
Oost-Londen
Gironummer
Postbti* 9
of 4.— pu
$10330 -. Bank: R'damjehe Bank
Abonnementsprijs: 031 per week
per kwartaal Losse nummers 10 et*
Maandag 25 Augstus 1947 Nr. 729 6e iaarg.
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
„Er beginnen zich in de leringen van boeren en tuinders gevoelens van
onbehagen, ontevredenheid en ongeduld te openbaren welke men niet
kan negeren. Het beleid van de minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening begint in deze kringen in toenemende mate het nood
zakelijke vertrouwen te verliezen. Het berust op een misvatting, dat er
tussen minister Mansholt en de Stichting van de Landbouw grote over
eenstemming zou bestaan. Deze misvatting spruit uit de houding van
het departement, dat meer dan ons lief is in de Staten-Generaal de In
druk wekt dat zjjn voorstellen overeenstemmen met de gevoelens van de
Stichting voor de Landbouw. Daarom wendt deze zich thans rechtstreeks
tot de voorzitters der Kamerfracties".
11 producten, die toevallig een
Dit ontlenen Wij aan ten uitvoe
rige brief van de Stichting voor de
Landbouw. Deze somt als oorzaken
van de groeiende ontevredenheid in
boeren- en tuinderskringen op:
1. De boer of tuinder is niet al
leen dikwijls de eerste werkkracht
op zijn bedrijf met een onbeperkte
werktijd, zonder vacantie en vrije
Zon- of andere dagen, maar daar
naast is hij als hoofd van een be
drijf belast met tal van administra
tieve maatregelen, welke zijn tijd
in beslag nemen en zijn geduld
Uitputten;
2. Hij heeft in toenemende mate
het gevoel het slachtoffer te zijn
van zijn individueel en organisato
risch schikken in de economische
en sociale politiek der regering.
In de crisisjaren hebben onze
land- en tuinbouw moeten vechten
voor een landbouwpolitiek, welke
door de regering welbewust zo
schriel is gevoerd, dat het water
juist niet boven de lippen zou ko
men, zo vervolgt de Stichting van
de Landbouw. Toch is dank zij de
inspanning van boeren en tuinders
bewerkt, dat ons volk in de bezet
tingstijd is gevrijwaard voor de
hongerdood. Na de bevrijding heeft
onze boerenbevolking van ganser
harte willen medewerken aan een
beleid, dat de lasten evenredig zou
verdelen en de beste waarborgen
wilde scheppen voor een spoedig
en krachtig nationaal herstel.
Welnu, hier voelt onze agra
rische bevolking zich ten zeer
ste teleurgesteld, om niet te
zeggen ontgoocheld. Door de
medewerking van de landbouw
is het zeer zuinige agrarische
prijsbeleid van de regering ge
slaagd, kunnen de veringrij-
pende maatregelen van graan-
innemo en vee-levering worden
doorgevoerd en slaagt de rege
ring erin vele land- en vee-
teeftproducten belangrijk be
neden do wereldmarktprijs in
handen te krijgen.
Zij spreken uit. dat het hen diep
teleurstelt, dat de regering bij de
leiders van handel en Industrie niet
die medewerking heeft aangetrof
fen, welke de landbouwers wel aan
de dag legden. Als men meent, dat
do landbouw nog even weerloos als
vroeger is en zal toestaan een
„vlotte" loonpolitiek te voeren op
hun kosten dan vergist men zich.
Met onverminderde kracht zullen
zü de eis voor gelijkstelling voor lo
nen en doorberekening in de prijzen
bljjven stellen.
Vier moeilijkheden
3. Er zijn bepaalde moeilijkhe
den, welke onrust brengen in de ge
lederen der boeren en tuinders. Het
zijn er vier:
a. De moeilijkheden bij het ver
krijgen van personeel, waarbij de
niet-gelijkstelling van de lonen der
landarbeiders met die der overige
groepen de grootste moeilijkheid is.
b. De prijzen der granen zijn in
het algemeen en voor het zandbe-
drijf in het bijzonder te laag. Men
vindt daar geen compensatie in de
veehouderij,
c. In het melkgebied in het
Westen des lands heerst een zeer
moeilijke toestand, doordat na een
lange en zware winter de grasgroei
zeer te wensen overlaat,
d. De blijvende onzekerheid in
de tuinbouw als gevolg van het uit
blijven van maximumprijzen bij
In Duitsland overledenen
Regering brengt hen
naar Nederland
Ingevolge beslissing van de regering
zal worden overgegaan tot het over
brengen op overheidskosten van het
stoffelijk overschot van Nederlanders,
die in Duitsland ten gevolge van oor-
logshandelingen of terreurmaatregelen
zijn overleden. Nederlanders, die vrij
willig zich naar Duitsland begaven en
onvaderlandslievendcn vallen hier niet
onder.
Met de uitvoering dezer werkzaam
heden zijn enige jaren gemoeid. Uitslui
tend zullen worden overgebracht de
overschotten diergenen, wier identiteit
volkomen vaststaat, die afzonderlijk be
graven liggen en op wier terugkomst
de naaste verwanten prijs stellen.
Zij, wier overschot in massagraven
liggen, zullen ter plaatse moeten blijven
rusten. Aangevangen wordt in de Rus
sische zone, daarna volgen de andere
zones.
De directie der Nederlandse
Spoorwegen heeft spontaan tot de
tegenover de gevallen landgenoten
b'jzonde- sympathieke daad beslo-
»en om de stoffelijke resten op
Nederlands gebied xosfeloos te ver
voeren in daartoe eveneens koste
loos geschikt te maken wagons.
Aan de nabestaanden wordt drin
gend verzocht nopens deze aangelegen
heid geen correspondentie met de er bij
betrokken bureaux te willen voeren, al
leen zij. die uitqenodigd worden nadere
bijzonderheden op te geven, kunnen dit
doen Reeds voorheen bij de bureaux
ontvangen aanvragen zullen thans wor
den gebruikt.
gun
stig marktverloop hebben.
Weer zware winter
De Stichting v. d. Land
bouw wijst er verder op, dat
door het mooie, doch voor de
boeren en tuinders noodlottige
weer, een zeer moeilijke winter
voor de deur staat,
Opnieuw komt dan de toestand,
dat Nederland er veel voor over zal
moeten hebben om het melk-, vet
en vlecsrantsoen op peil te houden.
Deze offers zullen echter gebracht
worden, omdat geen enkele rege
ring het riskeren kan het volk te
weinig voedsel te verschaffen. Het
zijn dan echter weer de boer èn de
tuinder, die de gehele schade van
de droogte hebben geïncasseerd.
Zo gaat het niet langer
„Het zal U duidelijk zijn, (lat de
landbouw daarin niet langer be
rust. Zoals het er thans vóór staat,
dient of de koers der regering te
veranderen of de landbouw zal deze
zelf veranderen, door zijn mede
werking to weigeren aan alles, wat
hem tenslotte zelf dupeert"
De Stichting voor de Landbouw
heeft steeds op het standpunt ge
staan dat haar taak zijn natuur
lijke begrenzing vond, waar het re
delijke argument geen overtuigings
kracht meer bleek te bezitten. Vele
leden van de bij de Stichting aan
gesloten organisaties zijn echter
dermate overtuigd van hun goed
recht, dat zij het welhaast de Stich
ting euvel duiden, dat z\j geen sta
king gelast bij zulk een onrecht.
Dit ingrijpend wapen wenst de
Stichting welbewust niet te han
teren.
Sport van dit weekend
Wilton drievoudig tenniskampioen
van Nederland. Deining in de
motorwereld. Oostelijke athleten
winnen vijf-districten ontmoeting.
Lakeman wint de ronde van Hoens-
broek. Bartali werd eerste in de
ronde van Zwitserland. Voetbal-
tournooien overal in den lande.
Schoten kampioen honkbal HCC
1 kampioen cricket. Nederlands
waterpoloteam speelt gelijk tegen
België. Nieuwe successen van
Nel van Vliet in Amerika. Engel
se league wedstrijden aangevangen.
Naar het ANP verneemt heeft dc
regering besloten Dinsdag nog geen
verklaring over dc Indonesische kwes
tie in de Tweede Kamer af te leggen.
Een houten spoorwagon van een
trein waarin arbeiders uit het
centrum van Berlijn naar huizen
in de voorsteden terugkeren, is
Zaterdag tijdens de rit in brand
geraakt.
Zes en twintig personen zijn
omgekomen. Men verwacht dat
nog zes zwaargewonden zullen be
zweken. Zeven en veertig perso
nen zijn gewond.
Behalve een lekkend benzine-
blik, dat door een weggeworpen
sigaret in brand geraakte, schijnt
ook 'n pakket spoelen mot films,
het ontstaan van de felle brand te
hebben bijgedragen. Dc passagier
die deze bagage vervoerde is gear
resteerd.
Tijdens do Amerikaanse zwem-
kampioenschappen welke te Chicago
worden gehouden, heeft de Neder
landse wereld.recordhoudster Nol
van Vliet de titel behaald op het
nummer 200 m schoolslag. Haar tijd
bedroeg 2 min.
58.6 sec. De
titelhoudster,
de Amerikaan
se Nancy Mer-
ki, eindigde als
tweede in 3
min. 14.9 sec.
Met betrek,
king tot Nel
v. Vliet's over
winning op de
200 meter
schoolslag
wordt er nog
op gewezen
dat haar tijd
van 2 min. 58.6
bijna 8 secon
den beter is
dan het Ameri
kaanse dames-
record, dat
met 3 min. 6.3
op naam staat van Clare Dennis.
Het werd gevestigd in 1941 te Los
Angeles.
Nel van Vliet is de snelste school
slagzwemster, die ooit in Amerika is
uitgekomen. Zij won met een voor
sprong van 18 yards op nummer
twee, de Amerikaanse titelhoudster
Nancy Merki.
NEL VAN VLIET
Alle Amerikaansen
ie vlug af.
Beroering in het dorp
Bevolking laat haar stem horen
De afdeling Doorn van de Partij van de Arbeid wordt het wachten op
een regeringsuitspraak inzake Huize Doorn moe en zij wenst, dat de plaat
selijke bevolking gelegenheid krijgt haar stem in deze te laten horen. Men
heeft daarom het partijbestuur verzocht een spreker naar Doorn af te vaar
digen, die in een openbare vergadering uiteen kan zetten om welke belangen
het hier gaat. Tc lang reeds hangt de sluier der geheimzinnigheid over
alles wat op het voormalig keizerlijk verblijf betrekking heeft en mede in
verband met enkele interne aangelegenheden in de gemeente vraagt men
zich met spanning af, hoe de zaak tegen majoor Von Usemann, 's keizers
vleugel-adjudant, die thans door de justitie in behandeling is genomen, zal
aflopen.
Het grootste deel van het Duitse
personeel op Huize Doorn was één
grote nazi-kliek. Dit weet iedereen in
Doorn en ook de burgemeester, Ba
ron Van Nagell, bevestigt het vol
mondig, maar hij verzekerde ons in
een onderhoud, dat wij dezer dagen
met hem mochten hebben, dat ma
joor Von Ilsemann, die aan het hoofd
stond van de bewoners der perso-
ncelsvertrekken, niet „tout" was. In
tegendeel zou hij altijd zeer correct
zijn gebleven. Als Duitser kende en
ontving hij landgenoten: dit weet ook
ieder in Doorn van horen zeggen of
uit eigen waarneming en het is be
grijpelijk maar wat moet men er van
denken, dat de heer Von Ilsemann
naar wij van ooggetuigen vernamen
aan Duitse officieren die het
kasteel kwamen bezichtigen, de nazi-
groet bracht en „Heil Hitier" riep?
Wat ervan te denken dat de majoor,
die uit in het Poortgebouw opgesla
gen voedselvoorraden van de Wehr-
macht kon putten tegen een hem be
zoekende officier over zijn maag
klaagde en dankbaar de levensmid
delen die als gevolg daarvan de vol
gende dag per auto werden bezorgd,
aanvaardde? Wat zegt de president
van een Tribunaal tegen een onbe
tekenend mannetje, dat extra levens
middelen van de Duitsers ontving
omdat zijn zoon aan het Oostfront
stond? U was een profiteur! En
dit is dan nog wel het zachtste com
mentaar op een dergelijk geval.
Majoor Von Ilsemann bleef deson
danks „neutraal" en doet dit nog,
zoals onlangs een Belgisch journalist
ondervond die hem inlichtingen over
Huize Doorn wilde vragen. De man
werd naar het gemeentehuis verwe
zen, maar onmiddellijk na zijn ver
trek belde de majoor op en trachtte
te bewerkstelligen, dat men ook daar
de gevraagde bijzonderheden zou
verzwijgen. Thans is eindelijk
de zaak van de heer Von Ilsemann,
die, naar wij vernemen, dezer dagen
in overspannen toestand in een zie
kenhuis is opgenomen, in behande
ling, maar men meent in Doorn, dat
hij wel vrij-uit zal gaan". Dit kan
niet ieder in de gemeente zeggen.
Zie verder pag. 4 O
Britse mijnwerkers zullen
regering helpen
De secretaris-generaal van de
Biilse nationale inijnworkersbond
Arthur Honner, heeft verklaard,
dat de mijnwerkers „als lening"
tot Mei 1948 weer zes dagen per
v\eek zullen werken om de rege
ring in cle crisis te helpen.
Zij willen van September tot
Mei 1948 elke Zaterdag 6V2 uur
werken.
Een Turks-Amerikaanse
vloot-demonstratie?
Eenheden van de Turkse en Ameri
kaanse vloot zullen elkaar omstreeks 12
September op de rede van Izmir ont
moeten cn dan q-?:amelijk opstomen
naar Stamboel. Hoewel dit bericht niet
officieel is, hechten Turkse poJUieke
kringen grote waarde aan een dergélijRe
gecombineerde vlootdcmonstratie in de
Middelandse zee cn de wateren bij de
Darnanellen. In verband hiermee ves
tigt men de aancfticht op de Britse krui
ser „Leander" die reeds 4 dagen in de
haven van Izmir voor anker ligt.
Krijt wenst de drievoudige tennis
kampioen Wilton (l.) geluk met zijn
kampioenschappen.
Drie generaties van het Iluis van Oranje op één foto. Vol belangstelling
kijkt onze Koningin naar haar jongste kleindochter, prinses Marijke, die
bij prinses Juliana op schoot ligt. Ook de prinsesjes Beatrix, Irene en
Margriet bewonderen haar zusje, dat na de operatie door prof, Weve
groeit als kool. De foto is genomen door prins Bernhard.
Uit officiële bron verneemt Reuter, dat de Nederlandse regering de
Britse regering verzocht om opdracht te geven aan de consul-generaal te
Batavia een persoonlek rapport over de situatie in Indonesië samen te
stellen.
Uit welingelichte bron wordt vernomen, dat er enige twijfel bestaat of
Londen de mogelijkheid aanwezig ziet om het Nederlandse verzoek in de
onmiddellijke toekomst in te willigen. De Britse consul generaal te Batavia
J. M. K. Mitcheson, staat op het punt zijn post te verlaten en zyn opvolger,
F. N. Shepherd, zal eerst begin September zijn ambt aanvaarden.
De Chinese consul-generaal te
Batavia, Tsjiang Tsjiatoen Tsjiang,
zal morgen naar Djogja reizen met
het internationale Rodc-Kruisvlieg-
tuig, dat met medicamenten voor
de Republiek uit India verwacht
wordt. Vrijgeleide voor dit vliegtuig
is door de Nederlandse autoriteiten
reeds verstrekt.
De Republikeinse radio heeft gis-
stcravond omgeroepen, dat de Chi
nese consul-generaal allerhartelijkst
welkom is.
Vertegenwoordigers van 22 afde
lingen van de Tsjoeng Hoea Tsjoeng
Hoei (de grootste Chinese vereni
ging in Indonesië), sprekend na
mens een millioen Chinese bewo
ners in de bezette gebieden van Ja
va. Sumatra, Celebes, Banka. Billi-
ton, Borneo, Bali en Lombok zijn te
Batavia voor een driedaagse confe
rentie bijeengekomen. Men zal be
sprekingen voeren over de belangen
cn de verzorging der Chinezen, in
het bijzonder met het oog op de
huidige situatie. De Chinese consul-
generaal was aanwezig.
Het officiële Nederlandse commu
nique van Zondag meldt:
West-Java- In de delta van de
Tji-Taroem werd een zuiveringsac
tie ingezet. Verder zetten de Neder
landse troepen, na de beschieting
van een colonne, waarbij een een
heid van de T.N.I. met gevoelige
verliezen uiteen werd gejaagd, bij
Kranking, 24 km. ten N.W. van
Cheribon, een actie in.
Internationale Hof van Justitie zou over
bevoegdheid der UNO moeten beslissen
A.P. meldt uit Lake Success dat België Zondag een voorstel heeft inge
diend om in verband met de Indonesische kwestie het Internationale Hof
van Justitie tc verzoeken een beslissing te nemen over de bevoegdheid van
de UNO om ten aanzien van deze zaak maatregelen te nemen. Deze stap
die steun aan het Nederlandse standpunt betekent kwam temidden van aan
wijzingen dat de Verenigde Staten zouden aandringen op onmiddellijk toe
zicht van de Veiligheidsraad wat betreft de uitvoering van de order
„staakt het vuren".
Aan de keizerlijke groeve stonden naast de verdere familieleden de
kroonprins, Seys Inquart en Von Mackensen. Seys Inquart, die door
iedereen genegeerd wa$, verliet na de plechtigheid zonder een groet
Huize Doom.*.
Over het algemeen zijn de delega
ties het erover eens dat deze order
niet doeltreffend is geweest. Ameri
kaanse woordvoerders zeiden dat een
delegatie zou vragen Maandag tot
stemming over te gaan. Volgens hen
wensen de Verenigde Staten dat er
eerst een einde komt aan de gevech
ten en dat pas daarna wordt overge
gaan tot bemiddeling.
Rusland is tegen verwijzing van de
zaak naar het Hof daar het dit als
een manoeuvre tot uitstel be
schouwd.
Er bestaat een plan dat de Ver
enigde Staten het Belgische voor
stel zullen steunen, mits de raad het
er over eens wordt de situatie ter
plaatse te bestuderen. De voorzitter
van de raad zei dat er z.i. weinig
hoop bestond dat Maandag een be
slissing zou worden genomen. Vol
gens U.P. zou de raad waarschijn
lijk besluiten een goede waarnemer
naar Indonesië te zenden die alle elf
leden van de raad zal vertegenwoor
digen. Deze groep zou dan moeten
onderzoeken in hoeverre de order
„staakt het vuren" wordt nageleefd.
Er schijnt weinig kans te bestaan
dat "Engeland en Frankrijk over een
een dergelijk voorstel hun veto zul
len uitspreken.
Het Australisch-Chinese voorstel
dat een rapport wil laten uitbrengen
door de beroepsconsuls te Batavia,
geeft men weinig kans om de vereiste
7 stemmen te behalen. De Australi
sche afgevaardigde Hodgson gaf toe
dat dit voorstel een zekere neder
laag tegemoet schijnt te gaan in
welk geval hij naar hij zei regel
recht terug zou grijpen op zijn oor
spronkelijk voorstel om de raad een
eigen commissie van onderzoek te
laten benoemen. Volgens Hodgson
zouden de Verenigde Staten zich niet
tegen het oorspronkelijke Australi
sche plan verzetten. Intussen ziet
het er'naar uit dat de raad momen
teel niet verder zal gaan dan het
zenden van waarnemers naar Indo
nesië. Maandag 1 September wordt
de Russische afgevaardigde Gromyko
voorzitter van de Veiligheidsraad.
Midden-Ja va: Nederlandse pa
trouilles beschoten een onderdeel
van de T.N.I. in de sector Salatiga,
nadat zij waren aangevallen. De
aanvallers vluchtten.
O o s t-J a v a: Tusssen Lamoed-
jang en Djember werden kampong
complexen van T.N.I -formaties ge
zuiverd. Tien km. ten Z.W. van
Modjokerto werd een Nederlandse
patrouille onder vuur genomen cn
Nederlandse troepen met mortier
en mitrailleurvuur beschoten.
In het gebied van Padang werden
rondzwervende eenheden van de
T.N.I. verdreven.
De radio van de Indonesische Re
publikeinen heeft gemeld, dat Ne
derlandse troepen, met behulp van
vliegtuigen en tanks, het vliegveld
Boegil bij Malang hebben bezet.
Koenteng en Pantjasari. op Mid-
den-Java, zouden eveneens door Ne
derlandse troepen zijn bezet. De Re
publikeinen hebben wederom Kali
sari, ten Oosten van Malang, inge
nomen, aldus het Republikeinse
communiqué.
Geen samenwerking
Door de non-coöperatieve houding
van Republikeinse instanties te Ma
lang is de toestand aldaar kritiek.
Het Republikeinse distributie
apparaat is volledig uitgevallen en
is nog niet hersteld, ondanks de toe
zegging van Republikeinse ambte
naren tot samenwerking.
Minister Gani heeft verklaard,
dat de Republikeinse weerstand to
gen de Nederlandse „aggressie" in
de bezette gebieden thans groter is
dan gedurende de Nederlandse po
litionele actie. Hij gaf drie redenen
aan, waarom de situatie in de door
Nederland bezette gebieden chao
tisch zou worden:
1. Het Nederlandse leger heeft nog
steeds vrijwel uitsluitend de grote
steden bezet, terwijl slechts kleine
cultuurgebieden zijn veroverd, om
de terugkeer van ondernemers mo
gelijk te maken.
2. De Republikeinse politiek van
de verschroeide aarde heeft de Ne
derlanders van de welvaartsbronnen
in de bezette gebieden beroofd.
3. Slechts een kleine groep Indo
nesiërs is bereid gevonden om met
de Nederlanders $amen te werken.
Jan Kloosterboer, één der be
ruchtste Nederlanders, die voor
de Duitsers spionneerden, is vori
ge week door dc Belgische rege
ring aan de Nederlandse uitge
leverd.
Dit heerschap gaf in 1939 en be-
gin 1940 aan de Duitse spionnage-
dienst de afvaarttijden der uit
Amsterdam en Botterdam vertrek
kende schepen door. Gevolg daar
van was, dat verscheidene Neder
landse schepen getorpedeerd wer
den.
Kloosterboer slaagde er in in
Januari 1916 uit gevangenschap te
ontvluchten. Hij „kocht" een mij
nenveger en ging op reis als „ka
pitein" van dit schip. Doel was
waarschijnlijk Zuid-Amerika.
Enige tijd geleden liep hij met
zijn vaartuig de haven van Osten-
de binnen, waar de Belgische po
litie hem arresteerde. Hij is thans
ter beschikking gesteld van de
Haagse PRA en ingesloten in de
strafgevangenis te Scheveningen.
TOEN in 1945 de Japanners had
den gecapituleerd kwam in In
donesië langzamerhand weer con
tact met de buitenwereld tot stand.
Door de nicuwsbericnten „trad de
hele wereld opeens weer te voor
schijn vanachter de dikke gordijnen,
waar alles mee afgesloten was al
die jaren lang
....Werd er nu en dan iets ver
teld over nationalisten, dan werd
dat met de gebruikelijke gering
schatting cn onverschilligheid aange
hoord. In dc z.g. ethische periode
mocht men belangstelling hebben
gehad voor zulke dingen, maar
„ethisch" was men sedert jaren al
niet meer. Het deed daarom bijna
komisch aan om de reacties gade te
slaan op de bekende 7 Decembcr-
redc, die, al dateerde ze van 1942.
toch onbekend was gebleven, cn dus
nu werd voorgelezen. Het was de
Koningin, die deze dingen gezegd
had en dus zweeg men, maar als een
ander deze zelfde woorden had ge
sproken, nou. dan zouden de tongrn
losgekomen zijn. Want hier werd ge
sproken vanuit een heel andere
geesteshouding dan men in Ned. In-
die had".
Wij ontlenen dit citaat aan een
boekje van mevrouw M. Cohen
StuartFranken, dat onder de titel
„Van Indie tot Indonesië; voor, in en
na het kamp", bij de uitgeverij W.
ten Have N V. te Amsterdam ver
scheen. Het is goed nog wat verder
te lezen. De schrijfster ziet het pro
bleem van ,.do extremisten, die alle
middelen geoorloofd achten om nieu
we overheersing te voorkomen", er
een van jaren en jaren, en het zal
de beste krachten vergen van Indo
nesiërs cn Hollanders samen. Maar
hoe stond het nu met die Neder
landers na de capitulatie van Japan?
„Het waren er maar weinigen, die in
deze ellendige omstandigheden nog
lust hadden om zich in dc situatie te
verdiepen en die zich afvroegen, wie
nu eigenlijk die extremisten waren,
hoe hun verhouding was tot de repu
blikeinen, enz. enz. Voor objectieve
luisteraars bood de radio een bron
van informatie, maar... dan moest
men naar dc Mnlcisc uitzendingen
luisteren natuurlijk. Dat was voor
velen de taal van de vijand; men
gaf aanstoot door daarvoor belang
stelling te tonen.
.Ook was de bezigheid op zich
zelf lang niet aangenaam, niets lie
felijks streelde het oor, integendeel".
Maar „naast al deze opwekking tot
strijd en afbraak waren er dan ook
weer opbouwende, positieve gelui
den, een zich bepalen bij wat men
dan eigenlijk wèl wou en een tas
tend grijpen naar de teugels van het
bewind. Dat was de stem van de re
publiek".
Wij hebben wat uitvoerig geci
teerd omdat deze aanhalingen een
mentaliteit belichten, die wij ook uit
andere uitlatingen al hadden beluis
terd, een mentaliteit van; „Laat de
Koningin maar praten, wij herstellen
toch het oucjp wel weer". Een menta
liteit bij de Nederlandse ambtena
ren cn de Nederlanders op sleutel
posities in Indonesië een aantal
goede niet te na gesproken waar
op elke vernieuwing en alle progres
sieve maatregelen moeten doodlo
pen. En in Nederland hebben zij
verwoede medestanders.
Wij weten het. zij hebben tal van
argumenten bij de hand. Met de Re
publikeinse leiders valt immers toch
niet te praten. Zelf zijn deze niet zo
kwaad, maar elke afspraak wordt
weer geliquideerd na hun overleg
met Djogjakarta. Zij vergeten ech
ter, dat zij door dit argument zelf
zeer kwetsbaar zijn. Hoe is de com
missie-generaal door hen veroor
deeld en gehoond, verguisd en mis
kend. Toen deze Nederland had be
zocht werd zij met een „aangekleed
Linggadjati" teruggezonden en werd
een overeenkomst getekend, waar
van te voren vaststond, dat beide
verdragspartijen er een verschillen
de uitleg aan gaven. Gaat het dan
wel aan nu de andere partij van ver
dragsbreuk te beschuldigen?
En de Indonesiërs hebben altijd
het verwijt voor het grijpen, dat wij
dc besten van hen naar Boven-
Digoel verbanden.
Er zijn tal van factoren, die de
onderhandelingen, welke nu een
maal nodig zijn, langdurig en moei
zaam maken. Inpasse na impasse zal
moeten worden overwonnen. Deze
langzame gang van zaken maakt
velen in ons land moe, zij zijn ge
neigd de remmen los te laten en be
reid „er maar op los te slaan". Zij
zien daarin dan een laatste redmid
del.
Laten zij echter bedenken, dat dit
geen red middel is, maar de stap
naar de ondergang, waarmee Ne
derland niet alleen zijn prestige ver
speelt, maar ook zijn belangen, die
het slechts door een vrijwillig sa
mengaan met Indonesië kan redden.
Wij moeten de koloniale status niet
slechts naar de vorm maar ook naar
de geest verlaten, hoe moeilijk het
de velen, die met andere gedachten
zijn opgevoed, ook moge vallen.
J. v. S.
Zondagavond heeft de Londen-
se politie een vergadering van de
Britse Liga van Oudgedienden,
die vroegere volgelingen van de
Britse fascistenleider Mosley on
der haar leden zou tellen, opge
broken. De woedende menigte
trok daarop een paar straten ver
der orn een communistische ver
gadering te verstoren, waarbij zij
op de zelfde manier te werk gin
gen als verleden Zondag. De ge
vechten waren thans ernstiger
dan vorige week, daar men nu
van boksbeugels en stenen ge
bruik maakte.
Zeven personen werden gedood
en 10 vermist bij een explosie in
de Marison North-mijn te Annfield
Plain In het Engelse graafschap
Durham.
Weinig verandering
Weersverwachting ton De Bilt,
geldig tot Dinsdagavond
Plaatselijk ochtendmist. Over
dag zonnig en droog weer met
later hier en daar tijdelijk be
wolking. Weinig verandering
van temperatuur. Zwakke tot
matige wind tusse,. Noord en
Noord-Oost.
