Oostenrijk, een land zonder koers s. Ka,Sr.'*ir3™.'a sa as sj? assws De Polen voelen zich „thuis" in Utrecht MIJHHabdti b i j pijnen Spiegel der wereld Vakopleiding voor militairen Rechter had varken in huis LANGS DE WEGEN DER KUNST ft DE GELUKSVOGEL Fakkel-estafette naar Eindhoven Scheepstijdingen Radio-programma Donderdag 18 September 19471 EN VAN TERRITORIALE PUZZLES, ENCLAVES EN NERVOSITEIT (Van onze speciale verslaggever) SALE UNRATIONED onbeperkte verkoop - schreeuwt een enorm bord in de Weense binnenstad. In de etalage^ liggen een paar begerenswaardige voor werpen. een handvol textiel en wat kunst naaldwerk. Stukken, die wij 'niet zouden kopen al hadden we het geld ervoor. Maar de Oostenrijker heeft nu sinds vijf jaar geen textielpunten meer gezien en tevergeefs zult ge naar textiel vragen in de winkels. Schoenen en kleding: het is er niet. Hou ten plankjes met lintjes zijn de schoenen die men U kan aan bieden. Wat er verder aan kle ding ligt is ..uit meegebrachte stof" vervaardigd. Geen schoe nen. geen kleding, jaar in. jaar uit. Daarom dr.ngcn de mensen j ^oLr'r'es'è've op8"'"8 "'0ePC" voor de helverlichte winkel met zijn onbeperkte verkoop. Maar zij lopen spoedig teleurgesteld verder. Onbeperkte verkoop, jawel, maar alleen tegen Ame rikaanse dollars het andere. is begrijpelijk. Zie maar eens rond in het stadje Zij zijn van verre al te onderscheiden Nieu we kleren, mondain en stevig onder de malce-up. slenteren zij door de straten, wachtend op de vriend-van- de-dag. Zij zijn met de zwarte han delaren. de enigen die aan dit stadje een bedrieglijke schijn van welvaart verlenen En 'net moet gezegd De Russen zijn nog oen graadje erger. Van Fransen en Britten merkt men dat niBt zo Zij worden kort gehou den en wellicht legt een soort Euro- Achttien foto's Voor mij liggen de foto's van een Kirgies, die iedere maand, nu al an derhalf jaar lang. in Wenen een foto laat maken Cultuurgeschiedenis in foto's! De eerste stelt een half- ontklede baardige woesteling voor. die zijn eerste opname nog in de overwinningsroes liet maken. Maar op de tiende kiek zit een languissant heerschap, geschoren en gewassen Compleet met luidruchtige das, splinternieuw colbert met enorme schóuders. Hij ligt ..elegant" over een leuningstoel, terwijl hij een tijd schrift bekijkt en in de andere hand een sigaret klemt Het leven is niet zo kwaad. En Vadertje Stalin is ver weg. Het kor» t dan ook voor dat een trein die gereed staat om een deal der bezetting naar Ri.s'and terug te voeren, eenvoudig niet vertrekt om dat 80 <~e der opgeroepenen onvind baar is iin burgerkleding onderge doken» De mensenroof en de open- het ene avontuur naar i bare kledingroof is in de Russische j sectoren geen uitzondering, maar I vast pandoer. Wat de ..geciviliseerde" Amerikaan met zijn dollars klaar- I speelt dat verwerven zy zich met bruut geweld Om het even duide' lijk to zeggen: in dit vrijbuitersland j kooptde G I cn neemt de Rus O11- der deze omstandigheden werkt een volk. flat met de moed der wanhoop probeert le herstellen wat maar mo- j gelijk is Oostenrijk is momenteel een on- overzichtelijke chaos. Een land waai de politieke meningsverschillen dei- grote Vier zich onmiddellijk wreken aan de constitutie van het staatsbe- bpanmngen stel Vier bazen cn een onderbaas. De dollar is oppermachtig en zijn zwarte koers ligt duizelingwekkend hoog. D» piepjonge soldaat, die hier als bezettingsmacht vertoeft, baadt in een luxe, die men zich zelfs in de USA niet kan veroorloven. De dol- lar-scrints veroorloven hem alles wat hij maar begeert voor een krats aan te schaffen cn vandaar dan ook dat men hem op en top toegerust met vriendinnetje Zcisskijker, Leica, cog nac en sigaretten dag in dag uit per luxe trein naar de befaamde bad plaatsen ziet reizen waar hij voor de machtige dollars alles kan krijgen Dat er zo nu en dan wat afvalt voor de meisjes, die hen zo trouw verge zellen van 'lm/ lon-lri liiir/). \\7aT gebeurt er de laatste da- gen in Tsjechoslowakije Dc berichten hierover in de weicklpers z\jn onvolledig, onsamenhangend cn onduidelijk, maar desondanks of juist daarom krijgen wij de indruk, dat er een ernstige spanning in het land heerst. Het is begonnen met het bericht dat aan drie ministers (twee van En jaar na jaar wordt de toestand slechter, dc toestand, die zich afspie gelt op dc levensmiddelenkaart met zijn minimale mogelijkheden, zijn hongerrantsoen dat ver beneden d.c officiële minima blijft cn zijn wissel vallige conjunctuur. Eén aardappel per dag. als zij ten minste te krijgen zijn en men een halve dag in de rij staat, een paar dan nog door de Amerikanen werd sieve stoffen in huis bezorgd heb ben gekregen. Op deze' gelukkig mislukte aanslag volgde een alge mene verontwaardiging tegen deze methodes van terreur. Tegen wie deze verontwaardiging was gericht, was niet precies duidelijk, maar wij hebben de indruk gekregen, dat de communisten ervan verdacht wer den hierbij op de een of andere wfize de hand in het spel te hebben gehad. Zo dit het geval is geweest nogmaals, lezer, wij geven alleen indrukken weer en 'vellen geen oor deel dan zijn deze bommetjes verkeerd gespiongen Want niet lang hierna kwamen de berichten over een ernstig conflict tussen de socialistische partij (niet de nat.- sQcialisten van Benesj!) cn de com munisten. dat o.a. aan de dag trad doordat twee van de drie socialis tische ministers hun ontslag namen. Een breuk in het nationale re geringsfront scheen dus te dreigen. IN diezelfde tyd hield president Benesj op de 10de sterfdag van zyn voorganger Masaryk een rede. waarin h\j de Tsjechen herinnerde aan de lijfspreuk van de grote stichter van hun staat: Chris tus. niet Caesar en hen in aansluiting hieraan opwekte om onder alle omstandigheden demo craten te zijn en nooit naar het middel van de terreur te grijpen. Pal hierop bleken communisten en socialisten weer verzoend te zijn, een van de twee afgetreden minis ters Vaclar Majer trok zijn ontslag aanvrage in. tiadat de communisten zeer belangrijke concessies hadden gedaan in zake hun belastingplan nen ter financiering van het steun fonds voor de landbouw. De parttl- leiding van dc socialisten sprak hierbij de hoop uit, dat ook de na- tionaal-socialistcn van Ecnesj zich b(j dit accoord zouden willen aa.n- -slulten, m.a.w. dat het nationale re-, geringsfront zou blijven bestaan. Typisch was de motivèring welke hierbll werd gegeven, dat men n 1. T s j e c h o s 1 o w a k y e het lot van Hongarije wilde besparen. Een deel van de leden van de socialistische partij schijnt echter van mening te zyn. dat juist dit accoord van de communisten en socialisten laatstgenoemde party in een ..Hongaarse" positie heeft ge bracht. F N nu komt over dit alles heen de ontdekking van een com plot om Benesj te vermoorden en Slowakije van Tsjechië los te ma ken. dat door reactionnaire natio nalistische Slowaken gesmeed zou zyn In Praag alleen werden 80 per sonen gearresteerd. Benesj vertrok onmiddeliyk naar Slowakije, waar hem. volgens de berichten, de meest hartelijke ontvangst van de zyde der bevolkihg ten deel valt. Wanneer wy al deze berichten met elkaar in verband brengen, dan ontkomen wij niet aan de in druk, dat wat zich in Tsjechoslo wakije afspeelt of heeft afgespeeld verdacht veel hikt op wat enige maanden geleden in Hongarye fs gebeurd en zyn \vy benieuwd of het ulteindeiyk resultaat hetzelfde zal 2yn. aangevoerd en beschikbaar gesteld: geen boter, geen melk. geen vis. geen eieren. Oostenrijk voelt met dc dag meer dat het de speelbal is gewor den van dc luimen der grote heren, die nog altijd weken nodig hebben om het eens te worden over een minimale wetsverandering Politie schaakmat Een ander facet: de Oostenrijkse politie Hoffelijk en betrekkelijk goed gekleed, regelt zij het verkeer op dc kruispunten Zij zijn in witte jassen gestoken; witte pet en hand schoenen maken deze mannen tot ccn frisse en actieve factor in het stadsbeeld Maar toen enige dagen geleden een ontklede en beschonken woesteling midden in de nacht in Wenen met een geweer een huisdeur verbriizelde cn dc ontstelde bevo- ners dc politie alarmeerden hebben wij pas ontdekt hoever hun ambte lijke macht reikt Zij arresteerden de dronkaard en lieten hem zijn roes uitslapen De volgende ochtend bleek dat de man slechts Russisch sprak. Het was een deserteur, die zijn uniform had weggeworpen en zich burgerkleding had willen ver schaffen. Enige uren later zijn beide politiemannen opgehaald en onmid dellijk ..abgcführtzonder vorm van proces cn zonder commentaar Zij hadden een lid van de bezettende macht gemolesteerd. Wie is er eigenlijk baas in flit huis? Men zou verbaasd staan als men Leden van de Russische, Ame rikaanse, Engelse en Franse militaire politie 'an links naar rechts) gezamenlijk patrouille rend in Wenen,.,. zoals wij de talloze kranten en tijd schriften las. die in overvloed te koop worden aangeboden Niet meer dan drie tegelijk is er de leus. Dat wil zeggen: Niet meer dan drie der vier bezettingsmachten kan men te gelijkertijd aanvallen. De vierde dekt de aftocht! Vandaar dat men met een vrijmoedigheid die opvalt zijn hoofdartikelen opstelt, waarin on veranderlijk en dikwijls op zeer hef tige toon de politiek van de bezet ters wordt gecritiseerd. Nu moet er bij worden gezegd, dat men zo mo' gelijk nog sterker te velde trekt te gen de eigen magistraten, Ing. Figl en zijn ministers. De populaire ma gazine's staan vol satirieke prenten en rijmpjes over het binnenlands Oostenrijks BonZen-apparaat. De politiek der bezettingsautoritei ten vindt zijn eigen kanalen in de bladen. Fransen. Russen. Engelsen en Amerikanen hebben ieder hun eigen bieden terwijl de talrijke an dere kranten met steun of onder protectie van eon der machten wor den gei odigeerd. Iedereen kan een krant uitgeven cn vrijwel iedereen kan schrijven wat hii wil. zij het dan ook dat er weinig notitie van genomen wordt. Dat is ook de algemene klacht van de Oostenrijkers: „de wereldpers brengt maar al te graag de sensatio- benchton uit Wenen, mar.r als wij inspanning van alle krachten zien een hoogoven op gang te brengen, iets wat voor ons land een evene ment is zonder weeïge, dan zwngt de pers in het buitenland. Dat is im mers niet interessant". De andere klacht is nog nadrukkelijker: „maar al te dikwijls blijkt dat men in het buitenland de Oostenrijkers als Duit sers beschouwt" Of zij het er naar gemaakt hebben7 Niet voor niets heeft Hi lier indertijd bij voorkeur Oostenrijkers on leidende posten ge zet in Nederland. Seyss-Inquart. Raiu- ter. Fischböck. zii a'len kwamen uit dit kleine land, dat nu kramnach- tig streeft naar erkenning a!f onaf- hankeliike bufferstaat. Men blikt hoopvol naar het Wes ten. Het Westen, dat vooral Ame rika dat Oostenriik vergat en met dc dag sterk'-r merkt dat de kansen ke ren en kostbare jaren ongebruikt vervliedcn. Vier bazen cn een kanse lier Oostenrijk, land \an enclavoes. territoriale puzzles en stijgende ner vositeit Neen. benijdenswaardig is de baan van Bondskanselier zeker niet. Achthonderd voor de tropen afgekeurde dienstplichtigen, waarvan velen tengevolge \an 'de oorlog geen- of onvoldoende opleiding hebben ontvangen, worden thans door het initia tief van hun bataljonscom mandant. overste A. tl. Len derink, de kapitein-adjudant T. Homan en sergeant De Groot, in de kazerne te Haar lem in de gelegenheid gesteld cursussen te volgen om hen voor te bereiden hun terug keer in dc Maatschappij. Er wordt opgeleid voor liet mid denstandsdiploma. er worden les sen gegeven in boekhouden, radio techniek. handelscorrespondentie, steno, typen. enz. Tevens is een cursus algemene ontwikkeling in het leven geroepen. Het Departe ment van Sociale Zaken heeft eveneens belangstelling voor dit streven, en overweegt inschake ling van ongeveer 125 manschap pen in de avondcursussen van de Hijksvakschool. Belangrijker is echter nog de voorbereiding voor het bedrijfs leven: zo gaan toekomstige bank werkers. lassers, draaiers en typo grafen in de avonduren ..on les", ook hoopt men een aantal dia mantslijpers te Amsterdam een plaatsje te bezorgen, cn" volgende week begint mpii met een nmn- teursciirsus. Het is te hopen dat dit initiatief dat door de Generale Staf met sympathie is begroet, ook andere militaire eepheclen tot soortgelijke stappen zal stimu leren. Hoofdredactie en redactie afgetreden De lieren J. C. van Broekhuizen, dr. H. Brugmans en mr# W. Ver kade, resj). hoofdredacteur en leden van de redactieraad van het weekblad „J. M.". dat onlangs is samengevoegd met „De stem van Nederland", zijn uit deze combi- nalic getreden. Zii gronden deze stap op bezwa ren tegen de vorm der fusie, zoals deze tot stand is gebracht op een moment, toen zii een week in het buitenland vertoefden. Voor dc Haarlemse politierechter verscheen Dinsdagmiddag een Haagse rechter, jhr. mr. P G. M van Mceu-. wen. wie ten laste was gelegd, dat hij in strijd met de distributiebepalingen vlees voorhanden had gehad Het vlees was in dit geval een compleet varken van 73 kilo De vrouw van verdachte had het gekregen van een pac|iter, die daarmede zijn dankbaarheid voor een door de rerhter bewezen dienst tot uit drukking wilde brengen. De CCD kreeg er lucht van en nam het varken in beslag Mevrouw Van Meeuwen bad van deze geschiedenis niets durven vei tel len aan haar man Zij werd enkele inaanrlri) geleden voorwaardelijk ver oordeeld De verdediging van jhr. Van Meeu wen was gebaseerd op het feit dat hij van de hele historie niets had afgewe ten Dit was ook voor de politierechter reden om dc verdachte vrij te spre ken. ES gevalt mir koet in Utrekt* A A roet Rnl*»ftlaw Wienkcwir* zegt Boleslaw Wienkewicz in gebroken Duits en hij laat nog e\en de strijkbout over het boord je van zijn kraakheldere, enige overhemd glijden."Dan houdt hij het omhoog en mompelt een paar Poolse woorden, die schijnbaar zijn tevredenheid moeten uitdrukken. „Ik geloof, dat m'n kameraden het ook naar hun zin hebben. Be hoorlijk werk ik hen nu me taalbewerker en goed loon. Te vreden?" Nee, niet helemaal." Hii tilt de pijpen van zijn soldaten- broek op: „Kijk. ik heb alleen dikke wollen sokken, een burger- pakje. ik kan er niét aankomen. Boleslaw is één \an tie Poolse arbeiders, die in Utrecht werken. Jonge kerels zijn het. vijf en twin tig tot dertig jaar oud. Oorlogs slachtoffers! Tanks en vliegtuigen joegen hen hun vaderland uit. na \eel omzwervingen kwamen zij in het geallieerde leger. Fel gestre den hebben zij tegen de Duitsers, die ook hun vaderland onder drukten. in de voorste linies ston den zij bij de bevrijding van Bra bant en Limburg. De reacties op hun komst naar Utrecht waren verschillend: fa brikanten bleken verheugd het 't Zijn goede collega's, geen „doetjes" maar vlijtige arbeiders enorme tekort aan arbeiders remt de productie andere Utrechters stonden wantrouwend tegenover hen. Was iets van de verhalen uit de bezettingsjaren blijven han gen? „De Polen zijn vuil, dom en lui: een achterlijk volk!" Is. dit zo? Zijn deze 'arbeiders, geboren in een land dat ons een madame Curie, een Chopin, een Paderewski schonk, zó als de Duitsers ons willen doen geloven? Drie Utrechters, dip dagelijks in ticm met hen omgaan, vertelden ons hun ervaringen. Een grote fabrikant: „Ze doen het best. die Poolse ar beiders Vlijtig en handig ziin ze Het overgrote deel van hen heeft nooit in een groot bedrijf gewerkt, De meesten kenden geen vak. er waren alleen enkele automoiv teurs bij. Wij hebben heil ge MILITAIRE ATHLl TIEK- WEDS1 RIJDEN TE BERLIJN Onze landgenoot Jan Kleyn, die men hier rechts op de foto ziet, won deAweehonderd meter hardlopen. Zaterdag en Zondag start de Deen se ploeg, die aan de Europese kam pioenschappen in Monte Carlo heeft deelgenomen, in het sportfondsenbnd te Haarlem Ook Nederlandse cracks zullen aanwezig zijn! 133®* Vier jaar geëist tegen collaborateur Vier jaar cn een boete van 25.000 - werd door de Procureur-Fiscaal geëist tegen H Klaassen uit Heemstede, die gedurende de 5 jaar der bezetting als hoofd cn bestuurder van een nannc- mersonderneming vooi de Duitse Wocr- macht bunkers versperringen, loopgra ven en diverse geschuts- cn mitrail- leurstellingcn langs dc Nederlandse kust. alsmede in de buurt van Kool wijk heeft laten bouwen. OOK LANGS DE WEGEN DER kunst beleeft men wel eens onver wachte verrassingen. Dat hoge ma- gistraatsperonen de bioscoop betre den is op zichzelf niets bijzonders. Dat zij als „explicateur" optreden, is nog zelden of nooit vertoond. Vrijdag a s kan men dit beleven in het Am sterdamse „Kriterion". Daar gaat dan n.l. de première van de docu mentaire film over het proces van Neurenberg, en bij deze gelegenheid zal mr. J. Zaaier, proc -fiscaal bij 't Bijz. Gerechtshof te 's-Gravcnhage een inleiding houden. Het kan om meer dan één reden interessant zijn. IN DE MAANDEN TUSSEN Februari en Juni van het scherpe oorlogsjaar 1944 heeft de thans 38- jarige, nog weinig bekende compo nist Henk Bijvanck een bevrijdings- symphonie in vier delen gccompo- neerd. die de tragiek van de bezet ting weergeeft, alsook de hoop op be vrijding. Het eerste deel draagt de titel „Rouw", het Scherzo beeldt het verzet uit.'hct derde deel is een bede om verlossing, de finale schildert de opmars der troepen in Normandië, culminerend in het Engelse volks lied. Het Concertgebouworkest heeft er Zondag de eerste vertolking van gegeven ónder leiding van Hein Jordans. De componist werd met enthousiaste bijvalsbetuigingen op liet podium geroepen. Momenteel legt hij de laatste hand aan een or kestsuite in 12 delen: „De liefde van de H. Antonius". KOMT IN DE OUD-HOLLANDSE kunst dc klad? Vertrouwt men de Vcrmcer's en do Halsen niet meer. sinds van Meegeren aantoonde dat men de knapste kunsthistorici cn -critici van over de hele wereld bij de neus kan nemen7 Uit Maastricht komt het bericht, dat er een Frans Hals op een veiling verkocht is voor 1 1200. Dat is voor ctyi meester, als Frans Hals. zelfs in deze tijd. nu al- lerwege de kunstprijzen gedaald zijn. toch wel een heel lage som. Mogelijk ook is het een extra klein paneeltje, het stelt de kop van een gildcmees- tcr voor. Het publiek is wellicht een beetje huiverig cn schuw geworden. Weliswaar is het werk door kunst historici van naam als echt gewaar merkt. maar er stond of hing een Van Meegeren in de buurt en wie aan v. Meegeren denkt, kan geen Vermeer of Hals meer zien. zonder de befaamde knagende twijfel.... Toch bracht de echte van Meegeren ook nog een redelijk bedrag op. nl. f 400.hoewel, in z'n beste tijd Het stelde hoe argeloos een binnenhuisje voor. MEN KOMT DE LAATSTE TIJD nog wel eens Nederlanders tegen, die Overlijdensacten ten name van vermiste personen Volgens mededeling san de op- sporingsdienst van overledenen te Batavia kunnen overlijdensakten worden \erstrekt ten name van per sonen, die worden vermist sedert de ondergang van de navolgende sche pen: Mr. Ms. „Java", „Dc Ruyter" cn „kortenaer" in dc Java-Zce op 27 Februari 1942 cn liet s.s. „Tama- hpko" bij Nagasaki op 25 Juni 1944. Voor inlichtingen gelieve men zich tc wenden tot het informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis, afd. A. Vlamingstraat 2,-Den Maag. Dc nabestaanden van andere tij dens dc Japanse bezettingstijd of gedurende dc extremistische terreur vermisten wordt verzocht op verde re bekendmakingen opmerkzaam te blijven. er naar hunkeren onze grenzen, die hun te eng zijn geworden, voorgoed te verlaten. Weg. weg Evenwel, gemakkelijk gaat 't niet. maar de drang is er. Des te opmerkelijker, wanneer omgekeerd buitenlanders behoefte hebben zich niet alleen hier te vestigen, maar zelfs het Ne derlanderschap te verwerven. Is dat zo aantrekkelijk?.. Ja, zegt de pianist Walter Kaufman in Maas tricht. Hij is bij wet van naturalisatie Nederlander geworden. Proficiat! De cynicus heft zijn glas en zegt ho nend: „moge 't je niet berouwen" NEDERLANDS BLOED STROOMT nog in het 22-jarige danseresje zangeresje Wanda Hcndrix. Haar grootouders zijn indertijd naar Ame rika geëmigreerd, 't waren Utrech ters Zij zelf werd in Holland (Michi gan) gcboien en vertoeft thans in Hollywood. Zij heeft een schrede go. zet op de weg naar internationale roem: zij zal n 1. als tegenspeelster optreden van Bing Crosbv in een nieuwe film van hem. Bij R.K O heeft zij direct een contract gekre gen. Wij zien haar al volgend jaar. beroemd en vol sentimentele liefde voor de oude stad van haar vaderen een grnchtcntocht maken per grach tentaxi en de Domtoren bestijgen, natuurlijk halverwege, om te beslui ten met een bezoek aan dé Grebbe. Velen zullen Wanda nastaren met een bloem in 't knoopsgat en een traan in 't oog. ONDERHANDELINGEN ZIJN IN vergevorderde staat, om het ver maarde Sadler's Wells ballet naar ons land te brengen. VOOR DE HERMAN ROBBERS prijs f 10.000» die in 1950 voor de eerste maal zal worden uitgereikt, wordt gevraagd- een roman of essav over het culturele leven in Neder land en/of België in de 19e eeuw. De jury vormen Antoon Coolen, Lux Indestege en dr. J. Pressen. EEU/LLETOM JOHN VAN SN EL L £NQ EJZ G Graaf Paul zag mijn aarzeling en zei: „In ieder geval, jou kan ik vertrouwen. Ik zal je uitleggen wat ik van plan ben te doen; en dan moet je zelf maar beslissen of je mee wilt doen of niet Of je wèl of niet meedoet, 11c zal in ieder geval zien ciat je geld genoeg hebt voor de reis terug naar Montreal, dat spreekt vanzelf. Heb jij wel eens gehoord. Jonska. van de financier Zwendasky?" „Bedoelt U de olie-magnaat?" „Precies. Weet je dat hij half Mexico in zijn zak heeft, dit dorp hier inbegrepen?" „Ja, ik heb ook wel het een en ander over hem gehoord, graaf Paul; vooral van Pedro, die hc^ft vreselijk het land aan hem; Zwendasky is dc eigenaar van dat hele straatje en weet l) waarom het daar soms zo vifselyk stinkt? Om dat de riolering niet deugt; en liever dan het geld voor te schieten voor de reparatie, want ei is niet genoeg in de gemeente-kas. laat Zwen dasky zijn huurders vernu ja. vergaan van de stank. En dan met die revoluties wist U dat hij er overmorgen één kan laten uitbreken alsjnj 't wil Pedro zegt van wel. •«K zie clat je je lijd niel verdaan hebt. Jonska". zei graaf Paul lachend. Dat noemt men infor maties inwinnen nu, met die Zwendasky zul len wij te maken heboen. Als alles goed gaat. heeft Acapuco binnenkort een perfect riolerings systeem; hebben wy weer een paar duiten op zak, en dan. het voornaamste. maar daar zal ik je later nog wel eens over vertellen. Zeg me nu: Gaan we tezamen Zwendasky te lijf of doe ik het alleen?" „Samen". „Goed. Dan zijn we compagnons. Zwendasky komt hier morgenavond. Hij komt omdat ik hier ben maar hij zal daar niets van laten merken". Het leek mij nogal duister. „Hoe bedoelt U? Is er dan geen afspraak7" „Neen Hij komt als een fret op 't spoor van een dik konijn". „En het dikke konijn. „Dat ben ik, of liever gezegd mijn uitvin ding De bewondering, die ik reeds voor mijn werk gever koesterde, steeg nog. „Dus U bent ook een uitvinder!" ..Welnee' Maar dat doet er niets toe Het is goed dat Zwendasky denkt, dat ik een reuze uitvin ding gedaan heb, en dat ik' op het gebied van motor-brandstof zoiets van een benzine-revolutie teweeg heb gebracht. Nogal vleiend, het beeld dat Zwendasky van mij gevormd heeft: cue mal le graaf", zoiets hoor ik hem al zeggen, „zo'n halfbakken intellectueel die schildert en allerlei onzin uithaalt.... gaat zich op de chemie toe leggen en valt met zijn neus in één van de ge heime kamertjes van moeder scheikunde, wam de anderen de bevoepsscheikundigen al tien tallen jaren naar zoeken Lachend stak graaf Paul een sigaar op en blies grote wolken de ka mer in. „Hoe weet U dat", vroeg ik „Hoe weet U oat Zwendasky dat allemaal van U denkt?" Graaf Paul haalde een telegram uit zijn zak en gaf het my. Lees maar. 't Is van één van de wei nige medewerkers, die ik er op na houd". Ik las: „Geruchten tot Z doorgedrongen stop is er opgewonden van stop laat natuurlijk mots merken maar vertrekt morgen naar onbekend oord voor onbepaalde tijd stop wacht verdere in structie zelfde adres stop". Ik gaf het telegram terug. „Nu weet Je onge veer zoveel als ik ervan weet", zei graaf Paul. „Behalve van de uitvinding dan". „Dubbel-afstand mengsel. Twee keer zoveel kilometers op één kwantum benzine". „Geweldig!" mompelde ik. Graaf Paul ging voor zijn bureau zitten, rang schikte papieren en scheen mij opeens helemaal vergeten te zijn. Ik stond enigszins verward te kijken. In een condensatorfles op de grote tafel borrelde een groenachtig mengsel. Zou dit het geheimzinnige wonder elixer zijn? Dubbele afstand! Van een ander zou ik het .viet geloven, maar al lachte hij er zelf om. toch achtte ik graaf Paul wel in staat om zo'n ontdekking te doen. Mijn hoofd duizelde als ik er aan dacht wat het zou betekenen. „U zou de machtigste man van de wereld zyn geen mens, geen staat die tegen U op zou kunnen. Auto's, vliegmachines die twee keer zo ver gaan op dezelfde hoeveel heid benzine. Het is fantastisch! U kunt een we reld-dictator worden Graaf Paul zei. zonder om te kijken: „O. laten we die droom nu maar aan Zwendasky overla ten". „Zwendasky!" Ik was hem voor het moment helemaal vergeten. „Maar U gaat die scjiurk loch niet het geheim verkopen Graaf Paul draaide zich op zijn stoel om- „Jonska. jij bent slaperig. Ik zei je toch al er is geen uitvinding. Die uitvinding bestaat niet7 „Meent U dat werkelijk? Is alles maar fanta- sig?" „Natufirlijk, en wees blij dat het zo is v at zou er anders voor ons voor pleizier aan zyn te beleven? Alles wat wy moeten doen is dit: Zwen dasky overtuigen dat ik dit wondermengsel wèl heb ontdekt. En' daar kun je me bij helpen". „Maar hoe dan. „Dat hoor je morgen wel. Ik ben bang da4, je anders van opwinding helemaal niet meer slaapt. Ga gauw naar bed. jongen". En dat was het einde van de eerste „inwijding". (Wordt vervolgd). Het gedenkteken voor gevallen oud-strijders uit de vorige oorlog te Baveux was gedekt met een rnod- wit-blauwe vlag. Dc heer Taiboulet. afgevaardigde van de senaat van Calvados, sprak een rede uit, waarin bij niet alleen de gpvallenen herdacht, maar te vens naar voren bracht dat de ont steking \nn de fakkel ecn symbool is van de vreugjp om de herkregen vrijheid. Vervolgens hield de sous- prefect van Bayeux, de heer M, Martin een rede, die beantwoord werd door de burgemeester van Eindhoven, mr. II. A. M. T. Kolf schoten. Hierna weiden kransen neerge legd door burgemeester Kolfscho ten. door monsieur Pétain. eerste nethoiuler en loco-hurgomeester van Baveux, donr de heer Kamer beek, lid van de Eindhovense spoi t-delegatie en door de heer J. Liebregts, eerste fakkeldrager. 's Nachts werd een fakkelwacht betrokken, doop Franse oud-strijders en Eindhox en.-e jongens, die om het uur werd afcelost. Om kwart over zeven vanochtend vertrokken de 12 Ein.lhovense rennets ond -r veel be langstelling ojet de iakko' '.aar Eindhoven. In 1948 auto-races in Zandvoort In de kringen der automobiel- sportliefhebbers zal met belang stelling kennis genome» worden van het feit, dat de internatio nale sportcommissie va» de fede ration internationale de l'automo- biIe dezcv dagen te Purijs verga derend, bjj de vaststelling van de \oorlopige sportkalender voor 1948 voor de door de K.N.A.C. te orga niseren race op het circuit van Zandvoort als datum heeft vast gesteld Augustus. Dat betekent dus, dat wanneer het thans in aanleg zijnde circuit in de Zand- voortse duinen tijdig gereed komt, en ook andere omstandigheden zulks veroorloven, de eerste inter nationale automobielrace in ons land op een afesloten circuit op 7 Augustus van het volgend jaar zal worden gehouden. „Edo Bergsma"-medaille uitgereikt De heer J H. van Heek uit 's-Hee- enberg zal Je vijfde Nederlander zijn. olie de Edo Bergsma-mcdaille van de A.N.W.B. ontvangt. Deze medaille wordt verleend „ter er kenning v.ln grote verdiensten voor het behoud van d% schoonhei.1 van Nederland". Zij is tevens een her innering aan het belangrijke werk, dat Edo Bergsma 55 jaar lang voor de AX.W.B. verrichtte. schoold en „omgeschoold.'' nvt doen zij voor vele Nederlandse arbeiders niet onder. De grootste moeilijkheden hadden wij bii het zoeken naar een behoorluke huis vesting, Dc Utrechtse bedrijven, waar Polen werken, hebben geza menlijk het voormalige Israëliti sche Weeshuis aan de Nieuwe Gracht in orde laten maken. De D.U.W. heeft het in beheer.'4 Een arbeider: „Ik kan best met die Poolse jongens opschieten Eén is er hu. een echte fijne kerel. Praat al aardig Nederlands en treedt zon beetje als tolk op voor z'n vrien den. die zich nog niet zo goed ver staanbaar kunnen maken. Moei lijkheden? Ik heb er nog niets van gemerkt!" De heer Rouffaer. beheerder van het tehuis aan do Nieuwe Gracht: LJ ET zijn geen doetjes! Deze >>A tjonge kerels zijn jarenlang soldaat geweest dat zegt genoeg! Maar ze zijn niet lastiger dan de arbeiders in do wederopbouw- kampen. Een luxe hotel is het hier niet: de Duitsers hebben er vijf jaar in gezeten, totaal uitge woed was het. Wij hebben het flink laten opknappen en nu heb ben m'n gasten allemaal een be hoorlijk bed en een eigen kleren- kastje. er is een eenvoudige recre atiezaal. een buffet, goede wasge legenheid, een moderne keuken, terwijl acht werksters de boel schoonhouden. Aan het Hollandse eten wennen ze niet gauw „Al die groenten brrrzeggen zij. Ze houden meer van steviger kost: knollen en bieten. In 't algemeen passen zii zich best aan. ernstige klachten hoor ik niet.' Grappig is het te horen en te zien hoe deze nic-uwbakken Utrechters zich verstaanbaar we ten te maken. De meesten praten een mondje Duifs of Engels en daniedereen „spreekt'' niet z'n handen. Velen hebben een cur- sus in Nederlandse taal gevolgd, willen misschien hier blijven: na vijf jaar kunnen zij genaturali seerd worden. Ert dan. óók in Ne derland ziin aardige meisjes, eén Poolse arbeider is al met een Bredase verloofd Hessels in de boksfinale om het Brittannia-schild In de militaire wedstrijden om het Brlttanla-shleld won de bokser Hessel3 op punten van de kampioen der RAF Proffltt. In het lichtgewicht verloor onze landgenoot Brugmans o. p van de Tsjech Kousturlk In de finale half-zwaargewicht ver loor de Nederlander Schagen van de Belg de Haa? Hessels bereikte later de finale door een punten-overwinning op de Frans man Goyot. De Engelse league De uitslagen van de voetbalwedstrij den. die gisteren voor Engelse League werden gespeeld. luiden, le divisie Charlton Athletic—Liverpool 120: Everton—Aston Villa 30; Manches ter City—Derby County 3—2; Ports mouthSheffield United 60, Preston North EndStoke City 2—1; Sunder landChelsea 2—3. 2e divisie: Fulham-Barnsley 0-1; Luton Town—Lei cester City 2—1; New Castle United- Birmingham City 1—0; Nottingham Forest—Brentford 2—0; Plymouth Ar« gvie—Leeds United 1—0; Southampton —Cardiff City 2—2. De demonstratie-worstelwedstrijd In Amsterdam tussen de wereldkam pioen. Assiratl en de Europees kam* kloen Auwera eindigde onbeslist. CORILLA, 16 Sept v Bahrein n R'dam; DELFTSDIJK. 13 Sept v R'dam te Vancouver; HUGO DE GROOT, 17 Sept v Singapore tc Soe- rabaya; KEDOE, 16 Sept. 20.30 v R'dam n Batavia; MARIEKERK. 17 Sept. v Karachi te R'dam, KALATI- GA 17 Sept. n.m. tc A'dam verw. en 20 Sept. te R'dam; MOLENGRAAFF, 17 Sept. v Montreal tc R'dam; AL- HENA, 16 Sept. v Santos n Monte video; DELFSHAVEN. 17 Sept. te Antw. verw LINGE. 18 Sept. te R'dam verw PARKHAVEN. 19 Sept. tc R'dam verw.; PRINS ALEXANDER. Montreal—R'dam pas. 15 Sept Bell Isle; ARNEDIJK, 14 Sept. v Philadelphia n R'dam. Hedenavond HILVERSUM I: 19.00 Nieuwg. 19.15 Pijperherdenking. 19.45 R.V.D. antwoordt. 20.00 Nieuws, 20.15 Kwar tet. 21 00 Busch strijkork. 21.30 Dr. Scholten. 21.50 Gr.pl. 22.45 Avond overdenking. 23 00 Kamermuz. 23 30 Prokofieff. HILVERSUM II: 19.00 En nu naar bed. 19.05 Bernard Person. 1915 Melodieus progr. '20 00 Nieuws. 20 15 Kamerork. 21.15 Luisterspel: Nacht vlucht. 22.05 Les gars de Paris 22.30 Hij én Zij, 23 00 Nieuws. 23.15 Re portage. 23.30 Melody makers. Morgen HILVERSUM I: 8 00 Nieuws. 11.00 Voor de zieken 11.35 Als de ziele luistert. 1145 Orgelcone 12.03 Zang, hoorn en piano 12 30 Weerover- zicht. 12.33 Lunchconc. 12 55 Zonne wijzer. 13 00 Nieuws 13.15 Welk boek. 13 20 Lunchconc 13.50 Van man tot man 14 00 Liszt 14 20 Luis terspel. 15.43 Alpensinfonie. 16.30 Voor de jeugd. 17 45 Wat het bui tenland leest. 18.00 Gram.muz. 18.30 Stnjdkrachtenprogr. HILVERSUM II: 8 00 Nieuws 8 50 Voor de huisvrouw. 9 00 Morgen klanken. 9 30 Waterstanden 9 35 Gram.muz. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor de zieken. 10 45 Fluit- recital. 11.15 Voor de vrouw 11.30 Orgelspel. 12.00 Fernand Warms. 12 30 Weerpraatje 12 33 Sportagen da 12.35 Skymasters. 13.00 Nieuws. 14 00 Kookkunst 14 20 Gram muz. 15.10 Boekenschouw 15.30 Gram. muz. 16.30 Voor de jeugd. 17 00 Gram.muz 17.10 Zang. 17 30 Muzi kaal babbeltje 18.00 Nieuws. 13.20 Pianoduo. 18 35 Jan Corduwener.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 3