„Meer stof dan calorieën"
Een idyllisch sprookjesrijk
Deze zomer was niet zo droog
als die van 1911
De Pfennig wordt een „groschen"....
en stijgt driemaal in waarde
Spiegel
tegel der wereld
Het Belgisch elftal tegen
Engeland
De Engelse league
Sportsplinters
Popeye, Mickey, en
Tom Poes
Diep-ernslige gesprekken over
dwaze dingen
m DE GELUKSVOGEL
Radio
programma
Dinsdag 16 September 1947
5
(Van ome speciale verslaggever)
DE EERSTE IMPRESSIES, die men in Oostenrijk opdoet
zijn onverdeeld gunstig. Het treinverkeer, de Obus-trolly-
treinen door de stad. herstelde gebouwen en schone straten. De
Oostenrijker leeft en werkt klaarblijkelijk volop aan het herstel
van rijn land. Totdat steeds sterker blijkt dat iedere close-up
van het leven van iedere dag, vooral nu de Festspiele ver
klonken zijn en alle extra-prestaties vervallen, een vreemde ont
hulling brengt. ..Meer stof dan calorieënantwoordt de schoen
poetser als wij opmerken, dat het vandaag weer bar is met de
stofwolken op de wegen.
WIJ bezien de man nóg eens nig die over de grens komt wórdt
aandachtig.
nog eens
Ken mager ge
zicht waaruit een stille apathie
spreekt. Hij moet tegen de zestig
zijn, deze in lompen gehulde offi
ciele schoenpoetser, die nog blij is
dat hij deze prachtplaats nun het
station heeft gekregen. Ken rafel-
broek «net een vies touwtje om de
magere kuiten gebonden Ken
overhemd uit tientallen stukjes
boordloos en dasloos. Zo zit de
oude man daar iedere dag in de
brandende zon en hot enerverende
stof te wachten on buitenlanders,
die zo nauw niet kijken en ge
makkelijk een Shilling afstaan
voor dit karweitje, dat eigenlijk
maar een Inlve Shilling kost.
Van dat geld koopt hij dan eens
per dag een bord water-met-groen
te-soep de anderhalve slechte aard
appel en het bord mais-gries-pap
met water dat zijn menu uit
maakt. Als wij vijf minuten later
cp de Obus stappen, die ons door
de stad voert, wordt door de con
ducteur een bedrag van dertig
Groschen gevraagd. Hij wisselt en
geeft ons een drietal munten te
rug Op een ervan staat: 50 Pfen
nig©. op de andere twee: 10 Pfen
nig. Maar Op alle drie staat aan
de keel zijde: Deutsche© Reich.
Pasmunt uit de Anschlusz-pcrio-
de. Is het verwonderlijk dat men
na tw©o jaren begint te wanhopen
aan herstel? I!ef zal do economie
van Oostenrijk niet ontwrichten,
dit kleingeld. Maar iedere Pfen-
Kritiek, niet critisch
VANDAAG is de zitting van de
Algemene Vergadering der
Verenigde Naties begonnen, Het
zal een heel belangrijke zitting wor
den. Belangrijk, niet aoaeer voor de
omvang van de agenda, hoewel het
feit. dat daar niet minder dan 62
punten op prijken, toch zeker mede
het karakter van deze vergadering
bepaalt. Belangrijk zelfs niet in de
eerste plaats om de uitzonderlijke
betekenis, welke aan enkele speci
ale ter tafel te brengen onderwer
pen moet worden toegekend, waar
bij wij dan natuurlijk vooral den
ken aan de kwesties van Grieken
land, Palestina, eventueel van
Spanje en niet te vergeten het pro
bleem van het recht van veto.
Maar voor de mensheid veel be
langrijker nog is de grote kwestie,
die weliswaar niet l03 te maken is
van het voorgaande, doch er tege
leik ver boven uitstijgt, n,l. do
vraag, waarop deze vergadering
hoogstwaarschijnlijk het antwoord
sal hebben te geven:
heeft de Organisatie der Verenigde
Naties mogelijkheden van bestaan
of niet.
Wij menen niet overdreven alarmis
tisch te zHn. wanneer wfl de zaak i weidse pronk van klederdrachten
scherp stellen het kan in deze zit- mt Solzkammeigut. uit ISChl Si
I nig die over de grens komt wöi
'automatisch Groachen/gedoopt en
I hij zei zijn leven voort met een
koorsstijging van ruim 30o pro*
rent. Laai de Shilling geen ai te
I grote waarde "hébben, de Ma;k
ligt toch altijd nog heel wal lager.
Rekensommetjes
Vierhonderd Shilling is een
prima maandloon. De nomiale
arbeider komt tot driehonderd-
nat is tien Shilling pei itok. Dén
zwarte maaltijd, zelf bereid en
voor «Nederlandse magen beslist
onvoldoende komt op tien Shil-
I.lig. il men op Nederland» of
ficieel djsii'ibutiepeil leven dan
kan dut dus voor ongoveci twin
tig Shilling per dug per persoon.
De tweede tlen-Scliillinglielft
dekt dun de twee andere maaltij
den. Do prijzen zijn in de restau
rants nog tweemaal zo hoog en
de serveuses in de ..Kater" en in
andere goedbeklant© btfï's en res
taurants verdienen aan fooien op
één avond vierhonderd Shilling.
De dansvloer boven in de
rotsen is stampvol. Honderden
verdringen alch in restaurant
Winkler. Wijn in overvloed: 40
Shilling per fles. Zeker er zijn
enkele Amerikanen te vinden
maar het grootste deel bestaat uit
zwarte handelaren met vrouwelijk
gevolg. Tot een of twee uur in de
Omhoog in de bergen en onophou-
nacht voert de lift de bezoekers
rielijk spelen de twee orkesten
Weense schlagers en hot music.
Voor duizenden Shillings gaat
hier per avond om. Ken kopje
Russische thee? 5 Shilling! Ken
kop surrogaat thee? 3 Shilling.
Zoals overal elders slaut hier de
politic machleioos. Het is alles
legaal en zwarte voorraden waren
niet te vinden. Midden in de
nacht gaat de serveuse huis
waarts niet ecu maandloon in
haar ta i.
Operette en realiteit
Dtë sierlijke maar ietwat pron
kerige theaterzaal van het
Lundeslheatei is volgestroomd
met ecu publiek dar. na jaren
weer eens v\ i| weten hoe de ope
rette «.In het Witte Paard" klinkt.
De opvoering van dit werk was
?nids ettelijke Jaren verboden om
voor de hand liggende redenen.
Rulph Bemtzki, dn» de muziek
schreef, kon men Dinners moeilijk
ais raszuiver Germaan pousseren
dus moest zijn werk ..lm Weissn
ROssI' dal zo nadrukkelijk de
gastvrije sfeer van i>alzkamm©r-
gut weergeeft, verdwijnen.
Het weid dun ook een frisse en
aardige opvoering, die overigens
niet liet vermelden waard zou
z:jn geweest als er niet twee ic-
conten lagen, cie wij elders niet
zuilen aantreffen. Ten eerste de
ting gaan om ztin of niet zijn van
de Uno Marshall heeft verklaard,
dat er een nieuwe faze in de arbeid
van de V. N. te beginnen staat, dat
die arbeid in de toekomst met meer
critiek 2al worden beschouwd, nu
het beginstadium achter ons ligt.
Naar onze mening heeft de Ameri
kaanse staatssecretaris zich hier
zeer bewust schuldig gemaakt aan
een ..understatement", heeft hij
minder gezegd dan hti bedoelde.
Want de wereld komt t.a.v. de Uno
op dit ogenblik niet in de faze van
critiek, maar zti bevindt zich al ge
ruime tijd in 't stadium van ernstige
twijfel om niet te zeggen scepsis.
Dit weet vvarshall nog veel beter
den wij, maar wil begrijpen volko
men. dat hit dit niet zo onomwon
den kan zeggen.
U/AAROM wit uiting geven ean
vv onze scepsis, aan onze laten
we maar zeggen ietwat sombere
kijk op het geval? Omdat vvji me
nen. dat het geen zin heeft de ogen
te sluiten voor de werkelijke lig
ging der verhoudingen. Voor ons is
het nu eenmaal een feit (een feit.
dat we diep betreuren!), dat de
opzet en dr structuur van de Uno
niet meer beantwoorden aan de rea
liteit van dit ogenblik. Toen de Uno
werd opgericht, het handvest werd
vastgesteld, is men daarbij uitge
gaan van de eenheid, althans op
ztin minst van de wil tot samen
werken van de grote mogendheden.
Op die basis is het hele gebouw
van de Uno ongetrokken. En wie
zal durven beweren, dat die grond
slag nog beantw'oordt aan de wer
kelijkheid van dit ogenblik?
Wil dit nu zeggen, dat wii de
zaak hopeloos achten? Waarachtig
niet. Het is tenslotte niet onmoge
lijk, dat de grote mogendheden de
wil tot samenwerking, die hun de
oorlog heeft doen winnen, terug
vinden om d<> vrede te kunnen win
nen. En zolang die kans bestaat
2ou het misdadig ziln om ons over
te geven aan defaitisme, om de
strijd op te geven. Daarvoor staat
er te veel oo het spel
Maar van het soort optimisme,
dat niet ander» weet op te brenf«n
dan: ,Orh kom, dat zal wei los-
lop*n" moeten w» in dit geval ook
niets hebben Wil herhalen: de faee.
welke de Uno nu binnentreedt, is
kritiek (en niet critisch. zoals
Marshall 2ei>. Laten wij dit onder
de ogen durven 2ien en laten wil
tetelJIk hopen, dat deze Algemene
Vergadering der Ver Naties de
keer ten goede brengt, waarop de
mensheid zit te wachten.
Wolfgang. St. Gilgen en Strobl,
alle plaatsjes uit de naaste om
trek, die zich op het toneel pio-
st-nteerdèn in een magnifieke
show van folkore en traditie. Ln
als tweede Accent: dc aankomst
x&n de oude keizer Franz Jozef
met diezelfde raderboot die ons
xandaag nog overzet.
Hier zit de Oostenrijker in zijn
theater en als de oude keizer het j
toneel betreedt barst de zaal los
in hartstochtelijk applaus. Minu
tenlang staat dc handeling stil en
oe speler, die da oude keizer imi*
teerde, ontvangt oxatie op oxatie.
Hoe het er tlnns In liet ori-
sint!© herbergje uit? Zoals vrij
wel geheel Oostenrijk heeft ook
de fameuze toeristenstrcek rond
de Mondeee, de Wolfgang»©» en
Een laatste buiging; Servt/s,
De Mozart-clipper, die speciaal
uerd ingelegd o»> de buitenland.
se Eestivabbesoekers uit hef
Westen zo snel en comfortabel
mogelijk naar Salszbui'g te ver
voeren. is gestart en tie falen-
c/mos met hem. Kouwelijks ren
uur later davert de Oriënt-Ex-
press langs het gereserveerde,
perron; Bahhstrug 4, alleen voor
reizigers naar het buitenland.
Zijn stalen wagens verzwelgen ».»i
weinig minuten het restant der
feestelingen. Good Bye* Vlieg
tuig of luxe-trein, het is om het
even. Beide tullen zij met maxi-
mum-snelheid, gekoppeld aan
maximunw/arief, hun lading
slechts afzetten ver van Oosten
rijk en zeker niet in Duitsland.
De Ban American .Vruaus doet
Brussel aan, de Oriënt Express
jaagt naar Parijs, Zo snel moge
lijk weg uit Salszburg, utf Oos
tenrijk, dat de bezoekers immers
dagelijks eonfrronteert met dr*
wcccn van zijn na-oorlogse pro
blemen
de Schafsberg weinig of niets xan
ut oorlog geleden. Kveneis \ioe-
ger ligt Hotel «Weisses Rössl
nog te drOmen maar liet kan zijn
gasten uit het buitenland niet
meer bicden wat deze wensen. De
waardin, die mij allervriende
lijkst ontvangt, heeft opdracht ge
neven om een heerlijke sterke kop
koffie te zetten. Maar de ingre
diënten daartoe kxvamen eerst uit
mijn koffer: een zak gemalen kof
fie, die nu dienst doet als ijsbre-
ker en die mij een goed© maaltijd
verschaft en je waardin een kop
je „Mocen".Men is ook hier ge
bonden aan dc klemmende voor
schriften van de distributie. Van-
daar dat een buitenlander er even
aanxvipt en vcrdxvijnl. HIJ ver*
dwijnt met tegenzin omdat do
heerlijke omgeving heiu trekt,
maar hij moet verdwijnen door do
starre barrière, dio hem hier iil
SaUkamnicrgut zo goed als in ge
heel Oostenrijk afscheidt san wat
bij gexvend is> in zijn eigen land:
een rantsoenering, die hem ten
minste in staat stelt voldoende en
gevarieerde kost te genieten en
bevrijding van de zorgen om een
ijf-grun-x ct-bon en een bon voor
een kadetje! Oostenrijk kan een
ongelimiteerd aantal gasten her
bergen, zijl) wintersport- en ïesti-
al-geneugten trekken duizenden
bezoekers, zijn hotels zijn vrijxvel
onbeschadigd, hersteld en prima
ingericht. Maar weinigen zullen
ko.neii 'in üil zullen het snel ver
der vertellen: Ga- er niet heen.
want -eten kun je cr niet. Zeker:
zwart is alles mogelijk. Maar stelt
Oostenrijk prijs <U' zulke gasten?
Peukenripcr* langs de xvegen.
..Schlange' -slaan voor een aard
appel. stroomloze uren en lege
winkels: maar liet nachtleven
bioeit en sigaretten van Ameri
kaanse herkomst gaan vlot van
de ban L Twee jaar na de oorlog...
Waar hebben xve dat toch meer
gezien?
Een van de. munter bekende Kat he Kolt wit z-litho*s op de tentoonstelling,
tie tot I October in Boymans wordt gehoudenliet is de prachtige plant
vun Moedersgeeft!"; zij is blanker, soepeler Van lijn en Inniger van
expressie dan de andere stalen van Kuthe Kolhoitt' kunst.
Voor de interland-wedstrijd, welke
België Zondag a.s in het Hcyselsta
dion te Brussel tegen Engeland speelt, Ir
het Belgische nationale elftal ais volgt
samengesteld
Doel Dacnen, achter Arhouts en
Pannaya: midden Coppenfe. Henriet en
Messav; voor: Lembercchts. Merman*,
N de Cleyn, Anoul cn Thlnfays.
De uitslagen van de Dinsdag in de
League gespeelde wedstrijden luiden:
Eerste divisie. Blackburn Rovers
Blackpool 1—1, tweede divisie Coven
try Cit>West Bionvwlch Alb 1—0:
Sheffield Wednesday—Bury 2—2; Tot
tenham Hotspur—Westham United 2—2
ZUid-Slavië. Hongarije, Bulga
rije en Tsjecho-Sloxvaklje zullen Zich
waarschijnlijk terugtrekken uit de
FINA Het is nog niet bekend waar
aan deze slap moet woi'den toege
schreven.
Alle ballons die aan de wedstrijd
om de Leon Gheude-beker tvrije bal
lons) hébben deelgenomen zijn bil de
monding van dc Schelde neergeko
men De uitslag luidt:
1 Delfuse (Fr 2 De Vogrlaere
(Belgi; 3. Boesman (Nederland)4
Van Sommei en (Belg): 5. Jacquet
(Belg).
I Iet Britse militaire gezag in
Berlijn heeft een maatregel tot agra
rische hervorming bekend gemaakt,
xxaarbij men icn hoogste 15U hecta
res land mag bezitten.
WEL HOGER TEMPERATUUR EN MEER
ZONNESCHIJN
In onze. vorig© kroniek (21 Aug.)
wezen wij op tpkenPn in de boven
lucht, die op ve rand© fin ff duidden,
en spraken het vertrouwen uit. dat
het IflAOte gedeelte van AitffuMua
nog wel wat aan de regenson) v in
de dagen V— 7 Augustus zou toe
voegen. Dit ia hel.ua niet gearhiel:
juist toen de qnwedera o.nte Z.
grens naderden staakten zij hun ae.
tiviteit en eerat op 3 September iê
alleen op Walcheren de droogte
met een flinke hui van 2!) mm on
derbroken. ook ditmaal door tekfl-
nen uit le bovenlucht aangekon-
dlgd Het overige deel van het
land heeft nog tot. 5Sept moe
ten wachten, eer regen van beteke
nis kwam, die nnjj zeer ongelijkma
tig viel, nl kan men voor het land
als geheel de droogte nu wel als
geëindigd beschouwen Er beweegt
zich nu ern «f.rnoin van lagedruk
gebieden langs de haan, waarop zo
lang telkens hog© drukkingen el
kaar opvolgden, en eindelijk op 13
September héeffc ook Amersfoort,
dat op de 8ste maar 3,5 mm kreeg,
lilt een donderbui althans een 10
mm gehaald.
Wat de temperatuur betreft kwam
er na onze aankondiging wal ver
andering: de giontste hitte ver
dween. van lfl—23 Augustus daal
de de afwijking hoven normaal van
8 tot 1°, maar bijna steeds bleef
hei gemiddelde nog hoven nor
maal, zodat De Bilt reels heeft
medegedeeld, dat de Augustus
maand met opn gemiddelde tempe
ratuur van 10.3° «11 vroegere re
cords heeft overtroffen, en ook epn
zo hoog gemiddelde van Mei tot
Augustus nooit Is voorgekomen.
Ook de zonneschijn heeft een record
bereikt, maar hiervan gaan de
waarnemingen Tiaar tot omstreeks
I Oiin terug, tor wijl de reeks Utrecht-
de Rilt door Dr LnhriJn bewerkt tot
1705 reikt.
Niet ró somber
liet officieel landhouwverslag
over de oogstuitkomsten en ver-
Regisseur Kabos met een ven
rgn gcesteskmderen.Tekko Taks
Disney, pionier cn meester in het
riik der tekenfilm, beweert soms
het gevoel te hebben, dat jong cn
oud behagen scheppen in zijn teken
films, omdat het Lcm in staat stelt,
•voor hun nuchtere ogen een fantas
tische wonderwereld te toveren, ge-
j rTx EKEXF ILM grillig spel an lijn, kleur cn rhythme, spel van humor
en sentiment, soms als een bekoorlijk sprookje, dan weer êJs een
bizarre klucht, maar altijd boeiend als een verschijnsel uit een andere
wereld. Een irreele wereldwaarin konijntjes piano spelen en goudvissen
een spellet je bridge, waarin bomen spreken en huizen aan de wandel gaan,
waarin juist zoveel mogelijk is als ae menselijke fantasie het toelaat. En
die lijkt Wel onbegrensd
heel vrij \an de voor velen 20 dor
re werkelijkheid. Hoe het zij. zijn
creaties hebben ln xxcinig jaren dc
harten van alle filmfans veroverd
cn iedere nieuwe tekenfilm van Dis
ney schijnt voorbestemd voor een
triomftocht door taliozo bioscopen
over de gehele wereld. En niet
alleen Disney, ook Fleischer, de
geestelijke vader van Popcvc the
•Sailorman cn Betty Boop oogstte
succes cn fortuin, terwijl onlangs in
Parijs dc première plaats vond van
„Dc dief van dc bliksemafleider",
het product van dc jonge Franse
kunstenaar Paul Grimrtult,
Sinds omstreeks 1910 door tech
nische zieners hardnekkige pogingen
werden gedaan, getekende poppe
tjes op het linnen venster 111 bewe
ging te brengen, sinds in 1928 in het
Panopticum ;c Parijs dc première
draaide van de eerste getekende
rolprent. is dc tekenfilm gerijpt tot
een product, dat nog wel technische
onvolkomenheden bezit, maar dat
dc mogelijkheden in zich draagt
van een specifieke, artistieke vorm
geving, een kunstuiting met een
eigen karakter. En het h duidelijk,
dat de massa dc tekenfilm ook in
dit ontwikkelingsstadium maar al te
graag accepteert; de bankrekenin
gen van Disney en Fleischer varen
cr wel bij.
Proza wordt poëzie
Ook Nederland heeft zijn teken
filmstudio's. In vergelijking met het
complex vriendelijke xxitte gebouw
tjes in Hollywood, waar meer dan
300 assistenten van Disney over
hun calqueerpapier gelogen zitten,
moge hef een nietig bedrijf schij-
nen: er wordt tekenfilm gemaakt!
van S,fij£u L Er-jee KG
T)
HOOFDSTUK V
Het Hollamlse h»n#ebbloed...
•Die hele dag had ik ..vrij". De volgende ook.
En de daarop volgende. De graaf :ag ik bijna
Meer kon ik niet te weten komen. Ik besloot
dus maar rustig af te wachten. In ieder geval had
ik voorlopig cm koninklijk onderdak en liet
heerlijkste eten gestoomde hagedis zelfs, wel
iets waar Je even aan moet wennen, maar ver
rukkelijk, lekkerder dan kip. Mij beviel zo'n le
ventje wel vooral na dat zwoegen met de ba
nanen.
Ik was ongeveer een week ln dienst bij de
graaf, toen hij mij mijn eerste opdracht gaf. Hij
riep me in de atelierkamer en zei zonder enige in
leiding: „We hebben geld hodig Jonska".
Hij noemde me nu. sinds enige dagen. Jonska.
Ik weet niet xvaar hij dc naam vandaan haalde.
niet; heel even 's morgens Ik had nu een eigen of het €*n fantasletiaam van hem was of dat het
kamertje, op dezelfde verdieping als de graaf Ik ,e,s betekende ln 't Hongaars, tk zei wel eens een
kreeg mün mailtijden daar. Waar graaf Paul zelf Pa^ -Mijn eigenlijke naam is Johan".
at. waar of hoe hij zijn dagen doorbracht van ,Tiaar 'n volgende keer was het toch weer Jonska,
dat alles wist ik zo goed als niets Soms 2ag ik en due liet ,k hern maar gaan. Ik moest hem
hem een hele dag niet. Als is dan vroeg; „Wat is Graaf Paul noemen zo wilde hij het. ofschoon
m'h werk eigenlijk? Wat moet ik doen?" zei hii: *k eigenlijk Ladislaus veel beter passend, veel ro-
Luieren, voorlopig. Je zult het gauw genoeg mantischer vond. Maar ik waagde het niet. hem
druk krijgen. Leer je Spaans een beetje beter dat te zeggen.
dat is xvel het allernoodzakelijkste".
„Wel tam", zei ik.
..Goed, ik zal jou het gevaarlijke werk laten
opknappen Nog een paar dagen geduld".
Dus sprak lk veel Spaans die dagen Met d®
kinderen op straat, met de hotelklerk, met Pedro
ln zijn stalletje. Pedro, die maar niet over zijn
verbazing heen kon komen. „Hoe is het mogelijk
zo'n fijne senor, ben je nu secretaris van
een graaf! Wie had dat ooit gedacht, mi ninol" En
xvie was nu xvel mijn werkgever?
Ja. daar bleef ik het antwoord op schuldig Ik
probeerde zo langs mijn neus xx-eg. het een en
ander over graaf Zakany te xveten te komen;
maar niemand wist lets meer dan ik zelf al xvist.
Daf ziin liefhebberij schilderen was, en dat hij
twee weken geleden met een boot van Panama
xx-as aangekomen; dat hij „eigenaardig" was, maar
een echte „heer".
Geld, Jonska" Hij nam een schilderstukje op
„Dit zal wel vijftien pesetas opbrengen En deze
xvat denk je Jonska, zouden xve daar 10 voor
krijgen0" Het schilderstukje stelde één van de
oude straatjes van Acapulco voor en ik vónd het
xvel honderd pesetas waard
„Ach. Je overschat mijn talent, kleine", zei hij
opeens en wikkelde een viertal van de stukjes
in een st.uk bruin papier, „Als je er tezamen veer
tig pesetas voor krijgt ben ik tevreden Ken je
he: kunatwinkeltie bij het postkantnor0 Een echt
toerietenzaekjè Wat een rommel Nu je ziet
maar. Wat je meer krijgt mag je zelf houden O
wacht eens. ik moet ze nog signeren" Hu trok
het bruine papier er weer éf. greep een kwast.
„Wat zal ik er onder zetten? Jouw naam maar.
Dat staat xvel goed. Zo. vier Jonska s. Daar! Nu,
wat is er? Ga je?"
„Ik dacht", zcl ik. „dat het eigenlijk zonde is.
om die mooie schilderstukken voor zo n belache
lijke pt'ijs te verkopen. Als U. eh. momenteel om
geld verlegen zit. dan kohden xve toch beter Iets
andera verkopen of xvat geld lenen, intochten
op pand, bij een geldschieter..
„Wel nee". Graaf Paul scheên deze hele ge
schiedenis nogal van dê vrolijke kant op te ne
mén. „Ik ben blij als ze xveg zijn, en Johëka
laat niemand merken dat ze van mij zijn. begre
pen?"
„Toch is het zonde", 2uChtte ik.
„Ga nu. 't Is maar extra bagage, en één van
deze dagen zullen we moeten afreizen en ik heb
een voorgevoel dat het met heel weinig bagage
zal zijn" HU liep door de kamer, wreef zich in
de handen en was opgexvekt als een schooljongen
die een onverwachte vrije middag krijgt. „Schiet
nu op, Jonska. en kom vlug terug met dat geld.
Dus je weet het veertig. ViJf*en-dertig als het
moet".
„Ik zal mijn best doen. graaf Paul".
Een oud vrouwtje was de eigenaresse van het
kunstxvinkeltje Het raam stond vol typische Me
xicaanse tablaux: de woestijn met cactus en rijder
te paard; de osrewagen over de mulle xveg; de
haven; veel mannenkoppen met sombreros. Ik
vöhd de stukje» van graaf Paul beter, mooier
Echter. Ik keek eena even naaf de prijzen die ze
vroeg en stapte de winkel binnen. „1Ö0 Pesetas
voor alle vier. omdat lk het geld nodig heb", zei
ik. „'t Is Voor niets".
Het oude vroouxvtje bekeek- elk stukje met aan
dacht; ze floot tussen haar bruine- tanden. .Je
hebt wel talent, nino miö. heel aardig voor zo'n
jongeman eslas talelitoeo Alléén die ha-
ven-stUkjes zijn niet zo gevraagd hier Toeristen
v ijlen niet dat xx at origineel is. maar xvat karak
teristiek ie. begrijp je. eh. dan zon prijs
als je vraagt!"
(Wordt vervolgd).
Marlen Toonder is de ontwerper,
Kabos dc regisseur cn geassisteerd
door een twintigtal tekenaars leg
gen /ij thans dc laatste hand aan
een filmpje, dat binnenkort in dc
theaters te zien zal zijn.
We zijn met Kabos een praatje
gaan maken. Wc hebben ons laten
vertellen dat aan dit filmpje, met
een draaitijd van VA minuut txxin-
tig man 3 maanden lang hard wer
ken. Voor het merendeel zeer pro
zaïsch werk: dat xan de betxvee-
"tiers bljxoorbeeld, die dc tussensta
dia van dc bewegingen aangeven in
ongexcer 3000 tekeningen. Het xverk
xan dc animators begint Iets min
der te lijken op dat van de lopende
band: zij verdelen de verschillende
scènes in fazen en scheppen daar
mee de beweging. Maar tenslotte is
ook dit ccn vrij nuchtere bezigheid
cn als men deze mensen zo inge
spannen bezig ziet met hun stapels
calqueerpapiertjes cn hun scherpge
punte tekcnstlftcn, verhaast men er
2ich over, dat uit dit fnbrickachtig
gedoe ccn bezield sprookje ontstaat,
dat duizenden in verrukking brengt!
Wc ontdekken het geheim, als
Kabos vertelt wat hieraan vooraf
gaat Eerst de nog onrijpe idee in
het brein van Toonder of ccn van
zijn medewerkers die groeit tijdens
dc gesprekken met regisseur en
componist. Dit zijn diep-ernstige
gesprekken over humoristische ef
fecten. \xaarbij men met behulp
van .spiegels! zoekt naar de meest
rake „gags", gelaatsuitdrukkingen
en bcxveglngen. Zo ontstaat de ruwe
xorm. die in scènes wordt Inge
deeld. waarvan schetsen gemaakt
worden: het begin, het midden cn
het eind van elke scène, \an de
verschillende hoeken, waaruit het
beeld bekeken wordt, eiosc-up cn
andere onderdelen, die van belang
zijn.
Beeld cn klank equivalent
Aardig Is ook, dat bij het uitwer
ken van de sqencs deze door de te
kenaars moeten worden nagespeeld.
Van iedere bexveging immers moet
de regisseur weten, hoe lang ze
duurt en pas dan kan het draaiboek
worden samengesteld, waarin de
aldus ontwikkelde idee tot in kleine
bijzonderheden wordt beschreven.
Men komt in het draaiboek zinsne
den tegen als: „Deur slaat met klap
dicht uil schrikt wind doet
véren opwaaien Iet op muzikaal
effect. Als deze faze wordt bestu
deerd, xallen er in Toonder's studio
énige malen deuren dicht, maken de
tekenaars in diepe ernst malle
schrikbewegingen cn als de meest
malle schnk-interpretatle Is gevon
den, herhaalt ch alles nog eens.
terxvijl Kabos met een stopxvatch In
de hand nauxvkeurig tlmc't.
Let cp muzikaal effect.... Hugo
de Groot, Toonder's componist, is
een van de belangrijkste mensen
xan de studio. Bij een géxvone film
Is het meestal zo. dat de muziek
t nauwelijks merkbaar relief vormt
van het beeld. Als de muziek op
valt. is dit xaak een bewijs, dat de
film visueel een zwakke plek ver
toont. Het komt zelfs vaak voor,
dat de muzikale compositie het uit
gangspunt vormt voor de beeldcom
positie!
W ij hebben het draaiboek van de
nieux\e Toonderfilm eens doorgele
zen, „Zet er niet teveel over in de
krant", zet Kabos. „het moet een
verrassing blijven'" Wat Mickey
Mouse is voor Disnev en Poneye
voor Fleischer, dat is Tom Poes
voor Toonde.. Ook dit xx'ordt een
Tom Poes-film. waarin natuurlijk
ook de heer Bommel weer ccn rare
schaats rijdt. Maar dit Is dan ook
het enige, dat we mogen vertellen....
Weerkundige kroniek
door
prof. dr E. v. EVERDINGEN
xxarhtlngen, eind Augustus gepu
bliceerd b©\'©stigde wei ,1e funeste
gevolgen oaaa voor gras en klaver
waarop xvij de vorige maal doelden
inaar klonk in ander opzicht niot
zó zomher als sommige persberich
ten hadden doen verwachten. Xu de
droogte por in.]e. onderbroken is en
een volledifTA vergelijking mef, an
dere beruchte jaren mogelijk ie,
hebben wij die vergelijking op
grond van de maandoverzichten
voor lie jaren uitgewerkt, VTel
staat nog niet geheel vast wat, men
als droogteprrlnrle moet beschou
wen, en heeft het Instituut daar
over zelfs een enquête geopend,
maar wat de uitkomst daarvan
moge zijn (veel verwachting heh-
ben xvfj daarvan niet) wij menen
we| gerechtigd Ie zijn aan te ne
men, dat geen belanghebbende, een
droogte perio le onderbroken za!
achten door een buitje van een
paar mm, weer door droogte ge-
xolffd Xe ge ren we nu dergelijk©
kleine buitjes, dan blijkt alleen
1911 on zomep die voor vergelij
king met 1047 in aanmerking komt,
maar die het naar onze opvatting
van 1047 wint.
Als voornaamste factoren be
schouwen we daarhy: de lengte
x'.in -je droogte perioden, de gemid
delde afwijking van de temperatuur
hoven normaal, de overmaat van
zonneschijn, maar als belangrijk
kenmerk voegen we daaraan toe do
opgetelde regenteknrten van de
m.\anden van April af. die vooral
voor de niet n| te hoge gronden
van belang zijn.
Twee droogte-perioden
1011 i« het enige jaar, dat twéé
lange drongteperinden telt:
4 Juli—5 Augustus, en 1 AugU9-
4 Juli—5 Augustus, pn 7 Augus
tus13 September De vergelijking
wordt nu als volgt:
1911 1047
Duur droogte: 33 - DB dagen 32 dagen
Temperatuurafwljking -f- 2 30
Zonneschijn overmaat 2 11 p d 3 u p <L
Opgeteld regentekort: 141 mm. BB mm.
1047 wint hot dus in temperatuur
cn zonneschijn, maar legt liet ver
af in duur vande droogte en het re-
gentekort. Wij menen dat, vooral
dit laatste van grote betekenis is,
en schrijven liet aan die meerdere
regen toe. da( de oogst in dit jaar
niet zóveel hepft geleden.
In niddels is na het welkome
onweertje van Zaterdagavond de
barometer weer flink gestegen, de
zon hpeft haar rechten weer herno
men en de mooie zomer duurt
x'oort. Toch lijkt de stroom van
lagedrukgebieden slechts even ver-
zxvakt, Diet afgebroken, en we
x rezen dan ook niet dat September
met een eigen viroogteperlod© 1911
nog naar de kroon zal steken.
Lord Pakcnham is na een rei3
door de Amerikaanse zone van
Duitsland naar Northolt terugge
keerd.^
Volgons John Calwell, de
Australische minister voor emi
gratie, willen ten minste acht dui
zend van de tien duizend
Australische oorlogsbruidjes, die
in d«? Verenigde Stalen 2ijn' met
hun gezin naar Australië terug
keren (A.P.).
Gen. Devcrs, de commandant
van het leger In Amerika, heeft ver,
tcld. dat het "mogelijk is dat in vol
gende oorlogen luchtlandingstroe
pen in een los-te koppelen romp
van een vliegtuig naar beneden ge
laten zullen worden, zodat het niet
meer nodig is per parachute uit ccn
vliegtuig te springen.
Hedenavond
1 HILVERSUM I: 19.00 Nieuws.
inrS w'S 1245 Niwin-klanken.
?.n52 J,Vr(1,,''°pbnuw. 20.00 Nieuws.
J0.1I Gewone man. 20 20 Omroep,
kamer-ork. 20.S0 Causerie. 21.As
Omr kamerork. 21.40 Les petlts
chanteurs de la Cóte d'Azur. 22.15
Avondgebed. 22.30 Nieuws. 22.45
«CarnkPo,. 71" Hen"r,k Audriessen.
23.o0 Selectie-progr.
HILVERSUM II: 10.00 En nu
ïolr o7'„. ""•1 Bernard Person.
19 lö Shells mannenkoor. 19.30 Be
roemde iierlerenreeke. 20 OO
Nieuwa 20.15 Bonte Dinsdagavond-
trelh. 21 30 Contact. 22 13 TBuiten-
w/nn 0w?,z£ht' 22 30 Kamermuz,
orkest VS' 2315 Nat- Bymph,
Morgen
mLVERSUM I: 8 00 Nieuws.
9.00 Voor de aieken. 9 30 Klassiek
piogr. 10.30 Morgendienst, li 0O
?9alr«rtal- n\4L Musette ork.
12.30 \Y eeroverzicht. 12.33 Piano-
J®Rl|af-Schutle. 13 00 Nieuwe.
13.15 Kamerork. 14.00 Gr.pl 14.30
P® Varianten. 35.15 VVialna-trio.
16.00 Voor de Jeugd. 10.15 Zlngrn-
de jeugd 1G.46 Voor de jeugd. 17 30
Ned. Volksherstel. 17 35 Pop. orgel
bespeling. 18.no Öchutz-Monteverdl
cyclus. 18.20 Bespreking Oratorium
„A Child of our time". 18.30 Strijd-
krachtenprogr.
HILVERSUM II. s OO Nieuxvs.
8.80 Voor de huisvrouw. 9.00 Gram -
muz. 9 30 Waterstanden. 9 35
Grain, muz. 10>00 Morgenxvijding.
10.20 Voor de vrouxv. IÓ.35 Mous-
©orgskl liederen. 11.00 Pop. Non-
stop prngr. 12.00 VlnccHtlno 1230
Weerpraatje. 12.38 Voor het platte
land 12 Ij/S Orgelspel 13.00 Nieuws.
13.20 Malando. 13.50 Pianoduo.
14 00 Voor de vrouw. 11.15 Vioól-
x'oordracht. 11 15 Joodse liederen.
15.05 Voor dc kinderen. 15.45 Voor
de zieken. 16 45 Voor dp jeugd.
17.15 Jan Vogel. 17 15 Rijk over
zee 18.00 Nieuxvs. 18.30 Stafmuz-
corps. 18.45 Zaandamse muz.xveck.
